You are on page 1of 24

Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 99
Imię i nazwisko ...................................

1 Wyjaśnij, w jakim celu powstało Święte Przymierze. (.../1 pkt)

2 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Dominującą rolę podczas kongresu wiedeńskiego odgrywali przedstawiciele:
A. Wielkiej Brytanii, Szwecji, Królestwa Polskiego i Prus.
B. Rosji, Austrii, Prus, Wielkiej Brytanii i Francji.
C. Austrii, Francji, Włoch i Portugalii.
D. Hiszpanii, Portugalii, Szwecji i Rosji.
3 Przyporządkuj każdemu opisowi odpowiadającą mu nazwę zasady, która (.../2 pkt)
obowiązywała podczas obrad kongresu wiedeńskiego, wybierając spośród
oznaczonych literami A–C.
1.Dążenie do powrotu na trony europejskie dynastii, które zostały obalone w wyniku
rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich. ..........
2. Twierdzenie, że mocarstwa nie mogą narzucać swoich praw innym państwom ani
zagrażać ich interesom, w przeciwnym razie grozi to interwencją zbrojną. ..........

A. Zasada restauracji. B. Zasada legitymizmu. C. Zasada równowagi europejskiej.


4 Zapoznaj się z tekstem, a następnie dokończ zdanie i wybierz właściwą odpowiedź (.../1 pkt)
spośród podanych.

Mocarstwa, które podpisały traktat zawarty w Paryżu dnia 30 maja 1814 r., zebrawszy się
w Wiedniu [...] z książętami i państwami, swymi sprzymierzeńcami, [...] upoważniły
swoich pełnomocników do zebrania w jeden akt ogólny postanowień trwałej i większej
wagi.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 73.

W cytowanym akcie zadecydowano o


A. abdykacji Napoleona po bitwie pod Waterloo. C. powołaniu Świętego Przymierza.
B. powstaniu Związku Niemieckiego. D. odtworzeniu Księstwa Warszawskiego.

5 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia. (.../3 pkt)


W imię Świętej i Nierozdzielnej Trójcy!
Pod wpływem wielkich wydarzeń lat ostatnich, które znamionowały dzieje Europy, a w
szczególności wobec dobrodziejstw, jakimi Opatrzność Boska raczyła obdarzyć państwa,
których rządy ufność i nadzieję w niej pokładały, doszły ich Cesarskie i Królewskie
wysokości: Cesarz Austrii, Król Prus i Cesarz Rosji, do konieczności oparcia stosunków
wzajemnych na wzniosłych prawdach, które głosi nauka boskiego Zbawiciela. Dlatego
oświadczają uroczyście, [...] że odtąd zarówno w sprawach wewnętrznych, jak i w
stosunkach z innymi państwami, drogowskazem ich postępowania będą przepisy tej
świętej religii, zasady sprawiedliwości, miłości i zgody [...].

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 75–76.

a) Podaj, jak nazywano układ przedstawiony w tekście.


b) Podaj rok powstania cytowanego układu.
c) Wymień rzeczywistą przyczynę podpisania dokumentu przez władców Rosji, Prus
i Austrii.

Grupa A | strona 1 z 12
6 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia. (.../3 pkt)
Żołnierze! [...] Wasz wódz, który wyborem narodu został powołany na tron, a przez Was
na tarczy podniesiony, powrócił! Łączcie się z nim!
Precz z barwami, które naród wygnał, dokoła których skupiali się od 25 lat wrogowie
Francji. Załóżcie kokardę trójkolorową. Nosiliście ją w naszych wielkich dniach. Musimy
zapomnieć, że byliśmy panami narodów, ale nie powinniśmy ścierpieć, żeby ktokolwiek
mieszał się do naszych spraw. Kto śmiałby rościć sobie prawo do odgrywania u nas roli
pana? Kto miałby siłę po temu? [...] Czy myślicie, że ta garść Francuzów, którzy teraz są
tak zuchwali, potrafi wytrzymać Wasz wzrok?

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 62.

a) Podaj, jak nazywane są wydarzenia, które zapoczątkowała powyższa odezwa.


b) Podaj rok, w którym wydano powyższą odezwę.
c) Wyjaśnij, jakie były dalsze losy wodza, o którym mowa w tekście.

7 Wpisz nazwy państw oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3. Odpowiedzi wybierz (.../3 pkt)
spośród podanych poniżej propozycji.

Królestwo Niderlandów, Królestwo Francji, Królestwo Polskie, Cesarstwo Austriackie,


imperium osmańskie

Grupa A | strona 2 z 12
8 Wpisz nazwy państw oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3. Odpowiedzi wybierz (.../3 pkt)
spośród podanych poniżej propozycji.

Królestwo Niderlandów, Królestwo Francji, Królestwo Polskie, Cesarstwo Austriackie,


imperium osmańskie

9 Wyjaśnij, na czym polegały zasada restauracji i zasada legitymizmu. (.../2 pkt)

10 Wyjaśnij, w jakim celu powstało Święte Przymierze. (.../1 pkt)

11 Przyporządkuj każdemu opisowi odpowiadającą mu nazwę zasady, która (.../2 pkt)


obowiązywała podczas obrad kongresu wiedeńskiego, wybierając spośród
oznaczonych literami A–C.
1. Reguła wywodząca się ze średniowiecznego przekonania, iż władcom chrześcijańskim
władzę powierzył Bóg, a nie lud. ...........
2. Twierdzenie, że mocarstwa nie mogą narzucać swoich praw innym państwom ani
zagrażać ich interesom, w przeciwnym razie grozi to interwencją zbrojną. ...........

A. Zasada równowagi europejskiej. B. Zasada legitymizmu. C. Zasada restauracji.

Grupa A | strona 3 z 12
12 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. (.../1 pkt)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Francuzi! Na wygnaniu doszły do mnie wasze skargi i wasze życzenia. Przyzywacie na
powrót przez was obrany rząd, jedynie legalny [...]. [...] Obecnie wracam do was, aby
moje prawa, które również są waszymi, uchwycić znowu w swe ręce [...]. Toteż będę się
zawsze chlubić, że jedynie wam i moim dzielnym żołnierzom zawdzięczam całą moją
potęgę. Żołnierze! [...] Wasz wódz, który wyborem narodu został powołany na tron, a
przez Was na tarczy podniesiony, powrócił! Łączcie się z nim! Precz z barwami, które
naród wygnał, dokoła których skupiali się od 25 lat wrogowie Francji. Załóżcie kokardę
trójkolorową. Nosiliście ją w naszych wielkich dniach. Musimy zapomnieć, że byliśmy
panami narodów, ale nie powinniśmy ścierpieć, żeby ktokolwiek mieszał się do naszych
spraw [...].
Orzeł z barwami narodowymi przeleci z dzwonnicy kościelnej aż do wież Notre Dame
[katedry w Paryżu]. [...] Wtedy będziecie mogli chlubić się Waszymi czynami. Wtedy
staniecie się oswobodzicielami Waszej Ojczyzny! A gdy się zestarzejecie, otoczą Was
współobywatele Wasi i będą oddawali hołd i ze czcią przysłuchiwali się Waszym
opowiadaniom o Waszych czynach bohaterskich.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 61–62.

