ΠΩΣ Η ΙΔΙΟΣΥΓΚΡΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΤΟΥ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΠΙΔΡΟΥΝ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ

ΜΑΘΗΤΩΝ

Σοφία Εφραιμία Βασιλειάδου

(U234N0636)

Υποβλήθηκε στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας στα πλαίσια του μαθήματος Μεθοδολογία

Εκπαιδευτικής Έρευνας

Αθήνα, Ελλάδα

Δεκέμβριος 2023
 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ…………………………………………… 2

Διατύπωση Προβλήματος…………………………………………. 2

Σκοπός Έρευνας…………………………………………………… 2

Ερευνητικά Ερωτήματα…………………………………………… 3

Υποθέσεις………………………………………………………….. 3

Αναγκαιότητα Έρευνας……………………………………………. 3

Σημαντικότητα Έρευνας…………………………………………... 4

Οριοθέτηση Προβλήματος……………………………………….... 4

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ………………………. 5

Εισαγωγή…………………………………………………………... 5

Θεωρητικό Πλαίσιο………………………………………………... 6

Κύριο Μέρος………………………………………………………. 7

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ…………………………………………… 10

Διαδικασία Εκτέλεσης Έρευνας…………………………………... 10

Μέσα Συλλογής Δεδομένων………………………………………. 10

Λειτουργικοί Ορισμοί……………………………………………... 11

Πληθυσμός, Δείγμα………………………………………………... 12

Στατιστικές Τεχνικές………………………………………………. 12

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ...……………………………………….. 13

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ…………………………………………. 15

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ………………………………………………………………. 16

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ…………………………………………………………………. 19

1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Διατύπωση Προβλήματος

Ένα θέμα που απασχολεί τους μελετητές τα τελευταία χρόνια, είναι η σχέση
καθηγητή και μαθητών, αλλά και πώς είναι δυνατό να επηρεάσει θετικά την απόδοση
στο μάθημα. Η δημιουργία των σχέσεων ανάμεσα στους δασκάλους και τους μαθητές
ξεκινάει από την πρώτη σχολική μέρα που θα μπουν μέσα στην τάξη. Οι πρώτες
επαφές που θα αναπτυχθούν μεταξύ τους καθορίζουν σημαντικά τη μετέπειτα σχέση
τους, καθώς η πρώτη εντύπωση θα διαμορφώσει και τη μαθησιακή εξέλιξη του κάθε
μαθητή. Κρίσιμος παράγοντας στη μαθησιακή διαδικασία είναι η προσοχή (Hale &
Luis,1973). Μόνο αν η προσοχή του μαθητή είναι αιχμαλωτισμένη και η διάθεση για
συμμετοχή αυξημένη, μπορεί να υπάρξει βελτίωση της επίδοσης του.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που φαίνεται να επηρεάζουν τη συμμετοχή και

προσοχή των μαθητών στην τάξη (Waters & Marzano, 2006). Κάποιοι από αυτούς
αφορούν την ιδιοσυγκρασία του καθηγητή με χαρακτηριστικά όπως το βλέμμα, η
εξωτερική εμφάνιση, η ηλικία, το φύλο. Τα προαναφερθέντα είναι από τα πρώτα
πράγματα που στρέφει την προσοχή του ένας μαθητής. Φαίνεται μάλιστα να παίζει
ρόλο και η επάρκεια του εκπαιδευτικού καθώς σύμφωνα με μελέτες του ΟΟΣΑ οι
εκπαιδευτικοί που έχουν μία παραπάνω εμπειρία είναι και οι πιο αποτελεσματικοί. Σε
δεύτερο ρόλο έρχεται και η επάρκεια του εκπαιδευτικού, καθώς οι μέθοδοι που
χρησιμοποιεί, τα μέσα τεχνολογίας, ο τρόπος αξιολόγησής του είναι παράγοντες που
αν δεν υπάρξει σωστή διαχείρισή τους, οι μαθητές είναι πολύ πιθανό να
αδιαφορήσουν αντί να δώσουν την απαραίτητη σημασία στο μάθημα. Είναι εξάλλου
γνωστό ότι μέσα σε ένα προσιτό περιβάλλον μάθησης τα παιδιά είναι πιθανότερο να
ξεκινήσουν να συμμετέχουν στο μάθημα με αποτέλεσμα να επηρεάζεται και η
απόδοσή τους (Greenway,2017). Έτσι, λοιπόν, η παρούσα έρευνα εντάσσεται στο
συγκεκριμένο θέμα και επιδιώκει να ερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να
σχετίζεται το φύλο, η επαγγελματική κατάρτιση και η επάρκεια του εκπαιδευτικού.

Σκοπός της Έρευνας

Σκοπός αυτής της έρευνας είναι να μελετηθεί η σχέση καθηγητή – μαθητή και
συγκεκριμένα ο τρόπος με τον οποίο χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού όπως το
φύλο, η επαγγελματική κατάρτιση και η επάρκειά του επιδρούν στην προσοχή και
συμμετοχή των μαθητών στην τάξη. Η μελέτη του θέματος έγινε σε εκπαιδευτικούς

2
μέχρι και δεύτερης βαθμίδας κατά τη σχολική χρονιά 2023-2024. Αφορούσε
παράγοντες που ωθούν τους μαθητές να συμμετέχουν και να προσέχουν περισσότερο
στο μάθημα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους εξής παράγοντες: ηλικία, φύλο,
εμπειρία του εκπαιδευτικού, διδακτικές μέθοδοι, μορφωτικό επίπεδο.

Ερευνητικά Ερωτήματα

Τα ερευνητικά ερωτήματα που επιχειρήθηκαν να απαντηθούν και τα οποία

οδήγησαν την ερευνητική μας πρόταση είναι τα εξής:

1. Σε ποιο βαθμό διαφέρει η προσοχή των μαθητών σε σχέση με το φύλο του

εκπαιδευτικού;
2. Πώς σχετίζεται η συμμετοχή και προσοχή των μαθητών με την
επαγγελματική κατάρτιση του εκπαιδευτικού;
3. Πώς σχετίζεται η συμμετοχή και προσοχή των μαθητών με την επάρκεια
του εκπαιδευτικού;

Έτσι λοιπόν, μέσω της αξιοποίησης των απαντήσεων που δόθηκαν, θα είναι δυνατή
η διατύπωση συμπερασμάτων που θα αφορούν σημαντικές πτυχές της σχέσης που
έχουν οι μαθητές με τους εκπαιδευτικούς τους και τους τρόπους με τους οποίους
μπορεί να γίνει καλύτερο το μάθημα.

Υποθέσεις
Με βάση τις μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, η παρούσα έρευνα διατυπώνει τις
ακόλουθες υποθέσεις:
1. Υπάρχει διαφορά μεταξύ των εκπαιδευτικών διαφορετικού φύλου σε σχέση με
την προσοχή των μαθητών.
2. Δεν υπάρχει σχέση μεταξύ της προσοχής και συμμετοχής των μαθητών και
της επαγγελματικής κατάρτισης του εκπαιδευτικού.
3. Υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της προσοχής και συμμετοχής των
μαθητών και της επάρκειας του εκπαιδευτικού.

