Kết Cấu Động Cơ Ô Tô (Nguyen Xuan Ha) Bai in

Bài Tập Lớn: Kết Cấu Động Cơ Đốt Trong GVHD: Bùi Ngọc Ánh
LỜI MỞ ĐẦU
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¸t triÓn mét çch
m¹nh mÏ ®· thu ®îc rÊt nhiÒu thµnh qu¶. Bªn c¹ch ®ã nghµnh kü thËt níc ta
còng kh«ng ngõng tiÕn bé. Trong ®ã ph¶i nãi ®Õn nghµnh ®éng lùc s¶n
xuÊt «t«, chóng ta ®· liªn doanh víi rÊt nhiÒu h·ng «t« næi tiÕng trªn thÕ giíi
nh TOYOTA, FORD, HYUNDAI, DAEWOO, MITSSUBISHI...cïng s¶n
xuÊt vµ l¾p r¾p «t«. §Ó gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é vµ kü thËt, ®éi ngò
kü thËt cña níc ta ph¶i tù nghiªn cøu vµ chÕ t¹o, ®ã lµ yªu cÇu cÊp thiÕt. Cã
nh vËy nghµnh «t« cña níc ta míi ngµy cµng ph¸t triÓn ®îc.
Sau khi häc xong m«n KÕt cÊu vµ tÝnh to¸n ®éng c¬ ®èt trong, sinh viªn
®îc giao lµm ®å ¸n vÒ m«n kÕt cÊu vµ tÝnh to¸n ®éng c¬ ®èt trong. §©y
lµ phÇn quan träng trong néi dung häc tËp của sinh viªn, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn
cho sinh viªn tæng hîp, vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i quyÕt mét
vÊn ®Ò cô thÓ cña nghµnh.
Trong ®å ¸n nµy em ®îc giao nhiÖm vô ph©n tÝch
kÕt cÊu cña trôc khuûu ®éng c¬ 6 máy thẳng hàng. §©y lµ bé phËn rÊt quan
träng trong ®éng c¬ ®èt trong, nã lín, nÆng, chiÕm ®Õn 20-25% gi¸ thµnh
®éng c¬ vµ quyÕt ®Þnh rÊt lín ®Õn t×nh tr¹ng kû thuËt cña ®éng c¬.Trục
khuỷu là một chi tiết thuộc nhóm cơ cấu trục khủy thanh truyền của động cơ.
Do vậy trục phải có dạng khuỷu. Trong quá trình làm việc của động cơ đốt
trong sử dụng cơ cấu này, trục khuỷu làm nhiệm vụ nhận lực từ pittong tạo
mômen quay cho trục dẫn ra (trục ly hợp, hộp số trên ô tô), đồng thời tiếp
nhận năng lượng tích trữ tại bánh đà chuyển thành lực đẩy cho pittong lên
xuống thực hiện các chu trình làm việc của động cơ.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn lµm ®å ¸n, em ®· cè g¾ng t×m tßi, nghiªn cøu
tµi liÖu, lµm viÖc mét çch nghiªm tóc víi mong muèn hoµn thµnh tèt ®å ¸n.
Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

1
Tuy nhiªn v× b¶n th©n cßn Ýt kinh nghiÖm nªn viÖc hoµn thµnh ®å ¸n
kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt.
Cuèi cïng, em xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®Õn çc thÇy, c« ®· tËn
t×nh truyÒn ®¹t l¹i nh÷ng kiÕn thøc quý báu cho em. §Æc biÖt, em xin göi
lêi c¶m ¬n ®Õn thÇy Bùi Ngọc Ánh ®· tận t×nh híng dÉn và giúp đỡ cho em
trong suèt qu¸ tr×nh lµm ®å ¸n.
Em rÊt mong ®îc sù xem xÐt vµ chØ dÉn cña çc thÇy ®Ó em ngµy cµng
hoµn thiÖn kiÕn thøc của mình./
Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực hiện

Bùi Ngọc Ánh Nguyễn Xuân Hà

2
TRỤC KHUỶU
Chương I: Giới thiệu chung

Trục khuỷu là chi tiết máy quan trong có khối lượng chiếm 5-15% khối
lượng tổng thể của động cơ, giá thành chiếm 20-25% giá thành động cơ.
Trong quá trình làm việc trục khuỷu chịu tải trọng lớn và thay đổi (như lực
quán tính,lục khí thể…) chịu ma sát và mài mòn lớn.
Khi thiết kế,chế tạo trục khuỷu cần đảm bảo:
a, Có sức bền cao, cứng vững nhưng vẫn đảm bải tải trọng nhỏ.
b, Có độ chính xác gia công cao, có độ cứng độ bóng bề mặt chốt,cổ khuỷu
lớn.
c, Đảm bảo cân bằng,tính dẫn đều mômen quay cao nhưng phải đơn giản dể
chế tạo.
d, Không xảy ra dao động cộng hưởng trong phạm vi số vòng quay sử dụng.
Chương II: Phân tích kết cấu
A. Điều kiện làm việc+vật liệu chế tạo.
Trục khuỷu làm việc trong điều kiện khắc nhiệt: chịu tải trọng lớn và thay
đổi có chu kỳ (lực quán tính,lực khí thể…), chịu ma sát và mài mòn lớn.
Nhiệm vụ: Tiếp nhận lực từ Pistong do thanh truyền chuyển tới và biến
thành mômen xoắn

