Jak dbać o

SPRZĘGŁO
I DWUMASĘ?
10 praktycznych porad
Dwanaście tysięcy - z tylu części składa się przeciętnie samochód osobowy.
Większość podstawowych podzespołów są nam znane i wiemy
w jaki sposób o nie dbać, aby służyły jak najdłużej.

Jednak niewielu kierowców zastanawia się jak skomplikowany proces

przebiega, gdy wciskamy pedał sprzęgła i zmieniamy bieg.

Jak działa sprzęgło samochodowe? Jak dbać o układ napędowy,

by móc cieszyć się tysiącami bezawaryjnie przejechanych kilometrów?

Na powyższe pytania znajdziesz odpowiedź w tej publikacji.

Po co w samochodzie
sprzęgło?
Sprzęgło to element stosowany w każdej konstrukcji
wymagającej sterowalnego połączenia elementu
napędzającego i napędzanego. Pozwala w zależności
od potrzeb przekazywać moment obrotowy lub
rozłączać to połączenie.

Już u zarania dziejów motoryzacji konieczne było

stworzenie rozwiązania, które umożliwiłoby odłączanie
napędu w trakcie zmiany biegów, hamowania
i postoju pojazdu bez wyłączania silnika.

Pierwsze sprzęgło tarczowe

przypominające dzisiejsze
sprzęgła opracował
w 1903 r. znany wówczas
konstruktor i producent
automobili markiz Albert de Dion.

Sprzęgło samochodowe cierne pracuje w dwóch trybach.

W pierwszym, gdy wciskamy pedał sprzęgła, rozłącza połączenie między

silnikiem a skrzynią biegów. Możemy wtedy swobodnie zmienić bieg.

W drugim trybie, gdy zwalniamy pedał sprzęgła, połączenie jest przywrócone

i moc z silnika jest przekazywana do skrzyni biegów a następnie na koła.
 sprzęgło
cierne
Jedno-, dwu- lub wielotarczowe
sprzęgła cierne to najczęściej
spotykane podzespoły w układach
napędowych naszych samochodów.

Ich głównymi elementami

konstrukcyjnymi są tarcza sprzęgła,
tarcza i sprężyna dociskowa
oraz łożysko.W zależności od typu,
tarcze mogą pracować na sucho
lub na mokro - w kąpieli olejowej.

To warto wiedzieć:

sprzęgło cierne suche: sprzęgło cierne mokre:

szybki i tani serwis - sprzęgła cierne
są bardzo popularne i tańsze
w serwisie niż sprzęgła mokre
części do sprzęgła suchego są
tańsze niż do mokrego
nie ma konieczności wymiany oleju w
sprzęgle
dzięki mniejszym oporom w układzie
napędowym zauważono,
że zastosowanie sprzęgła suchego
zmniejsza spalanie
jest droższe w zakupie i serwisie
od sprzęgła suchego
wymaga regularnej wymiany oleju
w sprzęgle
jest jednak trwalsze i mniej
awaryjne od sprzęgła suchego
ma większą zdolność do
przenoszenia momentu
obrotowego
sprzęgło
hydrokinetyczne
Sprzęgła hydrokinetyczne, zwane też
konwerterami momentu obrotowego,
przenoszą napęd dzięki krążącej
w obiegu zamkniętym cieczy - olejowi,
wodzie lub emulsji. Płyn wprawiany
w ruch przez pompę przenosi moc
na turbinę zapewniając miękką i płynną
jazdę. Sprzęgła hydrokinetyczne
znajdziemy zwykle w samochodach
z klasyczną automatyczną skrzynią
biegów.
Ze względu na budowę i zasadę
działania, sprzęgło hydrokinetyczne
zawsze pracuje z pewnym poślizgiem
i występują straty mocy. Ma to także
wpływ na nieco większe spalanie.
Wynagradza to jednak znakomity
komfort jazdy - sprzęgło
hydrokinetyczne świetnie radzi sobie
z wytłumieniem drgań i hałasów. Oprócz
tego jest mniej awaryjne
i doskonale chroni przed przeciążeniami
pozostałe elementy układu napędzania.
zalety:
miękka praca, duży komfort jazdy
duża wytrzymałość
łagodny rozruch silnika oraz zmiana
biegów
znakomite tłumienie drgań skrętnych
zabezpieczenie układu napedowego
przed przeciążeniami i przegrzaniem
doskonałe wyciszenie pracy silnika
wady:
duży koszt zakupu
duża waga i rozmiar
strata mocy z silnia wynikająca
z budowy i zasady działania
dłuższy czas reakcji przy rozruchu
konieczność stosowania
dodatkowego chłodzenia sprzęgła
z powodu wytwarzania dużej ilości
ciepła podczas pracy
koło
zamachowe
Każdy, kto choć raz zgłębiał zasadę działania silnika spalinowego, wie,
że aby układ napędzania mógł pracować prawidłowo, potrzebny jest
element, który zmagazynuje energię kinetyczną i wykorzysta ją do
podtrzymania ruchu wału korbowego podczas suwów silnika innych niż
praca. Funkcję tę spełnia koło zamachowe.