1. W swojej odezwie Napoleon przekonywał, że wrócił z wygnania ze względu na


życzenie Francuzów. P/F
2. Po powrocie do Francji Bonaparte namawiał rodaków do rezygnacji z popierania króla
francuskiego. P/F
3. W tekście zapowiedziano ponowny podbój Europy przez Francję. P/F
13 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wyjaśnij, jakie niebezpieczeństwa w zawartych (.../1 pkt)
porozumieniach dostrzegł autor tekstu.
Trudno było [...] wszystkim dogodzić, kiedy wszystkie narody między sobą poróżnione, i
chociaż przystępowały do przymierza, dawna nienawiść i zazdrość odzywały się mimo
powierzchownej przyjaźni [...]. W każdym przymierzu kongresu widzimy zarodek [...]
przyszłych nieporozumień i rozterek. Tak rozszarpano kraje, że w wielu państwach
większa część poddanych jest nieprzywiązana do nowego rządu. Tak się może przytrafić,
iż kiedy ościenne mocarstwa z sobą będą toczyć wojnę, całe powiaty, które przymierzami
kongresu zostały rozdzielone, starać się będą przejść znowu pod dawne panowanie.

Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 26, oprac. J. Willaume, Warszawa
1960, s. 49.

14 Wstaw znak „x” obok trzech skutków rewolucji przemysłowej. (.../1 pkt)

rozwój miast ....


przyspieszenie i usprawnienie produkcji ....
skonstruowanie maszyny parowej przez Jamesa Watta ....
przekształcanie manufaktur w fabryki ....
skrócenie dnia pracy robotników ....
15 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie. (.../2 pkt)
Stephenson, wielki inżynier, opowiadał [...], że jechał [...] [na trasie] Manchester–
Liverpool przez wiele mil, z szybkością jednej mili na minutę i że problem polega dla
niego nie na tym, jak wielką szybkość jego maszyny mogą osiągnąć, gdyż potrafi uczynić
je bardziej chyżymi od ptaka przeszywającego powietrze, lecz na jakiej szybkości należy
przestać.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 144.

Podaj dwa przykłady zastosowania wynalazku opisanego w tekście.

Grupa A | strona 4 z 12
16 Napisz, jakich pojęć dotyczą podane opisy. (.../2 pkt)
A. Proces przekształcania gospodarki polegający na zwiększaniu udziału pracy maszyn i
zatrudnienia w przemyśle.
B. Nazwa ważnego ośrodka przemysłowego na zachodzie Prus.
17 Na podstawie danych statystycznych oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. (.../1 pkt)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

Długość linii kolejowych w XIX w. (w km)

Państwo 1840 r. 1880 r.


Austria 144 18 507
Francja 497 23 089
Wielka Brytania 2390 25 060
Rosja 27 22 865
Belgia 334 4112
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 146.

1. W latach 1840–1880 we wszystkich państwach wzrosła długość linii kolejowych. P / F


2. W 1840 r. długość linii kolejowej była większa w państwach, gdzie najszybciej
rozpoczęła się rewolucja przemysłowa. P / F
3. W 1880 r. wielkość sieci kolejowej w Rosji była wyższa niż w Wielkiej Brytanii. P / F
18 Na podstawie danych statystycznych oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. (.../1 pkt)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

Liczba mieszkańców największych miast europejskich w XIX w. (w tys.)

Miasto 1800 r. 1900 r.


Amsterdam 217 510
Berlin 172 2420
Manchester 84 1240
Liverpool 83 930
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
1998, s. 151.

1. Liczba mieszkańców Berlina pod koniec XIX w. przekroczyła 2 mln. P / F


2. Amsterdam zaczął rozwijać się intensywnie dopiero w czasie rewolucji przemysłowej.
P/F
3. We wszystkich miastach wymienionych w tabeli liczba mieszkańców wzrosła w XIX
w. P / F

Grupa A | strona 5 z 12
19 Zapoznaj się z tabelą, a następnie wykonaj polecenia. (.../3 pkt)

Procentowy udział państw w światowej produkcji przemysłowej


Państwo 1800 r. 1860 r. 1900 r.
Wielka Brytania 4,3 19,9 18,5
Francja 4,2 7,9 6,8
Niemcy 3,5 4,9 13,2
Rosja 5,6 7,0 8,8
Chiny 32,8 19,7 6,2
Japonia 3,8 2,6 2,4
Stany Zjednoczone 0,8 7,2 23,6
a) Dokończ zdania. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Największy procentowy wzrost udziału w światowej produkcji w latach 1800–1900
nastąpił w
A. Stanach Zjednoczonych. B. Wielkiej Brytanii. C. Niemczech. D. Chinach.

Spośród państw europejskich największy wzrost produkcji przemysłowej w latach 1860–


1900 był udziałem
A. Wielkiej Brytanii. B. Rosji. C. Niemiec. D. Francji.

b) Wypisz nazwy dwóch państw, które u progu XX w. pretendowały do miana potęg


gospodarczych Europy.
20 Przyporządkuj do terminów właściwe wyjaśnienia. (.../3 pkt)

1. industrializacja A. zakład wykorzystujący do produkcji pracę ludzi i maszyn


2. urbanizacja B. duże miasto stanowiące centrum administracyjne,
3. metropolia gospodarcze i kulturalne
C. proces rozwoju miast i zwiększania się ich liczby ludności
D. uprzemysłowienie

1. ….., 2. ….., 3. …..

21 Przyporządkuj do terminów właściwe wyjaśnienia. (.../3 pkt)

1. strajk A. zorganizowana działalność pracowników fabryk i zakładów


2. ruch dążących do uzyskania swoich praw
robotniczy B. organizacja reprezentująca robotników, broniąca ich interesów
3. związek i praw
zawodowy C. zamierzone przerywanie pracy w celu wymuszenia na
właścicielach zakładów realizacji swoich postulatów
D. brytyjski ruch domagający się wprowadzenia powszechnego
prawa wyborczego

1. ….., 2. ….., 3. …..

Grupa A | strona 6 z 12
22 Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenia. (.../2 pkt)
Bracia Robotnicy!
Walczmy o swoją godność i prawa! Dość już pracy na rzecz wyzyskiwaczy. Dość
niesprawiedliwości i wykorzystywania nas jako taniej siły roboczej. My też jesteśmy
ludźmi, chcemy uczciwie pracować i uczciwie zarabiać. Przyłączcie się do walki o
poprawę naszego bytu. Żądamy 6-godzinnego dnia pracy, ubezpieczeń społecznych,
równych praw w dostępie do oświaty. Żądamy także oddania władzy w ręce
przedstawicieli klasy robotniczej, która zagwarantuje sprawiedliwość społeczną!!!

a) Podaj, do jakiej ideologii nawiązuje tekst.


b) Wymień główne postulaty robotników wymienione w ulotce.

