Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 107 p.

Imię ..................................................................................

1 Zaznacz ciąg zawierający prawidłowe zestawienie wydarzeń z czasów wojen polsko- rosyjskich. ( ... / 1 p.)
A. bitwa pod Cecorą – traktat w Buczaczu – odsiecz Wiednia
B. bitwa pod Kircholmem – rozejm w Sztumskiej Wsi – pokój w Oliwie
C. rozejm w Jamie Zapolskim – bitwa pod Kłuszynem – pokój w Polanowie
D. itwa nad Żółtymi Wodami – ugoda w Zborowie – układ w Perejasławiu
2 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. ( ... / 2 p.)
„Lwem Lechistanu” Turcy nazwali
1. czuli do niego respekt po poniesionych klęskach.
A. Jana Karola Chodkiewicza,
ponieważ 2. chcieli go tym sobie zjednać.
B. Jana Sobieskiego, 3. był ich sprzymierzeńcem.

3 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)

Autorem słynnych Listów do Marysieńki był
A. Zygmunt III Waza. C. Michał Korybut Wiśniowiecki.
B. Jan Kazimierz. D. Jan III Sobieski.
4 Uzupełnij notatkę, wykorzystując poniższe nazwy geograficzne. ( ... / 6 p.)
Oliwa, Częstochowa, Ujście, Kiejdany, Lwów, Inflanty
Od początku wojny Szwedzi odnosili liczne sukcesy. Słabo wyszkolone pospolite ruszenie szlachty
wielkopolskiej nie podjęło walki i skapitulowało pod ..........................
Na Litwie magnaci i szlachta poddali się Szwedom w ........................... Przełomowym momentem wojny była
obrona klasztoru paulinów na Jasnej Górze w ................................
W 1656 roku do Polski wrócił król Jan Kazimierz, który we .......................... złożył uroczystą przysięgę.
Obiecał poprawę losu chłopów i mieszczan, jeśli najeźdźcy zostaną wygnani. Wojna zakończyła się
podpisaniem pokoju w ............................. Na mocy traktatu Szwecja zagarnęła niemal całe
.................................
5 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Wybitnym XVII-wiecznym wodzem, który został bohaterem polskiego hymnu narodowego, jest
A. Jan Karol Chodkiewicz. C. Stanisław Żółkiewski.
B. Stefan Czarniecki. D. Jan Sobieski.
6 Dopasuj właściwy termin do każdej definicji. ( ... / 4 p.)
1. piechota wybraniecka A. Opłata nakładana przez państwo na towary w
związku z ich przewozem przez granicę.
2. cło B. Coroczna danina płacona imperium osmańskiemu
przez niemuzułmanów na ziemiach podbitych przez
Turków.
3. jasyr C. Oddziały piechoty powstałe z poboru spośród
chłopów z dóbr królewskich.
4. haracz D. Określenie oznaczające niewolę turecką lub
tatarską.
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
7 Rozstrzygnij, w jakim wydarzeniu z czasów wojen polsko-tureckich brali udział opisani poniżej ( ... / 4 p.)
szlachcice.
A. „Razem z hetmanem Stanisławem Żółkiewskim walczyłem z Turkami w Mołdawii, gdzie ponieśliśmy
klęskę”. .............................................
B. „Za króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego byłem świadkiem podpisania haniebnego traktatu z Turcją”.
.........................................
C. „Walcząc pod hetmanem Janem Sobieskim, spuściliśmy lanie Turczynowi”.
..........................................................................................
D. „Byłem naocznym świadkiem, jak nasza husaria przegoniła Turków spod obleganego miasta”.
..........................................................................

Grupa A | strona 1 z 9
8 Dopisz właściwą datę do każdego wydarzenia. Wybierz odpowiedzi spośród podanych poniżej. ( ... / 4 p.)
1. bitwa pod Kłuszynem A. 1627 rok
2. bitwa morska pod Oliwą B. 1610 rok
3. rozejm w Andruszowie C. 1655 rok
4. obrona Jasnej Góry D. 1667 rok
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
9 Przyporządkuj wodzów do miejsc bitew. ( ... / 4 p.)
1. Stanisław Żółkiewski A. Kircholm
2. Jan Karol Chodkiewicz B. Cecora
3. Stefan Czarniecki C. Chocim
4. Jan Sobieski D. Warka
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
10 Przyjrzyj się ilustracjom. Następnie wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)

a) Przyporządkuj wojsko do poszczególnych wydarzeń. Obok każdego z nich wpisz odpowiednią literę.
.......potop szwedzki .......odsiecz wiedeńska
.......powstanie Chmielnickiego .......wyprawa Stefana Batorego
b) Wybierz poprawne dokończenie zdania.
Osełedcem mogli pochwalić się
A. husarze. B. pikinierzy. C. Kozacy. D. piechurzy wybranieccy.
c) Wybierz wojska, które mogły spotkać się ze sobą na polu walki.
A. piechota wybraniecka z Kozakami B. pikinierzy i muszkieterowie z Kozakami
C. piechota wybraniecka z husarią D. pikinierzy i muszkieterzy z husarią

