You are on page 1of 113

CCXCil

00 1 IASAN Ali YOCEL KLASiKLER oizisi


IN i LiZCE ASLIN DAN <;::EViREN: PINAR DUA DEVECi
Q:
z
m

Vl
.......,.
N
tp
.......

TURKiYE $BANKASI
KOltur Yayml n
Gene! Yaym: 3613

Hiimanizma ruhunun ilk anlay1§ ve duyu§ merhalesi, insan


varhgmm en mii§ahhas §ekilde ifadesi olan sanat eserlerinin
benimsenmesiyle ba§lar. Sanat §ubeleri i<;inde edebiyat, bu ifa­
denin zihin unsurlan en zengin olamd1r. Bunun i<;indir ki bir
milletin, diger milletler edebiyatlm kendi dilinde, daha dogru­
su kendi idrakinde tekrar etmesi; zeka ve anlama kudretini o
eserler nispetinde artrrmas1, canland1rmas1 ve yeniden yarat­
mas1dir. i§te terciime faaliyetini, biz, bu bak1mdan ehemrniyetli
ve medeniyet davam1z i<;in miiessir bellemekteyiz . Zekasmm
her cephesini bu ti.irlii eserlerin her ti.irliisiine tevcih edebilmi§
milletlerde dii§iincenin en silinmez vas1tas1 olan yaz1 ve onun
mimarisi demek olan edebiyat, biitiin kiitlenin ruhuna kadar
i§liyen ve sinen bir tesire sahiptir. Bu tesirdeki fert ve cemiyet
ittisali, zamanda ve mekanda biitiin hudutlan delip a§acak bir
saglamhk ve yayg1nl1g1 gosterir. Hangi milletin kiitiipanesi bu
yonden zenginse o millet, medeniyet aleminde daha yiiksek
bir idrak seviyesinde demektir. Bu itibarla terciime hareketi­
ni sistemli ve dikkatli bir surette idare etmek, Tiirk irfanmm
en onemli bir cephesini kuvvetlendirmek, onun geni§lemesine,
ilerlemesine hizmet etmektir. Bu yolda bilgi ve emeklerini esir­
gemiyen Tiirk miinevverlerine §iikranla duyguluyum. Onla­
rm himmetleri ile be§ sene i<;inde, hi<; degilse, devlet eli ile yiiz
ciltlik, hususi te§ebbiislerin gayreti ve gene devletin yardim1
ile, onun dort be§ misli fazla olmak iizere zengin bir terciime,
kiitiipanemiz olacaktir. Bilhassa Tiirk dilinin, bu emeklerden
elde edecegi biiyiik fayday1 dii§iiniip de §imdiden terciime faa­
liyetine yakm ilgi ve sevgi duymamak, hi<;bir Tiirk okuru i<;in
miimkiin olam1yacaktir.

23 Haziran 1941
Maarif Vekili
Hasan Ali Yiicel
HASAN ALi YDCEL KLASiKLER DiZiSi

OSCAR WILDE
6NEMSiZ BiR KADIN

0ZG0N ADJ
A WOMAN OF NO IMPORTANCE

iNGiLiZCE ASLINDAN <;:EViREN


PINAR DUA DEVECi

© TilRKiYE i� BANKASI KOLTilR YAYINLARI, 2016


Sertifika No: 29619

EDiTOR
ALi ALKAN 1NAL

G0RSEL YONETMEN
BiROL BAYRAM

DOZELTi
NEBiYE <;:AVUS

GRAFiK TASARIM VE UYGULAMA


TORK1YE 1S BANKASI KOLTOR YAYINLARI

I. BASIM, AGUSTOS 2016, iSTANBUL


II. BASIM, AGUSTOS 2017, iSTANBUL

ISBN 978-605-332-825-4 (ciLTLi)


ISBN 978-605-332-826-1 (KARTON KAPAKLI)

BASK!
SENA OFSET
MALTEPE MAH. LiTROS YOLU SOK. NO: 2/4 MATBAACILAR SiTESi 2 DK:4NB7
ZEYTiNBURNU iSTANBUL
(0212) 613 38 46
SERTiFiKA NO: 12064

Bu kitabm tiim yaym haklan sakhd1r.


Tamt1m amac1yla, kaynak gostermek §art1yla yap1lacak kisa almt1lar d1§md
· a
gerek metin, gerek gorse! malzeme yaymevinden izin ahnmadan hii;:bir yolla
i;:ogalt1lamaz, yay1mlanamaz ve dag1t1lamaz.

TORKiYE iS BANKASI KOLTOR YAYINLARI


iSTiKLAL CADDESi, ME§ELiK SOKAK NO: 2/4 BEYOGLU 34433 iSTANBUL
Tel. (0212) 252 39 91
Faks. (0212) 252 39 95
www.iskultur.com.tr
00
HASAN
ALi
YOCEL
KLASiKLER
DiZiSi

CCXCII

OSCAR WILDE

ONEMSiZ BiR KADIN

iNGiLiZCE ASLIN DAN \:EViREN:


PINAR DUA DEVECi

TURKIYE $BANKASI
KUltUr Yaymlan
Ki§iler

LORD ILLINGWORT H
SIR JOHN PONT EFRACT
LORD ALFRED RUFFORD
MR.KELVIL Parlamento iiyesi
BASDiYAKOZ DAUBEN Y ilahiyat doktoru
GERALD ARBUTHNOT
FARQUHAR Kahya
FRANCIS U�ak
LADY HUNSTANTON
LADY CAROLINE PONTEFRACT
LADY S1UfFIELD
BAYAN ALLONB Y
BAYAN HESTER WORSLE Y
ALICE Hizmet�i
BAYAN ARBUTHNOT
Oyunun Mekanlari

I. PERDE: Hunstanton ko§kiiniin verandas1.


II. PERDE: Hunstanton ko§kiiniin misafir salonu .
ill. PERDE: Hunstanton ko§kiiniin galerisi.
rv. PERDE: Bayan Arbuthnot'm Wrockley'deki evinin
oturma odas1.

ZAMAN: Giiniimiiz.
YER: ingiliz kontluklan.

Olaylar yirmi dort saat i�erisinde cereyan etmektedir.

ilk defa 19 Nisan 1893'te Londra Haymarket Tiyatrosu'nda


oynannu§tir.
Kontes Gladys de Grey'e·

Bir sanat hamisi olan Ripon Markizi Constance Gwladys Robinson (1859-
1917), Kontes Gladys de Grey adiyla da bilinll: Oscar Wtlde'm yakm bir
ahbab1ydi. (�.n)
I. Perde

Sahne
(Hunstanton'da verandanzn onundeki fimenlik.)

(Sir John ve Lady Caroline Pontefraa ile Bayan


Worsley buyuk porsuk agacznzn altzndaki
sandalyelerde.)
LADY CAROLINE
Bayan Worsley sanmm ilk kez bir ingiliz krr evinde ka­
hyorsunuz?
HESTER
Evet Lady Caroline.
LADY CAROLINE
Duyduguma gore Amerika'da krr evleri yokmu§, oyle mi?
HESTER
Pek yok.
LADY CAROLINE
Peki, krrda arazileriniz var rm? �u bizim sayfiye dedigirniz
tiirden?
HESTER
( GU/umseyerek.)
Diinyadaki en geni§ krrsal alana sahibiz Lady Caroline.
Okulda baz1 eyaletlerimizin Fransa ve ingiltere'nin topla­
rm kadar biiyiik oldugunu anlatrrlardt.
LADY CAROLINE
Ah! Epey riizgarhdrr sanmm.

1
<>scar Wilde

(Sir john'a.)
John atkm1 taksan iyi olur. Eger kullanmayacaksan sana
atki oriip durmamm ne anlam1 var?
SIR JOHN
U§iimiiyorum Caroline, emin ol.
LADY CAROLINE
Hie; sanrruyorum John- eh, bundan daha biiyiileyici bir
yere gelemezdiniz Bayan Worsley, gerc;i ev fazla rutubet­
li, katlarularnayacak kadar rutubetli, aynca sevgili Lady
Hunstanton bazen buraya c;agrrdig1 insanlar konusunda
biraz dikkatsiz davraruyor.
(Sir fohn'a.)
Jane i§leri fazla kan§tmyor. Lord Illingworth tabii ki son
derece sec;kin biri. Onunla taru§mak bir ayncahk. Bir de
§U parlamento iiyesi Bay Kettle-
SIR JOHN
Kelvil a§kim, Kelvil.
LADY CAROLINE
Pek saygideger olmah. Daha evvel kimse hayatta adiru
duymarrn§. Bu bir adam hakkmda c;ok §ey anlat1yor giinii­
miizde. Fakat Bayan Allonby pek de uygun biri say1lmaz.
HESTER
Bayan Allonby'den hie; ho�lanm1yorum, anlatamayaca­
gim kadar.
LADY CAROLINE
Bayan Worsley, sizin gibi yabancdarm tam�maya davet
edildigi insanlar hakkmda olumlu veya olumsuz kana­
ate varmasmm pek yerinde oldugundan emin degilim.
Bayan Allonby c;ok iyi bir aileden geliyor. Kendisi Lord
Brancaster'm yegenidir. Tabii evlenmeden once iki kere
evden kac;tig1 soyleniyor. Ama insanlarm genellikle nasd
insafs1z olduklanru bilirsiniz. Sahsen hen ikinci kez kac;­
ngma inaruruyorum.
HESTER
Bay Arbuthnot c;ok ho� biri.
2
Onemsiz Bir Kadm

LADY CAROLINE
A evet! Bankada c;ah§an gene; adam. Lady Hunstanton'm
onu da c;agu mas1 biiyiik incelik, Lord Illingworth de on­
dan epey ho§lamyor anla§1lan. Yine de Jane'in onu sevi­
yesinin iistiine c;1karmakla dogru yap1p yapmad1gmdan
emin degilim. Benim genc;ligimde Bayan Worsley, haya­
t1m kazanmak ic;in c;ah§an biriyle sosyetede asla kar§ila§­
mazduuz. Yak1§ik ahnazd1.
HESTER
Amerika'da en c;ok saygi duydugumuz insanlar onlardu.
LADY CAROLINE
Buna hie; §a§trmadrm.
HESTER
Bay Arbuthnot'm c;ok naif bir tabiat1 var! Oyle sade, oyle
ic;ten ki. Onun kadar ho§ birine hie; rastlamadrm. Onunla
tam§mak bir ayncahk.
LADY CAROLINE
ingiltere'de gene; bir hammm kaq1 cinsten birinden boyle
ilgiyle bahsetmesi adetten degildir Bayan Worsley. ingiliz
kadmlan hislerini evlenene kadar saklay1p daha sonra
gosterirler.
HESTER
ingiltere'de gene; bir kizla erkegin arkada§hk etmesine izin
vermiyor musunuz yani?
(Lady Hunstanton ve arkasznda elinde �allar
ve bir minderle u�ak girer. )
LADY CAROLINE
Pek tavsiye etmeyiz- Jane, tarn da ne kadar keyifli bir
grubu bir araya toplad1gmiz1 soyliiyordum. insan sec;­
mekte iistiiniize yok, Tanr1 vergisi bir yetenek.
LADY HUNSTANTON
Sevgili Caroline ne kadar naziksiniz! Ben de birbirimize
pek giizel uyum saghyoruz diye dii§iiniiyorum. Amerika­
h giizel ziyaretc;irnizin de yammIZdan ingiliz sayfiye haya­
tma <lair keyifli arularla aynlacagmi umarrm.

3
Oscar Wilde

(U§aga.)
Minder §uraya Francis. Salmu da ver. Setland olaru. Set­
land olam getir.
(U§ak §al ifin ftkar.)
( Gerald Arbuthnot girer.)
GERALD
Size <;ok iyi bir haberim var Lady Hunstanton. Lord Illing­
worth az once bana katibi olmanu teklif etti.
LADY HUNSTANTON
Katibi olmamz1 m1? Bu cidden iyi bir haber Gerald. Sizi
<;ok parlak bir gelecegin bekledigi anlanuna geliyor. Sev­
gili anneniz havalara u<;acak . Bu ak§am burada bizimle
olmas1 i<;in onu mutlaka ikna etmeliyim. Sizce gelir mi
Gerald? Bir yerlere gitmesini saglamak ne kadar zor bi­
liyorum.
GERALD
Lord Illingworth'iin bana boyle bir teklifte bulundugunu
duyunca eminim gelir Lady Hunstanton.
(U§ak §alla girer.)
LADY HUNSTANTON
Yaz1p durumu anlatacagun ve gelip onunla taru§mas1 i<;in
rica edecegim.
(U§aga.)
Biraz bekle Francis.
(Mektubu yazar. )
LADY CAROLINE
Bu §ahane bir ba§lang1<; sizin i<;in Bay Arbuthnot, hem de
bu ya§ta.
GERALD
Ger<;ekten oyle Lady Caroline. Umarun buna laytk oldu­
gumu gosterebilirim.
LADY CAROLINE
Ben de oyle umarun.
GERALD
Siz beni hala tebrik etmediniz Bayan Worsley.
4
Onemsiz Bir Kadm

HESTER
C::ok mu mutlu oldunuz?
GERALD
Tabii ki. Bu benim i(fin her §ey demek. Daha once ula§­
may1 umut bile edemeyecegim kadar uzak olan her §ey
§imdi 'fOk yakm.
HESTER
Hi(fbir §ey umudun ula§amayacag1 kadar uzak olmama­
h. Hayatm kendisi zaten bir umut.
LADY HUNSTANTON
Bana oyle geliyor ki Caroline, Lord lllingworth'iin hedefi
diplomatik bir mevki. Kendisine Viyana'run teklif edildi­
gini duymu§tum. Ger(fi dogru olmayabilir de.
LADY CAROLINE
Bana sorarsaruz ingiltere yurt ID§mda bekar bir adam ta­
rafmdan temsil edilmemeli Jane. Bu pek 'fOk soruna yol
a(fabilir.
LADY HUNSTANTON
Fazla tedirgin oluyorsunuz Caroline. inamn bana gere­
ginden fazla. Hem Lord Illingworth her an evlenebilir.
Ben Lady Kelso'yla evlenecegi umudundaydim. Ama
Lady Kelso'nun ailesi fazla biiyiik demi§ti galiba. Yoksa
ayaklan m1yd1? Tam hat1rlayamad1m §imdi. Nasd ha­
y1flamyorum o i§in olmad1gma bilseniz. Lady Kelso tarn
bir biiyiikel(fi e§i olmak i(fin yarattlmt§ (fiinkii.
LADY CAROLINE
inarulmaz bir kabiliyeti oldugu kesin; insanlarm isimleri­
ni unutmuyor, ama yiizlerini de hatrrlarmyor.
LADY HUNSTANTON
Eh bu 'fOk dogal Caroline, oyle degil mi?
(U�aga. )
Henry'ye cevap i(fin beklemesini soyle. Gerald, iyi habe­
rinizi vermek ve ak§am yemegine mutlaka gelmesini soy­
lemek i(fin sevgili annenize iki satrr yazd1m.
(U�ak ftkar.)
5
(>scar Wilde

GERALD
<;ok naziksiniz Lady Hunstanton.
(Hester'a.)
Biraz dola§mak ister miydiniz Bayan Worsley?
HESTER
Memnuniyetle.
( Gerald ile ftkar.)
LADY HUNSTANTON
Talih Gerald Arbuthnot'm yiiziine giildii, pek sevindim.
Benim i'!;in hakikaten evlat gibidir. Lord Illingworth bu
teklifi kendi kendine, benim hi'!;bir onerim olmaksizm
yapt1g1 i'!;in aynca memnun oldum. Kimse kendisinden
iltimas istenmesinden ho§lanmaz. Zavalli Charlotte
Pagden'm herkese tavsiye etmeye '!;ah§t1gi bir Frans1z
miirebbiye yiiziinden bir ara ne kadar gozden dii§tiigunii
hat1rhyorum.
LADY CAROLINE
Miirebbiyeyi biliyorum Jane. Lady Pagden bana yolla­
mI§tl. Eleanor'un sosyeteye takdiminden onceydi. Sayg1-
deger bir aileye yak1§mayacak kadar goz ahc1 biri. Lady
Pagden'm bir an evvel ondan kurtulmaya '!;ah§masma hi'!;
§a§irmadun.
LADY HUNSTANTON
Hah §imdi anla§tld1.
LADY CAROLINE
John '!;imenler senin i'!;in fazla nemli. Gidip galo§lanm
ayagma ge'!;irsen iyi olur.
SIR JOHN
Gayet rahatrm Caroline, emin ol.
LADY CAROLINE
Birak da bunu ben bileyim John. Dedigimi yap '!;Ok rica
ederim.
(Sir John kalkar ve gider.)
LADY HUNSTANTON
Onu §Imart1yorsunuz Caroline, cidden §Imart1yorsunuz!

6
Onemsiz Bir Kadm

(Bayan Allonby ve Lady Stutfield girer.)


(Bayan Allonby'ye.)
Tathm wnanm park1 seversiniz. <:;ok giizel bir aga\:hk
oldugu soylenir.
BAYAN ALLONBY
Aga\:lar harikulade Lady Hunstanton.
LADY STIJ TFIELD
Gen;ekten harikulade.
BAYAN ALLONBY
Ama sayfiyede alt1 ay ya§asam, diinyadan haberi olma­
yan silik biri olur \:Ikanm gibime geliyor nedense.
LADY HUNSTANTON
Emin olun tathm, sayfiye hayatmm kesinlikle oyle bir
etkisi olmaz. Mesela buradan sadece iki mil otedeki Mel­
thorpe'da Lady Belton Lord Fethersdale'le ka\:IP evlen­
di. Dun gibi aklimda. Zavalh Lord Belton ii\: giin sonra
oldii, ya sevin\:ten ya gut hastahgmdan. Tam hatrrlaya­
mad1m §imdi. Aym giinlerde bizim de burada misafir et­
tigimiz biiyiik bir grup vard1, haliyle hepimiz olan bitenle
son derece ilgiliydik.
BAYAN ALLONBY
Bana kalrrsa gizlice evlenmek korkaklik. Tehlikeden ka\:­
mak. Hem de giiniimiizde tehlikeye ender rastlamrken.
LADY CAROLINE
Gorebildigim kadanyla giiniimiizde gen\: kadmlarm ha­
yattaki tek amac1 siirekli ate§le oynamak.
BAYAN ALLONBY
Ate§le oynamamn faydas1 oynayanm ucundan bile tutu§­
mamas1drr Lady Caroline. Yamp kiil olanlar oynamasm1
bilmeyenler.
LADY STIJTFIELD
Evet, anhyorum. Bu \:Ok ama \:Ok faydah.
LADY HUN STANTON
Diinya boyle bir teoriyle ne hale gelir bilemiyorum sevgili
Bayan Allonby.
7
Oscar Wilde

LADY STUTFIELD
Aah ah! Diinya erkekler i<;in yaratilrm§, kadmlar i<;in degil.
BAYAN ALLONBY
Aa, oyle demeyin Lady Stutfield. Biz onlardan <;ok daha
iyi vakit ge<;iriyoruz: Bize yasak olan §eyler onlara yasak
olanlardan <;ok daha fazla.
LADY STIITFIELD
Evet evet, bu pek dogru. Hi<; boyle dii§iinmemi§tim.
(Sir John ve Bay Kelvil girer.)
LADY HUNSTANTON
i§leriniz bitti mi Bay Kelvil?
BAY KELVIL
Bugiinliik yazacaklanm tamam Lady Hunstanton. Epey
ugra§t1rd1 beni. Giiniimiizde halkm hizmetindeki bir
adarrun srrtma yiiklenenler <;ok agrr dogrusu, <;ok. Dste­
lik kaq1hgmda hak edilen itibann da goriihnedigi kana­
atindeyim.
LADY CAROLINE
John galo§larm1 giydin mi?
SIR JOHN
Evet a§kun.
LADY CAROLINE
Bence bu tarafa gelsen iyi edersin John. Buras1 daha ko­
runakh.
SIR JOHN
Gayet rahatim Caroline.
LADY CAROLINE
Hi<; sanmtyorum John. Yanima otursan daha iyi olur.
(Sir John kalkar ve kar�t tarafa ge�er.)
LADY STIJTFIELD
Peki, ne hakkmda yaz1yordunuz bu sabah Bay Kelvil?
BAY KELVIL
Klasik bir konu Lady Stutfield. Safiyet hakkmda.
LADY STUTFIELD
Bu yazmak i<;in <;ok, hem de <;ok ilgin<; bir konu olmah.

