2023-2024 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DH TAYFA LİSESİ

11.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1.DÖNEM 1.YAZILI SORULARI

Senaryo 3 ve 5 (İstanbul Ölçme Değerlendirme Merkezi)

 Senaryolar İstanbul Ölçme Değerlendirme Merkezinden Alınmıştır.
 Aşağıda birçok kazanımla ilgili soru yer almaktadır.
Uyarılar  Her kazanımla ilgili mümkün olduğu kadar soru çeşitliliği ekledim.
 Baz aldığınız senaryonun kazanımlarına göre soruları seçebilir ve düzenleyebilirsiniz.
 Metinleri değiştirebilirsiniz.

Giriş Ünitesi Okuma (Senaryo 3-5) (toplamda 2 soru gelecek)

Soru 1-2) Edebiyat ve toplum ilişkisi hakkında bilgi veriniz.

Edebiyat, diğer sanat dalları gibi toplumsaldır.

Toplumun her türlü özelliği edebiyata sirayet eder.

Bu nedenle edebiyat toplumun ifadesidir, aynasıdır.

Aynı zamanda edebiyat toplum üzerinde etki göstererek onun şekillenmesinde rol oynar

“İhsan bir tiyatro okuyor. Okuduğu tiyatroda görücü usulü evlilikten bahsediliyor. Tiyatrodaki olaylar, 19.yy’ın son
çeyreğinde geçiyor. Tiyatronun dil ve üslubundaki kusursuzluk, onun dikkatini çekiyor. Bu tiyatro eserinde, aklın ve
sağduyunun ön plana çıktığını görüyor.”

Giriş Ünitesi Okuma (Senaryo 3-5) (toplamda 2 soru gelecek)

Soru 1-2) İhsan’ın okuduğu bu tiyatro eseri, edebi akımlardan hangisi ile yazılmıştır? Türk edebiyatındaki
temsilcileri kimlerdir?

Bahsedilen tiyatro eseri “Klasisizm” akımıyla yazılmıştır. Şinasi ve Ahmet Vefik Paşa edebiyatımızdaki
temsilcileridir.

Giriş Ünitesi Okuma (Senaryo 3-5) (1 Soru gelecek)

Soru 3) “Edebiyat ve toplum” konulu bir paragraf yazınız. Yazdığınız metnin yazım ve noktalama
kurallarına uygunluğu, değerlendirmeye dâhil edilecektir.

Vapur rıhtımdan kalkıp tâ Marmara'ya doğru uzaklaşmaya başlayınca yolcuyu geçirmeye gelenler, üzerlerinden ağır bir yük kalkmış gibi
ferahladılar:
-Çocukcağız Arabistan'da rahat eder.
Dediler, hayırlı bir iş yaptıklarına herkesi inandırmış olanların uydurma neşesiyle, fakat gönülleri isli, evlerine döndüler.
Zaten babadan yetim kalan küçük Hasan, anası da ölünce uzak akrabaları ve konu komşunun yardımıyle halasının yanına, Filistin'in ücra bir
kasabasına gönderiliyordu.
Hasan vapurda eğlendi; gırıl gırıl işleyen vinçlere, üstleri yazılı cankurtaran simitlerine, kurutulacak çamaşırlar gibi iplere asılı sandallara,
vardiya değiştirilirken çalınan kampanaya bakarak çok eğlendi. Beş yaşında idi; peltek, şirin konuşmalarıyle de güverte yolcularını epeyce
eğlendirmişti.

Fakat vapur, şuraya buraya uğrayıp bir sürü yolcu bıraktıktan sonra sıcak memleketlere yaklaşınca kendisini bir durgunluk aldı: Kalanlar
bilmediği bir dilden konuşuyorlardı ve ona İstanbul'daki gibi:
-Hasan gel!
-Hasan git!
Demiyorlardı; ismi değişir gibi olmuştu. Hassen şekline girmişti:
-Taal hun ya Hassen, diyorlardı, yanlarına gidiyordu.
-Ruh ya Hassen...derlerse uzaklaşıyordu.