11 Dopasuj wydarzenie do odpowiedniego władcy. ( ... / 4 p.)

1. potop szwedzki A. Zygmunt III Waza
2. odsiecz wiedeńska B. Jan Kazimierz
3. zdobycie Moskwy C. Michał Korybut Wiśniowiecki
4. utrata Kamieńca Podolskiego D. Jan III Sobieski
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
12 Przyporządkuj wydarzenie do odpowiedniego roku. ( ... / 4 p.)
1. rozejm w Andruszowie A. 1635 rok
2. pokój w Polanowie B. 1634 rok
3. traktat w Buczaczu C. 1667 rok
4. rozejm w Sztumskiej Wsi D. 1672 rok
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____

Grupa A | strona 2 z 9
13 Wstaw obok XVII-wiecznych wojen litery z odpowiednimi skojarzeniami. ( ... / 4 p.)
1. wojny polsko-rosyjskie A. Warszawa, Karol X Gustaw, Jasna Góra, wojna
podjazdowa
2. wojny polsko-szwedzkie B. Dzikie Pola, Bohdan Chmielnicki, Beresteczko,
rejestr
3. wojny polsko-tureckie C. Psków, Dymitr Samozwaniec, Kreml, bojarzy
4. powstanie kozackie D. Mołdawia, Kara Mustafa, Chocim, janczarzy
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
14 Przyjrzyj się zdjęciu. Następnie wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)

15 Oceń, czy poniższe informacje o wojnach Polski z Rosją i Kozakami są prawdziwe. Zaznacz literę „P” ( ... / 3 p.)
przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Zapoczątkowana w 1613 roku przez Michała Romanowa dynastia Romanowów
1. P F
rządziła Rosją aż do 1917 roku
2. Armię kozacką tworzyła głównie piechota. P F
W 1654 roku Chmielnicki zawarł z Rosjanami układ w Andruszowie o
3. P F
przyłączeniu Ukrainy do Rosji.

16 Przyjrzyj się drzewu genealogicznemu. Następnie wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)

1. Zaznacz właściwe dokończenie
zdania.
Katarzyna Jagiellonka była
najmłodszą córką Bony Sforzy
oraz
A. Zygmunta I Starego.
B. Zygmunta II Augusta.
C. Jana III Wazy.
D. Zygmunta III Wazy.
2. Zygmunt III Waza był synem
Katarzyny Jagiellonki i Jana III
Wazy. Po śmierci Zygmuta III
królem został Władysław IV
Waza. Kim dla siebie byli
Katarzyna Jagiellonka i
Władysław IV Waza?
A. matka-syn B. babka-wnuk C. ciotka-bratanek D. siostra-brat

Grupa A | strona 3 z 9
17 Oceń, czy poniższe informacje o wojnach ze Szwecją są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach ( ... / 3 p.)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
1. Bitwa pod Kircholmem miała charakter bitwy morskiej. P F
2. Pod Ujściem i w Kiejdanach Polacy bohatersko przeciwstawili się Szwedom. P F
Stosowana przez Polaków taktyka wojny podjazdowej polegała na atakach z
3. zaskoczenia odosobnionych oddziałów szwedzkich i unikaniu starcia z P F
głównymi siłami wroga.

18 Uzupełnij diagram. ( ... / 4 p.)

19 Uzupełnij schemat odpowiednią przyczyną, tak aby powstał właściwy ciąg przyczyna – wydarzenie – ( ... / 1 p.)
skutek. Wybierz odpowiedzi spośród podanych poniżej.
............................................................ - odsiecz wiedeńska - załamanie się potęgi tureckiej
A. roszczenia królów Polski do tronu B. sojusz Polski i C. zmniejszenie rejestru
szwedzkiego Austrii kozackiego
20 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy ( ... / 3 p.)
fałszywych.
1. Bitwa pod Kircholmem miała charakter bitwy morskiej. P F
2. od Ujściem i w Kiejdanach Polacy bohatersko przeciwstawili się Szwedom. P F
Stosowana przez Polaków taktyka wojny podjazdowej polegała na atakach z
3. zaskoczenia odosobnionych oddziałów szwedzkich i unikaniu starcia z P F
głównymi siłami wroga.

21 Przyjrzyj się ilustracji. Następnie uzupełnij tekst, przyporządkowując do każdego zdania właściwe ( ... / 4 p.)
uzupełnienie spośród oznaczonych literami A–C.

