ARALING PANLIPUNAN 7- IKAAPAT NA MARKAHAN

Pangalan
Pangkat Guro

Aralin Ikalawang Yugto ng Kolonyalismo at

2 Imperyalismo sa Silangan at Timog

Silangang Asya (18-19 siglo)
Most Essential Learning Competency:
Nasusuri ang mga dahilan, paraan, at epekto ng kolonyalismo at
imperyalismo ng mga Kanluranin sa Ikalawang Yugto (ika-18 at ika-19 siglo)
pagdating nila sa Silangan at Timog Silangang Asya.

Sa aralin na ito ay malalaman mo ang mga dahilan, paraan, at epekto ng

kolonyalismo at imperyalismo ng mga Kanluranin sa ikalawang yugto (ika-18
at ika-19 siglo) pagdating nila sa Silangan at Timog Silangang Asya.
Pagkatapos basahin ang modyul na ito inaasahang:
1. Natutukoy ang iba pang bansa sa Silangan at Timog Silangang Asya na
nasakop ng mga Kanluranin;
2. Natatalakay ang paraan ng pananakop at patakarang pinairal ng mga
Kanluranin sa mga bansa sa Silangan at Timog Silangang Asya; at
3. Napahahalagahan ang mga pamamaraang ginawa ng Thailand at Korea
upang mapanatili ang kanilang kalayaan.

Piliin ang titik ng tamang sagot.

1. Ang Indochina ay binubuo ng mga bansang Cambodia, Vietnam, at
.
A. Brunei B. Laos C. Myanmar D. Thailand
2. Ito ay isang halamang gamot na kapag inabuso ay nagdudulot ng
masamang epekto sa kalusugan.
A. lagundi B. opyo C. oregano D. tawa tawa
3. Bansang nagkaroon ng sphere of influence ang mga Kanluranin.
A. China B. Japan C. Korea D. Vietnam
4. Bansang humiling ng Open Door Policy sa China.
A. Canada B. Germany C. Russia D. USA
5. Patakarang ipinatupad ng mga Dutch sa Indonesia.
A. Resident System B. Culture System C. Reduccion D. Polo y Servicio
6. Tinagurian itong Buffer State, nasa pagitan ng mga bansang nasakop ng
mga Kanluranin.
A. Brunei B. Korea C. Myanmar D. Thailand
7. Ang resident system ay patakarang ipinatupad ng mga British sa .
A. Cambodia B. Malaysia C. Myanmar D. Singapore
8. Pinunong Hapones na tumanggap sa modernisasyon ng bansa.
A. Hirohito B. Mutsuhito C. Naruhito D. Taisho

7-AP Qrtr 4-Week2

 ARALING PANLIPUNAN 7- IKAAPAT NA MARKAHAN
2

9. Sa kasunduang ito, naisalin sa Amerika ang pamumuno nito sa Pilipinas.

A. Kasunduang Kanagawa C. Kasunduang Tordesillas
B. Kasunduan sa Paris D. Kasunduan sa Biak- na- Bato

10. Tinawag na melting pot ang bansang ito dahil nagtagpo ang iba’t ibang
mga kultura at pangkat-etniko.
A. Cambodia B. Laos C. Malaysia D. Pilipinas

Ikalawang Yugto ng Imperyalismong Kanluranin (Ika-18 - 19 na siglo)

Nagpatuloy ang pananakop ng mga Kanluranin dahil na rin sa
kumpetisyon sa pananakop ng mga lupain at pagkontrol sa kalakalan.
Kinailangan nila ng likas na yaman ng nasakop na bansa upang makagawa ng
maraming produkto na sa kalaunan ay ipagbibili din sa mga nasakop na
bansa. Ano-ano ang mga bansang nasakop?
1. China

Pigura 1: Pagpasok at Pananakop ng England sa China

Mga
kowtow - Digmaang
China - may
ritwal ng Opyo -
mataas na
paggalang pakikipaglaba
pagtingin sa England -
sa n ng China sa
kaniyang nakipagkalak
emperador England dahil
kultura kaya alan sa
nagsagawa China at sa opyo.
ng ilegal na sphere of
Isolationism opyo - naipasok influence -
o ang opyo epekto ng
halamang
paghihiwala dito. pagkatalo ng
gamot na China sa
y ng Tsina sa kapag digmaang
daigdig. inabuso ay opyo
may
masamang
epekto

Pamprosesong Tanong:
1. Bakit hindi agad nakipagkalakalan/ nakipag – ugnayan ang China sa
mga dayuhan?
2. Paano napasok ng England ang ekonomiya at kalakalan sa China?