8
Onemsiz Bir Kadzn

BAYKELVIL
Bugi.inlerde hakikaten ulusal boyutta onernli olan tek
konu Lady Stutfield. Parlamento toplanmadan once bu
mesele hakkmda se�menlerime seslenmek niyetindeyim.
Bu iilkede daha yoksul sllllflarm daha yiiksek bir ahlak
anlay1§1 beklentisinde olduklarm1 a�tk�a gosterdiklerini
dii§iiniiyorum.
LADY STUTFIELD
Ne kadar da iyi ediyorlar.
LADY CAROLINE
Kad1nlarm politikada rol almalanna taraftar mtsllllz Bay
Kettle?
SIR JOHN
Kelvil a§krm,Kelvil .
BAYKELVIL
Kadmlarm gittik�e artan etkisi politik ya§amuruzdaki
tek giiven tazeleyici §ey Lady Caroline. Kamu hayatm­
da olsun, ozel hayatta olsun kadmlar her zaman ahlakm
tarafmdalar.
LADY STIJfFIELD
Bunu soylediginizi duymak oyle �ok, oyle �ok memnun
edici ki.
LADY HUNSTANTON
A evet!Kadmlarm ahlaki nitelikleri- �ok onemli bir §ey
bu. Fakat korkanm sevgili Lord Illingworth kadmla­
rm ahlaki niteliklerine gerektigi kadar deger vermiyor
Caroline.
(Lord Illingworth girer. )
LADY STUTFIELD
Lord lllingworth'iin ne kadar kotii biri oldugunu biitiin
diinya soyliiyor.
LORD ILLINGWORlH
Hangi diinya soyliiyor bunu Lady Stutfield? Oteki diinya
olmah. <;iinkii bu diinyayla aramiz gayet iyi.
(Bayan Allonby'nin yanma oturur.)
9
Oscar Wilde

LADY SlUTFIELD
Benim tarndigun herkes sizin �ok <;ok korii biri oldugu­
nuzu soyliiyor.
LORD ILLINGWORTH
Bugiinlerde insanlann davrarn§ §ekli, birinin arkasmdan
kesinlik.le ve tamamen dogru olan §eyleri boyle soyleme­
leri ger<;ekten �ok korkun�.
LADY HUNSTANTON
Sevgili Lord Illingworth'iin degi§ecegi yok Lady Stutfield.
Onu 1slah etmeye <;ah§1yordurn, pes ettim. Bunun i�in
bana bir kamu §irketi laz1m, idare heyeti ve maa§h bir
katibi olan. Arna sizin zaten katibiniz var Lord Illing­
worth, degil mi? Gerald Arbuthnot bize talihinden bah­
setti, ger<;ekten biiyiik incelik gosterrni§siniz.
LORD ILLINGWORTH
Aman oyle demeyin Lady Hunstanton. incelik riiyler iir­
pertici bir kelime. Gen<; Arbuthnot'a tam§t1glll11z anda
pek 1smd1m, aynca yapmay1 dii§iinecek kadar budala
oldugum bir i§ i<;in bana hatm say1hr ol<;iide yaran ola­
cak.
LADY HUNSTANTON
Takdire deger bir gen<; adam, annesi de benim en yakm
dostlanmdan. Biraz once bizim giizel Arnerikahyla yiirii­
yii§e <;iktilar. Bayan Worsley pek giizel degil mi?
LADY CAROLINE
Haddinden fazla giizel. Bu Arnerikah kizlar hayirh kis­
metlerin hepsini ahp gotiiriiyorlar. Kendi iilkelerinde kal­
salar olmuyor mu? Kadmlar i�in cermet oldugunu anla­
t1p duruyorlar o kadar.
LORD ILLINGWORTH
Oyle Lady Caroline. 0 yiizden Havva gibi di§an <;1krna­
ya pek can at1yorlar.
LADY CAROLINE
Bayan Worsley'nin anas1 babas1 kimdir?

10
Onemsiz Bir Kadm

LORD ILLINGW ORlH


Amerikah kadmlar ana babasrm gizlemekte gayet ustadrr.
LADY HUNSTANTON
Ne demeye c;ah§1yorsunuz sevgili Lord lliingworth? Ba­
yan Worsley oksiizdiir Caroline. Babas1 samyorum c;ok
varhkh bir milyoner veya hayirseverdi veya ikisi birden.
Oglum Boston'a gittiginde onu c;ok iyi ag1rlarm§tl. Ama
esasen servetini nas1l yapt1gu11 bilmiyorum.
BAY KELVIL
Sanmm Amerikan dokumalanyla.
LADY HUNSTANTON
Amerikan dokurnalan da neymi§?
LORD ILLINGWORlH
Amerikan tuhafhklan.
LADY HUNSTANTON
Ne acayip!.. Biiyiik zenginliginin kaynag1 ne olursa olsun
Bayan Worsley'yi c;ok takdir ediyorum. Son derece iyi gi­
yiniyor. Ama zaten biitiin Amerikahlar iyi giyiniyorlar.
Kiyafetlerini Paris'ten ahyorlar.
BAYAN ALLONBY
iyi Amerikahlar oliince Paris'e gider diye bir laf var Lady
Hunstanton.
LADY HUNSTANTON
Sahiden mi? Peki ya kotii Amerikahlar oliince nereye gi­
diyor?
LORD ILLINGWORlH
Ha, onlar Amerika'da kahyor.
BAY KELVIL
Korkanrn haks1zhk ediyorsunuz Lord lliingworth. Ame­
rika kesinlikle kayda deger bir iilke, ozellikle de genc;ligi
dii§iiniiliirse.
LORD ILLINGWORlH
Amerika'mn genc;ligi onlann en eski gelenegidir. Oc; yiiz
ytldrr devam ediyor. Ama onlan duyan c;ocukluk done-

11
Oscar Wilde

minde sarur. Kiiltiir a<;1smdan balahrsa ikinci <;ocukluk


donemindeler.
BAYKELVIL
Amerikan politikasmda biiyiik bir yozla§ma olduguna
§iiphe yok. Sarurrm bunu ima ediyorsunuz?
LORD ILLINGWORTH
Belki de.
LADY HUN STANTON
Duyduguma gore politik durum hi<;bir yerde parlak de­
gil. ingiltere'de de oyle ohnadigi kesin. Sevgili Bay Card­
ew iilkeyi mahvediyor. Bayan Cardew'iin ona miisaade
etmesine §a§tyorum. Eminirn egitimsiz ki§ilerin oy hakk1
olmasma kaq1sm1z Lord Illingworth?
LORD ILLINGWORTH
Sadece onlarm oy vermesi gerektigi kamsmdayrm.
BAYKELVIL
Politikada taraf tutmuyor musunuz Lord Illingworth?
LORD ILLINGWORTH
insan hi<;bir §eyde taraf tutmamah BayKelvil. Taraf ol­
mak diiriistliigun ilk adlffildtr ve hemen ardmdan cid­
diyet gelir, sonunda da ademoglu s11ac1 biri olup \Ikar.
Bununla birlikte Avam Kamaras1 aslmda pek az zarar
veriyor. Parlamento karanyla insanlan iyi insan yapa­
mazsrmz- bu da bir §ey.
BAYKELVIL
Avam Kamaras1'nm her claim yoksullarm ac1sma ortak
oldugunu inkar edemezsiniz.
LORD ILLINGWORTH
Bu onlarm ozel bir kusuru. Hatta bu <;agimmn ozel has­
tahg1. insan ne§eyi, giizelligi, hayatm renklerini payla§­
mah . Hayatm gii<;liiklerine dair ne kadar az §ey soylenir­
se o kadar iyi BayKelvil.
BAYKELVIL
Yine de Dogu Yakas1 <;ok onernli bir sorun.

12
Onemsiz Bir Kadzn

LORD ILLINGWORTH
Hayli onemli. SorWl kolelik so£Wlu ve biz bunu koleleri
eglendirerek (j;Ozmeye «j;ah§1yoruz.
LADY HUNSTANTON
Ku§kusuz Lord Illingworth, soylediginiz gibi ucuz goste­
riler yoluyla epeyce §ey yap1labilir. Ba§papazimiz sevgili
Doktor Daubeny yardimc1lanyla birlikte ki§ boyooca
yoksullar i(j;in olaganiistii etkinlikler diizenliyor. Biiyiilii
fener,1 misyonerlik veya bu tarz bilindik herhangi bir et­
kinlik sayesinde pek «j;Ok iyi i§ yapdabiliyor.
LADY CAROLINE
Yoksullar i(j;in eglencenin katiyen taraftan degilirn Jane.
Komiir ve battaniye kafi. Ost s1mflarda halihamda had­
dinden fazla zevk dii§kiinliigu var. Hayatta istedigimiz
tek §ey saghk. Oysa bu hal hi«j; de saghkh degil.
BAY KELVIL
Son derece hakhs1Il1Z Lady Caroline.
LADY CAROLINE
Genellikle hakhy1mdrr zaten.
BAYAN ALLONBY
"Saghk" korkWl«j; bir kelime.
LORD ILLINGWORTH
ingilizcedeki en ahmak«j;a kelime, ama kimsenin dilinden
dii§miiyor. ingiliz toprak soylulan bir tilkinin pe§inde
dortnala- agza almrnayacak olan agza siiriilmeyecek
olamn s1k1 takibinde.
BAY KELVIL
Lordlar Kamaras1'm Avam Kamaras1'ndan daha iistiin
bir kururn olarak goriip gormediginizi sorabilir miyim
Lord Illingworth?
LORD ILLINGWORTH
Tabii ki «j;Ok daha iistiin bir kururn. Biz Lordlar Kama­
ras1'nda asla halkm gorii§leriyle temas etmiyoruz. Bu da
bizi medeni bir kitle haline getiriyor.

1 Projeksiyon cihazmm ilkel hall. (o;.n.)

13
Oscar Wilde

BAY KELVIL
Bu gorii§iiniizde ciddi misiniz?
LORD ILLINGWORlH
Gayet ciddiyirn Bay Kelvil.
(Bayan Allonby'ye. )
Bugiinlerde insanlann �irkin bir ah§kanhg1 da bu, biri
fikrini soyledikten sonra ciddi olup olmad1g1m sormak.
Tutku haricinde hi�bir §ey ciddi degildir. Zeka da ciddi
bir §ey degildir, hi�bir zaman da olmamt§ttr. Zeka ki­
§inin �aldtg1 bir enstriimandir, o kadar. Zekarun ciddi
bi�imini sadece ingilizlerde gordiim. Cahiller de ingiliz
zekasmm iistiinde davul �alar gibi tepiniyor.
LADY HUNSTANTON
Davul mu, ne dediniz Lord Illingworth?
LORD ILLINGWORlH
Bayan Allonby'ye Londra gazetelerinin man§etlerinden
bahsediyordum yalmzca.
LADY HUNSTANTON
Gazetelerde yaztlan her §eye inanir mlSlruz?
LORD ILLINGWORlH
inanmm. Bugiinlerde sadece okunmaz §eyler oluyor.
(Bayan Allonby ile birlikte kalkar. )
LADY HUNSTANTON
Yoksa gidiyor musunuz Bayan Allonby?
BAYAN ALLONBY
Sadece seraya kadar. Lord Illingworth serada yedi oliim­
ciil giinah kadar giizel bir orkide oldugunu soyledi bu
sabah.
LADY HUNSTANTON
Tathrn umanm oyle bir §ey yoktur. Bah�1vanla mutlaka
konu§acagtm.
(Bayan Allonby ve Lord Illingworth ftkar.)
LADY CAROLINE
Tuhaf bir tip bu Bayan Allonby.

14
Onemsiz Bir Kadm

LADY HUNSTANTON
Bazen sivri diline hakim olaIDlyor.
LADY CAROLINE
Bayan Allonby'nin hakim olamad1� sadece dili mi Jane?
LADY HUNSTANTON
Oyle umuyorum Caroline. Erninim oyledir.
(Lord Alfred girer.)
Sevgili Lord Alfred bize kattlm.
(Lord Alfred Lady Stutfield'in yantna oturur.)
LADY CAROLINE
Herkesin iyi oldugunu saruyorsunuz Jane. Bu biiyiik birhata.
LADY STUTFIELD
Sahi mi, sahiden boyle mi dii§iiniiyorsunuz Lady Caro­
line, herkesin kotii olduguna IDl inanmak lazrm?
LADY CAROLINE
Boyle yapmamn <;ok daha giivenli oldugunu dii§iiniiyo­
rum Lady Stutfield. Elbette insanlann iyi olduklan anla­
§dana dek. Bu ise epey ara§ttrma gerektiriyor bugiinlerde.
LADY STUTFIELD
Ama giiniimiizde pek <;ok haksiz dedikodu da dola§tyor
ortahkta.
LADY CAROLINE
Lord Illingworth diin ak§am yemekte her dedikodunun
altmda mutlaka ahlaka aykm oldugu inkar edilemez bir
§eylerin yatt1gma dikkatimi <;ekti.
BAY KELVIL
Lord Illingworth elbette <;ok zeki bir adam, ancak zama­
mm1zda biiyiik onem ta§tyan asalet ve dogruluga o naif
baghhktan yoksun gibi goriiniiyor.
LADY STUTFIELD
Evet, bu hayli onemli, bir hayli onemli, degil mi?
BAY KELVIL
ingiliz ev hayattnm giizelligini takdir edemeyen bir adam
izlenirnini veriyor bana. Bu konuda yabanc1 fikirlerle bo­
zuldugunu soyleyebilirim.

15
Oscar Wilde

LADY STUTFIELD
Ev hayatmm giizelligi de hi�bir §eyde yok, degil mi?
BAY KELVIL
ingiltere'de ahlaki diizenimizin dayanak noktas1 bu Lady
Stutfield. Ohnasa kom§ularumz gibi olurduk.
LADY SlUTFIELD
Bu <;ok �ok hazin olurdu, degil mi?
BAY KELVIL
Korkanm Lord Illingworth kadmlan da sadece bir oyun­
cak olarak goriiyor. Bakm ben asla bir kadtm oyuncak
olarak gormedim. Kadm kamu hayatmda da, ozel hayat­
ta da erkegin fikri yolda§tdrr. Kadm ohnasa esas idealle­
rimizi unuturduk.
(Lady Stutfield'in yanzna oturur.)
LADY STUTFIELD
Bunu duyduguma �ok, oyle �ok memnun oldum ki.
LADY CAROLINE
Evli misiniz Bay Kettle?
SIR JOHN
Kelvil hayatim, Kelvil.
BAY KELVIL
Evliyim Lady Caroline.
LADY CAROLINE
<;oluk <;ocuk?
BAY KELVIL
Var.
LADY CAROLINE
Ka<; tane?
BAY KELVIL
Sekiz.
(Lady Stutfield ilgisini Lord Alfred'e yoneltir.)
LADY CAROLINE
Bayan Kettle ve <;ocuklar sahildeler diye tahmin ediyorum?
(Sir John if gefirir.)

16
Onemsiz Bir Kadm

BAY KELVIL
Evet, e§iln c;ocuklarla sahil tarafmda Lady Caroline.
LADY CAROLINE
�iiphesiz daha sonra siz de onlara katdacaksllllzdrr?
BAY KELVIL
Eger kamu i§leri izin verirse.
LADY CAROLINE
Halka hizmetiniz Bayan Kettle ic;in biiyiik bir gurur kay­
nagi olmah.
SIR JOHN
Kelvil a§kun, Kelvil.
LADY STUTFIELD
(Lord Alfred'e.)
0 altm uc;lu sigaralarllllz ne kadar da ho§ Lord Alfred.
LORD ALFRED
Ama miithi§ pahahdrr. Sadece borc;lu oldugum zaman­
larda satm almaya giiciim yetiyor.
LADY STUTFIELD
Borc;lu olmak da insam c;ok huzursuz eden bir §ey olmah.
LORD ALFRED
Bugiinlerde insamn bir me§galesi olmas1 laz1m. Borc;la­
nm olmasayd1 dii§iinecek hic;bir §eyiln olmazdi. Tamd1-
g1m biitiin e§ dost boyle bore; ic;inde.
LADY STUTFIELD
Ama borc;land1gm1z ki§iler de size epey bir ha§ belas1 olu­
yordur herhalde?
(U�ak girer.)
LORD ALFRED
Yo hayir, onlar yaz1yor, hen cevaplamiyorum.
LADY STUTFIELD
Ne kadar da tuhaf.
LADY HUNSTANTON
Aa, sevgili Bayan Arbuthnot'tan mektup var Caroline.
Yemege katdmayacakmi§. Ne kadar iiziicii. Ama neyse,

17
Oscar Wilde

ak§am gelecek. Buna cidden c;:ok sevindim. Diinya tath­


st bir kadmdrr. El yaz1s1 da giizeldir, bi::iyle iri iri, bi::iyle
diizgiin .
(Mektubu Lady Caroline'a verir.)
LADY CAROLINE
(Mektuba bakarak. )
Pek kadms1 degil Jane. Kadmlarda en hayran oldugum
i::izellik kadms1hk.
LADY HUNSTANTON
(Mektubu geri altp masantn ustUne btrakarak.)
A c;:ok ho§ bir kadmdtr Caroline, hem de c;:ok iyidir. Ba§­
diyakozun ondan nastl si::iz ettigini duymahstruz. Onu ce­
maatteki sag kolu olarak gi::iriiyor.
( U?ak ona bir §eyler soyler. )
San misafir salonunda. Hep birlikte gec;:elim mi? Lady
Stutfield, �aya ge�elim mi?
LADY STUTFIELD
Memnuniyetle Lady Hunstanton.
(Kalkar ve toparlanmaya giri§irler. Sir John
Lady Stutfield'in mantosunu ta§tmayt onerir.)
LADY CAROLINE
John! Eger yegeninin Lady Stutfield'in mantosuyla ilgi­
lenmesine miisaade edersen, sen de diki§ �antam1 ta§tma­
ya yardtmct olabilirsin.
(Lord Illingworth ve Bayan Allonby girer.)
SIR.JOHN
Elbette a§ktm.
( <;tkarlar. )
BAYAN ALLONBY
Tuhaf §ey, �ekici olmayan kadmlar her zaman kocalarrm
k1skamr, giizel kadmlarsa hi�bir zaman!
LOR D ILLINGWORTH
�ekici kadmlann buna zamaru olmaz ki. Onlar ba§ka
kadmlarm kocalarrm ktskanmakla me§guldiir.

18
Onemsiz Bir Kadm

BAYAN ALLONBY
Lady Caroline'm artik evlilige <lair kaygilar ta§tmay1
brrakmt§ olmas1m beklerdirn. Sir John onun dordiincii
kocast!
LORD ILLINGWORTH
Bu kadar evlilik kesinlikle yakt§ik alm1yor. Yirmi sene sii­
ren a§k bir kadm1 harabeye <;:evirir, ama yirmi sene siiren
evlilik onu bir kamu binasma benzetir.
BAYAN ALLONBY
Yirmi sene siiren a§k! Oyle bir §ey var rrn?
LORD ILLINGWORTH
ZamantmIZda kalmad1. Kadmlar pek bir akdland1. Ro­
mantizmi kadmdaki mizah anlay1§1 kadar berbat eden
bir §ey daha yok.
BAYAN ALLONBY
Veya erkekte bunun eksikligi kadar.
LORD ILLINGWORTH
Son derece hakhs1mz. Bir tapmakta herkes ciddi olmah­
d1r, sadece tapdan hari<;:.
BAYAN ALLONBY
Bu da erkek olmahdrr?
LORD ILLINGWORTH
Kadmlar diz <;:okerken pek zarifler, erkekler hi<;: degil.
BAYAN ALLONBY
Lady Stutfield'i dii§iiniiyorsunuz!
LORD ILLINGWORTH
Emin olun Lady Stutfield'i son on be§ dakikadrr hi<;: dii­
§iinmedim.
BAYAN ALLONBY
0 kadar rrn gizemli biri?
LORD ILLINGWORTH
Bir gizemden ote- o bir ruh ha.Ii.
BAYAN ALLONBY
Ruh hallerinin siirekliligi yoktur.

