Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 50 p.

Imię ..................................................................................

1 ( ... / 1 p.)
Podano wzór elektronowy anionu siarczanowego(IV). Określ typ hybrydyzacji
walencyjnych orbitali atomowych siarki, kształt (geometrię) cząsteczki oraz
liczbę wiązań kowalencyjnych σ i π.

2 Aktywność chemiczna fluorowców maleje w kierunku: Cl, Br, I. Jest to spowodowane m.in. zmianami ( ... / 3 p.)
promienia atomowego, zdolności przyjmowania elektronów i elektroujemności. Zaznacz, w jaki sposób
zmieniają się te wielkości.
1. Promień atomowy
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
2. Zdolność przyjmowania elektronów
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
3. Elektroujemność
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
3 Reaktywność litowców rośnie w kierunku Li, Na, K, Rb. Jest to spowodowane m.in. zmianami promienia ( ... / 3 p.)
atomowego, zdolności oddawania elektronów i elektroujemności. Zaznacz, w jaki sposób zmieniają się te
wielkości.
1. Promień atomowy
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
2. Zdolność oddawania elektronów
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
3. Elektroujemność
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
4 Przyporządkuj rodzaj wiązania chemicznego (A–D) do substancji o podanych właściwościach (1–3). ( ... / 1 p.)
1. Substancja stała, która ma wysoką temperaturę topnienia, a w stanie stałym nie przewodzi prądu
elektrycznego. Roztwór wodny tej substancji przewodzi prąd elektryczny.
2. W temperaturze pokojowej – substancja stała, nieprzewodząca prądu elektrycznego.
3. Substancja stała, przewodząca ciepło i prąd elektryczny, ciągliwa i kowalna, o metalicznym połysku.
A. jonowe
B. kowalencyjne niespolaryzowane
C. kowalencyjne spolaryzowane
D. metaliczne
1. _____ 2. _____ 3. _____
5 Przyporządkuj definicje (A–F) do odpowiednich pojęć (1–6). ( ... / 1 p.)
1. kwant energii A. Najmniejsza ilość energii potrzebna do
przeniesienia elektronu z atomu w nieskończoność.
2. stan podstawowy atomu B. Nietrwały stan atomu, który powstał w wyniku
dostarczenia do atomu energii z zewnątrz.
3. energia jonizacji C. Najmniejsza porcja energii.
D. Trwały stan atomu, który powstał w wyniku
dostarczenia do atomu energii z otoczenia.
E. Najmniejsza ilość energii potrzebna do
przyłączenia elektronu do atomu.
F. Trwały stan atomu o najniższej wartości energii.
1. _____ 2. _____ 3. _____

MHHPMODIOLILLOQ Grupa A | strona 1 z 5

6 Poniżej podano właściwości fizyczne trzech substancji chemicznych różniących się rodzajem wiązań ( ... / 1 p.)
chemicznych, które występują pomiędzy tworzącymi je atomami. Przyporządkuj symbol lub wzór
chemiczny odpowiedniej substancji wybranej spośród podanych (A–F) do opisów właściwości (1–3).
Uwględnij wszystkie możliwości.
1. W temperaturze pokojowej – 2. Substancja stała, przewodząca 3. Substancja stała, która ma
substancja ciekła, nieprzewodząca ciepło i prąd elektryczny, ciągliwa i wysoką temperaturę topnienia, a w
prądu elektrycznego. kowalna, o metalicznym połysku. stanie stałym nie przewodzi prądu
elektrycznego. Roztwór wodny tej
substancji przewodzi prąd
elektryczny.

A. Ag B. Br2 C. CH4 D. NaBr E. Cu F. K2O

1. _____ 2. _____ 3. _____
7 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 1 p.)

