Μάθημα 30/11: Κεφαλαλγία και Προσωπικός πόνος

Κεφαλαλγία εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες. Αποτελεί το 2% στις επισκέψεις στο ΤΕΠ
και το 44% των επισκέψεων στα ΤΕΙ
Με την κλινική εξέταση Διαχωρισμό πρωτοπαθών κεφαλαλγιών που δεν κρύβεται
κάτι από πίσω από αυτές που κάτι κρύβεται επικίνδυνο από πίσω

Το εγκεφαλικό παρέγχυμα δεν είναι ευαίσθητο στο πόνο. Σε αντίθεση όμως όλες οι
μήνιγγες, τα μεγάλα αγγειακά στελέχη, τα ΚΝ πχ τρίδυμο, γλωσσοφαρυγγικό και
πνευμονογαστρικό και οι φλεβώδεις κόλποι έχουν εξαιρετική νεύρωση και είναι
ευαίσθητα στο πόνο. Έξω από το κρανίο, το περιόστεο, οι μύες, υποδόριοι ιστοί, οι
άνω αυχενικές ρίζες, μάτια κα όλα αυτά είναι ευαίσθητα στο πόνο και μπορούν να
παράγουν κεφαλαλγία

Όλες αυτές οι δομές που είναι αυίσθητες στο πόνο νευρώνονται από τον 1ο κλάδο
του τριδύμου, δηλαδή όλος ο πρόσθιος και ο άνω κρανιακός βόθρος. Σε δομή
ανεξάρτητα της τοπογραφίας της και νευρώνεται από τον V1, θα κάνει refer pain στη
κατανομή του V1, πίσω πάνω και γύρω από το μάτι, στο κρόταφο και στο μέτωπο
πχ πόνος στο μέτωπο δεν σημαίνει ότι η παθολογία που το προξενεί είναι από
οφθαλμικό κόγχο, μπορεί μια άνω παρεγκεφαλιδική βλάβη, μια μάζα να ερεθίζει τις
νευρικές απολήξεις του V1 και να αντανακλά ο πόνος σε αυτές τις περιοχές.

Στο κάτω έχουμε το πνευμονογαστρικό και τις αυχενικές ρίζες που παίζουν τον δικό
τους ρόλο της νεύρωσης. Μέσο κάτω μέρος του οπίσθιου βόθρου πρόβλημα μπορεί
να έχουμε πόνο λόγω ερεθισμού του τριδυμου γιατί υπάρχουν συνδέσεις μεταξύ άνω
αυχενικών ριζών και τριδύμου και αυτός ο πόνος να αντανακλά στο μέτωπο.

Πολύ καλό ιστορικό, που βρίσκεται, τη μορφή έχει, είναι σαν πίεση, είναι σαν
μαχαιριά, που είναι η τοπογραφία του, τι άλλα συμπτώματα συνοδεύουν τον πόνο
πχ εμετοί, φωτοφοβία, έχει πρώιμα συμπτώματα, οξύς ή χρόνιος πόνος, ποιοι είναι
οι παράγοντες που επιδεινώνουν και ανακουφίζουν.
Κλινική εξέταση: Θ, ΑΠ, απώλεια ΣΒ, δέρμα, ψάχνω κεφάλι για το εάν υπάρχουν
περιοχές αυξημένης ευαισθησίας
Εξέταση με οφθαλμοσκόπιο: φυσιολογικά βλέπουμε τα όρια δίσκου, βρίσκω αγγεία
και ακολουθώ το αγγείο ψάχνοντας την οπτική θηλή, η οποία στο ρινικό είναι λίγο
πιο ροδαλή και στο κροταφικό είναι λίγο πιο κίτρινη. Όταν είναι άσπρη σημαίνει
ατροφία οπτικής θηλής. Σε οίδημα οπτικής θηλής κοιτάω τα όρια δίσκου που είνιαι
δυσδιάκριτα, μπορεί να υπάρχουν αιμορραγίες σαν φωτιά, εξιδρώματα, διάταση
φλεβών και οι φλέβες δεν πάλουν (απουσία οφθαλμικούς παλμούς).