23 Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. (.../1 pkt)


Robotnicy w pierwszej połowie XIX w. walczyli o swoje prawa,
A. kandydując do parlamentu. C. pracując dłużej niż zwykle.
B. wywołując rewolucje socjalistyczne. D. zakładając związki zawodowe.

24 Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. (.../1 pkt)


Opracowany w Niemczech ruch głoszący potrzebę rewolucji przeprowadzonej przez
robotników był nazywany
A. socjalizmem. B. liberalizmem. C. konserwatyzmem. D. komunizmem.

25 Każdemu ruchowi społeczno-politycznemu przyporządkuj przejaw jego (.../3 pkt)


działalności, wpisujac odpowiednią literę.

komunizm ....... liberalizm ....... konserwatyzm .......


A. ogłoszenie Manifestu komunistycznego
B. rozpowszechnianie tradycyjnych wartości
C. głoszenie idei wolnej konkurencji
26 Każdemu ruchowi społeczno-politycznemu przyporządkuj przejaw jego (.../3 pkt)
działalności, wpisujac odpowiednią literę.
konserwatyzm ....... komunizm ....... socjalizm .......

A. głoszenie idei rewolucji i dążenie do obalenia systemu kapitalistycznego


B. popieranie ewolucyjnego rozwoju społeczeństwa
C. działania na rzecz poprawy warunków życia robotników i powszechnej oświaty
D. głoszenie idei wolnej konkurencji

27 Zapisz przy podanych terminach właściwe litery z opisem. (.../2 pkt)

liberalizm ....... socjalizm .......


A. Podstawową wartością jest trwałość tradycyjnego systemu społecznego.
B. Powinna obowiązywać wolność gospodarcza, bez ingerencji państwa.
C. Należy doprowadzić do sprawiedliwości społecznej i lepszego bytu dla robotników.

Grupa A | strona 7 z 12
28 Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij otrzymane hasło. (.../4 pkt)

1. W komunizmie – zgodnie z poglądami jego zwolenników – miały być one


zlikwidowane, aby w społeczeństwie nie było podziałów ekonomicznych.
2. Popierany przez liberałów oraz krytykowany przez socjalistów i komunistów system
gospodarczy, który umacniał się na świecie dzięki osiągnięciom rewolucji przemysłowej.
3. Zgodnie z zasadami liberalizmu powinna być wolna, aby bez ingerencji państwa
umożliwiać stały rozwój produkcji i handlu.
4. Nazwisko jednego z twórców komunizmu.
5. Komuniści wzywali robotników do jej przeprowadzenia, aby obalić stary ustrój i
zakończyć niesprawiedliwość społeczną.
6. Zawodowe organizacje pracowników, które najwcześniej pojawiły się w Wielkiej
Brytanii w celu reprezentowania robotników w sporach z właścicielami fabryk.

Hasło: ............................ –
29 Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. (.../1 pkt)
Organizacja prowadząca działalność w obronie robotników to
A. manufaktura. B. metropolia. C. fabryka. D. związek zawodowy.

30 Zapoznaj się z tekstem i wstaw znak „x” obok czterech postulatów wysuwanych (.../1 pkt)
przez jego autora.
Bezpośrednim celem tych spostrzeżeń jest: doprowadzić do owego polepszenia, zażegnać
ową groźbę. Jedynym zaś po temu środkiem będzie uchwała parlamentu, która:
1) pracę w zakładach mechanicznych ograniczy do dwunastu godzin dziennie, w tym
półtorej godziny na posiłki,
2) zakaże zatrudniać w zakładach mechanicznych dziatwę poniżej lat dziesięciu, przy
czym dzieci poniżej lat dwunastu nie będą mogły pracować więcej niż sześć godzin
dziennie. [...]
Te zmiany – o ile się je wprowadzi z pominięciem wszelkich względów partyjnych i
natychmiastowego zysku, a jedynie dla dobra ogólnego – okażą się zbawienne dla
dziecka, dla rodziców, pracodawcy i państwa.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 136.

.... wprowadzenie 8-godzinnego dnia pracy


.... zakaz zatrudniania dzieci poniżej 10. roku życia
.... zapewnienie robotnikom 1,5-godzinnej przerwy na posiłki
.... wprowadzenie zakazu zatrudniania dziewcząt
.... ograniczenie dnia pracy w fabrykach do 12 godzin
.... dostęp do opieki lekarskiej
.... skrócenie czasu pracy dzieci w wieku do 12. roku życia do 6 godzin

Grupa A | strona 8 z 12
31 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i (.../1 pkt)
jej uzasadnienie 1., 2. lub 3.

Wyrosłe z upadku społeczeństwa feudalnego nowoczesne społeczeństwo burżuazyjne nie


zniosło przeciwieństw klasowych. [...] Całe społeczeństwo rozszczepia się [...] na dwie
wielkie, wręcz przeciwstawne sobie klasy: burżuazję i proletariat.
[...] cele [...] mogą być osiągnięte jedynie przez obalenie przemocą całego
dotychczasowego ustroju społecznego. [...] Proletariusze nie mają w niej nic do stracenia
prócz swych kajdan. Do zdobycia mają cały świat.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


1998, s. 121, 123.

Tekst nawiązuje do haseł charakterystycznych dla ideologii

wezwanie do zniesienia ucisku


A. liberalizmu, 1.
kapitalistycznego drogą rewolucji.
ponieważ postulat zachowania dotychczasowego
2.
zawiera porządku społecznego.
B. komunizmu,
hasło przeobrażenia się społeczeństwa
3.
feudalnego w kapitalistyczne
32 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i odpowiedz na pytania. (.../2 pkt)

Raport komisji rządowej o pracy kobiet i dzieci w brytyjskich kopalniach z 1832 r.


Zdarzają się wypadki, że dzieci zabiera się do pracy już od czwartego roku życia [...],
podczas gdy lata osiem do dziewięć to zwykły wiek, w którym zaczyna się pracę w
kopalniach [...]. Przy różnym wieku zatrudnionych od szóstego roku życia zaczyna się
praca pchania i ciągnięcia wózków z węglem [...]; jest to praca, która zgodnie z
twierdzeniami świadków wymaga nieustannego natężania wszystkich sił fizycznych,
jakimi młodzi robotnicy rozporządzają.
Gdy robotnicy są w pełni zatrudnieni, regularne godziny pracy dla dzieci i młodych osób
wynoszą rzadko mniej niż jedenaście godzin, o wiele częściej dwanaście godzin, w
niektórych okręgach – trzynaście, a w jednym okręgu wynoszą one zazwyczaj czternaście
godzin. W znacznej większości tych kopalń praca nocna jest nieodłączną częścią zwykłego
systemu pracy.

