ZATWIERDZAM

dowódca 1kwsp
kpt. Jan SZULTEK

PLAN - KONSPEKT
do przeprowadzenia zajęć z zespołem likwidacji skażeń w dniu 23.06.2005.r.

TEMAT: Prowadzenie odkażania sprzętu bojowego i pojazdów

samochodowych za pomocą (przyrządów) zestawów do
likwidacji skażeń.

CELE:
DOSKONALIĆ SZKOLONYCH:
 Likwidacji skażeń – ich rodzaje i podział;
 Sposobów prowadzenia zabiegów sanitarnych i specjalnych;
 środków do prowadzenia zabiegów specjalnych.

METODA: zajęcia praktyczne.

CZAS: 4 x 45 min.

MIEJSCE: plac ćwiczeń

ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWE:
- samochód c-t STAR 266;
- IZS

LITERATURA: Zabiegi sanitarne żołnierzy oraz zabiegi specjalne uzbrojenia i sprzętu

bojowego. OPChem 370/91

ZAGADNIENIA:
1. Likwidacja skażeń - rodzaje i podział.
2. Środki do zabiegów sanitarnych i specjalnych - sposoby ich
prowadzenia.

ZAGADNIENIA I PODZIAŁ CZASU:

 L CZAS
TREŚĆ ZAGADNIENIA UWAGI
P REALIZACJI
I .CZĘŚĆ WSTĘPNA / 10 minut/
Zapoznanie z tematem i zagadnieniami
przewidzianymi do realizacji. Zapoznanie z
1. 10 minut
obowiązującą literaturą, przystąpienie do części
głównej zajęć
II .CZĘŚĆ GŁÓWNA / 160 minut /
1. Likwidacja skażeń - rodzaje i podział. 60 minut
Środki do zabiegów sanitarnych i specjalnych -
2. 100 minut
sposoby ich prowadzenia.
III .CZĘŚĆ KOŃCOWA / 10 minut /
Podsumowanie zajęć i zwrócenie uwagi na
1. najistotniejsze aspekty związane z likwidacją 7 minut
skażeń;
Odpowiedzi na ewentualne pytania ze strony
2. 3 minut
szkolonych.
WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-METODYCZNE:
1. Po zapoznaniu się z tematem zajęć:
 Studiuję podaną literaturę, analizuję przebieg i organizację szkolenia;
 Opracowuję plan-konspekt, który przedstawiam do zatwierdzenia;
 Przygotowuję niezbędne materiały pomocniczo-poglądowe.
2. Zajęcia prowadzę osobiście, ściśle według podanych zagadnień.
3. Podczas szkolenia dążę do zrozumienia przerabianego zagadnienia