Αναγκαιότητα Έρευνας
Σύμφωνα με τους McNeely et al. (2002) και Whitlock (2006) η σύνδεση των
μαθητών με το σχολείο έχει θετική επίδραση στη συγκέντρωσή τους και τα
μαθησιακά τους αποτελέσματα. Επιπλέον, όσον αφορά στις διαπροσωπικές σχέσεις

3
εκπαιδευτικών και μαθητών, συμπεραίνεται ότι οι θετικές διαπροσωπικές σχέσεις και
οι μέθοδοι διδασκαλίας των καθηγητών συνδέονται σε σημαντικό βαθμό με την
επιτυχία των μαθητών. Επειδή από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας διαπιστώθηκε
πως στον χώρο της ελληνικής εκπαίδευσης δεν υπάρχουν τόσες έρευνες που να
δίνουν βάση στην ιδιοσυγκρασία και την εμπειρία του καθηγητή, θεωρήθηκε σκόπιμο
να διερευνηθεί η επίδραση των παραπάνω παραγόντων σε όλες τις σχολικές βαθμίδες
μέχρι και τη δεύτερη.

Σημαντικότητα Έρευνας
Το προσωπικό του σχολείου και συγκεκριμένα οι καθηγητές παρέχουν βοήθεια και
υποστήριξη προς τους μαθητές για την ποιότητα της σχολικής τους επίδοσης. Όσο
μεγαλύτερη η βοήθεια τόσο πιο καλή η συμμετοχή και το ενδιαφέρον του μαθητή
στην τάξη και τόσο πιο καλή κατ’ επέκταση η τελική του απόδοση. Αυτή η κοινωνική
βοήθεια διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην εκπλήρωση των στόχων επίδοσης των
μαθητών στο σχολείο (Goddard, 2003). Με την παρούσα έρευνα επιτυγχάνεται ο
στόχος για τη διαμόρφωση ενός κατάλληλου πλαισίου σχέσης ανάμεσα σε
εκπαιδευτικό και μαθητές. Ο δάσκαλος χρησιμοποιώντας κατάλληλες μεθόδους, θα
καταφέρει να ενθαρρύνει τα παιδιά να προσέχουν στο μάθημα και να αριστεύσουν
έχοντάς τον ως πρότυπο και όχι παράδειγμα προς αποφυγή.

Οριοθέτηση του προβλήματος

Στόχος αυτής της έρευνας ήταν να μελετήσει αν παράγοντες όπως το φύλο, η
εμπειρία και οι μέθοδοι διδασκαλίας, τα έτη υπηρεσίας και γενικά η επάρκεια και η
επαγγελματική κατάρτιση του εκπαιδευτικού σχετίζονται με την προσοχή και τη
συμμετοχή του μαθητή στην τάξη. Συγκεκριμένα, τα χρόνια εμπειρίας, η
παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων, το μορφωτικό επίπεδο ήταν από τους
παράγοντες που συντέλεσαν για να εξεταστεί το θέμα. Επιπλέον, η έρευνα καλύπτει
τις απόψεις 23 εκπαιδευτικών που διδάσκουν σε κέντρα μελέτης, φροντιστήρια,
σχολεία σε οποιαδήποτε βαθμίδα μέχρι και τη δευτεροβάθμια, όπως για παράδειγμα
νηπιαγωγεία, δημοτικά και γυμνάσια. Δεν συμπεριλαμβάνονται απόψεις γονέων
παιδιών ή οποιουδήποτε άλλου. Άλλοι παράγοντες που πιστεύεται ότι επηρεάζουν τη
συμμετοχή και προσοχή των μαθητών στο μάθημα όπως το κοινωνικό-οικονομικό
επίπεδο και άλλα χαρακτηριστικά της οικογένειας ή του σχολικού περιβάλλοντος δεν
εξετάστηκαν σε αυτή τη μελέτη εφόσον πρόκειται για παράγοντες στους οποίους δεν

4
μπορούν να επενεργήσουν οι γονείς ή οι ερευνητές για να βελτιώσουν τη
συγκέντρωση και προσοχή των μαθητών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

Εισαγωγή
Ο εκπαιδευτικός είναι ένα άτομο που επιδρά άμεσα στη ζωή του μαθητή, ιδίως στην
επίδοσή του. Ως διαμεσολαβητής πρέπει να παρέχει στους μαθητές τη δυνατότητα να
διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη διαδικασία της μάθησης τόσο μέσα στην τάξη όσο
και εκτός (Hosnan,2016). Όταν ειδικά τα παιδιά παρακολουθούν έναν εκπαιδευτικό
που έχουν αναπτύξει καλή σχέση είναι πρόθυμα να δώσουν περισσότερη προσοχή με
αποτέλεσμα να κατανοούν περισσότερο το μάθημα (Χατζηδήμου,2000).
Όσον αφορά τους παράγοντες που επηρεάζουν τη συμμετοχή και προσοχή των
μαθητών στο μάθημα, έρευνες έχουν δείξει ότι το φύλο του μαθητή αλλά και του
εκπαιδευτικού παίζει καθοριστικό ρόλο στις μεταξύ τους σχέσεις. Αρκετά συχνά
μάλιστα, τα αγόρια κυριαρχούν στη συμμετοχή (Skelton,2001). Επιπλέον, η ηλικία
του εκπαιδευτικού αποτελεί έναν ακόμη παράγοντα, αφού πιστεύεται πως οι νέοι
εκπαιδευτικοί είναι συνήθως πιο αυθόρμητοι και φιλικοί με τα παιδιά (Huberman,
1993). Αντιθέτως, σύμφωνα με άρθρο του Α. Αλεξόπουλου (2023) σημειώνεται πως η
ηλικία δεν αποτελεί το μοναδικό καθοριστικό παράγοντα στη μαθητική επίδοση, διότι
υποστηρίζεται πως τόσο νεότεροι όσο και μεγαλύτεροι εκπαιδευτικοί μπορούν να
επιδείξουν πλεονεκτήματα στη σχολική τάξη. Παρόλα αυτά, συνδέοντας την ηλικία
με την εμπειρία του καθηγητή, αναδεικνύεται από ερευνητικές μελέτες του ΟΟΣΑ ότι
οι έμπειροι εκπαιδευτικοί είναι πιο αποτελεσματικοί και αυτό επειδή αποκτούν
πολύτιμες δεξιότητες κατά τη διάρκεια της εργασίας και μέσω επίσημων ευκαιριών
επαγγελματικής κατάρτισης και ανάπτυξης. Ωστόσο, φαίνεται να έχει σημασία και η
επαγγελματική κατάρτιση των εκπαιδευτικών, αφού μπορεί να τους βοηθήσει
ανεξαρτήτως ηλικίας να βελτιώσουν τις διδακτικές τους δεξιότητες, επιτυγχάνοντας
έτσι την καλύτερη δυνατή συμμετοχή και προσοχή των μαθητών. Τέλος, σύμφωνα με
διεθνείς έρευνες, η επάρκεια του εκπαιδευτικού, δηλαδή οι διδακτικές μέθοδοι και τα
εποπτικά μέσα που χρησιμοποιεί, η διαχείριση καταστάσεων στην τάξη και οι τρόποι
αξιολόγησης καθιστούν βασικούς παράγοντες στην κινητοποίηση των παιδιών να
συμμετέχουν και να προσέχουν στο μάθημα.

