TC İNKILAP TARİHİ

12. SINIF
ve ATATÜRKÇÜLÜK

MİLLİ MÜCADELE

BÜYÜK MİLLET MECLİSİNİN AÇILMASI

Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

16 Mart 1920
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

İstanbul
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

Ankara
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

Ankara
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

Ankara
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

• Mustafa Kemal, 19 Mart 1919’da illere ve kolordu komutanlarına bir

genelge göndererek olağanüstü yetkilere sahip bir meclisin Ankara’da
toplanacağını bildirdi.

• Bunun için on beş gün içinde seçimlerin yapılarak milletvekillerinin

belirlenmesini istedi.

• İşgal altındaki İstanbul’dan kaçmayı başararak Ankara’ya gelebilecek

Mebusan Meclisi üyelerinin de yeni meclisin doğal üyesi olduğunu
belirtti.
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

23 Nisan 1920
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

• Meclis, 23 Nisan 1920 Cuma günü, milletvekillerinin Hacıbayram

Camii’nde halkla beraber cuma namazını kılmalarının ardından açıldı.

• 115 milletvekilinin katıldığı ilk gün toplantısına en yaşlı üye sıfatıyla,

Sinop Milletvekili Şerif Bey başkanlık yaptı.
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

• 24 Nisan 1920 tarihinde yapılan toplantıda ise Mustafa Kemal,

meclis başkanı seçildi.

• Mustafa Kemal aynı gün, meclisin yetkileri ve işleyişi ile ilgili

görüşlerini bir önerge şeklinde sundu ve bunlar Meclis tarafından 1
No.lu Kararlar olarak kabul edildi.
 Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

• Hükûmet kurmak zorunludur.

• Geçici olarak bir hükûmet başkanı tanımak ya da bir padişah vekili

ortaya koymak uygun değildir.

• Büyük Millet Meclisinin üstünde bir güç yoktur.

Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

• Büyük Millet Meclisi, yasama ve yürütme yetkilerini kendinde

toplamıştır.

• Mecliste seçilecek ve vekil olarak görevlendirilecek bir kurul hükûmet

işlerine bakar. Meclis başkanı bu kurulun da başkanıdır.

• Padişah ve Halife baskı ve zordan kurtulduğu zaman Meclisin

düzenleyeceği yasalar içinde durumunu alır.
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

I. TBMM’NİN ÖZELLİKLERİ

• Milli meclistir.

• Kurucu meclistir.

• İhtilalci ve inkılapçı meclistir.

• Demokratiktir.
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

I. TBMM’NİN ÖZELLİKLERİ

• Kurtuluş Savaşını yöneten meclisidir.

• Olağanüstü hal meclisidir.

• Güçler birliği ilkesini savunmuştur.

• Siyasi partilere yer verilmemiştir.

Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

Büyük Millet Meclisinde Gruplar

1. Grup 2. Grup

Müdafaa-i Hukuk Tesanüt

İstiklal Grubu Islahat
Halk Zümresi
Yeşil ordu
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

TBMM’ye Karşı İstanbul Hükümetinin Tutumu

• Damat Ferit Paşa Milli Mücadele hareketini yok etmek için her yola
başvurmuştur.

• Düşmanla yapılacak barış görüşmelerini hızlandırmış.

Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

TBMM’ye Karşı İstanbul Hükümetinin Tutumu

• Mustafa Kemal ve Milli Mücadele’nin liderleri hakkında tutuklama

kararı ve idam fermanı çıkarılmıştır.

• Şeyhülislam’ın Milli Mücadele’nin dinsizlik olduğu şeklinde bir fetva

yayınlaması sağlanmış

• TBMM’ye karşı ayaklanmalar tertiplemiştir.

Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

İstanbul Hükümetine Karşı TBMM’nin Tutumu

• İstanbul hükûmeti ile haberleşme kesildi.
• İstanbul hükûmetinin yaptığı bütün işler yok sayıldı.
• Gezici Nasihat heyetleri kuruldu.
• Hakimiyeti Milliye Gazetesi ve Anadolu Ajansı halkı bilinçlendirmeye
çalıştı.
• İstanbul basınından; Akşam, İkdam, İleri, Tasvir-i Efkar, Tercüman, Vakit ve
Yeni Gün gibi gazeteler, Millî Mücadele’nin büyük destekçilerinden oldular.
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

İstanbul Hükümetine Karşı TBMM’nin Tutumu

• Şeyhülislamın fetvalarına karşı Ankara Müftüsü̈ Rıfat

Börekçi Milli Mücadeleyi savunan bir fetva yayınladı.

• Hıyaneti Vataniye Kanunu çıkarıldı.

• İstiklal Mahkemeleri kuruldu

Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

İstiklal Mahkemeleri
 Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

İstiklal Mahkemelerinin Özellikleri

• Mahkeme üyeleri BMM’nin kendi içinden seçtiği üç kişiden oluşuyordu.

• Duruşmalar halk önünde yapılıp alınan kararlar halka duyuruluyordu.

• Mahkemelerde vicdani kanaate dayanarak kararlar alınırdı ve bu

kararların temyizi yoktu.

• Mahkemeler idam kararı verme yetkisine de sahipti.

 Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

İstiklal Mahkemelerinin Özellikleri

• İstiklal Mahkemelerinin çalışmaları sonucunda ordudaki asker kaçakları
sorununun önüne büyük ölçüde geçildi.

• Ayaklanmalar bastırıldıktan sonra suçlular bu mahkemeler aracılığıyla

cezalandırıldılar.

• Ülkede meydana gelen diğer suçlarda da önemli ölçüde azalmalar görüldü.

• Ülkede iç güvenliğin sağlanmasında, Anadolu’nun düşman işgalinden

kurtarılmasında Mahkemeler çok önemli görevler üstlendiler.

• BMM’nin otoritesinin güçlenmesinde İstiklal Mahkemelerinin büyük katkısı oldu.

Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

İstiklal Mahkemelerinin Özellikleri

• 1920-1924 yılları arasında 14 İstiklal mahkemesi görev yaptı.

• 1925-1927 yılları arasında cumhuriyet rejiminin ve inkılapların

tehlikeye düştüğü düşüncesiyle İstiklal Mahkemeleri yeniden faaliyete
geçirildi.
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

I. TBMM Tarafından Çıkarılan Önemli Kanunlar

• 24 Nisan 1920 Ağnam Resmi (Vergisi) Kanunu,
• 29 Nisan 1920 Hıyanet-i Vataniye Kanunu,
• 5 Eylül 1920 Nisab-ı Müzakere Kanunu,
• 10 Eylül 1920 Men-i Müskirat Kanunu,
• 20 Ocak 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu
• 11 Eylül 1920 Firariler Kanunu,
• 25 Kasım 1920 Men-i İsrafat Kanunu,
• 5 Ağustos 1921 Başkomutanlık Kanunu.
• 1 Kasım 1922 Saltanatın Kaldırılması Kanunu
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

10 Ağustos 1920 SEVR ANTLAŞMASI

Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

10 Ağustos 1920 SEVR ANTLAŞMASI

Hazırlandığı yer: San Remo Konferansı

İmzalayanlar: Rıza Tevfik, Hadi Paşa, Reşat Halis Bey

Onaylayan Kurum: Saltanat Şurası

Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

10 Ağustos 1920 SEVR ANTLAŞMASI

• Boğazlar uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecekti.

• Kapitülasyonlardan tüm İtilaf Devletleri yararlanacaktı.

• Mecburi askerlik kalkacak ve sadece 50 bin 700 asker bulunacaktı.

• İstanbul başkent olarak kalacak ancak Türkler anlaşma şartlarına

uymazsa İstanbul da ellerinden alınacaktı.
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12

Sevr Antlaşması hukuken geçersizdir.

NEDEN?
Büyük Millet Meclisinin Açılması TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12