7-AP Qrtr 4-Week2

 ARALING PANLIPUNAN 7- IKAAPAT NA MARKAHAN
3

Pigura 2: Sanhi at Bunga ng mga Digmaang Opyo

https://ohfact.com/interesting-facts-about-opium/

Unang Ikalawang
Digmaang Digmaang Opyo
Opyo Dahilan 1856-1860
Dahilan 1839-1842 Pagpigil ng isang opisyal ng
Pagkumpiska at adwana na makapasok ang
pagsunog sa opyo na barko ng mga British na may
nakuha mula sa dalang opyo. Sumali din ang
barkong pagmamay- France dahil sa diumano'y
ari ng mga British. pagpatay sa misyonerong
Bunga Pranses sa China.
Bunga
Nilagdaan ang Kasunduang
Nanking (August 29, 1842): Nilagdaan ang Kasunduang
1. Binuksan ang iba pang Tientsin (June 1858):
daungan para sa Englad. 1. Binuksan ang 11 pang
2. Pag-angkin at pamumuno daungan.
ng England sa Hongkong sa 2. Pag-angkin ng England sa
loob ng 100 taon. Kowloon.
3. Pagbabayad-pinsala ng 3. Pagtira ng mga Kanluranin sa
China ng $21 bilyon. Peking (Beijing).
4. Karapatang 4. Ginawang legal ang
extraterritoriality ng England. pagbebenta ng opyo sa China.

Ano ang idinulot sa China ng kaniyang pagkatalo sa Digmaang Opyo?

Pigura 3: Mga Bansang may Sphere of Influence sa China

Ito ay tumutukoy sa mga rehiyon sa China kung saan nangingibabaw ang
karapatan ng Kanluraning bansa na kontrolin ang ekonomiya at pamumuhay
ng mga tao dito. Ito ang idinulot ng pagkatalo ng China sa dalawang digmaang
opyo.

7-AP Qrtr 4-Week2

 ARALING PANLIPUNAN 7- IKAAPAT NA MARKAHAN
4

Russia

Japan
Germany France Portugal
England

Paano naka- apekto sa China ang pagkatalo nito sa mga Digmaang Opyo?

Pigura 4: Ang Open Door Policy

Iminungkahi ni John Hay(1838-1905)

dating Secretary of State ng USA na
ipatupad ang Open Door Policy kung
saan magiging bukas ang China sa
pakikipagkalakalan sa ibang bansa na
walang sphere of influence rito.

https://www.britannica.com/event/Open-Door-policy
2. Japan
Napaunlad ng Japan ang kaniyang ekonomiya, napatingkad ang kultura, at
napatatag ang pamahalaan dahil sa pagsasara ng kaniyang daungan. Isa ito sa
mga bansang ninais masakop ng mga Kanluranin.
Commodore Matthew Perry (1794-1858)
• Naging pinuno ng mga barkong pandigma ng Amerika, at
nakatulong sa pagbubukas ng Japan sa pakikipag-ugnayan sa
mga Kanluranin dahil sa Kasunduang Kanagawa 1854. Sa
kasunduang ito, binuksan ng Japan ang mga daungan ng
Hakodate at Shimoda para sa mga barko

Millard Fillmore (1800-1874) Ika-13 Pangulo ng U.S.A.

1853,
Iba inatasan
Pang Bansangniya si Matthew Perry na hilingin sa Japan na
Nasakop
Talahanayan
buksan ang mga daungan para sa mga barko ng Amerika.

7-AP Qrtr 4-Week2

 ARALING PANLIPUNAN 7- IKAAPAT NA MARKAHAN
5

Emperador Mutsuhito (1852-1912)

• nagsimulang manungkulan sa edad na 15, tinawag na
Meiji Era (enlightened rule) ang kaniyang pamumuno. Tinangggap
niya ang modernisasyon dulot ng pakikipag ugnayan sa mga
dayuhan.