PRZEBIEG ZAJĘĆ

Zagadnienie 1. LIKWIDACJA SKAŻEŃ - RODZAJE I PODZIAŁ

Likwidacja skażeń - jest to zespół przedsięwzięć mających na celu usunięcie
(zmniejszenie) skutków użycia broni masowego rażenia lub awarii (celowego
zniszczenia) obiektów (urządzeń) z toksycznymi środkami przemysłowymi (TŚP) lub
substancjami promieniotwórczymi.
W zależności od rodzaju substancji powodujących skażenie, dzielimy je na:
 skażenia chemiczne;
 skażenia promieniotwórcze;
 skażenia biologiczne zwane zakażeniem.
Powszechnie wiadomo, że przez pojęcie skażenie rozumiemy: sumę zanieczyszczeń
środowiska lub jego elementu substancjami szkodliwymi (s. toksyczne,
promieniotwórcze, biologiczne), niebezpiecznymi dla organizmów żywych.
Poszczególne rodzaje skażeń można określić jako:
 skażenia chemiczne  szkodliwe zanieczyszczenie substancjami chemicznymi
(toksycznymi) powierzchni (skóra ludzi i zwierząt, odzież, środki walki, obiekty, teren
itp.) oraz dużych objętości (woda, powietrze);
 skażenia promieniotwórcze  zanieczyszczenie substancjami promieniotwórczymi
(materiały zawierające izotopy promieniotwórcze) powierzchni i dużych objętości;
 skażenia biologiczne  zakażenie - zanieczyszczenie ustrojami chorobotwórczymi
powierzchni i objętości w celu wywołania ognisk zapalnych i powstania endemii,
epidemii i pandemii wśród ludzi i (lub) zwierząt.
Powracając do likwidacji skażeń, ze względu na rodzaj wykonywanych
przedsięwzięć, ich zakres oraz przedmiot oddziaływania, likwidację skażeń dzielimy na:
 zabiegi sanitarne;
 zabiegi specjalne.
Oba rodzaje zabiegów dzielimy na zabiegi całkowite i częściowe.
Zabiegi sanitarne - zespół czynności mających na celu usunięcie z powierzchni ciała,
błon śluzowych, oczy, nosa i ust. Człowieka substancji toksycznych,
promieniotwórczych i biologicznych.
Zabiegi specjalne - to, ze względu na rodzaj skażeń, odkażanie, dezaktywacja lub
(i) dezynfekcja, techniki bojowej, obiektów i budowli, umundurowania i wyposażenia
żołnierzy, a także terenu.
Przez odkażanie należy rozumieć niszczenie (neutralizację) lub usuwanie ze
skażonej powierzchni (objętości) toksycznych związków chemicznych.
Dezaktywacją nazywamy usuwanie ze skażonej powierzchni środków radioaktywnych
(obniżanie stopnia skażenia) do stopnia określonego normami skażeń.
Nie ma dotychczas sposobu niszczenia skażeń promieniotwórczych, które w
sposób naturalny maleją w czasie tzw. połowicznego okresu rozpadu, który jest różny
dla różnych izotopów promieniotwórczych.
Dezynfekcja jest to niszczenie mikroorganizmów chorobotwórczych, ich form
przetrwalnikowych i toksyn w określonym środowisku zewnętrznym.
Jak wcześniej wspomniano, tak zabiegi specjalne jak i sanitarne dzieli się na
częściowe i całkowite. Zasadnicza różnica polega na zakresie prowadzonych prac i
powierzchni poddawanych zabiegom.
Przy częściowych zabiegach sanitarnych usuwa się skażenia tylko z odkrytych części
ciała, a w przypadku całkowitych zabiegów, dotyczy to całego ciała człowieka.
W przypadku częściowych zabiegów specjalnych, np. odkaża się tylko te powierzchnie,
