Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 20
Imię i nazwisko ....................................................

Rozdział IV. Test 2

1 Uporządkuj wydarzenia w kolejności chronologicznej od najwcześniejszego do ( ... / 1 p.)

najpóźniejszego. W tym celu wpisz w wolne miejsca cyfry od 1 do 4.

___rokosz Zebrzydowskiego
___śmierć Zygmunta III Wazy
___rozejm w Starym Targu (Altmarku)
___bitwa pod Kircholmem

2 Na podstawie tekstu źródłowego i wiedzy własnej wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)

Ojcze nasz, królu polski, który mieszkasz w Warszawie,
U nas w niedobrej sławie
Święć się w Szwecyi imię Twoje,
Gdzie są z dawna twe pokoje.
Przyjdź do królestwa (twego) szwedzkiego,
A zaniechaj polskiego i księstwa litewskiego.
Bądź wola Twoja w Wandalech, jako pierwej była,
Gdzieś dobrych śledzi miał obfitość siła.
Chleba naszego powszedniego
Zbawiłeś nas za panowania swego.
Odpuść nam łanowe, poborowe, czopowe,
Bo bardzo już są u nas rzeczy nienowe.
I nie uwódź nas na pokuszenie na wojnę z Szwedami,
Bo jej dla ciebie doma dosyć mamy.
Ale nas zbaw od wszego złego,
A sam idź prędko do Boga Wszechmogącego,
Albowiem Twoja moc nad nami
Lepiej niż radzić o nas z jezuitami.
Amen
Źródło: M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Wiek XVI–XVIII w źródłach, Warszawa
1999, s. 270.
a) Wyjaśnij, którego władcy dotyczy tekst źródłowy.
b) Wymień dwa zarzuty kierowane do króla przez autora tekstu.

3 Podaj nazwę opisanego wydarzenia, jego miejsce i datę. ( ... / 2 p.)

A. Hetman Stanisław Żółkiewski musiał zmierzyć się z czterokrotnie większymi
wojskami, w których skład wchodziły m.in. doborowe szwedzkie oddziały. Polska husaria
doprowadziła do całkowitego rozbicia armii wroga.
B. Miasto było oblegane przez rok przez wojska cara kilkunastokrotnie liczniejsze niż
oblężona załoga. O wyniku oblężenia przesądziło przybycie polsko-litewskiej odsieczy.
W czasie walk wykorzystano artylerię.

4 Wyjaśnij pojęcie „Rzeczpospolita Trojga Narodów”. ( ... / 1 p.)

5 Podkreśl nazwy zwycięskich wojsk w bitwach z czasów powstania Chmielnickiego. ( ... / 1 p.)
bitwa pod Żółtymi Wodami – zwycięstwo wojsk koronnych/zwycięstwo wojsk kozackich
bitwa pod Beresteczkiem – zwycięstwo wojsk koronnych/zwycięstwo wojsk kozackich

Grupa A | strona 1 z 2
 bitwa pod Batohem – zwycięstwo wojsk koronnych/zwycięstwo wojsk kozacko-
tatarskich

6 Wymień trzy przyczyny potopu szwedzkiego. ( ... / 3 p.)

7 Przyporządkuj postanowienia do właściwych układów politycznych. ( ... / 3 p.)

traktat w Radnot w 1656 r. – ____
pokój w Oliwie w 1660 r. – ___
traktaty welawsko-bydgoskie w 1657 r. – ___

A. Zniesienie zależności lennej Prus Książęcych od Rzeczypospolitej.

B. Zobowiązanie Szwedów do przestrzegania wolności handlu bałtyckiego.
C. Podział ziem polskich pomiędzy Szwecję, Brandenburgię, Siedmiogród i Kozaków
tworzących wspólną koalicję.

8 Wyjaśnij, dlaczego Jan III Sobieski dążył w polityce zagranicznej do współpracy z ( ... / 2 p.)

Francją.

9 Przyporządkuj dziedzinę sztuki lub nauki do postaci, która się nimi zajmowała. ( ... / 3 p.)

Wybierz A, B, C lub D.
A. literatura, B. architektura, C. astronomia, D. historia

Tylman z Gameran – _____ Wacław Potocki – _______

Jan Heweliusz – ______

10 ( ... / 2 p.)
Podaj nazwę formacji wojskowej
widocznej na ilustracji. Uzasadnij
odpowiedź, podając dwa
argumenty.

