OLIWIA

JANIEC ..................................................................................................................................
...........
imię i nazwisko grupa 1 data 19.10
2023/24
ELEMENTY BOTANIKI W KOSMETOLOGII - ORGANY ROŚLINNE

rodzaj organu Struktura, cechy, funkcje, przykłady organów stosowanych w kosmetologii - nazwy
INCI
części nadziemne i  KORZEŃ (POZIEMNA CZĘŚĆ ROŚLINY):
podziemne rośliny * organ wegetatywny, który występuje u większości roślin lądowych i wtórnie
(pęd; korzeń) wodnych,
 FUNKCJE KORZENIA:
* utrzymuje roślinę w podłożu i pobiera z gleby wodę z solami mineralnymi
 BUDOWA KORZENIA:
* w zależności od wieku i gatunku rośliny korzenie mogą mieć:
- pierwotną budowę anatomiczną – układ tkanek korzenia, który powstaje w wyniku
działania stożka wzrostu korzenia
- wtórną budowę anatomiczną – układ tkanek korzenia, który powstaje w wyniku
działania kambium i fellogenu
* zbudowana z ryzodermy, miękiszu zasadniczego, walca osiowego (zewnętrzną
część buduje okolnica, wnętrze zajmuje tkanka miękiszowa oraz ułożone wiązki
przewodzące - drewno i łyko)
* w korzeniu wyróżnia się kilka stref:
- strefę podziałów komórkowych (stożek wzrostu korzenia):
Zbudowana z komórek intensywnie dzielących się mitotycznie, ich podział
powoduje wzrost korzenia na długość i pierwotny przyrost na grubość
- strefę wydłużania:
Zbudowana ze słabo zróżnicowanych komórek, dzielących się i intensywnie
zwiększających swoje rozmiary co powoduje bardzo szybki wzrost korzenia
- strefę włośnikową (najbardziej efektywnego wchłaniania wody):
Zbudowana z komórek, które ulegają specjalizacji w komórki tkanek stałych,
obecne są włośniki
- strefę wyrośniętą:
Najmasywniejsza część korzenia, wystarają z niej liczne korzenie boczne, w
korzeniach o budowie pierwotnej pokryta egzodermą, o budowie wtórnej korkowicą
 PĘD (NAJCZĘŚCIEJ NADZIEMNA CZĘŚĆ ROŚLINY):
* zbudowany z łodygi i liści (organy wegetatywne pędu), u roślin nasiennych
również z kwiatów (organy generatywne) i niekiedy owoców
* pędy podziemne (o charakterze przetrwalnikowym) – występują u roślin – bylin
(wieloletnie rośliny zielone, których pędy nadziemne obumierają pod wpływem
niekorzystnych warunków),
 FUNKCJE ŁODYGI:
* utrzymanie liści, kwiatów i owoców
* przewodzenie wody z solami mineralnymi od korzeni w górę rośliny
* przewodzenie związków organicznych między różnymi organami rośliny
  FUNKCJE LIŚCI:
* wytwarzanie związków organicznych w procesie fotosyntezy
* transpiracja (wyparowywanie wody z rośliny)
* wymiana gazowa między wnętrzem rośliny a środowiskiem zewnętrznym
 NAZWY INCI

korzenie  SYSTEMY KORZENIOWE:

(systemy - system palowy:
korzeniowe, typy * charakterystyczny dla roślin nagozalążkowych oraz dwuliściennych
korzeni) * składa się z grubego i długiego korzenia głównego oraz zwykle krótszych i
cieńszych korzeni bocznych
- system wiązkowy:
* charakterystyczny dla paprotników oraz roślin jednoliściennych
* nie ma korzenia głównego, u podstawy pędu wyrastają liczne, delikatne korzenie
przybyszowe o podobnej długości
* charakteryzuje się dużą zdolnością pochłaniania wody z małej objętości gleby

 TYPY KORZENI:
* korzenie przybyszowe –

* korzenie powietrzne – występują u epifitów, korzenie nadziemne, pokryte

welamenem (wielowarstwowa skórką zbudowaną z martwych komórek), ich
funkcją jest wchłanianie wody deszczowej lub pary wodnej zawartej w powietrzu

