Permuafakatan Politik dalam

Konteks Hubungan Etnik

di Malaysia

1
 Hasil Pembelajaran:
1. Mengetahui perkembangan parti politik di
Malaysia.
2. Menghuraikan usaha yang diambil untuk
mengukuhkan kesepaduan sosial melalui politik.
3. Mengenal pasti cabaran yang dihadapi dalam
memupuk integrasi etnik di negara ini dalam
konteks politik.

2
 1) Politik Tradisi 4) Pembangunan
- Melaka Politik dan
Modenisasi
-negara bangsa

POLITIK DI MALAYSIA

2) Implikasi
Penjajahan
British
3)Kesedaran Politik
-hakis kuasa
-umno
sultan
-perikatan
-ns/nnmb/nnmtb
--ncp
-mu
-bn

3
 6) Demografi
Politik 5) Muafakat
-komposisi dan Politik
taburan penduduk -clc
-umno dibuka

POLITIK DI MALAYSIA

8) Politik Sarawak
-tiada majoriti etnik
7) Politik Sabah
supp/sca/panas/snap/p
-usno/pbs
b/dap/pbds
-unko+usno+sca
-bn
4
 9)Tsunami Politik
-PRU 12 2008

POLITIK DI MALAYSIA
10) Perubahan
Trend dan Corak
Pengundian
-gaya politik baru
-pemimpin berintegriti

11) Kesimpulan
- konflik
-politik semakin matang,
prinsip muafakat politik
5
 Pengenalan Sejarah Politik Malaysia
Pentadbiran feudalisme -
Kesultanan Melayu Melaka
• sultan dibantu oleh 4 pembesar
Melayu
• kerajaan Melayu Melaka memiliki
undang-undang kanun Melaka
• sistem politik tidak membenarkan
persaingan kuasa secara bebas
• sultan mempunyai kuasa mutlak
dan kesetiaan rakyat dan
kedaulatan raja sentiasa dijunjung.
British di TM
• pengenalan sistem residen melalui
perjanjian Pangkor 1874 dan
negeri-negeri Melayu dipaksa
menerima residen
• Implikasi pelaksanaan sistem
residen menghakiskan kuasa
institusi kesultanan Melayu
• British meneruskan usaha
menguasai negeri-negeri Melayu
dengan memperkenalkan unit
pentadbiran NNMB (1896) dan
NNMBTB (1909)
• Kemuncak penguasaan British -
Malayan Union (1946)
Kesedaran politik
• UMNO (Mei 1946) – reaksi
penentangan terhadap Malayan
Union sehingga diganti dengan
Persekutuan Tanah Melayu, 1948
• Parti Perikatan (1952)- UMNO +
MCA [mewujudkan perkongsian
kuasa / pakatan politik]
• demokrasi permuafakatan – asas
kerjasama pemimpin2 parti
pelbagai kaum
• Kini, di peringkat kerajaan
persekutuan,
• BN dianggotai oleh 14 buah parti
(UMNO, MCA, MIC,
GERAKAN, PPP, PBB, SUPP, PBS,
LDP, PBRS, UPKO, SPDP dan
PRS), dan
• Pakatan Rakyat dianggotai 8
buah parti (PKR, DAP, PAS, SNAP,
PRM, PSM, MDP dan SAPP)
6
 Pembangunan Politik
• Pembinaan negara bangsa merupakan matlamat
utama pembangunan politik
• Pembinaan negara bangsa dapat dicapai melalui
pelbagai pendekatan
o penerapan dasar awam yang digubal oleh kerajaan dan pemupukan
semangat nasionalisme

• Usaha mewujudkan negara bangsa bukan suatu

yang mudah kerana terdapat pelbagai faktor perlu
diambil kira

7
 Pemupukan Hubungan Etnik Secara
Formal dalam Politik
Malayan Union pada tahun 1946
• pihak British ingin memperkenalkan corak pemerintahan unitari yang berasaskan
penguasaan majoriti oleh pihak British dan rakyat pula ditadbir sebagai satu bangsa

Parti Perikatan
• mengamalkan konsep perkongsian kuasa atau pakatan politik

1960-an - National Convention Party (NCP) & Parti Gerakan Rakyat M’sia
• NCP - Sebuah parti berbilang etnik yang wujud dipimpinan Abdul Aziz Ishak, namun gagal.
• GERAKAN - maj.etnik Cina , cuba raih pengundi Melayu.