z którymi będzie się stykał żołnierz. Podczas zabiegów całkowitych będą odkażone
wszystkie powierzchnie i elementy danego obiektu.
Zróżnicowanie pomiędzy częściowymi i całkowitymi zabiegami specjalnymi (sanitarnymi) jest
przedstawiona w tabeli:
Typy zabiegów Specjalne (sanitarne)
Kryterium częściowe całkowite
Wykonawca Pododdział skażony we WOPChem lub pododdział
własnym zakresie skażony we własnym zakresie
Odpowiedzialny za Dowódca drużyny, Od dowódcy oddziału wzwyż
przeprowadzenie plutonu, ..., a także sam
skażony
Miejsce przeprowadzenia W rejonie skażenia PZS (PZSan), POU itp.,
zabiegów bezpośrednio po skażeniu, wyjątkowo w rejonie skażenia.
bez przerywania zadania Po wykonaniu zadania
bojowego. bojowego
Środki i materiały Etatowy lub podręczny Etatowe, wydzielone z
WOPChem
Sprzęt Pakiety, przyrządy, zestawy. Instalacje i urządzenia
WOPChem lub etatowe
skażonych wojsk
Zakres prac Powierzchnie, z którymi Cała powierzchnia skażona
będzie się stykał żołnierz. obiektu (kąpiel całego ciała
w ciepłej wodzie)
Termin zabiegów Bezpośrednio po skażeniu, W czasie możliwie
w czasie możliwie najkrótszym, na ile pozwala
najkrótszym. sytuacja bojowa. Nie później
jak 3-5 godzin
W literaturze można spotkać jeszcze pojęcie samoodkażania, dotyczy ono
zjawiska detoksykacji środka trującego w samoistnym procesie, bez ingerencji
człowieka. Będzie miało ono miejsce w przypadku zaniechania prowadzenia zabiegów
specjalnych np. przy rozległych strefach skażeń (terenu) odkaża się jedynie drogi
umożliwiające pokonanie rejonu skażonego, lub omija dany teren.
Prędkość samoodkażania jest uzależniona od następujących czynników:
 rodzaju środka trującego;
 rodzaju powierzchni skażonej (lita, porowata);
 warunków meteorologicznych (temperatura, wilgotność, ruchy powietrza);
 otoczenia (teren pokryty, pocięty, itp.).
Na zakończenie należy dodać, że dobór sposobu prowadzenia zabiegów specjalnych
będzie uwarunkowany:
 rodzajem skażenia;
 posiadanymi siłami i środkami;
 sytuacją bojową,
a nadrzędnym celem prowadzenia likwidacji skażeń jest:
 wykluczenie lub maksymalne ograniczenie strat w stanie osobowym spowodowanych
skażeniami;
 usunięcie lub obniżenie poziomu skażeń urządzeń i obiektów do stopnia
umożliwiającego ich wykorzystanie bez potrzeby stosowania isops;
 przywrócenie wartości użytkowych skażonemu umundurowaniu, oporządzeniu i
środkom ochrony.
Zagadnienie 2. ŚRODKI DO ZABIEGÓW SANITARNYCH I SPECJALNYCH -
SPOSOBY ICH PROWADZENIA.
Częściowe zabiegi sanitarne polegają na usunięciu widocznych śladów
substancji toksycznych i zmywaniu odkrytych powierzchni ciała roztworami z pakietów
(patrz rozdział 4.1.) lub cieczami (środkami) podręcznymi (np. wodą).
Całkowite zabiegi sanitarne polegają na przetarciu rąk i szyi wodnym roztworem
monochloraminy i dokładnym umyciu całego ciała ciepłą wodą i mydłem. Na jedną
osobę „nalicza” się zużycie 35-50 dm 3 wody (t = 39  1C) i 35 g mydła. Przed kąpielą
umundurowanie „skrapia” się wodnym roztworem monochloraminy, a szyję i ręce myje
się 2% roztworem monochloraminy.