5
Θεωρητικό Πλαίσιο
Οι παράγοντες «φύλο», «επαγγελματική κατάρτιση» και «εκπαιδευτική επάρκεια»
επιλέχθηκαν ως τρεις παράγοντες που, σύμφωνα με το θεωρητικό πλαίσιο (Γράφημα
2.1), επηρεάζουν την προσοχή και συμμετοχή των μαθητών στην τάξη.
Το φύλο του εκπαιδευτικού μπορεί να επηρεάσει τους μαθητές με διάφορους τρόπους
(Paredes,2014). Για αρχή, οι μαθητές μπορεί να έχουν καλύτερες επιδόσεις όταν
ανατίθενται σε δάσκαλο του ίδιου φύλου εφόσον ταυτίζονται με ένα πρότυπο.
Μπορεί δηλαδή να εμπνευστούν από τον εκπαιδευτικό του ίδιου φύλου και να
ακολουθήσουν μελλοντικά ακόμα και την ίδια ακαδημαϊκή πορεία. Αντίθετα, μπορεί
το φύλο να επηρεάσει τους μαθητές ψυχολογικά, κάνοντάς τους να ντρέπονται να
συμμετέχουν ή διαγράφοντας τη θέληση για προσοχή.
Ως επαγγελματική κατάρτιση ορίζεται ως τα έτη υπηρεσίας του εκπαιδευτικού και
τα πτυχία, πιστοποιητικά, διπλώματα επιμόρφωσης που κατέχει. Το μορφωτικό
επίπεδο ενός εκπαιδευτικού μπορεί άμεσα να επηρεάσει τις μεθόδους που
χρησιμοποιεί στη διδασκαλία του και τον τρόπο με τον οποίο παραδίδει την ύλη
στους μαθητές του. Αυτό έχει σημαντικό αντίκτυπο στη συμμετοχή και την προσοχή
των μαθητών, αφού ένας έμπειρος καθηγητής υπάρχει πιθανότητα να μπορεί να
διαχειριστεί καλύτερα οποιουδήποτε είδους κατάσταση προκύψει στην τάξη. Όπως
έχει προτείνει ο Wenglinsky (2002) ένας σωστός εκπαιδευτικός δεν προσδιορίζεται
μόνο από τα έτη εμπειρίας ή το πιστοποιητικό διδασκαλίας του. Οι δάσκαλοι
επηρεάζουν σημαντικά τους μαθητές μέσα από τις αλληλεπιδράσεις τους στην τάξη.
Έτσι, αν και είναι σημαντικό το επίπεδο εκπαίδευσης και η εμπειρία,
αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μέρος της ικανότητας για να προκληθεί η προσοχή και
συμμετοχή των μαθητών.
Οι Parker-Stanford (2014) και Trinder (2008) όρισαν την επάρκεια ως την
επαγγελματική ικανότητα εφαρμογής γνώσεων, δεξιοτήτων και εμπειρίας κατά την
εκτέλεση δραστηριοτήτων για την παραγωγή των απαιτούμενων αποτελεσμάτων.
Όσον αφορά την εκπαιδευτική επάρκεια ορίζεται ως η συσσώρευση της ικανότητας
του δασκάλου να πραγματοποιήσει τη μαθησιακή διαδικασία στην τάξη (Abe,2014;
Carreker & Boulware, 2015). Η επάρκεια χωρίζεται σε τρεις παράγοντες: τις
διδακτικές μεθόδους και τα μέσα που χρησιμοποιεί ο καθηγητής, την αξιολόγηση και
τη διαχείριση της τάξης. Όλα αυτά αποτελούν βασικούς παράγοντες που
συνεισφέρουν στη βελτιστοποίηση της επίδοσης του μαθητή, εφόσον με τις σωστές
μεθόδους, τα ενδιαφέροντα και πρωτότυπα τεχνολογικά μέσα και την αξιολόγηση, θα

6
αποκτήσει τη μέγιστη προσοχή και θα υπάρχει θέληση για συμμετοχή και συζήτηση
διαφόρων εκπαιδευτικών θεμάτων.

Φύλο
Προσοχή

Επαγγελματική
Κατάρτιση

Έτη υπηρεσίας
Σπουδές
Συμμετοχή

Επάρκεια

Μέσα και Μέθοδοι

Διδασκαλίας

Αξιολόγηση Γράφημα 2.1 Παράγοντες που επηρεάζουν την

προσοχή και συμμετοχή των μαθητών στην τάξη.

Κύριο Μέρος

Φύλο

Σύμφωνα με την ιστορική εξέλιξη, οι γυναίκες έχουν κυριαρχήσει στο επάγγελμα

της διδασκαλίας στο δημοτικό και το γυμνάσιο (BLS,2013). Ωστόσο, υπάρχει
έκκληση για περισσότερους άνδρες δασκάλους στην βαθμίδα που ανήκει το
δημοτικό. Φαίνεται πως οι άντρες εκπαιδευτικοί μπορούν να έχουν θετική επίδραση
στους μαθητές (McGrath & Sinclair, 2013; Mills, Haase, & Charlton, 2008). Πολλά
σχολεία μάλιστα έχουν προτίμηση σε άντρες δασκάλους και αυτό γιατί κυριαρχούσε
η άποψη πως τα μικρά παιδιά, κυρίως τα αγόρια, χρειάζονται αντρικά πρότυπα στη
ζωή τους. (Cushman, 2008; Dee, 2006; Gibbs, 2012; 4 Tucker, 2015). Οι γυναίκες
εκπαιδευτικοί, ειδικότερα, λόγω υψηλότερου άγχους στο μάθημα των μαθηματικών
μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τους μαθητές (Antecol et al., 2015). Παρόλα αυτά,
μπορούν να δομούν την τάξη τους, να επιλέγουν θέματα και να παρέχουν
παραδείγματα διαφορετικά από τους άντρες. Σε άλλες έρευνες, βέβαια, οι γυναίκες

7
εκπαιδευτικοί έχουν θετικές επιδράσεις στην προσοχή και συμμετοχή των μαθητών.
Τέλος, ένα πρόβλημα που επικρατεί στην εκπαίδευση είναι η σχέση ίδιου φύλου
καθηγητή και μαθητή. Πιο αναλυτικά, οι άντρες εκπαιδευτικοί κάποιες φορές τείνουν
να δίνουν περισσότερη προσοχή στα αγόρια και αντίστοιχα οι γυναίκες εκπαιδευτικοί
στα κορίτσια με αποτέλεσμα να επηρεάζουν την προσοχή και τη συμμετοχή τους.
Σύμφωνα με έρευνες, οι μαθήτριες που είχαν για καθηγητή άντρα αποθαρρύνονταν
και είχαν χαμηλή αυτοπεποίθηση στην τάξη. Λίγες όμως είναι οι ποσοτικές μελέτες
που έχουν διεξαχθεί συνδέοντας το φύλο του δασκάλου με την επίδοση και
συμμετοχή στην τάξη. Γι’ αυτό και τα περισσότερα αποτελέσματα που έχουν
συγκεντρωθεί είναι μικτά και όχι ξεκάθαρα.