* korzenie podporowe – występują u roślin o płytkim systemie korzeniowym oraz

rosnących w grząskim podłożu, wyrastają z dolnej części łodygi i wrastają w
podłoże – podpierają roślinę ze wszystkich stron
* korzenie spichrzowe – występują przede wszystkim u roślin dwuletnich m.in.
buraka, marchwi i rzodkiewki, zawierają miękisz spichrzowy, umożliwia roślinie
przetrwanie zimy oraz wzrost i rozwój jej organów nadziemnych wiosną
* korzenie czepne – występują u pnączy m.in. u bluszczu, są cienkie, dlatego mogą
wrastać w różne zagłębienia podłoża, przymocowują roślinę do gałęzi, pni drzew,
skał, murów, ścian
* korzenie oddechowe – występują u roślin terenów bagnistych, rosnących w
ciepłym klimacie, są pionowymi wystającymi z gleby odgałęzieniami podziemnego
systemu korzeniowego rośliny, dostarczają tlen do korzeni podziemnych
* ssawki – występują u roślin pasożytniczych i półpasożytniczych

 NAZWA INCI:

pędy podziemne  KŁĄCZA:

(kłącze, bulwa, * występują u bylin np. imbiru, konwalii
stolon, cebula) * są wieloletnimi, zgrubiałymi, podziemnymi łodygami o skróconych międzywęźlach
i nieograniczonym wzroście
* Budowa: zbudowane z węzłów i międzywęźli. Na jego powierzchni występują
pączki, z których mogą wyrastać pędy nadziemne. Liście kłączy są z reguły
łuskowate, zmarniałe lub też po prostu odpadają, pozostawiając jedynie ślady na
powierzchni pędu. Z klaczy wrastają korzenie przybyszowe.
* Funkcje: spichrzowa i przetrwalnikowa, organy rozmnażania wegetatywnego
  BULWA:
* występuje u bylin np. u kalarepy lub ziemniaka
* są krótkimi, silnie zgrubiałymi podziemnymi lub nadziemnymi łodygami o
ograniczonym wzroście
* budowa: zbudowane są głównie z tkanki miękiszowej
* funkcja: spichrzowe, przetrwalnikowe, organy rozmnażania wegetatywnego

 STOLON (ROZŁOG):
*zmodyfikowane pędy podziemne, na końcu których tworzą się zgrubienia bulwy,
wyrastają z pąka pachwinowego w części łodygi znajdującej się pod ziemią

 CEBULA:
* należą do nich m.in. tulipany, hiacynty, narcyzy, cebula zwyczajna
* Budowa: składa się ze zgrubiałej łodygi, która zawiera na szczycie pąk
wierzchołkowy oraz z 2 rodzajów liści – okrywających i spichrzowych
*Funkcje: przetrwalnikowe

 NAZWA INCI:
Tuber Melanosporum Extract, Fragaria Ananassa Stolon Extract, Allium Cepa Bulb
Extract, Allium Sativum Bulb Juice

pęd nadziemny  BUDOWA ŁODYGI:

(łodyga, liście, kwiaty,
- Budowa zewnętrzna:
nasiona, owoce)
* węzły – zwykle zgrubiałe części łodygi, z których wyrastają liście
* międzywęźla – odcinki łodygi znajdujące się między węzłami
*pąki:
- wierzchołkowy – zlokalizowany na szczycie łodygi, tworzy go stożek wzrostu
łodygi
- boczne – tworzą się najczęściej w kątach liści
- liściowe – znajdują się w nich zawiązki odgałęzień łodygi i liści
- kwiatowe – znajdują się w nich zawiązki kwiatów

- BUDOWA TKANKI:
* epiderma
* kolenchyma
* miękisz
* sklerenchyma
* łyko
* drewno
* kambium

 BUDOWA LIŚCI:
- MORFOLOGICZNA:
* liście ogonkowe (charakterystyczne dla paproci i roślin dwuliściennych)-
zbudowane z blaszki liściowej, ogonka liściowego i nasady liścia
* liście bezogonkowe (charakterystyczne dla roślin jednoliściennych) – składają się
z blaszki liściowej przechodzącej bezpośrednio w nasadę liścia
- ANATOMICZNA:
* w większości wyróżniamy cztery zasadnicze tkanki:
- epidermę – zewnętrzna warstwa liścia, zwykle zbudowana z jednej warstwy
komórek, które nie zawierają chloroplastów, występuje kutyna tworząca kutykulę,
zlokalizowane w niej są aparaty szparkowe
- miękisz asymilacyjny (zwany również chlorenchymą, mezofilem) – wypełnia
przestrzeń między górną a dolną epidermą liścia, zawiera liczne chloroplasty, u
roślin jednoliściennych – jest zwykle jednorodny, u dwuliściennych – 2 formy,
palisadowy (znajduje się bezpośrednio pod górną epidermą liścia, zbudowany z
wydłużonych, ściśle do siebie przylegających komórek) i gąbczasty (znajduje się
nad dolną epidermą liścia, zbudowany z komórek o nieregularnym kształcie)
- miękisz wieloramienny – występuje w liściach roślin szpilkowych, składa się z
komórek o pofałdowanych ścianach
- drewno – występuje w obrębie wiązki przewodzącej liścia, funkcją jest transport
wody z solami mineralnymi z łodygi do żywych komórek liścia
- łyko – występuje w obrębie wiązek przewodzących liścia, funkcją jest transport
asymilatów wytworzonych w miękiszu asymilacyjnym liścia do pozostałych żywych
komórek rośliny