1972, Perikatan telah bertambah besar

• Parti Islam Se-Malaysia (PAS) dan Gerakan dari Semenanjung dan parti politik lain dari
Sabah dan Sarawak.
• Pengabungan ini bagi kestabilan politik bagi mengelak tragedi 13 Mei berulang kembali.
• Pada tahun 1974, BN diwujudkan dgn 9 parti komponen [PAS keluar]
8
DEMOGRAFI DAN POLITIK
1. Peranan dan kedudukan etnik Melayu dalam politik negara
adalah jelas.
2. Bilangan pengundi merupakan faktor penting dalam politik
dan pilihan raya. Contoh: Kesimpulan P/R 1995,1999, 2004
3. Di Semenanjung, Sabah dan Sarawak, etnik Melayu atau
Bumiputera mempunyai 125 kerusi, iaitu etnik Melayu
merupakan pengundi majoriti di kawasan parlimen
berkenaan.
4. Di Sabah dan Sarawak pula terdapat 31 kerusi majoriti
peribumi.
5. Secara keseluruhan, kerusi Melayu atau bumiputera dalam
politik negara adalah 156 atau bersamaan 71.2 peratus
kerusi. (Analisa Pilihan raya 1995, 1999 dan 2004)

9
6. Etnik Cina di Semenanjung, maj.pengundi di 23
kaw.parlimen, Sabah (1) , S’wak (6).
7. Etnik India – Tiada satu kerusi pun yg. M’punyai maj.
pengundi India.
8. Dr 219 kerusi, 33 adalah kerusi plural.
9. Bilangan kerusi yang punyai pengundi majoriti tidak
dapat dielakkan oleh sbb faktor sejarah & ekonomi.
10. BN berjaya mencipta formula agar agihan kerusi
parlimen mencerminkan kompossisi penduduk sebenar
[perkongsian kuasa].
11. Kesedaran tentang keperluan mengundi parti politik
bersifat multietnik – trend politik integrasi berbilang
etnik
10
 Samb…

• Kejayaan BN di Semenanjung, Sabah dan Sarawak

untuk terus mengekalkan kuasa membuktikan
kejayaan konsep dan amalan pakatan dan kerjasama
politik antara pelbagai etnik.

• Formula perkongsian kuasa membolehkan

pemimpin yang mewakili pelbagai etnik
bekerjasama menentukan dasar dan hala tuju dan
masa depan negara.

11
Pakatan Politik di Sabah dan Sarawak
• Di Sabah dan Sarawak - banyak
parti politik yang mewakili etnik
masing-masing, terutamanya
menjelang pembentukan
Persekutuan Malaysia.
• Politik Sabah dan Sarawak lebih
kompleks daripada di
Semenanjung.
• Gabungan sedemikian penting
untuk menjamin kestabilan dan
memastikan suara semua etnik
diwakili.
12
 i. Pakatan Politik di Sabah
Di Sabah, tidak terdapat kelompok dominan dari segi saiz penduduk.
Perkembangan politik di Sabah dan Sarawak memperlihatkan pola yang
hampir sama.

Ilham daripada model kerjasama UMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO dan SCA

di Sabah bergabung untuk menubuhkan parti Perikatan.

Selepas pilihan raya negeri 1967, Perikatan Sabah terdiri daripada USNO
dan SCA setelah UPKO dibubarkan dan majoriti ahlinya menyertai USNO.

Parti Berjaya yang memerintah Sabah dari tahun 1976 sehingga tahun 1985
merupakan sebuah parti berbilang etnik dianggotai oleh bumiputera Islam
dan bukan Islam yang ditubuhkan pada Julai 1975 meskipun pucuk
pimpinannya dimonopoli oleh bumiputera Islam

13
Samb…

Sabah di bawah PBS (1985), krisis dan ketegangan berlaku antara

kerajaan negeri dengan kerajaan pusat.
PBS yang merupakan sebuah parti pelbagai etnik dimonopoli
bumiputera bukan Islam dari segi kepemimpinan.
Memerintah selama +- 10 tahun (1985-1994)

Kejatuhan PBS membawa perubahan besar seperti berikut dalam

politik di Sabah:
1. UMNO berjanji sekiranya parti tersebut berjaya merampas
pemerintahan negeri, jawatan Ketua Menteri akan
mengikut giliran
2. UMNO berjaya menyatukan pelbagai etnik
3. Lahirkan beberapa buah parti baharu

14
 ii. Pakatan Politik di Sarawak
Di Sarawak, komposisi penduduk turut memperlihatkan wujudnya
pluraliti, malah lebih kompleks daripada di Semenanjung dengan
jumlah sekitar 30 suku kaumnya.

Di Sarawak, pelbagai parti politik ditubuhkan menjelang penubuhan

Persekutuan Malaysia pada tahun 1963.
Cadangan penubuhan Persekutuan Malaysia turut menggerakkan
penubuhan beberapa parti etnik [PANAS & Barjasa (Melayu-
Melanau), SNAP (Iban)
Bagi etnik Melayu dan Melanau, dua parti ditubuhkan berasaskan
etnik dan kawasan [Pesaka & Barjasa (Parti Bumiputera)]
Menjelang P/R 1963, Barjasa, PANAS, Pesaka & SCA bergabung
menjadi Parti Perikatan sarawak
15
Samb…
Dalam konteks etnik Cina pula, SUPP telah diundang menyertai kerajaan
campuran BN selepas pilihan raya umum pada tahun 1969 hingga tahun 1971.

