‫اوپال ‪Opal -‬‬

‫نام آن از کلمۀ رومی ‪ Opalus‬که به نوبۀ خود التینی شدۀ ‪ Upala‬به معنی ” سنگ قیمتی“‬ ‫‪‬‬
‫میباشد‪ ،‬مشتق گردیده است‪.‬‬
‫جل )‪(Gel‬سلیکاتی سخت شده بوده و معموالً حاوی ‪ 5 -10 %‬آب در منفذ های نیمه‬ ‫اوپال ِ‬ ‫‪‬‬
‫میکروسکوپی آن می باشد‪.‬‬
‫امورف است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اوپال قیمتی قسما ً کریستالی بوده که متشکل از الیه های منظم‪ ،‬کوچک و شفاف سلیکانی با آب‬ ‫‪‬‬
‫میباشد که در فضای الیه ها قرار دارد‪.‬‬
‫به شکل خالص بیرنگ است‪ .‬آهن‪ -‬زرد نما‪ ،‬سرخ نما‪ ،‬منگان و مرکبات عضوی کاربن ‪-‬‬ ‫‪‬‬
‫سیاه‪.‬‬
‫اوپال در حرارت های پائین از محلول های سلیکاتی که در بین درزهای احجار جریان دارند‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ترسب مینماید‪.‬‬
‫اجسام گرده مانند‪ ،‬کتله های ستلکتیتی‪ ،‬رگه ها و قشرها در انواع مختلف احجار‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫در مناطقی که چشمه های آب گرم وجود دارند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫در احجاری که از اسکلیت های موجودات بحری مانند رادیوالریا‪ ،‬دیاتوم ها و اسفنج ها تشکیل‬ ‫‪‬‬
‫گردیده اند‪ ،‬وجود دارد‪.‬‬
‫اوپال ‪Opal -‬‬
 ‫اوپال ‪Opal -‬‬

‫اوپال قیمتی صرف در خالیگاههای احجاری به وجود می آید که قابلیت‬ ‫‪‬‬

‫نگهداشت محلول خالص سلیکان را داشته و آب به صورت تدریجی‪ ،‬طی زمان‬
‫متمادی (هزاران سال) از آن خارج گردد‪.‬‬
‫الیه های سلیکانی آهسته ‪ -‬آهسته از محلول ته نشینی شده و خود را به شکل‬ ‫‪‬‬
‫سه بعدی مرتب و منظم می سازند‪.‬‬
‫تا زمانی که الیه های مذکور به صورت مرتب تنظیم نشده و دارای اندازه های‬ ‫‪‬‬
‫درست و معین نباشند‪ ،‬بازی رنگها به وجود نخواهد آمد‪.‬‬
‫بازی رنگها توسط دیفرکشن نور هنگام عبور از الیه های مذکور به وجود‬ ‫‪‬‬
‫میآید‪.‬‬
‫به هر اندازه که الیه ها بزرگتر باشند‪ ،‬به همان اندازه طیف های نوری بیشتری‬ ‫‪‬‬
‫در آنها به وجود می آیند‪.‬‬
 ‫اوپال ‪Opal -‬‬

‫‪ -‬اوپال سیاه که بسیار نادر و قیمتی است در استرالیا بدست می آید‪.‬‬

‫‪ -‬زمینۀ خاکستری تا سیاه با تلوتلو بسیار زیبای رنگها‪.‬‬
‫‪ -‬اوپال آتشی‪ -‬سرخ‪ ،‬نارنجی‪ ،‬زرد‪ ،‬شفاف‬
 ‫اوپال – ‪Opal‬‬

‫مشخصات فزیکی – کیمیاوی اوپال‪:‬‬

‫‪SiO2‬‬ ‫فورمول کیمیاوی‬
‫امورف‬ ‫سنگونی‬
‫بیرنگ‪ ،‬سیاه – خاکستری با تلوتلو رنگها‪ ،‬سرخ‪ ،‬نارنجی‪ ،‬زرد‬ ‫رنگ‬
‫‪6‬‬ ‫سختی‬
‫‪2.10‬‬ ‫وزن مخصوص‬
‫‪1.37 – 1.47‬‬ ‫ضریب انکسار‬
‫ندارد‬ ‫کمیت انکسار دوگانه‬
‫شیشه ای‬ ‫جال‬
‫‪-‬‬ ‫تورق‬
‫کاباشون‪ ،‬پته ای‪ ،‬حکاکی‬ ‫تراش معمول‬
 ‫اوپال – ‪Opal‬‬