Dezaktywację uzbrojenia i sprzętu bojowego realizuje się poprzez zmywanie

skażonej powierzchni:
 wodnym roztworem proszku SF-M. o stężeniu 0,15 + 0,3%;
 wodno-amoniakalnym roztworem proszku SF-M. (stężenie proszku SF-M.
wynosi 0,15 + 0,3%).
Ponadto można stosować;
 wodne roztwory mydła lub innych środków powierzchniowo czynnych;
 rozpuszczalniki organiczne (benzyna, olej napędowy, nafta, dichloroetan, itp.);
 wodę.
Proszek dezaktywacyjny SF-M zawiera około 25% środków powierzchniowo
czynnych (ok. 20% środka anionowego i ok. 5% środka niejonowego) oraz 70% trój-
polifosforanu sodowego i ok. 5% metakrzemianu sodowego. Wodny roztwór proszku
SF-M. posiada odczyn zasadowy (pH ok. 11), a napięcie powierzchniowe rzędu 3510-3
N/m (woda ok. 7310-3 N/m).
Pakiet dezaktywacyjny SF-M-600 zawiera około 60 g proszku w torebce z folii
polietylenowej i służy do przygotowania 20-40 dm 3 roztworu dezaktywacyjnego (w
zbiorniku przyrządu do zabiegów specjalnych).
Pakiet dezaktywacyjny SF-M-6 zawiera ok. 6 kg proszku w torbie z folii
polietylenowej i służy do przygotowania 2000-2500 dm 3 roztworu dezaktywacyjnego
(w cysternie instalacji rozlewczej). Pakiet dezaktywacyjny SF-M-6/2 zawiera 3 kg
proszku i pozwala na przygotowanie o połowę mniej stężonego roztworu w cysternie
instalacji rozlewczej.
Woda amoniakalna zawiera 20-25% amoniaku (NH3) rozpuszczonego w wodzie.
Temperatura krzepnięcia wody amoniakalnej o stężeniu amoniaku:
 wynosi 263 K (-10C);
 wynosi 256 K (-17C);
 wynosi 237 K (-36C).
Wodny roztwór dezaktywacyjny przygotowuje się przez wsypywanie proszku SF-
M do określonej ilości wody (lub zimną - wody amoniakalnej) z jednoczesnym
mieszaniem. W okresie zimowym zamiast stosowania wody amoniakalnej można
roztwór podgrzewać. Do dezaktywacji powierzchni sprzętu zużywa się 2,5-3 dm 3/m3
roztworu.
Poprzez zmywanie można również przeprowadzić dezaktywację dróg o
utwardzonej nawierzchni, obiektów inżynieryjno-budowlanych oraz indywidualnych
środków ochrony przed skażeniami.
Dezaktywację umundurowania prowadzi się najczęściej przez pranie lub
„wytrzepywanie”.
Dezaktywacja terenu polega zwykle na usunięciu (zgarnięciu) skażonej gleby
(pokrycia).
Skażone drogi o utwardzonej powierzchni zmywa się strumieniem wody.
Skażoną wodę poddaje się dezaktywacji w polowych urządzeniach filtracyjnych,
które wyposażone są w kolumny filtracyjne wypełnione wymieniaczem jonowym -
kationitem. Przed filtracją prowadzi się wstępne strącanie i koagulację osadów.
 Odkażanie uzbrojenia i sprzętu bojowego realizuje się następującymi sposobami:
 odparowanie środków trujących z powierzchni;
 przecieranie powierzchni wodnym roztworem podchlorynu wapniowego z dodatkiem
środka powierzchniowoczynnego;
 zmywanie (usuwanie) środka trującego z powierzchni za pomocą rozpuszczalników
organicznych (benzyna), olej napędowy, alkohol, dichloroetan, itp. (lub roztworu
dezaktywacyjnego);
 nanoszenie roztworu organicznego na skażoną powierzchnię.
Podstawowym roztworem odkażającym jest roztwór wodny podchlorynu
wapniowego z dodatkiem koncentratu P-710. Stosowany jest w temperaturze powyżej
279 K (+6C) roztwór letni zawiera:
 1 część wagowa podchlorynu wapniowego;
 60 części wagowych wody;
 1% koncentratu P-710 (w stosunku do wody).
Roztwór zimowy i jesienno-zimowy stosowany w temperaturze 279 K do 258 K (+6C
do -15C) zawiera:
 1 część wagowa podchlorynu wapniowego;
 50 części wagowych wody;
 11 części wagowych chlorku wapniowego (magnezowego);
 1% koncentratu P-710 (w stosunku do wody).
W niższych temperaturach zwiększa się jeszcze zawartość chlorku wapniowego.
Do odkażania powierzchni sprzętu i uzbrojenia używa się 2-3 dm 3/m2 letniego lub
zimowego roztworu odkażającego. Roztwór wodny podchlorynu wapniowego jest
skuteczny zarówno wobec środków trujących fosforoorganicznych jak i nekrozujących.
Jest, więc to uniwersalny roztwór odkażający.
Podchloryn wapniowy stosowany do przygotowania podstawowego roztworu