Κατάταξη σε πρωτογενής ή δευτεροπαθής αρχικά

 Δευτεροπαθής κεφαλαλγία

Στη δευτεροπαθής υπάρχει μια πλειάδα αιτιών: μηνιγγίτιδα, ΑΕΕ, υπαραχνοειδής

αιμορραγία, κροταφική αρτηρίτιδα, συστηματικές λοιμωξεις κα

Υπαραχνοειδή Αιμορραγία: σαν κεραυνός χτύπησε την ασθενή, δεν πήρε καθόλου
χρόνου να αυξηθεί ή να μειωθεί, κατευθείαν είναι στο μέγιστο. Μπορεί να
συνοδεύεται από εμετούς, φωτοφοβία, παραλύσεις ΚΝ, πτώση επιπέδου
συνείδησης, δυσκαμψία αυχένα, Η αυτόματα οφείλεται σε ρήξη σακοειδούς
ανευρύσματος και η απότομη έκχυση αίματος στον υπαραχνοειδή χώρο οδηγεί σε
πονοκέφαλο. Σε δορυφορική διαφυγή, μικρή ρήξη αίματος και μετά να ακολουθήσει
μεγαλύτερη ρήξη.
Κάνω CT, εάν είναι αρνητική κάνω ΟΝΠ και παρατηρώ ξανθοχρωμία που οφείλεται
στα ερυθρά. Κυρίως σε ανευρύσματα οπίσθιας και πρόσθιας αναστομωτικής και
μέση εγκεφαλική.
Σε υποψία thunderclap headache, πρέπει να αποκλείσουμε την υπαραχνοειδή
Το rebuild είναι τις πρώτες δύο μέρες, οπότε πρέπει η αντιμετώπιση (χειρουργείο) να
γίνει άμεσα.

Μηνιγγίτιδα: πυρετός με οξεία έναρξη πονοκεφάλου που παίρνει κάποιες ώρες να

αυξηθεί και συνοδεύεται από μηνιγγικά σημεία.

Κροταφική αρτηρίτιδα: επηρεάζει συνήθως γυναίκες άνω των 60 ετών. Υπάρχει

φλεγμονώδη διήθηση του τοιχώματος των κλάδων της έξω καρωτίδας. Δεν είναι
μόνο της κροταφικής, μπορείς να είναι οπουδήποτε πχ ιγνιακής αρτηρίας κα αλλά
είναι πιο συχνά στη κροταφική. Συνοδεύεται από κακουχία, πονοκέφαλο που δεν
φεύγει και δεν ανακουφίζεται με κάτι, απώλεια βάρους, αρθραλγίες, χαμηλός
πυρετός, διαλείπουσα χωλότητα των κάτω γνάθων- μασάει κάποιο σκληρή τροφή
και λόγω μειωμένης αιματικής ροής από την απόφραξη κάποια στιγμή κρέμεται το
σαγόνι και πρέπει να ξεκουραστεί λίγες ώρες. Κατά την εξέταση υπάρχει ευαισθησία
στη κεφαλή και όταν πιέσεις την αρτηρία που πάσχει, δεν πιέζεται γιατί είναι σκληρή.
Κίνδυνος για απώλεια όρασης γιατί οι ακτινωτές αρτηρίες είναι κλάδοι της έξω
καρωτίδας, και μπορεί να χάσεις την αιμάτωση του οπτικού νεύρου, αυτό θέλουμε να
προλάβουμε.

