Edward z Middleham (zm.

9 kwietnia 1484) – syn króla Anglii Ryszarda III Yorka, książę Walii i
następca tronu (1483–1484).
Był jedynym dzieckiem Ryszarda i jego małżonki Anny Neville[1]. Dokładna data jego narodzin nie
jest znana. Za prawdopodobną przyjmowano rok 1473[2] lub bardziej konkretnie grudzień tego
roku[3], ale również wiosnę 1476 roku[4]. Podaje się także orientacyjnie, że przyszedł na świat w
przedziale lat 1474–1476[5]. Imię otrzymał na pamiątkę swego stryja, panującego wówczas
króla Edwarda IV[6].
Miejscem urodzenia był zamek Middleham, stąd wziął się jego przydomek. Tam też się
wychowywał i spędził większość swojego życia. Od niemowlęctwa jego opiekunką była niejaka
Jane Collins, natomiast kształceniem zajmował się mistrz Richard Bernall[7]. 15 lutego 1478 roku
nadano chłopcu tytuł hrabiego Salisbury[8], który przeszedł na niego po straceniu stryja, Jerzego
księcia Clarence[9]. Edward był dzieckiem słabego zdrowia, przez co rzadko opuszczał
Middleham[10]. Dlatego też nie przybył z matką do Londynu w czerwcu 1483 roku, kiedy jego
ojciec objął godność lorda protektora przy małoletnim bratanku Edwardzie V, nie było go też w
stolicy, gdy niedługo potem Ryszard przejął tron, a następnie koronował się na króla (6 lipca
1483)[11].
Jeszcze w czerwcu ojciec nadał mu tytuł księcia Kornwalii[8], zaś 19 lipca 1483 roku, na dzień
przed rozpoczęciem objazdu królestwa, godność namiestnika Irlandii, która w
dynastii Yorków była zwyczajowo przyznawana następcy tronu[12]. W sierpniu, w trakcie podróży
po Anglii, w Warwick monarsza para udzielała audiencji hiszpańskiemu posłowi Graufidiusowi de
Sasiola[13], w trakcie której padła propozycja małżeństwa między ich synem a jedną z infantek,
córek Izabeli Kastylijskiej i Ferdynanda Aragońskiego[14].
Około 19 sierpnia Edward opuścił Middleham, by spotkać się z rodzicami w trakcie ich objazdu.
Ze względu na delikatne zdrowie nie podróżował konno, lecz kolaską. W drodze prawdopodobnie
zatrzymał się w Yorku[a], a zapewne 24 sierpnia w Pontefract dołączył do dworu królewskiego.
Wówczas to Ryszard III nadał mu tytuły księcia Walii i hrabiego Chester[15].
Rodzina monarsza 30 lub 31 sierpnia uroczyście wjechała do Yorku, a ciepłe przyjęcie, jakiego
doznała, wpłynęło na decyzję króla, by oficjalną inwestyturę syna na księcia Walii zorganizować
właśnie w tym mieście. Poprzedzona barwnymi uroczystościami odbyła się 8 września
w katedrze i miała wyjątkowo bogatą oprawę, tak że w części Anglii odebrano to wydarzenie jako
powtórną koronację Ryszarda III i Anny[16]. 20 września młody książę, wraz z matką, wyruszył w
drogę powrotną do Middleham[17]. Obawy związane z długą podróżą i jego zdrowiem sprawiły, że
nie przybył do Londynu na święta Bożego Narodzenia 1483 roku[18].
Oficjalne uznanie Edwarda za następcę tronu zostało uchwalone przez parlament w lutym 1484
roku[19]. W trakcie jego obrad, na specjalnej ceremonii, Ryszard III odebrał od lordów przysięgę
uznania syna za władcę w przypadku gdyby coś mu się stało[20].
Jednak niedługo później książę zmarł. Wedle relacji Kroniki z Croyland miał zachorować
podczas pobytu z rodzicami w Nottingham na początku 1484 roku[3]. Podaje się jednak także, iż
chorował krótko[21]. Zmarł 31 marca[3] lub 9 kwietnia tego samego roku[b][22]. Wiadomość o tym
dotarła na dwór królewski około połowy miesiąca[23]. Jak zapisano w Kronice z Croyland: „Można
było widzieć […] jego ojca i matkę od zmysłów odchodzących po tym nagłym ciosie”[24].
Przypuszczalnie śmierć chłopca została uznana przez część mieszkańców Anglii – szczególnie
przeciwników króla – za karę, jaką Bóg wymierzył Ryszardowi III za zamordowanie bratanków,
zdetronizowanego Edwarda i jego młodszego brata Ryszarda, a zarazem potwierdzenie, że
dopuścił się tego czynu[25].
Podaje się, że Edward z Middleham był jedynym księciem Walii, który nie został pogrzebany w
Londynie[3]. Jednak miejsce jego spoczynku pozostaje kwestią niejasną. Przez dłuższy czas
przyjmowano, że prawdopodobnie został pochowany w kościele św. Heleny i Krzyża Świętego
w Sheriff Hutton, jeden z zachowanych tam nagrobków traktowano jako jego[26]. Po odrzuceniu tej
koncepcji, jako właściwe miejsce pochówku, w oparciu o relację Johna Rousa , wskazywano
Middleham, przy czym raczej myślano o kościele kolegiackim w samym mieście, nie zaś o terenie
zamku. Za prawdopodobne, lecz bez potwierdzenia w dokumentach, uznaje się także
pochowanie go w katedrze w Yorku, przy której Ryszard III planował ufundować kolegium dla stu
księży i gdzie być może sam chciał spocząć[5].