odkażającego, jest to dwu-trzecio-zasadowy podchloryn wapniowy
(3Ca(OCl)22Ca(OH)22H2O) - biały, sypki proszek o zapachu chloru. W wodzie
rozpuszcza się ograniczenie. Zawiera ok. 60% chloru czynnego (ok. 10% chlorku
wapniowego), a jego roztwory wodne są silnie alkaliczne (pH > 12). Jest substancją
stabilną - w hermetycznych opakowaniach można przechowywać nawet kilka lat. W
zetknięciu z rozpuszczalnikami organicznymi (lub wodą amoniakalną) podchloryn
wapniowy powoduje wybuch (zapłon). Powoduje również uszkodzenie skóry i błon
śluzowych człowieka, dlatego roztwory odkażające przygotowuje się w środkach
indywidualnej ochrony przed skażeniami. Dostarczany jest do wojsk w pakietach
PChW-04 i metalowych bębnach PChW-40 oraz stosowany w pakiecie PChW-012.
Koncentrat P-710 jest oleistą, ciągliwą cieczą o barwie żółtej lub
ciemnobrunatnej. W niskich temperaturach gęstnieje i przybiera konsystencję pasty.
Zawiera ok. 70% niejonowego środka powierzchniowo czynnego i ok. 30% koncentratu
antykorozyjnego (inhibitora korozji) W-5. Środek powierzchniowo czynny umożliwia
rozpuszczanie koncentratu w wodzie (roztworze odkażającym), obniża napięcie
powierzchniowe roztworu (do ok. 3310-3 N/m.), ułatwia zwilżanie powierzchni,
zmywanie środków trujących (a także smarów) z powierzchni skażonych,
dyspergowanie (emulgowanie) środków trujących w roztworze oraz ich solubilizację w
micellach środka powierzchniowo czynnego. Inhibitor korozji adsorbuje się na
powierzchniach rozdziału faz i zmniejsza radykalnie szybkość korozji elektrochemicznej
metalowych powierzchni, z którymi styka się roztwór odkażający (broń, sprzęt, zbiorniki,
przewody). Koncentrat jest dostarczany w 5-cio gramowych tubkach, 200-tu gramowych
puszkach metalowych i 20-sto kilogramowych bańkach.
Chlorek wapniowy jest to stała, krystaliczna substancja o zabarwieniu od białego
do biało-szarego. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Łatwo chłonie wilgoć
(higroskopijny) z powietrza. Jest dostarczany do wojsk w beczkach (bębnach) i
pakietach ChW-3.
Pakiet odkażający PChW-04 służy do przygotowania roztworu odkażającego
w zbiorniku zestawu do zabiegów specjalnych. Składa się ze słoika polietylenowego
zawierającego 0,4 kg podchlorynu wapniowego oraz puszki (200 g) koncentratu P-710.
Do przygotowania roztworu odkażającego w kanistrze zestawu IZS (18 dm 3 wody)
używa się pakietu PChW-04. W zbiorniku gumowym zestawu eżektorowego
przygotowuje się roztwór odkażający przez rozpuszczenie zawartości dwóch pakietów
PChW-04 w 40 dm3 wody (poprzez mieszanie).
Pakiet ChW-3 zawiera 3 kg chlorku wapniowego w opakowaniu z folii. Stosuje się
do przygotowania roztworu odkażającego w kanistrze zestawu IZS w warunkach
zimowych:
 w temperaturze powyżej 261 K (-12C) - 1 pakiet;
 w temperaturze 261 K do 248 K (-12C - -25C) - 2 pakiety.
 Bęben metalowy PChW-40 zawiera ok. 40 kg podchlorynu wapniowego
opakowanego dodatkowo wewnątrz bębna w worek foliowy, stanowiący
opakowanie wodoszczelne. Służy do przygotowania roztworów odkażających
w cysternie instalacji rozlewczej. Na cysternę instalacji rozlewczej napełnionej
wodą do objętości 2000-2500 dm 3 używa się: w celu przygotowania roztworu
odkażającego, do odkażania uzbrojenia i sprzętu
Roztwór odkażający nr 1 służy do odkażania uzbrojenia i sprzętu bojowego
skażonego środkami typu nekrozującego (typu iperyt), a także Vx oraz do dezynfekcji.
Jest to roztwór 10% dichloraminy w dichloroetanie i stosuje się go w artyleryjskich i
okrętowych zestawach odkażających zużywając 0,3-0,5 dm3/m2. Roztwór, ze względu
na małą trwałość, przygotowuje się przed użyciem i stosuje w temperaturze pow. 243 K
(-30C).
Roztwór odkażający nr 2 az składa się z 2% wodorotlenku sodowego, 5%
monoetanoloaminy i 20% amoniaku w wodzie. Służy do odkażania uzbrojenia i sprzętu
bojowego skażonego fosforoorganicznymi środkami trującymi w temperaturze pow.
238 K (-35C) zużywając ok. 0,3-0,5 dm3/m2 skażonej powierzchni.