A.2.6. Metindeki şahıs kadrosunun özelliklerini belirler. (senaryo 3 ve 5) (4.sorudan bir tane gelecek)
A.2.7. Metindeki zaman ve mekânın özelliklerini belirler. (senaryo 3 ve 5) (4.sorudan bir tane gelecek)
Soru 4) Yukarıdaki metnin şahıs kadrosunun özelliklerini yazınız.

Hasan, uğurlamaya gelen akraba ve komşular, halası ve yakınları, güverte yolcuları

Soru 4) Yukarıdaki metnin zaman ve mekan özelliklerini belirleyiniz.

Zaman belli değil.

Mekan olarak vapur ve sıcak memleketler

A.2.4. Metindeki çatışmaları belirler. (senaryo 3-5) (4.sorudan bir tane gelecek)

Soru 4) Yukarıdaki metinde yer alan çatışmayı belirleyiniz.

Anne ve babasını kaybeden Hasan’ın Filistin taraflarında akrabalarının yanına gönderilmesi.

Soru 4) Yukarıdaki metnin olay örgüsünü yazınız.

A.2.5. Metnin olay örgüsünü belirler. (senaryo 3-5) (4.sorudan bir tane gelecek)

Vapura uğurlamaya gelmeleri, Hasan’ın vapur yolculuğuna çıkması, güvertedekilerle eğlenceli konuşmaları

Kazanım: A.2.8. Metinde anlatıcı ve bakış açısının işlevini belirler. (senaryo 3-5) (4.sorudan bir tane gelecek)

Soru 4) Aşağıdaki metinlerin anlatıcısını ve bakış açılarını belirleyiniz. Bakış açılarının işlevlerini
yazınız.
Küçük Hasan hiçbir şey düşünmeden ilerliyordu. Ne evde kendisinin dönmesini bekleyen iki küçük kardeşi
ne de dört saat uzaktaki nahiye merkezinde hizmetçilik yapan anası bu anda aklında değildi.

İlahi Bakış Açısı

Bu Nihat eskiden böyle değilmiş. Annesi de böyle değilmiş söylediklerine göre, dokunsan kırılacak türden,
dağlalesi gibi incecik bir kadınmış. İşte, pazaryerine bakan o geniş avlulu evde yaşarken babaları olacak
adam günün birinde birdenbire bırakıp gitmiş bunları.

Gözlemci Bakış Açısı

A.2.9. Metindeki anlatım biçimleri ve tekniklerinin işlevlerini belirler. (senaryo 3-5) (4.sorudan bir tane gelecek)

Soru 4) Aşağıdaki metinlerde anlatım biçimlerinden hangisine başvurulmuştur?

Bir başka uçağın sesi gelmeye başladı. Bizim Ada, uçakların üstünden geçtikleri bir yol güzergâhı olmalı ki, hep ya
üstümden ya solumdan geçip gidiyorlar. Kedi sustu. Köpeğim gözünü kapadı. Karga sesleri geliyor şimdi de. Vaktiyle
bu Ada’ya bu zamanda kuşlar uğrardı. Cıvıl cıvıl öterlerdi. Küme küme bir ağaçtan ötekine konarlardı.

Öyküleyici anlatım

Karşıdaki komşum yabancı subayın buldok cinsi bir köpeği vardı. İri kafalı, koca enseli, iki dişi daima meydanda,
yanakları kof ve sarkık, burnu çökük, aksi bir köpek... Bana buldok suratı; bütün dişleri söküldükten sonra acemi bir
dişçiye tam takım diş yaptırıp da çene kemikleri çökerek çehresi tanınmayacak şekle giren eski somurtkan (...) tiplerini
hatırlatır.

