TEMA: ASAS FIZIK

1
STANDARD PEMBELAJARAN

1.1 KUANTITI FIZIK

1.2 PENYIASATAN SAINTIFIK
1.1.1 Menerangkan kuantiti fizik
1.2.1 Mentafsir bentuk-bentuk graf untuk
1.1.2 Menerangkan dengan menentukan hubungan antara dua
contoh kuantiti asas dan kuantiti fizik.
kuantiti terbitan.
1.2.2. Menganalisis graf untuk mendapatkan
1.1.3 Memerihalkan kuantiti rumusan siasatan.
terbitan dalam sebutan
kuantiti asas dan unit 1.2.3 Menjalankan penyiasatan saintifik dan
asas S.I. menulis laporan lengkap melalui
eksperimen bandul ringkas
1.1.4 Menerangkan dengan
contoh kuantiti skalar
dan kuantiti vektor.

2
 (c) Isipadu

2. Tentukan jisim bongkah kayu itu. Apakah unit

yang digunakan?

…………………………………………………………………

3. Di antara kuantiti yang telah ditentukan itu:

kuantiti yang boleh diukur

terus

Kuantiti ditentukan dengan

menggunakan kaedah
menghitung

Apakah itu kuantiti asas?

1.1

Dalam pembelajaran fizik, kita perlu menjalankan Aktiviti 2 :

siasatan. Kita mengumpulkan maklumat melalui
pemerhatian dan membuat pengukuran. Kita
mengukur pelbagai jenis kuantiti.
Apakah itu kuantiti fizik?
Perhatikan gambar-gambar berikut. Senaraikan
kuantiti fizik yang diukur, alat pengukur yang
digunakan serta unit pengukuran yang terlibat dalam
setiap gambar.

Aktiviti 1
Tujuan : Mengkaji kuantiti asas
1. Anda dibekalkan sebongkah kayu. Gunakan
pembaris yang sesuai untuk menentukan:

Kuantiti fizik Ukuran

(a) Tebal Kuatiti Asas Alat

S.I. Unit
pengukur
(b) Luas

3
 8. Tekanan = Daya P=F
luas A

9. Kerja = daya x sesaran W = Fs

10. Kuasa = Kerja P=W

masa t

11. Cas, Q Q = Arus x masa = It

Apakah itu kuantiti terbitan?

Aktiviti 3/Activity 3:
Latihan 1 / Exersise 1
1. Pemanjangan spring berkadar terus dengan daya
regangan yang bertindak ke atas spring. Ianya
Tentukan unit bagi kuantiti terbitan berikut. ditunjukkan melalui formula:
1. Luas = panjang x lebar A = l2
F = kx di mana F = daya (unit N)
k = pemalar spring
x = regangan spring (unit m)
tentukan unit bagi pemalar spring, k.
2. Isipdu = panjang x lebar x tinggi V = l3

Beri definasi kuantiti skala dan vektor

3. Ketumpatan = jisim ρ=m
Kuantiti scalar Kuantiti vektor
isipadu V

4. Halaju = sesaran v=s

masa t

Aktiviti 3
1. Kaji penerangan peristiwa berikut dengan teliti
dan tentukan peristiwa mana yang memerlukan
5. Momentum = jisim x halaju p = mv
magnitude, atau kedua-duannya untuk
menentukannya.

Penerangan peristiwa Magnitud Arah

6. 6. Pecutan = perubahan halaju a = (v – u)
7. masa t Berjalan 500 m dan anda
akan jumpa kedai

Berjalan 500 m ke kiri dari

simpang dan anda akan
7. Daya = jisim x pecutan F = ma jumpa kedai

Suhu bilik ini ialah 25 ⁰C.

4
 Lokasi Ayer Hitam ialah
60 km ke barat daya
Johor Bahru.

Kuasa mentol ialah 80 W.

2. Beri contoh kuantit skalar dan vector.

Kuantiti skalar Kuantiti vector

Jenis graf:
Garis:……………
Lalu asalan: …….
Kecerunan: ……….

Tafsiran graf:
1.2

Mentafsir bentuk-bentuk graf untuk menentukan

hubungan antara dua kuantiti fizik.
Graf diplot untuk mentafsir bentuk graf dan
seterusnya menentukan hubungan antara dua
kuantiti fizik.

