You are on page 1of 11

ph'/Lsf] ;DaGwdf eP u/]sf] af:tljs tYout ljj/0fM

;flIfsf] jofgM
5fglag ;ldltn] 36gfsf] ;DaGwdf ;fIfLsf] ¿kdf sfuh u/]sf
JolQmx¿ ;Fu lnlvt ¿kdf sfuh dfu u/]sf] / ;flIfx¿nfO{ ;f]lwPsf]
k|Zgdf k|fKt ePsf hjfkm b]xfo cg';f/ /x]sf] .
k|Zg g+= $ o; ;DaGwdf tkfOn] ;'g]sf], b]v]sf] / a'em]sf]
s'/f lj:t[t ¿kdf n]lvlbg'xf];M
;fIfL ! aofgM  g=k|=x= u+uf pk|]ltn] lbPsf]
lgj]bgsf] ;DaGwdf ldl8of dfkm{t yfxf
ePsf] .
 cfˆgf] l8p6L 6«flkms aUuLvfgfdf
ePsf] x'Fbf ;fyL u+uf;Fu e]63f6
gePsf] .
;fIfL @ sf]  ;'Ts]/L ljbf ;lsPkl5 Pslbg sfof{nodf
jofgM b]v]sf] xf] lyPF, k'g 3/ljbf lnO hfg'
ePsf] xf] .
 ljbf ;lsPkl5 v6fPsf] 7fpFdf uP guPsf]
ljifodf cglj1 lyP.
 ;a} hgf gu/ k|x/LnfO lkmN8df sfdsfh
nufpg] lgb]{zg gu/an k|d'vaf6 ePsf]
hfgsf/L ePsf] / ;f] cg';f/ ljxfg b]lv
/flt;Dd ;a} gu/k|x/LnfO{ v6fP adf]lhd
g=k|=x= u+uf pk|]ltnfO{ klg v6fPsf]
x'g'kg]{ nfu]sf] .
 u+uf ;do ;dodf an k|d'vsf]df uPsf] eg]
b]v]sf] x'F t/ pxfFx¿ jLr s] s'/f ePsf]
lyof] eGg] ljifodf d cglj1 5' .
 gu/ an k|d'vaf6 sfo{sIf aflx/ slxn]sfxL
hgzlQm cefj ePsf] cj:yfdf s;}nfO{ 5'6
lbg ;lSbg eg]sf] rflx ;'g]sf] 5'.
 gu/ an k|d'vaf6 ckzAb af]n]sf]
eGg] ;DaGwdf cfˆgf] aRrf s;/L
Joj:yfkg ug]{ t/ l8p6Ldf laz]if 5'6
x'b}g eg]sf] rfxL ;'g]sf] 5'.
 @)&(.^.!$ ut] lgj]bs >Ldfg\ ;lxt
sfof{nodf cfpg' ePsf] / lghsf] >Ldfgn]
cfˆgf] df]afOndf lel8of] /]s8{ ub}
{ lsg ;lhnf] :yfgdf l8p6L gxfn]sf] < s]
b':dgL 5 elg ;jfn hjfkm u/]sf] eg] ;'g]sf]
xf] < pQm ;jfn kl5 eg] d ToxfF af6
k5f8L k§L rf}/df uO a;]sf] lyP PSsf;L
arfp arfp eGg] zAb ;'gL hfFbf df]afOn
vf];]sf] b]v]sf] x'F .