Επαγγελματική Κατάρτιση

Η κατοχή γνώσεων του καθηγητή σύμφωνα με αποτελέσματα της έρευνας του

Taylor (1972) φαίνεται να επηρεάζει και αυτή τα παιδιά. Συγκεκριμένα, η παροχή
ποικίλων πληροφοριών για ένα θέμα που τους απασχολεί ή η βοήθεια σε μία εργασία
για το σπίτι ενθαρρύνει περισσότερο τα παιδιά να παρακολουθήσουν το μάθημα. Οι
εκπαιδευτικοί στην Ινδονησία σύμφωνα με το νόμο με αριθμό 14 2005, απαιτούνται
να πληρούν το πρότυπο προσόντων του δασκάλου το οποίο περιλαμβάνει κατοχή
τουλάχιστον 4 ετών πτυχίου. Ωστόσο, έρευνες δείχνουν ότι ο πιστοποιημένος
δάσκαλος στην Ινδονησία δεν έχει σημαντικό αντίκτυπο στη βελτίωση της απόδοσης
των μαθητών (Cerdan et al, 2013). Παρόλα αυτά, άλλες μελέτες δείχνουν ότι η
ποιότητα και ειδικότερα τα χαρακτηριστικά των εκπαιδευτικών είναι το κλειδί για την
επιτυχία των μαθητών (Darling-Hammond, 2000; Dobbie ,2011; Milanowski ,2004;
Rockof ,2004). Χαρακτηριστικά του δασκάλου όπως το εκπαιδευτικό υπόβαθρο, η
εμπειρία, η κατάσταση πιστοποιητικού είναι μεταβλητές που επηρεάζουν τις
επιδόσεις των μαθητών. Η εμπειρία δίνει στους εκπαιδευτικούς τη δυνατότητα να
κατανοούν αρχές και έννοιες που διέπουν τη μάθηση. Έρευνες έχουν δείξει ότι
εκπαιδευτικοί με πτυχίο έχουν θετικό αντίκτυπο στην επίδοση των μαθηματικών και
των φυσικών επιστημών στο γυμνάσιο, όταν μάλιστα τα πτυχία που αποκτήθηκαν
ήταν πάνω σε αυτά τα μαθήματα. Μια μελέτη του εθνικού συστήματος αξιολόγησης
εκπαιδευτικών της Γαλλία διαπίστωσε ότι η ανατροφοδότηση μαθητών από
πιστοποιημένους παιδαγωγούς βελτίωσε την επίδοσή τους (Briole & Maurin, 2020).
Το ίδιο βέβαια δεν ισχύει και για το δημοτικό διότι τα στοιχεία σχετικά με την
επίδραση της κατοχής πτυχίου είναι μικτά. Όσον αφορά τα έτη υπηρεσίας του

8
εκπαιδευτικού, οι έμπειροι δάσκαλοι έχουν περισσότερες ευκαιρίες να διδάξουν σε
υψηλότερο ή προχωρημένο επίπεδο τάξεις και έτσι οι μαθητές κατακτούν υψηλότερες
επιδόσεις. Αντίθετα, μαθητές χαμηλού επιπέδου είναι πιθανότερο να μην
επωφελούνται τόσο διότι μπορεί να διδάσκονται από λιγότερο έμπειρους δασκάλους
(Greenberg et al.). Παρά τον μεγάλο όγκο έρευνας για αυτό το θέμα που μέχρι και
σήμερα απασχολεί, δεν υπάρχει παραδόξως κανένα συνεπές εμπειρικό στοιχείο που
να υποστηρίζει τη σχέση μεταξύ εκπαιδευτικού και της επαγγελματικής του
κατάρτισης με την συμμετοχή και προσοχή των μαθητών (Wayne & Young, 2003).

Επάρκεια

Η επάρκεια του εκπαιδευτικού περιλαμβάνει τρεις παράγοντες: την εφαρμογή

αποτελεσματικών πρακτικών διδασκαλίας, την αποτελεσματική διαχείριση της τάξης
και τη εφαρμογή τεχνολογικών δεξιοτήτων που θα βοηθήσουν στη μάθηση
(Nessipbayeva, 2012). Σύμφωνα με έρευνα του Taylor (1972), οι μαθητές θεωρούσαν
πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του εκπαιδευτικού τη διδακτική του ικανότητα.
Απαραίτητη κρίθηκε η ικανότητα του καθηγητή να διδάσκει με ενδιαφέροντες και
πρωτότυπους τρόπους το μάθημα. Αυτό, σε συνδυασμό με τη σωστή διαχείριση της
τάξης συμβάλλει στην βελτιστοποίηση της μάθησης (Hamalik,2008;
Prasertcharoensuk et al.,2015). Είναι επίσης σημαντική η ικανότητα του
εκπαιδευτικού να τηρεί την πειθαρχεία σε συνδυασμό με τη δικαιοσύνη διότι έτσι έχει
υψηλή θέση ιεραρχικά στην άποψη των παιδιών. Επιπλέον, η χρήση μέσων
τεχνολογίας έχει τη δυνατότητα να αυξήσει στους μαθητές το κίνητρο για την
παρακολούθηση του μαθήματος (Shelly, 2004). Το μάθημα γίνεται πιο προσιτό σε
αυτούς και γίνεται καλύτερη και πιο ομαλή η κατανόηση πιθανώς δύσκολων εννοιών.
Όσον φορά την αξιολόγηση, σε έρευνα του 2006 διαπιστώθηκε πως οι μαθητές που
αξιολογούνταν με σύντομα τεστ κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς θυμόντουσαν
το 60% της ύλης ενώ εκείνοι που απλά μελέτησαν και δεν εξετάστηκαν θυμόντουσαν
το 40% με αποτέλεσμα να μη δίνουν τόση σημασία αρκετές φορές στο μάθημα.
Αντίθετα, άλλες έρευνες έδειξαν ότι ο τρόπος αξιολόγησης των μαθητών προκαλεί
στρες και έτσι δεν υπάρχει διάθεση συμμετοχής στο μάθημα. Συνοπτικά, η επίδραση
των χαρακτηριστικών του εκπαιδευτικού κατέχουν καταλυτικό ρόλο στην προσοχή
και συμμετοχή των μαθητών στο μάθημα.

9
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Διαδικασία εκτέλεσης έρευνας

Τα ερωτηματολόγια για τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο το φύλο, η

επαγγελματική κατάρτιση και η επάρκεια του καθηγητή επηρεάζουν τη συμμετοχή
και προσοχή του μαθητή απευθύνθηκαν σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων μέχρι
και τη δεύτερη και τους δόθηκαν μέσω επίσκεψης σε ομάδες και διαδικτυακά.
Διεξήχθησαν το Χειμερινό Εξάμηνο της ακαδημαϊκής χρονιάς 2023-2024. Οι
εκπαιδευτικοί καλούνταν να απαντήσουν σε όλες τις ερωτήσεις. Πριν από την έναρξη
συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου, τονίστηκε ότι ο σκοπός της διερεύνησης ήταν
να βρεθεί αν οι παράγοντες όπως το φύλο, η επαγγελματική κατάρτιση και επάρκεια
του εκπαιδευτικού επηρεάζουν τη συμμετοχή και προσοχή του μαθητή στην τάξη.
Δηλώθηκε επίσης ως βασικός στόχος του ερωτηματολογίου η βελτίωση της σχέσης
καθηγητή-μαθητή που κατ’ επέκταση θα κάνει καλύτερη την επίδοση του μαθητή
στην τάξη μέσω της συμμετοχή και της προσοχής του. Δόθηκε επίσης βαρύτητα στο
γεγονός ότι τα ερωτηματολόγια ήταν ανώνυμα. Μετά από την παροχή οδηγιών για τη
συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, συγκέντρωσα τα συμπληρωμένα
ερωτηματολόγια από την επίσκεψη σε ομάδες καθηγητών και τα τοποθέτησα σε
φάκελο. Να διευκρινιστεί πως κατά τη διάρκεια συμπλήρωσής τους οι εκπαιδευτικοί
έμεναν μόνοι τους και μόλις ολοκλήρωναν τη διαδικασία μου τα παρέδιδε ένας από
αυτούς συγκεντρωμένα όλα μαζί. Υπήρξαν και εκπαιδευτικοί που δεν ήταν σε ομάδα,
τα συμπλήρωσαν δηλαδή ατομικά. Εκείνοι μου τα παρέδωσαν αυτοπροσώπως. Τα
υπόλοιπα που ήταν διαδικτυακά τα τοποθέτησα σε ειδικό αρχείο στον υπολογιστή
μου. Αφού, λοιπόν, συγκεντρώθηκαν όλα τα ερωτηματολόγια, πήγα στο επόμενο
στάδιο το οποίο ήταν η στατιστική ανάλυση.

