1.

H’ Hen NiêH’ Hen Niê có lẽ bây giờ đã tay bồng tay bế gần chục đứa
con nheo nhóc, đói khổ, nếu nhưhơn 10 năm trước, cô phó mặc số
phận mình cho bố mẹ, trở thành nạn nhân của nạn tảo hôn.Nhưng
không ! Cô gái kiên cường ấy đã đấu tranh để được học, để khẳng định
chính mình,để vượt lên những định kiến hà khắc, cổ hủ đang đầy rẫy
khắp làng bản quê hương. Henkhông phải là một cô gái quá đỗi sắc sảo,
thông minh, cũng đâu phải là một nữ tướng dạndày chiến chinh đầy
dũng mãnh, oai hùng. Cô chỉ có một trái tim cháy bỏng luôn muốn
đemlại những điều tốt đẹp nhất cho gia đình, giúp ích một phần nhỏ bé
cho quê hương, cho cộngđồng của các dân tộc thiểu số. Cô chỉ nung
nấu quyết tâm giúp cho miền quê hẻo lánh củamình không còn sống
rập khuôn theo những hủ tục từ ngàn đời, để những cô gái miền rẻocao
như cô không còn chôn vùi tuổi thanh xuân của mình trong những cuộc
tảo hôn khônghạnh phúc, không ánh sáng rồi suốt đời phơi lưng cháy
nắng trên ruộng lúa nương ngô màvẫn bị sự đói nghèo đeo đẳng. Đó là
điểm tựa cho Hen sức mạnh để vượt lên chính mình,vượt lên những hủ
tục.Để rồi giờ đây, Hen trở thành biểu tượng sắc đẹp của Việt Nam,
biểutượng của lòng nhân ái và sự cầu tiến. Trong rừng hoa đẹp, Hen là
một bông hoa lạ, luôn toảngát hương như đóa cúc vàng trong gió bão
càng khiến ta thêm cảm phục.

2. Steve Job Steve Job có lẽ sẽ vẫn là một nhà phát minh đầy lỗi lạc nếu
như tốt nghiệp ở một trường đạihọc danh tiếng, nhưng những tác
phẩm mà anh sáng tạo nên, sẽ không mang một chút giá trị‘nghệ thuật’
nào nếu như thời tuổi trẻ, Job không nghe theo tiếng nói cá nhân của
mình đihọc lớp thư pháp. Ở thời điểm những định kiến rằng cổng
trường đại học là khởi đầu duynhất của thành công, là nơi ươm mầm
cho giấc mơ của bao người còn đè nặng, việc bỏngang đại học của
Steve Job trở nên điên rồ ? Nhiều người nghĩ, tương lại của anh đã
khéplại cùng cổng trường đại học. Nhưng cơn bão của những tiếng ồn
ào, náo loạn từ bên ngoàiấy không làm cho Job bị lung lay. Ngôi trường
danh giá bao người mơ ước lại như sợi dâyvô hình trói chặt sức sáng
tạo của ánh. Bình tĩnh, an yên nghe tiếng nói nội tâm và biết mìnhcần gì
Steve Job đã tìm đến lớp học thư pháp, một lớp học tưởng như vô bổ.
Nhưng có thậtlà vậy không? Chính lớp học thư pháp đã giúp Steve Job
tạo ra những siêu phẩm công nghệkhông chỉ hiện đại mà còn tinh tế
như kiệt tác nghệ thuật. Lớp học thư pháp đã nuôi dưỡngvà thăng hoa
khiếu thẩm mĩ của nhà phát minh tài năng này. Vậy phải chăng, trước
khi bị xãhội ném vào trí óc những cơn bão ý kiến trái chiều, hãy lắng lại
để nghe chính kiến của bảnthân, chỉ mình ta mới đủ sức cứu rỗi thân ta
mà thôi?