Źródło: Historia powszechna. Czasy nowożytne 1640–1870, pod red. B. Krauzego, cz. II,
Warszawa 1951, s. 76.

a) Podaj, ile lat miały najmłodsze dzieci rozpoczynające pracę zarobkową.


b) Oceń sytuację dzieci pracujących w kopalniach w latach 30. XIX w. Uzasadnij
swoją opinię.
33 Przyporządkuj do terminów właściwe wyjaśnienia. (.../3 pkt)

1. strajk A. zorganizowana działalność pracowników fabryk i zakładów


2. ruch dążących do uzyskania swoich praw
robotniczy B. organizacja reprezentująca robotników, broniąca ich interesów
3. związek i praw
zawodowy C. zamierzone przerywanie pracy w celu wymuszenia na
właścicielach zakładów realizacji swoich postulatów
D. brytyjski ruch domagający się wprowadzenia powszechnego
prawa wyborczego

1. ….., 2. ….., 3. …..

Grupa A | strona 9 z 12
34 (.../3 pkt)

Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie


spośród oznaczonych literami A–C.
Mapa przedstawia przebieg działań militarnych w czasie 1. ____. Konflikt ten rozpoczął
się w 2. ____ r. Stroną zwycięską w tym konflikcie była 3. ____.
1. A. wojny krymskiej B. Wiosny Ludów C. powstania dekabrystów
2. A. 1848 B. 1853 C. 1856
3. A. Rosja B. Turcja C. Bułgaria

35 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do (.../1 pkt)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – powstanie Świętego Przymierza
….. – wybuch powstania na Węgrzech
….. – wybuch wojny krymskiej
….. – rewolucja lipcowa we Francji

36 Uzupełnij tabelę. (.../6 pkt)

Wydarzenie Data roczna oraz miejsce Dwa skutki

powstanie
dekabrystów

rewolucja lipcowa

1853, półwysep krymski

37 Wyjaśnij znaczenie terminu Wiosna Ludów. (.../1 pkt)

Grupa A | strona 10 z 12
38 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do (.../1 pkt)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – powstanie dekabrystów
….. – antyaustriackie powstanie na Węgrzech
….. – kongres wiedeński
….. – rewolucja lutowa we Francji

39 Zapisz po jednej przyczynie i jednym skutku podanych wydarzeń. (.../4 pkt)


A. Wiosna Ludów B. wojna krymska

40 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach (.../1 pkt)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

1. Francja stała się republiką w okresie Wiosny Ludów. P / F


2. Święte Przymierze powstało z inicjatywy Wielkiej Brytanii, Francji i Rosji. P / F
3. Dekabryści w Rosji chcieli obalić monarchię P / F

41 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wyjaśnij, jakie niebezpieczeństwa w zawartych (.../1 pkt)
porozumieniach dostrzegł autor tekstu.
Trudno było [...] wszystkim dogodzić, kiedy wszystkie narody między sobą poróżnione, i
chociaż przystępowały do przymierza, dawna nienawiść i zazdrość odzywały się mimo
powierzchownej przyjaźni [...]. W każdym przymierzu kongresu widzimy zarodek [...]
przyszłych nieporozumień i rozterek. Tak rozszarpano kraje, że w wielu państwach
większa część poddanych jest nieprzywiązana do nowego rządu. Tak się może przytrafić,
iż kiedy ościenne mocarstwa z sobą będą toczyć wojnę, całe powiaty, które przymierzami
kongresu zostały rozdzielone, starać się będą przejść znowu pod dawne panowanie.

Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 26, oprac. J. Willaume, Warszawa
1960, s. 49.

42 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach (.../1 pkt)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

1. Podczas obrad kongresu wiedeńskiego Francję reprezentował Napoleon Bonaparte. P /


F
2. W Wielkiej Brytanii i Rosji nie doszło do wydarzeń rewolucyjnych w 1848 r. P / F
3. Na kongresie wiedeńskim dokonano podziału ziem polskich. P / F

43 Do podanych definicji dopisz odpowiednie pojęcia. (.../2 pkt)


A. Ideologia, która za podstawę porządku społecznego uznawała przestrzeganie tradycji,
silną pozycję Kościoła oraz zachowanie znaczenia religii.
B. Proces szybkiego rozwoju miast, towarzyszący rewolucji przemysłowej.

44 Napisz, jakich pojęć dotyczą podane opisy. (.../2 pkt)


A. Proces przekształcania gospodarki polegający na zwiększaniu udziału pracy maszyn i
zatrudnienia w przemyśle.
B. Ideologia, zgodnie z którą najważniejszy jest swobodny rozwój i wolność jednostki.

Grupa A | strona 11 z 12
45 Zapoznaj się z tekstem, a następnie dokończ zdanie i wybierz właściwą odpowiedź (.../1 pkt)
spośród podanych.

Mocarstwa, które podpisały traktat zawarty w Paryżu dnia 30 maja 1814 r., zebrawszy się
w Wiedniu [...] z książętami i państwami, swymi sprzymierzeńcami, [...] upoważniły
swoich pełnomocników do zebrania w jeden akt ogólny postanowień trwałej i większej
wagi.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 73.

W cytowanym akcie zadecydowano o


A. abdykacji Napoleona po bitwie pod Waterloo. C. powołaniu Świętego Przymierza.
B. powstaniu Związku Niemieckiego. D. odtworzeniu Księstwa Warszawskiego.

46 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach (.../1 pkt)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

1. Podczas obrad kongresu wiedeńskiego nie doszło do bitwy pod Waterloo P / F


2. W Wielkiej Brytanii i Rosji nie doszło do wydarzeń rewolucyjnych w 1848 r. P / F
3. Na kongresie wiedeńskim dokonano podziału ziem polskich. P / F

47 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do (.../1 pkt)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – powstanie Świętego Przymierza
….. – wybuch powstania na Węgrzech
….. – wybuch wojny krymskiej
….. – rewolucja lipcowa we Francji

48 Do podanych definicji dopisz odpowiednie pojęcia. (.../2 pkt)


A. Ideologia, która za podstawę porządku społecznego uznawała przestrzeganie tradycji,
silną pozycję Kościoła oraz zachowanie znaczenia religii.
B. Proces szybkiego rozwoju miast, towarzyszący rewolucji przemysłowej.

49 Do podanych postaci dopisz po jednym wydarzeniu z nimi związanym. Wybierz je (.../3 pkt)
spośród podanych.

rewolucja lutowa, Wiosna Ludów, kongres wiedeński, udoskonalenie konstrukcji


telegrafu, odkrycia ważne dla konstrukcji silników elektrycznych

Ludwik Napoleon Bonaparte – ………………………………………………………


Michael Faraday – …………………………………………………………………
Lajos Kossuth – ……………………………………………………………………
50 Zapisz po jednej przyczynie i jednym skutku podanego wydarzenia. (.../4 pkt)
A. kongres wiedeński B. Wiosna Ludów

Grupa A | strona 12 z 12
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 99
Imię i nazwisko ...................................