Εργαστηριακά: Υψηλές εώς και τριψήφιες τιμές ΤΚΕ, αυξημένη CRP

Διάγνωση με βιοψία. Όμως δεν θα περιμένουμε βιοψία σε υψηλή υποψία και

τριψήφια ΤΚΕ και κάνουμε πρεδνιζόνη 60 mg ημερησίως.
Ψευδοόγκος του εγκεφάλου: ιδιοπαθής ενδοκράνια υπέρταση, αυξημένη
ενδοκράνια πίεση χωρίς δομική βλάβη πχ υδροκέφαλος, οφείλεται σε διαταραχή του
μεταβολισμού της ορεξίνης. Νέες κοπέλες με αυξημένο σωματικό βάρος ή χρήση
τετρακυκλίνες για την ακμή, ή κατάχρηση βιταμίνης Α ή αντισυλληπτικά.
Πονοκέφαλος χειρότερες τις πρώτες ώρες, ακούνε ενδοκράνιους θορύβους -
σφύζοντες εμβοές, μπορεί να βλέπουνε μυγάκια ή να έχουν διπλωπία γιατί όταν
αυξάνεται οι ενδοκράνια πίεση τα απαγωγά νεύρα έχουν μακρά πορεία, πιέζονται και
δεν μπορεί να γίνει απαγωγή του ενός ή και των 2 οφθαλμών.

Κλινικά θα δούμε οίδημα οπτικής θηλής, κίνδυνος απώλεια όρασης. Εξέταση

οπτικών πεδίων με την περίμετρο: υπάρχει συγκεντρωτική στένωση οπτικών πεδίων
και αύξηση της πυκνής κηλίδος
Διάγνωση: πάντα απεικόνιση, κατά προτίμηση MRI για αποκλεισμό όγκου. Δεύτερο
πιο συχνό εύρημα: θρόμβωση εγκαρσίου κόλπου, πολύ συχνή για αυτό πρέπει να
γίνεται απεικόνιση. Υπάρχουν και άλλα χαρακτηριστικά: το τουρκικό εφίππιο να είναι
άδειο. Επιβεβαιώνουμε την διάγνωση με ΟΝΠ και μετράμε την πίεση διάνοιξης,
αμέσως μετά την ΟΝΠ νιώθουν μια βελτίωση, η οποία όμως δεν είναι για πολύ.

Θεραπεία: αιτιολογική πχ διακοπή φαρμάκου,

και χρήση ακεταζολαμίδης (αναστολέας καρβονικής ανυδράσης) που ελαττώνει την
παραγωγή του ΕΝΥ και ρίχνει την ενδοκράνια πίεση, αλλιώς lasix ή τοπιραμάτη.
Όταν δεν βελτιώνεται με την φαρμακευτική θεραπεία μπορεί να γίνει χειρουργική
αντιμετώπιση όπως κοιλιοπεριοτοναικό shunt, τρύπες στην σκληρά μήνιγγα στο
οπτικό νεύρο που περιβάλλεται το οπτικό νεύρο από σκληρά γύρω γύρω

RED FLAGS: ο πονοκέφαλος είναι επικίνδυνος

- Αιφνίδια εμφάνιση
- Κεραυνοβόλος
- Συνοδά νευρολογικά σημεία και συμπτώματα
- Έντονος πόνος αυχένα με ή χωρίς πυρετό
- Ξεκινάει για πρώτη φορά άνω των 50 ετών
- Χειροτερεύει με αλλαγές θέσεις
- Αλλάζει ο τύπος του πονοκεφάλου

Πρωτοπαθής ημικρανία

Ημικρανία: φαίνεται να υπάρχει κάποια κληρονομικότητα πχ στις γυναίκες η μαμά

τους είχε ημικρανία, στα αγόρια και οι δύο γονείς είχαν. Σπάνια μορφή ημικρανία:
Οικογενής ημιπληγική ημικρανία, οφείλεται σε μεταλλάξεις γονιδίων που της
προξενούν, πχ CACNA1A, ATP1A2.
Πρακτικά όμως στις άλλες δεν έχει αναγνωριστεί συγκεκριμένο γονίδιο.
Πολλοί εκλυτικοί παράγοντες πχ αλλαγή καιρού, υγρός καιρός και πολλοί άλλοι που
τη χειροτερεύουν όπως είναι η ΑΠ, ο ακατάστατος ύπνος, το τραύμα, οι ορμόνες,
χρήση φαρμάκων πχ νιτρώδη, αντισυλληπτικά, viagra
Πολλές συννοσηρότητες: ανοιχτό ωοειδές τρήμα, πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας,
Raynaud φαινόμενο, ΑΕΕ, τριπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν επιληψία και
διπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν ψυχιατρικές διαταραχές πψ διπολική
διαταραχή, κοινωνικές φοβίες, μείζονα κατάθλιψη

Κύρια συμπτώματα ημικρανίας είναι ο πονοκέφαλος. Ένα 20% έχουν και αύρα, η
οποία είναι παροδικά εστιακά νευρολογικά ελλείμματα που διαρκούν από κάποια
λεπτά εώς 1h. Άρα υπάρχει η ημικρανία με αύρα και η ημικρανία χωρίς αύρα.