Μέσα Συλλογής Δεδομένων

Για τη συλλογή των δεδομένων της έρευνας, με σκοπό τη μελέτη του τρόπου με τον
οποίο παράγοντες όπως το φύλο, η επαγγελματική κατάρτιση και επάρκεια του
εκπαιδευτικού επηρεάζουν το μαθητή ως προς τη συμμετοχή και την προσοχή του
στην τάξη, θεωρήθηκε απαραίτητος ο καταρτισμός ενός ερωτηματολογίου. Το
ερωτηματολόγιο κατασκευάστηκε από εμένα κατά τη σχολική χρονιά 2023-2024 και
τη διάταξή του την πήρα από τη διπλωματική εργασία της φοιτήτριας Γαλούση
(2021). Τις περισσότερες ερωτήσεις τις κατασκεύασα μόνη μου και πήρα επίσης

10
βοήθεια από το βιβλίο «Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας», Δ Έκδοση, Ε. και Κ.
Παπαναστασίου.

Η μορφή του ερωτηματολογίου περιλάμβανε 40 ερωτήσεις κλειστού τύπου και

αποτελείτο από δύο μέρη. Το Α’ Μέρος περιλάμβανε 5 ερωτήσεις, οι οποίες
παρουσιάστηκαν σε κατηγοριακή και ισοδιαστημική κλίμακα και αφορούσαν
δημογραφικά στοιχεία των καθηγητών, όπως το φύλο, την ηλικία, τον αριθμό των
ετών υπηρεσίας στην εκπαίδευση, τις σπουδές τους και το μέρος που διδάσκουν. Το
Β’ Μέρος ήταν η θεματική και περιλάμβανε 35 δηλώσεις που αφορούσαν την
επάρκεια του εκπαιδευτικού. Οι δηλώσεις αυτές χρησιμοποιούσαν τα δημογραφικά
στοιχεία περιέχουν 5 ερωτήσεις και η θεματική 35 δηλώσεις κλειστού τύπου οι οποίες
αφορούσαν την επάρκεια του εκπαιδευτικού. Η θεματική χωριζόταν σε δύο
υποκατηγορίες (Α και Β). Η Α υποκατηγορία περιλάμβανε 22 ερωτήσεις που αφορούν
την επάρκεια του εκπαιδευτικού. Οι δηλώσεις αυτές κατηγοριοποιήθηκαν σε τρεις
παράγοντες: (α) διαχείριση καταστάσεων κατά τη διάρκεια του μαθήματος (7
ερωτήσεις), (β) χρήση μέσων και διδακτικών μεθόδων (11 ερωτήσεις) και (γ)
αξιολόγηση μαθητών (4 ερωτήσεις). Η Β υποκατηγορία περιλάμβανε τις υπόλοιπες
13 δηλώσεις που αφορούσαν τη συμμετοχή (7 ερωτήσεις) και προσοχή (6
ερωτήσεις) των μαθητών του κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Τα δεδομένα προς
απάντηση παρουσιάζονται σε κλίμακα Likert με τέσσερις διαβαθμίσεις.
Συγκεκριμένα, οι πρώτες 22 ερωτήσεις της Β κατηγορίας της θεματικής έχουν τις
διαβαθμίσεις: καθόλου, λίγο, πολύ, πάρα πολύ. Οι υπόλοιπες 13 έχουν τις
διαβαθμίσεις: ποτέ, σπάνια, συχνά, πάντα. Για την ανάλυση των δεδομένων
κατασκευάστηκαν νέες μεταβλητές για κάθε παράγοντα, με υπολογισμένο το μέσο
όρο των ερωτήσεων του κάθε παράγοντα.

Λειτουργικοί Ορισμοί

Στην παρούσα έρευνα, ως επαγγελματική κατάρτιση ορίζεται ο μέσος όρος των

απαντήσεων των εκπαιδευτικών στις 4 ερωτήσεις στα δημογραφικά στοιχεία (Α’
Μέρος), που αφορούσαν τα έτη υπηρεσίας, τις σπουδές και τη βαθμίδα που
διδάσκουν οι εκπαιδευτικοί. Ως επάρκεια ορίζεται η διαχείριση καταστάσεων στην
τάξη, η χρήση μέσων και διδακτικών υλικών, ο τρόπος παράδοσης του μαθήματος και
η αξιολόγηση των μαθητών. Αυτές οι κατηγορίες περιέχουν τον μέσο όρο των
απαντήσεων των εκπαιδευτικών στις 22 ερωτήσεις της θεματικής (Α). Ως προσοχή

11
των μαθητών ορίζεται ο μέσος όρος των απαντήσεων στις 6 ερωτήσεις της θεματικής
(Β) και ως συμμετοχή αντίστοιχα στις 7 ερωτήσεις της θεματικής (Β).

Πληθυσμός, Δείγμα

Τον πληθυσμό της έρευνας αποτέλεσαν εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων

εκπαίδευσης μέχρι και τη δεύτερη, οι οποίοι εργάζονται σε νηπιαγωγείο, δημοτικό,
φροντιστήριο, κέντρο μελέτης στην Ελλάδα κατά το σχολικό έτος 2023-2024. (2
άνδρες και 21 γυναίκες). Από τον πληθυσμό αποκλείστηκαν οι εκπαιδευτικοί
τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Στατιστικές Τεχνικές

Για την ανάλυση των δεδομένων έγινε χρήση του στατιστικού πακέτου IBM SPSS
v.25. Για να απαντηθεί το πρώτο ερευνητικό ερώτημα που αφορούσε τη σχέση
ανάμεσα στο φύλο του καθηγητή και την προσοχή των μαθητών, έγινε εφαρμογή της
της t-test για ανεξάρτητα δείγματα (Independent Samples t-Test). Την εξαρτημένη
μεταβλητή αποτέλεσε η προσοχή των μαθητών και την ανεξάρτητη το φύλο του
εκπαιδευτικού (άντρας, γυναίκα). Η μηδενική υπόθεση που εξετάστηκε ήταν πως δεν
υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο φύλων όσον αφορά την προσοχή των μαθητών. Το
κριτήριο από το οποίο εξαρτήθηκαν τα αποτελέσματα είναι το Levene’s test για
ισότητα διασπορών. Σύμφωνα με αυτό, η πρώτη σειρά του πίνακα θα ληφθεί υπόψη
αν οι διασπορές των δύο ομάδων είναι ίσες και η δεύτερη σειρά αποτελεσμάτων θα
ληφθεί υπόψη αν οι διασπορές δεν είναι ίσες. Όσον αφορά τα άλλα δύο ερευνητικά
ερωτήματα, για να απαντηθούν εφαρμόστηκε η μέθοδος μονόδρομης ανάλυσης
διακύμανσης (One Way ANOVA). Η μέθοδος Bivariate είναι αυτή που αφορά τη
στατιστική τεχνική Pearson Correlation r. Μέσω αυτής υπολογίζεται ο συντελεστής
συσχέτισης Pearson. Οι μεταβλητές ήταν οι τρεις παράγοντες της επάρκειας, η
κατάρτιση (ανεξάρτητες μεταβλητές) και η προσοχή και συμμετοχή των μαθητών
(εξαρτημένες μεταβλητές). Κριτήριο συσχέτισης αποτέλεσε το r (βαθμός συσχέτισης)
το οποίο αν κυμαινόταν μεταξύ 0-0,10 η συσχέτιση μεταξύ των μεταβλητών ήταν
αμελητέα, από 0,10-0,39 ήταν αδύναμη, από 0,40-0,69 ήταν μέτρια, από 0,70-0,89
ήταν ισχυρή και από 0,90-1 ήταν πολύ ισχυρή. Το κριτήριο στατιστικής
σημαντικότητας που χρησιμοποιήθηκε ήταν το α = 0,05.