19
Oscar Wilde

LORD ILLINGWORTH
Bu da onlan cazip k1lan §eylerin ba§mda gelir.
(Hester ve Gerald girer.)
GER ALD
Lord Illingworth herkes beni tebrik ediyor, Lady Hun­
stanton ve Lady Caroline ve... herkes. Umanm iyi bir
katip olurum.
LORD ILLINGWORTII
Omek bir katip olacaksm Gerald.
( Onunla konu�ur. )
BAYAN ALLONBY
Sayfiyenin tadma vardllllZ rm Bayan Worsley?
HESTER
Hem de nastl.
BAYAN ALLONBY
Londra'daki yemekli davetlerin hasretini crekmiyor mu­
sunuz?
HESTER
Londra'nm yemekli davetlerinden hazzetmem.
BAYAN ALLONBY
Ben bayiliyorum. Akilh insanlar asla kimseyi dinlemiyor,
aptal olanlar da asla konu§muyor.
HESTER
Aptal insanlarm epeyce konu§tugu kanaatindeyim.
BAYAN ALLONBY
Ay hen asla dinlemiyorum!
LORD ILLINGWORTII
Sevgili evladrm, senden ho§lanmasaydrm bu teklifte bu­
lunmazdrm . Seni bu kadar begendigim icrin yailllilda ol­
maru istiyorum.
(Hester Gerald ile ftkar.)
Ho§ adam §U Gerald Arbuthnot!
BAYAN ALLONBY
<;ok ho§, sahiden CfOk ho§. Ama §U Amerikah gencr haru­
ma katlanarmyorum.
20
Onemsiz Bir Kadm

LORD ILLINGWORTH
Neden?
BAYAN ALLONBY
Bana diin, iistelik epeyce yiiksek sesle, sadece on sekiz
ya§mda oldugunu soyledi. Daha sinir bozucu olamazdi.
LORD ILLINGWORTH
Ger\:ek ya§tm soyleyen bir kadma asla giivenmemek la­
zrm. Bunu birine soyleyen kadm herkese her §eyi soyle­
yebilir.
BAYAN ALLONBY
Aynca bir bagnaz-
LORD ILLINGWORTH
Ah, i§te bu affedilemez. \:ekici olmayan kadmlarm bag­
naz olmalarma lafun yok. BJ gosteri§siz olmak i\:in tek
bahaneleri. Fakat Bayan Worsley kesinlikle giizel. Ona
sonsuz bir hayranhk besliyorum.
(Kararlt bir §ekilde Bayan Allonby'ye bakar.)
BAYAN ALLONBY
Hakikaten, ne kadar da kotii bir adams1mz!
LORD ILLINGWORTH
Kime kotii bir adam dersiniz?
BAYAN ALLONBY
Masumiyete hayran olan bir adama.
LORD ILLINGWORTH
Ya kim kotii bir kadmdir?
BAYAN ALLONBY
Bir adamm asla btkmayacag1 bir kadm.
LORD ILLINGWORTH
AcrmastzSmtz- kendinize kar§t.
BAYAN ALLONBY
Bizi bir cinsiyet olarak tammlasamz.
LORD ILLINGWORTH
Sirn olmayan sfenkslersiniz.
BAYAN ALLONBY
Buna bagnaz kadmlar da dahil mi?

21
Oscar Wilde

LORD ILLINGWORTH
Biliyor musunuz, bagnaz kadm diye bir §eye inanmarn.
Diinyada biri kur yapt1g1 zarnan az1cik olsun gururu ok­
§anmayacak bir kadm oldugunu hi«i; sanrniyorurn. Ka­
dmlan kar§l konulrnaz bir bi«i;irnde «i;ekici kdan da bu.
BAYAN ALLONBY
Diinya iizerinde opiilrneye itiraz edecek hi«i;bir kadm ol­
rnad1giru dii§iiniiyorsunuz?
LORD ILLINGWORTH
Pek az.
BAYAN ALLONBY
Bayan Worsley onu oprnenize miisaade etrneyecektir.
LORD ILLINGWORlH
Emin rnisiniz?
BAYAN ALLONBY
Fazlas1yla.
LORD ILLINGWORlH
Onu opsern ne yapard1 sizce?
BAYAN ALLONBY
Ya sizinle evlenirdi ya da eldiveniyle suranruza bir tane
«i;arpard1. Boyle yapsa tepkiniz ne olurdu?
LORD ILLINGWORlH
Ona a§1k olurdum. Muhtemelen.
BAYAN ALLONBY
0 halde onu opmeyecek olrnaruz biiyiik §ans!
LORD ILLINGWORlH
Bu bir meydan okuma m1?
BAYAN ALLONBY
Bu havaya atilrn1§ bir ok.
LORD ILLINGWORlH
Denedigim her §eyde ba§ard1 oldugumu bilrniyor rnusu­
nuz?
BAYAN ALLONBY
Bunu duyduguma iiziildiirn. Biz kadmlar kaybedenlere
baydmz. \:iinkii bize yaslarurlar.

22
Onemsiz Bir Kadm

LORD ILLINGWORTH
Siz kazananlara taparsinIZ. Onlara yap1§rrs1mz .
BAYAN ALLONBY
Biz onlann kelliklerini saklamaya yarayan defne tac1yiz.
LORD ILLINGWORTH
Onlar da size her zaman muhta�, zafer am d1§mda.
BAYAN ALLONBY
i§te o an ilgi �ekici degiller.
LORD ILLINGWORTH
Nasil da dalga ge�iyorsunuz!
(Bir sessizlik.)
BAYAN ALLONBY
Lord Illingworth, sizden her zaman ho§lanacak olmama
sebep bir §ey var.
LORD ILLINGWORTH
Sadece bir §ey mi? 0 kadar kotii ozelligim varken.
BAYAN ALLONBY
A man o ozelliklerinizle fazla gururlanmaym. Ya§landik­
�a yitirebilirsiniz.
LORD ILLINGWORTH
Ya§lanmaya hi� niyetirn yok. Ruh ya§h dogar, ama gide­
rek gen�le§ir. Bu hayatm komedisidir.
BAYAN ALLONBY
Beden ise gen� dogar, ama giderek ya§larur. Bu hayatm
trajedisidir.
LORD ILLINGWORTH
Bazen aym zamanda komedisi. Fakat benden her zaman
ho§lanacak olmamzm gizemli sebebi nedir Bayan A l­
lonby?
BAYAN ALLONBY
Bana hi� kur yapmamI§ olmamz.
LORD ILLINGWORTH
Ah, bundan ba§ka bir §ey yapmadim.
BAYAN ALLONBY
Sahi mi? Fark etmemi§irn.
23
< >sc<1r Wiltle

LORD ILLINGWORTH
Ne bi.iyiik §ans! ikimiz i\:in de bir trajedi olabilirdi.
BAYAN ALLONBY
Siz de, ben de i.istesinden gelirdik.
LORD ILLINGWORTH
Gi.iniimtizde insan oliim hari\: her §eyin i.istesinden gele­
biliyor; her §eyden de kurtulabiliyor, iyi bir §Ohret hari\:.
BAYAN ALLONBY
iyi bir §Ohreti tecri.ibe ettiniz mi hi\:?
LORD ILLINGWORTH
Neyse ki maruz kalmad1gun illetlerden biri.
BAYAN ALLONBY
Bir gi.in ba§tmza gelebilir.
LORD ILLINGWORTH
Beni neden tehdit ediyorsunuz?
BAYAN ALLONBY
Bayan bagnaz1 optiiguntiz zaman soyleyecegim.
(U�ak girer.)
FRANCIS
San misafir salonunda \:ay hazrr lordwn.
LORD ILLINGWORTH
Hamrnefendi hazretlerine geliyor oldugwnuzu ilet.
FRANCIS
Peki lordwn.
(\,tkar.)
LORD IL LINGWORTH
C::aya ge\:elim mi?
BAYAN ALLONBY
Boyle basit zevklerden ho§lamr mtsmiz?
LORD ILLINGWORTH
Basit zevklere baytltyorum. Kart§tkhktan ka\:mak i\:in
son s1gmagrrruz onlar. Fakat dilerseniz burada kalahm.
Evet, burada kalahm. Hayatm hikayesi bir adam ve bir
kad1nla bir bah\:ede ba§lar.

24
Onemsiz Bir Kadzn

BAYAN ALLONB Y
Vahiy2 ile de biter.
LORD ILLINGWORTH
ilahi boyutta ka�amak yamtlar veriyorswmz. Fakat sm­
ruz dokiilmeye ba§lad1.
BAYAN ALLONB Y
Maskem heniiz dii§medi.
LORD ILLINGWORTH
Bu da gozlerinizi daha giizel gosteriyor.
BAYAN ALLONB Y
Te§ekkiir ederim. Gelin.
LORD ILLINGWORIB
(Masada Bayan Arbuthnot'tn mektubunu gornr
ve altp za,rfa bakar.)
Ne kadar srra dt§I bir el yaz1s1! Bana seneler once tamdt­
grm bir kadtrun yaz1sim hatrrlanyor.
BAYAN ALLONBY
Kim?
LORD ILLINGWORIB
Ah, hi� kimse! Ozel biri degil. Onemsiz bir kadm.
(Mektubu atar ve Bayan Allonby'yle veranda
merdivenlerinin yanmdan ge�er.
Birbirlerine gitlumserler.)

2 Yaranh§ ile ba§layan Kitab-1 Mukaddes'in son boliirnii. (i;:.n.)

25
II. Perde

Sahne
(Hunstanton'da misafir salonu, ak.§am yemeginden sonra,
lambalar yaktlmt�. Kapzlar sag ve sol ortada.)

(Hantmlar koltuklarda oturmaktadtr.)


BAYAN ALLONBY
Erkeklerden bir siireligine kurtulmu§ olmak ne kadar hu­
zur verici!
LADY STUTFIELD
Evet, erkekler bizi bir tiirlii rahat b1rakm1yorlar degil mi?
BAYAN ALLONBY
Rabat brrakmamak m1? Ke§ke oyle yapsalar.
LADY HUNSTANTON
Aman tathm, ne diyorsunuz!
BAYAN ALLONBY
Sinir bozucu olan §U ki al�ak herifler biz olmadan da ga­
yet mutlu olabiliyorlar. Bu yiizden onlar1 bir an bile kendi
haline brrakmamamn her kadmm gorevi oldugu kana­
atindeyim; sadece ak§am yemeginden sonra biraz nefes
ald1guruz §U siire hari�, �iinkii bu da olmasa biz zavall1
kadmlar bitkinlikten kesinlikle golgeye donerdik.
(U�aklar kahve getirir.)
LADY HUNSTANTON
Bitkinlikten golgeye donerdik derken tathm?

27
Oscar Wilde

BAYA N ALLONBY
Evet Lady Hunstanton. Erkekleri kontrol alnnda tutmak
<;ok zahmetli bir i§. Siirekli bizden kurtulmaya <;ah§iyorlar.
LADY STUTFIELD
Siirekli onlardan kurtulmaya \:ah§an bizlerrni§iz gibi ge­
liyor bana . Ama erkekler oyle de kalpsiz ki . Gii<;lerinin
farkmdalar ve bunu kullamyorlar.
LADY CAROLINE
(Bir U§aktan kahve altr.)
Sadece laf ve sa<;malik erkekler hakkmda bu soyledikleri­
niz! Yapilmas1 gereken §ey erkeklerin yerlerini bilmelerini
saglamaknr.
BAYAN ALLONBY
Peki, nedir bu yer, bu dogru olan §ey Lady Caroline?
LADY CAROLINE
qlerine bak1yor olmalan Bayan Allonby.
BAYAN A LLONBY
(Bir u�aktan kahve altr.)
Sahiden mi? Ya evli degillerse?
LADY CAROLINE
Eger evli degillerse kendilerine bir e§ anyor olmalan ge­
rekir. Sosyetedeki bekar erkeklerin say1s1 tarn bir rezalet.
Hepsini on iki ay i<;inde evlenmek zorunda birakacak bir
yasa <;ikarmak lazrm.
LADY STUTFIELD
(Kahveyi geri fevirir.)
Peki ya a§ik olduklan ki§i ba§kas1yla birlikteyse?
LADY CA ROLINE
0 durumda Lady Stutfield, ba§kalanmn mahyla ugra§­
mamay1 ogrensinler diye bir hafta i<;inde sade ve sayg1de­
ger herhangi bir k1zla evlendirilmeleri gerekir.
BAYAN ALLONBY
Bizden asla birinin mah olarak bahsedilmemesi gerektigi
dii§iincesindeyim. qinin mah olan erkeklerdir. Bu evli

28
Onemsiz Bir Kadm

kadmlarm mahrun aslmda ne oldugnna <lair tek dogru


tarumd.tr. Bizse kimseye ait degiliz.
LADY STUTFIELD
Ah, boyle soyledigmizi duyduguma 0 kadar \'.Ok, 0 kadar
\'.Ok sevindim ki.
LADY HUNSTANTON
Ama sevgili Caroline, yasa \'.tkarmakla durumun herhan­
gi bir §ekilde diizelecegini ger\'.ekten dii§iiniiyor musu­
nuz? Duyduguma gore bugiinlerde biitiin evli erkekler
bekar gibi, biitiin bekar erkekler de evli gibi ya§iyor.
BAYAN A LLONBY
Ben birini otekinden kesinlikle ayrrt ederniyorum.
LADY STUTFIELD
Ah, hence bir adamm slrt1Ilda ev hayatmm yiikii olup ol­
madigm1 bir baki§ta anlamak miimkiin. 0 kadar \'.Ok evli
adamm gozlerinde fazlas1yla iizgiin bir ifade oldugnnu
fark ediyorum ki.
BAYAN A LLONB Y
Benim tek gordiigiim iyi b ir e § olduklarmda deh§et ve­
recek kadar sooc1, kotii bir e§ olduklarmda tiksindirici
ol\'.iide kibirli olduklan.
LADY HUNSTANTON
Eh, sanmm evli erkeklerin davram§l gen\'.ligimden bu
yana tiimiiyle degi§ti, ama §UOU soylemem laz1m, rah­
metli sevgili Hunstanton p1rlanta gibiydi, ondan taths1
yoktu.
BAYAN ALLONBY
Ay benim kocam bir \'.e§it bor\'. senedi, siirekli oniime gel­
mesinden b1ktrm.
LADY CARO LINE
Ama onu zaman zaman yeniliyorsunuz, degil mi?
BAYAN A LLONBY
Yo, hayrr Lady Caroline. Simdilik sadece bir e§im oldu.
Samrrm siz bana pek amator diye bakacaksmiz.

29
Oscar Wilde

LADY CAROLINE
Aslmda bu hayat gorii§iine sahipken evlemni§ olmaruza
§a§1yorum.
BAYAN ALLONBY
Ben de oyle.
LADY HUNSTANTON
Sevgili kizun, ben ev hayatmda ger\ekten \Ok mutlu ol­
dugunuza, ama bu mutlulugu ba§kalanndan saklamak
istediginize inaruyorum.
BAYAN ALLONBY
Emin olun Emest'a fena aldandun.
LADY HUNSTANTON
Ay umarun oyle olmaffil§trr tatlim. Annesini pek iyi tanrr­
dim. Stratton ailesindendi Caroline, Lord Crowland'in
kizlarmdan biriydi.
LADY CAROLINE
Victoria Stratton mu? Onu gayet iyi hatrrhyorum. C::enesi
olmayan aptal san§m.
BAYAN ALLONBY
Ah Ernest'm bir \enesi var. C::ok gii\lii bir \ene, sivri bir
\ene. Ernest'm \enesi haddinden fazla sivri.
LADY STUTFIELD
Sahiden de bir adamm \enesinin haddinden fazla siv­
ri olabilecegini dii§iiniiyor musunuz? Bana kahrsa bir
adam \Ok ama \Ok gii\lii goriinmelidir, \enesi de epeyce,
hem de epeyce sivri olmahdrr.
BAYAN ALLONBY
0 halde Ernest'la mutlaka taru§mahsmiz Lady Stutfield.
Yalniz ba§tan uyarayim, zerre kadar sohbeti yoktur.
LADY STIJTFIELD
Sessiz adamlara bayihrim.
BAYAN ALLONBY
Ha, Ernest sessiz degildir. Siirekli konu§ur. Ama sohbet
etme kabiliyeti yok. Bu kadar nelerden bahsettigini bil­
miyorum. Onu senelerdir dinlemedim.

30
Onemsiz Bir Kadm

LADY STUTFIELD
O nu asla affennediniz oyleyse? Ne kadar iiziicii! Zaten
hayatm tamam1 �ok, hem de �ok iiziicii §eylerle dolu, de­
gil mi?
BAYAN ALLONBY
Hayat Lady Stutfield, harikulade anlardan meydana ge­
len mauvais quart d heure den3 ba§ka bir §ey degil.
' '

LADY STUTFIELD
Evet, ku§kusuz oyle anlar da var. Fakat Bay Allonby'nin
yapt1g1 §ey de �ok mu yanh§ti? Size ofkelenip dogru ama
kmc1 olacak herhangi bir §ey mi soyledi?
BAYAN ALLONBY
Yo hayir, asla. Ernest her ko§ulda sakindir. Siirekli sinir­
lerime dokunmasmm bir nedeni de bu. insarn �ileden �1-
karmakta siikilnetten etkilisini tarnmam. <;ogu modern
erkegin iyi huylulugunda mutlak surette gaddar bir §ey
var. Biz kadinlar buna nas1l bu kadar iyi katlarnyoruz
hayret ediyorum.
LADY STUTFIELD
Evet, erkeklerin iyi huylulugu bizim kadar hassas olma­
d1klanm, bizim kadar ince dokunmadiklarlill gosteriyor.
Bu da �ogu zaman kar1 koca arasmda a§1lmaz bir engel
olu§turuyor degil mi? Yine de Bay Allonby'nin yapt1g1
hatay1 bilmek isterim sahiden.
BAYAN ALLONBY
Peki, anlatay1m, ama herkese soylemeye soz verirseniz.
LADY STUTFIELD
Te§ekkiir ederim, te§ekkiir ederim. Duyurmak i�in gay­
ret edecegim.
BAYAN ALLONBY
Ni§anhyken Ernest dizlerinin iizerine �okiip hayat1 bo­
yunca ba§ka kimseyi sevmedigine dair yeminler etti. 0

3 Mauvais quart d'heure (Fr.): Kotii bir on be� dakika; "zorlu k1sa bir dene­
yirn" anlanunda. (i;.n.)

31
Oscar Wilde

zamanlar i;ok gen\:tim ve tahmin edebileceginiz gibi ona


inanrnadun. Ancak ne yazik ki nikahtan dart be§ ay
sonrasma kadar hi\:bir ara§tirma yapmadi.m. Bana soy­
lediklerinin tamamen dogru oldugunu o zaman ogren­
dirn. Boyle bir §ey de bir adamda ilgi \:ekici hi\:bir yan
birakrruyor.
LADY HUNSTANTON
Tatlun!
BAYAN ALLONBY
Erkekler her zaman bir kadlillil ilk a§k1 olmak ister. Bu
onlarm manasiz gururu. Biz kadmlar bu konularda \:Ok
daha incelikli i\:giidiilere sahibiz. Bizim istedigimiz bir
adamm son ili§kisi olmakt1r.
LADY STUTFIELD
Kastmiz1 anhyorum. <;ok giizel, \:Ok.
LADY HUNSTANTON
Sevgili kizun, kocaruz1 sizden ba§ka kimseyi sevmedigi
i\:in affedemediginizi soyliiyor olamazslillZ ? Hi\: boyle bir
§ey duydun mu Caroline? �a§ntn kaldi.m.
LADY CAROLINE
Kadi.nlarm i;ok iyi egitirn aldi.gi §U giinlerde artik hi\:bir
§eye §a§mamak lazun Jane, tabii mutlu evlilikler d1§mda.
Goriinii§e bak1lirsa onlarm nesli tiikeniyor.
BAYAN ALLONBY
Ah, onun modas1 \:Oktan gei;ti .
LADY STUTFIELD
Duyduguma gore orta slillflar haricinde.
BAYAN ALLONBY
Evet, nastl da orta smiflara gore bir §ey!
LADY STUTFIELD
Evet- degil mi?- tarn, tarn onlara gore.
LADY CAROLINE
Orta smiflar hakkmda soylediginiz dogruysa Lady Stut­
field, bu onlarm itibanru fazlas1yla artmyor. Bizirn i;ev­
remizde evli bir kadmm uygun davraru§m bu oldugu

32
Onemsiz Bir Kadm

karus1yla boyle 1srarla hafifme§rep davranl§l �ok iiziintii


verici. Ben sosyetede hepimizin bildigi bunca mutsuz ev­
liligi buna baghyorum.
BAYAN ALLONBY
Biliyor musunuz Lady Caroline, ben kad1Il1Il hafifme§­
repliginin bununla hi� alakas1 oldugunu dii"§iinmiiyo­
rum. Bugiinlerde �ok daha fazla evlilik ba§ka hi�bir
§eyden degil, sirf adarmn sagduyusu yiiziinden mahvo­
luyor. Bir kad1Il1Il ona sanki akh ba§mda bir varhkrm§
gibi davranmakta direten bir adamla mutlu olmas1 nastl
beklenebilir?
LADY HUNSTANTON
0 nas1l laf carum!
BAYAN ALLONBY
Erkek, zavalh, hantal, giivenilir, gerekli olan erkek belki
de rnilyonlarca yddir akh ba§mda olan bir cinsiyet. Buna
engel olamiyor. Bu onun soyunda var. Kadmm tarihi �ok
daha farkh. Sagduyunun varhgma kar§l durmarun bir
simgesi olduk her zaman, �iinkii ne kadar tehlikeli oldu­
gunu ta ba§mdan gordiik.
LADY STUTFIELD
Evet, erkeklerin sagduyusu insarun sabnru son smirma
kadar zorluyor. Size gore ideal Koca'y1 tarif edin bana.
<;ok �ok faydah olacagmi dii§iiniiyorum.
BAYAN ALLONBY
ideal Koca? Oyle bir §ey olamaz. Zaten miiessese yanlt§.
LADY STUTFIELD
ideal Erkek diyeyim oyleyse, bizimle ili§kileri �er�eve­
sinde.
LADY CAROLINE
Muhtemelen a§m ger�ek�i olurdu.
BAYAN ALLONBY
ideal Erkek! Ah, ideal Erkek bizimle bir tann�ayrm§IZ
gibi konu§mah ve bizi sanki �ocukmu§uz gibi idare etme­
li. Biitiin ciddi taleplerimizi reddetmeli ve §lffiank�a iste-