Ang pagbabagong dulot ng industriyalisasyon ay lalo pang nagpataas ng

pagnanais ng mga Kanluranin na manatili ang kanilang imperyo. Narito ang
ilan pa sa mga bansang nasakop.

Bansa Bansang Paraan ng Patakarang Pinairal/ Epekto

Sumakop/ Pananakop/Dahilan
Layunin sa
Pananakop

3. Pilipinas Amerika Pinairal ang 1. Nagpatayo ng pampublikong

*Pagkontrol pamahalaang militar at paaralan.
sa kalakalan pamahalaang sibil. *Thomasites – unang gurong
sa Asya- Idineklara ang Araw ng Amerikano
Pasipiko Kalayaan ng Pilipinas 2. Nagpagawa ng mga ospital,
noong Hunyo 12, 1898 kalsada, at gusaling
sa pangunguna ni pampamahalaan.
Emilio Aguinaldo –
Unang Pangulo ng
Republika

4. Indonesia Netherlands Iminungkahi ni Culture system – ang 1/5 ng

Johannes Van den lupain ng mga magsasakang
Bosch ang culture Indones ay tataniman ng mga
system (cultivation produktong iniluluwas ng mga
system) Dutch. Hindi na nakapagtanim
para sa kanilang
pangangailangan.

5. Malaysia England Dahil sa plantasyon ng Melting pot – lugar o rehiyon

goma (rubber tree) at kung saan nagtatagpo ang
reserba ng lata (tin) iba’t ibang kultura at pangkat-
etniko.

6. Singapore England Pinakamaganda at 1. Pagtuturo ng salitang

pinakamaunlad na English at kasaysayan ng
(Singapura-
daungan sa Timog Britanya.
Lion City) Silangan Asya. 2. Pagtatalaga ng mga
Kinontrol ng mga sundalong magbabantay sa
British at kumita ng mga lugar na nasakop.
malaki mula sa 3. Pagtatalaga ng himpilang
pakikipagkalakalan sa pang-kalakalan.
mga karatig bansa at
mga bansang
Kanluranin.

7-AP Qrtr 4-Week2

 ARALING PANLIPUNAN 7- IKAAPAT NA MARKAHAN
6

7. Myanmar England Sinakop upang Natalo ang mga Burmese sa

mapigilan ang digmaang Anglo –Burmese at
(Burma)
magtatangkang nilagdaan ang Kasunduang
sumakop sa India. Yandabo noong ika 24 ng
Pebrero, 1826.
Resident system – patakaran
na ipinatupad ng mga British
sa Burma. Ang British resident
ang kinatawan ng British sa
Burma at may karapatang
makipag-usap,
makipagkasundo,
makipagkalan, at magdesisyon
sa mga usaping panlabas ng
Burma na dating gawain ng
hari.
8. French Naging Pagkontrol sa Ang mga French ang humawak
Indochina – protektorado mayamang kalikasan, sa iba’t ibang posisyon ng
pinagsamang ng France. at magandang daungan pamahalaan. Ang tanim na
India at palay ay ginamit ng mga
China (Laos, French sa pakikipagkalakan
Cambodia, kaya’t lumaganap ang
Vietnam) kagutuman sa mga rehiyon.

Dagdag –Kaalaman

Ang Thailand at Korea ay pawang malalayang bansa. Ang una ay

tinaguriang “Buffer State” dahil sa kaniyang lokasyon, napapagitnaan ng
dalawang bansang kolonya. Samantala, ang Korea ay tinawag na “Hermit
Kingdom” dahil isinara nito ang bansa sa impluwensiya ng mga banyaga.

GAWAIN 1

PAHALANG

7-AP Qrtr 4-Week2

 ARALING PANLIPUNAN 7- IKAAPAT NA MARKAHAN
7

PABABA

Gawain B
Panuto: Ang mga watawat sa kaliwa ay representasyon ng mga bansang sumakop sa
Asya. Isulat sa loob ng kahon ang mga bansang nasakop sa Silangan at Timog
Silangang Asya.

Amerika
1.
2.