12
 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Το πρώτο ερευνητικό ερώτημα της παρούσας έρευνας αφορούσε τη διαφορά της

προσοχής των μαθητών στην τάξη σε σχέση με το φύλο του εκπαιδευτικού. Σύμφωνα
με τα αποτελέσματα που προέκυψαν (Πίνακας 4.1), παρατηρήθηκε πως οι δείκτες
ενδιαφέροντος του κριτηρίου t-test ήταν t= -0,217, df=21, και p=0,831. Επειδή η τιμή
του p είναι μεγαλύτερη από το 0,05, συμπεραίνουμε ότι δεν υπάρχει στατιστικά
σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο μέσων όρων. Επομένως, η μηδενική υπόθεση
που είχαμε ορίσει στο Κεφάλαιο 3 γίνεται δεκτή. Με άλλα λόγια οι άντρες και οι
γυναίκες εκπαιδευτικοί δεν έχουν διαφορά στην προσοχή των μαθητών.

Πίνακας 4.1 Σύγκριση φύλου εκπαιδευτικού με προσοχή μαθητών

Tο δεύτερο ερευνητικό ερώτημα αφορά την σχέση που έχει η επάρκεια του καθηγητή
με την προσοχή και συμμετοχή των μαθητών. Το ερώτημα αυτό εξετάστηκε με One
Way ANOVA. Σύμφωνα με τον πίνακα 4.2 η επάρκεια έχει χωριστεί σε τρεις
παράγοντες: τη διαχείριση, την αξιολόγηση και τα μέσα και διδακτικές μεθόδους που
χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός στην τάξη. Με βάση τα αποτελέσματα φαίνεται πως η
σχέση μεταξύ των μέσων και τον διδακτικών μεθόδων που χρησιμοποιεί ο καθηγητής
στην τάξη και της συμμετοχής των μαθητών είναι ισχυρή και στατιστικά σημαντική
(r= 0,466, p<0,05). Αυτό δείχνει ότι όσο περισσότερα εκσυγχρονισμένα μέσα
χρησιμοποιεί ο καθηγητής, όπως υπολογιστή, βιντεοπροβολέα κ.α. τόσο πιο πολύ
συμμετέχουν τα παιδιά. Επιπλέον, όσο περισσότερες μεθόδους διδασκαλίας
χρησιμοποιεί, όπως το να κάνει σχήματα στον πίνακα, να κάνει διάλογο και
συζήτηση αντί να φωνάζει συνεχώς κ.α. τόσο πιο πολύ ενθαρρύνεται η συμμετοχή
των παιδιών. Το ίδιο όμως δεν ισχύει και για την προσοχή τους. Φαίνεται να μην
επιδρά τόσο στη συγκέντρωση και την προσοχή των μαθητών το είδος των μέσων και
διδακτικών μεθόδων που χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός αφού r= -0,113 και p=0,608.

13
Correlations

PROSOXI SYMMETOXH
DIAXEIRISH -,113 -,018
,608 ,934
23 23
AKSIOLOGISH ,237 ,397
,276 ,061
23 23
MESA_METHODOI ,198 ,466*
,366 ,025
23 23
Πίνακας 4.2 Σχέση της επάρκειας του καθηγητή με την προσοχή και συμμετοχή των μαθητών.

Το τρίτο ερευνητικό ερώτημα αφορά τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην επαγγελματική
κατάρτιση του εκπαιδευτικού και την προσοχή και συμμετοχή των μαθητών. Σύμφωνα με τον
πίνακα 4.3 δεν υπάρχει κάποια συσχέτιση η οποία να είναι ισχυρή ή στατιστικά σημαντική ανάμεσα
σε αυτές τις μεταβλητές (r= -0,297, p=0,169 για προσοχή και r= 0,404, p=0,056 για συμμετοχή).
Επομένως, η επαγγελματική κατάρτιση φαίνεται να μην επηρεάζει με κάποιο τρόπο την συμμετοχή
και προσοχή των μαθητών στην τάξη.

Πίνακας 4.3 Σχέση επαγγελματικής κατάρτισης του εκπαιδευτικού με προσοχή και συμμετοχή των
μαθητών στην τάξη.
Correlations
KATARTISI PROSOXI SYMMETOXH
KATARTISI Pearson Correlation 1 -,297 ,404
Sig. (2-tailed) ,169 ,056
N 23 23 23

14
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η μελέτη του τρόπου με τον οποίο το φύλο, η
επαγγελματική κατάρτιση και η επάρκεια του εκπαιδευτικού επιδρούν στην προσοχή
και συμμετοχή των μαθητών στην τάξη. Το πρώτο ερευνητικό ερώτημα είχε σκοπό να
εξετάσει τη διαφορά ανάμεσα στην προσοχή και συμμετοχή των μαθητών στην τάξη
και στα δύο φύλα. Σύμφωνα, με την υπόθεση που τέθηκε στο Κεφάλαιο 1, υπήρχε
διαφορά στην προσοχή και συμμετοχή των μαθητών όταν ένας εκπαιδευτικός ήταν
άντρας ή γυναίκα. Αντίθετα, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι, σύμφωνα με
τις απαντήσεις των εκπαιδευτικών, το φύλο δεν συνδέεται σημαντικά με την προσοχή
και συμμετοχή των μαθητών στην τάξη και επομένως η υπόθεση απορρίπτεται.
Παρόμοια αποτελέσματα έχουν καταγραφεί και στην έρευνα του Σπαθή (2021).
Παρόλα αυτά, το δείγμα δεν ήταν επαρκές για να καθορίσει το συγκεκριμένο
αποτέλεσμα, διότι επέλεξαν να απαντήσουν 21 γυναίκες και 2 άνδρες. Έτσι, δεν
μπορούμε να εξακριβώσουμε αν υπάρχει κάποια διαφορά.