3
Vật liệu chế tạo: vật liệu chế tạo trục khuỷu thường là thép cácbon, thép hợp
kim và gang cầu.
+ Thép cácbon được dùng nhiều vì nó có ưu điểm sau đây:
- Hệ số ma sát trong thép các bon lớn hơn thép hợp kim vì vây nó có
khả năng giảm biên độ xoắn.
- Thép các bon rẻ tiền
Thép các bon được dùng nhiều trên các động cơ: tàu thủy, tĩnh tại, ô tô và
máy kéo…
Thép hợp kim có ưu điểm tính cơ lý và sức bền cao,vì vậy thường dùng trên
động cơ có tốc độ trung bình và cao.
Ngày nay, người ta còn dùng gang cầu như GZ50-1,5 để đúc trục khuỷu vì
nó có ưu điểm: rẻ, dể đúc được kết cấu trục khuỷu lý tưởng, hệ số ma sát
trong lớn, ít nhạy cảm với ứng suất tập trung và gang dể giữ dầu bôi trơn.
Cách chế tạo: rèn tự do, rèn khuôn hoặc đúc tùy theo kích thước và kết cấu
trục khuỷu củng như điều kiện làm việc sử dụng.
Hiện nay, trục khuỷu dùng trên động cơ thường là loại đúc cổ trục
Số cổ trục động cơ 6 máy thẳng hàng: Z=i+1=6+1=7 (cổ trục)
Trong đó: i: số xilanh
Z: số cổ trục
Trong thời gian làm việc,thứ tự làm việc của các xilanh 1 5 3 6 2 4.

4
Các máy song hành của 6 máy thẳng hàng 1- 6 ; 2 – 5 ; 3 – 4.

Bảng thứ tự nổ của các xilanh
Tõ b¶ng thèng kª ta thÊy:

Khi khuûu trôc cña xilanh thø 1 ë vÞ trÝ α = 00 th×:
- Khuûu trôc thø 2 n»m ë vÞ trÝ 2400 nªn α = 2400.
- Khuûu trôc thø 3 n»m ë vÞ trÝ 4800 nªn α = 4800
- Khuûu trôc thø 5n»m ë vÞ trÝ 6000 nªn α = 6000
Vµ thêi gian ng¾n nhÊt, tÝnh theo gãc quay cña trôc khuûu , gi÷a hai lÇn
næ cña hai xilanh kÕ nhau lµ:
- Gi÷a xilanh thø 1 vµ xilanh thø 2 lµ 2400

5
* Yêu cầu kỷ thuật:

Tuæi thä cña c¬ cÊu trôc khuûu thanh truyÒn chñ yÕu phô thuéc vµo tuæi
thä cña trôc khuûu v× vËy ®èi víi kÕt cÊu trôc khuûu ph¶i chó ý ®¶m b¶o
çc yªu cÇu sau:
*Yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c gia c«ng:
+ §é chÝnh x¸c vÒ kÝch thíc cæ trôc chÝnh vµ cæ biªn ®¹t cÊp chÝnh x¸c
2
+§é c«n cho phÐp cu¶ cæ trôc kh«ng ®îc vît qu¸:
+ §é «van cho phÐp:

+ §é kh«ng song cña cæ trôc chÝnh so víi çc cæ biªn kh«ng ®îc vît qu¸:
®o trªn toµn bé chiÒu dµi cña mét cæ.
+§é kh«ng ®ång t©m gi÷a çc cæ trôc kh«ng ®îc vît qu¸: (0.25 0.35)
*Yªu cÇu vÒ ®é nh¸m bÒ mÆt:
+Çc cæ trôc chÝnh, cæ biªn gia c«ng ®¹t ®Õn ®é bãng bÒ mÆt R a = 0.16
(10)
+§èi víi çc cæ trôc lµm viÖc víi çc bÒ mÆt cña b¹c lãt, b¹c ®Çu to thanh
truyÒn b¨ng ®ång hoÆc ch×, th× gia c«ng bÒ mÆt ®¹t ®é bãng cao h¬n.
*Yªu cÇu vÒ kÕt cÊu:
-Cæ chèt vµ cæ trôc ph¶i cã ®é cøng v÷ng ,®é bãng bÒ mÆt cao
-Cã søc bÒn lín, ®é cøng v÷ng lín, träng lîng nhá Ýt mßn.
-Cã ®é chÝnh x¸c gia c«ng cao, bÒ mÆt lµm viÖc cña trôc cÇn cã ®é bãng
bÒ mÆt, ®é cøng cao.
-Kh«ng x¶y ra hiÖn t¬ng dao ®éng céng hëng trong ph¹m vi tèc ®é sö dông.
-KÕt cÊu cña trôc khuûu ph¶i ®¶m b¶o tÝnh c©n b»ng vµ tÝnh ®ång ®Òu
cña ®éng c¬ nhng ®ång thêi ph¶i dÔ chÕ t¹o.
B- Phân tích kết cấu