Organiczny roztwór odkażający (ORO) składa się z ok. 5% etanolanu sodowego,
ok. 25% etanolu, ok. 25% monoetanoloaminy i ok. 45% wieloamin alifatycznych. Jest
„uniwersalnym” roztworem odkażającym, w którym zachodzą szybkie reakcje rozkładu
trwałych środków trujących. Zużywa się ok. 0,1-0,2 dm 3/m2 skażonej powierzchni. Jest
to roztwór o ograniczonej trwałości, nieskuteczny w środowisku zawilgoconym,
rozpuszcza powłoki lakiernicze. Do celów szkoleniowych stosuje się roztwór ORO-C
(50% glikolu i 2% amoniaku w wodzie), który nie posada własności odkażających.
Odkażanie umundurowania, obuwia, oporządzenia oraz środków ochrony przed
skażeniami można prowadzić poprzez:
 przecieranie roztworami odkażającymi;
 nanoszenie na skażone powierzchnie umundurowania odpowiedniego
sorbentu;
 gotowanie w wodzie;
  oddziaływanie mieszaniny parowo-powietrzno-amoniakalnej (lub parowo-
amoniakalnej);
 pranie w roztworach wodnych;
 ekstrakcję w rozpuszczalnikach organicznych;
 wietrzenie.
Wymienione metody oraz środki odkażające zostaną omówione szczegółowo podczas
opisu zabiegów specjalnych umundurowania.
Odkażanie terenu można prowadzić metodami chemicznymi, najczęściej stosuje
się: zraszanie skażonych powierzchni wodnymi roztworami o składzie: 1 część wagowa
podchlorynu wapniowego i 60 części wody do odkażania ŚT typu Vx i 1 część wagowa
podchlorynu wapniowego i 4 części wagowe wody do odkażania ŚT typu iperyt i soman.
Zużycie roztworu 1-2 dm3/m2.
Podchloryn wapniowy może być również rozsypywany na odkażane powierzchnie w
stanie stałym. Do odkażania fosforoorganicznych środków trujących mogą być
wykorzystane roztwory odkażające o znacznej zawartości substancji alkalicznych
(roztwór nr 2 az). Środki trujące typu iperyt (i Vx) można odkażać roztworem
odkażającym nr 1, chlorkiem sulfurylu itp.
W metodach fizykochemicznych można wyróżnić:
 odkażanie z użyciem strumienia gazowo-wodnego;
 zmywanie środków trujących z powierzchni.
Z metod mechanicznych wymienić należy zgarnianie (ścinanie) skażonego gruntu
(gleby) lub nasypywanie nieskażonej warstwy gruntu na skażony odcinek terenu.
Skażoną wodę poddaje się odkażeniu w polowych urządzeniach filtracyjnych.
W etapie wstępnym dodaje się do wody podchlorynu wapniowego i węgla
aktywowanego, a następnie wodę filtruje się na złożu z węgla aktywnego, gdzie zostają
zaadsorbowane zarówno środki trujące jak i produkty ich rozkładu.
Skażoną żywność można odkażać wówczas, jeśli znajduje się w hermetycznych
opakowaniach metalowych, stosując metody charakterystyczne dla odkażania sprzętu
bojowego. Przed dopuszczeniem do spożycia należy zawsze przeprowadzić kontrolę
odkażania.
Do dezynfekcji uzbrojenia, sprzętu bojowego, terenu itp. Stosuje się substancje
utleniające (podchloryn wapniowy, wapno chlorowane, dichloramina itp.) oraz środki
dezynfekcyjne (formaldehyd, fenol itp.). Dezynfekcję z użyciem środków utleniających
prowadzi się używając roztworu odkażającego nr 1, wodnego roztworu podchlorynu
wapniowego lub wodnej zawiesiny wapna chlorowanego.
Lizol jest roztworem krezolu w szarym (potasowym) mydle o zawartości krezolu
powyżej 45%. Lizol jest oleistą, czerwono-brunatną cieczą, dobrze rozpuszczalną w
wodzie. Do dezynfekcji uzbrojenia i sprzętu bojowego stosuje się 5% roztwór wodny.
Nafta lizol zawiera 65% mydeł naftenowych i 35% krezolu. Do dezynfekcji używa
się 5-10% roztworów wodnych.
Zagadnienie 3. INDYWIDUALNY ZESTAW SAMOCHODOWY IZS
A. Przeznaczenie zestawu
Indywidualny zestaw samochodowy przeznaczony jest do prowadzenia zabiegów
specjalnych uzbrojenia i sprzętu samochodowego wyposażonego w silniki o zapłonie
iskrowym. Przyrząd może pracować w dwóch wariantach:
 eżektorowym;
 wyporowym.
 B. Dane taktyczno-techniczne
Indywidualny zestaw samochodowy IZS składa się z następujących zasadniczych
części:
 skrzynki metalowej z wyposażeniem,
 kanistra o pojemności 20 dm3.
Dodatkowo zestaw może być wyposażony w „pompkę” samochodową.