 g=a=k|= sfo{sIfaf6 aflx/ lg:s]kl5
u+ufn] ;]tf] sfuhdf /flhgfdf n]lv
dnfO{ lbg' eof] / d}n] /flhgfdf lbbf
/flhgfdf lbg] eP k|zf;g ljefudf a'emfp
d}n] /flhgfdf lng ldNb}g
elg ;DemfO{ a'emfO 3/ k7fPsf] x'F .
 To;kl5sf 36gf kl/36gf d]/f] hfgsf/Ldf
5}g.
;fIfL # sf]  l8p6L v6fpbf b'a} kIfsf] c;embf/L
jofgM ePsf] xf].
 dlxnfn] ;Ddflgt zAbaf6 ;Daf]wgsf]
ck]Iff u/]sf] x'G5. olb g=k|=a=af6
ckzAb k|of]u u/]sf] xf] eg] o:tf] zAb
gcfpg] jftfj/0f agfpg' kg]{.
 aRrf ;fgf] 5 elg cg'/f]w ubf{ b'j} kIfn]
cfj]u / 3d08 gb]vfO{ cfTdf;fy ug{'{\
kg]{lyof] .
 lk8f kfPsf] nfO Gofo x'g' k5{ obL unt
dgf;fo /fv]sf] eP uNtL dx;'; ug{' k5{.
 d}n] slt o:tf s'/fx¿df slxNo} Wofg lbg
rflxg.
;fIfL $ sf]  d}n] ldl8of dfkm{t dfq ;'g]sf].
jofgM
;fIfL % sf]  d}n] k|ToIf of] 36gf b]v]sf] ;'g]sf]
jofgM 5}g .
 lgj]bsn] zfl//Ls c;dy{tfsf] sf/0f an k|
d'vn] v6fPsf] :yfgdf sfd
ug{ c;dy{ ePsf] eg]sf] ljifo ;fyLn]
eg]sf] ;'g]sf].
 d}n] b]v]hfg];Dd lgj]bssf] sfd u/fO /fd|
f] / cg'zfl;t lyof] .
 d]/f] dftxt x'Fbf lgj]bsn] sfo{:ynd}
aRrf NofO sfd ubf{ aRrf x]b}{ l8p6L
ug{ ;Sg] ;xh jftfj/0f ldnOlbPsf] lyPF .
 sfo{rfFk a9L / k|x/L sd{rf/L sd x'Fbf
a9L ;do v6\g'kg]{ sf/0f lgj]bs tgfadf
/x]sf] d]/f] a'emfO 5.
;fIfL ^ sf]  36gf ePsf] lbg d ljbfdf lyP t/ ;f] eGbf
jofgM cuf8L klg d g=a=k|= sfof{nodf
sfo{/t /xbf d}n] lgj]bgs / g=a=k|=sf]
sfo{sIfdf rsf]{ cfjfhdf s'/f ePsf] ;'g]sf]
xf] t/ ToxfF ePsf] s'/fsfgL s] ePsf] xf]
k|i6 ¿kdf a'em]sf] lyOg.
;fIfL & sf]  lgj]bsn] ;'Ts]/L ljbf kl5 6]s'l:yt Jof/]sdf
jofgM sfo{/t /x]sf].
 ;a} sd{rf/Lsf] ;¿jfsf] qmddf lghsf] klg ;
¿jf ePsf].