Διάγνωση ημικρανίας χωρίς αύρα:

- Τουλάχιστον 5 κρίσεις στη ζωή του, που διαρκούν 4 με 72 ώρες με ανεπιτυχή
θεραπεία ή χωρίς θεραπεία.
- Ο πονοκέφαλος έχει τουλάχιστον 2 από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
1. Ετερόπλευρη τοπογραφία, 2. Σφύζουσα, 3.Μέτριας με υψηλής έντασης,
4.Χειροτερεύει με φυσική δραστηριότητα πχ να σκύψεις, να ανεβοκατεβείς σκάλες
- Ένα από τα παρακάτω κατά την διάρκεια του πονοκεφάλου:
1. Ναυτία και/η εμετός, 2. Φωτοφοβία, φωνοφοβία
- Δεν υπάρχει άλλη καλύτερη διάγνωση

Διάγνωση ημικρανίας με αύρα:

- Ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα, πρέπει δηλαδή να γνωρίζουμε τα εστιακά
νευρολογικά ελλείμματα, τα οποία είναι πλήρως αναστρέψιμα:
1.Οπτικά, 2.Σωματοαισθητικά, 3.Απώλεια λόγου, 4.Κινητική διαταραχή κα
Αυτά δεν ξεκινούν αιφνίδια όπως σε ένα ΑΕΕ αλλά παίρνουν ώρα τουλάχιστον 5
λεπτά για να αναπτυχθούν και διαρκούν εώς 1h και να έχει κανείς Τουλάχιστον 2
κρίσεις στην ζωή του

Χρόνια ημικρανία: τους τελευταίους 3 μήνες το μεγαλύτερο μέρος κάθε μήνα έχει
καταληφθεί από κεφαλαλγία και τουλάχιστον οι μισές μέρες. Από αυτές τις μέρες που
έχουν καταληφθεί με ημικρανία, οι μισές έχουν ημικρανικά χαρακτηριστικά.

Ημικρανική κρίση:

1. Πρόδρομη φάση: 70% η πρόδρομη φάση της ημικρανίας, πριν ξεκινήσει η κρίση,
αλλάζει η διάθεσή τους, χασμουριούνται, δεν μπορούν να σκεφτούν σωστά, θέλουν
να φάνε γλυκά, έχουν αίσθηση ότι ο αυχένας είναι δυσκαμπτος, οι γυναίκες έχουν
οίδημα μαστών. Βλέπουμε ότι αυτό οφείλεται σε ενεργοποίηση του υποθαλάμου,
ενεργοποίηση της φαιάς ουσίας γύρω από το υδραγωγό, οπότε αυτά που τα
συμπτώματα που περιγράφουμε φαίνεται ότι είναι υποθαλαμικά συμπτώματα.
2. Αυρα: Μετά από την πρόδρομη φάση είναι η αύρα σε όσους υπάρχει (15-
18%).Έχει άμεση σχέση με ένα φαινόμενο, φλοιώδης διαχεόμενη καταστολή, είναι
μια κατασταση που καταστελλεται η νευρική λειτουργία χωρίς να υπάρχει ισχαιμία,
πέφτει η αιματική παροχή σε αυτές τις περιοχές ποτέ όμως σε επίπεδα ισχαιμίας.
Δεν ξέρουμε που οφείλεται αυτό.
Οπτική αύρα: σπινθηροβόλο σκότωμα, φώτα, δεν είναι σκοτεινό, αρχίζει από μια
γωνία του οπτικού πεδίου και επεκτείνεται
Σωματοαισθητικό: αρχίζει από το χέρι και ανεβαίνει ή κατεβαίνει ανάλογα, ακολουθεί
την τοπογραφία του φλοιού και είναι κάτι που εξελίσσεται σιγά σιγά.