Przedstawiona na ilustracji budowla pochodzi z epoki (1.) ____. Świadczy o tym charakterystyczny wygląd
przedniej ściany pałacu, czyli (2.) ____ . W XVII wieku pałac był rezydencją (3.) ____ . Epokowym
wzorcem pałacu była siedziba królów Francji, (4.) ___.
1. A. renesansu B. baroku C. oświecenia
2. A. ambony B. gzymsu C. fasady
3. A. Jana III Sobieskiego B. Michała Korybuta Wiśniowieckiego C. Jana Kazimierza
4. A. Luwr B. Wersal C. Bastylia

Grupa A | strona 4 z 9
22 Uzupełnij puste miejsca odpowiednim wydarzeniem i skutkiem, tak aby powstały właściwe ciągi ( ... / 4 p.)
przyczyna – wydarzenie – skutek. Wybierz odpowiedzi spośród podanych poniżej.
A. utrata przez Polskę Inflant
B. podział Ukrainy między Rzeczpospolitą i Rosję
C. dążenie Szwedów do panowania w basenie Morza Bałtyckiego
D. ograniczenie przywilejów Kozaków zaporoskich

23 Rozstrzygnij, czy poniższe informacje o wojnach z Turcją są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy ( ... / 3 p.)
zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Na czele imperium osmańskiego stał wielki wezyr, który posiadał
1. P F
nieograniczoną władzę.
2. Pierwszą bitwę z Turkami Polacy stoczyli pod Chocimiem. P F
Na mocy traktatu w Buczaczu Polacy musieli oddać Turcji część Ukrainy,
3. P F
Podole i Kamieniec Podolski oraz zapłacić haracz.

24 Adaś i Ala, uczniowie klasy szóstej, przygotowują projekt edukacyjny z historii. ( ... / 4 p.)
Przeczytaj ich wypowiedzi i rozstrzygnij, o jakich wydarzeniach historycznych mówią. Następnie skreśl
w każdym nawiasie błędną informację, tak aby powstały zdania prawdziwe.
Adaś: Zmalała też rola sejmu. Szczególnie niekorzystne dla jego funkcjonowania było nadużywanie zasady,
zgodnie z którą sprzeciw posła kończył obrady i unieważniał dotychczasowe postanowienia. Wykorzystywali
ją magnaci i obce dwory – przekupywali posłów, by zrywali sejmy, blokując reformy państwa.
Ala: Zniszczenia wojenne dotknęły wiele miast, wsi i folwarków. Liczne grunty leżały odłogiem, czyli były
nieuprawiane. Szlachta – chcąc temu zaradzić – zwiększała chłopom wymiar pańszczyzny. Na domiar złego
na zachodzie Europy spadły ceny zboża. Doprowadziło to do spadku produkcji zboża, a handel nim wręcz
uległ załamaniu. Skutkiem było zubożenie mieszczaństwa i upadek znaczenia miast.
1. Adaś mówi o politycznych / gospodarczych skutkach XVII-wiecznych wojen, czyli
o liberum veto / rokoszach.
2. Ala opisuje polityczne / gospodarcze skutki XVII-wiecznych wojen, które przyczyniły się do rokoszów /
pustego skarbca.
25 Uzupełnij schemat. ( ... / 3 p.)

26 Uporządkuj miejsca słynnych bitew z czasów XVII-wiecznych wojen w kolejności chronologicznej. ( ... / 1 p.)
Zacznij od tej, która została rozegrana najwcześniej.
...... Cecora ...... Oliwa ...... Wiedeń ...... Kircholm ...... Beresteczko
27 Uporządkuj XVII-wiecznych władców polskich w kolejności chronologicznej. Zacznij od panującego ( ... / 1 p.)
najwcześniej.
....... Jan Kazimierz
....... Zygmunt III Waza
....... Jan III Sobieski
....... Władysław IV Waza
....... Michał Korybut Wiśniowiecki
28 Uporządkuj miejsca słynnych pokojów kończących wojny Rzeczypospolitej z Turcją, Szwecją i Rosją w ( ... / 1 p.)
kolejności chronologicznej. Zacznij od najwcześniejszego.
.......... Karłowice .......... Andruszów .......... Oliwa

Grupa A | strona 5 z 9
29 Spośród traktatów pokojowych zawartych przez Rzeczpospolitą w XVII wieku wybierz ( ... / 1 p.)
chronologicznie pierwszy i ostatni.
1. Traktat chronologicznie pierwszy A. rozejm w Sztumskiej Wsi
2. Traktat chronologicznie ostatni B. pokój w Polanowie
C. rozejm w Andruszowie
D. pokój w Oliwie
1. _____ 2. _____
30 W każdym ciągu wydarzeń wybierz chronologicznie pierwsze i wpisz obok niego literę A oraz ( ... / 1 p.)
chronologicznie ostatnie i oznacz je literą B.
1. Wydarzenie chronologicznie pierwsze A. ugoda w Zborowie
2. Wydarzenie chronologicznie ostatnie B. bitwa pod Korsuniem
C. bitwa pod Beresteczkiem
1. _____ 2. _____
31 Przyporządkuj do pustych miejsc odpowiednie wydarzenie i skutek, tak aby powstały właściwe ciągi ( ... / 2 p.)
przyczyna – wydarzenie – skutek.
1. ............................................ – dymitriady – bitwa pod Kłuszynem
A. odsiecz wiedeńska B. oblężenie Pskowa
2. bitwa pod Chocimiem – utrata Kamieńca Podolskiego – ............................................
A. odsiecz wiedeńska B. oblężenie Pskowa
32 Przyjrzyj się osi czasu. Następnie zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)