Netherlands

3.

France
4.
5.
6.

England
7.
8.
9
10.

Gawain C
Sagutin ang mga katanungan.
1. Batay sa Gawain B, ano’ng bansang Kanluranin ang may pinaka
maraming nasakop sa Asya?
2. Bakit madaling nasakop ang mga bansa sa Asya?
3. Maituturing mo bang maunlad ang mga bansang nanakop? Magtala ng
katibayan.
4. Paano napanatili ng Thailand at Korea ang pagiging malayang bansa?
5. Ano ang mabuti at masamang epekto ng pagsakop sa Silangan at Timog
Silangang Asya?

1. Mataas ang pagtingin ng China sa sarili nitong kultura at bansa.

A. Isolationism B. Legalism C. Mercantilism D. Sinocentrism
2. Ito ay isang ritwal na nagpapakita ng paggalang sa emperador ng China.
A. bowing B. kowtow C. hand shake D. salute
3. Ang teritoryong ito ay napasailalim sa pamahalaang British bilang
kabayaran ng China sa pagkatalo nito sa Unang Digmaang Opyo.
A. Canton B. Hong Kong C. Macau D. Taiwan
4. Ang mga sumusunod na bansa ay kasama sa sphere of influence ng
China maliban sa .
A. America B. France C. Germany D. Japan
5. Dating Pangulo ng America na humiling sa Japan na buksan ang
daungan para sa kanilang mga barko.
A. A. Lincoln B. H. Truman C. M. Fillmore D. T. Roosevelt

7-AP Qrtr 4-Week2

 ARALING PANLIPUNAN 7- IKAAPAT NA MARKAHAN
8

6. Nagmungkahi ng culture system sa Indonesia.

A. Johannes van den Berg B. Johannes van den Bosch
C. Johannes Campheys D. Johannes Kepler
7. Ang bansang Malaysia ay sinakop ng mga British dahil sa plantasyon ng
A. Mahogany B. Narra C. Rubber Tree D. Teak
8. Ang bansang ito ay sinakop ng England upang mapigilan ang
magtatangkang sumakop sa India.
A. Malaysia B. Myanmar C. Singapore D. Thailand
9. Bansang sinakop ng America upang makontrol ang kalakalan sa Asya-
Pasipiko.
A. Myanmar B. Pilipinas C. Singapore D. Thailand
10. Kasunduang nilagdaan ng mga Burmese pagkatapos nilang matalo sa
labanan laban sa mga British.
A. Kanagawa B. Tordesillas C. Yandabo D. Zaragoza

Dahil sa likas na yaman ng Asya, gumamit ng iba’t ibang paraan ang

mga Kanluranin upang pamunuan at maimpluwensiyahan ang kultura at
pamumuhay ng mga katutubo. Nagkaroon ng paghahalo ng kulturang dayuhan
at katutubo. Ang mga sinakop na bansa ay nakapagdagdag sa kanila ng
kayamanan at higit na kapangyarihan. Ang pamumuno sa pamahalaan ay
dulot na rin ng impluwensiyang Kanluranin. Makikita pa rin sa kasalukuyan
ang mga patunay ng kolonyalismo at imperyalismong naganap sa Asya.

Panuto: Isaayos ang mga letra ayon sa kahulugan nito.

1. Ritwal ng paggalang sa emperador ng China.
W KOT W O
2. Pinakamaganda at pinakamaunlad na daungan sa Timog Silangang Asya.
GS NIE RPO A
3. Naging protektorado ng France ang tatlong bansang kabilang dito.
NO D N C I H AI
4. Unang Pangulo ng Republika ng Pilipinas.
O L I M I E DO AUINAG L
5. Sinakop ng England upang mapigilan ang magtatangkang sumakop sa India.
R MY MAN A

Ang Thailand at Korea ay nanatiling malayang bansa sa panahon ng

kolonyalismo dahil sa estratehiya ng pamahalaan na hindi masakop ng
Kanluranin. Bilang mamamayan, sa anong pangyayari mo nararanasan ang
kawalan ng kalayaan? Sumulat ka ng isang sanaysay tungkol dito na may
pamagat na “Paano ang Maging Malaya”

7-AP Qrtr 4-Week2