3. Jack Ma * Luôn tâm niệm “bỏ cuộc là thất bại lớn nhất” , Mã Vân đã
vượt qua muôn vàn khó khănđể theo đuổi đam mê một cách quyết liệt.
Có sở thích về ngôn ngữ, từ nhỏ Mã Vân mỗi buổisáng đã đạp chiếc xe
cọc cạch vượt qua một quãng đường dài từ ngoại ô vào trung tâm
thànhphố Hàng Châu, đến những khách sạn lớn, tìm cơ hội chuyện trò
bằng tiếng anh với ngườinước ngoài. Với ngày nay đó vẫn là một câu
chuyện đáng khâm phục, huống hồ cậu bé MãVân lớn lên trong thời kì
Trung Quốc mới bắt đầu mở cửa, thưở đó để một cậu bé nghèosống
hết mình với đam mê tiếng Anh là một điều phi thường. Có người châm
biếm rằng việcMã Vân cưỡi con ngựa sắt han gỉ vào thành phố tìm bắt
chuyện với người nước ngoài chẳngkhác nào Đon Kihote cưỡi con ngựa
còi đi diệt trừ quái vật với giấc mơ hiệp sĩ, rằng sau thấtbại với cối xay
gió đầu tiên cậu bé sẽ bỏ cuộc. Nhưng tôi chưa từng thấy trong đôi mắt
ấy cóhai chữ bỏ cuộc! Với sự nhẫn nại và niềm đam mê ấy, cậu bé
nghèo Mã Vân đã không chỉnâng cao trình độ tiếng anh của mình mà
còn kết giao với nhiều người bạn nước ngoài. Vốntiếng Anh trau dồi từ
những năm tháng tuổi thơ như những hạt cát vàng lấp đầy vào
biểnkhơi vô tận, mở ra cánh cửa tương lai tươi sáng của Mã Vân, giúp
ông nhận ra tiềm năng của internet và thương mại điện tử. Ông sáng
lập đế chế Alibaba hùng mạnh, vượt qua biên giớicủa đất nước tỉ dân,
vươn ra thế giới. Từ một cậu bé nghèo Mã Vân trở thành một
trongnhững người giàu nhất thế giới với tổng tài sản lên tới 40 tỉ USD.*
Một mức lương ổn định, sống cuộc đời bình yên ở Hàng Châu, thành
phố đẹp tuyệt vời,được truyền tụng “Trên có thiên đàng, dưới có Tô,
Hàng” với nhiều người là niềm hạnhphúc. Nhưng với JM cuộc sống êm
đềm ấy quá đỗi tẻ nhạt đến mức có thể gặm nhấm conngười. Hạnh
phúc là đối mặt với thử thách, vượt qua nó và không ngừng tiến lên.
Hạnh phúclà chạm tới giới hạn cực đại của bản thân. Vì thế lúc Trung
Quốc bắt đầu mở cửa, giáo viêntiếng Anh được coi là nghề hot, JM đã
dấn thân vào thương trường. Chả nhẽ Jack Ma khôngbiết thương
trường là chiến trường, và ông - một thầy giáo tiếng Anh vốn rất xa lạ
với kinhdoanh- sẽ phải bắt đầu lại từ con số không tròn trĩnh hay sao?
JM biết rất rõ điều đó, nhưngvới ông sống là cuộc hành trình tìm kiếm
cơ hội, đối mặt với thử thách là có 50% cơ hộithành công. Dám mạo
hiểm bước ra khỏi vùng an toàn, không trượt theo quán tính của
lốimòn, JM đã sáng lập nên đế chế Alibaba hùng mạnh, vượt qua biên
giới của đất nước tỉ dân,vươn ra thế giới. Từ cậu bé nghèo ở miền ngoại
ô, JM trở thành một trong những người giàunhất thế giới với tổng tài
sản lên tới 40 tỉ USD, ông cũng là người đóng góp nhiều nhất chocác quĩ
thiện nguyện ở TQ. Ta tâm phục JM vì ông đã biết thay đổi bản thân,
phá tan nhữnglằn ranh cổ hủ trong tư duy để hướng tới tương lai. Nếu
không dám nghĩ khác, liệu có sừngsững một tượng đài Jack Ma như
ngày nay?
4. Coco Chanel Chúng ta đã nói đến quá nhiều người phụ nữ đấu tranh
về công bằng, tự do, dân chủ chochính họ trong chính trị, pháp luật mà
quên mất rằng nữ quyền cũng có thể được chứng minhqua thời trang,
qua những định nghĩa mới về cái đẹp của người phụ nữ. Coco Chanel
đã viếtnên một trang sử mới cho tinh thần nữ quyền thế giới như vậy,
bằng thời trang giải phóngphụ nữ và những “hương thơm” nổi loạn.
Chai nước hoa Chanel No.5 đã thực sự khẳng địnhđược sự nổi loạn
trong những thiết kế, sáng tạo thời trang. Thay vì đựng loại nước hoa
nàytrong những chiếc lọ yểu điệu, bà đã chọn một chiếc lọ hình hộp
vuông vức, gợi nhớ đếnchai rượu whisky vốn dành cho phái mạnh. Việc
lựa chọn hình thức này cho nước hoa No.5như là lời tuyên bố mạnh mẽ
của Coco Chanel về sự trỗi dậy của tinh thần nữ quyền trên đấutrường
thời gian thế giới – thứ mà trước đây vốn được định vị cao hơn ở
những người đànông. Tất cả các thiết kế của Chanel gần như đã dung
hòa được giữa sự thanh lịch, tinh tế vốncó của phái đẹp truyền thoongd
cũng như sự nổi loạn, mạnh mẽ của người phụ nữ hiện đại