3. Κεφαλαλγία: Η φάση της κεφαλαλγίας που διαρκεί 4-72h. Οφείλεται σε

ενεργοποίηση του τρίδυμου αγγειακού συστήματος, δηλαδή κυρίως ενεργοποίηση
του V1 που έχει συνδέσεις με αρτηρίες και φλέβες στη σκληρά μήνιγγα και με
το νωτιαίο πυρήνα του τριδύμου. Δυο βασικοί νευροδιαβιβαστές: σεροτονίνη 5-
HT και καλσιτονίνη σχετιζόμενο πεπτίδιο cGRP. Το cGRP είναι πολύ σημαντικό
γιατί είναι και θεραπευτικός στόχος, έχουν δημιουργηθεί αντισώματα έναντι του
cGRP που μπλοκάρουν την δράση του cGRP και φαίνεται ότι αυτό βοηθάει στην
πρόληψη των κρίσεων ημικρανίας.

Διάταση ή διαστολή μεγάλων ενδοκράνιων αγγείων δεν υπάρχει,

4. Μετάδρομο/ μεσοκριτική φάση

Η ημικρανία θεωρείται νευραγγειακό σύμπτωμα.Έχουμε έναν φλοιό που είναι εύκολο

να διεγερθεί σε σχέση με έναν μη ημικρανικό φλοιό.

Θεραπεία:

- Πρέπει να συμβουλεύουμε τους ασθενείς να έχουν ένα σταθερό πρόγραμμα όσον

αφορά τον ύπνο, του πότε τρώνε, να μην παραλείπουν γεύματα. Ζητάμε να
καταγράψουν τις κρίσεις τους και τι κάνουν γύρω από την κρίση για να δούμε εάν
υπάρχουν εκλυτικοί παράγοντες και να δούμε τι πρέπει να τροποποιήσουμε. Έχουμε
2 θεραπευτικές επιλογές η μια είναι να θεραπεύσω μια κρίση την στιγμή που έρχεται
και το αλλο να προλάβω τις κρίσεις πχ εάν κάποιος έχει πολλές κρίσεις να είναι σε
μια μακροχρόνια θεραπεία. Η μια θεραπεία δεν αναιρεί την άλλη.

- Στην οξεία φάση η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει όλα τα κοινά φάρμακα όπως
παναντολ 1000g, ΜΣΑΦ, ιβουπροφαίνη. Κατά κανόνα προτιμάμε να τα συνδυάζουμε
αυτά με αντιεμετικά φάρμακα όπως είναι μετοκλοπραμίδη γιατί βοηθούν στην
απορρόφηση του άλλου φαρμάκου και γιατί από μόνη της η μετοκλοπραμίδη έχει
αντιημικρανική δράση. Κοιτάμε να ξεκινάμε με απλά αναλγητικά φάρμακα μαζί με
μετοκλοπραμίδη εάν αυτή χρειάζεται. Εάν δεν είναι αποτελεσματικά πάμε σε πιο
ειδικές για την ημικρανία θεραπείες όπως είναι οι τριπτάνες.
Οι τριπτάνες είναι αγωνιστές των υποδοχέων d,b,d,f της σεροτονίνης, δεν είναι
αναλγητικά. Υπάρχουν 7 σε μορφή ταμπλέτας και 2 σε μορφή ρινικού σπρέι. Η
ριζατριπτάνη, ελετριπτάνη σε μεγάλη δόση στα 80 mg και αλμοτριπτάνη είναι οι πιο
αποτελεσματικές και μας διατηρούν χωρίς πονοκέφαλο για όλο το 24h.
Στη θεραπεία ημικρανίας θέλω να πετύχω: να τελειώσει η κρίση σε 2h, αποφυγή
εμετού ή άλλων συμπτωμάτων, να μπορεί να λειτουργήσει στην καθημερινότητά του,
να μην έχει αναπηρία από αυτό, να μην έχει σύντομη επανεμφάνιση της κρίσης το
επόμενο 24h
- Η συχνή χρήση θεραπειών οξείας φάσης οδηγεί σε κεφαλαλγία από κατάχρηση
αναλγητικών αλλάζοντας την φυσιολογία του εγκεφάλου και έτσι μπαίνουν σε φαύλο
κύκλο συνεχών κεφαλαλγιών. Για αυτό πάντα θέλουμε να περιορίζουμε την θεραπεία
της οξείας φάσης σε λιγότερες από 3 την εβδομάδα, αποφυγή φαρμάκων όπως είναι
οπιοειδή και βαρβιτουρικά που αυξάνουν την πιθανότητα για κεφαλαλγία από
κατάχρηση
- Μπαίνουν τα τελευταία χρόνια τα Gepants, που είναι μικρομόρια που μπλοκάρουν
τον CGRP. Στην ΕΕ έχει εγκριθεί το Rimegepant 75mg OD tablet σαν δόση έναρξης
και χρησιμοποιείται και για προφύλαξη και στην οξεία φάση.