Masa skrzynki z wyposażeniem 14 kg

Wymiary skrzynki 520 x 205 x 140
Pojemność robocza zbiornika 18 dm3
Ciśnienie robocze powietrza w kanistrze wytworzone przy
pomocy ręcznej pompki samochodowej 0,11-0,13 MPa
Zużycie roztworu przy ciśnieniu powietrza w kanistrze 0,11- około 1 dm3/min
0,13 MPa
Wysokość zassania roztworu przy użyciu eżektora 1,5 m
Zużycie roztworu przy wykorzystaniu eżektora (ciśnienie 0,5 1,5-2 dm3/min
MPa)
Czas przygotowania do pracy około 12 min
Obsługa 1-2 ludzi

C. Budowa przyrządu
W skład przyrządu wchodzą następujące zasadnicze podzespoły; prądownica,
wąż ssawno-tłoczny, wąż powietrzny, zamknięcie kanistra, obejma kanistra oraz
ponadto kanister i pompka samochodowa. Wyposażenie pomocnicze zestawu stanowią
zwijadła na węże, wieszak kanistra, klucz, części zapasowe i skrzynka.
Prądownica - służy do kształtowania odpowiedniego strumienia roztworu
roboczego oraz przecierania względnie zmywania powierzchni odkażanych lub
dezaktywowanych. Składa się ona z trzonu, rozpylaczy, zaworu odcinającego i szczotki.
Trzon - wykonany jest z rurki stalowej i posiada rękojeść oraz końcówki
gwintowane do połączenia z rozpylaczem i szczotką z jednej strony i zaworem
odcinającym z drugiej.
Rozpylacz eżektorowy - jest urządzeniem, które umożliwia zassanie roztworu z
kanistra i rozpylenie go na powierzchni poddawanej zabiegom. Zassanie roztworu
i rozpylenie następuje na skutek przepływania powietrza z dużą prędkością przez dyszę
eżektora.
Rozpylacz odśrodkowy z wkładką śrubową - w skład zestawu wchodzą dwa
rozpylacze: jeden o średnicy otworu wylotowego dyszy 1,5 mm, stosowany do
odkażania ze zmniejszonymi wydatkami (około 0,5-0,7 dm3/min) oraz drugi o średnicy
otworu wylotowego dyszy 2 mm, stosowany do odkażania i dezaktywacji.
Zawór odcinający - jest typu kurkowego. Służy on do otwierania lub zamykania
przepływu powietrza sprężonego przy pracy w wariancie eżektorowym względnie
roztworu roboczego, przy pracy w wariancie wyporowym.
Szczotka- służy do przecierania odkażanych względnie dezaktywowanych
powierzchni w celu ułatwienia i przyspieszenia tych procesów.
Zamknięcie kanistra - służy do zmykania kanistra w czasie użytkowania oraz
połączenia wnętrza kanistra z wężem i „pompką” a także zabezpieczenia przed
przekroczeniem ciśnienia dopuszczalnego wewnątrz kanistra. W tym celu pokrywa
zamknięcia posiada od dołu króciec do podłączenia rurki mosiężnej z filtrem w celu
doprowadzenia cieczy do króćca węża ssawno-tłocznego, od góry króciec węża
ssawno-tłocznego oraz króciec węża powietrznego (pompki samochodowej) i króciec
nadciśnieniowego zaworu bezpieczeństwa.
Zawór bezpieczeństwa jest typu wzniosowego z kulką jako zawieradłem, dociskanym
sprężyną. W króćcu gwintowanym do połączenia z wężem powietrznym (pompką)
umieszcza się wkład zaworka zwrotnego podczas użytkowania z wykorzystaniem
pompki.
Obejmy kanistra - usztywniają jego ściany oraz chronią przed trwałym
odkształceniem, które może powstać w kanistrze na skutek wytworzenia się