Wojska polskie wkroczyły na moskiewski Kreml w okresie oznaczonym na osi czasu literą
A. A. B. B. C. C. D. D.
33 Przyjrzyj się osi czasu. Następnie wybierz litery odpowiadające poniższemu ciągowi XVII-wiecznych ( ... / 1 p.)
bitew.

bitwa pod Cecorą – bitwa pod Oliwą – bitwa pod Chocimiem

A. A–B–D B. B–C–E C. C–D–E D. B–C–D
34 Przyporządkuj odpowiednio miejsca do wojen, które rozegrały się w XVII wieku. ( ... / 3 p.)
1. Wojna z Rosją A. Jasna Góra
2. Wojna ze Szwecją B. Psków
3. Wojny z Turcją C. Mołdawia
D. Inflanty
E. Siedmiogród
F. Kłuszyn
G. Prusy Książęce
H. Perejasław
I. Kamieniec Podolski
J. Oliwa
1. _____ 2. _____ 3. _____
35 Przyporządkuj odpowiednie elementy stroju do szlachcianki i szlachcica. ( ... / 2 p.)
1. Szlachcianka 2. Szlachcic

A. suknia B. kontusz C. pas D. żupan E. futrzany kołpak F. kształciczek G. karabela

1. _____ 2. _____
36 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Autorem słynnych listów do Marysieńki był
A. Zygmunt III Waza. C. Michał Korybut Wiśniowiecki.
B. Jan Kazimierz. D. Jan III Sobieski.

Grupa A | strona 6 z 9
37 Przyjrzyj się osi czasu. Następnie zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)

Król Jan III Sobieski pokonał Turków pod Wiedniem w okresie oznaczonym na osi czasu literą
A. B. B. C. C. D. D. E.
38 Przyjrzyj się mapie przedstawiającej wojny Rzeczypospolitej z Rosją w XVI i XVII wieku. Następnie ( ... / 2 p.)
wykonaj polecenia.
1. Zaznacz właściwe
dokończenie zdania.
Zmagania Rzeczypospolitej
z Moskwą ostatecznie
zakończyło zawarcie pokoju
w
A. Polanowie.
B. Dywilinie.
C. Kłuszynie.
D. Smoleńsku.
2. Wybierz właściwy ciąg
zawierający kolejne etapy
wyprawy Stefana
Batorego.
A. Wielkie Łuki – Psków –
Jam Zapolski – Połock
B. Psków – Połock –
Wielkie Łuki – Jam
Zapolski
C. Połock – Wielkie Łuki –
Psków – Jam Zapolski
D. Jam Zapolski – Psków –
Wielkie Łuki – Poło

Grupa A | strona 7 z 9
39 Przyjrzyj się mapie przedstawiającej wojny polsko-tureckie w XVII wieku. Następnie wykonaj ( ... / 3 p.)
polecenia.

A. Podkreśl kolorem czerwonym miejscowość, pod którą polska armia dowodzona przez Stanisława
Żółkiewskiego poniosła klęskę w 1620 roku.
B. Podkreśl kolorem niebieskim miejscowość, pod którą w roku 1673 armia polska pod wodzą Jana
Sobieskiego odniosła zwycięstwo na wojskami tureckimi.
C. Wpisz rok zawarcia traktatu pokojowego w Buczaczu w pustą kratkę umieszczoną na mapie.
40 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. ( ... / 2 p.)
Wśród szlachty polskiej popularne było przekonanie, że pochodzi ona od
1. wszystkie drogi prowadzą do Rzymu.
A. Rzymian,
2. przez ziemie polskie przebiegał szlak bursztynowy.
ponieważ
B. Sarmatów, odziedziczyli po nich takie cechy, jak waleczność, odwaga,
3.
umiłowanie wolności, prawość, szczerość i gościnność.

41 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. ( ... / 2 p.)
Okres baroku cechował wzrost pobożności ludności, która licznie uczestniczyła
w pielgrzymkach do
wiara w życie wieczne pozwalała im przetrwać niespokojne
1.
A. kalwarii, czasy licznych wojen.
ponieważ 2. chciała odpokutować liczne grzechy.
Ziemii
B. 3. uważała, że jest to obowiązek każdego chrześcijanina.
Świętej

Grupa A | strona 8 z 9
42 Wybierz właściwe uzupełnienie każdego zdania spośród oznaczonych literami A–C. ( ... / 3 p.)
Jedną z głównych przyczyn wybuchu wojen z Rosją było/były (1.) ___. W XVII wieku najsłynniejszym
konfliktem polsko-szwedzkim była wojna zwana (2.) ___. Zawarty w 1699 roku pokój w Karłowicach
zakończył wojny Polski ze/z (3.) ___.
1. A. przyłączenie Estonii do Polski B. dymitriady C. powstanie Chmielnickiego
2. A. wojną o Inflanty B. walką o ujście Wisły C. potopem szwedzkim
3. A. Szwecją B. Kozakami C. Turcją

Grupa A | strona 9 z 9
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 107 p.
Imię ..................................................................................