‫گسترش ومعادن ‪:‬‬

‫‪ ‬تا اواخر قرن ‪ 19‬منبع اساسی اوپال قیمتی سلواک امروزی بود که در آنجا‬
‫اوپال دراندیزیت ها وجود داشت‪.‬‬
‫‪ ‬در حال حاضر منبع اساسی اوپال استرالیا است‪.‬‬
‫‪ ‬اوپال سیاه ‪ :‬در بین احجار رسوبی مانند سنگهای ریگی و سنگهای آهن‪.‬‬
‫‪ ‬مقدار بسیار کم اوپال سیاه ‪ :‬هندوستان‪ ،‬نیوزیلند‪ ،‬هوندوراس و غرب ایاالت‬
‫متحده امریکا‬
‫‪ ‬اوپال آتشی – مکسیکو‪ ،‬هندوراس‪ -‬در بین تراخیت ها‪.‬‬
‫‪ ‬تمام اوپال های قیمتی از نگاه جیولوجیکی نستبا ً جوان می باشند زیرا این‬
‫منرالها حرارت و فشار مدفون شدن در اعماق زیاد و میتامورفیزم را تحمل‬
‫کرده نمی توانند‪.‬‬
‫‪ ‬در افغانستان تا حاال کدام معدن آن کشف نشده است‪.‬‬
‫گروپ فلدشپات – ‪Feldspar‬‬
 ‫ادولیر‪Adularia -‬‬
‫‪ ‬ورایتی بیرنگ وشفاف اورتوکالزاز ‪ Adular – Bergstock‬درسویس است‪.‬‬
‫‪ ‬دارای تلوتلو سفید آبی نما است که بنام ادوالریســـنس یاد می شود‪.‬‬
 ‫ادولیر‪Adularia -‬‬

‫مشخصات فزیکی کیمیاوی ادولیر‪:‬‬

‫]‪K[Al S3 O8‬‬ ‫فورمول کیمیاوی‬
‫مونوکلینی‬ ‫سنگونی‬
‫تلوتلو سفید آبی نما‬ ‫رنگ‬
‫‪6‬‬ ‫سختی‬
‫‪2.56‬‬ ‫وزن مخصوص‬
‫‪1.51 – 1.54‬‬ ‫ضریب انکسار‬
‫‪0.005‬‬ ‫کمیت انکسار دوگانه‬
‫شیشه ای‬ ‫جال‬
‫مکمل به دوجهت‬ ‫تورق‬
‫بریلیانت‪ ،‬مختلط ‪ ،‬کاباشون‬ ‫تراش معمول‬
‫ادولیر‪Adularia -‬‬

‫گسترش و معادن‪:‬‬
‫‪ ‬مدغاسکر‪ ،‬سریالنکا‪ ،‬میانمار‬
 ‫سنگ مهتاب‪(Moon Stone -‬اورتوکالز)‬
‫‪ ‬یک ورایتی اوپالوسنت اولیگوکالز با تلؤتلؤ آبی و سفید شبیه به مهتاب میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬تلؤتلؤ توسط انعکاس نور از ساختمان داخلی که متشکل از الیه های متناوب‬
‫البیت و اورتوکالز است‪ ،‬به وجود می آید‪.‬‬
‫‪ ‬الیه های نازک البیت تلوتلو آبی و الیه های ضخیم تر تلوتلو سفید تولید میکنند‪.‬‬
 ‫سنگ مهتاب – ‪Moon Stone‬‬

‫مشخصات فزیکی – کیمیاوی سنگ مهتاب ‪:‬‬

‫]‪K[Al Si3O8‬‬ ‫فورمول کیمیاوی‬

‫مونوکلینی‬ ‫سنگونی‬
‫تلؤتلؤ آبی و سفید ‪ -‬الیه های متناوب البیت و اولیگوکالز‬ ‫رنگ‬
‫‪6‬‬ ‫سختی‬
‫‪2.57‬‬ ‫وزن مخصوص‬
‫‪1.52 – 1.53‬‬ ‫ضریب انکسار‬
‫‪0.005‬‬ ‫کمیت انکسار دوگانه‬
‫فلزی‬ ‫جال‬
‫مکمل به دو جهت‬ ‫تورق‬
‫کاشن‪ ،‬کاباشون‪ ،‬کامیو‬ ‫تراش معمول‬
 ‫سنگ مهتاب – ‪Moon Stone‬‬

‫گسترش و معادن‪:‬‬
‫‪ ‬منابع مهم ‪ :‬میانمار وسریالنکا‪.‬‬
‫‪ ‬هند‪ ،‬مدغاسکر‪ ،‬برازیل‪ ،‬ایاالت متحده‪ ،‬مکسیکو‪ ،‬تانزانیا‪ ،‬آلپ‪.‬‬
‫امازونیت – ‪(Amazonite‬میکروکلین)‬
‫‪ ‬یک ورایتی نیمه شفاف‪ ،‬آبی‪ -‬سبزمیکروکلین است‪.‬‬
‫‪ ‬نام آن از دریای امازون مشتق گردیده است‪.‬‬
‫امازونیت – ‪(Amazonite‬میکروکلین)‬

