BÀI 10 : VĂN MINH ĐẠI VIỆT (TT)

3. Những thành tựu tiêu biểu của văn minh Đại Việt
a) Chính trị
* Thiết chế chính trị
- Trải qua các triều đại tổ chức bộ máy nhà nước của Đại Việt không ngừng được củng cố và
hoàn thiện từ trung ương đến địa phương. Hoàn thiện nhất dưới triều Lê Sơ.
- Trong tiến trình phát triển, các triều đại quân chủ có đặt ra yêu cầu về cải cách: tiêu biểu cải
cách Hồ Quý Ly, cải cách Lê Thánh Tông, cải cách Minh Mạng.
- Sơ đồ bộ máy nhà Trần

- Sơ đồ bộ máy nhà Lê Sơ
* Pháp luật
- Vương triều Đại Việt chú trọng xây dựng luật pháp. Có 4 bộ luật nổi tiếng: Hình thư (Lý) – bộ
luật thành văn đầu tiên của nước ta, Hình luật (Trần), Quốc triều hình luật (Lê sơ), Hoàng triều
luật lệ (Nguyễn).
- Nội dung chủ yếu của luật pháp qua các triều đại phong kiến Đại Việt là đề cao tính dân tộc và
chủ quyền quốc gia; bảo vệ quyền lực của vua, quý tộc, quan lại; bảo vệ sức kéo trong nông
nghiệp. Ngoài ra, còn bảo vệ quyền lợi của nhân dân, trong đó có quyền lợi của phụ nữ.
b) Kinh tế
* Nông nghiệp
- Nông nghiệp lúa nước và văn hoá làng xã là đặc trưng của văn minh Đại Việt.
- Các triều đại phong kiến ở Việt Nam đều đặc biệt chú trọng phát triển nông nghiệp.
- Công cuộc khai hoang, phục hoá, lấn biển, tăng diện tích trồng trọt. Kĩ thuật thâm canh cây lúa
nước có nhiều tiến bộ.
- Nhà nước thành lập các cơ quan chuyên trách đê điều. Hình thành hệ thống đê điều, thuỷ lợi
hoàn chỉnh trong cả nước.
* Thủ công nghiệp
- Phát triển mạnh, nổi tiếng nhất là các nghề: dệt, gốm sứ, luyện kim.
- Các xưởng thủ công của nhà nước (Cục Bách tác) sản xuất độc quyền của triều đình: tiền, vũ
khí, trang phục và đồ dùng của hoàng cung,…
- Ở địa phương cũng hình thành một số làng chuyên sản xuất các mặt hàng thủ công trình độ cao.
* Thương nghiệp
- Từ thời Tiền Lê, các triều đại đều cho đúc các loại tiền kim loại riêng.
- Thời Lý: lập trang Vân Đồn (Quảng Ninh) để giao lưu buôn bán với nước ngoài.
- Đầu thế kỉ XV, Đại Việt có nhiều thương cảng có buôn bán với nước ngoài do nhà nước quản lí.
- Đầu thế kỉ XVI, buôn bán với nước ngoài nhộn nhịp khi thương mại Âu – Á phát triển.