1 Zaznacz ciąg zawierający prawidłowe zestawienie wydarzeń z czasów wojen polsko- rosyjskich. ( ... / 1 p.)
A. bitwa pod Cecorą – traktat w Buczaczu – odsiecz Wiednia
B. bitwa pod Kircholmem – rozejm w Sztumskiej Wsi – pokój w Oliwie
C. bitwa nad Żółtymi Wodami – ugoda w Zborowie – układ w Perejasławiu
D. rozejm w Jamie Zapolskim – bitwa pod Kłuszynem – pokój w Polanowie
2 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. ( ... / 2 p.)
„Lwem Lechistanu” Turcy nazwali
1. chcieli go tym sobie zjednać.
A. Jana Sobieskiego,
ponieważ 2. czuli do niego respekt po poniesionych klęskach.
Jana Karola Chodkiewicza,
B. 3. był ich sprzymierzeńcem.

3 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)

Autorem słynnych Listów do Marysieńki był
A. Jan Kazimierz. C. Michał Korybut Wiśniowiecki.
B. Jan III Sobieski. D. Zygmunt III Waza.
4 Uzupełnij notatkę, wykorzystując poniższe nazwy geograficzne. ( ... / 6 p.)
Oliwa, Częstochowa, Ujście, Kiejdany, Lwów, Inflanty
Od początku wojny Szwedzi odnosili liczne sukcesy. Słabo wyszkolone pospolite ruszenie szlachty
wielkopolskiej nie podjęło walki i skapitulowało pod ..........................
Na Litwie magnaci i szlachta poddali się Szwedom w ........................... Przełomowym momentem wojny była
obrona klasztoru paulinów na Jasnej Górze w ................................
W 1656 roku do Polski wrócił król Jan Kazimierz, który we .......................... złożył uroczystą przysięgę.
Obiecał poprawę losu chłopów i mieszczan, jeśli najeźdźcy zostaną wygnani. Wojna zakończyła się
podpisaniem pokoju w ............................. Na mocy traktatu Szwecja zagarnęła niemal całe
.................................
5 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Wybitnym XVII-wiecznym wodzem, który został bohaterem polskiego hymnu narodowego, jest
A. Jan Karol Chodkiewicz. C. Stefan Czarniecki.
B. Jan Sobieski. D. Stanisław Żółkiewski.
6 Dopasuj właściwy termin do każdej definicji. ( ... / 4 p.)
1. piechota wybraniecka A. Opłata nakładana przez państwo na towary w
związku z ich przewozem przez granicę.
2. cło B. Coroczna danina płacona imperium osmańskiemu
przez niemuzułmanów na ziemiach podbitych przez
Turków.
3. jasyr C. Oddziały piechoty powstałe z poboru spośród
chłopów z dóbr królewskich.
4. haracz D. Określenie oznaczające niewolę turecką lub
tatarską.
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
7 Rozstrzygnij, w jakim wydarzeniu z czasów wojen polsko-tureckich brali udział opisani poniżej ( ... / 4 p.)
szlachcice.
A. „Razem z hetmanem Stanisławem Żółkiewskim walczyłem z Turkami w Mołdawii, gdzie ponieśliśmy
klęskę”. .............................................
B. „Byłem naocznym świadkiem, jak nasza husaria przegoniła Turków spod obleganego miasta”.
..........................................................................
C. „Za króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego byłem świadkiem podpisania haniebnego traktatu z Turcją”.
.........................................
D. „Walcząc pod hetmanem Janem Sobieskim, spuściliśmy lanie Turczynowi”.
..........................................................................................

Grupa B | strona 1 z 9
8 Dopisz właściwą datę do każdego wydarzenia. Wybierz odpowiedzi spośród podanych poniżej. ( ... / 4 p.)
1. bitwa morska pod Oliwą A. 1627 rok
2. bitwa pod Kłuszynem B. 1610 rok
3. obrona Jasnej Góry C. 1655 rok
4. rozejm w Andruszowie D. 1667 rok
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
9 Przyporządkuj wodzów do miejsc bitew. ( ... / 4 p.)
1. Jan Karol Chodkiewicz A. Kircholm
2. Stanisław Żółkiewski B. Cecora
3. Jan Sobieski C. Chocim
4. Stefan Czarniecki D. Warka
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
10 Przyjrzyj się ilustracjom. Następnie wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)