6
Có thể phân trục khuỷu làm 3 phần: đầu trục khuỷu,các khuỷu và đuôi
khuỷu.
Các khuỷu trục bao gồm: cổ trục,cổ chốt,má khuỷu và đối trọng.
Kết cấu tổng thể của trục khuỷu nguyên

1: Đai ốc khởi động 2: Bánh răng
3: Đối trọng 4: Đường dầu
5,8: Cổ trục khuỷu 6: Má khuỷu
7: Chốt khuỷu 9: Bạc lót
Vị trí các bộ phận chính trên trục khuỷu

7
Trôc khuûu nh×n däc trôc
Trôc khñy ®éng c¬ ®îc chÕ t¹o rçng ë bªn trong nh»m gi¶m träng lîng cho
trôc khuûu, chøa dÇu b«i tr¬n vµ lµ chi tiÕt t¹o l¾ng khi ®éng c¬ lµm viÖc
sinh ra çc h¹t mµi mßn, chóng sÏ ®îc lãng vµo trong, do ly qu¸n tÝnh ly t©m
chóng sÏ l¾ng ®äng l¹i ë thµnh èng.
Do cæ trôc chÝnh vµ cæ trôc biªn ®îc chÕ t¹o rçng nªn ®Ó chøa dÇu b«i
tr¬n cho b¹c lãt ®Çu to thanh truyÒn vµ b¹c lãt gèi ®ì trôc khñy ph¶i bao
kÝn hai ®Çu l¹i b»ng n¾p cæ khuûu. Chóng ®îc liªn kÕt víi nhau b»ng
bul«ng, kÕt cÊu nh h×nh vÏ:

8
KÕt cÊu cña trôc khuûu ghÐp

5-N¾p cæ trôc khuûu, 6-Gio¨ng, 7-D©y cuèn, 8- §Öm, 9-Bul«ng, 10-Vßng
®Öm.
§©y lµ trôc khuûu ®óc nªn lç dÉn dÇu b«i tr¬n ngêi ta ®óc th¼ng tõ cæ
trôc chÝnh ®Õn cæ trôc biªn b»ng çch khi chÕ t¹o khu«n ®óc ngêi ta lµm
çc èng b»ng th¹ch cao ®óng b»ng èng dÉn dÇu, sau khi nguéi ngêi ta thæi
th¹ch cao ®i.
V× lµ ®éng c¬ 4 kú 6 xilanh th¼ng hµng nªn çc xilanh 1 vµ 6; 2 vµ 5; 3 vµ
4 song hµnh víi nhau tõng ®«i mét. Çc xilanh ®îc bè trÝ lÖch nhau mét gãc
lµ 1200.Trªn çc cæ trôc chÝnh vµ cæ trôc biªn cã khoan lç dÉn dÇu b«i tr¬n
cho b¹c lãt thanh truyÒn vµ cæ trôc chÝnh ®îc lÊy tõ trong çc cæ trôc. Tïy
thuéc vµo vÞ trÝ cæ trôc ®ã mµ cã lç khoan phï hîp. Lç khoan ®ã ph¶i trïng
víi lç khoan ë b¹c lãt ë cæ trôc vµ b¹c lãt thanh truyÒn.
1- Đầu trục khuỷu
Đầu trục khuỷu

9
§Çu trôc khuûu cã phay then hoa l¾p b¸nh r¨ng dÉn ®éng cho çc hÖ thèng
nh : b¬m dÇu b«i tr¬n, m¸y khëi ®éng, b¬m níc hÖ thèng lµm m¸t…
Do trôc khuûu ®îc chÕ t¹o rçng nªn ®Çu trôc khuûu ngêi ta lµm rêi so víi
trôc khuûu chø kh«ng ®óc liÒn. §Ó l¾p víi trôc khuûu ngêi ta cã çc chèt
h·m 3 ®Ó liªn kÕt ®Çu trôc víi trôc khuûu. KÕt cÊu ®Çu trôc khuûu nh
h×nh vÏ:
KÕt cÊu ®Çu trôc khuûu

1-Trôc khuûu, 2-§Çu trôc, 3-Chèt h·m, 4-èng nghiªng dÉn dÇu.
Đầu trục khuỷu là đầu tự do của trục khuỷu. Trên đầu trục khuỷu thường
được lắp các bánh răng dẫn động trục cam,bơm cao áp,bơm nhiên liệu,bơm
dầu nhờn và các bánh đai để dãn động quạt gió,bơm nước… Do trôc khuûu
®îc chÕ t¹o rçng nªn ®Çu trôc khuûu ngêi ta lµm rêi so víi trôc khuûu chø
kh«ng ®óc liÒn. §Ó l¾p víi trôc khuûu ngêi ta cã çc chèt h·m 3 ®Ó liªn kÕt
®Çu trôc víi trôc khuûu.
Ngoài ra,trên một số loại động cơ còn lắp thêm bộ giảm chấn xoắn ở đầu
trục khuỷu.
Đầu mút của đầu trục khuỷu có lắp thêm đai ốc khởi động quay tay và còn
có tác dụng hãm chặt các bánh đai ổ chắn dọc trục….

