İLK TBMM'NİN ÇALIŞMA ESASLARI

 TBMM’nin üstünde bir kuvvet yoktur.

 Hükümet kurmak gereklidir.
 Geçici kaydıyla bir başkanı ve padişah vekili
atamak uygun değildir(hükümet devamlılığı).
 TBMM yasama ve yürütme yetkilerine sahiptir(güçler
birliği ilkesi).
 Padişah ve halife bulunduğu baskıdan kurtulduktan sonra
meclis tarafından belirlenecektir(saltanat ve halifeliğin
kaldırılmasının yasal dayanağı).


 TBMM'NİN ÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ

 Bu önerge 20 Ocak 1921 anayasası kabul edilinceye

kadar meclisin çalışma esaslarını belirlemiştir.
 TBMM ‘’Kurucu Meclis’’ özelliğindedir. Olağanüstü
yetkilere sahip bir ihtilal meclisidir.
 Meclis hükümeti sistemi esas alınmıştır.
 Güçler birliği ilkesi esas alınmıştır.
 M. Kemal meclisin, hükümetin ve yeni devletin
başkanıdır.
 TBMM üstünde güç yok denilerek İstanbul Hükümeti
yok sayılmıştır.
 Meclis inkılâpçı değildir. Yaptığı tek inkılâp saltanatın
kaldırılmasıdır.
 TBMM DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN BAŞLICA
FAALİYETLER

 Hıyanet-i Vataniye Kanunu.

 İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
 İsyanlar bastırıldı.
 Batı Anadolu’da düzenli ordu kuruldu.
 Doğu,Güney ve Batı cephelerindeki zaferlerle
Anadolu işgalden kurtuldu.
 1921 Anayasası ile İstiklâl Marşı kabul edildi.
 Saltanat kaldırıldı.
 Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı.
 Lozan görüşmelerine başladı.
 TBMM’NİN AÇILMASI VE ÇALIŞMALARI

Mondros Ateşkes Antlaşmasının ardından başlayan işgallere karşı etkili bir

direniş yapabilmek için bölgesel güçlerin birleştirilmesini amaçlayan Mustafa
kemal paşa, Mebuslar Meclisi’nin açılmasına da destek vermişti. Fakat
İstanbul’daki Mebuslar meclisinin kapatılması Meclisin İstanbul’da açılmasına
karşı çıkan Mustafa Kemal Paşa’yı haklı çıkarmıştı.

Milletin kendi adına etki altında kalmadan kararlar alabilmesi için yeni bir
meclisin açılması çalışmalarına hemen başlandı. Mustafa Kemal Paşa 19 Mart
1920’de bir genelge yayınlayarak Ankara’da olağanüstü yetkilerle toplanacak
olan meclise katılmak üzere her sancaktan 5 milletvekilinin seçilerek 15 gün
içinde Ankara’ya gelmelerini istedi. Ayrıca İstanbul’daki Mebuslar Meclisi
üyelerinden tutuklanmamış olanların yeni yapılacak seçimlere girmeden
Ankara’daki meclise katılmaları istendi. Bu durum Mustafa Kemal Paşanın milli
iradeye vermiş olduğu önemin ve TBMM’nin her türlü farklı görüşten insanlara
açık olduğunun göstergesidir.

İstanbul’un resmen işgali üzerine yine büyük bir ümitsizliğin eşiğine gelmiş
olan Türk ulusu, Mustafa Kemal Paşa’nın çağrısına büyük bir katılımla cevap
vermiştir. Bazı illerde yapılan engellemelerin dışında seçimler yapılarak 23 Nisan
1920’de Ankara’da meclis açılmıştır.

23 Nisan 1920’den 1 Nisan 1923’e kadar faaliyette bulunacak olan yeni

Türk Devletinin bu ilk milli meclisi “Olağan Üstü yetkilere sahip meclis” adıyla
açılmıştır. Açılışında 120 milletvekili ile ilk oturum gerçekleşmiş, daha sonradan
katılanlara ilk meclise kayıtlı milletvekillerinin sayısı 390’a ulaşmıştır.
Mustafa Kemal Paşa meclis başkanı seçildikten sonra yaptığı teşekkür
konuşmasının ardından meclis çalışma sistemi ile ilgili bir önerge sunmuştur. Bu
önerge 24 Nisan 1920’de meclis tarafından kabul edilerek meclisin çalışma
sistemi yani iç tüzüğü belirlenmiştir.