33
Oscar Wilde

digimiz her §eyi yerine getirmeli. Bizi kapris yapmanuz


i�m te§vik etmeli ve hayatta bir ama� edinmemizi yasak­
lamalt. Her zaman kastettiginden daha fazlasrm soyleme­
li ve her zaman soyledigmden daha fazlasrm kastetmeli.
LADY HUNSTANTON
Arna ikisini birden nas1l yapabilir carum?
BAYAN ALLONBY
Diger giizel kadmlan asla yermemeli. Bu zevksiz oldu­
gunu gosterir veya fazla zevkli oldugundan §iiphe ettirir.
Hayu; hepsine kar§I kibar olmah, ama kendisme �ekici
gelmediklerini soylemeli.
LADY S1UTFIELD
Evet, ba§ka kadmlar hakkmda boyle §eyler duymak her
zaman pek ho§ oluyor, pek ho§ oluyor.
BAYAN AL LONBY
Eger ona bir soru sorarsak verecegi cevap tamamen bi­
zimle ilgili olmah. Sahip olmadigimm bildigi ozellikleri­
miz neyse, bizi onlar i�in durmaks1zm ovmeli. Arna sahip
olmay1 hayal bile edemeyecegimiz meziyetler i�in bizi
ay1plarken ac1masiz, evet epey acimas1z olmah.Kullam§lt
§eylerin ne i§e yarad1grm bilmemizi asla beklememeli. Bu
hi� affedilemez. Arna bize ihtiyacimIZ olmayan her §eyi
yagdirmah.
LADY CAROLINE
Gorebildigim kadanyla erkegin fatura odemek ve iltifat
etmek di§mda yapacag1 hi�bir §ey yak.
BAYAN ALLONBY
Toplum i�inde bizi 1srarla kii�iik dii§iiriirken yalmz ol­
dugumuzda kusursuz bir saygiyla davranmah. Ote yan­
dan ne zaman istersek �ikaracaglffilZ korkun� bir olayla
kar§tla§maya, bir anda ve tamamen rezil olmaya, sadece
yirmi dakikadan az sitem etmeye ve yanm saatin sonun­
da tamamen ofkelenmeye, sonra sekize �eyrek kala gidip
ak§am yemegi i�in giyinmemiz gerektiginde bizi b1rak-

34
Onemsiz Bir Kadm

maya daima hazrr olrnah. Onunla gerc;ekten son kez go­


rii§iilrnesinin ve daha once hed.iye ettigi ufak tefek §eyle­
ri geri alrnay1 reddetmesinin, bir daha haberle§memeye
veya budalaca mektuplar yazmamaya soz vermesinin
ardmdan kalbi paramparc;a bir halde biitiin giin telgraf­
lar c;ekmeli ve yanm saatte bir ozel ulakla kfo;:iik notlar
yollamah ve kuliipte yalmz yemek yemeli ki herkes ne
kadar mutsuz oldugwm an lasm. Onun ic;in berbat gec;en
ve bu srrada kadmm nas1l da tamamen yalmz oldugunu
gostermek ic;in her yerde kocas1yla dola§tJ.g1 bir haftarun
ardmdan bir ak§am iic;iincii bir vedala§ma kabul edile­
bilir ve sonrasmda, eger davram§I yeterince kusursuz ve
kad1run ona davram§I yeterince kotii olrnu§sa, hatanm
tamamen kendisinde oldugunu itiraf etmesine miisaade
edilebilir ve bunu itiraf ettiginde de affetmek bir kadmm
gorevi olur, sonra biitiin bunlar en ba§tan c;e§itli §ekiller­
de tekrarlanabilir.
LADY HUNSTANTON
Ne kadar zekisiniz tathm! Agzmizdan gerc;ekten kastetti­
giniz tek kelime c;ikrmyor.
LADY STUT FIELD
Te§ekkiir ederim, te§ekkiir ederim. Hakikaten c;ok bii­
yiileyici. Hepsini hatrrlamaya gayret etmeliyim. \:ok c;ok
onemli olan bir siirii ayrmt1 var.
LAD Y CAROLINE
Ama ideal Erkek olrnamn odiilii nedir, hala soylemediniz.
BAYAN ALLONB Y
Onun odiilii? Ah, sonsuz beklenti. Bu ona fazla bile.
LADY STUT FIELD
Ama erkeklerin de talepleri bitmek bilmiyor, degil mi?
BAYAN ALLONB Y
Bu bir §eyi degi§tirmez.Kadm asla teslim olrnamah .
LADY STUTFIELD
Kar§tsmdaki ideal Erkek olsa bile mi?

35
Oscar Wilde

BAYAN ALLONBY
Ozellikle ona. Tabii kadm ondan btkrnak istemedigi sii­
rece.
LADY SlUfFIELD
Ah!.. Evet, anhyorum. Bu <;:ok <;:ok aydmlat1c1 oldu. Bir
giin bu ideal Erkek'le tam§abilecek miyim sizce Bayan
Allonby? Birden <;:ok var m1dir acaba?
BAYAN ALLONBY
Londra'da sadece dort tane var Lady Stutfield.
LADY HUNSTANTON
A man Tannm!
BAYAN ALLONBY
(Ona dogru gider. )
Ne oldu? Soylesenize.
LADY HUNSTANTON
(Ktstk bir sesle.)
A merikah gen<;: hammm biitiin bu siire boyunca bizim­
le oldugunu tamamen unutmu§tum. Korkanm bu zehir
gibi konu§malar onu biraz §a§kmhga ugratml§ olabilir.
BAYAN ALLONBY
Ah bu onun i<;:in �ok iyi olur!
LADY HUNSTANTON
Pek bir §ey anlamadigmi iimit edelim. Sanmm gidip onun­
la konu§sam iyi olacak.
(Kalktp Hester Worsley'nin oldugu, tarafa gefer.)
Eh sevgili Bayan Worsley.
(Yantna oturur.)
Bunca zaman bir ko§ede nasil da sessiz kaldm1z! Samnm
kitap okuyordunuz? Bu kiitiiphanede ne de <;:ok kitap
var.
HESTER
Hayir, konu§manm dinliyordum.
LADY HUN STANTON
Soylenen her §eye inanmamahsuuz tathm, biliyorsunuz.

36
Onemsiz Bir Kadtn

HESTER
Hic;birine inanrnadun­
LADY HUNSTANTON
Bu c;ok yerinde ohnu§ carum.
HESTER
(Devam eder.)
Hayata <lair bu ak§ani baz1 misafirlerinizden duydugum
gorii§lere hic;bir kadtrun gerc;ekten sahip olabilecegine ina­
namam.
( Gergin bir sessizlik. )
LADY HUNSTANTON
Sizin de Amerika'da keyifli, hatta oglumun bana yazd1-
gma gore ktsmen bizim buradakine benzer bir sosyeteniz
varmt§.
HESTER
Grupla§malar her yerde oldugu gibi Amerika'da da var
Lady Hunstanton . Ancak astl Amerikan sosyetesi iilke­
mizin biitiin iyi kadm ve erkeklerinden olu§uyor.
LADY HUNSTANTON
Ne makul bir diizen, hatta bence gayet de ho§. Korkarun
ingiltere'de c;ok fazla yapay sosyal engelimiz var. Alt ve
orta smtflarla gerektigi kadar temas etmiyoruz.
HESTER
Bizim Amerika'da alt slillflanmtz yok.
LADY HUNSTANTON
Gerc;ekten mi? Ne garip bir sistem!
BAYAN A LLONBY
�u lanet ktz yine neden bahsediyor?
LADY STIJTFIE LD
Dogallig. resmen can yaktyor, degil mi?
LADY CARO LINE
Amerika'da sahip olmadtgma pek c;ok §ey var diye bili­
yorum Bayan Worsley. Harabeleriniz ve antikalanmz yok
deniyor.

37
Oscar Wilde

BAYAN ALLONBY
(Lady Stutfield'e.)
Ne sai;mahk! Anneleri de var, adetleri de.
HESTER
ingiliz aristokrasisi bize ihtiyacuruz olan antikalan sagh­
yor Lady Caroline. Her yaz diizenli olarak buharh gemi­
lerle bize yollaruyor ve varcW<lanrun ertesi giinii evlenme
teklif ediyorlar. Harabelere gelince, bizler tugla veya ta§­
tan daha uzun siire ayakta kalacak bir §ey in§a etmeye
i;ah§1yoruz.
( Yelpazesini masadan almak i{:in ayaga kalkar.)
LADY HUNSTANTON
Nedir o tadim? Ah evet, bir demir sergisi degil mi, o tu­
haf isimli yerde?
HESTER
(Masantn ba§tnda ayakta.)
Biz bir hayat kurmaya <;ah§1yoruz Lady Hunstanton, ha­
yatm burada dayandigmdan daha iyi, daha dogru, daha
saf temeller iizerinde. Bu sizlerin kulagma garip geliyor
§iiphesiz, ba§ka nasd gelebilir? Siz ingiltere'deki zengin­
ler, ne §ekilde ya§adigmlZl bilmiyorsunuz. Nas1l bilebilir­
siniz ki? Kibar ve iyi olaru sosyetenizden di§hyorsunuz.
Basit ve saf olana giiliiyorsunuz. Hepiniz ba§kalarmm
sirtmdan ya§ay1p, ge<;inip giderken fedakarhga dudak
bi.ikiiyor ve sirf bir siire daha seslerini <;ikarmasmlar diye
yoksullara ekmek at1yorsunuz. Biitiin saltanat1mza, zen­
ginliginize ve geleneginize ragmen nasd ya§ayacagmlZl
bilmiyorsunuz- bunu bile bilmiyorsunuz. Goriip, doku­
nup ele gei;irebildiginiz giizelligi seviyorsunuz, mahve­
debileceginiz giizelligi... Dstelik bunu yap1yorsunuz da.
Ama hayatm gozle goriilmeyen giizelliklerine, daha yiice
bir hayann gozle goriilrneyen giizelliklerine <lair hi<;hir
§ey bilmiyorsunuz. Hayatm sirrm1 kaybetmi§ durumda­
sm1z. Ah, sizin ingiliz sosyeteniz bana s1g, bencil ve buda-

38
Onemsiz Bir Kadm

la geliyor. Gozlerini kor enni§, kulaklanm ttkarm§. Mora


sarlilIDl§ bir ciizzamh gibi yat1yor. Altma bulanrn1§ bir
olii gibi oturuyor. Her §ey yanl1§, tarnarnen yanl1§.
LADY STUTFIELD
Kimsenin boyle §eyleri bilmesi gerektigini dii§iinmiiyo­
rwn. Ho§ degil, hi«; ho§ degil, haks1z rmyun?
LADY HUNSTANTON
Sevgili Bayan Worsley, hen ingiliz sosyetesini pek sevdi­
ginizi dii§iinmii§tiim. Oyle siikse yaptuuz ve en onemli
insanlarm oyle hayranl1g1m topladm1z ki. Lord Henry
Weston'm hakkm1zda ne dedigini tarn hat1rlayarn1yo­
rwn- arna son derece ovgii doluydu; iistelik biliyorsu­
nuz, giizellik konusunda tarn bir otoritedir.
HESTER
Lord Henry Weston! Kendisini hatrrhyorwn Lady Hun­
stanton. igren.; bir giilii§e ve igren«; bir ge«;rni§e sahip bir
adarn. Her yere de davetli. Onsuz hi.;bir yernekli davet
olmuyor. Peki ya onun yiiziinden rnahvolanlar? D1§lan­
rn1§lar. isirnsizler. Yolda kaqda§samz ba§1rnz1 «;evirirsiniz.
Cezalandmlmalanndan §ikayet«;i degilim. Giinah i§leyen
biitiin kadmlar cezalandmlrnah.
(Bayan Arbuthnot verandadan ustiinde bir pelerin
ve ba§tnda dantel bir ortu ile girer.
Son sozleri duyar ve irkilir. )
LADY HUNSTANTON
Sevgili gen.; hamrn!
HESTER
Cezalandmlmalan yerinde, ancak ac1 «;eken sadece on­
lar olrnarnah. Bir adarn ve kadm giinah i§lediyse brra­
km ikisi de «;ole siiriilsiin, birbirlerini orada sevsin veya
birbirlerinden orada nefret etsinler. Brrakm ikisi birden
darngalansm. ikisinde de bir iz brrakm eger istiyorsarnz,
arna birini cezalandmp digerini serbest b1rakmaym. Er­
kekler i«;in ba§ka, kadmlar i«;in ba§ka bir yasaruz olrna-

39
Oscar Wilde

sm.1ngiltere'de kadmlara kar§I adil degilsiniz. Kadm i�in


utanc,: kaynag1 olam erkek i�in de al�akhk addedene ka­
d:ir :isl:i adil olarnayacaksllllZ; ate§in diregi olan Dogru
ve bulutun diregi olan Yanli§ ya gozlerinize bularuk go­
riinecek, ya hi� goriinrneyecek ya da goriinse bile dikkate
almrnayacak.
LADY CAROLINE
Sevgili Bayan Worsley hazrr ayaktayken tarn arkaruzda
duran §allllll isteyebilir rniyim? Te§ekkiir ederim.
LADY HUNSTANTON
Sevgili Bayan Arbuthnot! C::ok rnernnun oldurn, fakat
geldiginizin haber verildigini duymadllll.
BAYAN ALLONBY
A, dogruca verandadan geldim Lady Hunstanton, oyle
oldugurn gibi. Barra bir davet verdiginizi soylernerni§tiniz.
LADY HUNSTANTON
Davet degil. Sadece ko§kte kalan birka� konuk, hepsiyle
de tam§rnamz gerek. Miisaadenizle.
(Ona yardtmct olmaya ftllt�tr. Zili f(llar.)
Caroline bu Bayan Arbuthnot, en tath dostlarlllldan biri.
Lady Caroline Pontefract, Lady Stutfield, Bayan Allonby
ve tarn da bize ne kadar kotii oldugurnuzu anlatrnakta
olan benirn gem;; Arnerikah dosturn Bayan Worsley.
HESTER
Korkarllll fazla sert konu§tugurnu dii§iiniiyorsunuz Lady
Hunstanton. Fakat ingiltere'de oyle §eyler var ki-
LADY HUNSTANTON
Sevgili gen� hailllll, hen de dii§iincelerinizde dogruluk pa­
Ylillil biiyiik oldugunu soylerne ciiretinde bulunabilirim;
iistelik daha onernlisi, anlanrken �ok ahrnh goriiniiyor­
dunuz, Lord Illingworth de bize oyle soyleyecektir. Biraz
sert ka<;ngmi dii§iindiigum tek nokta Lady Caroline'm
karde§i zavalh Lord Henry hakkmda soylediklerinizdi.
Arkada§hg1 ger�ekten �ok keyifli biridir.

40
Onemsiz Bir Kadm

(U§ak girer.)
Bayan Arbuthnot'm e§yalanm al.
(U§ak giysilerle ftkar. )
HESTER
Lady Caroline, karde§iniz olduguna <lair hi\'.bir bilgim
yoktu. Sizi kmhysam oziir dilerim- ben-
LADY CAROLINE
Sevgili Bayan Worsley kii\'.iik nutkunuzun, eger boyle ifa­
de etrnern yerinde olursa, sonuna kadar kattld1g1rn tek
kisffil karde§im hakkmda oland1. Onun i\'.in soyleyebi­
leceginiz hi�bir §ey hak ettiginden kotii olarnaz. Henry
benim goziirnde tarn bir kepazedir, tarn bir kepaze. Yine
de kabul etrnern gerekir Jane, sizin de soylediginiz gibi
onunla vakit ge\'.irrnek rniithi§ keyiflidir; aynca Lond­
ra'daki en iyi a§\'.Uardan birine sahip ve iyi bir ak§arn
yemeginden sonra insan herkesi affedebiliyor, kendi ak­
rabalanm bile.
LADY HUNSTANTON
(Bayan Worsley'ye. )
Gelin tathm gelin, Bayan Arbuthnot'la arkada§hk edin.
Kendisi sosyeteye asla kabul etrnedigimizi soylediginiz
iyi, tath, basit insanlardanchr. Bayan Arbuthnot'm beni
ziyarete nadiren geldigini iiziilerek soyliiyorum. Ama bu
benim kabahatim degil.
BAYAN ALLONBY
Beylerin yernekten sonra bu kadar uzun siire uzak kal­
rnalan ne s1kic1! Arkarnizdan kesinlikle korkun\'. laflar
ediyorlardir.
LADY STUTFIELD
Sahiden oyle mi dii§iiniiyorsunuz?
BAYAN ALLONBY
Hi\: §iiphern yok.
LADY STUTFIELD
Ne kadar da al\'.ak\'.a! Verandaya \'.ikahm ffil?

41
Oscar Wilde

BAYAN ALLONBY
Ya evet, ya§h ve kaknem kadmlardan uzakla§mak ic;in
ne olursa .
(Kalkar ve Lady Stutfield ile soldaki kaptya gider. )
Sadece y1ldtzlara bakacagiz Lady Hunstanton.
LADY HUNSTANTON
GOreceksiniz bir siirii vartathm, birsiirii. Ama ii§iitmeyin.
(Bayan Arbuthnot'a.)
Hepimiz Gerald'1 c;ok ozleyecegiz sevgili Bayan Arbuthnot.
BAYAN ARBUTHNOT
Lord illingworth sahiden Gerald' a kariplik mi teklif etti?
LADY HUNSTANTON
Hu, evet! Bundan daha memnun olamazdt. Oglunuzu
yere goge s1gdrram1yor. Siz Lord lllingworth'ii tarurm­
yorsunuz sanmm tathm.
BAYAN ARBUTHNOT
Hie; tam§madtm kendisiyle.
LADY HUNSTANTON
Ku§kusuz ismen biliyorsunuz ?
BAYAN ARBUTHNOT
Korkanm haytr. Diinyanm o kadar dt§mda ya§1yor ve o
kadar az ki§iyle gorii§iiyorum ki. Ama galiba y1llar once
Yorkshire'da ya§ayan bir Lord Il lingworth'ten bahsedil­
digini hattrhyorum.
LADY HUNSTANTON
Ah evet. 0 bahsedilen bundan onceki kont. <;ok tuhaf
bir adamdt. Seviyesinin altmda biriyle evlenmek istiyor­
du veya istemiyordu santrtm . Bununla ilgili bir skandal
olmu§tU. Simdiki Lord illingworth bir hayli farkh. <;ok
sec;kin biri. ilgilendigi §eyler- eh korkartm giizel Ame­
rikah ziyaretc;imizin kime olursa olsun yakt§ttramad1gi
davram§I sergiliyor, yani aslmda me§gul oldugu hic;bir
§ey yok; sizin pek iistiine dii§tiigiiniiz konulan da onem­
sedigini sanrmyorum sevgili Bayan Arbuthnot. Caroline

42
Onemsiz Bir Kadm

sizce Lord Illingworth yoksullann iskaru konusuyla ilgi­


leniyor rnudur?
LADY CAROLINE
Bence kesinlikle haylr Jane.
LADY HUNSTANTON
Hepimizin kendine gore tercihleri var, oyle degil mi? Fa­
kat Lord Illingworth \:Ok yiiksek bir rnevkie sahip ve is­
teyecek olsa yaparnayacag1 hi\:bir §ey yok. Elbette hala
gen\: bir adarn saytllr, unvaruna da daha ancak- Lord
Illingworth selefinin yerine ge\:eli tarn olarak ne kadar
oldu Caroline?
LADY CAROLINE
A§agi yukan dort sene ohnah Jane. Karde§imin ak§arn
gazetelerine en son rnan§et olduguyla ayru sene oldugunu
biliyorwn.
LADY HUNSTANTON
Ah hatlrhyorwn. Evet dort sene kadar onceydi. Tabii
§imdiki Lord Illingworth'le unvaru arasmda duran bir
siirii insan vard1 Bayan Arbuthnot. Mesela- kim vard1
Caroline?
LADY CAROLINE
Zavalh Margaret'm bebegi vard1. Bir oglu olsun diye na­
s1l da can at1yordu hat1rlarsm, oglu oldu olrnasma, arna
oldii, kisa bir siire sonra kocas1 da oldii, o da ardmdan
Lord Ascot'un ogullarmdan, duydugum kadanyla da
onu cloven biriyle evlendi.
LADY HUNSTANTON
Ay, aile i\:inde olur carum, aile i\:inde olur. Bir de hatlrhyo­
rurn rneczup olrnak isteyen bir papaz veya papaz olrnak
isteyen bir rneczup vard1, §imdi hangisi tarn hatlrlayarna­
dun, arna yiiksek rnahkernenin konuyu ara§ttrd1gll11 ve
gayet akh ba§mda olduguna karar verdigini biliyorwn.
Daha sonra onu zavalh Lord Plwnstead'in ko§kiinde sa­
\:lila sarnanlar kan§l111§ veya buna benzer garip bir halde

43
Oscar Wilde

gordiim. Neydi unutturn. Sevgili Lady Cecilia oglunun


unvaru elde ettigini gorernedi diye akhrna geldik<;e hay1f­
laruyorurn Lady Caroline.
BAYAN ARBUTHNOT
Lady Cecilia?
LADY HUNSTANTON
Lord illingworth'iin annesi sevgili Bayan Arbuthnot,
Jerningham Dii§esi'nin giizel k1zlarmdan biriydi ve Lon­
dra'nm en yakt§tkh adarm oldugu soylendigi halde o za­
man onun i<;in pek de iyi bir e§ olarak dii§iiniilrneyen
Sir Thomas Harford'la evlendi. Hepsini yakinen tamnrn,
ogullan Arthur ve George'u da oyle.
BAYAN ARBUTHNOT
Unvaru alan biiyiik oguldu elbette, degil mi Lady Hun­
stanton?
LADY HUNSTANTON
Hayrr carurn, o <;tkttg1 bir avda oldii. Yoksa bahga m1 <;tk­
IDl§tl Caroline? Hatrrlayamad1m. Her §ey George'a kal­
d1. Ona her zaman kendisi kadar §ansh bir kii<;iik ogul
daha olmad1grm soylerim.
BAYAN ARBUTHNOT
Lady Hunstanton, Gerald'la derhal konu§mak istiyo­
rum. Kendisini gorebilir miyim? <;agnlabilir mi?
LADY HUNSTANTON
Elbette tatlrrn. U§aklardan birini onu ahp getirmesi i<;in
yemek salonuna gondereyim. Beyleri bu kadar uzun siire
tutan nedir, bilrniyorum.
(Zili falar. )
Lord Illingworth'ii sadece George Harford olarak ilk ta­
rud1grrn siralarda rahmetli sevgili Lady Cecilia'mn ver­
digi paradan bir peni fazlasma sahip olmayan <;ok zeki,
<;apkm bir gen� yalmzca. Annesi kendini ona adarm§tt.
Esas olarak, oyle saruyorum, babas1yla aras1 kotii oldugu
i\:in. Oo, sevgili ba§diyakoz buradalar.

