HÓA LÝ

1.CẤU TẠO CHẤT (HÓA ĐẠI CƯƠNG)

2.NHIỆT ĐỘNG HÓA HỌC (HÓA LÝ 1)
3.ĐỘNG HÓA HỌC VÀ XÚC TÁC
4.ĐIỆN HÓA HỌC HÓA LÝ 2
5.HÓA KEO

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 1

 CHƯƠNG TRÌNH

CHƯƠNG 1. KHÍ LÝ TƯỞNG VÀ KHÍ THẬT (6)

CHƯƠNG 2. NGUYÊN LÝ THỨ NHẤT NHIỆT ĐỘNG HỌC VÀ ÁP DỤNG (6)
CHƯƠNG 3. NGUYÊN LÝ THỨ HAI VÀ THỨ BA NHIỆT ĐỘNG HỌC (3)
CHƯƠNG 4. NĂNG LƯỢNG KHẢ DỤNG-NĂNG LƯỢNG TỰ DO (3)
CHƯƠNG 5. DUNG DỊCH (6)
CHƯƠNG 6. CÂN BẰNG HÓA HỌC (3)
CHƯƠNG 7. QUI TẮC PHA (2)
ÔN TẬP & BÀI TẬP (1)

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 2

 TÀI LiỆU THAM KHẢO

1. Peter Atkins, Julio de Paule, PHYSICAL CHEMISTRY,

Eighth edition (2006), Oxford university press

2. Chu Phạm Ngọc Sơn, NHIỆT ĐỘNG HÓA HỌC CƠ

BẢN, Tập 1&2, 2001, Nhà xuất bản ĐHKHTN

3. Trần Văn Nhân, Nguyễn Thạc Sửu, Nguyễn Văn Tuế,

HÓA LÝ, Tập 1&2, 2007, Nhà xuất bản Giáo dục

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 3

 Chương 1. KHÍ LÝ TƯỞNG VÀ KHÍ THẬT

1.1.KHÍ LÝ TƯỞNG
1.1.1. Định luật thực nghiệm
1.1.2. Phương trình trạng thái khí lý tưởng
1.1.3. Áp suất riêng phần (hỗn hợp khí lý tưởng)
1.1.4. Phép xác định phân tử khối của khí và các chất dễ bay hơi
1.2.KHÍ THẬT
1.2.1.Độ lêch đối với khí lý tưởng
1.2.2.Phương trình trạng thái khí thật
1.2.3.Phương trình trạng thái thu gọn. Định luật trạng thái tương
ứng
1.2.4.Hỗn hợp khí thật

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 4

1.1.1.ĐỊNH LUẬT THỰC NGHIỆM

KHÍ LÝ TƯỞNG GỒM NHỮNG PHÂN TỬ KHÔNG

KÍCH THƯỚC VÀ KHÔNG CÓ LỰC HÚT PHÂN
TỬ GiỮA CÁC PHÂN TỬ KHÍ  KHÔNG HÓA
LỎNG, KHÔNG HÓA RẮN

Khí lý tưởng luôn luôn nghiệm đúng những

định luật thực nghiệm ở bất kỳ điều kiện thí
nghiệm nào.

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 5

 1.1.1.ĐỊNH LUẬT THỰC NGHIỆM

1.Định luật BOYLE MARIOTTE

Ở nhiệt độ không đổi, thể tích V của một khối
W khí xác định tỷ lệ nghịch với áp suất p.

Vì W tỉ lệ thuận với số mol n

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 6

 1.1.1.ĐỊNH LUẬT THỰC NGHIỆM

Đối với các khí thông thường, định luật BOYLE

MARIOTTE ĐÚNG khi:
*Áp suất thấp và nhiệt độ thường
*Không có biến đổi hóa học khi áp suất thay đổi

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 7

 Với cùng một số mol
n, đường biểu diễn p
theo V là những
Nhiệt độ
hyperbol thay đổi theo
Áp suất, P

tăng
nhiệt độ.
Mỗi đường ứng với
nhiệt độ nhất định gọi
là ĐƯỜNG ĐẲNG
NHIỆT
Thể tích, V

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 8

 1.1.1.ĐỊNH LUẬT THỰC NGHIỆM

2.Định luật CHARLES hay GAY-LUSSAC

Dưới áp suất không đổi, thể tích V của một
khối khí xác định là một hàm số bậc nhất theo
nhiệt độ.