a) Przyporządkuj wojsko do poszczególnych wydarzeń. Obok każdego z nich wpisz odpowiednią literę.
.......odsiecz wiedeńska .......powstanie Chmielnickiego
.......wyprawa Stefana Batorego .......potop szwedzki
b) Wybierz poprawne dokończenie zdania.
Osełedcem mogli pochwalić się
A. pikinierzy. B. Kozacy. C. piechurzy wybranieccy. D. husarze.
c) Wybierz wojska, które mogły spotkać się ze sobą na polu walki.
A. piechota wybraniecka z Kozakami B. piechota wybraniecka z husarią
C. pikinierzy i muszkieterzy z husarią D. pikinierzy i muszkieterowie z Kozakami
11 Dopasuj wydarzenie do odpowiedniego władcy. ( ... / 4 p.)
1. odsiecz wiedeńska A. Zygmunt III Waza
2. potop szwedzki B. Jan Kazimierz
3. utrata Kamieńca Podolskiego C. Michał Korybut Wiśniowiecki
4. zdobycie Moskwy D. Jan III Sobieski
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
12 Przyporządkuj wydarzenie do odpowiedniego roku. ( ... / 4 p.)
1. pokój w Polanowie A. 1635 rok
2. rozejm w Andruszowie B. 1634 rok
3. rozejm w Sztumskiej Wsi C. 1667 rok
4. traktat w Buczaczu D. 1672 rok
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
13 Wstaw obok XVII-wiecznych wojen litery z odpowiednimi skojarzeniami. ( ... / 4 p.)
1. wojny polsko-rosyjskie A. Dzikie Pola, Bohdan Chmielnicki, Beresteczko,
rejestr
2. wojny polsko-szwedzkie B. Warszawa, Karol X Gustaw, Jasna Góra, wojna
podjazdowa
3. wojny polsko-tureckie C. Mołdawia, Kara Mustafa, Chocim, janczarzy
4. powstanie kozackie D. Psków, Dymitr Samozwaniec, Kreml, bojarzy
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____

Grupa B | strona 2 z 9
14 Przyjrzyj się zdjęciu. Następnie wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)

15 Oceń, czy poniższe informacje o wojnach Polski z Rosją i Kozakami są prawdziwe. Zaznacz literę „P” ( ... / 3 p.)
przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
W bitwie pod Kłuszynem wojskami polskimi dowodził Jan Karol
1. P F
Chodkiewicz.
2. Armię kozacką tworzyła głównie piechota. P F
W 1654 roku Chmielnicki zawarł z Rosjanami układ w Andruszowie o
3. P F
przyłączeniu Ukrainy do Rosji.

16 Przyjrzyj się drzewu genealogicznemu. Następnie wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)

1. Zaznacz właściwe dokończenie
zdania.
Katarzyna Jagiellonka była
najmłodszą córką Bony Sforzy
oraz
A. Zygmunta II Augusta.
B. Zygmunta I Starego.
C. Jana III Wazy.
D. Zygmunta III Wazy.
2. Zygmunt III Waza był synem
Katarzyny Jagiellonki i Jana III
Wazy. Po śmierci Zygmuta III
królem został Władysław IV
Waza. Kim dla siebie byli
Katarzyna Jagiellonka i
Władysław IV Waza?
A. matka-syn B. siostra-brat C. ciotka-bratanek D. babka-wnuk

17 Oceń, czy poniższe informacje o wojnach ze Szwecją są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach ( ... / 3 p.)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Ważną przyczyną sporów polsko-szwedzkich była rywalizacja w basenie
1. P F
Morza Bałtyckiego.
2. Pod Ujściem i w Kiejdanach Polacy bohatersko przeciwstawili się Szwedom. P F
Stosowana przez Polaków taktyka wojny podjazdowej polegała na atakach z
3. zaskoczenia odosobnionych oddziałów szwedzkich i unikaniu starcia z P F
głównymi siłami wroga.

Grupa B | strona 3 z 9
18 Uzupełnij diagram. ( ... / 4 p.)

19 Uzupełnij schemat odpowiednią przyczyną, tak aby powstał właściwy ciąg przyczyna – wydarzenie – ( ... / 1 p.)
skutek. Wybierz odpowiedzi spośród podanych poniżej.
............................................................ - odsiecz wiedeńska - załamanie się potęgi tureckiej
A. roszczenia królów Polski do tronu B. zmniejszenie rejestru C. sojusz Polski i
szwedzkiego kozackiego Austrii
20 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy ( ... / 3 p.)
fałszywych.
Ważną przyczyną sporów polsko-szwedzkich była rywalizacja w basenie
1. P F
Morza Bałtyckiego.
2. Bitwa pod Kircholmem miała charakter bitwy morskiej. P F
3. Pod Ujściem i w Kiejdanach Polacy bohatersko przeciwstawili się Szwedom. P F

21 Przyjrzyj się ilustracji. Następnie uzupełnij tekst, przyporządkowując do każdego zdania właściwe ( ... / 4 p.)
uzupełnienie spośród oznaczonych literami A–C.