Όσον αφορά το δεύτερο ερευνητικό ερώτημα που ερευνά τη σχέση ανάμεσα στην
επαγγελματική κατάρτιση των εκπαιδευτικών και την προσοχή και συμμετοχή των
μαθητών, υπήρξε αρνητική συσχέτιση και αυτό συμφωνεί με την υπόθεση του
Κεφαλαίου 1 κατά την οποία δεν υπήρχε κάποια συσχέτιση. Φαίνεται ,όμως, πως το
αποτέλεσμα αυτού του ερευνητικού ερωτήματος έρχεται σε διαφωνία με τις
προαναφερθούσες μελέτες στη βιβλιογραφία όπως αυτή των Darling-Hammond
(2000), Dobbie (2011), Milanowski (2004), Rockof (2004) οι οποίες αναφέρουν ότι
τα χαρακτηριστικά όπως το εκπαιδευτικό υπόβαθρο, η εμπειρία και η κατοχή κάποιου
πιστοποιητικού είναι το κλειδί για την επιτυχία των μαθητών.

Τέλος, ο πιο σημαντικός παράγοντας φαίνεται να είναι η επάρκεια του

εκπαιδευτικού. Αυτό ήταν το τελευταίο ερευνητικό ερώτημα και τα αποτελέσματα
διερεύνησής του έδειξαν ότι συμφωνούσαν με την υπόθεση πως η σχέση της
επάρκειας του εκπαιδευτικού με την προσοχή και τη συμμετοχή των μαθητών είναι
θετική. Πιο ειδικά, οι διδακτικές μέθοδοι και τα μέσα που χρησιμοποιεί διαπιστώθηκε
πως έχουν θετικό αντίκτυπο στην προσοχή και συμμετοχή των μαθητών, ιδίως στη
συμμετοχή γεγονός που έρχεται σε συμφωνία με την έρευνα του Shelly (2004).
Αντίθετα, δεν φάνηκε να έχει κάποια επίδραση η διαχείριση από τον εκπαιδευτικό ή η

15
αξιολόγηση στους μαθητές, πράγμα δε συνάδει με αποτελέσματα και συμπεράσματα
άλλων ερευνών όπως αυτή των Hamalik (2008) και Prasertcharoensuk et al. (2015).

Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι λόγω του μικρού δείγματος που εξετάστηκε τα

αποτελέσματα είναι μικτά και όχι ξεκάθαρα, κάτι που συνεπάγεται επίσης μικτά
συμπεράσματα. Μπορεί όμως κανείς να συμπεράνει πόσο σημαντική είναι η σχέση
καθηγητή και μαθητών τη σημερινή εποχή, στην οποία η τεχνολογία συνεχώς
εξελίσσεται και τα παιδιά επικεντρώνουν το ενδιαφέρον και την προσοχή τους όλο
και περισσότερο σε αυτή. Επιτακτικό αίτημα, λοιπόν, της σύγχρονης εποχής στην
εκπαίδευση θα μπορούσε να είναι η καλή επικοινωνιακή αλληλεπίδραση
εκπαιδευτικού-μαθητών με σκοπό την ικανοποιητική διεξαγωγή του διδακτικού έργου
(Θ. Τριλιανός, 2013, 255). Με αυτό τον τρόπο, η διδασκαλία θα γίνει πιο προσιτή,
πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα για τους μαθητές με αποτέλεσμα τη συχνότερη
συμμετοχή και προσοχή στο μάθημα και έτσι την πιθανότερη η βελτιστοποίηση της
απόδοσής τους στη σχολική τους ζωή.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση

Αλεξόπουλος, Α. (2023). Αποτελεί η ηλικία των εκπαιδευτικών πρόβλημα στη

σχολική εκπαίδευση;.

Ασωνίτης, Γ. Χ. (2019). Οι σχέσεις των εκπαιδευτικών με τους μαθητές στο

Γυμνάσιο: Η περίπτωση του Μαθηματικού. eκπ@αιδευτικός κύκλος,7(1),29-44.

Γαλούση, Β. (2021). Διερεύνηση της σχέσης εκπαιδευτικού-μαθητή και των

διδακτικών πρακτικών που εφαρμόζουν στην τάξη στη συναισθηματική ευεξία των
μαθητών πρωτο-σχολικής ηλικίας. [Δημοσιευμένη Διπλωματική Εργασία]. Τμήμα
Επιστημών της Αγωγής, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.

Διαμαντίδου, Κ. (2014). Διαπροσωπικές σχέσεις στη σχολική τάξη και δεξιότητες

αποτελεσματικής επικοινωνίας με τους μαθητές. [Δημοσιευμένη Εργασία].

Δρούλια Γ. (2015). Αντιλήψεις εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τη

συμπεριφορά των μαθητών στη σχολική τάξη και τις τεχνικές πρόληψης και
τροποποίησης της διαταρακτικής συμπεριφοράς τους. [Δημοσιευμένη Μεταπτυχιακή

16
Εργασία]. Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο
Πελοποννήσου.

Μαλιώρας, Χ. (2018). Πεποιθήσεις των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για

τη μάθηση και τη διδασκαλία των μαθηματικών με τη χρήση των Τ.Π.Ε..
[Δημοσιευμένη Διπλωματική Εργασία]. Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής,
Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Μίλε,Β., & Χότζα, Ο. (2019). Παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση των
φοιτητών. [Δημοσιευμένη Πτυχιακή Εργασία]. Τμήμα Λογιστικής και
Χρηματοοικονομικής, Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο.

Παπαδόπουλος, Γ., Χρισοδουλίδης, Μ., & Παπαναστασίου, Κ. (n.d.). Διερευνώντας

τους παράγοντες που επηρεάζουν και προκαθορίζουν την επίδοση των μαθητών στα
Μαθηματικά.

Παπαναστασίου, Ε. Κ., & Παπαναστασίου, Κ. (2021). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής

Έρευνας (4).

Ρέκα, Α. (2020). Μη λεκτική Συμπεριφορά και Φύλο Εκπαιδευτικού-Μαθητή.

[Δημοσιευμένη Διπλωματική Εργασία]. Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Εθνικόν και
Καποδιστριακών Πανεπιστήμιον Αθηνών.

Ρούβα-Παπαλεοντίου, Α., Νεοπτολέμου, Τ., & Αβρααμίδου Λ. (2014). Οι

Αντιλήψεις των Μαθητών για τον Ιδανικό Εκπαιδευτικό: Μία Μελέτη Περίπτωσης.
Επιστήμες Αγωγής,1,8-24. https://doi.org/10.26248/edusci.v2014i1.1725

Χαμπίδης, Θ. (2011). Ο ρόλος του φύλου (εκπαιδευτικού και μαθητή) στην

εκπαιδευτική διαδικασία: η οπτική των εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης. (Σειρά No. 34805). Διαθέσιμο στο Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών
Διατριβών.

Ξενόγλωσση

Andrews, N. C. Z., Cook, R. E., Nielson, M. G., Xiao, S. X., & Martin, C. L. (2020).
Gender in education. In T. L. Spinrad & J. Liew (Eds.), Social and Emotional
Learning Section. In D. Fisher (Ed.), Routledge Encyclopedia of Education (Online).
Taylor & Francis: New York.

17
Antecol, H., Eren, O., & Ozbeklik, S. (2012). The Effect of Teacher Gender on
Student Achievement in Primary School: Evidence from a Randomized Experiment.
(DP No.6453). Available from IZA.

Bleiberg, J., Brunner, E., Harbatkin, E., Kraft, M. A., & Springer, M. G. (2021). The
Effect of Teacher Evaluation on Achievement and Attainment: Evidence from
Statewide Reforms. EdWorkingPaper, 21-496. Annenberg Institute at Brown
University. https://doi.org/10.26300/b1ak-r251

Brand, L. M. (2010). The effect of technology on attention and concentration within

the classroom context. [Published master’s work]. University of South Africa.