nadmiernego ciśnienia. Obejmy wykonane są ze stalowych ceowników ukształtowanych
odpowiednio do profilu bocznych płaszczyzn kanistra. Obejmy łączy się oraz ustala ich
położenie za pomocą klamry łączącej, zmontowanej obrotowo z obejmą lewą, oraz
śruby ściągającej z nakrętką motylkową, zmontowanej obrotowo z obejmą prawą.
Wąż ssawno-tłoczny - służy do podawania roztworów roboczych z kanistra do
prądownicy. W wariancie eżektorowym spełnia on rolę węża ssawnego, a w wariancie
wyporowym-węża tłocznego. Wąż wykonany jest z gumy benzynoodpornej. Jego
długość wynosi 3 m, a średnica wewnętrzna 6 mm. Wąż z obu stron wyposażony jest w
końcówki z nakrętkami sprzęgającymi.
Węże powietrzne - służą do podawania sprężonego powietrza do prądownicy
w eżektorowym wariancie pracy lub do kanistra w wyporowym wariancie pracy. W
zestawie są dwa odcinki, każdy o długości 7-7,5 m i średnicy wewnętrznej 6 mm. Są
one również wykonane z gumy benzynoodpornej i zakończone z obu stron końcówkami
z nakrętkami sprzęgającymi. W skład zestawu wchodzi odpowiedni łącznik do
szeregowego łączenia obu odcinków węża powietrznego.
Kanister - stanowi jedną z części składowych zestawu. Jego górna część jest
pomalowana na kolor czerwony. Pojemność jego wynosi 20 dm3.
Kanister służy wyłącznie do przewożenia środków przeznaczonych do odkażania
i dezaktywacji.
Elementy wyposażenia pomocniczego - w zestawie znajdują się trzy zwijadła
wykonane z blachy stalowej. Dwa duże, do nawijania węży powietrznych i jedno małe,
do węża ssawno-tłocznego. Zwijadło małe posiada pojemnik do przechowywania części
zapasowych. Jedno zwijadło duże posiada pojemnik na pakiety dezaktywujące, a drugie
komorę, która w stanie złożonym okrywa szczotkę.
W skład zestawu wchodzi jeden płaski klucz dwustronny z wycięciami
dostosowanymi do montażowych połączeń gwintowych przyrządu, wieszak wykonany
ze stalowego pręta służący do zawieszania kanistra, skrzynka wykonana z blachy
stalowej do przechowywania zestawu oraz komplet części zapasowych
D. Zasady użytkowania przyrządu IZS
Zestaw IZS może być użytkowany w dwóch podstawowych wariantach:
eżektorowym i wyporowym.
Do zabezpieczenia pracy przyrządu w wariancie eżektorowym niezbędna jest
sprężarka powietrza o wydajności około 15 m3/h, np. z pneumatycznego układu
hamulcowego samochodu.
Podstawowym eksploatacyjnym parametrem pracy przyrządu IZS jest
odpowiednie natężenie wypływu roztworu roboczego z prądownicy. Natężenie to w
eżektorowym wariancie pracy zależy praktycznie tylko od ciśnienia powietrza roboczego
i geometrycznej wysokości ssania.
 Przyrząd IZS może również pracować w wariancie wyporowym. Do
zabezpieczenia pracy w tym wariancie potrzebna jest sprężarka o bardzo małym
wydatku w granicach od 100-120 dm3/h (przy odkażaniu) do 200-250 dm 3/h (przy
dezaktywacji). Wykorzystuje się do tego celu „pompki” samochodowe
Natężenie wypływu roztworu roboczego z prądownicy zależy praktycznie od
rodzaju rozpylacza i nieznacznie tylko od geometrycznej wysokości tłoczenia.

OPRACOWAŁ:

........................................