Przedstawiona na ilustracji budowla pochodzi z epoki (1.) ____. Świadczy o tym charakterystyczny wygląd
przedniej ściany pałacu, czyli (2.) ____ . W XVII wieku pałac był rezydencją (3.) ____ . Epokowym
wzorcem pałacu była siedziba królów Francji, (4.) ___.
1. A. baroku B. renesansu C. oświecenia
2. A. fasady B. gzymsu C. ambony
3. A. Jana III Sobieskiego B. Michała Korybuta Wiśniowieckiego C. Jana Kazimierza
4. A. Luwr B. Bastylia C. Wersal
22 Uzupełnij puste miejsca odpowiednim wydarzeniem i skutkiem, tak aby powstały właściwe ciągi ( ... / 4 p.)
przyczyna – wydarzenie – skutek. Wybierz odpowiedzi spośród podanych poniżej.
A. utrata przez Polskę Inflant
B. ograniczenie przywilejów Kozaków zaporoskich
C. podział Ukrainy między Rzeczpospolitą i Rosję
D. dążenie Szwedów do panowania w basenie Morza Bałtyckiego

Grupa B | strona 4 z 9
23 Rozstrzygnij, czy poniższe informacje o wojnach z Turcją są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy ( ... / 3 p.)
zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
1. Pierwszą bitwę z Turkami Polacy stoczyli pod Chocimiem. P F
Na mocy traktatu w Buczaczu Polacy musieli oddać Turcji część Ukrainy,
2. P F
Podole i Kamieniec Podolski oraz zapłacić haracz.
3. Naczelne dowództwo w bitwie pod Wiedniem objął hetman Jan III Sobieski. P F

24 Adaś i Ala, uczniowie klasy szóstej, przygotowują projekt edukacyjny z historii. ( ... / 4 p.)
Przeczytaj ich wypowiedzi i rozstrzygnij, o jakich wydarzeniach historycznych mówią. Następnie skreśl
w każdym nawiasie błędną informację, tak aby powstały zdania prawdziwe.
Adaś: Zmalała też rola sejmu. Szczególnie niekorzystne dla jego funkcjonowania było nadużywanie zasady,
zgodnie z którą sprzeciw posła kończył obrady i unieważniał dotychczasowe postanowienia. Wykorzystywali
ją magnaci i obce dwory – przekupywali posłów, by zrywali sejmy, blokując reformy państwa.
Ala: Zniszczenia wojenne dotknęły wiele miast, wsi i folwarków. Liczne grunty leżały odłogiem, czyli były
nieuprawiane. Szlachta – chcąc temu zaradzić – zwiększała chłopom wymiar pańszczyzny. Na domiar złego
na zachodzie Europy spadły ceny zboża. Doprowadziło to do spadku produkcji zboża, a handel nim wręcz
uległ załamaniu. Skutkiem było zubożenie mieszczaństwa i upadek znaczenia miast.
1. Adaś mówi o politycznych / gospodarczych skutkach XVII-wiecznych wojen, czyli
o liberum veto / rokoszach.
2. Ala opisuje polityczne / gospodarcze skutki XVII-wiecznych wojen, które przyczyniły się do rokoszów /
pustego skarbca.
25 Uzupełnij schemat. ( ... / 3 p.)

26 Uporządkuj miejsca słynnych bitew z czasów XVII-wiecznych wojen w kolejności chronologicznej. ( ... / 1 p.)
Zacznij od tej, która została rozegrana najwcześniej.
...... Cecora ...... Oliwa ...... Wiedeń ...... Kircholm ...... Beresteczko
27 Uporządkuj XVII-wiecznych władców polskich w kolejności chronologicznej. Zacznij od panującego ( ... / 1 p.)
najwcześniej.
....... Jan Kazimierz
....... Zygmunt III Waza
....... Jan III Sobieski
....... Władysław IV Waza
....... Michał Korybut Wiśniowiecki
28 Uporządkuj miejsca słynnych pokojów kończących wojny Rzeczypospolitej z Turcją, Szwecją i Rosją w ( ... / 1 p.)
kolejności chronologicznej. Zacznij od najwcześniejszego.
.......... Karłowice .......... Andruszów .......... Oliwa
29 Spośród traktatów pokojowych zawartych przez Rzeczpospolitą w XVII wieku wybierz ( ... / 1 p.)
chronologicznie pierwszy i ostatni.
1. Traktat chronologicznie pierwszy A. pokój w Polanowie
2. Traktat chronologicznie ostatni B. rozejm w Sztumskiej Wsi
C. rozejm w Andruszowie
D. pokój w Oliwie
1. _____ 2. _____

Grupa B | strona 5 z 9
30 W każdym ciągu wydarzeń wybierz chronologicznie pierwsze i wpisz obok niego literę A oraz ( ... / 1 p.)
chronologicznie ostatnie i oznacz je literą B.
1. Wydarzenie chronologicznie pierwsze A. obrona Jasnej Góry
2. Wydarzenie chronologicznie ostatnie B. śluby lwowskie
C. kapitulacja pod Ujściem
1. _____ 2. _____
31 Przyporządkuj do pustych miejsc odpowiednie wydarzenie i skutek, tak aby powstały właściwe ciągi ( ... / 2 p.)
przyczyna – wydarzenie – skutek.
1. ............................................ – dymitriady – bitwa pod Kłuszynem
A. odsiecz wiedeńska B. oblężenie Pskowa
2. bitwa pod Chocimiem – utrata Kamieńca Podolskiego – ............................................
A. odsiecz wiedeńska B. oblężenie Pskowa
32 Przyjrzyj się osi czasu. Następnie zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)