1 Wyjaśnij, w jakim celu zwołano kongres wiedeński. (.../1 pkt)

2 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Dominującą rolę podczas kongresu wiedeńskiego odgrywali przedstawiciele:
A. Rosji, Austrii, Prus, Wielkiej Brytanii i Francji.
B. Austrii, Francji, Włoch i Portugalii.
C. Wielkiej Brytanii, Szwecji, Królestwa Polskiego i Prus.
D. Hiszpanii, Portugalii, Szwecji i Rosji.
3 Przyporządkuj każdemu opisowi odpowiadającą mu nazwę zasady, która (.../2 pkt)
obowiązywała podczas obrad kongresu wiedeńskiego, wybierając spośród
oznaczonych literami A–C.
1. Dążenie do powrotu na trony europejskie dynastii, które zostały obalone w wyniku
rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich. ..........
2. Twierdzenie, że mocarstwa nie mogą narzucać swoich praw innym państwom ani
zagrażać ich interesom, w przeciwnym razie grozi to interwencją zbrojną. ..........

A. Zasada równowagi europejskiej. B. Zasada legitymizmu. C. Zasada restauracji.


4 Zapoznaj się z tekstem, a następnie dokończ zdanie i wybierz właściwą odpowiedź (.../1 pkt)
spośród podanych.

Mocarstwa, które podpisały traktat zawarty w Paryżu dnia 30 maja 1814 r., zebrawszy się
w Wiedniu [...] z książętami i państwami, swymi sprzymierzeńcami, [...] upoważniły
swoich pełnomocników do zebrania w jeden akt ogólny postanowień trwałej i większej
wagi.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 73.

W cytowanym akcie zadecydowano o


A. odtworzeniu Księstwa Warszawskiego. C. powstaniu Związku Niemieckiego.
B. powołaniu Świętego Przymierza. D. abdykacji Napoleona po bitwie pod Waterloo.

5 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia. (.../3 pkt)


W imię Świętej i Nierozdzielnej Trójcy!
Pod wpływem wielkich wydarzeń lat ostatnich, które znamionowały dzieje Europy, a w
szczególności wobec dobrodziejstw, jakimi Opatrzność Boska raczyła obdarzyć państwa,
których rządy ufność i nadzieję w niej pokładały, doszły ich Cesarskie i Królewskie
wysokości: Cesarz Austrii, Król Prus i Cesarz Rosji, do konieczności oparcia stosunków
wzajemnych na wzniosłych prawdach, które głosi nauka boskiego Zbawiciela. Dlatego
oświadczają uroczyście, [...] że odtąd zarówno w sprawach wewnętrznych, jak i w
stosunkach z innymi państwami, drogowskazem ich postępowania będą przepisy tej
świętej religii, zasady sprawiedliwości, miłości i zgody [...].

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 75–76.

a) Podaj, jak nazywano układ przedstawiony w tekście.


b) Podaj rok powstania cytowanego układu.
c) Wymień rzeczywistą przyczynę podpisania dokumentu przez władców Rosji, Prus
i Austrii.

Grupa B | strona 1 z 12
6 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia. (.../3 pkt)
Żołnierze! [...] Wasz wódz, który wyborem narodu został powołany na tron, a przez Was
na tarczy podniesiony, powrócił! Łączcie się z nim!
Precz z barwami, które naród wygnał, dokoła których skupiali się od 25 lat wrogowie
Francji. Załóżcie kokardę trójkolorową. Nosiliście ją w naszych wielkich dniach. Musimy
zapomnieć, że byliśmy panami narodów, ale nie powinniśmy ścierpieć, żeby ktokolwiek
mieszał się do naszych spraw. Kto śmiałby rościć sobie prawo do odgrywania u nas roli
pana? Kto miałby siłę po temu? [...] Czy myślicie, że ta garść Francuzów, którzy teraz są
tak zuchwali, potrafi wytrzymać Wasz wzrok?

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 62.

a) Podaj, jak nazywane są wydarzenia, które zapoczątkowała powyższa odezwa.


b) Podaj rok, w którym wydano powyższą odezwę.
c) Wyjaśnij, jakie były dalsze losy wodza, o którym mowa w tekście.

7 Wpisz nazwy państw oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3. Odpowiedzi wybierz (.../3 pkt)
spośród podanych poniżej propozycji.

Królestwo Niderlandów, Królestwo Francji, Królestwo Polskie, Cesarstwo Austriackie,


imperium osmańskie

Grupa B | strona 2 z 12
8 Wpisz nazwy państw oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3. Odpowiedzi wybierz (.../3 pkt)
spośród podanych poniżej propozycji.

Królestwo Niderlandów, Królestwo Francji, Królestwo Polskie, Cesarstwo Austriackie,


imperium osmańskie

9 Wyjaśnij, na czym polegały zasada legitymizmu i zasada równowagi europejskiej. (.../2 pkt)

10 Wyjaśnij, w jakim celu zwołano kongres wiedeński. (.../1 pkt)

11 Przyporządkuj każdemu opisowi odpowiadającą mu nazwę zasady, która (.../2 pkt)


obowiązywała podczas obrad kongresu wiedeńskiego, wybierając spośród
oznaczonych literami A–C.
1. Twierdzenie, że mocarstwa nie mogą narzucać swoich praw innym państwom ani
zagrażać ich interesom, w przeciwnym razie grozi to interwencją zbrojną. ...........
2. Dążenie do powrotu na trony europejskie dynastii, które zostały obalone w wyniku
rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich. ...........

A. Zasada legitymizmu. B. Zasada restauracji. C. Zasada równowagi europejskiej.

Grupa B | strona 3 z 12
12 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. (.../1 pkt)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Francuzi! Na wygnaniu doszły do mnie wasze skargi i wasze życzenia. Przyzywacie na
powrót przez was obrany rząd, jedynie legalny [...]. [...] Obecnie wracam do was, aby
moje prawa, które również są waszymi, uchwycić znowu w swe ręce [...]. Toteż będę się
zawsze chlubić, że jedynie wam i moim dzielnym żołnierzom zawdzięczam całą moją
potęgę. Żołnierze! [...] Wasz wódz, który wyborem narodu został powołany na tron, a
przez Was na tarczy podniesiony, powrócił! Łączcie się z nim! Precz z barwami, które
naród wygnał, dokoła których skupiali się od 25 lat wrogowie Francji. Załóżcie kokardę
trójkolorową. Nosiliście ją w naszych wielkich dniach. Musimy zapomnieć, że byliśmy
panami narodów, ale nie powinniśmy ścierpieć, żeby ktokolwiek mieszał się do naszych
spraw [...].
Orzeł z barwami narodowymi przeleci z dzwonnicy kościelnej aż do wież Notre Dame
[katedry w Paryżu]. [...] Wtedy będziecie mogli chlubić się Waszymi czynami. Wtedy
staniecie się oswobodzicielami Waszej Ojczyzny! A gdy się zestarzejecie, otoczą Was
współobywatele Wasi i będą oddawali hołd i ze czcią przysłuchiwali się Waszym
opowiadaniom o Waszych czynach bohaterskich.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 61–62.