Polaryzacja wiązania polega na uwspólnieniu elektronów przez atomy

1. P F
łączących się pierwiastków chemicznych.
2. W tworzeniu wiązania chemicznego biorą udział elektrony rdzenia atomowego. P F
Wiązanie koordynacyjne powstaje pomiędzy donorem a akceptorem pary
3. P F
elektronowej.
Elektroujemność to zdolność atomów pierwiastka chemicznego do
4. P F
przyciągania elektronów.
5. Orbital σs–s jest orbitalem molekularnym, a orbital px – orbitalem atomowym. P F

8 W tabeli zestawiono temperatury wrzenia wybranych wodorków niemetali 16. grupy układu okresowego. ( ... / 2 p.)

Wzór wodorku H2O H2S H2Se H2Te

Temperatura wrzenia, °C 100 –60,3 –41,4 –2,1

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2013.

a) Określ, jaka jest zależność między temperaturą wrzenia wodorku a masą atomową niemetalu.
Skorzystaj z danych w tabeli.
b) Wyjaśnij przyczynę dużej różnicy temperatury wrzenia wody i innych wodorków niemetali 16.
grupy, odwołując się do rodzaju wiązań chemicznych w wodzie.
9 Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F − jeśli jest ( ... / 1 p.)
fałszywe.

Podczas tworzenia wiązania jonowego atom pierwiastka chemicznego o niższej

1. elektroujemności pobiera jeden lub kilka elektronów z powłoki walencyjnej P F
atomu pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.
Wiązanie potrójne tworzą trzy pary elektronów. Dwie z nich stanowią wiązanie
2. P F
σ, a jedna – wiązanie π.
Wspólna para elektronów w wiązaniu koordynacyjnym pochodzi od jednego z
3. P F
pierwiastków chemicznych tworzących to wiązanie – od akceptora.
Para elektronowa tworząca wiązanie kowalencyjne spolaryzowane jest silniej
4. P F
przyciągana przez atom pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.

MHHPMODIOLILLOQ Grupa A | strona 2 z 5

10 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 1 p.)

Podczas tworzenia wiązania jonowego atom pierwiastka chemicznego o

1. wyższej elektroujemności pobiera jeden lub kilka elektronów z powłoki P F
walencyjnej atomu pierwiastka chemicznego o niższej elektroujemności.
Wiązanie podwójne tworzą dwie pary elektronów. Jedna z nich stanowi
2. P F
wiązanie σ, a druga – wiązanie π.
Wspólna para elektronów w wiązaniu koordynacyjnym pochodzi od jednego z
3. P F
pierwiastków chemicznych tworzących to wiązanie – donora.
Para elektronowa tworząca wiązanie kowalencyjne spolaryzowane jest silniej
4. P F
przyciągana przez atom pierwiastka chemicznego o niższej elektroujemności.

11 Wskaż zbiór wzorów sumarycznych cząsteczek o strukturze płaskiej. ( ... / 1 p.)

A. CH4, H2O, C2H2, BF3 C. BF3, H2O, C2H6, CO2
B. BeCl2, BF3, C2H4, CO2 D. C6H6, CO2, NH3, H2O

12 Wybierz grupę cząsteczek o niezerowym momencie dipolowym. ( ... / 1 p.)

A. SO3, HCl, H2, NaCl C. CO, KCl, HF, NH3
B. CO, HCl, BeCl2, BCl3 D. SiH4, BeF2, HF, O2

13 Przedstawiono schematy powstawania orbitali molekularnych (A i B) oraz orbitale molekularne σ i π (a i b). ( ... / 1 p.)

A. B. a. b.

Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań dotyczących budowy cząsteczki S2.

Na schemacie (A / B) przedstawiono nakładanie się orbitali atomowych (3s / 3px / 3py), które prowadzi do
powstania orbitalu molekularnego σ oznaczonego literą (a / b). Orbital ten powstaje w wyniku (liniowego /
bocznego ) nakładania się orbitali atomowych. W cząsteczce S2 liczba elektronów wiążących wynosi (2 / 4 /
6).
14 Każdemu typowi hybrydyzacji można przypisać inny schemat orbitali zhybrydyzowanych. Wskaż schemat ( ... / 1 p.)
ilustrujący hybrydyzację typu sp2.
A. B. C. D.

15 Wybierz poprawne stwierdzenie. ( ... / 1 p.)

A. W krysztale chlorku wapnia znajdują się regularnie ułożone kationy wapnia oraz aniony chlorkowe,
których liczba pozostaje w stosunku 1 : 2.
B. W krysztale chlorku wapnia znajdują się regularnie ułożone kationy wapnia oraz aniony chlorkowe,
których liczba pozostaje w stosunku 1 : 1.
C. W krysztale chlorku wapnia znajdują się regularnie ułożone cząsteczki, pomiędzy którymi istnieją silne
oddziaływania międzycząsteczkowe.
D. W krysztale chlorku wapnia znajdują się regularnie ułożone kationy wapnia oraz aniony chlorkowe,
których liczba pozostaje w stosunku 2 : 1.