.5. Tịnh thất bồng lai Một xã hội tổn thương là một xã hội nơi con người
liên tục phải đối mặt với những rạn nứtvề niềm tin với đồng loại. Xã hội
ấy yếu đuối, bất lực và dễ dàng sụp đổ trước những “cănbệnh” của thời
đại. Xã hội ấy được tạo dựng nên bởi những giả tạo, gian dối, bởi những
suyđồi, bạc nhược, bởi tàn nhẫn và vô luân. Những đứa trẻ ngưỡng mộ
và tôn sùng những siêuanh hùng bởi những chiến công lẫy lừng của họ,
không phải sự thất bại. Con người tôn thờlòng tốt, sự tử tế vì sức mạnh
của nó, không phải sự yếu đuối. Thế nhưng bất hạnh thay, mộtlần, rồi
một lần nữa, cộng đồng liên tục phải chứng kiến sự thua cuộc thảm hại,
đau đớn củasự tử tế trong cuộc giao tranh giữa thiện và ác. Phật giáo,
thánh thần là nơi nương náu củanhững linh hồn, là nơi thanh lọc tâm
tính, là nơi bấu víu của những trái tim tuyệt vọng. Sưthầy, trụ trì, họ là
những người hộ trì Phật pháp, là những tấm gương về đạo đức, về sự
thanhsạch. Thế nhưng lại có những cá nhân lợi dụng danh nghĩa cao
quý ấy để sống trái với luânthường đạo lý, để làm hại chúng sinh, để rơi
vào luân hồi vô lượng kiếp. Và công chúng, họsẽ có cái nhìn thế nào đây
khi ngay cả những kẻ đại diện cho “thánh thần” này cũng khôngthắng
nổi dục vọng? Họ sẽ tin vào đâu nữa đây khi những kẻ vốn luôn ăn chay
trường mỗi sáng và đọc kinh niệm phật hằng đêm nay cũng hóa tà ác?
Liệu chăng công chúng, khi đứngtrước cái xấu xa, bạc nhược, trước
những thấp hèn, đê tiện, họ có tặc lưỡi mà rằng: “Thôi thì,đến thánh
thần còn có lúc đớn hèn”? Và sau đó, họ gật đầu trước cái ác. Một xã
hội vớinhững chấn thương cộng đồng và đứt gãy niềm tin với đồng loại!

6. Nguyễn Hải An Đứng trước cái chết đang đến rất gần, bao nhiêu
người run sợ, trách trời than đất đã đẩy họđến bước đường cùng. Hiếm
ai trong giây phút cận kề sinh tử còn loé lên chút ánh sáng tìnhthương
dành tặng kẻ khác. Nhưng cô gái bé nhỏ chỉ vừa tròn 7 tuổi ấy đã ban
tình yêuthương, lòng đồng cảm đến những người bất hạnh như em.
Căn bệnh ung thư quái ác gặmnhấm dần từng tế bào, cô gái nhỏ ấy chỉ
mong ‘ngày mai lúc tỉnh dậy vẫn còn có thể đượcsống’. Lời tự bạch
khiến ta nhói lòng, xót thương cho cuộc đời bất hạnh của em.
Nhưngtrong thâm tâm cô gái nhỏ ấy không hề trách móc cuộc đời, cũng
không mong có thể nhậnchút lòng thương hại, sự bố thí tình yêu từ
người khác. Em can đảm, kiên cường như mộtchiến binh, nở nụ cười
đến giây phút cuối cùng còn xuất hiện trên trái đất này. Hạnh
nguyệncuối cùng lại càng cao quý hơn khi em hiến đi ánh sáng cuộc đời
cho hai người bạn khác,những người bạn xấu số đang mong cầu một
nguồn sáng đôi mắt. Ai đã từng nói ‘Hãy sốngsao để khi con ra đi, mọi
người nhìn con khóc, còn con thì mỉm cười’. Sống vỏn vẹn trên đờichưa
đầy 10 năm, nhưng sự kiên cường, sự thánh thiện cho đi của em khiến
bao người phảinể phục. Không một chút do dự, không một chút ích kỉ,
hẹp hòi. Hoàn toàn không ! Em ra đinhưng tâm hồn em, những kỉ niệm
về em vẫn in hằn trong bao nhiêu người thân quý, tronghai người bạn
mà em đã ban ánh sáng cuộc đời đến họ