koło sztywne a dwumasowe

Koło sztywne to prosta konstrukcja - jednolity odlew o dużej
bezwładności. Jednak gdzie praca silnika, tam silne hałas,
wibracje i drgania prowadzące do szybszego
zużycia i usterek. Aby zapobiec przedwczesnej
eksploatacji elementów układu napędowego,
stworzone zostało koło dwumasowe,
które oprócz przenoszenia energii
kinetycznej z silnika na sprzęgło,
dodatkowo wytłumia drgania skrętne.

Dwumasa zbudowana jest z dwóch

kół - koła masy pierwotnej i koła
masy wtórnej. Są one połączone
ze sobą systemem tłumików drgań
skrętnych. Umożliwia to amortyzację
wibracji generowanych przez silnik
i przenoszenie momentu obrotowego
pozbawionego drgań do skrzyni biegów.
Szacuje się, że co czwarty samochód wyjeżdżający
z fabryki jest wyposażony w dwumasowe koło zamachowe.
 Jak dbać o sprzęgło
i dwumasę?
Oto kilka sposobów dzięki którym wydłużysz żywotność elementów
układu napędowego w Twoim samochodzie:

1 Zadbaj o stan techniczny silnika!

Im mniej drgań otrzymają dwumasa
i sprzęgło, tym dłużej będą
sprawne.
2
Jeśli nie jest to konieczne,
unikaj zbyt dynamicznej jazdy.
Płynne, dłuższe trasy to mniej

3
drgań wynikających z pracy
silnika na wysokich obrotach
i dłuższe życie dwumasy
Koło dwumasowe w aucie oraz sprzęgła.

4
używanym głównie w trasie będzie
w lepszym stanie technicznym niż
to w używanym do jazdy miejskiej.
Dzieje się tak, gdyż największe
obiążenia generowane są przy
Nie przesadzaj z ekodrivingiem!
zapalaniu, gaszeniu, ruszaniu
To prawda, że jazda na niskich
i przyspieszaniu. Dlatego staraj
prędkościach obrotowych
się jeździć płynnie i gasić silnik
jest oszczędna pod kątem
tylko na dłuższych postojach.
zużycia paliwa. Jednak ciągłe
utrzymywanie samochodu
na niskich obrotach generuje
drgania o wysokiej amplitudzie,
które przyczyniają się do

5
Silnik odpalaj i gaś z wciśniętym skrócenia żywotności
pedałem sprzęgła. To właśnie wtedy elementów układu
silnik generuje duże obciążenia. napędowego.
 6
Nie przyspieszaj gwałtownie
z niskich prędkości obrotowych.
Staraj się płynnie zmieniać biegi.

7
W jakim stanie jest Twój układ zapłonowy? W beznynie zwróć uwagę
na stan świec i cewek zapłonowych, w dieslu na stan świec żarowych i
wtryskiwaczy. Im mniej wibracji wygeneruje jednostka napędowa przy
zapłonie, tym bardziej będziemy w stanie wydłużyć żywotność
dwumasy i sprzęgła.

8
Ponieważ jedne z największych obciążeń generowane są przy
zapalaniu i gaszeniu silnika, system "start-stop" nie będzie łaskawy
dla dwumasy. Staraj się wyłączać silnik tylko wtedy, gdy postój
jest dłuższy. Wiele samochodów umożliwia wyłączenie
lub odpowiednie skonfigurowanie systemu "start-stop".

10
Hamowanie silnikiem
9
Jeśli decydujesz się na chiptuning,
na biegach 6, 5 czy 4
nie stanowi większego bierz pod uwagę, że dwumasa
problemu. Jednak przesadne i sprzęgło dedykowane konkretnemu
hamowanie silnikiem silnikowi posiadają niedużą zakładkę
generuje duże obciążenia wytrzymałości ponad to, co fabryka
dla dwumasy. Redukcji dała. Znaczne zwiększenie ilości koni
biegu dokonuj na stosunkowo pod maską skróci żywotność
niskich obrotach i nie dwumasy i sprzęgła, a same częsci nie
zostawiaj samochodu będą już podlegać gwarancji
z włączonym biegiem ze względu na użycie niezgodne
przy prędkościach właściwych z przeznaczeniem.
dla biegu niższego.