1. W odezwie Napoleon wzywał Francuzów do podjęcia walki u swojego boku. P/F


2. Bonaparte uważał, że potęga Francji jest rezultatem tylko jego działań. P/F
3. Napoleon odwoływał się do osiągnięć Francuzów z okresu rewolucji i jego panowania.
P/F
13 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wyjaśnij, jakie niebezpieczeństwa w zawartych (.../1 pkt)
porozumieniach dostrzegł autor tekstu.
Trudno było [...] wszystkim dogodzić, kiedy wszystkie narody między sobą poróżnione, i
chociaż przystępowały do przymierza, dawna nienawiść i zazdrość odzywały się mimo
powierzchownej przyjaźni [...]. W każdym przymierzu kongresu widzimy zarodek [...]
przyszłych nieporozumień i rozterek. Tak rozszarpano kraje, że w wielu państwach
większa część poddanych jest nieprzywiązana do nowego rządu. Tak się może przytrafić,
iż kiedy ościenne mocarstwa z sobą będą toczyć wojnę, całe powiaty, które przymierzami
kongresu zostały rozdzielone, starać się będą przejść znowu pod dawne panowanie.

Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 26, oprac. J. Willaume, Warszawa
1960, s. 49.

14 Wstaw znak „x” obok trzech skutków rewolucji przemysłowej. (.../1 pkt)

rozwój miast ....


przyspieszenie i usprawnienie produkcji ....
skonstruowanie maszyny parowej przez Jamesa Watta ....
przekształcanie manufaktur w fabryki ....
skrócenie dnia pracy robotników ....
15 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie. (.../2 pkt)
Stephenson, wielki inżynier, opowiadał [...], że jechał [...] [na trasie] Manchester–
Liverpool przez wiele mil, z szybkością jednej mili na minutę i że problem polega dla
niego nie na tym, jak wielką szybkość jego maszyny mogą osiągnąć, gdyż potrafi uczynić
je bardziej chyżymi od ptaka przeszywającego powietrze, lecz na jakiej szybkości należy
przestać.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 144.

Podaj dwa przykłady zastosowania wynalazku opisanego w tekście.

Grupa B | strona 4 z 12
16 Napisz, jakich pojęć dotyczą podane opisy. (.../2 pkt)
A. Proces rozwoju miast i zwiększania się ich liczby ludności.
B. System społeczno-gospodarczy oparty m.in. na prywatnej własności i ograniczonej
ingerencji państwa w gospodrkę.
17 Na podstawie danych statystycznych oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. (.../1 pkt)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

Długość linii kolejowych w XIX w. (w km)

Państwo 1840 r. 1880 r.


Austria 144 18 507
Francja 497 23 089
Wielka Brytania 2390 25 060
Rosja 27 22 865
Belgia 334 4112
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 146.

1. W latach 1840–1880 we wszystkich państwach zmalała długość linii kolejowych. P/F


2. W 1840 r. długość linii kolejowej była większa w państwach, gdzie najpóźniej
rozpoczęła się rewolucja przemysłowa. P/F
3. W 1880 r. wielkość sieci kolejowej w Rosji była niższa niż w Wielkiej Brytanii. P/F

18 Na podstawie danych statystycznych oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. (.../1 pkt)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

Liczba mieszkańców największych miast europejskich w XIX w. (w tys.)

Miasto 1800 r. 1900 r.


Amsterdam 217 510
Berlin 172 2420
Manchester 84 1240
Liverpool 83 930
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
1998, s. 151.

1. Liczba mieszkańców Manchesteru pod koniec XIX w. przekroczyła 1 mln. P / F


2. Berlin zaczął rozwijać się intensywnie w czasie rewolucji przemysłowej. P / F
3. We wszystkich miastach wymienionych w tabeli liczba mieszkańców spadła w XIX w.
P/F

Grupa B | strona 5 z 12
19 Zapoznaj się z tabelą, a następnie wykonaj polecenia. (.../3 pkt)

Procentowy udział państw w światowej produkcji przemysłowej


Państwo 1800 r. 1860 r. 1900 r.
Wielka Brytania 4,3 19,9 18,5
Francja 4,2 7,9 6,8
Niemcy 3,5 4,9 13,2
Rosja 5,6 7,0 8,8
Chiny 32,8 19,7 6,2
Japonia 3,8 2,6 2,4
Stany Zjednoczone 0,8 7,2 23,6
a) Dokończ zdania. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Najmniejszy procentowy wzrost udziału w światowej produkcji w latach 1800–1900
nastąpił w
A. Stanach Zjednoczonych. B. Wielkiej Brytanii. C. Japonii. D. Rosji.

Spośród państw europejskich najmniejszy wzrost udziału w produkcji przemysłowej w


latach 1860–1900 zanotowano
A. w Wielkiej Brytanii. B. w Rosji. C. w Niemczech. D. we Francji.

b) Wypisz nazwy dwóch państw, które u progu XX w. pretendowały do miana potęg


gospodarczych świata.
20 Przyporządkuj do terminów właściwe wyjaśnienia. (.../3 pkt)

1. industrializacja A. uprzemysłowienie
2. urbanizacja B. proces rozwoju miast i zwiększania się ich liczby ludności
3. metropolia C. zakład wykorzystujący do produkcji pracę ludzi i maszyn
D. duże miasto stanowiące centrum administracyjne,
gospodarcze i kulturalne

1. ….., 2. ….., 3. …..

21 Przyporządkuj do terminów właściwe wyjaśnienia. (.../3 pkt)

1. strajk A. organizacja reprezentująca robotników, broniąca ich interesów


2. ruch i praw
robotniczy B. brytyjski ruch domagający się wprowadzenia powszechnego
3. związek prawa wyborczego
zawodowy C. zorganizowana działalność pracowników fabryk i zakładów
dążących do uzyskania swoich praw
D. zamierzone przerywanie pracy w celu wymuszenia na
właścicielach zakładów realizacji swoich postulatów

1. ….., 2. ….., 3. …..

Grupa B | strona 6 z 12
22 Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenia. (.../2 pkt)
Bracia Robotnicy!
Walczmy o swoją godność i prawa! Dość już pracy na rzecz wyzyskiwaczy. Dość
niesprawiedliwości i wykorzystywania nas jako taniej siły roboczej. My też jesteśmy
ludźmi, chcemy uczciwie pracować i uczciwie zarabiać. Przyłączcie się do walki o
poprawę naszego bytu. Żądamy 6-godzinnego dnia pracy, ubezpieczeń społecznych,
równych praw w dostępie do oświaty. Żądamy także oddania władzy w ręce
przedstawicieli klasy robotniczej, która zagwarantuje sprawiedliwość społeczną!!!

a) Podaj, do jakiej ideologii nawiązuje tekst.


b) Przedstaw argumenty, jakich użyto w ulotce do przekonania robotników.

