Praca klasowa z rozdziału IV „Opisać Polskę”

Tekst do zadań 1–6 Artur Oppman Bazyliszek Legendy warszawskie Fragment

– Pani Ostrożyno! Pani Ostrożyno! Dzieci wam przepadły! Dzieci wam w lochach
zginęły!
– Jezusie Maryjo! Co takiego! Co wy mówicie, ludzie? Gdzie? Jak? Gadajcie!
– Ano, polazły do piwnic na Krzywym Kole […].
– […] Skądże wy wiecie to wszystko?
– Widzieli szewczyki z przeciwka, jak dzieci z Walkiem od Klepki schodziły
w podziemia, a potem wasza Agata wołała je, wołała, aż zeszła do piwnic – krzyknęła okropnie
– i już nie wyszła! Słyszeliśmy!
– Agatę ja posłałam, bo dzieci nie wracały. Boże wielkiego miłosierdzia, bądź miłościw
mnie grzesznej! Co ja tu pocznę, nieszczęsna?! […]
Z gromady wysunął się sędziwy rajca miejski, imć pan Ezechiel Strubicz, mąż mądry
i stateczny, znany całej Warszawie z dobroci i przywiązania do dziatwy1 staromiejskiej.
– Co robić? – powtórzył. – Ja wam poradzę, co robić: walcie jak w dym do czarownika
na Piwną. Któż jak nie on lek znajdzie na waszą troskę skuteczny? On się zna na sprawach
ziemskich i zaziemskich […].
Nie był to, prawdę mówiąc, czarownik, tylko wielce znamienity lekarz i człek we
wszystkich kunsztach i naukach wyzwolonych doświadczony. […]
Gdy mistrz Ostroga z żoną i imć panem rajcą Strubiczem weszli do doktora Fabuli, […]
Ostrożyna z płaczem a narzekaniem wielkim opowiedziała całą sprawę, a gdy skończyła
i chlipiąc, błagać poczęła o pomoc i ratunek, dominus Hermenegildus Fabula tak rzecze:
– Wiem ci ja dobrze, co było przyczyną zguby waszmość państwa dziatek2, bom właśnie
w tej księdze o podobnych przypadkach traktat wertował. Oto, ani mniej, ani więcej, tylko stwór
najniebezpieczniejszy i najszkodliwszy na ziemi, który się zwie: bazyliszek.
– Bazyliszek? – zakrzyknęli w popłochu Strubicz, Ostroga i Ostrożyna. – Bazyliszek!
Tedy już nadaremne wszystkie trudy i starania nasze! […]
– Jest sposób – odpowie Hermenegildus Fabula – jest taki sposób, jeno tak trudny
i niebezpieczny, że nie wiem, azali3 się znajdzie kto w tym tu mieście, co by się ważył na takie
przedsięwzięcie. Oto trzeba, aby do lochu zeszedł człowiek całkowicie obwieszony
zwierciadłami4; gdy bazyliszek spojrzy w nie i siebie zobaczy, sam się własnym wzrokiem
zabije, a tak uwolnilibyśmy od potwora i tę Warszawę umiłowaną, i całą przesławną
Rzeczpospolitą.

1
Dziatwa – dzieci.
2
Dziatki – dzieci.
3
Azali – czy.
4
Zwierciadła – lustra.

1
1. Wybierz właściwe dokończenie zdania. 1 p.
Utwór Bazyliszek to:
A. baśń.
B. legenda.
C. bajka.
D. powieść.
2. Wybierz właściwe dokończenie zdania. 1 p.
Mama i tata zaginionych dzieci to
A. mistrz Ostroga i pani Ostrożyna.
B. Agata i Ezechiel Strubicz.
C. pani Ostrożyna i Hermenegildus Fabula.
D. Agata i mistrz Ostroga.
3. Odpowiedz jednym zdaniem na każde z podanych pytań. 3 p.
Na jakiej ulicy mieszkał doktor Fabula?

...........................................................................................................................................................

Jak nazywał się niebezpieczny stwór, który stanowił zagrożenie dla Warszawy i całej
Rzeczpospolitej?

...........................................................................................................................................................

Jaki przedmiot miał spowodować zgładzenie potwora?

...........................................................................................................................................................

4. Wymień jedną postać realistyczną i jedną fantastyczną z przeczytanego fragmentu.1 p.

postać realistyczna .........................................

postać fantastyczna .........................................

2
5. Przeczytaj ponownie tekst Bazyliszek. Następnie napisz szczegółowy plan wydarzeń
składający się z co najmniej trzech punktów wraz z podpunktami. 5 p.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

6. Napisz jednym zdaniem, czym jest patriotyzm. 1 p.

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

7. Uzupełnij tekst właściwymi wyrazami. 1 p.

Polska jest naszą ......................................... . Mieszkańcy Polski to ......................................... .

Nasze symbole narodowe to ......................................... i .......................................... .

8. Uzupełnij wyznaczone miejsca właściwymi określeniami. 3 p.

Opowieść ludowa przekazywana z

pokolenia na pokolenie, która zawiera
elementy realistyczne oraz
fantastyczne.

Wydarzenia prawdopodobne, które

mogłyby się zdarzyć w rzeczywistości.

Wydarzenia nieprawdopodobne, które

nie mają miejsca w świecie
rzeczywistym.

3
9. Wpisz w kratki odgadnięty wyraz. 1 p.
Część mowy odpowiadająca na pytania: jak? gdzie? kiedy?.

10. Podkreśl/zaznacz przysłówki, które pochodzą od przymiotników. 1 p.

ładnie bardzo kolorowo szczegółowo wkrótce

11. Do podanych czasowników dopisz przysłówki. Przed każdym z nich zanotuj pytanie, na
które odpowiada. 4p.
Przykład: biegać – (jak?) szybko
śpiewać – (………..?) ………………………………………………….
zasnąć – (…………?) ………………………………………………….
mieszkać – (………….?) ………………………………………………
jechać – (……….?) …………………………………………………….
wyjeżdżać– (………..?) ………………………………………………..
czytać – (………..?)……………………………………………………
popłynąć – (…………..?)………………………………………………
świecić – (…………?)…………………………………………………
12. Z podanego tekstu wypisz czasowniki z określającymi je przysłówkami. 2p.
Samochód gwałtownie zahamował, ponieważ środkiem drogi spokojnie spacerowało stadko
kaczek. Nie zareagowały nawet na klakson. Z samochodu wysiadł kierowca i powoli sprowadził
je na pobocze. Na pożegnanie kaczki wdzięcznie zakwakały.
………………………………………………..
………………………………………………..
………………………………………………..
………………………………………………..

4
13. Utwórz przysłówki od przymiotników. Następnie utworzone przysłówki zapisz
poprawnie z przeczeniem „nie”. Wpisz wyrazy do tabeli. 9p.

przymiotnik przysłówek przysłówek z „nie”

dobry
drogi
cienki
łatwy
dostępny
prosty

14. Wybierz trzy przysłówki z przeczeniem „nie” z uzupełnionej powyżej tabeli i ułóż z nimi
zdania.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

15. Jak wyobrażasz sobie bazyliszka? Opisz go w co najmniej 6 zdaniach. 7 p.

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................…
Punktacja:
40p. – 39,5p. - 6 39p. - 36p. – 5 35,5p. - 34p. - 4+ 33,5p. - 30p. - 4 29,5p. - 26p. - 3+
25,5p. - 20p. - 3 19,5p. - 18p. - 2+ 17,5p. -14p. - 2 13,5p. - 10p. - 1+ 9,5p. - 0p. - 1