44
Onemsiz Bir Kadm

(U§aga.)
Onemli degil.
(Sir John ve Doktor Daubeny girer.
Sir John Lady Stutfield'e dogrn gider,
Doktor Daubeny Lady Hunstanton'a.)
BASDiYAKOZ
Lord Illingworth tarn havasmdayd1. Hayatunda hie; bu
kadar eglenmerni§tim.
(Bayan Arbuthnot't gornr.)
Ah, Bayan Arbuthnot.
LADY HUNSTANTON
(Doktor Daubeny'ye.)
Gordiiniiz rnii sonunda Bayan Arbuthnot'm te§rif enne­
sini sagladim.
BASDiYAKOZ
Bu biiyiik bir §eref Lady Hunstanton. Bayan Daubeny
sizi pek kiskanacak.
LADY HUNSTANTON
Ah, Bayan Daubeny'nin bu ak§arn sizinle birlikte gele­
rnernesine c;ok iiziildiim. Her zarnanki gibi ba§ agns1 diye
tahmin ediyorum.
BASDiYAKOZ
Evet Lady Hunstanton, c;ektigi tarn bir i§kence. Ama o
yalmzken daha rnutlu. Yalmzken c;ok daha mutlu.
LADY CAROLINE
(Kocasma.)
John!
(Sir John kartstna gider. Doktor Daubeny
Lady Hunstanton ve Bayan Arbuthnot'la konu§ur.)
(Bayan Arbuthnot butun bu sure boyunca
Lord Illingworth'u izler. Lord Illingworth onu
(ark etmeden salonun diger taraftna gefer
ve Lady Stutfield ile kapuia durmu§ verandaya
bakmakta olan Bayan Allonby'ye yakla§tr.)

45
Oscar Wilde

LORD ILLINGWORTH
Diinyanm en c;ekici kadm1 nas1llar?
BAYAN ALLONBY
(Lady Stutfield'in elinden tutarak.)
ikirniz de c;ok iyiyiz, sag olun Lord Illingworth. Fakat
yemek salonunda ne kadar az zaman gec;irdiniz! Sanki
sizi daha yeni brrakttk gibi geliyor.
LORD ILLINGWORTH
Olesiye stktldrm. Bir an bile agzum ac;madrm. Biitiin ar­
zum sizin yammza gelmekti.
BAYAN ALLONBY
Gelmeliydiniz. Amerikah kiz bize vaaz veriyordu.
LORD ILLINGWORTH
Sabi mi? Bunu sarurun biitiin Amerikahlar yap1yor. Ame­
rika'nm havasmdan olmah. Ne vaaz1?
BAYAN ALLONBY
Ay bagnazhk tabii ki.
LORD ILLINGWORTH
Onu yoldan c;tkaracaktun degil mi? Bana ne kadar za­
man veriyorsunuz?
BAYAN ALLONBY
Bir hafta.
LORD ILLINGWORTH
Bir hafta yeter de artar bile.
(Gerald ve Lord Alfred girer.)
GERALD
(Bayan Arbuthnot'a giderek.)
Annecigim!
BAYAN ARBUTHNOT
Gerald kendimi hie; iyi hissetmiyorum. Beni eve gotiir
Gerald. Ke�ke hie; gelmeseydim.
GERALD
<::ok iiziildiim anne. Tabii. Ama once Lord Illingworth'le
taru�mahsm.
(Salonun diger taraftna gider.)
46
Onemsiz Bir Kadm

BAYAN ARBUTHNOT
Bu ak§am degil Gerald.
GERALD
Lord illingworth annemle tam§mamz1 �ok arzu ediyo­
rum.
LORD ILLINGWORTH
Biiyiik bir zevkle.
(Bayan Allonby'ye.)
Hemen geri donecegim. insanlarm anneleri beni her za­
man olesiye s1kar. Kadmlarm hepsi de sonunda anneleri
gibi olur. Bu onlarm trajedisi.
BAYAN ALLONBY
Erkeklerin hi�biri olmaz. Bu da onlarmki.
LORD ILLINGWORTH
Ne kadar nefis bir ruh hali i�indesiniz bu ak§am!
(Arkasznz doner ve Gerald ile Bayan Arbuthnot'zn
oldugu tarafa gefer. Onu gordugunde �a§kznltkla
irkilir. Sonra bakz#arznt yava§fa Gerald'a fevirir.)
GERALD
Anne, i§te ozel katibi olmam1 teklif eden Lord Illing­
worth.
(Bayan Arbuthnot soguk bir tavzrla reverans yapar.)
Benim i�in §ahane bir ba§langi� degil mi? Umanm onu
hayal kmkhgma ugratmam. Lord Illingworth'e te§ekkiir
edeceksin anne, degil mi?
BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth eminim seninle ilgilendigi i�in §U an �ok
memnun.
LORD ILLINGWORTH
(Elini Gerald'zn omzuna koyarak.)
Ah, Gerald ve ben �ok iyi dost olduk bile, Bayan ... Ar­
buthnot.
BAYAN ARBUTHNOT
Sizinle oglum arasmda ortak hi�bir §ey olamaz Lord Il­
lingworth.

47
Oscar Wilde

GERALD
Sevgili annecigim, nasil boyle soyleyebilirsin? Lord Illing­
worth §iiphesiz son derece zeki ve i§te oyle biri. Bilmedigi
§ey yok.
LORD ILLINGWORTII
Camm evladim!
GERALD
Hayata dair bugiine dek tarud1gun herkesten daha �ok
§ey biliyor. Sizinleyken kendimi beceriksizin teki gibi his­
sediyorum Lord Illingworth. Tabii one �ikmaffil saglaya­
bilecek pek az §eye sahibim. Baz1 gen�ler gibi Eton veya
Oxford'a gidemedim. Fakat Lord Illingworth bunda bir
sakmca gormiiyor. Bana �ok iyi davrand1 anne.
BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth fikrini degi§tirebilir. Katibi olmam ger­
�ekten istiyor olmayabilir.
GERALD
Anne!
BAYAN ARBUTHNOT
Kendin de soyledin, seni one �1karacak pek bir §ey yok,
bunu unutmamahsm.
BAYAN ALLONBY
Lord Illingworth sizinle biraz konu§mak istiyorum. Boy­
le gelirseniz.
LORD ILLINGWORTII
Bana miisaade eder misiniz Bayan Arbuthnot? Haydi, gii­
zel annenin daha fazla zorluk �ikarmasma meydan verme
Gerald. Her §ey tamam degil mi?
GERALD
Umanm oyledir.
(Lord Illingworth Bayan Allonby'ye dogru gider.)
BAYAN ALLONBY
�u siyah kadifeli kadmm yanmdan hi� ayrtlmayacakslillZ
sandun.

48
Onemsiz Bir Kadm

LORD ILLINGWORlH
Fazlas1yla giizel.
(Bayan Arbuthnot'a bakar. )
LADY HUNSTANTON
Caroline hep birlikte miizik odasma ge<;elim mi? Bayan
Worsley bir §eyler \:alacak. Sevgili Bayan Arbuthnot siz
de geliyorsunuz degil mi? Sizi nasd nefis bir §Olen bekli­
yor haberiniz yok.
(Doktor Daubeny'ye.)
Bayan Worsley'yi bir ak§amiistii papaz evine gotiirmeli­
yim ger\:ekten. Bayan Daubeny'nin onu keman \:alarken
dinlemesini isterim. Ah, unuttwn. Sevgili Bayan Daubeny
biraz agrr i§itiyordu degil mi?
BASDiYAKOZ
Sagrrhk onun i<;in biiyiik eziyet. Art1k vaazlaruru bile din­
leyemiyor. Oturup evde okuyor. Kendi kendine yetebili­
yor, oyle kendi kendine.
LADY HUNSTANTON
iyi de okuyor herhalde?
BASDiYAKOZ
Yalrnzca iri puntolan. Gozleri hizla zay1fhyor. Ama asla
karamsar degil, asla.
GERALD
(Lord Illingworth'e.)
Miizik odasma ge\:meden once annemle liitfen konu§un
Lord Illingworth. Nedense bana soylediklerinizde sami­
mi olmad1gm1Zl dii§iiniiyor.
BAYAN ALLONBY
Gelmiyor musunuz?
LORD ILLINGWORlH
Birazdan. Lady Hunstanton, eger Bayan Arbuthnot mii­
saade ederse ona soylemek istedigim birka<; §ey var; son­
rasmda size katdrriz.
LADY HUNSTANTON
Ah tabii. Sizin ona soyleyecekleriniz var, o da size <;ok
<;ok te§ekkiir borc;lu. Herkesin evladi boyle bir teklif al-
49
Oscar Wilde

nuyor Bayan Arbuthnot. Zaten eminim bunun farkmda­


sm1z tathrn.
LADY CAROLINE
John!
LADY HUNSTANTON
Haydi, Bayan Arbuthnot'1 c;ok tutmaym Lord Illingworth.
Onsuz ohnaz.
(Diger konuklari takiben {=tkar.
Muzik odasmdan keman sesi duyulur.)
LORD ILLINGWORTH
Demek bu bizim oglumuz Rachel! Onunla gurur duy­
dum. Tam bir Harford, tepeden nmaga. Bu arada Rachel,
neden Arbuthnot?
BAYAN ARBUTIINOT
insamn hi�bir isme hakki ohnad1gmda birinin digerinden
bir farki yok.
LORD ILLINGWORTH
Oyle samnm- peki neden Gerald?
BAYAN ARBUTIINOT
Kalbini kirdigim bir adamm- babanun amsma.
LORD ILLINGWORTH
Yani Rachel, olan oldu. Su an tek soyleyebilecegim og­
lumuzla �ok gurur duydugum. Herkes sadece katibim
oldugunu sanacak, ama o benim i�in �ok yakm ve �ok
ozel biri olacak. Tuhaf §ey Rachel, hayatim gayet eksiksiz
goriiniiyordu. Oyle degihni§. Bir eksik vamu§, bir evlat.
Oglumu buldum §imdi, bunun ic;in c;ok mutluyum.
BAYAN ARBUTIINOT
Onu, onun sac;mm bir telini bile sahiplenmeye zerre ka­
dar hakkm yok. 0 tamamen benim ve benim kalacak.
LORD ILLINGWORTH
Sevgili Rachel, oglumuz yirmi y1h a§km siiredir seninley­
di. Neden §imdi biraz da benimle ohnasm? 0 senin oldu­
gu kadar benim de oglum.

50
Onemsiz Bir Kadm

BAYAN ARBUTHNOT
Terk ettigin �ocuktan nu bahsediyorsun? Sana kalsa belki
de a�hktan veya yokluktan oliip gitmi§ olacak �ocuktan?
LORD ILLINGWORTH
Unutuyorsun Rachel, beni terk eden send.in. Ben degil.
BAYAN ARBUTHNOT
Seni �ocuga ismini vermeyi reddettigin i�in terk ettim.
Oglum dogmadan once benimle evlenmen i�in sana yal­
varmI§tun.
LORD ILLINGWORTH
0 zamanlar bir gelecegim yoktu. Aynca Rachel, hen de
senden pek biiyiik degildim. Sadece yirmi iki ya§mday­
d1m, hatta sanmm biitiin bu hikaye babanm bah�esinde
ba§lad1gmda yirmi bir.
BAYAN ARBUTHNOT
Bir adam hata yapabilecek ya§a geldiyse, geregini yapa­
bilecek ya§a da gelmi§ say1hr.
LORD ILLINGWORTH
Sevgili Rachel, entelektiiel genellemeler her zaman ilgin�
ama ahlaki genellemeler hi�bir anlam ta§unaz. <;ocugumu­
zu a�hga terk ettigimi soylemene gelince, bu tabii ki dog­
ru degil, hatta gii liin� . Annem sana ytlda aln yii z pound

onermi§ti. Ama sen hi�bir §eyi kabul etmedin. Diipediiz


ortadan kayboldun ve �ocugu da beraberinde gotiirdiin.
BAYAN ARBUTHNOT
Ondan bir peni bile kabul etmezdim. Baban farkhyd1.
Benimle evlenmenin vazifen oldugunu Paris'teyken ya­
nunda soylemi§ti .
LORD ILLINGWORTH
Eh, vazife insarun ba§kalanndan bekledigidir, bizzat yap­
t1gi degil. Ben elbette annemin etkisi altmdaydun. Gen�­
ken her adamm oldugu gibi.
BAYAN ARBUTHNOT
Boyle soyledigini duyduguma mernnun oldum. Gerald
kesinlikle seninle gitmemeli.
51
Oscar Wilde

LORD ILLINGWOR1H
Ne sai;mahyorsun Rachel!
BAYAN ARBUTHNOT
Saruyor musun ki oglumun­
LORD ILLINGWOR1H
Oglumuzun.
BAYAN ARBUTHNOT
Oglumun-
(Lord Illingworth if gefirir.)
gen�ligimi ziyan eden, hayatmu mahveden, her anmu le­
keleyen adamla gitmesine izin veririm? Bu ya§rma kadar
nastl ac1 ve utan� ii;inde ya§adtglffilil farkmda degilsin.
LORD ILLINGWOR1H
Sevgili Rachel, a\:tk konu§mak zorundayun, Gerald'm
geleceginin senin gei;mi§inden \:Ok daha onemli oldugu
kamsmdayun.
BAYAN ARBUTHNOT
Gerald gelecegini benim ge�mi§imden ayn tutamaz.
LORD ILLINGWOR1H
Yapmas1 gereken de tarn olarak bu. Yapmas1 i�in ona
yardtmc1 olman gereken de tarn olarak bu. Ne tipik bir
kadmsm! Duygusal laflar ediyorsun, ama ba§mdan beri
tamamen bencilsin. Ama §imdi bir rezillik �tkmasm.
Rachel bu meseleye sagduyulu yakla§IP beni ve kendi­
ni olaym d1§mda birakarak oglumuz i\:in en iyisinin ne
oldugunu gormeni istiyorum. Oglumuzun §U anki du­
rumu ne? O�iincii slillf bir ingiliz kasabasmda Vilayetler
Bankas1'nm kii�iik bir §ubesinde az paraya \:ah§an bir
memur. Sahip oldugu pozisyondan gayet memnun ol­
dugunu samyorsan �ok yantl1yorsun. Zerre kadar mutlu
degil.
BAYAN ARBUTHNOT
Seninle tam§ana kadar mutsuz degildi. Onu sen bu hale
getirdin.

52
Onemsiz Bir Kadm

LORD ILLINGWORTH
Tabii ki ben bu hale getirdim. Memnuniyetsizlik bir ada­
mm veya bir ulusun ilerlemesindeki ilk adundrr. Ama
onu elde edemeyecegi §eylere hasret brrak1p gitmedim.
Hayu; ona cazip bir teklifte bulundum. Soylememe gerek
bile yok, o da bu teklife atladi. Her gen9 adamm yapa­
cagi gibi. Ve §imdi sadece babas1 oldugum ve onun da
oglum oldugu ortaya 91kt1g1 i9in resmen onun kariyerini
mahvetmeyi oneriyorsun. Demek ki yabancmm biri ol­
saydim Gerald'm benimle gelmesine mii.saade edecektin,
ama benim carurndan kanundan oldugu i9in etmiyorsun.
Bu nastl bir sa9mahk!
BAYAN ARBUTHNOT
Gitmesine izin vermeyecegim.
LORD ILLINGWORTH
Nas1l engel olabilirsin? Benimki gibi bir teklifi reddetme­
sini saglamak i9in ne gibi bir bahane ileri siirebilirsin?
Soylememe gerek bile yok, ona kan baguruzdan bahset­
meyecegim. Sense buna hi9 cesaret edemezsin. Bunu bili­
yorsun. Onu nasd yeti§tirdigine bir bak.
BAYAN ARBUTHNOT
Onu iyi bir adam olarak yeti§tirdim.
LORD ILLINGWORTH
Olduk9a. Peki ya sonucu nedir? Onu eger hakkmdaki
ger9egi ogrenecek olursa seni yarg1layacak §ekilde egit­
tin. Dstelik amans1z, vicdans1z bir yarg19 olacak sana kar­
§1. Yamlgiya dii.§me Rachel. <;ocuklar anne babalanru se­
verek ba§larlar. Bir siire sonra onlan yargilarlar. Nadiren
affeder, hatta hi9 affetmezler.
BAYAN ARBUTHNOT
George oglumu benden alma. Yirmi senedir 1strrap i9in­
deyim, sevecegim ve beni sevecek tek bir varhgim oldu.
Sen zevk, sefa ve ba§an dolu bir hayat ge9irdin. Gayet
mutlu oldun, bizi bir kere bile dii§ii.nmedin. Hayata <lair

53
Oscar Wilde

gorii§lerine bak.tlacak olursa bizi hatrrlarm§ olman i<;:in


hi<;:bir sebep yok. Burada bizimle kar§tla§ffil§ olman bir
kaza sadece, korkun<;: bir kaza. Unut gitsin. �imdi gelip
de benden... benden diinyada sahip oldugum her §eyi <;:al­
ma. Her §eyin var. HayatlIIllll kii<;:iiciik iiziim bag1 brrak
bana kalstn, etrafma duvar ordiigum bah<;:emi, SU ptna­
rtffil brrak, Tann'nm actmayla veya ofkeyle de olsa bana
yolladtgi kuzuyu, ah onu bana brrak. George, Gerald'1
benden alma.
LORD ILLINGWORTH
Rachel §U anda Gerald'm kariyeri i<;:in sana degil, bana
ihtiyac1 var. Bu konuda arttk daha fazla soyleyecek bir
§ey yok.
BAYAN ARBUTHNOT
Onu brrakmayacag1m.
LORD ILLINGWORTH
Gerald geliyor. Kendi kararm1 vermeye hakkt var.
( Gerald girer.)
GERALD
Evet sevgili annecigim, umartm Lord Illingworth'le her
§eyi hallettiniz?
BAYAN ARBUTHNOT
Hayrr Gerald.
LORD ILLINGWORTH
Goriinii§e gore annen benimle gelecek olmandan her ne­
dense ho§lanm1yor.
GERALD
Neden anne?
BAYAN ARBUTHNOT
Burada benimle gayet mutlu oldugunu dii§iiniiyordum
Gerald. Beni btrakmaya bu kadar hevesli oldugunu bil­
miyordum.
GERALD
Anne, nas.tl boyle konu§abilirsin? Elbette seninle ga­
yet mutluyum. Ama bir adam sonsuza kadar annesiyle

54
Onemsiz Bir Kadm

kalamaz. Hi<;hir delikanh bunu yapmaz. Kendime bir


yer edinmek, bir §eyler yapmak istiyorum. Beni Lord
Illingworth'iin katibi olarak gormekten gurur duyacag1-
m sanml§tlffi.

BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth'iin ozel katibi olmak i<;in uygun oldu­
gunu dii§iinmiiyorum. Gerekli niteliklere sahip degilsin.
LORD ILLINGWORlH
Bir an i<;in bile kan§1yor gibi goriinmek istemem Bayan
Arbuthnot, ama son itiraz1mza <lair karar merci elbette
benim ve size tek soyleyebilecegim oglunuzun bekledi­
gim biitiin niteliklere sahip oldugu. Hatta daha da fazla­
sma, hi<; dii§iinmedigim niteliklere bile sahip. <;ok daha
fazlasma .
(Bayan Arbuthnot sessiz kaltr.)
Oglunuzun bu gorevi kabul etmesini istememenize sebep
olabilecek ba§ka herhangi bir gerek<;eniz var rm Bayan
Arbuthnot?
GERALD
Var rm anne? Cevap ver.
LORD ILLINGWORlH
Eger varsa Bayan Arbuthnot, <;ok rica ederim soyleyin.
Bakm burada biz bizeyiz. Her ne ise, ba§ka bir yerde tek­
rar etmeyecegimi soylememe bile gerek yok.
GERAL D
Anne?
LORD ILLINGWORlH
Oglunuzla ha§ ba§a kalmak isterseniz sizi yalruz biraka­
bilirim. Duymam1 istemediginiz ozel bir sebebiniz olabilir.
BAYAN ARBUTHNOT
Ba§ka bir sebebim yok .
LORD ILLINGWORlH
Oyleyse meseleye hallolmu§ goziiyle bakabiliriz evladrm .
Gel verandada bir sigara i<;elim . Aynca Bayan Arbuth-
55
Oscar Wilde

not, \'.Ok akilhca davrandig1I11Z1 dii§iindiigi.imii soylerne­


rne liiden izin verin.
(Gerald ile ftkar. Bayan Arbuthnot yalniz ba�tna,
yiizunde tarifsiz bir uzuntii. ifadesiyle donakaltr.)

56
III. Perde

Sahne
(Hunstanton'da resim galerisi.
Arkada verandaya aftlan kapt.)

(Lord Illingworth ve Gerald. Lord Illingworth


bir kanepeye yaytlm�, Gerald bir sandalyede.)
LORD ILLINGWORTH
Annen hakikaten anlay1§h kadm Gerald. Sonunda ikna
olacagmi biliyordum.
GERALD
Annem �ok hakbilir bir kadmdrr Lord Illingworth. Sizin
katibiniz olmak i�in yeterince egitimli olmadigmu dii§ii­
niiyor. Dstelik tamamen hakh. Okuldayken pek avarey­
clim, §U an ucunda hayatun bile olsa tek smav veremem.
LORD ILLINGWORTH
Sevgili Gerald smavlann zerre kadar onemi yok. Bir er­
kek eger bir centilmense bildikleri yeter, yok degilse bil­
diklerinin faydasm1 ge�, zaran vardrr.
GERALD
Ama hayat hakkmda da pek bir §ey bildigim yok Lord
Illingworth.
LORD ILLINGWORTH
Hi� endi§en olmasm Gerald. Diinyadaki en muhte§em
§eye sahip oldugunu unutma- gen�sin! Gen�lik gibisi

57
Oscar Wilde

yok. Orta ya§ltlar hayata ipoteklidir. Ya§hlar hayatm ta­


van arasmdadtr. Ama gen\'.ler Hayatm Efendisi'dir. Gen\'.­
ligi bekleyen bir kralhk vardir. Herkes bir kral olarak do­
gar ve \'.Ogu insan da siirgiinde oliir, \'.Ogu kral gibi. Yeni­
den gen\'. olmak i\'.in her §eyi yapardun Gerald- egzersiz
yapmak, sabah erken kalkmak veya toplumun yararh bir
i.iyesi olrnak di§mda.
GERALD
Ama kendinizi ya§h gormiiyorsunuz, degil mi Lord Il­
lingworth?
LORD ILLINGWORTH
Baban olacak ya§tayun Gerald.
GERALD
Babarm hat1.rlarruyorum, yillar once olmii§.
LORD ILLINGWORTH
Lady Hunstanton soylemi§ti.
GERALD
<;ok gariptir, annem benimle babam hakkmda hi\'. ko­
nu§maz. Bazen seviyesinin altmda biriyle evlenmi§ oldu­
gunu dii§i.iniiyorum.
LORD ILLINGWORTH
(Hafiffe yitzunu buru�turur.)
Ger\'.ekten mi?
(Gidip elini Gerald'tn omzuna koyar.)
Babanm eksikligini hissetmi§sindir samrun Gerald?
GERALD
Yo hayir, annem \'.Ok ozveriliydi. Hi\'. kimsenin benimki
kadar iyi bir annesi olmarm§tlr.
LORD ILLINGWORTH
Bundan hi\'. §iiphem yok. Yine de \'.Ogu zaman anneler
ogullanru. tarn olarak anlayam1yorlar gibime gelir. De­
mek istedigim, ogullarmm baz1 emelleri oldugunun, diin­
yay1 gormek ve bir isim yapmak arzusu ta§1d1gmm far­
kma varam1yorlar. En nihayetinde Gerald, biitiin haya-

58
Onemsiz Bir Kadm

tm1 Wrockley gibi bir \:ukurda ge\:irmen beklenemezdi


degil mi?
GERALD
Ah hayir! Bu korkun\: olurdu!
LORD ILLINGWORlH
Anne sevgisi <rok dokunakh bir §ey tabii, ama genellik­
le §a§IrtlCl ol\:iide bencil. Yani demek istedigim, epey bir
bencillik de var i\:inde.
GERALD
(Yav�fa.)
Oyle galiba.
LORD ILLINGWORTH
Annen hakikaten iyi bir kadm. Ama biitiin iyi kadmlarm
hayat gorii§ii pek smirh, ufuklan \:Ok dar, ilgileri de pek
ufak tefek §eylere, oyle degil mi?
GERALD
Bizim pek umursamadiglllllZ §eylere kesinlikle biiyiik ilgi
gosteriyorlar.
LORD ILLINGWORlH
Sanmm annen bir de hayli inan\:h falandir.
GERALD
Ah evet, siirekli kiliseye gider.
LORD ILLINGWORTH
Ah! Hi<r modern degil, oysa modern olmak giiniimiizde
degeri olan tek §ey. Sen modern olmak istiyorsun degil
mi Gerald? Hayat1 ger\:ekten oldugu gibi gormek isti­
yorsun. Hayata dair geri kafah teorilerle kandmlmak
degil. Oyleyse §U an tek yapman gereken sosyetenin en
iyilerine uyum saglamak. Londra'da bir yemek sofrasma
hakim olabilen adam diinyaya hakim olabilir. Gelecek
ziippelerin. Egemen olacak olanlar se\:kinler.
GERALD
Sik giyinmeyi \:Ok isterdim, ama bana her zaman bir
adamm k1hk k1yafete fazla kafa yormamas1 gerektigi
soylenrni§tir.

59
Oscar Wilde

LORD Il.LINGWORTH
Giiniimiizde insanlar oylesine yiizeysel oldular ki yiizey­
de olamn felsefesini anlarruyorlar. Bu arada Gerald, kra­
vatlill daha iyi baglamay1 ogrenmelisin. Yakaya taktla­
cak c;ic;ek i�in hassasiyet gostermek gayet iyidir. Fakat soz
kravata gelince mutlaka stil gerekir. Diizgiin baglanrru§
bir kravat hayattaki ilk ciddi ad1mdrr.
GERALD
(Gulerek.)
Nasti kravat baglanacag1Ill ogrenebilirim belki Lord Il­
lingworth, ama asla sizin gibi konu§amam. Nasti konu­
§ulaca� hi� bilmiyorum.
LORD ILLINGWORTH
0 kolay! Her kadmla onu seviyormu§sun gibi, her adam­
la da ondan stkd1yormu§sun gibi konu§, ilk turunun so­
nunda gorgiisiiniin, nezaketinin iistiine yok diye iine ka­
VU§ursun.
GERALD
Ama sosyeteye girmek �ok zor degil mi?
LORD ILLINGWORTH
Bugiinlerde yiiksek sosyetede yer edinmek isteyen birinin
insanlan ya doyurmas1, ya eglendirmesi ya da §a§trtmas1
gerekiyor- hepsi bu!
GERALD
Sosyete hayat1 olaganiistii keyifli olsa gerek!
LORD ILLINGWORTH
Aslmda i�inde olunca gayet stkIC1. Ama di§mda kalmak
da tarn bir trajedi. Sosyete gerekli bir kurum. Bu hayatta
hi�bir adam arkasmda ona destek olan kadmlar yoksa
ger�ek ba§anya ula§amaz ve sosyeteyi yonetenler kadm­
lardrr. Eger seni destekleyen bir kadm yoksa i§in bitmi§
demektir. Arttk avukat da, borsac1 da, gazeteci de olsan
fark etmez.
GERALD
Kadmlan anlamak �ok zor olmah?

60
Onemsiz Bir Kadm

LORD ILLINGWORTH
Asia onlan anlamaya �ah§mamahsm. Kad1nlar birer tab­
lodur. Erkeklerse problem. Eger bir kadmm ne kastettigi­
ni bilmek istersen -ki belirtmem gerek, bu her zaman �ok
tehlikeli bir §eydir- ona bak, onu dinleme.
GERALD
Ama kadinlar miithi§ zeki, oyle degil mi?
LORD ILLINGWORTH
Onlara hep oyle soylemek gerekir. Ama filozof i�in sev­
gili Gerald, kadmlar olan bitenin akil iizerindeki zaferini
temsil ederler- t1pki erkeklerin aklm ahlak iizerindeki za­
ferini temsil ettigi gibi.
GERALD
Nastl oluyor da kadmlar soylediginiz kadar gii� sahibi
olabiliyorlar?
LORD ILLINGWORTH
Kadmlarm tarihi diinya iizerinde gelmi§ ge�mi§ en agir
zorbahgm tarihidir. Zay1fm gii�lii iizerindeki zorbahg1-
ve bu bitmeyen tek zorbahktrr.
GERALD
Ama kadmlann saf bir etkisi yok mu?
LORD ILLINGWORTH
Zeka d1§mda safla§trran bir §ey yoktur.
GERALD
Yine de �ok farkh kadmlar vardrr herhalde?
LORD ILLINGWORTH
Sosyetede sadece iki tiir var: sade ve renkli.
GERALD
Ama sosyete i�inde iyi kad1nlar var, degil mi?
LORD ILLINGWORTH
Hem de haddinden fazla.
GERALD
Yani kadmlarm iyi olmamas1 gerektigini mi dii§iiniiyor­
sunuz?

61
Oscar Wilde

LORD ILLINGWORTII
Onlara asla oyle soylememek gerekir, <;:iinkii o zaman
hepsi birden iyi oluverirler. Kadm milleti hayran oluna­
cak ol<;:iide inat<;:1drr. Her kadm isyankardrr, ama <;:ogu
zaman §iddetle ba§kaldrrd1g1 da kendisidir.
GERALD
Hi<;: evlenmediniz mi Lord Illingworth?
LORD ILLINGWORTII
Erkekler yorgun dii§tiikleri i<;:in evlenir, kadmlarsa merak
ettikleri i<;:in. ikisi de hayal kmkhgma ugrar.
GERALD
Yani insarun evlendigi zaman mutlu olabilecegini dii§iin­
miiyor musunuz?
LORD ILLINGWORTII
<;ok mutlu olabilir. Ancak evli bir erkegin mutlulugu sev­
gili Gerald, evli olmad1g1 insanlara baghdrr.
GERALD
Peki ya insan a§tksa?
LORD ILLINGWORTII
insan her zaman a§ik olmahdrr. Tam da bu sebeple asla
evlenmemesi gerekir.
GERALD
A§k muhte§em bir §ey, degil mi?
LORD ILLINGWORTII
insan a§lk oldugu zaman once kendini kandirarak ba§lar
ve ba§kalanm kandrrarak bitirir. Diinyanm romantizm
dedigi budur. Ama ba§ka bir ugra§l olmayan insanlarm
ayncahg. olan ger<;:ek bir grande passion4 artik pek bu­
lunmaz oldu. Bir iilkede <;:ah§mayan s1ruflarm i§e yarar
oldugu tek §ey ve biz Harfordlarm miimkiin olan tek
a<;:iklamas1 budur.
GERALD
Harfordlar kim Lord Dlginworth?

4 Grande passion (Fr.): Biiyiik tutku. (r;.n.)

62
Onemsiz Bir Kadm

LORD IL LINGWORTH
Harford benim soyadrm. Peerage'i5 incelemelisin Ger­
ald. Gen� ve gozde bir adamm tiim detaylanyla bilmesi
gereken tek kitap ve ingilizlerin kurgu tiiriindeki en iyi
eseri . Simdi benirnle birlikte tamamen yeni bir hayatm
i�ine giriyorsun Gerald ve hen nastl ya§amr bilmeni is­
tiyorum.
(Bayan Arbuthnot arkada, verandada belirir.)
<;iinkii diinya ak1lh adamlar tadiru �Ikarsm diye ahmak­
lar tarafmdan kurulmu§tur!
(Sol kapidan Lady Hunstanton
ve Doktor Daubeny girer.)
LADY HUNSTANTON
Ah i§te buradasmiz sevgili Lord Illingworth. Herhalde
gen� dosturnuz Gerald'a yeni gorevlerinin ne olacagrm
anlat1yordunuz ve sigara keyfi yaparken bir siirii onemli
tavsiyede bulunuyordunuz.
LORD I LLINGWORTH
Ona tavsiyelerin de, sigaralann da en iyisini verdim Lady
Hunstanton .
LADY HUNSTANTON
Burada olup sizi dinleyemedigime pek iiziildiim, zaten
yeni §eyler ogrenmek i�in fazla ya§hyrm sarurrm. Kiir­
siiniize �Ikt1grmzda sizden ogreneceklerim hari� sevgili
ba§diyakoz. Ger�i o zaman da neler soyleyeceginizi hep
biliyorum, o yiizden panige kapilmiyorum.
(Bayan Arbuthnot't gornr.)
Ah sevgili Bayan Arbuthnot! Gelin, kattlm bize. Gelin
camm .
(Bayan Arbuthnot girer.)
Gerald, Lord Illingworth'le uzun uzun sohbet ediyordu;

5 Birle§ik Krallik soyluluk kay1tlan. Kitap dizisinin ilki 1826'da Londra'da


hamlaruru§ olan Burke's Peerage soybilirn ve arma bilimi konusunda reh­
ber ha.line gelmi§tir. (�.n.)

63
Oscar Wilde

eminim onun geldigi bu nokta size oviinc; veriyordur. Ge­


lin oturalun.
( Otururlar.)
Peki ya o giizel nak.t§lanruz nasil gidiyor?
BAYAN AREUTHNOT
Hie; bo� durmuyorwn Lady HW1stanton.
LADY illJNSTANTON
Bayan Daubeny de biraz nak1§ yapai; degil mi?
BA�DiYAKOZ
Zamamnda igne i§inde pek marifetliydi, tarn bir Dor­
cas.6 Fakat gut hastahg1 parmaklanna hayli zarar verdi.
Gergefine elini siirmeyeli dokuz on sene oluyor. Ama
gonliinii egleyecek bir siirii ba§ka me§galesi var. Kendi
sagl1g1yla pek ilgili.
LADY HUNSTANTON
Ya evet, oyalanmak ic;in her zaman birebii; degil mi? Peki siz
nelerden soz ediyordunuz Lord Illingworth? Bize de anlatm.
LORD ILLINGWORTH
Tam da Gerald'a diinyarun kendi trajedilerine hep giil­
diigiinii, c;iinkii onlara katlanmarun tek yolWlWl bu ol­
dugunu anlatmak iizereydim. Bunun sonucunda da diin­
yamn ciddiye aldig1 ne varsa ashnda komedi oldugunu.
LADY HUNSTANTON
Bunlar benim boyumu epeyce a§tI. Lord Illingworth
bir §eyler soylediginde genellikle oldugu gibi. ilk Yar­
d1m Dernegi7 de pek dikkatsiz. Beni bir tiirlii kurtar­
m1yorlar. Kaybolup gitmeye mahkfunwn. Her zaman
giinahkarlann tarafmda oldu�uza <lair az c;ok bir fik­
rim var Lord Dlingworth, ben de her zaman azizlerin ta­
rafmda olmaya gayret ettigimi biliyorwn, ama anladigun

6 Tabita, yoksullara giysi dikrnesiyle bilinen kadm; bkz. Kitab-1 Mukaddes,


Eli;:ilerin i§leri 9:36. (i;:.n.)
7 Humane Society, 1774'te ingiltere'de bogulrrm§ gibi giiriinen, iildiigu sa­
mlan, hatta canh giimiilen ki§ilerin hayaom kurtarmak ii;:in kurulmu§ bir
demek, daha sonra varhgm1 bir yardim kurulu§u olarak siirdiirdii. (i;:.n.)

64
Onemsiz Bir Kadm

i§te ancak bu kadar. En nihayetinde bogulan bir kadmm


sannlan da olabilir sadece.
LORD ILLINGWORTH
Bir azizle bir gi.inahkar arasmdaki tek fark, her azizin bir
ge<;mi§i, her giinahkarm da bir gelecegi oldugudur.
LADY HUNSTANTON
Ah bu bana yetti de arttl bile. Soyleyecek tek kelirne bula­
nuyorurn. Siz ve ben sevgili Bayan Arbuthnot, <;agm geri­
sinde kaldtk. Lord Illingworth'ii takip etmemiz miimkiin
degil. Korkanm egitimimize fazla ozen gosterilmi§. iyi
yeti§mi§ olmak bugiinlerde biiyiik dezavantaj. insam <;ok
§eyden mahrurn birak1yor.
BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth'iin gorii§lerinden birine bile kulak ver­
meye kalksam pi§man olururn.
LADY HUNSTANTON
<;ok hakhs1111z camm.
(Gerald omuz silker ve sinirli sinirli annesine bakar.
Lady Caroline girer.)
LADY CAROLINE
Jane, John'u hi<; gordiiniiz mii?
LADY HUNSTANTON
Endi§elenmenize gerek yok tathm, Lady Stutfield'le bera­
ber. ikisini bir siire once san misafir salonunda gordiim.
Gayet mutlu goriiniiyorlard1. Gitmiyorsunuz ya Caro­
line? Rica ederim oturun.
LADY CAROLINE
John'a bir baksam iyi olacak bence.
(Lady Caroline �zkar.)
LADY HUNSTANTON
Erkeklere bu kadar ilgi gostermek iyi degil. Ustelik
Caroline'm huzursuz olmasrm gerektirecek de bir §ey
yok. Lady Stutfield <;ok sempatik biri. Her a<;1dan <;ok
§eker. �ahane bir mizac1 var.
(Sir John ve Bayan Allonby girer.)
65
Oscar Wilde

Hah i§te Sir John! Hem de Bayan Allonby'yle birlikte!


