węgla. Pierwszą połowę XIX w. nazywa się wiekiem pary i węgla, ponieważ rozpoczęła się wówczas rewolucja przemysłowa, która niosła za sobą olbrzymie zmiany w zakresie organizacji produkcji czy zastępowanie pracy ręcznej przez maszyny. Spowodowało to odejście od produkcji manufakturowej czyli produkcji przemysłowej opartej na podziale pracy i technice ręcznej na rzecz masowej produkcji fabrycznej. Skonstruowano wówczas urządzenia, które zrewolucjonizowały przemysl. Początek zmianom dała maszyna tkacka, a następnie przędzalnica oraz maszyna parowa. Wynalazki te zastosowano we włókiennictwie, w wydobyciu węgla, hutnictwie oraz w przemyśle maszynowym i środków transportu konstruując choćby statek parowy czy parowóz (lokomotywę parową), które pozwoliły przyspieszyć proces transportu surowców czy już gotowych produktów. Maszyny parowe zastąpiły pracę ludzką. Głównym źródłem ich energii był węgiel kamienny. Pozwoliły one na rozpoczęcie produkcji masowej i przyczyniły się do wzrostu wydajności pracy dzięki większej liczbie produkowanych wyrobow. W czasie rewolucji przemysłowej w pierwszej połowie XIX w. nastąpiły znaczne zmiany w procesie wytopu stali - węgiel drzewny został zastąpiony koksem. Powstały wówczas pierwsze okręgi przemysłowe, w których dominował przemysł ciężki, czyli wydobycie węgla kamiennego i hutnictwo żelaza. 4. Porównaj zasady, którymi kierowała się Wielka Brytania w swojej polityce międzynarodowej, z zasadami państw Świętego Przymierza w pierwszej połowie XIX w. Podaj przykłady realizowania tych zasad. 9.Wyjaśnij,które warstwy społeczne zyskaly, a które straciły w wyniku rewolucji przemysłowej. Rewolucja przemysłowa spowodowala, że stanowe społeczeństwo feudalne przestało istnieć,a jego miejsce zajęło nowe, złożone z ludzi wolnych, mogących decydować o swoim miejscu zamieszkania czy pracy. Zlikwidowano także system cechowy, aby można było doprowadzić do pełnej swobody działalności gospodarczej. Społeczeństwo dzieliło się na ziemiaństwo, burżuazje, drobnomieszczaństwo, robotników (proletariat), chłopów i inteligencje. W najlepszej sytuacji była burżuazja,czyli właściciele fabryk, banków i hut, gdyż cały okres rewolucji przemysłowej opierał się na bardzo szybkim rozwoju przemysłu, produkowaniu coraz większej ilości produktów i stosunkowo małych wypłatach dla robotów oraz wykorzystywaniu dzieci za jeszcze mniejsze pieniądze przez co ich zyski jeszcze bardziej wzrastały. Niestety w wyniku rozwoju fabryk ucierpieli drobni wytworcy, ktorzy wraz z migrujacymi chłopami stworzył nową grupę społeczną-klasę robotniczą. Ta warstwa społeczne była najbardziej wykorzystywana. Płace były utrzymywane na niskim poziomie,a pracowano po kilkanaście godzin dzinnie, do tego praca ta była niebezpieczna a nikt nie był ubezoieczony, w razie wypadku został zwolniony i zostawiony bez żadnych środków do życia. Pracodawcy byli zabezpieczeni, nikt nie mógł się im sprzeciwić ponieważ na każde miejsce pracy było wielu chętnych a tworzenie organizacji robotniczych oraz organizacji strajków było zabronione. Znaczenie inteligencji wzrosło, ponieważ w jej skład wchodzili przedstawiciele wolnych zawodów takich jak lekarzy, prawnikow, nauczycieli , artystów czy inzynierow którzy byli coraz bardziej potrzebni. Inzynierowie tworzyli coraz to nowsze maszyny, naktore zapotrzebowanie było coraz większe przy rozwoju w tym okresie przemysłu. Wzrosła liczba ludzi,którzy mieli coraz większą świadomość i wiedzieli że aby żyć dłużej gdy zachorują muszą udać się do lekarza a nie leczyć się alkoholem czy innymi mało medycznymi środkami. Wzrosła liczba ludzi chętnych aby zdobyć większe wykształcenie i w przyszłości więcej zarabiać więc automatycznie wzrosło zapotrzebowanie na nauczycieli.