MHHPMODIOLILLOQ Grupa A | strona 3 z 5

16 Wybierz poprawny opis liczby wiązań s i p w cząsteczce acetylenu (C2H2). ( ... / 1 p.)

A. W cząsteczce acetylenu znajdują się trzy wiązania s i dwa wiązania p.

B. W cząsteczce acetylenu znajdują się cztery wiązania s i dwa wiązania p.
C. W cząsteczce acetylenu znajdują się: jedno wiązanie s i dwa wiązania p.
D. W cząsteczce acetylenu znajdują się dwa wiązania s i trzy wiązania p.
17 Wskaż zbiór wzorów sumarycznych związków chemicznych o wiązaniach jonowych. ( ... / 1 p.)
A. CaCl2, Na2O, CO2, NaCl C. KOH, Na2O, KF, HNO3
B. NaOH, KCl, H2SO4, K2O D. NaOH, CaO, K2O, NaCl

18 Wskaż zestaw wzorów cząsteczek, które mają przynajmniej jedno wiązanie koordynacyjne. ( ... / 1 p.)
A. SO2, HNO3, NO2, PH3 C. NO2, HNO2, HNO3, NH3
B. SO , H SO , NH +, HNO D. H2S, H2SO4, H3PO4, NH3
3 2 4 4 3

19 Wskaż poprawny opis właściwości wody. ( ... / 1 p.)

A. Woda ma wysoką temperaturę wrzenia i dużą pojemność cieplną na skutek występowania w niej wiązań
wodorowych.
B. Obecność wiązań wodorowych w wodzie powoduje, że ma ona wysokie napięcie powierzchniowe i małą
pojemność cieplną.
C. Woda ma niską temperaturę wrzenia i małą pojemność cieplną na skutek występowania w niej wiązań
wodorowych.
D. Obecność wiązań wodorowych w wodzie powoduje, że ma ona niską temperaturę wrzenia i wysokie
napięcie powierzchniowe.
20 Wskaż opis typów wiązań w chlorku amonu (NH4Cl). ( ... / 1 p.)

A. Wiązanie jonowe oraz cztery wiązania kowalencyjne spolaryzowane, w tym jedno koordynacyjne.
B. Wiązanie jonowe oraz trzy wiązania kowalencyjne spolaryzowane.
C. Wiązanie jonowe oraz cztery wiązania kowalencyjne spolaryzowane.
D. Cztery wiązania kowalencyjne spolaryzowane, w tym jedno koordynacyjne.
21 Zaznacz zbiór pierwiastków chemicznych uszeregowanych według malejącej elektroujemności. ( ... / 1 p.)
A. Beryl, potas, sód, siarka, tlen, azot. C. Fluor, tlen, azot, fosfor, wodór.
B. Fluor, tlen, azot, wapń, magnez, sód. D. Sód, magnez, wapń, azot, tlen, fluor.
22 Zaznacz zbiór pierwiastków chemicznych uszeregowanych według wzrastającej elektroujemności. ( ... / 1 p.)
A. Wapń, magnez, sód, tlen, azot, fluor. C. Sód, wapń, magnez, azot, tlen, fluor.
B. Fluor, tlen, azot, wapń, magnez, sód. D. Magnez, sód, wapń, azot, tlen, fluor.
23 Substancje o podanych wzorach podziel ze względu na typ hybrydyzacji (sp, sp2, sp3), której ulega ( ... / 3 p.)
atom centralny. Pamiętaj, że hybrydyzacji nie ulegają te orbitale, które tworzą wiązania typu π.
BCl3, CO, HCN, NH3, BeCl2, SO3, NO2, CO32–, CCl4, H2O, HClO3