10
2- Cổ trục khuỷu
H×nh d¹ng cæ trôc chÝnh vµ cæ trôc biªn
Cổ trục khuỷu có cùng một kích thước đường kính,kích thước đường kính cổ
trục chọn theo kết quả tính toán bền trục khuỷu,điều kiện hình thành màng
dầu bôi trơn,quy định về thời gian sử dụng vào số làn sửa chữa.
Để tăng độ cứng vững cho trục khuỷu người ta tăng đường kính cổ trục,khi
tăng đường kính cổ trục thì độ cứng chống xoắn tăng nhanh(tỉ lệ bậc 3). Vì
vậy,tăng sức bền trục khuỷu tuy tằng khối lượng trục khuỷu tăng lên nhưng
không nhiều.
§Æc ®iÓm kÕt cÊu cña b¹c lãt:
Trong «t« m¸y kÐo còng nh trong ®éng c¬ tµu thuû,tÜnh t¹i v.v... thêng dïng
æ trôc vµ æ chèt ®Òu lµ æ trît .V× vËy ®Çu to thanh truyÒn còng nh æ trôc
®Òu dïng b¹c lãt dµy hoÆc b¹c lãt máng cã tr¸ng líp hîp kim chÞu mµi mßn.
Do ®Çu to thanh truyÒn thêng c¾t thµnh hai n÷a nªn b¹c lãt ®Çu to thanh
truyÒn còng lµm hai n÷a cã thÓ l¾p lÉn cho nhau.
B¹c lãt gåm cã gép b¹c b»ng thÐp ë phÝa ngoµi vµ líp hîp kim chÞu mßn
tr¸ng lªn mÆt trong cña b¹c,mÆt ma s¸t.Víi ®éng c¬ cì võa ta chän lo¹i b¹c lãt
máng cã tr¸ng líp hîp kim chèng mßn ®Ó l¾p cho cæ trôc vµ chèt khuûu.B¹c
lãt ®îc chÕ t¹o thµnh chi tiÕt m¸y riªng råi l¾p theo chÕ ®é l¾p c¨ng ®Çu to
thanh truyÒn vµ th©n m¸y.

11
B¹c lãt cã chiÒu dµy gép b¹c lµ 2 mm,líp hîp kim chÞu mßn 0.5 mm.
3- Chốt khuỷu
Đường kính cổ chốt có thể lấy bằng đường kính cổ trục hoặc nhỏ hơn một
ít. Trong động cơ cường hóa phụ tải tác dụng lên cổ chốt lớn,để tăng khả năng
làm việc của chốt khuỷu và tăng khả năng bôi trơn bạc lót đầu to,người ta
tăng đường kính chốt khuỷu. Song khi đó lại làm cho kích thước đầu to thanh
truỳu tăng theo,khối lượng vận động quay tăng,lực quán tính tăng. Đồng thời
việc tăng khối lượng đầu to khối lượng trục khuỷu sẻ làm cho tần số dao động
riêng của hệ trục giảm,có thể xảy ra cộng hưởng trong phạm vi tốc độ sử
dụng.
Chiều dài chốt khuỷu phụ thuộc vào khoảng cách giữ hai đường tâm xilanh
kề nhau và chiều dài cổ trục.
Việc giảm chiều dài chốt sẻ làm xấu điều kiện bôi trơn,nhưng nếu tăng chiều
dài chốt khuỷu lại làm cho độ cứng vững của trục khuỷu giảm,do đó sẻ làm
giảm tần số riêng nên củng có thể xảy ra cộng hưởng trong phạm vi số vòng
quay sử dụng.
Lỗ rỗng trong chốt khuỷu có thể bố trí đồng tâm hoặc lệch tâm và thông
thường được chứa dàu bôi trơn bạc lót đầu to thanh truyền. Lỗ dẫn dầu đi bôi
trơn bạc lót phụ thuộc vào vị trí mài mòn nhỏ nhất của trục khuỷu và công
nghệ gia công…

12
4- Má khuỷu
Các dạng má khuỷu
Má khuỷu là bộ phận nối liến cổ trục và chốt khuỷu. Hình dạng của ma
khuỷu phụ thuộc chủ yếu vào vòng quay của động cơ. Để giảm trọng lượng
và do đó giảm lực quán tính,người ta cố gắng giảm triết để các phần không
chịu lực của má,má khuỷu có hình dạng hình chữ nhật vát góc