k|Zg g+= %-s_ lgj]bs u+uf pk|ltn] tkfOsf] dftxt /x]/ sfd
u/]sf] xf] < xf] eg] lghsf] k]zfut sfo{z}nL / lhDd]jf/ s] s:tf]
5 < lj:t[t ¿kdf v'nfO n]lvlbg'xf]; .
k|Zg g+= % -v_ lgj]bs u+uf pk|]ltnfO{ @)&(.^.!$ df k]z
af]nfO{ l8p6L ldnfpg] qmddf k|x/L ansf k|d'v /fh'gfy
kf08]n] ckzAb af]nL lghsf] lghsf] kltnfO{ ;d]t b'Jo{jxf/
u/]sf] eGg] u+uf pk|]tLsf] egfO /x]sf] 5. o; ;DaGwdf s]
ePsf] xf] oyfy{ ¿kdf v'nfO n]lvlbg'xf];.

;fIfL ! sf]  hjfkm k|fKt gePsf] .


jofgM
;fIfL @ sf]  k|ToIf ¿kdf d]/f] dftxtdf sfd u/]sf] 5}g.
jofgM  lgh k]zfk|lt akmfbf/ g} eP/ sfd
u/]sf] ;'g]sf] lyPF.
;fIfL # sf]  sfddf ck8]6 lyOg.
jofgM
;fIfL $ sf]  d]/f] dftxtdf sfd u/]sf] x'g'x'GYof] .
jofgM d]/f] dftxt /xFbf akmfbf/ ¿kdf sfd u/]sf]
.
;fIfL % sf]  d]/f] dftxtdf sfo{/t /xbf sfd /fd|f] u/]sf]
jofgM xf] .
 d]/f] dftxtdf x'Fbf pxfF k]zfk|lt akmfbf/
/ c;n sd{rf/L x'g'x'GYof].
k|Zg g+= % -  d c;f]h !@ ut] af6g} ljbfdf /x]sf]n] yfxf
v_ ;fIfL ^ sf] gePsf].
jofgM
k|Zg g+= ^ lgj]bs u+uf pk|]ltnfO{ @)&(.^.!$ df k]z
af]nfO{ l8p6L ldnfpg] qmddf tkfO{n] dWoIf]qdf
ljxfgsf] ;do ldnfO{lbg'ePsf] k|x/L ansf k|d'v /fh'gfy
kf08]n] x'Fb}g !@ 306fs} l8p6L ug]{ elg ckzAb af]nL
lghsf] kltnfO{ ;d]t b'Jo{jxf/ u/]sf] eGg] u+uf pk|]lts
egfO /x]sf] 5. o; ;DaGwdf s] ePsf] xf] oyfy{ ¿kdf v'nfO
n]lvlbg'xf];.
;fIfL & sf]  lgj]bsnfO{ ;xh x'g] b]lv dWoIf]q
jofgM zfvfdf l8p6L ldnfOlbPsf] lyP . t/ lghn]
hflu/ vfGg elg /flhgfdf lbPsf] ;'g] .
 gu/k|x/L lgl/Ifs lnnf/fh uf5fn] /flhgfdf
lbg x'Gg elg ;DemfPsf].
 lgj]bsdf >Ldfg\ dxfgu/sf e'tk'j{ gu/ k|
x/L hjfgn] @)&(.^.!$ ut] g=a=k|
=;Fusf] jfbljjfbsf] lel8of] lvr]sf] / ;f]
glvRg eg]sf] xf].
 g=a=k|= n] b'j{jxf/ u/]sf] hfgsf/ gePsf].