24 Na podstawie podanych informacji określ typ hybrydyzacji, jakiej ulegają orbitale atomowe atomów ( ... / 1 p.)
centralnych.
a) cząsteczka amoniaku ma budowę piramidy trygonalnej, a kąt między wiązaniami wynosi ok. 107°
b) w cząsteczce tlenku węgla(IV) kąt między wiązaniami wynosi 180°
c) hybrydyzacji ulegają jeden orbital s i jeden orbital p
d) anion azotanowy(V) ma budowę trygonalną
25 Napisz wzory sumaryczne dwuskładnikowych związków chemicznych, które mogą zostać utworzone z ( ... / 2 p.)
pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych: Z = 8, Z = 11, Z = 16. Na podstawie różnicy
elektroujemności, określ rodzaj wiązań chemicznych występujących we wskazanych związkach.

MHHPMODIOLILLOQ Grupa A | strona 4 z 5

26 Określ typy hybrydyzacji oraz kształty cząsteczek (liniowy, trygonalny, tetraedryczny, trójkąta ( ... / 3 p.)
równobocznego, czworościanu foremnego), jakie powstały w wyniku „wymieszania” podanych
orbitali.

Opis hybrydyzacji Typ hybrydyzacji Kształt cząsteczki

jeden orbital s i jeden orbital p

jeden orbital s i dwa orbitale p

jeden orbital s i trzy orbitale p

27 Napisz wzór elektronowy kropkowy lub kreskowy (z uwzględnieniem wolnych par elektronowych ( ... / 1 p.)
i wiązań koordynacyjnych) cząsteczki kwasu siarkowego(VI).
28 Napisz wzory sumaryczne jedno- i dwuskładnikowych substancji chemicznych, które mogą zostać ( ... / 3 p.)
utworzone z pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych: Z = 17, Z = 19 oraz Z = 1. Na podstawie
różnicy elektroujemności określ rodzaj wiązań chemicznych występujących we wskazanych związkach.
29 Atomy pierwiastków chemicznych mogą łączyć się za pomocą różnych wiązań chemicznych (jonowych, ( ... / 2 p.)
kowalencyjnych niespolaryzowanych, kowalencyjnych spolaryzowanych, koordynacyjnych, metalicznych).
Poniżej przedstawiono schematy powstawania wiązań chemicznych, które może tworzyć chlor. Określ
rodzaj wiązania chemicznego w każdej z przedstawionych substancji.

a)

b)

c)
30 Narysuj sposób powstawania wiązania chemicznego w bromku sodu, stosując wzory elektronowe ( ... / 2 p.)
(kropkowe lub kreskowe). Zaznacz poprawne uzupełnienia zdania.
W węzłach sieci krystalicznej stałego bromku sodu znajdują się (atomy / jony) sodu i (atomy / jony)
bromkowe. Tworzenie się wiązania (jonowego / kowalencyjnego / metalicznego) w NaBr spowodowane jest
(dużą / małą) różnicą elektroujemności sodu i bromu. Wiązania chemiczne tworzą się w wyniku
(uwspólnienia / przeniesienia) elektronów pomiędzy atomami sodu i bromu. Pomiędzy utworzonymi
(cząsteczkami / jonami) występują siły elektrostatycznego (odpychania / przyciągania).
31 Napisz wzór elektronowy (kreskowy) cząsteczki tlenku krzemu SiO2. Następnie określ liczbę ( ... / 2 p.)
występujących w niej wiązań σ, wiązań π oraz liczbę wolnych par elektronowych.
32 ( ... / 2 p.)
Na podstawie wzoru kreskowego kwasu siarkowego(VI) ustal liczbę
występujących w jego cząsteczce wiązań:
a) kowalencyjnych niespolaryzowanych,
b) kowalencyjnych spolaryzowanych,
c) koordynacyjnych
d) σ i π.

33 Poniżej przedstawiono wzory elektronowe wybranych cząsteczek homojądrowych. Podkreśl wzory ( ... / 2 p.)
elektronowe, które zostały zapisane poprawnie. Następnie na podstawie różnicy elektroujemności,
określ rodzaj wiązania chemicznego występującego w każdej z cząsteczek.

MHHPMODIOLILLOQ Grupa A | strona 5 z 5

Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 50 p.
Imię ..................................................................................