13
loại này đơn giản,dễ chế tạo. Loại má khuỷu hình ôvan là loại má bố trí vật
liệu hợp lý nhất và phân bố ứng xuất đồng đều nhất nên được dùng phổ biến
nhất
Loại má hình tròn có ưu điểm sức bền cao,cho phép giảm chiều dày má để
tăng chiều dài cổ trục ,chốt khuỷu,thuận lợi cho điều kiện bôi trơn cổ
trục,chốt khuỷu má tròn củng đơn giản trong chế tạo.
Ngày này với xu hướng nâng cao số vòng quay của động cơ,người ta chế tạo
động cơ có tỉ số S/D nhỏ. Má khuỷu có độ trùng điệp giữ cổ trục và chốt
khuỷu đặc trưng bằng trị số ε xác định như sau:
ε = (dch +dc)/2 – R = e
Khi má có độ trùng điệp sức bền của má tăng lên rất nhiều,dó đó có thể giảm
chiều dày má.
Để giảm ứng suất tập trung,giữ má và cổ trục,má và cổ chốt phải có bán kính
góc lượn r,giá trị của nó nằm trong khoảng:
r/dc = r/dch = 0,035÷0,08
M¸ khuûu ë ®©y lµ d¹ng m¸ trßn, trªn ®ã cã khoan çc lç ®Ó c©n b»ng
®éng cho trôc khuûu.
Trªn ®u«i trôc khuûu cã khoan çc lç lÊy dÇu s¹ch, tïy thuéc vµo vÞ trÝ mµ
bè trÝ çc lç khoan kh¸c nhau nh h×nh vÏ :

14
VÞ trÝ khoan çc èng lÊy dÇu s¹ch

Phương pháp bôi trơn ở đây là phương pháp bôi trơn cưỡng bức. Dầu được
bơm dầu đẩy lên với áp suất lớn và được đi trong lỗ khoan dầu và theo các lỗ
đầu đi bôi trơn các bề mặt làm việc trên trục khuỷu. Ngoài ra dầu từ các lỗ
dầu còn theo đường dầu then thanh truyền đi bôi trơn chốt đầu nhỏ thanh
truyền bằng cách khi lỗ dầu trên cổ biên trục khuỷu trùng với lỗ dầu trên đầu
to thanh truyền.nhờ áp suất lớn dàu được đẩy thẳng lên và đi bôi trơn.
5- Đối trọng
Đối trọng có 2 tác dụng chủ yếu sau:
a.Cân bằng các lực mômen quán tính không cân bằng của động cơ chủ
yếu là lực và mômen quán tính ly tâm. Trong động cơ chữ V có góc
giữa 2 hàng xilanh bằng 90 độ,đối trọng còn cân bằng được hoàn toàn
lực quán tính vận động cấp 1
b.Giảm phụ tải cho ổ trục nhất là ổ giữa và tránh biến bạng của trục
khuỷu khi làm việc

15
Đối trọng
Trên đối trọng có khoan các lỗ không đồng tâm để cân bằng khối lượng
cho trục khuỷu khi làm việc. Việc cân bằng động và cân bằng tĩnh của đối
trọng giúp cho trục khuỷu đướng yên tại một vị trí khi không làm việc và
và triệt tiêu được các khối lượng không cân bằng khi động cơ làm việc.
6- Đuôi truc khuỷu
KÕt cÊu ®u«i trôc khñy

11- èng, 12-VÝt, 13-Lß xo, 14-§Üa ®iÒu chØnh, 15-Gug«ng
Đuôi trục khuỷu là nơi để truyền công suất ra ngoài và trên đuôi trục khuỷu
thường lắp bánh đà.