Grupa A | strona 2 z 2
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 20
Imię i nazwisko ....................................................

Rozdział IV. Test 2

1 Uporządkuj wydarzenia w kolejności chronologicznej od najwcześniejszego do ( ... / 1 p.)

najpóźniejszego. W tym celu wpisz w wolne miejsca cyfry od 1 do 4.

___elekcja Zygmunta III Wazy
___rozejm w Sztumskiej Wsi
___bitwa pod Oliwą
___polsko-szwedzka unia personalna

2 Na podstawie tekstu źródłowego i wiedzy własnej wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)

Ojcze nasz, królu polski, który mieszkasz w Warszawie,
U nas w niedobrej sławie
Święć się w Szwecyi imię Twoje,
Gdzie są z dawna twe pokoje.
Przyjdź do królestwa (twego) szwedzkiego,
A zaniechaj polskiego i księstwa litewskiego.
Bądź wola Twoja w Wandalech, jako pierwej była,
Gdzieś dobrych śledzi miał obfitość siła.
Chleba naszego powszedniego
Zbawiłeś nas za panowania swego.
Odpuść nam łanowe, poborowe, czopowe,
Bo bardzo już są u nas rzeczy nienowe.
I nie uwódź nas na pokuszenie na wojnę z Szwedami,
Bo jej dla ciebie doma dosyć mamy.
Ale nas zbaw od wszego złego,
A sam idź prędko do Boga Wszechmogącego,
Albowiem Twoja moc nad nami
Lepiej niż radzić o nas z jezuitami.
Amen
Źródło: M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Wiek XVI–XVIII w źródłach, Warszawa
1999, s. 270.
a) Wyjaśnij, którego władcy dotyczy tekst źródłowy.
b) Wymień dwa zarzuty kierowane do króla przez autora tekstu.

3 Podaj nazwę opisanego wydarzenia, jego miejsce i datę. ( ... / 2 p.)

A. Moskwa uzyskała wschodnie krańce ziem smoleńskiej i siewierskiej, Władysław IV
Waza zrzekł się pretensji do carskiego tronu i uznał legalność władzy Michała
Romanowa.
B. Mróz, głód, choroby i szturmy dziesiątkowały obrońców. Nie udała się próba odsieczy
podjęta przez hetmana Jana Karola Chodkiewicza. Niemniej polskie wojska pozostały
jedyną siłą militarną, która zajęła stolicę tego państwa.

4 Wyjaśnij pojęcie „rejestr kozacki”. ( ... / 1 p.)

5 Podkreśl nazwy zwycięskich wojsk w bitwach powstania Chmielnickiego. ( ... / 1 p.)

bitwa pod Korsuniem – zwycięstwo wojsk koronnych/zwycięstwo wojsk kozackich
bitwa pod Białą Cerkwią – zwycięstwo wojsk koronnych/zwycięstwo wojsk kozackich

Grupa B | strona 1 z 2
 bitwa pod Piławcami – zwycięstwo wojsk koronnych/zwycięstwo wojsk kozacko-
tatarskich

6 Wymień trzy skutki potopu szwedzkiego dla Rzeczypospolitej. ( ... / 3 p.)

7 Przyporządkuj postanowienia do właściwych układów politycznych. ( ... / 3 p.)

traktat w Radnot w 1656 r. – ____
pokój w Oliwie w 1660 r. – ___
traktaty welawsko-bydgoskie w 1657 r. – ___

A. Przekazanie Hohenzollernom w lenno ziemi bytowsko-lęborskiej.

B. Zrzeczenie się przez Jana Kazimierza praw do korony szwedzkiej.
C. Władca Siedmiogrodu Jerzy II Rakoczy królem Polski.

8 Wyjaśnij, dlaczego Jan III Sobieski wziął udział w bitwie pod Wiedniem i jakie były ( ... / 2 p.)

jej skutki dla Europy.

9 Przyporządkuj dziedzinę sztuki lub nauki do postaci, która się nimi zajmowała. ( ... / 3 p.)

Wybierz A, B, C lub D.
A. malarstwo, B. literatura, C. astronomia, D. historia

Kasper Niesiecki – ______ Jan Heweliusz – ______________

Jan Chryzostom Pasek – ______________

10 ( ... / 2 p.)
Podaj nazwę formacji wojskowej
widocznej na ilustracji. Uzasadnij
odpowiedź, podając dwa argumenty.

Grupa B | strona 2 z 2