1 ( ... / 1 p.)
Podano wzór elektronowy anionu siarczanowego(VI). Określ typ hybrydyzacji
walencyjnych orbitali atomowych siarki, kształt (geometrię) cząsteczki oraz
liczbę wiązań kowalencyjnych σ i π.

2 Aktywność chemiczna fluorowców maleje w kierunku: Cl, Br, I. Jest to spowodowane m.in. zmianami ( ... / 3 p.)
promienia atomowego, zdolności przyjmowania elektronów i elektroujemności. Zaznacz, w jaki sposób
zmieniają się te wielkości.
1. Zdolność przyjmowania elektronów
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
2. Elektroujemność
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
3. Promień atomowy
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
3 Reaktywność fluorowców maleje w kierunku Cl, Br, I. Jest to spowodowane m.in. zmianami promienia ( ... / 3 p.)
atomowego, zdolności przyjmowania elektronów i elektroujemności. Zaznacz, w jaki sposób zmieniają się
te wielkości.
1. Promień atomowy
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
2. Zdolność oddawania elektronów
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia sie
3. Elektroujemność
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
4 Przyporządkuj rodzaj wiązania chemicznego (A–D) do substancji o podanych właściwościach (1–3). ( ... / 1 p.)
1. W temperaturze pokojowej – substancja ciekła, nieprzewodząca prądu elektrycznego.
2. Substancja stała, przewodząca ciepło i prąd elektryczny, ciągliwa i kowalna, o metalicznym połysku.
3. Substancja stała, która ma wysoką temperaturę topnienia, a w stanie stałym nie przewodzi prądu
elektrycznego. Roztwór wodny tej substancji przewodzi prąd elektryczny.
A. jonowe
B. kowalencyjne niespolaryzowane
C. kowalencyjne spolaryzowane
D. metaliczne
1. _____ 2. _____ 3. _____
5 Przyporządkuj definicje (A–F) do odpowiednich pojęć (1–3). ( ... / 1 p.)
1. elektroujemność A. Zdolność atomu do przyciągania elektronów, gdy
tworzy on związek chemiczny z atomami innego
pierwiastka.
2. stan wzbudzony B. Nietrwały stan atomu, który powstał w wyniku
dostarczenia do atomu energii z zewnątrz.
3. foton C. Najmniejsza porcja energii.
D. Trwały stan atomu, który powstał w wyniku
dostarczenia do atomu energii z otoczenia.
E. Stan układu fizycznego o energii większej od
energii stanu podstawowego.
F. Nośnik oddziaływań elektromagnetycznych nie
posiadający ładunku elektrycznego ani momentu
magnetycznego. Jest kwantem pola
elektromagnetycznego, np. światła widzialnego.
1. _____ 2. _____ 3. _____

MHHPMODIOLILLOQ Grupa B | strona 1 z 5

6 Poniżej podano właściwości fizyczne trzech substancji chemicznych różniących się rodzajem wiązań ( ... / 1 p.)
chemicznych, które występują pomiędzy tworzącymi je atomami. Przyporządkuj symbol lub wzór
chemiczny odpowiedniej substancji wybranej spośród podanych (A–F) do opisów właściwości (1–3).
Uwględnij wszystkie możliwości.
1. Substancja stała, która ma 2. W temperaturze pokojowej – 3. Substancja stała, przewodząca
wysoką temperaturę topnienia, a w substancja stała, nieprzewodząca ciepło i prąd elektryczny, ciągliwa i
stanie stałym nie przewodzi prądu prądu elektrycznego. kowalna, o metalicznym połysku.
elektrycznego. Roztwór wodny tej
substancji przewodzi prąd
elektryczny.

A. Mg B. C (diament) C. K2SO4 D. Ba(OH)2 E. Au F. CH4

1. _____ 2. _____ 3. _____
7 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 1 p.)