Herhalde yarunda gordiigiim Bayan Allonby'ymi§. Sir
John, Caroline her yerde sizi anyordu.
BAYAN ALLONBY
Onu miizik odasmda bekliyorduk sevgili Lady Hunstanton.
LADY HUNSTANTON
Ah, miizik odas1, tabii ya. San misafir salonu diye akhm­
da kalrm§, hafizam gi.derek zay1fuyor.
(B�diyakoza.)
Bayan Daubeny'nin c;ok giic;lii bir hafizas1 var, degil mi?
BASDiYAKOZ
Eskiden takdire §ayan bir hafizas1 vardi, gec;irdigi son
nobetten bu yana daha c;ok c;ocukluk amlanru hatirhyor.
Ama boyle gec;mi§e dondiigii anlardan biiyiik bir haz du­
yuyor, c;ok biiyiik bir haz.
(Lady Stutfield ve Bay Kelvil girer.)
LADY HUNSTANTON
Sevgili Lady Stutfield! Peki ya Bay Kelvil size nelerden
bahsediyordu?
LADY STUTFIELD
Anlad1grm kadanyla c;ift metal para sisteminden.
LADY HUNSTANTON
<;ift metal para sistemi! Ho§ bir konu mu bu? Gerc;i §U
giinlerde herkes her §eyi nasil rahatc;a konu§uyor bili­
yorum. Sir John size nelerden bahsetti sevgili Bayan Al­
lonby?
BAYAN ALLONBY
Patagonya'dan.
LADY HUNSTANTON
Gerc;ekten mi? Ne uzak bir konu! Ama hizla geli§mekte,
hie; ku§kum yok.
BAYAN ALLONBY
Patagonya'ya dair epey ilginc; §eyler soyledi. Yabaniler
hemen hemen her konuda kiiltiirlii insanlarla neredeyse
ayru gorii§lere sahipmi§. Fazlas1yla geli§mi§ler.
66
Onemsiz Bir Kadm

LADY HUNSTANTON
Ne yap1yorlarnu§?
BAYAN ALLONBY
Goriinii� baktlu-sa her §eyi.
LADY HUNSTANTON
insan Dogas1'run her yerde ayru oldugunu bilrnenin ra­
hatlat1c1 bir yam var; degil mi sevgili ba§diyakoz?- So­
nu�a diinya ayru diinya, degil mi?
LORD ILLINGWORTH
Diinya basit�e iki suufa ayrtlnu§trr- ger�ek W§l §eylere
inananlar; halk gibi- ve olagan d1§1 §eyleri yapanlar­
BAYAN ALLONBY
Sizin gibi mi?
LORD ILLINGWORTH
Evet, kendimi siirekli hayretler i�inde birak1yorum. Ha­
yatl ya§amaya deger k1lan tek §ey bu.
LADY STIJTFIELD
Peki son zamanlarda yap1p da hayretler i�inde kald1guuz
neler var?
LORD ILLINGWORTH
Kendi karakterimde hepsi birbirinden giizel tiirlii ozellik­
ler ke§fettim.
BAYAN ALLONBY
Aman birden miikemmel olup �ikmaym. Ah§ttra ah§tlra
yapm!
LORD ILLINGWORTH
Miikemmel olrnaya hi� niyetim yok. En azmdan oyle
umuyorum. <;ok tatsiz olur. Kad1nlar bizi kusurlarlllllZ
i�in seviyorlar. Eger yeterince kusurumuz olursa her §eyi
affedebilirler; muhte§em zekalarllllIlZ bile.
BAYAN ALLONBY
Ne oldugunu anlamadan dinlemeden affetmemizi iste­
mek acelecilik olur. Hayranl1gr zaten affediyoruz, bizden
daha fazlas1 beklenmemeli.
(Lord Alfred girer. Lady Stutfield'in yantna gefer.)
67
Oscar Wilde

LADY HUNSTANTON
Ah! Biz kadmlar her §eyi affetmeliyiz, degil mi sevgili
Bayan Arbuthnot? Bu konuda benimle hemfikir oldugu­
nuzdan erninim.
BAYAN ARBUTHNOT
Degilim Lady Hunstanton. Kadmlann asla affetmemesi
gereken pek <;ok §ey var.
LADY HUNSTANTON
Ne gibi mesela?
BAYAN ARBUTHNOT
Ba§ka bir kadmm hayatllll mahvetmek gibi.
(Yava§� sahnenin arkasina dogru ge�er. )
LADY HUNSTANTON
Ah! Oyle §eyler ku§kusuz <;ok iiziicii, ama o tarz insanla­
rm baktld1gi ve dogru yolu buldugu takdire §ayan evler
var; bana kahrsa genel olarak hayatm s1rn her §eyi sakin­
ce ele almaktrr.
BAYAN ALLONBY
Hayatm srrn yaki§1k almayacak bir hissi asla duyma·
maktrr.
LADY STIITFIELD
Hayatm srrn <;ok ama <;ok fena aldanmI§ olmanm verdigi
hazzm k1ymetini bilmektir.
BAY KELVIL
Hayatm srrn insarn ba§tan <;ikarabilecek §eylere kar§I
koymaktrr Lady Stutfield.
LORD ILLINGWORTH
Hayatm sirn falan yoktur. Hayatm amac1, o da eger var­
sa, siirekli ba§tan <;ikanc1 §eyler aramaktrr sadece. Kesin­
likle yeteri kadar ba§tan <;ikanc1 hadise yok. Bazen biitiin
bir giiniim tek birine denk gelmeden oyle ge<;iyor. Epey
sooc1. insarn gelecege <lair pek huzursuz ediyor.
LADY HUNSTANTON
( Yelpazesini ona dogru sallar.)

68
Onemsiz Bir Kadm

Lord Illingworth neden bilmiyorum, ama bugiin soyledi­


giniz her §ey bana haddinden fazla ahlaka aykm geliyor.
Pek ilgin� oldu sizi dinlemek.
LORD ILLINGWOR1H
Tiim dii§iince ahlaka aykmdrr. Oziinde ytkim yatar. Bir
§eyi dii§iiniirseniz oldiiriirsiiniiz. Hi�bir §ey dii§iiniilmii§
olmakla ba§a �ikamaz.
LADY HUNSTANTON
Tek kelime anlarmyorum Lord Illingworth. Ama hepsi
gayer dogrudur hi� ku§kum yok. �ahsen dii§iince konu­
sunda kendimi kmayabilecegim pek bir §ey de yok. Ka­
dmlann �ok fazla dii§iinmemesi taraftanyun. Karannda
dii§iinmeleri gerekir, her §eyi kararmda yapmalan gerek­
tigi gibi.
LORD ILLINGWOR1H
Kararmda birakmak oliimciildiir Lady Hunstanton. An­
cak a§irtltk gotiiriir biiyiik ba§anya.
LADY HUNSTANTON
Umarun bunu hatirlarun. Harika bir ozdeyi§. Ama her
§eyi unutmaya ba§ladun. Biiyiik talihsizlik.
LORD ILLINGWOR1H
En etkileyici ozelliklerinizden biri bu Lady Hunstanton.
Hi�bir kadmm hafizas1 olmamali. Hafiza kadmda zama­
ru ge�mi§ligin ba§lang1c1dir. Bir kadmm ba§ligmdan hafi.­
zas1 var nu, yok mu hemen anla§ilir.
LADY HUNSTANTON
Ne ho§sunuz sevgili Lord Illingworth. insanm en goze
batan kusurunu ahp en onemli erdemi haline getiriyorsu­
nuz. Hayata <lair gorii§leriniz insana huzur veriyor.
(Farquhar girer.)
FARQUHAR
Doktor Daubeny'nin arabas1!
LADY HUNSTANTON
Sevgili ba§diyakoz! Saat daha on bu�uk.

69
Oscar Wilde

BASDIYAKOZ
(Kalkarak.)
Korkanm gitmem lazun Lady Hunstanton. Bayan Dau­
beny'nin sah geceleri her zaman kotiidiir.
LADY HUNSTANTON
(Kalkarak.)
0 zaman sizi ahkoymayayun.
(Onunla birlikte kapiya dogru gider.)
Arabaya kekliklerden bir <;ift koymas1m Farquhar'a soy­
ledim. Bayan Daubeny sever belki.
BASDIYAKOZ
<;ok naziksiniz, fakat Bayan Daubeny <;oktandrr kat1
yiyeceklere el siirmiiyor. Sadece lapayla ya§1yor. Yine de
inamlmayacak kadar ne§eli, inarulmayacak kadar. Hi<;­
bir §ikayeti yok.
(Lady Hunstanton ile ftkar.)
BAYAN ALLONBY
(Lord Illingworth'e dogru gider.)
Bu ak§am ay <;ok giizel.
LORD ILLINGWORTH
Gelin, gidip bakalun. Bugiinlerde aym kalmayan herhan­
gi bir §eye bakmak <;ok keyif verici.
BAYAN ALLONBY
Sizin aynaruz yok mu?
LORD ILLINGWORTH
<;ok ac1mas1z. Bana srrf km§iklanrm gosteriyor.
BAYAN ALLONBY
Benimki daha terbiyeli. Hi<;hir zaman ger\'.egi soylemiyor.
LORD ILLINGWORTH
Size a§ik oyleyse.
(Sir John, Lady Stutfield, Bay Kelvil
ve Lord Alfred sahneden ftkar.)
GERALD
(Lord Illingworth'e.)
Ben de gelebilir miyim?

70
Onemsiz Bir Kadm

LORD ILUNGWORTH
Gel evladun.
(Bayan Allonby ve Gerald'la kaptya dogru ilerler.)
(Lady Caroline girer, htzla etraftna bakar
ve aksi yonde Sir John ve Lady Stutfield'in
gittigi tarafa gider.)
BAYAN ARBUTIINOT
Gerald!
GERALD
Efendirn anne!
(Lord Illingworth ve Bayan Allonby ftkar.)
BAYAN ARBUTIINOT
Ge� oldu. Eve gidelim artik.
GERALD
Sevgili annecigim. Birak biraz daha kalalun. Lord Illing­
worth tarn havasmda. Bu arada sana biiyiik bir siirpri­
zim var. Ay sonunda Hindistan'a yola �1ktyoruz.
BAYAN ARBUTIINOT
Eve gidelim, haydi.
GERALD
Bu kadar istiyorsan peki anne, ama once Lord Illing­
worth'e ho§�a kahn demeliyim. Be§ dakika sonra donerim.
(<;zkar.)
BAYAN ARBUTIINOT
<;ok istiyorsa beni biraktp gitsin, ama onunla degil- onun­
la degil! Buna dayanamam.
(A�agz yukan yuritr. )
(Hester girer.)
HESTER
Ne giizel bir gece Bayan Arbuthnot.
BAYAN ARBUTIINOT
Oyle mi?
HESTER
Bayan Arbuthnot beni bir dost olarak kabul etmenizi
dilerim. Buradaki diger kadmlardan �ok farkhsm1z. Bu

71
Oscar Wilde

alqam misafir salonuna girdiginizde hayatta iyi ve temiz


olana dair bir hissiyatl da bir §ekilde beraberinizde getir­
diniz. Ben �ok aptalca davrandnn. Soylenmesi gereken
dogru §eyler yanh§ zamanda ve yanl1§ insanlara soylen­
mi§ olabilir.
BAYAN ARBUTHNOT
Soylediklerinizi duydum. Size kanhyorum Bayan Worsley.
HESTER
Duydugunuzun farkmda degildim. Ama benimle ayru fi­
kirde olacagm1z1 biliyorum. Giinah i§lemi§ olan bir kadm
cezalandmlmahdir, degil mi?
BAYAN ARBUTHNOT
Evet.
HESTER
iyi erkek ve kadinlardan olu§an bir topluluga girmesine
izin verilmemelidir?
BAYAN ARBUTHNOT
Verilmemelidir.
HESTER
Erkek de ayru §ekilde cezalandmlmah?
BAYAN ARBUHINOT
Aym §ekilde. Ama �ocuklar da, yani eger �ocuk varsa,
onlar da rm?
HESTER
Evet, anne babalann giinahmm cezas1m �ocuklan �ek­
melidir. Bu bir yasa. Tann'nm yasas1.
BAYAN ARBUTHNOT
Bu Tann'nm korkun� yasalarmdan.
(Somineye dogru uzakla�zr.)
HESTER
Oglunuz sizi brrakacak diye canmiz rm sikkm Bayan Ar­
buthnot?
BAYAN ARBUTHNOT
Evet.

72
dnemsiz Bir Kadm

HESTER
Lord Illingworth'le gidiyor olmasmdan memnun musu­
nuz? Elbette onemli bir pozisyon, §iiphesiz paras1 da iyi,
ama kariyer ve para her §ey demek degil, degil mi?
BAYAN ARBUTHNOT
Hi�bir anlarru yok, sadece 1sttraba sebep oluyorlar.
HESTER
Oglunuzun onunla gitmesine neden miisaade ediyorsu­
nuz o halde?
BAYAN ARBUTHNOT
Kendisi oyle istiyor.
HESTER
Kalmasm1 isteseniz kalmaz m1?
BAYAN ARBUTHNOT
Gitmeyi aklma koyrnu§.
HESTER
Size hi\:bir konuda hayrr diyemez. Sizi �ok seviyor. Kal­
maslill isteyin. izin verin onu sizin i\:in \:agrraytm. Su an
Lord Illingworth'le verandada. Miizik odasmdan ge\:er­
ken giilii§tiiklerini duydum.
BAYAN ARBUTHNOT
Zahmet etmeyin Bayan Worsley, bekleyebilirim. Acelesi
yok.
HESTER
Hay1r, onu \:agrrd1gmm soyleyecegim. Kalmasm1 soyle­
yin- soyleyin ona.
(Hester (:tkar.)
BAYAN ARBUTHNOT
Gelmeyecek- biliyorum gelmeyecek.
(Lady Caroline girer. Endi�eyle etraftna bakar.
Gerald girer.)
LADY CAROLINE
Bayan Arbuthnot sorabilir miyim, Sir John verandada
bir yerde mi?

73
Oscar Wilde

GERALD
Hayrr Lady Caroline, verandada degil.
LADY CAROLINE
C::ok garip. Odasma c;ekilmesinin zamam geldi.
(Lady Caroline <;tkar.)
GERALD
Sevgili annecigim korkanm seni beklettim. Tamamen
unutmu§um. Bu ak§am o kadar mutluyum ki anne, daha
once hi\: bu kadar mutlu olmarm§tlIIl.
BAYAN ARBUTHNOT
C::ekip gitmenin hayaliyle mi?
GERALD
Oyle deme anne. Seni brrakacaglIIl i�in �ok iiziiliiyorum.
Neden dersen, sen tiim diinyadaki en iyi annesin. Ama
sonu�a Lord lllingworth'iin de dedigi gibi, Wrockley
gibi bir yerde ya§anmaz. Sana oyle gelmeyebilir. Ama ben
hrrshyun, bundan daha fazlasm1 istiyorum. Bir kariyer
sahibi olmak istiyorum. Benimle gurur duyacagm §ey­
ler yapmak istiyorum, Lord Illingworth de bana yardun
edecek, benim i�in biitiin kaptlan a�acak.
BAYAN ARBU1HNOT
Gerald, Lord Illingworth'le gitme. Yapma ne olur. Ger­
ald sana yalvanyorum!
GERALD
Anne, nasd da tutars1zsm! Ne dii§iindiigiin ii bile bilmi­
yor gibisin. Bir bu�uk saat once misafir salonunda her
§eye tamam dedin, §imdi doniip itiraz ediyorsun ve beni
hayattaki tek §ans1m1 tepmeye zorluyorsun. Evet, tek
§ans1m. Lord Illingworth gibi adamlara her giin rast­
landtgm1 sanrruyorsun degil mi anne? Ba§tma boyle ta­
lih ku§u konmu§ken yoluma engeller �tkaracak ki§inin
kendi annem olmas1 �ok garip. Aynca biliyorsun anne,
Hester Worsley'yi seviyorum. Sevmemek miimkiin mii?
Sana anlatngundan da �ok seviyorum onu, �ok daha

74
Onemsiz Bir Kadm

fazla. Eger bir kariyerim olursa, bir gelecegim olursa,


ona- ona teklifte bulunabilirim- §imdi benim i<;in Lord
Illingworth'iin katibi olmamn ne anlama geldigini anh­
yor musun anne? Bu §ekilde bir ba§langi<; yapmak, biri
i<;in- birinin oniinde- birine hazrr bir kariyer bulmak
demek. Lord Illingworth'iin katibi olursam Hester'a ev­
lenme teklif edebilirim. Bunu y1lda yiiz pound kazanan
sefil bir banka memuru olarak yapmaya kalkmak den­
sizlik olur.
BAYAN ARBUTHNOT
Korkanm Bayan Worsley'yle ilgili umutlann bo§a <;1ka­
cak. Onun hayat gorii§iinii biliyorum. Bana biraz once
anlattl.
(Bir sessizlik. )
GERALD
Oyleyse her haliikarda bana lurslanm kahyor. Bu da
bir §ey- buna sahip oldugum i�in mutluyum! Sen hep
benim hrrslanm1 ezmeye <;ah§tm anne- degil mi? Bana
diinyarun kotiiliiklerle dolu oldugu, ba§armm elde etme­
ye deger olmad1gi, sosyetenin s1g oldugu ve buna benzer
bir siirii §ey soyledin- lakin hen bunlara inanmiyorum
anne. Diinya enfes bir yer olsa gerek diye dii§iiniiyorum.
Sosyete hayatmm muhte§em oldugunu dii§iiniiyorum.
Ba§anrun elde etmeye deger oldugunu dii§iiniiyorum.
Bana ogrettiklerinin hepsinde yamlml§Slil anne, �ok ya­
rulmI§Slll. Lord Illingworth ba§anh bir adam. <;ag1rmza
ayak uydurmu§ bir adam. Diinyanm i�inde ve diinya i�in
ya§ayan bir adam. Lord Illingworth gibi olmak i<;in her
§eyimi verirdim.
BAYAN ARBUTHNOT
Oldiigiinii gormeyi yeglerim.
GERALD
Anne, Lord Illingworth'e itirazm nedir? Soyle bana- a�ik
a�ik soyle. Nedir?

75
Oscar Wilde

BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth kotii bir adam.
GERALD
Hangi a\1dan kotii? Ne kastettigini anlarruyorurn.
BAYAN ARBUTHNOT
Anlatacagun.
GERALD
Seninle aym §eylere inaruruyor diye kotii oldugunu dii§ii­
niiyorsun sanmm. Eh, erkekler kad1nlardan farkh anne.
Farkh gorii§leri olmas1 dogal.
BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth'iin inand1g1 veya inanmad1g1 §eyler de­
gil onu kotii yapan. Onun ne oldugu.
GERALD
Anne onunla ilgili bildigin bir §ey mi var? Ger\ekten bil­
digin bir §ey?
BAYAN ARBUTHNOT
Bildigirn bir §ey.
GERALD
Gayet emin oldugun bir §ey?
BAYAN ARBUTHNOT
Gayet eminim.
GERALD
Onu ne kadar zarnandrr taruyorsun?
BAYAN ARBUTHNOT
Yirmi ytldrr.
GERALD
Kirn olursa olsun bir adarnm hayatmda yirmi yd geriye
gitmek haks1zhk olmaz m1? Aynca Lord Illingworth'iin
gen�lik y1llanyla senin veya benim ne alakamIZ var? Bizi
ne ilgilendirir?
BAYAN ARBUTHNOT
Bu adam o zaman ne idiyse §imdi de o, her zaman da
oyle olacak.

76
Onemsiz Bir Kadm

GERALD
Anne bana Lord Illingworth'iin ne yapnguu soyle! Eger
utamlacak bir §ey yapt1ysa onunla gitmeyecegim. Bunu
bilecek kadar beni tamd1gmdan §iiphem yok?
BAYAN ARBUTHNOT
Yaruma gel Gerald. iyice yaktruma, kiic;iik bir c;ocukken
yaptigm, sadece annenin oglu oldugun zamandaki gibi.
(Gerald annesinin yanma oturur.
Bayan Arbuthnot pannaklarmt Gerald'm
saflarmda gezdirir ve ellerini ok§ar. )
Gerald, bir k1z varmI§ bir zamanlar, c;ok gene;, daha on se­
kizini yeni bitirmi§. George Harford -Lord Illingworth'iin
ad1 buydu o zaman- George Harford kar§Isma c;1km1§.
Kiz hayata dair hic;bir §ey bilrniyormu§. 0- o her §eyi bi­
liyormu§. Bu kmn kendisini sevmesini saglamI§. Kendini
o kadar sevdirmi§ ki k1z bir sabah babasmm evini terk
etmi§ onunla. K1z onu c;ok sevmi§, o da k1zla evleruneye
soz vermi§! Serefi iizerine soz vermi§ onunla evleruneye,
kiz da inanrn1§. Ktz c;ok genc;mi§ ve- ve hayatm gerc;ekleri
konusunda cahilrni§. 0 evliligi haftadan haftaya, aydan
aya ertelerken- onca zaman kiz ona giiveruneye devam
etmi§. Onu seviyormu§- dogumdan once -yani c;ocuk­
lan olmu§- c;ocugun iyiligi ic;in kendisiyle evlensin diye
yalvarmt§, c;ocugun bir ad1 olsun, kendi giinaht masum
c;ocuga da bula§masm diye. Reddedilrni§. Ktz dogumdan
sonra bebegini de alarak onu terk etmi§. Hem hayat1
mahvolmu§, hem ruhu mahvolmu§, hem ic;inde giizel
ve iyi ve saf olan ne varsa hepsi mahvolup gitmi§. ina­
mlmaz ac1lar c;ekmir hala c;ekiyor. Her zaman c;ekecek.
Onun ic;in ne ne§e var, ne huzur, ne de giinahtmn aff1.
Bir suc;lu gibi zincire vurulmu§ bir kadm. Bir ciizzamh
gibi maske takan bir kadm. Ate§ onu armdtramaz. Su­
lar 1st1rabuu sondiiremez. Hic;bir §ey onu iyile§tiremez!
Hic;bir ilac; uyumasma yard1mc1 olamaz! Hic;bir afyon da

77
Oscar Wilde

unutmasma! Tamamen kaybolmu§ durumda! Kay1p bir


ruh o!- i§te bu yiizden Lord Illingworth kotii bir adam
diyorum. Bu yiizden evladrrnm onun yanmda olmas1m
istemiyorum.
GERALD
Sevgili annecigim, bunlar kulaga �ok trajik geliyor elbet­
te. Ama ktzm da en az Lord Illingworth kadar kabahatli
oldugunu soylemeliyim miisaadenle- sonu�ta ger�ekten
iyi bir kiz, ger�ekten de temiz hislere sahip olan bir kiz
babaevinden evli olmad1g1 bir adam i�in aynhr ve onunla
karlSlfffil§ gibi ya§ar m1yd1? Hi�bir iyi ktz bunu yapmaz.
BAYAN ARBUTHNOT
(Bir sessizligin ardzndan.)
Gerald, biitiin itirazlarrrn1 geri ahyorum. Lord Illing­
worth'le gitmekte serbestsin, ne zaman ve nereye istersen.
GERALD
Sevgili annecigim, yolumda durmayacagrm biliyordum.
Sen Tann'mn yaratmt§ oldugu en iyi kadmsm. Lord
Illingworth'e gelince, boyle igren� ve a§ag1hk bir §ey ya­
pabilecegine inailffilyorum. Boyle bir §ey yapabilecegine
manmam- manamam.
. .