k|Zg g+= & lgj]bs u+uf pk|]ltn] lgodfg';f/ kfpg] ;'Ts]/L


labf nufotsf ;'ljwfx¿ lnO;s]kl5 klg v6fOPsf] l8p6Ldf
guPsf] / lghn] cfˆgf] zf/Ll/s cj:yf sdhf]/ ePsf] sf/0f kfos kg]
{ l8p6L dfu ubf{ gu/ k|x/L k|d'vn] l8p6L gldnfO{ lbPsf] /
b'Jo{jxf/ u/]sf] eGg] ljifodf tkfOnfO ePsf] hfgsf/L v'nfO
n]lvlbg'xf]; .
;fIfL ! sf]  o; ljifodf hfgsf/L 5}g .
jofgM
;fIfL @ sf]  lgj]bsn] ;'Ts]/ ljbf, #) lbg 3/ljbf / s]xL
jofgM lbg Soflj lnPsf] /]s8{ b]lvG5.
 gu/k|x/L af6 bhf{ut sdf08 ug{'kg]
{ kmf];{df slxn]sfxL s8f zAbsf] k|of]u
eg] x'G5 t/ dfgdof{bfdf vnn k'Ug] zAb
k|of]u ul/b}g. To;df klg dlxnf gu/
k|x/LnfO gfgL h:tf zAb k|of]u u/L
c/fpg] rng klg 5.
 lghnfO{ g=a=k|=af6 b'Jo{jxf/
u/]sf] ;'g]sf] 5}g.
;fIfL # sf]  lgj]bsn] kfpg] ;'ljwf ;Dd ldnfO lbPsf]
jofgM eP /fd|f] x'GYof].c¿ ljifodf d cglj1 5'.
;fIfL $ sf]  dnfO{ yfxf gePsf] .
jofgM
;fIfL % sf]  d=a=k|=n] If]q jf OsfOdf v6fpg] dfq
jofgM xf] . l8p6L / ;do :yfg tf]Sg]
lhDd]jf/L ;DalGwt sdf08/sf] xf].
 lga]bsnfO{ d=a=k|=n] l8p6L
gv6fO{ ;DalGwt If]q jf OsfOsf]
sdf08/n] v6fpg] rng /x]sf] 5.
 ;fdfGotof k|x/Ldf tNnf] txsf
sd{rf/LnfO{ xh'/ tkfO eGg] zAbfjnL k|
of]u x'Fb}g eGg] 1fg ;fdfGo tflnd k|
fKt k|x/LnfO{ 1fg x'G5.
 d 36gf :yndf gePsf] sf/0f yk hfgsf/L
gePsf] ;fdfGo egfeg ePsf] eGg] ;'g]sf]
xf].
k|Zg g+= ^ ldlt @)^(.^.!$ ut] lgj]bs u+uf pk|]ltsf] kltn]
lel8of] lvRbf lghnfO{ xftkft u/L df]afOn vf];]sf] eGg]
cf/f]k 5 . of] cj:yf s] s;/L ;[hgf ePsf] xf] <
v'nfO{ n]lvlbg'xf];.
;fIfL ^ sf]  pQm lbg d ljbfdf /x]sf]n] dnfO{ yfxf
jofgM ePg .
;fIfL & sf]  lgj]bs u+uf pk|]ltsf >Ldfgn] cg'dlt ljgf
jofgM cg'dlt df]afOnaf6 lel8of] lvr]sf] x'Fbf
lel8of] l8ln6 ug{ elgPsf] xf] . lghsf
>Ldfgn] gdfg]kl5 df]afOn lgoGq0fdf
lnO{ lel8of] l8ln6 u/L lkmtf{ lbg' elg
k|x/L gfoj lgl/Ifs zflns/fdnfO{ lhDdf
nufO{Psf].

k|Zg g+= & lga]bs u+uf pk|]lt / cf/f]k nfu]sf] /fh'gfy


kf08]aLr ljjfb a9\g'sf] d"n sf/0f s] xf]nf h:tf] nfU5 <
;fIfL ! sf]  yfxf gePsf] .
jofgM
;fIfL @ sf]  g=k|=a=af6 hgzlQmsf] cefjn] ;a}nfO
jofgM ljxfg rf8f] / j]n'sf cj]/ ;Dd l8p6L v6fpg]
sf/0fn]g} ljjfb ePsf] xf] .
 o;/L v6fpbf lgj]bs ;l/s x'g c;xh x'Fbfsf]
sf/0f ljjfb a9]sf] xf].
;fIfL # sf]  sf/0f yfxf gePsf]
jofgM
;fIfL $ sf]  dnfO yfxf gePsf]
jofgM
;fIfL % sf]  lgj]bssf] aRrf ;fgf] ePsf]n] zfl//Ls cj:yf
jofgM sdhf]/ ePsf] / lgj]bssf] aRrfsf] x]/rfx
ug]{ dflg; 3/df gePsf] x'Fbf lgj]bs
tgfadf cfPsf] x'g;S5 eGg] nfU5.
;fIfL ^ sf]  hgzlQm sd ePsf] / sfo{jf]em a9\gfn]
jofgM l8p6Lsf] ljifodf ljjfb ePsf] h:tf] nfU5.
;fIfL & sf]  lgj]bs u+uf pk|]lt l8p6Ldf gcfpg' .
jofgM