‫مشخصات فزیکی – کیمیاوی امازونیت‪:‬‬

‫]‪K[Al Si3O8‬‬ ‫فورمول کیمیاوی‬

‫تریکلین‬ ‫سنگونی‬
‫آبی – سبز ‪Pb -‬‬ ‫رنگ‬
‫‪6‬‬ ‫سختی‬
‫‪2.56‬‬ ‫وزن مخصوص‬
‫‪1.52 – 1.53‬‬ ‫ضریب انکسار‬
‫‪0.008‬‬ ‫کمیت انکسار دوگانه‬
‫فلزی تا ابریشمی‬ ‫جال‬
‫مکمل به دوجهت‬ ‫تورق‬
‫مهره‪ ،‬کاباشون‪ ،‬کامیو‪ ،‬اشیای تزئینی‬ ‫تراش معمول‬
 ‫امازونیت – ‪(Amazonite‬میکروکلین)‬

‫گسترش و معادن‪:‬‬
‫‪ ‬منبع عمدۀ امازونیت هندوستان است‪.‬‬
‫‪ ‬ایاالت متحده‪ ،‬کانادا‪ ،‬شوروی سابق‪ ،‬مدغاسکر‪ ،‬تانزانیا‪ ،‬نامیبیا‪.‬‬
 ‫سنگ آفتاب – ‪(Sunstone‬اورتوکالز)‬
‫‪ ‬یک ورایتی اورتوکالز است که به آن فلدشپات اوینتورین نیز می گویند‪.‬‬
‫‪ ‬انکلوژن های کریستالهای صفحه ای سرخ‪ ،‬نارنجی وسبز که نور را انعکاس‬
‫می دهند به آن تلؤتلؤ فلزی می دهد‪.‬‬
 ‫سنگ آفتاب – ‪(Sunstone‬اورتوکالز)‬

‫مشخصات فزیکی – کیمیاوی سنگ آفتاب‪:‬‬

‫]‪K[Al Si3O8‬‬ ‫فورمول کیمیاوی‬

‫تریکلین‬ ‫سنگونی‬
‫تلؤتلؤ فلزی – انکلوژن های رنگه‬ ‫رنگ‬
‫‪6‬‬ ‫سختی‬
‫‪2.64‬‬ ‫وزن مخصوص‬

‫‪1.54 – 1.55‬‬ ‫ضریب انکسار‬

‫‪0.007‬‬ ‫کمیت انکسار دوگانه‬
‫شیشه ای‬ ‫جال‬
‫مکمل به دو جهت‬ ‫تورق‬
‫کاباشون‬ ‫تراش معمول‬
‫سنگ آفتاب – ‪(Sunstone‬اورتوکالز)‬

‫گسترش و معادن‪:‬‬
‫‪ ‬ناروی‪ ،‬ایاالت متحده‪ ،‬هند‪ ،‬شوروی سابق‪ ،‬کانادا‬
 ‫البرادوریت – ‪(Labradorite‬پالگیوکالز)‬
‫‪ ‬فلدشپات پالگیوکالز بوده و کیفیت گوهری دارد‪.‬‬
‫‪ ‬نارنجی‪ ،‬زرد‪ ،‬بیرنگ و سرخ‪ -‬ولی سنگهای که دارای تلوتلو و یا بازی رنگها‬
‫اند در زیور سازی استفاده می گردند‪.‬‬
‫البرادوریت – ‪(Labradorite‬پالگیوکالز)‬

‫مشخصات فزیکی – کیمیاوی البرادوریت‪:‬‬

‫]‪Na[Al Si3O8‬‬ ‫فورمول کیمیاوی‬

‫تریکلین‬ ‫سنگونی‬
‫‪-‬نارنجی‪ ،‬زرد‪ ،‬بیرنگ‪ ،‬سرخ‬ ‫رنگ‬
‫‪-‬تلؤتلؤ‪ ،‬بازی رنگها‬
‫‪6‬‬ ‫سختی‬
‫‪2.70‬‬ ‫وزن مخصوص‬
‫‪1.56-1.57‬‬ ‫ضریب انکسار‬
‫‪0.010‬‬ ‫کمیت انکسار دوگانه‬
‫شیشه ای‬ ‫جال‬
‫مکمل به دوجهت‬ ‫تورق‬
‫کاباشون‪ ،‬پالش‬ ‫تراش معمول‬
 ‫البرادوریت – ‪(Labradorite‬پالگیوکالز)‬

‫گسترش ومعادن‪:‬‬
‫‪ ‬منابع عمدۀ البرادوریت احجار میتامورفیکی و مگماتیکی البرادور(کانادا)‪،‬‬
‫فنلیند‪ ،‬ناروی و شوروی سابق اند‪.‬‬
‫‪ ‬در افغانستان کدام معدن آن تا حاال تثبیت نشده است‪.‬‬