1. Moment dipolowy cząsteczki o budowie liniowej jest różny od zera. P F

W tworzeniu wiązania chemicznego nie biorą udziału elektrony z rdzenia
2. P F
atomowego.
Wiązanie kowalencyjne powstaje pomiędzy donorem a akceptorem pary
3. P F
elektronowej.
4. W cząsteczce azotu występują jedno wiązanie σ i dwa wiązania π. P F
5. Orbital σs–p jest orbitalem molekularnym, a orbital px – orbitalem atomowym. P F

8 W tabeli zestawiono temperatury wrzenia wybranych wodorków niemetali 17. grupy układu okresowego. ( ... / 2 p.)

Wzór wodorku HF HCl HBr HI

Temperatura wrzenia, °C 19,5 –85,0 –66,8 –35,4

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2013.

a) Określ, jaka jest zależność między temperaturą wrzenia wodorku a masą atomową fluorowca.
Skorzystaj z danych w tabeli.
b) Wyjaśnij przyczynę dużej różnicy temperatury wrzenia fluorowodoru i innych wodorków niemetali
17. grupy, odwołując się do rodzaju wiązań chemicznych we fluorowodorze.
9 Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F − jeśli jest ( ... / 1 p.)
fałszywe.

Wiązanie potrójne tworzą trzy pary elektronów. Dwie z nich stanowią wiązanie
1. P F
σ, a jedna – wiązanie π.
Podczas tworzenia wiązania jonowego atom pierwiastka chemicznego o niższej
2. elektroujemności pobiera jeden lub kilka elektronów z powłoki walencyjnej P F
atomu pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.
Para elektronowa tworząca wiązanie kowalencyjne spolaryzowane jest silniej
3. P F
przyciągana przez atom pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.
Wspólna para elektronów w wiązaniu koordynacyjnym pochodzi od jednego z
4. P F
pierwiastków chemicznych tworzących to wiązanie – od akceptora.

MHHPMODIOLILLOQ Grupa B | strona 2 z 5

10 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 1 p.)

Podczas tworzenia wiązania jonowego atom pierwiastka chemicznego o niższej

1. elektroujemności pobiera jeden lub kilka elektronów z powłoki walencyjnej P F
atomu pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.
Wiązanie potrójne tworzą trzy pary elektronów. Dwie z nich stanowią wiązanie
2. P F
σ, a jedna – wiązanie π.
Wspólna para elektronów w wiązaniu koordynacyjnym pochodzi od jednego z
3. P F
pierwiastków chemicznych tworzących to wiązanie – akceptora.
Para elektronowa tworząca wiązanie kowalencyjne spolaryzowane jest silniej
4. P F
przyciągana przez atom pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.

11 Wskaż zbiór wzorów sumarycznych cząsteczek o strukturze płaskiej. ( ... / 1 p.)

A. NH3, H2O, C2H2, BCl3 C. NH3, H2O, C6H6, CO
B. BeH2, BF3, C2H2, CO2 D. C2H4, CO, NH3, H2O

12 Wybierz grupę cząsteczek o zerowym momencie dipolowym. ( ... / 1 p.)

A. CO2, HCl, H2, NaCl C. CO2, BeCl2, H2, CH4
B. CO, HBr, BeCl2, BF3 D. CH4, BeCl2, HCl, H2

13 Przedstawiono schematy powstawania orbitali molekularnych (A i B) oraz orbitale molekularne σ i π (a i b). ( ... / 1 p.)

A. B. a. b.

Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań dotyczących budowy cząsteczki S2.

Na schemacie (A / B) przedstawiono nakładanie się orbitali atomowych (3s / 3px / 3py), które prowadzi do
powstania orbitalu molekularnego π oznaczonego literą (a / b). Orbital ten powstaje w wyniku (liniowego /
bocznego ) nakładania się orbitali atomowych. W cząsteczce S2 liczba par elektronów niewiążących wynosi
(2 / 4 / 6).
14 Każdemu typowi hybrydyzacji można przypisać inny schemat orbitali zhybrydyzowanych. Wskaż schemat ( ... / 1 p.)
ilustrujący hybrydyzację typu sp.
A. B. C. D.

15 Wybierz poprawne stwierdzenie. ( ... / 1 p.)

A. W krysztale chlorku sodu znajdują się regularnie ułożone kationy sodu oraz aniony chlorkowe, których
liczba pozostaje w stosunku 2 : 1.
B. W krysztale chlorku sodu znajdują się regularnie ułożone kationy sodu oraz aniony chlorkowe, których
liczba pozostaje w stosunku 1 : 2.
C. W krysztale chlorku sodu znajdują się regularnie ułożone cząsteczki, pomiędzy którymi istnieją silne
oddziaływania międzycząsteczkowe.
D. W krysztale chlorku sodu znajdują się regularnie ułożone kationy sodu oraz aniony chlorkowe, których
liczba pozostaje w stosunku 1 : 1.