V= a+bt
T (0K)=t(0C) +273,15

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 9

 1.1.1.ĐỊNH LUẬT THỰC NGHIỆM

2.Định luật CHARLES hay GAY-LUSSAC

Vo
V T
273,15
Ở áp suất không đổi, thể tích V của một
khối lượng W khí xác định tỉ lệ thuận với
nhiệt độ tuyệt đối

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 10

 1.1.1.ĐỊNH LUẬT THỰC NGHIỆM

3.Định luật AVOGADRO

Ở cùng nhiệt độ, áp suất, những thể tích bằng nhau
của khí cùng chứa một số phân tử

V= K’’n với K’’= K’’(T,p)

Một mol khí ở điều kiện

Chương 00lýCtưởng
1: Khí và 1atm có thể tích V=22,4lít
và khí thật 11
 1.1.1.ĐỊNH LUẬT THỰC NGHIỆM

BOYLE T không
MARIOTTE đổi

KHÍ LÝ
TƯỞNG CHARLE Vo
GAY- V T p không
273,15 đổi
LUSSAC

AVOGADRO

KHÍ THẬT ở áp suất thấp có

Chương 1: tác
Khí lý tưởngđộng
và khí thật như khí lý tưởng 12
 1.1.2.PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI KHÍ LÝ TƯỞNG

PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI KHÍ LÀ MỘT PHUƠNG TRÌNH CHỈ SỰ

LiỆN HỆ GiỮA THỂ TÍCH V, ÁP SUẤT p, NHIỆT ĐỘ T VÀ KHỐI
LƯỢNG KHÍ (TỨC LÀ SỐ MOL n)

Đối với trạng thái khí, có 4 biến số để diễn đạt như

V : Thể tích khí
n : Số mol
p: Áp suất
T: Nhiệt độ
Phương trình trạng thái :

Trạng thái vật lý của một vật, tức là điều kiện vật lý của
nó, được định nghĩa bởi tính chất vật lý. Hai chất có
cùng một tính chất vật lý sẽ có cùng một trạng thái.

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 13

 1.1.2.PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI KHÍ LÝ TƯỞNG

*Phương trình trạng thái của khí lý tưởng

R = 8,314 J. K-1mol-1
R= 1,987 cal. K-1mol-1
Với R là hằng số khí lý
tưởng R= 0,082 l.atm. K-1mol-1
1cal= 4,184J
1l.atm= 101,3J

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 14

 1.1.2.PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI KHÍ LÝ TƯỞNG

*Phương trình trạng thái của khí lý tưởng

RT Ở 00C (2730K) = 2271,1 J. mol-1

= 542,8 cal. mol-1
= 22,413 l.atm. mol-1
RT Ở 250C (2980K) = 2478,9 J. mol-1
= 592,48 cal. mol-1
= 22,464 l.atm. mol-1

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 15

 1.1.2.PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI KHÍ LÝ TƯỞNG

*Phương trình trạng thái của khí lý tưởng

*TRONG TRƯỜNG HỢP CÓ 1 MOL KHÍ : n=1;

mà

c là nồng độ mol/l
Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 16
1.1.3. ÁP SUẤT RIÊNG PHẦN

Đơn vị của áp suất

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 17

 1.1.3. ÁP SUẤT RIÊNG PHẦN

Hỗn hợp khí bao gồm nhiều khí KHÔNG có tác động hoá
học với nhau

Định luật Dalton

 pi  pi
Ở nhiệt độ xác định, áp suất toàn phần của một hỗn
hợp khí bằng tổng áp suất riêng phần của các cấu tử


của hỗn hợp.

=  pi
p toàn phần pi

Áp suất riêng phần của mỗi cấu tử của hỗn hợp có thể
tích chung là V là áp suất mà cấu tử ấy khi đưng riêng
một mình và cũng chiếm thể tích V cùng nhiệt độ
Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 18
 1.1.3. ÁP SUẤT RIÊNG PHẦN

Giả sử hỗn hợp có nAnB,nC mol khí và có cùng thể tích V, ta có

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 19

1.1.3. ÁP SUẤT RIÊNG PHẦN 1. KHÍ LÝ TƯỞNG

Phân mol xi của cấu tử i trong hỗn hợp là

ni
xi 
 ni
pi  xi p

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 20

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 21
 1.1.4. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH PHÂN TỬ KHỐI CỦA KHÍ
HAY CHẤT DỄ BAY HƠI

Khi ở áp suất thấp các chất khí có tác dụng gần giống
như khí lý tưởng. Trong điều kiện này sử dụng
phương trình trạng thái của khí lý tưởng để xác định
phân tử khối của chất khí hay chất dễ bay hơi.