k|Zg g+= * dfyL pNn]lvt ljifox¿df tkfOnfO{ yfxf ePsf


hfgsf/Lx¿ n]lvlbg'xf];,
;fIfL ! sf]  o;af/] ldl8ofdf s'/f cfPkl5 dfq yfxf
jofgM ePsf], 5fglag ;ldlt u7g ePsf] s'/f klg
ldl8ofaf6 g} yfxf ePsf], c¿ s'/f vf;}
hfgsf/L gePsf].
;fIfL @ sf]  yk ljifo pNn]v gu/]sf] .
jofgM
;fIfL # sf]  lgj]bssf] aRrf x]g]{ dflg; geP/ l8p6L
jofgM ldnfpg cg'/f]w u/]sf] .
 g=a=k|=af6 :6fkm sd ePsf]n] l8p6L
ug{' kg]{ / cfˆgf] Joj:yf cfkm} ug{'kg]
{ eGg] a'em]sf].
;fIfL $ sf]  ldl8of cfPkl5 dfq ljjfb ePsf]
jofgM eGg] ;'g]sf] .
;fIfL % sf]  lgj]bsn] ;lhnf] :yfgdf l8p6L ug{ kfP
jofgM eGg] cf;o /x]sf] d}n] a'em]sf] 5'.
;fIfL ^ sf]  k|x/L ;]jfdf rsf]{ cfjfh /
jofgM cfb]znfO{ :jefljs dflgG5.
 cfb]z kfngf k|x/Lsf] bfloTj xf] eGg]
dnfO{ nfU5.
;fIfL & sf]  eGg' s]xL gePsf] .
jofgM
lgj]bs k|=x=u+uf pk|]ltsf klt wd{/fh v8\sfn] u/]sf]
lnlvt sfuh
k|Zg g= $ ldlt @)&(.^.!$ ut] gu/ k|x/L ansf] sfof{nodf s]
slt sf/0fn] hfg' ePsf] lyof] / ToxfF s] s:tf] 36gf 36]sf] lyof]
< v'nfO n]lvlbg'xf];.
 d wd{/fh v8\sf pQm lbg >LdtL PSn} hfg
8/fPsf sf/0f d]/L >LdtL / aRrfnfO{ lnP/
g=a=k|=sf] sfof{nodf uPsf] lyP.
 d gu/k|x/L a=k|=sf] sfo{sIfsf] 9f]sf aflx/}
aRrf lnP/ a;]sf] lyP.
 g=k|=a=k|d'vn] pxfFsf] sfo{sIfdf
af]nfO{ d]/L >LdftLnfO{ 7"nf] :j/n] ufnL
u/L tyfgfd af]n]sf] ;'g].
 d]/L >LdtL ¿g yfn]sf] ;'g] / /fh' kf08] ;/n]
t}n] d]/f] aRrf kfPsf] xf]; / < s] u5f}{ u/ elg
ufnL u/]sf] ;'g].
 l;kfxLsf] hflu/ vfP/ 7"nf] s'/f ug]{ x}g . of]
hflu/ t]/f] :jf:gLn] gvfP ltldx¿n] eft vfg
kfpb}gf} eGg' ePsf] s'/f j/Lk/L b]Vg], ;'Gg]
!) b]lv !% hgf x'g'x'GYof].
 dnfO{ klg t]/f] >LdtLn] !@ 306f sfo{bn
l8p6L ug]{ eP ug]{ gq /flhgfdf lbg] eGg'
eof].
 d}n] cfdL{, k|x/Ldf ;d]t ;fgf] aRrf ePsf] k|
x/LnfO{ l8p6L ldnfO{lbg] x'G5 / d]/L
>LdtLnfO{ klg ldnfOlbg' elg cg'/f]w ubf{ t
aflx/sf] dfG5]nfO{ af]Ng] clwsf/ 5}g elg
cf}nf 78\ofO{ lk6\g cfpg' eof] .
 pxfFn] abL{ nufPsf] sf/0f k|df0fsf] nflu
d}n] cflQP/ lel8of] lvr]. *.!) hgf eP/ d]/f]
Sofd]/f vf]l;of], d}n] df]afOn dfUbf
lbg'ePg, dnfO n5f/ k5f/ ubf{ d]/f] Hofs]6
klg Rofltof].zl//df /ftf] 3;|]sf] lgn 8fd a;]sf]
lyof].To;kl5 k'ln; af]nfpF5' eGg' ePsf] lyof]
t/ gaf]nfO{ cfkm} aflx/ lg:sg' eof].
 pQm lbg /fh' ;/n] eg]sf s'/f d}n] d]/f]
df]afOndf /]s8{ u/]sf] lyP, h'g k|df0f lyof].