7.Giấc mơ Anh Quốc của 39 người trên chiếc xe tải vĩnh viễn khép lại
trên chiếc container khiến tôi gần nhưnghẹt thở vì quá đỗi thương tâm.
Họ đã đi với một hy vọng đổi đời, khát vọng bước lên tiêntại vùng đất
hứa. Tưởng là diễm mộng nhưng rốt cuộc lại là ác mộng. Vì nghèo khó,
thấtnghiệp họ tìm mọi cách nhập cư trái phép vào các nước giàu mong
kiếm kế sinh nhai. Trongkhoảnh khắc đương đầu với cái chết, nhiều
người còn ngây thơ nghĩ rằng “chắc thần chết trừmình ra”. Khát vọng
đổi đời khiến họ đánh mất lí trí, họ tin vào thứ vận may siêu nhiên
cóthể cứu vớt mình. Nhưng thần Chết là kẻ không thích đùa. Vả chăng
mấy ai từng nghĩ , nếunhư trót lọt sang Anh, họ sẽ làm gì khi không có
quốc tịch, không giấc tờ tuỳ thân, không lailịch? Đi chui đến “xứ sở
thiên đường”, họ bị đối xử như con vật, thành nô lệ bị bóc lột đếnkiệt
sức trong những trại trồng cỏ cấm. Nếu dám ngoi lên mặt đất đón ánh
mặt trời họ có thểbị bọn trùm sỏ ra tay trừ khử bất cứ lúc nào. Nhiều
người sớm biết trước điều đó nhưng ánhkim tiền vẫn khiến họ lóa mắt,
lao vào như con thiêu thân trong lửa. Vì nghèo khó, họ đánhliều mang
giấc mộng làm giàu nơi đất khách, nhưng giàu đâu chẳng thấy, rốt cuộc
chỉ còn lànhúm tàn tro trở về với gia đình. Nếu người chết biết nói, họ
sẽ nói gì? Phải chăng là đừngbao giờ đi bằng con đường tắt, đừng bao
giờ mang tâm lí ăn may, đường đời luôn đủ rộngcho mọi sự nỗ lực chân
chính?

8. Khang A Tủa Là chàng trai H’Mông Mù Cang Chải đầu tiên Đỗ Đại học
Bách khoa, và cũng là chàng traiH’Mông đầu tiên được nhận học bổng
toàn phần đến từ Đại học Fulbright Việt Nam. Sinh raở một huyện miền
núi vùng Tây Bắc tổ quốc, lớn lên trong một cộng đồng dân tộc thiểu
sốchỉ bằng 1% số dân cả nước, Khang A Tủa đã viết nên câu chuyện phi
thường cho chínhmình. Như chính Tủa đã nói thì “Em muốn bắt đầu từ
việc nhỏ nhất là thay đổi được cáinghèo của gia đình. Em hi vọng một
ngày số phận người H’Mông sẽ khác”. Và tôi tin chắcrằng, nếu có cách
nào để người H’Mông thoát khỏi số phận nghèo khó, lạc hậu, thì nó
khôngbắt đầu từ những thùng quà từ thiện, mà chính từ những người
như anh. Khang A Tủa đau đáu nhớ lại con đường đến trường suốt thời
thơ ấu, chia sẻ: “Người Kinh thường thấy ruộngbậc thang rất đẹp đúng
không? Nhưng với những đứa trẻ vùng cao tụi em, thì đó là cả mộtnỗi
ám ảnh.” Để đến trường, hằng ngày Tủa đã phải đi trên những “cung
đường” mà đườngbờ be chỉ rộng hơn gang tay người lớn một chút.
Nhưng chàng trai ấy chưa từng bỏ cuộc,vân đau đáu với ước mơ con
chữ. Tủa quyết định nộp đơn vào trường Đại học Fulbright ViệtNam
trong một lần tình cờ biết đến khi đang tham gia các dự án cộng đồng.
Anh đã phải100% dùng đến google dịch để có thể hoàn tất bài luận của
mình cũng như phải nhờ nhữngngười bạn cùng nộp đơn vào Fulbright
năm ấy phiên dịch lại phần phỏng vấn. Hội đồngtuyển sinh đã hoàn
toàn bị thuyết phục trước câu chuyện đến trường đầy phi thường
củachàng trai người H’Mông này. Và lần đầu tiên trong cuộc đời, quãng
đường xa nhất Tủa từngđi không còn là con đường qua những ruộng
bậc thang để đi cày, đi cấy cùng bố mẹ mà là từvùng núi Mù Cang Chải
vào Sài Gòn để nhập học tại Đại học Fulbright.