23 Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. (.../1 pkt)


Robotnicy w pierwszej połowie XIX w. walczyli o swoje prawa,
A. wywołując rewolucje socjalistyczne. C. pracując dłużej niż zwykle.
B. zakładając związki zawodowe. D. kandydując do parlamentu.

24 Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. (.../1 pkt)


Opracowany w Niemczech ruch głoszący potrzebę rewolucji przeprowadzonej przez
robotników był nazywany
A. konserwatyzmem. B. komunizmem. C. socjalizmem. D. liberalizmem.

25 Każdemu ruchowi społeczno-politycznemu przyporządkuj przejaw jego (.../3 pkt)


działalności, wpisujac odpowiednią literę.

komunizm ....... liberalizm ....... konserwatyzm .......


A. rozpowszechnianie tradycyjnych wartości
B. głoszenie idei wolnej konkurencji
C. ogłoszenie Manifestu komunistycznego
26 Każdemu ruchowi społeczno-politycznemu przyporządkuj przejaw jego (.../3 pkt)
działalności, wpisujac odpowiednią literę.
konserwatyzm ....... komunizm ....... socjalizm .......

A. głoszenie idei wolnej konkurencji


B. popieranie ewolucyjnego rozwoju społeczeństwa
C. głoszenie idei rewolucji i dążenie do obalenia systemu kapitalistycznego
D. działania na rzecz poprawy warunków życia robotników i powszechnej oświaty

27 Zapisz przy podanych terminach właściwe litery z opisem. (.../2 pkt)

liberalizm ...... socjalizm .......


A. Powinna obowiązywać wolność gospodarcza, bez ingerencji państwa.
B. Należy doprowadzić do sprawiedliwości społecznej i lepszego bytu dla robotników.
C. Podstawową wartością jest trwałość tradycyjnego systemu społecznego.

Grupa B | strona 7 z 12
28 Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij otrzymane hasło. (.../4 pkt)

1. W komunizmie – zgodnie z poglądami jego zwolenników – miały być one


zlikwidowane, aby w społeczeństwie nie było podziałów ekonomicznych.
2. Popierany przez liberałów oraz krytykowany przez socjalistów i komunistów system
gospodarczy, który umacniał się na świecie dzięki osiągnięciom rewolucji przemysłowej.
3. Zgodnie z zasadami liberalizmu powinna być wolna, aby bez ingerencji państwa
umożliwiać stały rozwój produkcji i handlu.
4. Nazwisko jednego z twórców komunizmu.
5. Komuniści wzywali robotników do jej przeprowadzenia, aby obalić stary ustrój i
zakończyć niesprawiedliwość społeczną.
6. Zawodowe organizacje pracowników, które najwcześniej pojawiły się w Wielkiej
Brytanii w celu reprezentowania robotników w sporach z właścicielami fabryk.

Hasło: ............................ –
29 Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. (.../1 pkt)
Organizacja prowadząca działalność w obronie robotników to
A. metropolia. B. fabryka. C. związek zawodowy. D. manufaktura.

30 Zapoznaj się z tekstem i wstaw znak „x” obok czterech postulatów wysuwanych (.../1 pkt)
przez jego autora.
Bezpośrednim celem tych spostrzeżeń jest: doprowadzić do owego polepszenia, zażegnać
ową groźbę. Jedynym zaś po temu środkiem będzie uchwała parlamentu, która:
1) pracę w zakładach mechanicznych ograniczy do dwunastu godzin dziennie, w tym
półtorej godziny na posiłki,
2) zakaże zatrudniać w zakładach mechanicznych dziatwę poniżej lat dziesięciu, przy
czym dzieci poniżej lat dwunastu nie będą mogły pracować więcej niż sześć godzin
dziennie. [...]
Te zmiany – o ile się je wprowadzi z pominięciem wszelkich względów partyjnych i
natychmiastowego zysku, a jedynie dla dobra ogólnego – okażą się zbawienne dla
dziecka, dla rodziców, pracodawcy i państwa.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 136.

.... wprowadzenie 8-godzinnego dnia pracy


.... zakaz zatrudniania dzieci poniżej 10. roku życia
.... zapewnienie robotnikom 1,5-godzinnej przerwy na posiłki
.... wprowadzenie zakazu zatrudniania dziewcząt
.... ograniczenie dnia pracy w fabrykach do 12 godzin
.... dostęp do opieki lekarskiej
.... skrócenie czasu pracy dzieci w wieku do 12. roku życia do 6 godzin

Grupa B | strona 8 z 12
31 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i (.../1 pkt)
jej uzasadnienie 1., 2. lub 3.

Wyrosłe z upadku społeczeństwa feudalnego nowoczesne społeczeństwo burżuazyjne nie


zniosło przeciwieństw klasowych. [...] Całe społeczeństwo rozszczepia się [...] na dwie
wielkie, wręcz przeciwstawne sobie klasy: burżuazję i proletariat.
[...] cele [...] mogą być osiągnięte jedynie przez obalenie przemocą całego
dotychczasowego ustroju społecznego. [...] Proletariusze nie mają w niej nic do stracenia
prócz swych kajdan. Do zdobycia mają cały świat.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


1998, s. 121, 123.

Tekst nawiązuje do haseł charakterystycznych dla ideologii

postulat zachowania dotychczasowego


A. komunizmu, 1.
porządku społecznego.
ponieważ hasło przeobrażenia się społeczeństwa
2.
zawiera feudalnego w kapitalistyczne.
B. liberalizmu,
wezwanie do zniesienia ucisku
3.
kapitalistycznego drogą rewolucji
32 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i odpowiedz na pytania. (.../2 pkt)

Raport komisji rządowej o pracy kobiet i dzieci w brytyjskich kopalniach z 1832 r.


Zdarzają się wypadki, że dzieci zabiera się do pracy już od czwartego roku życia [...],
podczas gdy lata osiem do dziewięć to zwykły wiek, w którym zaczyna się pracę w
kopalniach [...]. Przy różnym wieku zatrudnionych od szóstego roku życia zaczyna się
praca pchania i ciągnięcia wózków z węglem [...]; jest to praca, która zgodnie z
twierdzeniami świadków wymaga nieustannego natężania wszystkich sił fizycznych,
jakimi młodzi robotnicy rozporządzają.
Gdy robotnicy są w pełni zatrudnieni, regularne godziny pracy dla dzieci i młodych osób
wynoszą rzadko mniej niż jedenaście godzin, o wiele częściej dwanaście godzin, w
niektórych okręgach – trzynaście, a w jednym okręgu wynoszą one zazwyczaj czternaście
godzin. W znacznej większości tych kopalń praca nocna jest nieodłączną częścią zwykłego
systemu pracy.