 KWIATY:
* są organami rozmnażania płciowego,
- u roślin nagozalążkowych występują:
* mikrosporofile – pręciki (męskie organy rozrodcze),
* zawierają mikrosporangia, zwane woreczkami pyłkowymi, w których rozwijają się
mikrospory, później silnie zredukowane gametofity męskie z komórkami
plemnikowymi.
* makrosporofile - owocolistki - żeńskie organy rozrodce, które zawierają
makrosporangia (zalążki). W zalążkach rozwijają się makrospory, później silnie
zredukowane gametofity żeńskie z komórkami jajowymi. Zapłodnienie odbywa się
w obrębie kwiatu i jest niezależne od obecności wody - komórki plemnikowe są
przenoszone do wnętrza zalążka przez łagiewkę pyłkową.

- U roślin okrytozalążkowych:
* zazwyczaj są obupłciowe
* u roślin jednopiennych kwiaty męskie i żeńskie występują na tym samym
osobniku
* u roślin dwupiennych na dwóch różnych osobnikach
- BUDOWA KWIATU OBUPŁCIOWEGO:
* składa się z okwiatu, pręcików oraz jednego lub kilku słupków
* Wszystkie elementy kwiatu są osadzone na skróconej i rozszerzonej osi
kwiatowej, zwanej dnem kwiatowym
* Okwiat, w zależności od gatunku rośliny, jest :
• niezróżnicowany - składa się z działek okwiatu
• zróżnicowany - składa się z kielicha i korony. Kielich buduje działkę kielicha, a
korona - płatki korony.
* okwiat jest częścią kwiatu, która nie bierze bezpośredniego udziału w procesie
rozmnażania - jego funkcją jest przywabianie zwierząt zapylających kwiaty oraz
ochrona pręcików i słupków.
 NASIONA:
* w efekcie zapłodnienia powstaje zarodek, zalążek przekształca się w nasienie
* Nasienie jest strukturą o charakterze przetrwalnikowym i służy do
rozprzestrzeniania się gatunku.
* Każda łuska nasienna w szyszce zawiera dwa nasiona powstałe w wyniku
zapłodnienia dwóch zalążków
* Pojedyncze nasienie jest zbudowane:
- z wieloliściennego zarodka,
- tkanki spichrzowej
- łupiny nasiennej
* Zarodek powstaje z zygoty, tkanka spichrzowa z resztek bielma pierwotnego, a
łupina nasienna z osłonki zalążka.
NASIONA PODZIAŁ:
* nasiona bielmowe - tkanką spichrzową jest bielmo (3n), które nie zostało zużyte
podczas tworzenia zarodka
* nasiona obielmowe - tkanką spichrzową jest obielmo (2n), czyli zachowany
ośrodek zalążka, który występuje zamiast bielma lub obok niego
* nasiona bezbielmowe - tkanka spichrzowa znajduje się w obrębie zarodka i
wypełnia duże, mięsiste liścienie (2n).

 OWOCE:
* za ich pomocą rozprzestrzeniają się rośliny okrytozalążkowe
* Owoce powstają w wyniku rozmnażania płciowego
* Do rozprzestrzeniania się służą im także przekształcone pędy uczestniczące w
rozmnażaniu wegetatywnym
* BUDOWA OWOCÓW:
- typowy owoc:
* zbudowany z jednego lub kilku nasion oraz z owocni
* W owocach właściwych obie te części powstają z zalążni słupka - z zalążków
powstają nasiona, ze ściany zalążni tworzy się owocnia. W miarę rozwoju owoców
pozostałe części kwiatu zasychają i odpadają.
- owoce właściwe:
* gdy w wytwarzaniu owoców uczestniczy jedynie ściana zalążni
- owoce rzekome:
gdy w wytwarzaniu owoców uczestniczą dodatkowo inne części kwiatu.

* Owocnia: chroni nasiona oraz pomaga w ich rozsiewaniu. W zależności od tego

czy w czasie dojrzewania zasycha, czy zostaje soczysta, owoce dzielimy na suche
i mięsiste.

NAZWA INCI:
Acacia Concinna Fruit Extract, Farnesiana Flower Extract, Magnolia Officinalis
Seed Water, Acacia Decurrens Flower Wax