Ideologie w XIX w.

1. Geneza
• Powstanie nowych ideologii było ścisłe powiązane z nastrojami jakie
wywołały rewolucja francuska, wojny napoleońskie oraz nowy ład
wprowadzony na kongresie wiedeńskim
2. Nowe ideologie

Ideologia Przedstawicie Założenia Oczekiwany

ustrój
Konserwatyzm • Edmund Bruke - przeciwnicy Państwo
~zachować • François rewolucji scentralizowane,
Chateaubriand - ustrój powinien o ustroju
zajść w skutek monarchicznym
powolnych
zmian i ewolucji
- gwałtowne
zmiany mogą
doprowadzić do
anarchii
- własność
osobista
nienaruszalna
- państwo
powinno być
oparte na
przywiązaniu do
tradycji, kultury i
Kościoła
- utrzymanie
podziału
społeczeństwa-
każda grupa ma
określone
zadania
- Kościół jako
gwarant praw-

1
 sojusz tronu z
ołtarzem
Liberalizm • John Stuart - nienaruszalne Republika, ew.
~ wolność Mill prawo własności monarchia
• Adam Smith - równości w parlamentarna
stosunkach Zwalczanie
polityczno- monarchii
prawnych absolutnej
- równe szanse w
podejmowaniu
działalności
ekonomicznej
- wolność myśli,
wypowiedzi i
wyznania
- liberalizm
ekonomiczny-
państwo jako
zbiorowość
niezależnych
jednostek, które
łączą stosunki
handlowe oparte
na zasadzie
wolnej
konkurencji
Nacjonalizm • Maurice’a - naród jako Zawalczenie
~naród Barrès wspólnota, którą absolutyzmu
odróżnia od
innych wspólna
historia, tradycje,
obyczaje i język
- pojęcie
wspólnoty
narodowej, jako
najważniejszej
klasyfikacji
- pełny rozwój
możliwy tylko w
spóźnię narodowi
- obowiązek
służby narodowi
- narodowość jest
cechą wrodzoną

2
 - połączona z ideą
wyzwolenia
- naród nie może
istnieć bez
politycznego
organu- państwo
narodowe i

Socjalizm • Claude Saint- - dążenia

utopijny Simon zakładające
• Charles poprawę
Fourier warunków życia
• Robert Owen pracowników z
fabryk
- likwidacja
podziałów
społecznych
-
równouprawnienie
- rezygnacja z
własności
- uspołecznienie
środków produkcji
Marksizm • Karol Marks - zaprzestanie
• Fryderyk walki klas
Engels -
przeprowadzenie
rewolucji przez
proletariat
- równość
wszystkich ludzi
- wyodrębnienie
się
•rewolucjonistów i
rewizjonistów
Anarchizm • Pierre - zniesienie
Proudhon wszelkich firm
• Michał Bukunin władzy
- państwo jako
źródło
niesprawiedliwości
- struktury
państwowe
zastąpione przez

3
 struktury
samorządowe
- stosowanie
terroru
bezpośredniego