Πότε δίνουμε προφύλαξη?

Όταν οι ασθενείς έχουν πολλές, συχνές κρίσεις, έχουν αναπηρία από αυτές τις
κρίσεις, δεν μπορούν να ζήσουν την ζωή τους. Ένα 30% χρειάζεται προφύλαξη. Για
να γίνει αυτό χρειάζεται ο ασθενής να καταγράψει 2-3 μήνες το ημερολόγιο και μετά
να ξανακαταγραφεί σε ημερολόγιο για να δούμε την ανταπόκρισή του.
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν β-αναστολείς: μετοπρολόλη, αντιυπερτασικά:
λισινοπρίλη και καντεσαρτάνη, αντιεπιληπτικά: βαλπροϊκό και τοπιραμάτη που έχουν
τις δικές τους παρενέργειες και δυσκολευόμαστε να τις δώσουμε σε κάποια που
θέλει να μείνει έγκυος. Το Mg έχει κάποια θέση.
Το botox στους περικράνιους μύες είναι μια πολύ καλή επιλογή σε άτομα με χρόνια
ημικρανία.
Υπάρχει και ο διεγέρτης του τριδύμου.
Τα τελευταία χρόνια όμως αυτό που έχει φανεί επανάσταση είναι τα λεγόμενα
μονοκλωνικά αντισώματα κατά του CGRP: erenumab, galcanezumab είναι υποδόρια
1 φορά τo μήνα, το fremanezumab υποδόριο 1 φορά το τρίμηνο και το eptinezumab
είναι iv 1 φόρα το μήνα. Κάποια δρουν στον υποδοχέα του CGRP, έχουν ελλαττώσει
πολύ την συχνότητα της αναπηρίας και της ημικρανίας.

Κεφαλαλγία τάσεως: πονοκέφαλος χωρίς προσωπικότητα. Σαν να έχουν δέσει κάτι

γύρω από το κεφάλι τους και τους πονάει. Χωρίς συμπτώματα φωτοφοβίας,
φωνοφοβίας, επεισόδια ναυτίας ή εμέτου, δεν επιδεινώνεται με την καθημερινότητα.
Θεραπεία: παναντολ, απλό αναλγητικό. Σε χρόνια κεφαλαλγία τάσεως, καθημερινά,
φυσικοθεραπεία για βελτίωση σχέση αυχένα-κεφαλής, γναθοχειρουργική για
βελτίωση λειτουργίας κροταφογναθικής άρθρωσης. Κοιτάμε να δώσουμε μικρή δόση
τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών (πχ δοθιεπίνη).
Τριδυμικες αυτόνομες κεφαλαλγίες είναι στην κατανομή ενός κλάδου του τριδύμου
και συνοδεύονται από συμπτώματα του αυτόνομου της κεφαλής. Κύριος
εκπρόσωπος είναι η αθροιστική κεφαλαλγία δηλαδή έρχονται πολλές κεφαλαλγίες
μαζί για κάποιο διάστημα και μετά εξαφανίζονται. Είναι πιο συχνό σε άντρες,
υπάρχει συνήθως κάποια οικογενειακή προδιάθεση, εμφανίζεται κυρίως στο τέλος
της δεκαετίας των 20, υπάρχει συσχέτιση με προηγούμενο τραύμα κεφαλής. Αυτό
που είναι ενδιαφέρον είναι πως αν κάνουμε MRI υπάρχει αυξημένος όγκος ιστού
στην περιοχή του υποθαλάμου και της υπόφυσης.
Χαρακτηριστικό της αθροιστικής κεφαλαλγίας: ετήσια και ημερήσια περιοδικότητα,
αυτά τα Clusters που μπορεί να διαρκέσουν 2-3 μήνες και έρχονται τις ίδιες ώρες της
ημέρας ή της νύχτα.
Πάντα ετερόπλευρα και κανένα σημείο δεν περνάει στην απέναντι πλευρά, ακόμα
και όταν κάποιος έχει φωτοφοβία, έχει στο ένα μάτι. Επαναλαμβανόμενες
κεφαλαλγίες που διαρκούν από 15 λεπτά εώς 3 ώρες, είναι γύρω και πίσω από το
μάτι, στο μέτωπο και στο κρόταφο. Το περιγράφουν σαν να βάζει κανείς ένα
πυρακτωμένο σίδερο μέσα στο μάτι τους. Οφείλεται είτε σε ετερόπλευρη
ενεργοποίηση του υποθαλάμου είτε σε δυσλειτουργία παρασυμπαθητικού είτε
σε ενεργοποίηση τριδύμου αγγειακού συστήματος.