MHHPMODIOLILLOQ Grupa B | strona 3 z 5

16 Wybierz poprawny opis liczby wiązań s i p w cząsteczce etylenu (C2H4). ( ... / 1 p.)

A. W cząsteczce etylenu znajdują się cztery wiązania s i dwa wiązania p.

B. W cząsteczce etylenu znajdują się cztery wiązania s i jedno wiązanie p.
C. W cząsteczce etylenu znajduje się pięć wiązań s i jedno wiązanie p.
D. W cząsteczce etylenu znajdują się: pięć wiązań s i dwa wiązania p.
17 Wskaż zbiór wzorów sumarycznych związków chemicznych o wiązaniach jonowych. ( ... / 1 p.)
A. NaCl, K2O, NO2, KF C. NaOH, K2O, NaF, HNO2
B. KOH, NaCl, HNO3, BaO D. KOH, CaO, Na2O, KCl

18 Wskaż zestaw wzorów cząsteczek, które mają przynajmniej jedno wiązanie koordynacyjne. ( ... / 1 p.)
A. SO3, HNO3, CO2, NH3 C. CO2, HNO2, HNO3
B. SO2, H2SO4, NH4+, HNO3 D. H2O, H2SO4, H3PO4, NH4+

19 Wskaż poprawny opis wiązania wodorowego. ( ... / 1 p.)

A. W wiązaniach wodorowych przyciągają się cząsteczki o przeciwnych ładunkach elektrycznych.

B. Wiązanie wodorowe polega na przyciąganiu atomu wodoru jednej cząsteczki przez wolną parę
elektronową drugiej.
C. W wiązaniu wodorowym atom wodoru jednej cząsteczki jest przyciągany przez ujemne ładunki znajdujące
się w drugiej cząsteczce.
D. Wiązania wodorowe odpowiadają za asocjację cząsteczek i wpływają na obniżenie temperatury wrzenia
substancji, w której występują.
20 Wskaż opis typów wiązań w azotanie(V) amonu (NH4NO3). ( ... / 1 p.)

A. Wiązanie jonowe oraz siedem wiązań kowalencyjnych spolaryzowanych, w tym dwa koordynacyjne.
B. Wiązanie jonowe oraz osiem wiązań kowalencyjnych spolaryzowanych, w tym dwa koordynacyjne.
C. Wiązanie jonowe oraz osiem wiązań kowalencyjnych spolaryzowanych, w tym jedno koordynacyjne.
D. Wiązanie jonowe oraz osiem wiązań kowalencyjnych spolaryzowanych, w tym trzy koordynacyjne.
21 Zaznacz zbiór pierwiastków chemicznych uszeregowanych według malejącej elektroujemności. ( ... / 1 p.)
A. Fluor, tlen, azot, wapń, magnez, sód. C. Sód, magnez, wapń, azot, tlen, fluor.
B. Beryl, potas, sód, siarka, tlen, azot. D. Fluor, tlen, azot, fosfor, wodór.
22 Zaznacz zbiór pierwiastków chemicznych uszeregowanych według wzrastającej elektroujemności. ( ... / 1 p.)
A. Magnez, sód, wapń, azot, tlen, fluor. C. Fluor, tlen, azot, wapń, magnez, sód.
B. Sód, wapń, magnez, azot, tlen, fluor. D. Wapń, magnez, sód, tlen, azot, fluor.
23 Substancje o podanych wzorach podziel ze względu na typ hybrydyzacji (sp, sp2, sp3), której ulega ( ... / 3 p.)
atom centralny. Pamiętaj, że hybrydyzacji nie ulegają te orbitale, które tworzą wiązania typu π.
BeH2, CO2, HCN, BCl3, SO3, SO2, CO32–, CCl4, H2O, NH3, H2SO4