 M
  
 p  p  0 RT

Trong đó  là khối lượng riêng

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 22
 1.1.4. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH PHÂN TỬ KHỐI CỦA KHÍ
HAY CHẤT DỄ BAY HƠI

 M
   Trong đó  là khối lượng riêng
 p  p  0 RT

Cách thực hiện:

Xác định ρ ở nhiều áp suất p, sau đó vẽ theo p và ngoại suy ra trị số

tại p, để có trị số và từ đó suy ra M

Áp dụng:

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 23

 1.2. KHÍ THẬT

1.2.1.ĐỘ LỆCH ĐỐI VỚI KHÍ LÝ TƯỞNG

Trong trường hợp khí thật, phép đo chính xác từ thực nghiệm chỉ
rằng hệ thức pV=nRT không thể lúc nào cũng luôn luôn nghiệm đúng

Phương trình trạng thái khí thật có thể suy ra từ phương

trình trạng thái của khí lý tưởng:
pV= nRTZ với Z=Z(T,p)

Z là thừa số ép đo độ lệch đối với khí lý tưởng

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 24

1.2.1.ĐỘ LỆCH ĐỐI VỚI KHÍ LÝ TƯỞNG

Z tùy thuộc p,T và thành phần của hỗn

hợp (nếu ta có hỗn hợp khí)

*Với khí lý tưởng Z (T,p) =1

*Với khí thật lim Z(T,p) =1 khi p 0

Z càng khác 1, độ sai lệch của khí thật

so với khí lý tưởng càng quan trọng.

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 25

 1.2.1.ĐỘ LỆCH ĐỐI VỚI KHÍ LÝ TƯỞNG

Hai nguyên nhân làm sai lệch Z so với 1 là :

*KHÍ LÝ TƯỞNG, CÁC PHÂN TỬ KHÍ KHÔNG CÓ THỂ
TÍCH, KHÔNG CÓ TƯƠNG TÁC VAN DER WALLS
GiỮA CÁC PHÂN TỬ KHÍ  KHÔNG HÓA LỎNG
ĐƯỢC.

*VỚI KHÍ THẬT, PHÂN TỬ KHÍ CÓ THỂ TÍCH XÁC ĐỊNH

VÀ GiỮA PHÂN TỬ KHÍ CÓ TƯƠNG TÁC VAN DER
WALLS  HOÁ LỎNG ĐƯỢC

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 26

 1.2.2. PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI

Phương trình Van Der Walls

2. Hiệu chỉnh tương tác Van Der Wall

Với n mol khí

V
V  nV  V 
n

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 27

1.2.2. PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 28

 1.2.2. PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI

Giới hạn của phương trình Van Der Walls:

Phương trình Van Der Walls áp dụng tương đối đúng với
khí thật có độ lệch KHÔNG QUÁ QUAN TRỌNG đối với
khí lý tưởng. Ở áp suất quá cao, nhiệt độ quá thấp,
phương trình không chính xác nữa.
Những khí một nguyên tử He, Ne, Ar và các khí hai
nguyên tử đồng nhân nghiệm đúng phương trình Van Der
Walls.
Phương trình không áp dụng cho những chất phân cực
như H2O, NH3 vì có tương tác liên phân tử khá quan trọng

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 29

1.2.2. PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI KHÁC

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 30

 1.2.2. PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI KHÁC

NHIỆT ĐỘ BOYLE: Là nhiệt độ đặc biệt cho mỗi chất khí. Ở nhiệt độ này, khí
thật có tác động như khí lý tưởng trên một khoảng áp suất, miễn là các áp
suất đó không quá lớn.

Nhiệt độ BOYLE

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 31

1.2.3 HỖN HỢP KHÍ THẬT

Chương 1: Khí lý tưởng và khí thật 32