9. Kamala Harris Hiện đang là Phó tổng thống nhiệm kì thứ 46 của Hợp
chủng quốc Hoa Kỳ. Kamala Harrisđược biết đến như là người phụ nữ
của những cái nhất: là người phụ nữ đầu tiên, là người damàu đầu tiên
và là người gốc Á đầu tiên nhậm chức Phó Tổng thống tại Hoa Kỳ. Trong
bàiphát biểu đầu tiên với tư cách một phó tổng thống đắc cử, Kamala
Harris khẳng định: “Tôicó thể là người phụ nữ đầu tiên giữ cương vị này,
nhưng sẽ không phải là người cuối cùng.”Câu chuyện về “những cái
nhất” của người phụ nữ người Mĩ gốc Phi – Á này đã thực sự tạonên
một làn sóng truyền cảm hứng cho không ít người dân Mĩ, đặc biệt là
với những ngườiphụ nữ. Bị đối xử bất công, bà đã không “an phận thủ
thường”, không mang mặc cảm là mộtngười phụ nữ da màu, một người
Mĩ gốc Phi – Á mà bó hẹp mình trong một cuộc sống tầmthường, nhỏ
bé như bao kẻ khác. Kamala Harris có một niềm tin mãnh liệt vào nữ
quyền,vào sức mạnh của người phụ nữ trong cuộc đấu tranh đòi công
bằng, dân chủ trên đất nướcMĩ, nhất là những người phụ nữ da màu
như bà. Những người phụ nữ như thế đã đấu tranhvà hi sinh rất nhiều
cho bình đẳng, tự do và công bằng, thậm chí không ít trong số đó còn
lànhững người phụ nữ da màu vốn bị khinh rẻ; song tôi tin chắc rằng,
cũng chính họ, lại là“xương sống” của nền dân chủ trên đất Mỹ.

10. Khá Bảnh“Người ta dắt mũi con người bằng những thứ phù phiếm”
(Napoleon). Khá Bảnh, tôi khôngdám lên án một con người như anh,
tôi chỉ thấy đáng thương khi anh hoài phí cuộc đời, bấtchấp tất cả để
được nổi tiếng trong thế giới ảo. Quá khứ tội lỗi tưởng sẽ là bài học cho
BáKhá thức nhận lương tri để quay đầu lại là bờ. Nhưng anh vẫn ngựa
quen đường cũ, anhmuốn trở thành một kẻ đốt đền chăng khi hết đốt
xe lại làm những clip thác loạn, trái luânthường đạo lí? Đám anh hùng
rơm trên bàn phím sẽ tung hô anh được bao lâu? Hay lại chạytheo tâm
lí đám đông xông vào đá khi anh ngã ngựa? Họ chỉ coi anh là một kẻ
quái dị, mộtkẻ làm trò hề mua vui không mất một đồng xu khi kho giải
trí của họ đã cạn ráo. Kẻ đốt đềnsẽ là người bị bỏng đầu tiên. Ngày anh
nhận mức án đích đáng cho những tội trạng của mình,là ngày mẹ anh
“nước măt thay canh” vì thương con, vì tủi nhục, cũng là ngày cả xã hội
chìchiết, lên án anh, chế giễu sự nông cạn ngu muội của anh.Họ nhắc
đến anh nốt lần cuối đểngày mai họ quên anh vì bận chạy theo những
Khá Bảnh khác. Sự nổi tiếng kia đổi lại đượcgì? Không gì cả! Thứ đọng
lại duy nhất là sự đau lòng đến cùng cực của người mẹ già kia.

11. Nga và UkraineXung đột Nga - Ukraine không phải cuộc chiến đầu
tiên của thế kỉ 21. Khi tên lửa Nga baytrên đỉnh đầu người dân Ukraine
thì quân rội Isreal cũng bắn xuống Syria và máy bay Mỹkhông kích
Somalia. Những sự kiện trên xảy ra trong cùng một khoảng 24 giờ. Tôi
lặngngười đi khi chứng kiến trên các diễn đàn, người trẻ chia phe, chơi
game nhập vai xem quân