Wojska polskie wkroczyły na moskiewski Kreml w okresie oznaczonym na osi czasu literą
A. A. B. B. C. C. D. D.
33 Przyjrzyj się osi czasu. Następnie wybierz litery odpowiadające poniższemu ciągowi XVII-wiecznych ( ... / 1 p.)
bitew.

bitwa pod Cecorą – bitwa pod Oliwą – bitwa pod Chocimiem

A. A–B–D B. B–C–E C. C–D–E D. B–C–D
34 Przyporządkuj odpowiednio miejsca do wojen, które rozegrały się w XVII wieku. ( ... / 3 p.)
1. Wojna z Rosją A. Psków
2. Wojna ze Szwecją B. Jasna Góra
3. Wojny z Turcją C. Inflanty
D. Mołdawia
E. Kłuszyn
F. Siedmiogród
G. Perejasław
H. Prusy Książęce
I. Oliwa
J. Kamieniec Podolski
1. _____ 2. _____ 3. _____
35 Przyporządkuj odpowiednie elementy stroju do szlachcianki i szlachcica. ( ... / 2 p.)
1. Szlachcianka 2. Szlachcic

A. kontusz B. suknia C. żupan D. pas E. kształciczek F. futrzany kołpak G. karabela

1. _____ 2. _____
36 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Autorem słynnych listów do Marysieńki był
A. Zygmunt III Waza. C. Jan III Sobieski.
B. Jan Kazimierz. D. Michał Korybut Wiśniowiecki.
37 Przyjrzyj się osi czasu. Następnie zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)

Król Jan III Sobieski pokonał Turków pod Wiedniem w okresie oznaczonym na osi czasu literą
A. B. B. C. C. D. D. E.

Grupa B | strona 6 z 9
38 Przyjrzyj się mapie przedstawiającej wojny Rzeczypospolitej z Rosją w XVI i XVII wieku. Następnie ( ... / 2 p.)
wykonaj polecenia.
1. Zaznacz właściwe
dokończenie zdania.
Zmagania Rzeczypospolitej
z Moskwą ostatecznie
zakończyło zawarcie pokoju
w
A. Dywilinie.
B. Polanowie.
C. Kłuszynie.
D. Smoleńsku.
2. Wybierz właściwy ciąg
zawierający kolejne etapy
wyprawy Stefana
Batorego.
A. Wielkie Łuki – Psków –
Jam Zapolski – Połock
B. Psków – Połock –
Wielkie Łuki – Jam
Zapolski
C. Jam Zapolski – Psków –
Wielkie Łuki – Poło
D. Połock – Wielkie Łuki –
Psków – Jam Zapolski

Grupa B | strona 7 z 9
39 Przyjrzyj się mapie przedstawiającej wojny polsko-tureckie w XVII wieku. Następnie wykonaj ( ... / 3 p.)
polecenia.

A. Podkreśl kolorem niebieskim miejscowość, pod którą w roku 1673 armia polska pod wodzą Jana
Sobieskiego odniosła zwycięstwo na wojskami tureckimi.
B. Podkreśl kolorem czerwonym miejscowość, pod którą polska armia dowodzona
przez Stanisława Żółkiewskiego poniosła klęskę w 1620 roku.
C. Wpisz rok zawarcia traktatu pokojowego w Buczaczu w pustą kratkę umieszczoną na mapie.
40 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. ( ... / 2 p.)
Wśród szlachty polskiej popularne było przekonanie, że pochodzi ona od
odziedziczyli po nich takie cechy, jak waleczność, odwaga,
1.
A. Sarmatów, umiłowanie wolności, prawość, szczerość i gościnność.
ponieważ
2. przez ziemie polskie przebiegał szlak bursztynowy.
B. Rzymian, 3. wszystkie drogi prowadzą do Rzymu.

41 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. ( ... / 2 p.)
Okres baroku cechował wzrost pobożności ludności, która licznie uczestniczyła
w pielgrzymkach do
Ziemii 1. chciała odpokutować liczne grzechy.
A.
Świętej,
wiara w życie wieczne pozwalała im przetrwać niespokojne
ponieważ 2.
czasy licznych wojen.
B. kalwarii,
3. uważała, że jest to obowiązek każdego chrześcijanina.

Grupa B | strona 8 z 9
42 Wybierz właściwe uzupełnienie każdego zdania spośród oznaczonych literami A–C. ( ... / 3 p.)
Jedną z głównych przyczyn wybuchu wojen z Rosją było/były (1.) ___. W XVII wieku najsłynniejszym
konfliktem polsko-szwedzkim była wojna zwana (2.) ___. Zawarty w 1699 roku pokój w Karłowicach
zakończył wojny Polski ze/z (3.) ___.
1. A. przyłączenie Estonii do Polski B. powstanie Chmielnickiego C. dymitriady
2. A. potopem szwedzkim B. walką o ujście Wisły C. wojną o Inflanty
3. A. Szwecją B. Turcją C. Kozakami

Grupa B | strona 9 z 9