Betimleyici anlatım

A.2.15. Türün ve dönemin/akımın diğer önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar. (Senaryo 5)

Soru 5) Cumhuriyet Dönemi hikaye anlayışlarını yazarak her anlayıştan iki sanatçının ismini yazınız.

Milli ve dini değerleri ön plana çıkaran anlayış: Mustafa Necati Sepetçioğlu, Sevinç Çocuk

Toplumcu gerçekçi anlayış: Sabahattin Ali ve Sadri Ertem

Bireyin iç dünyasını esas alan anlayış: Peyami Safa, Tarık Buğra

Modernist-Postmodernist: Oğuz Atay, Ferdi Edgü

Fatma Hanım’ın meserret ve saadetle dolu olan hayatında bu hadise, mühim bir sarsıntı yapmıştı. Maviş, onun en ziyade sevdiği kedisi idi. Artık
bundan sonra güzel gözlü Maviş’i bir sülün gibi salına salına gezip dolaşamayacak mıydı? Zerzevatçıya, fırına gittiği günler, Nazlı’sı, Tekir’i,
Fındık’ı, Pamuk’u önünde ardında cesur bir aslan hatveleriyle kendisine refakat ederlerken bu şen ve mesrur arkadaşları arasında o, zavallı
Maviş, belki en geride, kırık bacağını meşakkatle sürükleye sürükleye mi yürüyecekti?.. Fatma Hanım bunları düşündükçe derin ıstıraplar
duyuyor ve müteessir oluyordu. Gününün birkaç saatini kedisine hasretmişti. Ona kantaron yağları, havacıva merhemleri vesair kendi bildiği,
komşulardan öğrendiği bütün ilaçları yapıyor ve onun yarasını tedaviye uğraşıyordu. Filhakika yapılan tedavi iyi netice veriyor, yara yavaş yavaş
kapanıyordu.

Soru 6) Metinde ön plana çıkarılan düşünceyi belirterek metin üzerinden yorumlayınız

A.2.13. Metni yorumlar. (Senaryo 3-5)

Burada ön plana çıkarılan düşünce kadının hayvan sevgisidir. Hayvan sevgisi ve onların korunması üzerine düşünceler
ifade edilmelidir.
 Antep Fıstığı, en sevdiğim kuru yemişlerdendir. Gel görki Karadeniz Bölgesi’nde yetişmemektedir. Bunu bilmiyen
komşumuz Ahmet, dört dönüm tarlasına Antep Fıstığı diki vermiş. Buda yetmezmiş gibi Hikmet’te ondan esinlenip
donatıvermiş tarlayı fıstıklarla. Şimdi bu duruma gülermisin ağlar mısın?

Soru 7A) Yukarıdaki paragrafta yer alan yazım yanlışlarını bulunuz ve düzeltiniz. (10p)

A.2.16. Metinden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar. (senaryo 5)

Antep Fıstığı, en sevdiğim kuru yemişlerdendir. Gel görki Karadeniz Bölgesi’nde yetişmemektedir. Bunu
bilmiyen komşumuz Ahmet, dört dönüm tarlasına Antep Fıstığı diki vermiş. Buda yetmezmiş gibi
Hikmet’te ondan esinlenip donatıvermiş tarlayı fıstıklarla. Şimdi bu duruma gülermisin ağlar mısın?

Soru 7B) Aşağıda verilen cümlelerin ögelerini bularak altına yazınız.

Öğretmenlik mesleğimi yaparken Ağrı’nın Patnos ilçesinde yazmıştım bu şiiri.

Zaman Zarfı/Dolaylı Tümleç/Yüklem/Belirtili Nesne

Dün akşam, lig tarihinin en hızlı golü atıldı.

Zaman Zarfı/Sözde Özne/Yüklem

Eyüp, proje ödevini otobüste unutmuş.

Özne/Belirtili Nesne/Dolaylı Tümleç/Yüklem