Źródło: Historia powszechna. Czasy nowożytne 1640–1870, pod red. B. Krauzego, cz. II,
Warszawa 1951, s. 76.

a) Podaj, w jakim wieku praca dzieci była uznawana za normalne zjawisko.


b) Oceń sytuację dzieci pracujących w kopalniach w latach 30. XIX w. Uzasadnij
swoją opinię.
33 Przyporządkuj do terminów właściwe wyjaśnienia. (.../3 pkt)

1. strajk A. organizacja reprezentująca robotników, broniąca ich interesów


2. ruch i praw
robotniczy B. brytyjski ruch domagający się wprowadzenia powszechnego
3. związek prawa wyborczego
zawodowy C. zorganizowana działalność pracowników fabryk i zakładów
dążących do uzyskania swoich praw
D. zamierzone przerywanie pracy w celu wymuszenia na
właścicielach zakładów realizacji swoich postulatów

1. ….., 2. ….., 3. …..

Grupa B | strona 9 z 12
34 (.../3 pkt)

Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie


spośród oznaczonych literami A–C.
Mapa przedstawia przebieg działań militarnych w czasie 1. ____. Konflikt ten rozpoczął
się w 2. ____ r. Stroną zwycięską w tym konflickie była 3. ____.
1. A. powstania dekabrystów B. Wiosny Ludów C. wojny krymskiej
2. A. 1848 B. 1853 C. 1856
3. A. Bułgaria B. Rosja C. Turcja

35 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do (.../1 pkt)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – wybuch wojny krymskiej
….. – powstanie Świętego Przymierza
….. – Wiosna Ludów
….. – powstanie dekabrystów w Rosji

36 Uzupełnij tabelę. (.../6 pkt)

Wydarzenie Data roczna oraz miejsce Dwa skutki

powstanie
dekabrystów

rewolucja lipcowa

1853, półwysep krymski

37 Wyjaśnij znaczenie terminu Wiosna Ludów. (.../1 pkt)

Grupa B | strona 10 z 12
38 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do (.../1 pkt)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – antyaustriackie wystąpienia we Włoszech
..… – powstanie dekabrystów
….. – koniec wojny krymskiej
….. – kongres wiedeński

39 Zapisz po jednej przyczynie i jednym skutku podanych wydarzeń. (.../4 pkt)


A. Wiosna Ludów B. wojna krymska

40 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach (.../1 pkt)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

1. Francja stała się monarchia konstytucyjną w okresie Wiosny Ludów. P / F


2. Święte Przymierze powstało z inicjatywy Prus, Austrii i Rosji. P / F
3. Dekabryści w Rosji chcieli wzmocnić monarchię P / F

41 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wyjaśnij, jakie niebezpieczeństwa w zawartych (.../1 pkt)
porozumieniach dostrzegł autor tekstu.
Trudno było [...] wszystkim dogodzić, kiedy wszystkie narody między sobą poróżnione, i
chociaż przystępowały do przymierza, dawna nienawiść i zazdrość odzywały się mimo
powierzchownej przyjaźni [...]. W każdym przymierzu kongresu widzimy zarodek [...]
przyszłych nieporozumień i rozterek. Tak rozszarpano kraje, że w wielu państwach
większa część poddanych jest nieprzywiązana do nowego rządu. Tak się może przytrafić,
iż kiedy ościenne mocarstwa z sobą będą toczyć wojnę, całe powiaty, które przymierzami
kongresu zostały rozdzielone, starać się będą przejść znowu pod dawne panowanie.

Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 26, oprac. J. Willaume, Warszawa
1960, s. 49.

42 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach (.../1 pkt)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

1. Podczas obrad kongresu wiedeńskiego Prusy reprezentował Napoleon Bonaparte. P / F


2. W Wielkiej Brytanii i Rosji doszło do wydarzeń rewolucyjnych w 1848 r. P / F
3. Na kongresie wiedeńskim nie zajmowano się kwestię podziału ziem polskich. P / F

43 Do podanych definicji dopisz odpowiednie pojęcia. (.../2 pkt)


A. Grupa społeczna, która powstała w wyniku rewolucji przemysłowej; tworzyli ją
właściciele środków produkcji (np. fabryk).
B. Zasada, którą kierowali się uczestnicy kongresu wiedeńskiego; zgodnie z nią na trony
przywrócono władców obalonych w trakcie rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich.
44 Napisz, jakich pojęć dotyczą podane opisy. (.../2 pkt)
A. Najuboższa warstwa robotników.
B. Nazwa ważnego ośrodka przemysłowego na zachodzie Prus.

Grupa B | strona 11 z 12
45 Zapoznaj się z tekstem, a następnie dokończ zdanie i wybierz właściwą odpowiedź (.../1 pkt)
spośród podanych.

Mocarstwa, które podpisały traktat zawarty w Paryżu dnia 30 maja 1814 r., zebrawszy się
w Wiedniu [...] z książętami i państwami, swymi sprzymierzeńcami, [...] upoważniły
swoich pełnomocników do zebrania w jeden akt ogólny postanowień trwałej i większej
wagi.

Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa


2002, s. 73.

W cytowanym akcie zadecydowano o


A. odtworzeniu Księstwa Warszawskiego. B. powołaniu Świętego Przymierza.
C. powstaniu Związku Niemieckiego. D. abdykacji Napoleona po bitwie pod Waterloo.

46 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach (.../1 pkt)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

1. Podczas obrad kongresu doszło do bitwy pod Waterloo P / F


2. W Wielkiej Brytanii i Rosji doszło do wydarzeń rewolucyjnych w 1848 r. P / F
3. Na kongresie wiedeńskim nie zajmowano się kwestię podziału ziem polskich. P / F

47 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do (.../1 pkt)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – wybuch wojny krymskiej
….. – powstanie Świętego Przymierza
….. – Wiosna Ludów
….. – powstanie Belgów

48 Do podanych definicji dopisz odpowiednie pojęcia. (.../2 pkt)


A. System społeczny, który powstał w wyniku rewolucji przemysłowej; tworzyli go
właściciele środków produkcji (np. fabryk).
B. Zasada, którą kierowali się uczestnicy kongresu wiedeńskiego; zgodnie z nią na trony
przywrócono władców obalonych w trakcie rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich.
49 Do podanych postaci dopisz po jednym wydarzeniu z nimi związanym. Wybierz je (.../3 pkt)
spośród podanych.

rewolucja lipcowa, Wiosna Ludów, kongres wiedeński, udoskonalenie konstrukcji


telegrafu, odkrycia ważne dla konstrukcji silników elektrycznych

Michael Faraday – …………………………………………………………………


Karol X – ……………………………………………………………
Józef Bem – …......…………………………………………………………………
50 Zapisz po jednej przyczynie i jednym skutku podanego wydarzenia. (.../4 pkt)
A. kongres wiedeński B. Wiosna Ludów

Grupa B | strona 12 z 12

You might also like