k|Zg g= % @)&(.^.!$ ut] lgj]bs u+uf pk|]ltsf] klt tkfOn]


lel8of] lvRbf tkfO dfyL gu/k|x/L an k|d'v /fh'gfy kf08]
nufotn] xftkft u/L df]afOn vf];]sf] eGg] s'/f lgj]bgdf
pNn]v 5. of] cj:yf s] s;/L ;[hgf ePsf] xf] < v'nfO
n]lvlbg'xf];.
 /fh' ;/n] 7"nf] :j/n] ckzAb af]nL b'j{jxf/
ub{} tF tF d d h:tf af]Ng gx'g] dgk/L
zAbn] d]/L >LdtLnfO{ ufnL ug{'eof].
 d]/} cufl8 d]/L >LdtLnfO{ t}n] d]/f] aRrf
kfPsf] xf]; eGg] zAb /fh' ;/n] k|of]u
ug{'eof] .
 of] a]nf ;Ddsf] ;Dafb d]/f]
df]afOndf /]s8{ u/L /x]sf] lyP, emD6]/
cfPkl5 d}n] lel8of] lvRg yfn]sf] x'F.
 d]/L >LdtLn] uNtL u/]sf] eP ;Demfpg] jf
sfuhL sfjf{xL u/]sf] eP x'GYof] . zl// sdhf]/
/ ;fgf] aRrf ePsf] x'Fbf ;xh l8p6L gnufO
bjfa, b'j{ojxf/ u/]sfn] o:tf] cj:yf ;[hgf ePsf]
xf].
k|Zg ^ lgj]bs u+uf pk|lt / cf/f]k nfu]sf] /fh'gfy kf08]aLr
ljjfb a9\g'sf] sf/0f s] xf]nf h:tf] nfU5 < pQm
ljjfb ;dfwfgsf] nflu tkfO{sf] /fo ;'emfj n]lvlbg'xf];.
 z'¿df 36gf sfof{no leq dfq l;ldt lyof]. d]/L
>LdtL u+ufn] sfof{nodf Gofo kfpF elg
lgj]bg lbPkl5 nf]sgfy r'8fn ;/n] aflx/
ldl8ofdf lbPkl5 ljjfb aflx/ cfof]. d}n] klg
ldl8of dfkm{tg} yk s'/f yfxf kfP.
मेरो सुझावः
 dxfgu/df Pp6f lzz' :ofxf/ s]G› eP x'GYof] .
 Hofg, zl// / cj:yf cg';f/ ;Sg] sfd nufOlbP
x'GYof].
 dlxnf sd{rf/L ;'/lIft / aRrfsf]
cfdfnfO{ dfgjtfsf] gftf b]vfO{ s'/f ;'lglbP
x'GYof] .
 36gfnfO{ sfof{noleq} ;dfwfg x'g' kg]
{ lyof], uf]Kotf klg sfod ePg / aflx/ cfO yk
tgfa eof].
k|Zg g+= & dfyL pNn]lvt ljifox¿df tkfOnfO yk s]xL eGg'
5<
 sfof{nodf ePsf] ljifo sfof{no leqg} ;dfwfg
xf]; .
 u+uf ->LdtL_ ;'/lIft eP/ 8/ qf; g/fvL ;fdfGo
eP x'GYof].
 cj o:tf] 36gf gbf]xf]l/of]; / c¿ s;}nfO{ o:tf]
gk/f];.

You might also like