24 Na podstawie podanych informacji określ typ hybrydyzacji, jakiej ulegają orbitale atomowe atomów ( ... / 1 p.)
centralnych.
a) anion azotanowy(III) ma budowę trygonalną
b) cząsteczka wody ma kształt litery „V”, a kąt między wiązaniami wynosi ok. 105°
c) w cząsteczce wodorku berylu kąt między wiązaniami wynosi 180°
d) hybrydyzacji ulegają jeden orbital s i trzy orbitale p
25 Napisz wzory sumaryczne dwuskładnikowych związków chemicznych, które mogą zostać utworzone z ( ... / 2 p.)
pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych: Z = 8, Z = 17, Z = 19. Na podstawie różnicy
elektroujemności, określ rodzaj wiązań chemicznych występujących we wskazanych związkach.

MHHPMODIOLILLOQ Grupa B | strona 4 z 5

26 Określ typy hybrydyzacji oraz kształty cząsteczek (liniowy, trygonalny, tetraedryczny, trójkąta ( ... / 3 p.)
równobocznego, czworościanu foremnego), jakie powstały w wyniku „wymieszania” podanych
orbitali.

Opis hybrydyzacji Typ hybrydyzacji Kształt cząsteczki

jeden orbital s i trzy orbitale p

jeden orbital s i jeden orbital p

jeden orbital s i dwa orbitale p

27 Napisz wzór elektronowy kropkowy lub kreskowy (z uwzględnieniem wolnych par elektronowych ( ... / 1 p.)
i wiązań koordynacyjnych) cząsteczki kwasu azotowego(V).
28 Napisz wzory sumaryczne jedno- i dwuskładnikowych substancji chemicznych, które mogą zostać ( ... / 3 p.)
utworzone z pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych: Z = 8, Z = 11 oraz Z = 16. Na podstawie
różnicy elektroujemności określ rodzaj wiązań chemicznych występujących we wskazanych związkach.
29 Atomy pierwiastków chemicznych mogą łączyć się za pomocą różnych wiązań chemicznych (jonowych, ( ... / 2 p.)
kowalencyjnych niespolaryzowanych, kowalencyjnych spolaryzowanych, koordynacyjnych, metalicznych).
Poniżej przedstawiono schematy powstawania wiązań chemicznych, które może tworzyć brom. Określ
rodzaj wiązania chemicznego w każdej z przedstawionych substancji.

a)

b)

c)
30 Narysuj sposób powstawania wiązania chemicznego w cząsteczce fosforowodoru PH3, stosując wzory ( ... / 2 p.)

elektronowe (kropkowe lub kreskowe). Zaznacz poprawne uzupełnienia zdania.

Tworzenie się wiązania (jonowego / kowalencyjnego / metalicznego) w PH3 spowodowane jest (dużą / małą)
różnicą elektroujemności fosforu i wodoru. Wiązania chemiczne tworzą się w wyniku (uwspólnienia /
przeniesienia) elektronów pomiędzy atomami fosforu i wodoru. Pomiędzy utworzonymi (cząsteczkami /
jonami) (występują / nie występują) siły elektrostatycznych oddziaływań. Orbitale walencyjne atomu fosforu
są w stanie hybrydyzacji (sp / sp2 / sp3). Cząsteczka ma kształt (liniowy / kątowy / piramidy trygonalnej).
31 Napisz wzór elektronowy (kreskowy) cząsteczki tlenku węgla(IV) CO2. Następnie określ liczbę ( ... / 2 p.)
występujących w niej wiązań σ, wiązań π oraz liczbę wolnych par elektronowych.
32 ( ... / 2 p.)
Na podstawie wzoru kreskowego tlenku siarki(VI) ustal liczbę występujących
w jego cząsteczce wiązań:
a) kowalencyjnych niespolaryzowanych,
b) kowalencyjnych spolaryzowanych,
c) koordynacyjnych
d) σ i π.

33 Poniżej przedstawiono wzory elektronowe wybranych cząsteczek homojądrowych. Podkreśl wzory ( ... / 2 p.)
elektronowe, które zostały zapisane poprawnie. Następnie na podstawie różnicy elektroujemności,
określ rodzaj wiązania chemicznego występującego w każdej z cząsteczek.

MHHPMODIOLILLOQ Grupa B | strona 5 z 5