16
Trªn ®u«i trôc khuûu cã phay then hoa ®Ó l¾p b¸nh ®µ. Ngoµi ra trªn
®u«i trôc cßn cã çc lç khoan dÉn dÇu s¹ch b«i tr¬n cho cæ trôc vµ b¸nh r¨ng.
ë phÇn ®u«i ®îc chÕ t¹o rçng ®Ó l¾p æ bi kim ®Ó l¾p trôc chñ ®éng cña
ly hîp.
Trªn ®u«i trôc cã çc lç dÉn dÇu s¹ch ®a ®i b«i tr¬n cho gèi ®ì trôc khuûu.
Bánh đà lắp trên đuôi trục khuỷu theo 2 cách: lắp bằng đoạn trục hình côn
dùng trên động cơ tĩnh tại và tàu thủy và lắp bằng mặt bích dùng trên động cơ
ô tô và máy kéo hiện nay. Đuôi trục khuỷu thường bố trí các bộ phận sau:
a. Vành chắn dầu: dầu nhờn bị rò rỉ ra, khi gặp vành chắn dầu sẻ bị văng
ra rồi theo rãnh vòi lỗ(ống) dẫn trở về cácte.
b. Ren hồi dầu: thường bố trí ngay sau vành chắn dầu. Ren có chiều trái
với chiều quay trục khuỷu để cho dầu khi men ra đến ren sẽ bị đẩy trở lại
phía vành chắn dầu, rồi văng ra và trở về cácte.
c. Đệm chắn di động dọc truc chủa trục khuỷu: Đệm chắn có thể là vai
của bạc lót có vai tỳ vào vành ngăn dầu, có thể là vòng đệm bằng đồng
hoặc thép hợp kim chịu mòn lắp lên mặt dầu của một ổ bất kỳ nào trên
thân máy.
Đặc điểm kết cấu bạc lót trục khuỷu
Trong «t« m¸y kÐo còng nh trong ®éng c¬ tµu thuû,tÜnh t¹i v.v... thêng dïng
æ trôc vµ æ chèt ®Òu lµ æ trît .V× vËy ®Çu to thanh truyÒn còng nh æ trôc
®Òu dïng b¹c lãt dµy hoÆc b¹c lãt máng cã tr¸ng líp hîp kim chÞu mµi mßn.
Do ®Çu to thanh truyÒn thêng c¾t thµnh hai n÷a nªn b¹c lãt ®Çu to thanh
truyÒn còng lµm hai n÷a cã thÓ l¾p lÉn cho nhau.
B¹c lãt gåm cã gép b¹c b»ng thÐp ë phÝa ngoµi vµ líp hîp kim chÞu mßn
tr¸ng lªn mÆt trong cña b¹c,mÆt ma s¸t.Víi ®éng c¬ cì võa ta chän lo¹i b¹c lãt
máng cã tr¸ng líp hîp kim chèng mßn ®Ó l¾p cho cæ trôc vµ chèt khuûu.B¹c
lãt ®îc chÕ t¹o thµnh chi tiÕt m¸y riªng råi l¾p theo chÕ ®é l¾p c¨ng ®Çu to
thanh truyÒn vµ th©n m¸y.
B¹c lãt cã chiÒu dµy gép b¹c lµ 2 mm,líp hîp kim chÞu mßn 0.5 mm.
17
Bạc lót trên trục khuỷu gồm có bạc lót chốt khuỷu và bạc lót ổ trục khuỷu,
hình vẽ:
Bạc lót chốt khuỷu Bạc lót ổ trục khuỷu
C- Đường dầu bôi trơn trục khuỷu và ảnh hưởng của nó đến kết cấu, sức
bền của trục khuỷu.
1- Biện pháp thiết kế và kết cấu
Đường dầu bôi trơn các bề mặt cổ trục, chốt khuỷu có nhiều kiểu khác
nhau tùy thuộc vào loại động cơ, tốc độ vòng quay, áp suất khí thể, điều kiện
công nghệ và vấn đề sức mỏi của trục khuỷu. Khi thiết kế đường dầu đi bôi
trơn bề mặt cổ trục, chốt khuỷu cần chý ý các vấn dề:
1. Lỗ đưa dầu ra bề mặt ma sát phải khoan ở vị trí có áp suất bề mặt nhỏ
nhất.
2. Vừa đảm bảo công nghệ khoan các lỗ dẫn dầu dễ dàng vừa đảm bảo
ứng suất tập trung ở vùng lỗ khoan bé.
3. Bảo đảm dầu tới bề mặt ma sát nhanh chóng nhưng ít tổn thất nhất.
Bảo đảm dầu tới bề mặt ma sát tương đối sạch và ít cặn bẩn.