Υπάρχει μια σειρά από αυτόνομα συμπτώματα: Ιδρώνει το μέτωπο, πέφτει το βλέφαρο,
μπορεί να έχουμε σ. Horner μικρότερη κόρη, δακρύζει το μάτι, ερυθρότητα του προσώπου,
βουλώνει και τρέχει η μύτη. Οι ασθενείς θέλουν να κουνιούνται, θέλουν να τρέξουνε, να
περπατήσουν, σε αντίθεση με την ημικρανία που θέλουν να πάνε να κλειστούν σε ένα
σκοτεινό δωμάτιο. Στη Δδ σκέφτομαι ανεύρυσμα ή μάζα στο σηραγγώδη κόλπο, στην
περιοχή της υπόφυσης, διαχωρισμό καρωτίδας, γλαύκωμα κλειστής γωνίας → επί υποψίας
κάνω MRI

Θεραπεία σε οξύ επεισόδιο: χορήγηση οξυγόνου 12-15L/min (το οξυγόνο δρά

μόνο στην αθροιστική, δεν δρά στην ημικρανία) και εάν δεν είναι αρκετό
υποδόρια σουματριπτάνη. Το δεύτερο που μας ενδιαφέρει είναι ότι επειδή αυτά τα
μπουκέτα/bout που διαρκούν για αρκετούς μήνες, εμείς θέλουμε να το μειώσουμε και
χρησιμοποιούμε per os κορτικοστεροειδη 100mg, μεθυλπρεδνιζολόνη peros τη μέρα
ή να κάνουμε block του ινιακού νεύρου με κορτιζόνη.

Σαν χρόνια θεραπευτική αγωγή φαίνεται να δρά η βεραπαμίλη, αρχίζει κανείς από
χαμηλές δόσεις 120mg και ανεβάζει σιγά σιγά εώς τα 380 και μπορείς να πάς ακόμα
και πιο πέρα με την προϋπόθεση ότι έχεις κάνει ηλεκτροκαρδιογραφικό έλεγχο γιατί
μπορεί να κάνει καρδιακό μπλοκ και βραδυκαρδία. Ακόμα το λίθιο είναι βοηθητικό.
Το βαλπροϊκό και η τοπιραμάτη έχουν θέσεις, οι β-αναστολείς δεν έχουν καμία θέση,
οι αναστολείς CGRP έχουν θέση αλλά όταν δεν βρίσκουμε φαρμακευτική λύση, η
τελευταία μας επιλογή είναι το DBS, η διέγερση του υποθαλάμου.
 Νευραλγία τριδύμου:
Δεν είναι κεφαλαλγία, είναι πόνος προσωπου. Σαν ηλεκτρικό σοκ, να τσιμπάει,
συνήθως είναι στην κατανομή κλάδων του τριδύμου και κυρίως στο V2.