Aktiviti 4
Tujuan: Membincangkan bentuk graf yang
menunjukkan hubungan antara dua kuantiti fizik

Jenis graf:
Jenis graf:
Garis:……………
Garis:…………… Lalu asalan: ……. Kecerunan: ………
Lalu asalan: …….
Kecerunan: ……….
Tafsiran graf:
Tafsiran graf:

Jenis graf:
Garis:……………
Lalu asalan: …….
Kecerunan: ………. Jenis graf:
Garis:…………… Lalu asalan: ……. Kecerunan: ………
Tafsiran graf:
Tafsiran graf:

5
 Jenis graf:

Tafsiran graf:

Jenis graf:

Jenis graf:

Tafsiran graf:

Tafsiran graf:

Jenis graf:

Menganalisis Graf untuk Mendapatkan Rumusan

Tafsiran graf: Siasatan

Aktiviti 5
Tujuan: Lima perkara dalam menganalisis graf

Jenis graf: 1. Lengkapkan jadual di bawah bagaimana

menganalisis graf

1.

2.
Tafsiran graf:

3.

4.

Jenis graf:
5.

2. Seorang murid menjalankan eksperimen untuk

menyiasat hubungan haba diserap, Q dan
perubahan suhu, ϴ, bagi air yang berjisim tetap.
Tafsiran graf: Keputusan eksperimen ditunjukkan oleh graf Q
melawan ϴ dalam Rajah 2.

(i) Nyatakan hubungan antara Q dan ϴ.

…………………………………………………………………

6
 (ii) Tentukan nilai Q apabila ϴ = 1.25⁰C. Tunjukkan k = ……………………….
pada graf itu bagaimana anda menentukan
nilai Q.

…………………………………………………………………

(iii) Hitung kecerunan, k, bagi graf Q melawan ϴ.

Tunjukkan pada graf bagaimana anda
menentukan nilai k.

4. Seorang murid menjalankan eksperimen

untuk menyiasat hubungan di antara beza
keupayaan, V, dengan arus, l, bagi tiga sel
kering yang disusun selari,
(i) Apakah yang berlaku kepada V apabi/a I
benambah?

……………………………………………………………
3. Seorang pelajar menjalankan eksperimen untuk
ii. Tentukan nilai V apabila I = 0.1 A. Tunjukkan
menyiasat hubungan antara kedalaman bongkah
pada graf itu bagaimana anda menentukan
kayu, h yang tenggelam dalam cecair dan jisim
nilai V
berslot, m yang diletakkan di atas bongkah kayu
tersebut. Keputusan eksperimen ditunjukkan
dalam graf h lawan m V = ………………………………………………

(i) Nyatakan hubungan antara h dan m. iii. Hitungkan kecerunan, k, bagi grafV melawan I
Tunjukkan pada graf itu bagaimana anda
………………………………………………………………… menghitung nilai k.
(ii) Tentukan nilai h apabila m = 0.20 kg.
Tunjukkan pada graf bagaimana anda
menentukan nilai h.

h = ………………..

(iii) Hitungkan kecerunan, k bagi graf itu.

Tunjukkan pada graf itu bagaimana anda
menghitung k.

7
 Tujuan: Memplot graf daripada set data yang diberi
dan menganalisis graf

Seorang pelajar menjalankan eksperimen dengan

susunan radas yang ditunjukkan dalam Rajah di
bawah untuk menyiasat hubungan antara daya, F
dengan pemanjangan spring, x. Dapatan eksperimen
ditunjukkan dalam jadual. Bantu pelajar itu untuk
membuat rumusan penyiasatan mengenai
eksperimen spring itu melalui analisis graf.

F/N 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0

x/cm 0.8 1.6 2.4 3.2 4.0 4.8 5.6 6.4

1. Lukiskan graf F melawan x.

Aktiviti 6

8
9
 Experiment 1.1:
2. Analisa graf anda untuk perkara-perkara yang
dinyatakan di bawah: Inferens: ………………………………………………
a) Nyatakan hubungan antara F dengan x.
………………………………………………………………
………………………………………………………………..
Hipotesis: ……………………………………………
………………………………………………………………..
………………………………………………………………
b) Hitungkan kecerunan graf, k. Tunjukkan
pada graf itu bagaimana anda menentukan Tujuan: ………………………………………………….……
nilai k.
………………………………………………………………

Pembolehubah manipulasi: ………………………………

Pembolehubah bergerak balas: …………………………

Pembolehubah dimalarkan: ………………………………

c) Persamaan yang menghubungkan kait F da x Radas & bahan: ……………………….……………………

ialah F = kx, iaitu k ialah pemalar daya bagi
spring itu. Tentukan nilai k dalam unit S.I. …………………………………………………………………..

…………………………………………………………………..

Susunan radas:

d) Luas di bawah graf mewakili kerja yang

dilakukan untuk meregang spring. Tentukan
kerja yang diperlukan untuk meregangkan
spring sebanyak 5 cm.

e) Tentukan nilai F apabila x = 3.5 cm. F = ……..

