TEMAT : Księżyc nasz naturalny satelita.

Od najdawniejszych czasów Księżyc wzbudzał ciekawość ludzi. Często był źródłem licznych
wierzeń, jak również miarą czasu. Księżyc, podobnie jak planety nie świeci światłem własnym, ale jest
widoczny dzięki temu, że oświetla go Słońce. Zmiana widocznego kształtu tarczy Księżyca, zależy od
położenia w przestrzeni Słońca, Księżyca i Ziemi.

Ilustracja lub film przedstawiający położenie Słońca, Ziemi i Księżyca w poszczególnych

fazach.

1. Nów – Księżyc znajduje się między Ziemią a Słońcem ( Słońce oświetla półkulę Księżyca
niewidoczną z Ziemi, dlatego Księżyca nie widzimy).

2. Między nowiem a pierwszą kwadrą – Zaczynamy widzieć wschodnią część tarczy

Księżyca, zaczyna się on przesuwać z pozycji najbliżej Słońca i część promieni słonecznych
odbija się od Księżyca w stronę Ziemi. Mówimy, że Księżyc się dopełnia – powiększa.

3. Pierwsza kwadra –Księżyc przebył już ¼ swojej orbity mierząc od nowiu. Widzimy
dokładnie połowę jego tarczy (wschodnią), przybiera kształt litery „D”.

4. Między pierwszą kwadrą a pełnią – Księżyc stopniowo odsłania zachodnią połowę swej
tarczy.

5. Pełnia – widzimy całą tarczę Księżyca.

6. Między pełnią a ostatnią kwadrą – księżyca zaczyna „ubywać”

7. Ostatnia kwadra – widzimy znowu połowę tarczy Księżyca, ale tym razem zachodnią

8. Między ostatnią kwadrą a nowiem – Księżyc się „cofa”, zmniejsza, przypomina kształtem
literę „C”

Cykl od nowiu do nowiu trwa 29,5 doby i jest to tzw. miesiąc synodyczny.

Miesiąc syderyczny – gwiazdowy – określa czas obiegu Księżyca wokół Ziemi.( średni czas
obiegu Księżyca wokół Ziemi. Miesiąc gwiazdowy trwa 27 dni 7 godzin 43 minuty i 11,5 sekundy).
Miesiące te różnią się o około 2 doby. Przyczyną tej różnicy jest poruszanie się Księżyca wraz z Ziemią
wokół Słońca. Miesiąc gwiazdowy mówi nam po jakim czasie Księżyc ponownie pojawi się na sferze
niebieskiej na tle tych samych gwiazd. Z kolei miesiąc synodyczny określa czas, po którym Księżyc
przejdzie pełny cykl wszystkich faz i znajdzie się w tym samym położeniu w odniesie do Słońca co na
początku cyklu.

Zaćmienie Księżyca

Schemat powstawania zaćmienia Księżyca

Zaćmienia Księżyca zawsze następują w pełni, Księżyc zanurza się w cień Ziemi.
Zaćmienie Słońca

Schemat powstawania zaćmienia Słońca

Fragment Ziemi znajduje się w cieniu Księżyca. Ze względu na dużą odległość Księżyca od Ziemi,
średnica padającego cienia na Ziemię jest niewielka, dlatego też całkowite zaćmienia Słońca w danym
miejscu zdarzają się bardzo rzadko, znacznie częściej obserwuje się częściowe zaćmienie Słońca.

TEST:

1. Fazy księżyca występują w kolejności:

a) nów, ostatnia kwadra, pierwsza kwadra, pełnia

b) nów, pełnia, pierwsza kwadra, ostatnia kwadra

c) pełnia, ostatnia kwadra, nów, pierwsza kwadra

2. Za ile tygodni będzie pełnia, jeśli Księżyc jest w nowiu?

a) 4

b) 2

c) 3

3. Ile tygodni mija między ostatnią kwadrą a pełnią?

a) 1 tydzień

b) 2 tygodnie

c) 3 tygodnie

4. Aby nastąpiło całkowite zaćmienie Księżyca, Księżyc musi być:

a) w pełni i blisko płaszczyzny ekliptyki

b) w pełni i daleko płaszczyzny ekliptyki

c) w nowiu i blisko płaszczyzny ekliptyki

5. Aby nastąpiło całkowite zaćmienie Słońca, Księżyc musi być:

a) w pełni i blisko płaszczyzny ekliptyki

b) w nowiu i blisko płaszczyzny ekliptyki

c) w nowiu i daleko płaszczyzny ekliptyki