PIERCE – ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ

Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2023-2024

Θ.Ε. 5 Η ΖΩΗ ΚΑΙ Η ΠΙΣΤΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΣΕ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οι σημαντικότερες αιρέσεις του 4ου και 5ου αι. μ.Χ. (Β’)

Αρειανισμός
Εισηγητής: Άρειος, Λίβυος πρεσβύτερος της Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας
Διδασκαλία: Ο Χριστός (Υιός) δεν είναι Θεός και ομοούσιος με τον Πατέρα, αλλά κτίσμα, δηλαδή
δημιούργημα του Θεού.
Συνέπειες: Η άρνηση της θεϊκής φύσης του Χριστού Τον καθιστά έναν απλό άνθρωπο, οπότε
απορρίπτεται το απολυτρωτικό Του έργο. Ένας άνθρωπος δεν μπορεί να συμφιλιώσει τους
ανθρώπους με το Θεό, δεν μπορεί να τους σώσει από την αμαρτία και το θάνατο.
Αντιμετώπιση από την Εκκλησία: Α΄ Οικουμενική Σύνοδος – 325 μ.Χ. – Νίκαια της Βιθυνίας (Μ.
Ασία) – Μ. Κωνσταντίνος

Νεστοριανισμός
Εισηγητής: Νεστόριος, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως
Διδασκαλία: Ο Χριστός γεννήθηκε ως ένας απλός («ψιλός») άνθρωπος, στον οποίο προσωρινά
1
ενοίκησε (=κατοίκησε) το β΄ πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, ο Θείος Λόγος. Για τον λόγο αυτό η
Παναγία δεν πρέπει να ονομάζεται Θεοτόκος, αλλά «Χριστοτόκος» ή «Ανθρωποτόκος». (Ο
άνθρωπος Χριστός πέθανε στο Σταυρό και τον ανέστησε ο Θεός.)
Συνέπειες: Η άρνηση της πλήρους ένωσης της θεϊκής και της ανθρώπινης φύσης στο πρόσωπο
του Χριστού περιορίζει τον Χριστό σε ένα απλό ηθικό πρότυπο, χωρίς δυνατότητα παροχής
σωτηρίας προς τους ανθρώπους (όπως στον Αρειανισμό).
Αντιμετώπιση από την Εκκλησία: Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος – 431 μ.Χ. – Έφεσος – Θεοδόσιος Β΄

Μονοφυσιτισμός
Εισηγητής: Ευτυχής, Αρχιμανδρίτης στην Κωνσταντινούπολη
Διδασκαλία: Ο Χριστός είχε μόνο μία φύση, τη θεϊκή. Η ανθρώπινη φύση Του απορροφήθηκε
από τη θεϊκή «σαν μια σταγόνα μέλι στον ωκεανό».
Συνέπειες: Το απολυτρωτικό έργο του Χριστού καθίσταται προβληματικό. Η ανθρώπινη φύση
δεν θεώνεται, αλλά εξαφανίζεται. Η σωτηρία δεν εξαρτάται καθόλου από τον άνθρωπο, αλλά
μόνο από τον Θεό.
Αντιμετώπιση από την Εκκλησία: Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος – 451 μ.Χ. – Χαλκηδόνα (απέναντι από
την Κ/πολη) – Μαρκιανός
 PIERCE – ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ
Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2023-2024

Τριαδολογικό και Χριστολογικό δόγμα

Τριαδολογικό δόγμα ονομάζεται η διδασκαλία της Εκκλησίας για τον Τριαδικό Θεό.

Ο Θεός είναι ένας ως προς τη φύση/ουσία και τριαδικός ως προς τα πρόσωπα/υποστάσεις.

Είναι Πατέρας, Υιός και Άγιο Πνεύμα.

Η θεϊκή ουσία είναι μία - κοινή και για τα τρία Πρόσωπα. Τα τρία πρόσωπα είναι
«ομοούσια». Αυτό μας επιτρέπει να μιλάμε για μονοθεΐα, αν και ο Θεός είναι τρισυπόστατος.

Χριστολογικό δόγμα ονομάζεται η διδασκαλία της Εκκλησίας για τον Χριστό.

Στο ένα πρόσωπο του Χριστού έχουν ενωθεί δύο φύσεις, η θεϊκή και η ανθρώπινη. Ο Χριστός
είναι πλήρης (=τέλειος) Θεός και πλήρης (=τέλειος) άνθρωπος, είναι Θεάνθρωπος.

Η ένωση των δύο φύσεων έχει γίνει χωρίς να συγχέονται (ασυγχύτως), χωρίς να
μεταβάλλονται (ατρέπτως), χωρίς να διαχωρίζονται (αχωρίστως) και χωρίς να διχάζουν το
πρόσωπο του Χριστού (αδιαιρέτως).

Σημείωση: Σύμφωνα με τις χριστολογικές αιρέσεις, ο Θεός δεν «καταδέχεται» ως ισότιμη την 2
ανθρώπινη φύση. Είτε τη χρησιμοποιεί (Νεστοριανισμός) είτε την εξαφανίζει
(Μονοφυσιτισμός).