Prosedur:
f) Ramalkan nilai x apabila F = 5.0 N. x = …….. Kaedah mengawal pemboehubah manipulasi:

………………………………………………………………

……………………………………………………………..

……………………………………………………………..

Kaedah mengukur pembolehubah bergerakbalas:

……………………………………………………………..

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

Kaedah mengulang:

……………………………………………………………..

……………………………………………………………..
10
 Analyse data: Plot graf of R against l.
Jadualkan data untu nilai l, t, T, T2.
Conclusion:

……………………………………………………………..

……………………………………………………………..

……………………………………………………………..

Precaution:

………………………………………………………………

………………………………………………………………

Tutorial
1. Rajah 1 menunjukkan sebuah bekas aiskrim
berperisa coklat. Terdapat label yang 2. Rajah 1 ialah graf yang diperoleh apabila laju
menunjukkan beberapa kuantiti fizik pada sebuah kereta diuji. Graf laju, v diplotkan
bekas tersebut. melawan masa t.

Kuantiti fizik boleh diklasifikasikan sebagai

kuantiti asas dan kuantiti terbitan. (a) Tentukan kecerunan graf v melawan t.
(a) Apakah yang dimaksudkan dengan kuantiti
asas?
(b) Tentukan pintasan graf apabila t = 0.
.............................................................................
(c) Nyatakan hubungan antara laju, v dengan
.............................................................................. masa, t.
(b) Berdasarkan Rajah 1, klasifikasikan semua ...................................................................................
kuantiti fizik ke dalam Jadual 1.

Kuantiti asas Kuantiti terbitan

11
3. Hashim menjalankan satu eksperimen untuk (e) Bagaimanakah ayunan spring bersama
menyiasat hubugnan antara jisim pemberat pemberat ini boleh dijadikan satu alat
berslot, m dengan tempoh ayunan, T bagi pengukur masa dalam unit saat? (T2 = 4π2m)
suatu spring. K

....................................................................................

4. Rajah menunjukkan bacaan jam randik

mekanikal pada awal dan akhir suatu
eksperimen. Jam randik ini digunakan untuk
mengukur masa 20 ayunan lengkap suatu
bandul ringkas yang panjangnya, l.

Hashim mengambil masa ,t bagi 20 ayunan

lengkap untuk jisim pemberat berslot yang
berbeza. Set data yang diperolehi
ditunjukkan dalam Jadual 1.
(a) (i) Berapakah masa yang diambil untuk
Jisim bandul itu melengkapkan 20 ayunan?
pemberat 20 40 60 80 100
m/g
Masa 20 (ii) Mengapakah masa untuk 20 ayunan
ayunan / 26.0 36.0 44.4 51.0 57.2 lengkap perlu diambil?
t/s
Tempoh, ....................................................................................
T/
(iii) Cadangkan dua langkah
penambaikkan untuk eksperimen ini.
T2 /
.....................................................................................

.....................................................................................
(a) Lengkapkan Jadual 1 dengan menghitungkan
data-data terbitan T dan T2. Nyatakan unit-
(b) (i) Tentukan tempoh ayunan lengkap, T,
unit yang sesuai untuk kedua-dua kuantiti
bagi bandul ini.
fizik tersebut.

(b) Plotkan graf T2 lawan m dengan memilih

(ii) Hubungan antara panjang, l dan
skala-skala yang sesuai. Lukiskan garis
tempoh, T, suatu bandul ringkas
penyuian terbaik pada graf.
diberikan melalui persamaan
l = ( g ) T2
(c) Tentukan kecerunan garis lurus yang telah
4π2
anda lukiskan. Tunjukkan dengan jelas cara
Dengan menggunakan nilai T dalam
anda memperolehnya.
(b)(i), hitungkan panjang bandul, l itu.
[g = 10 ms-2]

5. Hukum kegravitian Semesta Newton boleh

dinyatakan dalam bentuk persamaan berikut:
(d) Jika eksperimen ini dijalankan di permukaan
F = GMm
Bulan, apakah kemungkinan yang akan
r2
berlaku kepada keceruanan graf itu?
F = daya, G = pemalar kegravitian
M, m = jisim r = jarak antara kedua-dua jasad
....................................................................................
(a) Berdasarkan persamaan tersebut,
nyatakan satu contoh
(i) Kuantiti asas: ....................................
12
 (b) Terbitkan unit G dalam sebutan unit asas
(ii) Kuantiti terbitan: .............................. S.I.

(iii) Kuantiti vektor: ...............................

13
14