18
4. Khi làm cổ trục, cốt chốt rỗng để chứa dầu thì phải bịt kín hai đầu của
cổ trục, cổ chốt bằng cách dùng nút tự hãm, nút xiết chặt bằng bu lông
nút ren, nút mỏng đàn hồi. Để làm mát cổ trục, cổ chốt đôi khi người ta
dùng nút có rãnh xoắn ốc phía ngoài để trong khi dẫn lưu động vào
khoang chứa dầu theo các rãnh xoắn đó sẻ thu nhiệt do ma sát sinh ra của
cổ trục và cổ chốt.
D- Biện pháp nâng cao sức bền trục khuỷu
a. Tăng độ trùng điệp giữa cổ trục và chốt khuỷu trên má
b. Tăng bán kính góc lượn giữa cổ trục, chốt khuỷu và má để giảm ứng suất
tập trung tại khu vực đó.
Để khỏi ảnh hưởng tới chiều dài làm việc của ổ trục và chốt khuỷu, khi tăng
bán kính góc lượn, người ta thường dùng các biện pháp sau đây:
- Dùng nhiều bán kính góc lượn khác nhau với r1 > r2 > r3
- Bố trí góc lượn sâu vào má hoặc sâu vào cổ trục. Kết cấu này ảnh
hưởng đến sức bền má và sức bền cổ trục nên ít được dùng.
c. Tăng chiều dày h và chiều rộng b của má khuỷu nhằm tăng mômen chống
xoắn của tiết diện má khuỷu, khiến cho biên độ ứng suất giảm và do đó sức
bền mỏi tăng.
d. Khoét rộng chốt khuỷu theo kiểu lệch tâm, nghĩa là tâm của lỗ khoét ở xa
tâm trục khuỷu hoặc tâm chốt khuỷu
e. Chế tạo trục khuỷu rỗng theo hình tang trống. Kết cấu này chỉ đạt được
với trục khuỷu đúc.
g. Bố trí lỗ dầu bôi trơn lệch khỏi mặt phẳng khuỷu một góc nào đó nhằm
giảm ứng suất tập trung ở mép lỗ dẫn dầu.
2- Biện pháp công nghệ
Biện pháp công nghệ nhằm làm tăng độ bóng, độ cứng bề mặt, khử các vết
nứt tế vi và tăng độ dẻo cần thiết của lỏi trục khuỷu với mục đích tăng sức
bền mỏi của trục, giảm mài mòn bề mặt cổ trục, cổ chốt. Các biện pháp công
nghệ thường dùng là:
19
a. Dùng phương pháp rèn khuôn hoặc đúc trục khuỷu để gia công cơ
khí,do lượng dư bé nên thớ kim loại không bị cắt đứt nhiều.
b. Làm chai bề mặt trục khuỷu bằng phương pháp phun bin, phun cát
thạch anh, cán lăn bề mặt để khử các vết nứt tế vi và tạo ra bề mặt ứng
suất nén dư nhằm tăng sức bền mỏi của truc khuỷu.
c. Dùng tôi cao tần hoặc thấm nitơ bề mặt để dảm bảo trục khuỷu có độ
dẻo phía trong mà vẫn có độ cứng bề mặt cao tạo cho trục khuỷu có sức
bền mỏi cao.
d. Mài bóng bề mặt cổ trục và cổ chốt để giảm tổn thất ma sát, giảm mài
mòn, đồng thời làm giảm ảnh hưởng của hệ số tập trung ứng suất do độ
nhấp nhô bề mặt.
Ngoài ra, việc chọn vật liệu và phương phấp chế tạo cũng ảnh hưởng lớn
tới sức bền của trục khuỷu.

20
BÁNH ĐÀ
Chương I: Giới thiệu chung

Bánh đà có nhiệm vụ rất quan trọng trên động cơ, nhiệm vụ thứ nhấ là làm
đồng đều tốc độ góc của động cơ đến mức cần thiết cho phép ( phụ thuộc vào
công dụng của động cơ).Trong quá trình làm việc, bánh đà có nhiệm vụ tích
năng lượng ( khi mômen quay lớn hơn mômen cản) và phóng năng lượng
( khi mômen cản lớn hơn mômen quay) để cho tốc độ được đồng đều hơn
Bánh đà còn có tác dụng đặc biệt trong các động cơ có tỉ số nén cao ít xilanh
là để khởi động động cơ bằng quán tính, chủ yếu là quán tính của bánh đà.
Trong nhiều các động cơ xăng cỡ nhỏ làm mát bằng quạt gió, các cánh quạt
gió được đúc liền trên bánh đà và phía trong bánh đà thường được gắn nam
châm vinh cửu để khi làm việc trong cuộn dây sơ cấp sẻ tạo ra nguồn điện thế
thấp của mạch đánh lửa. Như vậy bánh đà đóng vai trò như một stato của máy
phát điện. Người ta gọi hệ thống đánh lửa kiểu này là đánh lửa bằng vô lăng
manhêtic
Ngoài ra bánh đà là nơi nghi ký hiệu ĐCT, ĐCD, góc phun sớm, góc đánh
lửa…
Chương II: Phân tích kết cấu
Vật liệu chế tạo và kết cấu bánh đà
Bánh đà của các loại động cơ thường được chế tạ bằng gang xám, mác gang
từ CX21-40 đến GX32-52. Đối với động cơ tốc độ cao n>4500 v/phút có thể
đúc hoặc dập bằng thép có thành phần cácbon thấp. Kết cấu của bánh đà phụ
thuộc vào kiểu loại động cơ. Nói chung số xilanh càng nhiều, tốc độ quay
càng cao thì kích thước bánh đà càng nhỏ. Bánh đà thường được chia làm ba
loại sau đây:
- Bánh đà dạng đĩa
- Bánh đà dạng vành