Sancassani, P. (2023). The Effect of Teacher Characteristics on Student Science

Achievement.

Swando, S. (2016). Does Teacher Quality Affect Student Achievement? An Empirical

Study in Indonesia. Journal of Education and Practice,7(27), 34-41.

Zhang, D. (2008). The effect of Teacher Education Level, Teaching Experience, and
Teaching Behaviors on Student Achievement. [Published Work]. Utah State
University.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Ερωτηματολόγιο & Συνοδευτική Επιστολή

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω που θα λάβετε μέρος στην έρευνα με θέμα «Πώς η
ιδιοσυγκρασία και το επίπεδο εμπειρίας του εκπαιδευτικού επιδρούν στη σχολική
επίδοση των μαθητών». Η μελέτη αυτών των παραγόντων είναι επιτακτική, ώστε
μελλοντικά να επιτευχθεί η ανάπτυξη καλών σχέσεων μεταξύ των μαθητών και των
εκπαιδευτικών και η βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η έρευνα αυτή θα
διενεργηθεί αποκλειστικά με τη χρήση ερωτηματολογίου, που θα απαντηθεί
ανώνυμα, και δε θα διαρκέσει πάνω από δεκαπέντε λεπτά. Οι απαντήσεις που θα
δοθούν θα αναλυθούν στο σύνολό τους μόνο για ερευνητικούς σκοπούς και δεν θα
θέσει κανένα σε οποιοδήποτε κίνδυνο.

18
Να τονίσω πως η συμμετοχή σας είναι εθελοντική και δικαιούστε να αποσυρθείτε
από την προσπάθεια χωρίς καμία συνέπεια οποιαδήποτε στιγμή.

Όσον αφορά τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, αφού μελετήσετε τις ερωτήσεις

που ακολουθούν, σας παρακαλώ να απαντήσετε σε αυτές με ακρίβεια και ειλικρίνεια.
Στην περίπτωση που χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να
επικοινωνήσετε μαζί μου στο τηλέφωνο 6940602990 είτε μέσω email στο
sfvasileiadou@gmail.com.

Ευχαριστώ θερμά για τη συνεργασία σας,

Με εκτίμηση,
Βασιλειάδου Σοφία Εφραιμία
Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια
Πανεπιστήμιο Λευκωσίας

Α. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

1. Φύλο:
 Άνδρας  Γυναίκα

2. Ηλικία:
 21-30
 31-40
 41-50
 άνω των 50

3. Έτη υπηρεσίας στην Εκπαίδευση:

 1-5
 6-10
 11-15
 άνω των 15

4. Σπουδές- Μετεκπαιδεύσεις- Επιμορφώσεις:

• Μεταπτυχιακό Δίπλωμα:  Ναι  Όχι

19
 • Διδακτορικό Δίπλωμα:  Ναι  Όχι
• Έχετε παρακολουθήσει κάποιο επιμορφωτικό σεμινάριο σε
αντικείμενο της ειδικότητάς σας;  Ναι  Όχι

5. Διδάσκετε σε:
 Δημοτικό  Γυμνάσιο  Λύκειο  ΕΠΑ.Λ  Φροντιστήριο
Άλλο:__________________________

Β. ΘΕΜΑΤΙΚΗ
Ακολουθεί μία λίστα προτάσεων που αφορά την επάρκεια και τις μεθόδους
διδασκαλίας του εκπαιδευτικού. Επιλέξτε με Χ το πλαίσιο που σας εκφράζει
καλύτερα.

1.ΚΑΘΟΛΟΥ 2.ΛΙΓΟ 3.ΠΟΛΥ 4.ΠΑΡΑ

Α. Ως εκπαιδευτικός:
ΠΟΛΥ
1. Χρησιμοποιώ στο
μάθημά μου σημειώσεις
που έχω φτιάξει εγώ.
2. Παραδίδω την ύλη μέσω
εκσυγχρονισμένων
μέσων π.χ.
βιντεοπροβολέας,
ηλεκτρονικός
υπολογιστής (αν έχω
πρόσβαση).
3. Χρησιμοποιώ
δραστηριότητες ή
παιχνίδια για τη
διδασκαλία μίας
δύσκολης ενότητας.
4. Δυσκολεύομαι να
απαντάω σε
οποιουδήποτε είδους

20
 απορία μαθητή.
5. Δίνω προσοχή και
σταματάω το μάθημα
όταν κάποιος μαθητής
σηκώνει το χέρι.
6. Φωνάζω όταν κάποιος
προκαλεί φασαρία.
7. Κάνω το μάθημα μέσω
διαλόγου και
συζήτησης.
8. Γράφω τη θεωρία και
λύνω ασκήσεις στον
πίνακα μέχρι το τέλος
της ώρας.
9. Υποβάλλω ερωτήσεις
κρίσεως.
10. Όταν μιλάω, κάθομαι
ακίνητος/-η.
11. Βάζω συχνά πολλές
ασκήσεις για το σπίτι.
12. Βάζω συχνά τεστ
αξιολόγησης στο
μάθημα της ημέρας.
13. Σηκώνω μαθητές στον
πίνακα να λύσουν
ασκήσεις.
14. Μπορώ να σκεφτώ
πάνω από 3
διαφορετικούς τρόπους
για να εξηγήσω τη λύση
ενός προβλήματος.
15. Προσαρμόζω το μάθημα
στις ανάγκες των

21
 μαθητών.
16. Γράφω στον πίνακα με
διαφορετικά χρώματα
μαρκαδόρων/κιμωλίας,
όταν είναι να τονίσω τη
σημασία μίας έννοιας.
17. Αναπαριστώ με σχήμα
στον πίνακα, αν είναι
εφικτό, μία δύσκολη
έννοια.
18. Αντιμετωπίζω με άνεση
δύσκολες συμπεριφορές
μαθητών.
19. Υπάρχει καλή
επικοινωνία με τους
μαθητές.
20. Έχω αυτοπεποίθηση
όταν διδάσκω και δεν
δυσκολεύομαι να
παραδώσω την ύλη.
21. Μιλάω χαμηλόφωνα
όταν συζητάω με τους
μαθητές.
22. Προλαβαίνω να αφήνω
χρόνο στο τέλος της
ώρας για απορίες.

Β. Οι μαθητές κατά τη 1.ΠΟΤΕ 2.ΣΠΑΝΙΑ 3.ΣΥΧΝΑ 4.ΠΑΝΤΑ

διάρκεια του μαθήματος:
23. Δείχνουν ενδιαφέρον
όταν μιλάω.
24. Κάνουν φασαρία και με
διακόπτουν.

22
25. Σηκώνουν το χέρι για
τυχόν απορίες.
26. Κατανοούν τον τρόπο
διδασκαλίας μου.
27. Παραμένουν
προσηλωμένοι καθ’ όλη
τη διάρκεια του
μαθήματος.
28. Θέλουν να σηκώνονται
στον πίνακα.
29. Εργάζονται πιο εύκολα
σε ομαδικές
δραστηριότητες.
30. Συμμετέχουν στο
μάθημα.
31. Διαθέτουν χρόνο στο
σπίτι για τις εργασίες
που τους βάζω.
32. Καθυστερούν να μπουν
στην αίθουσα.
33. Μοιράζονται αυθόρμητα
πληροφορίες μαζί μου.
34. Φαίνεται να κατανοούν
μία έννοια όσες φορές
και να την εξηγήσω.
35. Αδιαφορούν όταν
διδάσκω.

23