ZAGADNIENIA Z ODPOWIEDZIAMI NA KARTKÓWKE Z HIT-u

z działu II w kl. 1 z tematów:

1. Podstawy nowego porządku Europy i świata po II wojnie św.

2. Zakończenie II wojny światowej oraz jej społeczne i prawne dziedzictwo.
3. Powstanie bloku wschodniego.

Wielka Trójka – termin którym określa się przywódców trzech światowych

mocarstw alianckich: ZSRR, USA, Wielka Brytania spotykających się w czasach II wojny
światowej na trzech konferencjach międzynarodowych – kolejno: teherańskiej (1943 r.)
oraz jałtańskiej i poczdamskiej (obie w 1945 r.).
Wielką Trójkę tworzyli:
Józef Stalin (ZSRR), Franklin Delano Roosevelt (USA) i Winston Churchill (W. Brytania).
Podczas konferencji w Poczdamie premierem W. Brytanii (od 27.07.1945 r.) był Clement
Attlee, prezydentem USA (od 12.04.1945 r.) Harry Truman i przywódca ZSRR Józef Stalin.

Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ, z j. ang. United Nations UN):

26 czerwca 1945 r. w San Francisco reprezentanci 50 państw, w tym Polska (koalicja
antyfaszystowska), podpisali Kartę Narodów Zjednoczonych, która stała się podstawą
prawną ONZ .
Jej główne siedziby znajdują się obecnie w Nowym Jorku, Genewie, Wiedniu, Nairobi (Kenia
w Afryce). Na czele stoi sekretarz generalny, którego kadencja trwa 5 lat, a jest nim od 2017 r
Portugalczyk António Guterres.
Do ONZ należy obecnie 193 państwa, z których każde ma po jednym przedstawicielu w
Zgromadzeniu Ogólnym. Rzeczywistą władzę ma Rada Bezpieczeństwa ONZ, która składa się
z 15 państw: 10 niestałych (zmieniają się co 2 lata, Polska była od 2018 r.) i 5 stałych: Rosja,
USA, Chiny, Francja i Wielka Brytania ( w wielu kwestiach muszą być jednomyślni).
ONZ wysyła na misje pokojowe żołnierzy, pomaga uchodźcom, dba o przestrzeganie pokoju
na świecie.
Ma wyspecjalizowane organizacje, które działają w ramach ONZ, np.:
UNESCO -- Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury;
FAO -- Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa;
WHO -- Światowa Organizacja Zdrowia;
UNICEF -- Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom;
Zakończenie II wojny św. :
Zakończenie działań wojennych w Europie:
8.05.1945 r. feldmarszałek Wilhelm Keitel podpisał bezwarunkową kapitulację III Rzeszy przed
USA, W. Brytanią i Francją, dlatego Europie Zachodniej, a od niedawna także w Polsce,
oficjalnym Dniem Zwycięstwa jest 8 maja. Tego dnia w 1945 roku, o godz. 15.00, ogłoszono
koniec wojny.
Rosjanie zażądali jednak od Niemiec osobnego podpisania kapitulacji. Nastąpiło to w
Berlinie o północy z 8 na 9 maja, a według czasu moskiewskiego o godz. 2.00 już 9 maja. Stąd
w ZSRR jako datę zakończenia wojny przyjęto 9 maja. Również w Polsce (w PRL) przez ponad
40 lat oficjalnie Dzień Zwycięstwa obchodzono 9 maja.

1
2.09.1945 r. – podpisanie kapitulacji Japonii w Zatoce Tokijskiej. Cesarz Hirohito podjął
decyzję o kapitulacji. Podpisano ją na pokładzie amerykańskiego pancernika USS Missouri w
obecności generała Douglasa MacArthura. Wydarzenie to uznaje się za zakończenie II wojny
światowej.
Ofiary II wojny światowej:
II wojna światowa była wojną totalną -- wojna prowadzona wszelkimi możliwymi
środkami, bez respektowania zasad prawa międzynarodowego i wojennego,
zmierzająca zarówno do pokonania sił zbrojnych przeciwnika, jak i wyniszczenia
narodu (śmierć ponoszą nie tylko żołnierze, ale także ludność cywilna).
II wojna św. pochłonęła ponad 55 mln ofiar (niektóre źródła podają liczbę ok. 70 mln) --
poległych, zamordowanych, zmarłych w wyniku działań wojennych. Całkowite straty w
ludziach były ponad pięciokrotnie wyższe niż w I wojnie światowej.
Podczas wojny straciło życie ok. 6 mln obywateli polskich.
Ofiary Holokaustu, czyli zagłady ok. 6 mln spośród 7,3 mln Żydów europejskich. Holokaust
był ludobójstwem – zbrodnia przeciwko ludzkości , obejmująca celowe wyniszczanie całych
lub części narodów, grup etnicznych, religijnych lub rasowych, zarówno poprzez
fizyczne zabójstwa członków grupy, jak i wstrzymanie urodzeń w obrębie grupy, stworzenie
warunków życia obliczonych na fizyczne wyniszczenie.
Po wojnie odbyły się procesy norymberskie (było ich 12) – sądowe postępowania karne
prowadzone w latach 1945–1949 przeciwko żyjącym głównym zbrodniarzom III Rzeszy
toczone przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze.
Sowietyzacja Europy Środkowo – Wschodniej:
W skład ZSRR weszły Litwa, Łotwa, Estonia, wschodnie obszary Polski, Finlandii i część
Rumunii. Finlandia była uzależniona od ZSRR w polityce zagranicznej, dlatego nie wstąpiła do
żadnej międzynarodowej struktury polityczno-wojskowej. ZSRR wycofał się ze strefy okupacji
Austrii dopiero w 1955 r.
Sowiecka strefa wpływów w 1945 r. biegła od Zatoki Lubeckiej na M. Bałtyckim po Triest
nad Adriatykiem.
Sowietyzacja –– w latach 1944-1989 państwa Europy środkowo-wschodniej znajdowały się w
strefie wpływów ZSRR. Był to proces narzucania państwom i narodom zależnym od ZSRR,
radzieckiego modelu gospodarczego, społecznego i ustrojowego. Ustrój, polityka zagraniczna,
gospodarka i życie społeczne były mniej lub bardziej upodobnione do ZSRR i uzależnione od
niego.
Cechy sowietyzacji:
Powstanie homo sovieticus — z j. łac. człowiek sowiecki/radziecki -- człowiek
podporządkowany partii rządzącej, którego cechują: konformizm, oportunizm, bierność i
brak zasad moralnych.
Blok wschodni = „obóz socjalistyczny” = „kraje demokracji ludowej” (KDL, żartobliwie
„demoludy”) = kraje satelickie ZSRR, w których rządziły partie komunistyczne
kontrolowane przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR), są to:
 Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL),
 Ludowa Republika Bułgarii,
 Czechosłowacka Republika Socjalistyczna,
 Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD powstała w 1949 r.),
 Węgierska Republika Ludowa.