21
- Bánh đà dạng chậu

Bánh đà dạng đĩa thường dùng trên động cơ ô tô hiện nay.
B¸nh ®µ cã c«ng dông chñ yÕu lµ lµm ®ång ®Òu tèc ®é trôc khuûu (tèc
®é gãc kh«ng ®æi).Trªn b¸nh ®µ cã ghi çc ký hiÖu:§CT,§CD,gãc ®¸nh löa
sím, ...
Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc b¸nh ®µ tÝch trö n¨ng lîng d sinh ra trong hµnh
tr×nh sinh c«ng ®Ó bï ®¾p phÇn n¨ng lîng thiÕu hôt trong hµnh tr×nh tiªu
hao c«ng khiÕn cho trôc khuûu quay ®iÒu h¬n,gi¶m ®îc biªn ®é giao ®éng
cña tèc ®é gãc trôc khuûu.
KÕt cÊu b¸nh ®µ phô thuéc vµo lo¹i ®éng c¬.Sè xilanh cµng nhiÒu b¸nh
®µ cµng nhá do tÝnh ®ång ®Òu tèc ®é t¨ng.
KÝch thíc c¬ b¶n cña b¸nh ®µ lµ ®êng kÝnh ngoµi cña nã.§êng kÝnh
ngoµi cña b¸nh ®µ h¹n chÕ bëi ®iÒu kiÖn bè trÝ chung cña ®éng c¬ nhÊt
lµ çc ®éng c¬ dïng trªn «t« m¸y kÐo.V× vËy ®êng kÝnh ngoµi cña b¸nh ®µ
cña ®éng c¬ «t« thêng kh«ng vît quá 300 - 450mm
Cã nhiÒu d¹ng b¸nh ®µ d¹ng ®Üa, d¹ng vµnh,d¹ng chËu.Víi ®éng c¬ ®ang
thiÕt kÕ ta chän b¸nh ®µ d¹ng ®Üa lµ thÝch hîp nhÊt.
B¸nh ®µ d¹ng ®Üa thêng dïng trong ®éng c¬ «t«.KÕt cÊu ®¬n gi¶n nã cã
d¹ng ®Üa trßn,cã chiÒu dµy ®ång ®Òu,khi ®óc tr¸nh ®îc øng suÊt
trong.PhÇn æ cña b¸nh ®µ cã læ tho¸t dÇu vµ l¾p ghÐp víi mÆt bÝch trªn
®u«i trôc khuûu b»ng çc chèt ®Þnh vÞ vµ mét bul«ng.Sè lîng chèt lµ 6 chèt
®Þnh vÞ.Læ l¾p chèt ®îc ph©n bè kh«ng ®Òu ®Ó khi l¾p b¸nh ®µ kh«ng
l¾p sai vÞ trÝ lµm viÖc.
Vật liệu chế tạo bánh đà thường là bằng gang được đúc. Vành răng bánh đà
có kết cấu kiểu răng trụ răng nghiêng và được làm từ thép,do quá trình khới
động vành răng này ăn khớp với vòng răng của máy khởi động, để dẫn động
làm động cơ quay.
Trªn lo¹i b¸nh ®µ cã vµnh r¨ng khëi ®éng.Vµnh r¨ng nµy cè ®Þnh trªn b¸nh
®µ b»ng çch Ðp nãng cã ®é d«i lín.
22
Hình vẽ Bánh đà
Bố trí bánh đà lên trục khuỷu

23
KẾT LUẬN
Trên đây là bài phân tích kết cấu trục khuỷu nói chung và kết cấu trục
khuỷu động cơ 6 máy thẳng hàng nói riêng. Trong quá trình làm bài em còn
có nhiều thiếu sót, vậy em mong được các thầy chỉ bảo tận tình để hoàn thiện
hơn kiến thức của mình.
Em xin chân thành cảm ơn./

24

Kết Cấu Động Cơ Ô Tô (Nguyen Xuan Ha) Bai in

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kết Cấu Động Cơ Ô Tô (Nguyen Xuan Ha) Bai in

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bài Tập Lớn: Kết Cấu Động Cơ Đốt Trong GVHD: Bùi Ngọc Ánh

LỜI MỞ ĐẦU

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực hiện

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Chương I: Giới thiệu chung

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Các máy song hành của 6 máy thẳng hàng 1- 6 ; 2 – 5 ; 3 – 4.

Tõ b¶ng thèng kª ta thÊy:

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

* Yêu cầu kỷ thuật:

+ §é «van cho phÐp:

B- Phân tích kết cấu

Kết cấu tổng thể của trục khuỷu nguyên

Vị trí các bộ phận chính trên trục khuỷu

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Trôc khuûu nh×n däc trôc

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

KÕt cÊu cña trôc khuûu ghÐp

Đầu trục khuỷu

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

KÕt cÊu ®Çu trôc khuûu

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

H×nh d¹ng cæ trôc chÝnh vµ cæ trôc biªn

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Các dạng má khuỷu

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

®éng cho trôc khuûu.

bè trÝ c¸c lç khoan kh¸c nhau nh h×nh vÏ :

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

VÞ trÝ khoan c¸c èng lÊy dÇu s¹ch

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

KÕt cÊu ®u«i trôc khñy

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Bạc lót chốt khuỷu Bạc lót ổ trục khuỷu

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Chương I: Giới thiệu chung

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

- Bánh đà dạng chậu

Bố trí bánh đà lên trục khuỷu

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

Sinh Viên: Nguyễn Xuân Hà Lớp: 59CĐÔ6 Khoa Cơ Khí

You might also like