Modyul 9 – Katarungang Panlipunan • Kalipunan – ugnayan ng tao sa isang
institusyon o sa isang tao dahil sa kaniyang
Ano ang Katarungan? tungkulin sa isang sitwasyon • Pagbibigay sa kapwa ng nararapat sa kaniya • Ang Katarungang Panlipunan ay namamahala • Ayon kay Sto. Tomas de Aquino, ito ay isang gawi sa kaayusan ng ugnayan ng tao sa kaniyang na gumagamit lagi ng kilos-loob sa pagbibigay kapwa at sa ugnayan ng tao sa kalipunan ng nararapat sa isang indibidwal • Ang tuon ng katarungan ay ang labas ng sarili Mga Kaugnay na Pagpapahalaga ng Katarungang sapagkat nangangailangan ito ng panloob na Panlipunan kalayaan mula sa pagkiling sa sariling interes 1. Dignidad ng Tao • Kailangang maging makatarungang sa kapwa • Ang katarungang panlipunan ay kumikilala sa dahil ikaw rin ay namumuhay sa lipunan dignidad ng tao • Ang pagiging makatarungan ay “minimum” na • Ang bawat tao ay may dignidad dahil sa pagpapakita ng pagmamahal kaniyang pagkatao. May dignidad ang tao dahil may halaga siya at dahil mahalaga ang Makatarungang Tao tao, makatarungan na ibigay ang nararapat sa • Ayon kay Andre Comte-Sponville, isa kang kaniya makatarungang tao kung ginagamit mo ang iyong lakas sa paggalang sa batas at karapatan 2. Katotohanan ng kapwa • Sa paghahanap ng katotohanan, • Isinasaalang-alang din ang pagiging patas sa kinakailangang tingnan ang kabuuan ng lahat ng tao sitwasyon; Inuunawa at pinagninilayan mo ang sitwasyong ito upang makita ang Pangunahing Prinsipyo ng Katarungan katotohanang nakukubli nito • Ang makatarungang ugnayan ay umiiral kung • Kailangang makipagusap at makipagdiyalogo hindi umaasa, walang kompetisyon o hindi nang- sa iba pang sangkot sa sitwasyon aagrabiyado sa isa’t isa • Ang pangunahing prinsipyo ng katarungan ay 3. Pagmamahal ang paggalang sa karapatan ng bawat isa • Ang katarungan ay walang kinikilingan dahil anumang ugnayan mayroon ka sa iyong kapwa gabay nito ang diwa ng pagmamahal na likas sa tao Nagsisimula sa pamilya ang Katarungan • Ang pagmamahal bilang isang • Sa pamilya unang nararansan ang mga bagay- pagpapahalaga ay isang aktibong pagkalinga bagay na nagbibigay sa iyo ng kamalayan sa kapwa na nagpapaunlad sa kaniyang mga tungkol sa katarungan kakayahan bilang tao • Sa tulong ng iyong mga karanasan na nagiging • Sama-samang pagkilos ng mga institusyon sa makatarungan ka kapag ginagalang mo ang lipunan upang makabuo ng sistemang karapatan ng iba at isinasa-alang alang ang susuporta sa pagpapaunlad ng pagkatao kabutihang panlahat • Ang pagmamahal ay siyang puso ng • Iminumulat ng mga magulang ang anak sa pagkakaisa katotohanang may karapatan at tungkulin hindi • Pinakamataaas na antas ng pag-iral ng lamang sa pamilya kung hindi sa lipunan katarungan
Moral na Kaayusan Bilang Batayan ng Legal na 4. Pagkakaisa
Kaayusan ng Katarungan • May pag-asang mabuo ang ating bansa sa • Ang batas sibil ay nakabatay sa batas moral. Ibig bisa ng pagkakaisa (solidarity) sabihin, ang ligal na batas ay kailangang • Kailangang maging bukas tayo at handang nakaangkla sa moralidad ng kilos isakripisyo ang ating pansariling adhikain para • Ang Batas Moral ay panloob na aspekto ng sa pagkakaisa tungo sa kabutihang panlahat katarungan. Ang Batas Sibil ay ang panlabas na • “Ang bunga ng pagkakaisa ay kapayapaan” – aspekto nito. Santo Papa Juan Pablo II
Katarungang Panlipunan 5. Kapayapaan
• Ayon kay Dr. Dy, ito ay nauukol hindi lamang sa • Ang pagmamahal ay magbubunga ng ugnayan ng tao sa kaniyang kapwa kung hindi sa kapayapaan sa pamamagitan ng ugnayan din ng kalipunan mapayapang paraan at hindi ng sandatahan • Kapwa – personal o interpersonal na ugnayan • Pagkakaisa sa puso ng mga tao at sa mo sa ibang tao panlipunang kaayusan ng katarungan