Selama lebih 30 tahun selepas penubuhan Parti Bumiputera, kemunculan

beberapa parti baharu Melayu dan Melanau tidak berjaya menggugat
kedudukan politik Melayu dan Melanau.

Sebelum tahun 1963, etnik Dayak sering berpecah antara SNAP dan Pesaka
sebelum penubuhan Malaysia, namun kini etnik terbabit menyertai semua
parti politik, sama ada BN atau parti pembangkang.

PBDS (1983), perpaduan etnik Dayak terpecah (SNAP). Krisis dalaman

berlaku, membawa kpd pembatalan pendaftarannya pd 5/12/2003

Parti Rakyat Sarawak (PRS- 2004) dan SNAP mengalami masalah dalaman:
- wujud SPDP (serpihan SNAP)

16
 Tsunami Politik: Politik Perkauman
Semakin Mengendur
• Pilihan raya umum ke-12 pada 8 Mac 2008 disertai lebih
daripada 20 parti politik yang menyaksikan BN gagal
mengekalkan majoriti dua pertiga di Dewan Rakyat.
• Dalam pilihan raya tahun 2008, BN hanya menguasai 140
atau memperoleh 63 peratus kerusi termasuk lapan kerusi
dimenangi tanpa dicabar, manakala pembangkang
memenangi 82 kerusi bersamaan 37 peratus daripada 222
kerusi Parlimen yang dipertandingkan.
• Dalam pilihan raya 2004, BN memperoleh 24 daripada 25
kerusi di Sabah manakala di Sarawak 27 daripada 28 kerusi.
• Menyaksikan juga WP KL , Perak, P.Pinang, Kedah,
Selangor & Kelantan dikuasai pembangkang, tetapi Perak
kemudiannya dikuasai semula oleh BN
17
 Perubahan Trend dan Corak
Pengundian
• Keputusan pilihan raya 2008 memperlihatkan trend
dan corak pengundian yang berbeza daripada pilihan
raya sebelumnya, iaitu BN menguasai majoriti kerusi
tanpa banyak cabaran, kecuali bagi pilihan raya 1969.

• Terdapat pemimpin dan parti politik yang

memanipulasi isu perkauman untuk meraih undi
kerana strategi sedemikian mudah memancing
emosi pengundi kaum terbabit, apatah lagi jika yang
disentuh itu membabitkan hak dan kepentingan
kaum berkenaan seperti agama, bahasa, ekonomi
dan pendidikan.
18
 Samb…
• Pengundi lebih berminat dengan isu yang lebih
besar dan utama membabitkan tadbir urus yang
baik, ketelusan, akauntabiliti, kebebasan
bersuara, keadilan dan seumpamanya.

• Perubahan tersebut sedikit sebanyak

menggambarkan perubahan dari segi kematangan
demokrasi dan berpolitik dalam kalangan rakyat.

19
Masyarakat Pelbagai Etnik Beralih Angin
• Dalam pilihan raya 2008, di luar daripada jangkaan
ramai, rakyat lebih memihak kepada pembangkang
dan menolak BN yang disifatkan sebagai tsunami
politik.
• Untuk pertama kali BN kehilangan sokongan
masyarakat pelbagai kaum.
• Persaingan sengit begitu ketara bagi kawasan
bercampur, yang satu satu etnik bukan majoriti
menyaksikan calon BN mengalami kekalahan
sedangkan sebelumnya kawasan sedemikian
merupakan kubu kuat BN.
20
 Samb…

• Bagi kawasan yang didominasi kaum Cina pula,

sokongan terhadap BN adalah rendah.
• Untuk pertama kali BN kehilangan sokongan masyarakat
pelbagai kaum.
• Semakin ramai orang Cina dan India di sesuatu kawasan,
semakin rendah pula sokongan mereka terhadap BN.
• Sokongan orang Melayu terhadap PKR kian meningkat
di kawasan yang mempunyai ramai pengundi Melayu.
• Kegagalan BN mengekalkan majoriti dua pertiga dan
kejayaan Sarawak dan Sabah menjadi kubu kuat.
• Pemimpin politik Sabah & Sarawak diberi peranan lebih dominan
21
 Kesimpulan
• Pengalaman lalu membuktikan bahawa negara kita
berjaya mengukir kejayaan dalam pelbagai bidang
dan mencapai perpaduan kerana rakyat pelbagai
kaum bersedia untuk menjalin kerjasama, berkongsi
kuasa dan permuafakatan dari segi politik.
• Parti politik yang mewakili pelbagai kaum
membentuk kesepakatan, baik di pihak parti
kerajaan mahupun pembangkang.
• Prinsip perkongsian kuasa dan permuafakatan serta
akomodasi antara kaum dan pelbagai parti politik
merupakan tonggak keutuhan dan survival negara
ini.
22