HESTER
(Dt§artdan.)
Birakm beni! Birakm beni!
(Hester deh§et ifinde girer, Gerald'a dogru ko§ar
ve kendini onun kollarma atar.)
HESTER
Ah! Beni kurtarm- kurtann beni ondan!
GERALD
Kimden?
HESTER
Bana saldirdt! Korkun� bir §ekilde saldird1! Kurtarm beni!
GERALD
Kim? Kim ciiret etti?-

78
Onernsiz Bir Kadtn

(Lord Illingworth sahnenin arkasmdan girer.


Hester Gerald'tn kollarmdan ayrzltr
ve onu i§aret eder.)
GERALD
(Htrs ve ofkeyle kendinden gefmi§ bir haldedir.)
Lord Illingworth, yeryiiziindeki en saf varhga hakaret et­
tiniz, annem kadar saf olan bir varhga. �u diinyada kendi
annem kadar sevdigim kadma hakaret ettiniz. Tann §ahi­
dim olsun ki sizi oldiirecegim!
BAYAN ARBUTHNOT
(Ona dogru ko§ar ve tutmaya f(llt§tr. )
Hayrr! Hayrr!
GERALD
( Onu geri iterek.)
Tutma beni anne. Tutma beni- onu oldiirecegim!
BAYAN ARBUTHNOT
Gerald!
GERALD
Birak beni diyorum!
BAYAN ARBUTHNOT
Dur Gerald, dur! 0 senin baban!
(Gerald annesinin ellerine yapt§tP kaltr ve yuzune
bakar. Bayan Arbuthnot utanf ifinde yava§f(l yere
faker. Hester kapzya dogru suzulur. Lord Illingworth
ka§larmz f(ltar ve dudagmz zsmr. Bir sure sonra
Gerald annesini kaldmr ve sarzlarak odadan ftkanr.)

79
TV. Perde

Sahne
(Bayan Arbuthnot'zn oturma odast.
Arkada bahfeye bakan Franstz pencere aftk.
Kaptlar sag ve sol ortada.)

( Gerald Arbuthnot masada yazt yazmaktadtr.)


(Alice arkasznda Lady Hunstanton
ve Bayan Allonby'yle sag kaptdan girer.)
ALICE
Lady Hunstanton ve Bayan Allonby.
(Sol kapidan ftkar.)
LADY HUNSTANTON
Giinaydm Gerald.
GERALD
(Kalkarak. )
Giinaydm Lady Hunstanton. Giinaydm Bayan Allonby.
LADY HUNSTANTON
( Oturarak. )
Sevgili annenizi merak ettigimiz icrin geldik Gerald. Uma­
nm daha iyidir?
GERALD
Annem heniiz a�ag1 inmedi Lady Hunstanton.

81
Oscar Wilde

LADY HUNSTANTON
Ah korkanm diin gece ona fazla steak geldi. Frrtma ha­
vas1 vardt galiba. Belki de miizikten oldu. Miizik insam
romantik bir ruh haline sokar- en azmdan insanm sinir­
lerine dokunur her zaman.
BAYAN ALLONBY
Bugiinlerde ikisi de aym §ey.
LADY HUNSTANTON
Ne demek istediginizi anlamad1guna c;ok memnunum
tathm. Korkanm yanh§ bir §ey kastediyorsunuz. Ah ba­
ktyorum Bayan Arbuthnot'm giizel odasm1 inceliyorsu­
nuz. Pek ho§ ve geleneksel degil mi?
BAYAN ALLONBY
(Saplt gozlugu ile odayt gozden ge(:irerek.)
Gayet mutlu bir ingiliz evi gibi goriiniiyor.
LADY HUNSTANTON
Tam olarak oyle tatltm, iyi soylediniz. insan annenizin iyi
etkisini elinin degdigi her §eyde hissediyor Gerald.
BAYAN ALLONBY
Lord Illingworth biitiin etkilerin kotii oldugunu, hele iyi
etkinin en beteri oldugunu soyliiyor.
LADY HUNSTANTON
Lord Illingworth Bayan Arbuthnot'1 daha iyi tamd1g1
zaman fikrini degi§tirecektir. Onu mutlaka buraya getir­
meliyim.
BAYAN ALLONBY
Lord Illingworth'iin mutlu bir ingiliz evindeki halini gor­
mek isterim.
LADY HUNSTANTON
Ona c;ok iyi gelecektir tatlIID. Londra'daki c;ogu kadm
bugiinlerde odasllll orkideler, yabanc1 sanat eserleri ve
Fransiz romanlanndan ba§ka bir §eyle siislemez oldu.
Ama burada kar§lIDlZda tatl1 bir azizenin odas1 var. Taze
dogal c;ic;ekler, §a§kmhga ugratmayan kitaplar, insamn
yiizii ktzarmadan bakabildigi tablolar.

82
Onemsiz Bir Kadm

BAYAN ALLONBY
Ama ben kizarmay1 seviyorum.
LADY HUNSTANTON
Eh, k1zarmak hakkmda soylenebilecek epeyce §ey var,
ancak ki§i onu miinasip zamanda yapmay1 becerebilir­
se. Rahmetli sevgili Hunstanton bana hep yeterli olma­
nm yakmmdan bile gec;:emeyecek kadar az k1zard1g1m1
soylerdi. Tam tersine tuhaf huylan da vardi. Yetmi§inin
iistiinde degilse hic;:bir erkek arkada§1yla tam§marna izin
vermezdi, mesela zavalh Lord Ashton gibi- bu arada o
da sonradan bo§anrna ic;:in mahkemeye verildi. <;ok ta­
lihsiz bir <lava.
BAYAN ALLONBY
Yetmi§in iizerindeki erkeklerden c;:ok ho§laruyorwn. Hep
bir omre bedel adanrnayi sunuyorlar kar§Ismdakine.
Bana kalirsa yetmi§ bir erkek ic;:in ideal ya§.
LADY HUNSTANTON
Nastl da iflah olmaz biri, degil mi Gerald? AkllITla gel­
rni§ken Gerald, wnarlITl sevgili anneniz artik beni daha
s1k ziyarete gelir. Siz Lord Illingworth'le neredeyse hemen
yola c;:1k1yorsunuz degil mi?
GERALD
Lord Illingworth'iin katibi olma karanmdan vazgec;:tim.
LADY HUNSTANTON
imkam yok, vazgec;:mi§ olamazs1mz Gerald! Bu hie;: de
ak1lhca olmaz. Ne gibi bir sebebiniz olabilir?
GERALD
Bu gorev ic;:in uygun olabilecegirni sanrn1yorwn.
BAYAN ALLONBY
Lord Illingworth'iin bana katiplik teklif etmesini diler­
dim. Ama yeterince ciddi olmaruglITlI soyliiyor.
LADY HUNSTANTON
Tathm, sahiden bu evde boyle konu§mamahsmiz. Bayan
Arbuthnot hepimizin ic;:inde bulundugu §eytani sosyeteye
<lair hic;:bir §ey bilmez. <;iinkii hie;: dahil olmaz. 0 bunun

83
Oscar Wilde

i�irl fazla iyi. Diin gece bana geli§irli biiyiik §eref addedi­
yorum. Davete pek saygm bir hava kazandrrdi.
BAYAN ALLONBY
Hah, frrnna havas1 sand1guuz bu ohnah.
LADY HUNSTANTON
Tathm bunu nastl soyleyebilirsiniz? ikisi arasmda en ufak
benzerlik yok. Fakat Gerald, uygun ohnak derken neyi
kastediyorsunuz ger(jekten?
GERALD
Lord lllingworth'iin hayat gorii§iiyle benimki fazlas1yla
farkh.
LADY HUNSTANTON
Fakat sevgili Gerald, bu ya§ta hi�bir hayat gorii§iiniiz ol­
mamah. Haddinizi a§1yorsunuz. Bu meselede (jevrenizde­
kilerin rehberligine kulak vermelisiniz. Lord Illingworth
size <i;:ok cazip bir teklifte bulundu, iistelik onunla birlikte
seyahat ederken diinyay1 --diinyarun (jOgu yerini, en azm­
dan irlsarun gormesi gerektigi kadanru- goreceksiniz,
miimkiin olan en iyi himaye altmda ve akla gelebilecek
en dogru insanlar e§liginde, bu da kariyerinizdeki §U do­
niim noktasmda �ok onemli.
GERALD
Diinyay1 gormek istemiyorum, gordiiklerim bana yetti.
BAYAN ALLONBY
Hayat1 tiikettiginizi dii§iinmiiyorsunuz umanm Bay Ar­
buthnot? Bir adam boyle konu§tugunda herkes bilir ki
esas hayat onu tiiketmi§tir.
GERALD
Annemi brrakmak istemiyorum.
LADY HUNSTANTON
�imdi Gerald, bu tembellikten ba§ka bir §ey degil. An­
nenizi brrakmamak! Annenizin yerinde ben olsaydim,
gitmeniz i<i;:in 1srar ederdim.
(Alice sol kaptdan girer.)

84
Onemsiz Bir Kadm

ALICE
Bayan Arbuthnot te§ekkiirlerini iletti hammefendi, fakat
ba§l �ok feci agnyor ve bu sabah kimseyi goremeyecek.
(Sag kapidan ftkar.)
LADY HUNSTANTON
(Kalkarak.)
Feci bir ba§ agns1 demek! Nastl da iiziildiim! Belki ak§a­
miistii onu Hunstanton'a getirirsiniz Gerald, eger kendi­
ni daha iyi hissederse tabii.
GERALD
Korkanm bu ak§amiistii olmaz Lady Hunstanton.
LADY HUNSTANTON
E yann oyleyse. Ah, babamz olsaydi Gerald, hayatim­
z1 burada ziyan etmenize miisaade etmezdi. Sizi derhal
Lord Ulingworth'le gonderirdi. Lakin anneler oyle zay1f
ki. Her konuda ogullanna teslim oluyorlar. Sirf kalp­
ten ibaretiz, sirf kalp. Gelin tathm, papaz evine ugrayip
korkanm hi� de iyi olmayan Bayan Daubeny nas1l diye
sormam gerek. Ba§diyakoz duruma harikulade gogiis ge­
riyor, harikulade. Ondan daha tath bir e§ olamaz. Ornek
te§kil ediyor. Ho§�a kalm Gerald, annenize de en i�en
sevgilerirni iletin.
BAYAN ALLONBY
Ho§�a kahn Bay Arbuthnot.
GERALD
Giile giile.
(Lady Hunstanton ve Bayan Allonby ftkar.
Gerald oturup mektubunu gozden gefirir.)
GERALD
Ne diye imzalayabilirim ki? Ben, hi�bir isme hakki ol­
mayan.
(Adzyla imzalayzp mektubu zarfa koyar,
altcisznz yazar, tam muhurlemek uzereyken
sol kapt aftltr, Bayan Arbuthnot girer.

85
Oscar Wilde

Gerald muhur mumunu masaya btraktr.


Anne ogu.l birbirlerine bakarlar.)
LADY HUNSTANTON
(Arkadaki Franstz pencereden.)
Tekrar ho�a kalm Gerald. Ktsa yoldan, giizel bah�eniz­
den ge�iyoruz. Tavsiyemi wmtmaym- bir an once Lord
Ulingworth'le yola �1km.
BAYAN ALLONBY
Au revoir Bay Arbuthnot. Zahmet olmazsa gittiginiz yer­
lerden bana giizel bir §ey getirin- yalruz Hint §ah olma­
sm- katiyen Hint §ah olmasm.
( C;tkarlar.)
GERALD
Anne ona yazdtm §imdi.
BAYAN ARBUTHNOT
Kime?
GERALD
Babama. Bu ak§amiisrii saat dortte buraya gelmesini soy­
lemek i�in.
BAYAN ARBUTHNOT
0 buraya gelemez. Evimin e§iginden adtm atamaz.
GERALD
Gelmek zorunda.
BAYAN ARBUTHNOT
Gerald eger Lord Ulingworth'le gidiyorsan, bir an once
git. Beni oldiirmeden once git. Ama benden onunla go­
rii§memi isteme.
GERALD
Anne anlarmyorsun. Diinya iizerindeki hi�bir §ey Lord
Ulingworth'le gitmemi veya seni btrakmam1 saglayamaz.
Beni bunu bilecek kadar tamdtgmdan §iiphem yok. Ha­
ytr: Ona §UDU soylemek i�in yazdtm-
BAYAN ARBUTHNOT
Ona soyleyecek neyin olabilir ki?

86
Onemsiz Bir Kadm

GERALD
Bu mektupta ne yazchguru tahmin edemiyor musun anne?
BAYAN ARBUTHNOT
Hayu:
GERALD
Eminim edebilirsin anne. Dii§iin, dii§iin ne yap1lmah, he­
men, bir an once, oniimiizdeki birka\: giin i\:inde.
BAYAN ARBUTHNOT
Yapacak bir §ey yok.
GERALD
Lord Illingworth'e seninle evlenmek zorunda oldugunu
soylemek i\:in yazdun.
BAYAN ARBUTHNOT
Benimle evlenmek mi?
GERALD
Onu mecbur edecegim anne. Sana kar§l i§lenen bu ku­
surun telafi edilmesi gerek. Kefaretinin odenmesi gerek.
Adalet belki yava§ olabilir anne, ama sonunda yerini bu­
lur. Birka\: giin i\:inde Lord illingworth'iin nikahh kans1
olacaksm.
BAYAN ARBUTHNOT
Ama Gerald­
GERALD
Yapmas1 i\:in 1srar edecegim. Yapmasllll saglayacagun:
Reddetmeye ciiret edemez.
BAYAN ARBlITHNOT
Ama Gerald, reddeden benim. Ben Lord Illingworth'le
evlenmeyecegim.
GERALD
Evlenmeyecek misin? Anne!
BAYAN ARBUTHNOT
Evlenmeyecegim.
GERALD
Fakat anlarmyorsun: Senin iyiligin i\:in soyliiyorum, ken­
dim i\:in degil. Bu evWik, bu zorunlu evlilik, bu gayet a\:ik

87
Oscar Wilde

olan sebeplerden dolay1 eninde sonunda gen;ekle§mesi


gereken evliligin bana yaran olmayacak, bana gerc;ekten,
hak ederek ta§tyabilecegim bir isim vermeyecek. Ama
muhakkak senin ic;in bir anlamt olacak, sen, benim an­
nem, ge<;: de olsa babam olacak adamm kans1 olacaksm.
Bu da bir §ey degil mi?
BAYAN ARBU1HNOT
Onunla evlenmeyecegim.
GERALD
Anne, rnecbursun.
BAYAN ARBU1HNOT
Evlenmeyecegim. Yaptlan bir yanli§m kefaretinden bah­
sediyorsun. Ne kefaret odenebilir? Yaptlabilecek bir §ey
yok. Benim itibanm zedelendi, onunki zedelenmedi. Hep­
si bundan ibaret. Bir kadm ve bir erkegin ah§ilageldik
hikayesi; ah§tlageldigi gibi, hep ya§andtg. gibi olan. Sonu
da ayru srradan son. Kadtn ac1 c;eker. Erkek ozgiir kahr.
GERALD
Olagan son bu mu bilmiyorurn anne, umanm degildir.
Ama ne olursa olsun senin hayatm boyle sonlanmamah.
Erkek telafi etmek adma miimkiin olan ne varsa yapmah.
Yeterli degil, gec;mi§i silmi§ olmuyoi; biliyorum. Ama en
azmdan gelecegi daha iyi killyoi; senin ic;in daha iyi anne.
BAYAN ARBUTIINOT
Lord Illingworth'le evlenmeyi reddediyorum.
GERALD
Eger kendisi gelip kans1 olmam istedigini soylemi§ olsay­
d1, cevabm farkh olurdu. Unutma o benim babam.
BAYAN ARBU1HNOT
Eger kendisi gelseydi de, ki bunu yapmayacaktrr, ceva­
brrn ayru olurdu. Unutma hen senin annenim.
GERALD
Anne boyle konu§arak durumu benim ic;in son derece
zorla§tmyorsun; meseleye neden dogru ac;1dan, kabul

88
Onemsiz Bir Kadin

edilebilir olan tek bak.t§ ac;1smdan bakmadtgllll anlaya­


rmyorum. Hayatllll ic;inde bulundugu acdardan kurtar­
mak, adma siiriilrnii§ olan lekeyi temizlemek ic;in bu evli­
ligin yap1lrnas1 gerek. Ba§ka bir sec;enek de yok; nikahm
ardmdan sen ve ben buralardan gidebiliriz. Ama once bu
evlilik olrnah. Bu sadece kendine degil, biitiin kadtnlara
borc;lu oldugun bir vazife- evet: Diinyadaki diger biitiin
kadtnlara bunu borc;lusun, o daha ba§ka kimseye ihanet
edemesin diye.
BAYAN ARBUTHNOT
Ba§ka kadtnlara hic;bir §ey borc;lu degilim. ic;lerinden
bana yardtm edecek bir ki§i c;tkrnaz. Kabul edecek olsam
bana ac1d1g1 ic;in veya kazanabilecek olsam yakmhg1 ic;in
gidebilecegim bir kadm yok diinyada. Kadtnlar birbirle­
rine kaq1 serttir. Ne kadar iyi de olsa o ktz bile diin gece
sanki ben pis bir §eymi§im gibi odadan kac;t1. Hakhyd1
da. Ben kirliyim. Yine de hatalanm bana ait ve onlan
ta§tyacak olan da sadece benim. Bir giinah.t olrnayan ka­
dmlarm benimle ne alakas1 var veya benim onlarla? Biz
birbirimizi anlayamay1z.
(Arkadan Hester girer.)
GERALD
Dedigimi yapman i�in sana yalvanyorum.
BAYAN ARBUTHNOT
Bir evladm annesinden boyle c;irkin bir fedakarhkta bu­
lunmasllll istedigi goriilmii§ mii hie;? Haytr.
GERALD
Bir annenin oz evladtnm babas1yla evlenmeyi reddettigi
goriilmii§ mii hie;? Haytr.
BAYAN ARBUTHNOT
0 halde btrak ilk ben olayrm. Evlenmeyecegim.
GERALD
Anne dini biitiin bir kadmsm, beni de inanc;h yeti§tirdin.
Yani §iiphesiz ki dinin, kiic;iik bir c;ocukken bana ogretti-

89
Oscar Wilde

gin din sana hakh oldugwnu soyliiyor olmah anne. Bili­


yorsun, hissediyorsun.
BAYAN ARBUTHNOT
Bilmiyorum. Hissetmiyorum. Tann'run evinde durup alay
edercesine hen ve George Harford arasmdaki evlilik gibi
�irkin bir §eyi kutsamasllll asla dileyemem. Kilisenin
bize soylememizi buyurdugu sozleri soyleyemem. Soyle­
meyecegim. Buna ciiret edemem. Nefret ettigim adarru
sevmeye, senin onurunu zedelemi§ olan adarru onurlan­
dumaya, beni giinah i§lemeye itmi§ adama kar§t itaatkar
olmaya nas1l yemin edebilirim? Hayir: Evlilik birbirlerini
sevenler i�in var olan kutsal bir §ey. Onun veya benim
gibiler i\'.in degil. Gerald, ben seni diinyarun kii\'.iimseyip
alay etmesinden kurtarmak i�in yalan soyledim. Yirmi
sene boyunca diinyaya yalan soyledim. Dogruyu soy­
leyemezdim. Kim soyleyebilmi§ ki? Ama kendi �tkartm
i\'.in Tann'ya yalan soylemeyecegim. Hayir Gerald, ister
kilise tarafmdan kutsanmt§ olsun, ister devlet tarafmdan
diizenlenmi§ olsun hi�bir toren beni George Harford'a
baglamayacak. Hayattmm batagmdayken biricik incimi,
paha bi\'.ilmez oldugunu dii§iindiigiim incimi bulmarru
saglayarak, benden \'.alarken beni daha zengin ktld1gi i�in
onunla aramizda kopmaz bir bag zaten var.
GERALD
Seni anlarruyorum §U an.
BAYAN ARBUTHNOT
Erkekler anne olmak ne demek anlarruyor. Bana kar§l i§­
lenen kusurla benim i§ledigim kusur ve sonucunda \'.ek­
tigim �ok agir cezayla itibanrrun yerle bir olmas1 di§m­
da diger kadmlardan bir farktm yok. Ama yine de seni
ta§1yabilmek i\'.in oliimle yiiz yiize gelmem gerekti. Seni
biiyiitebilmek i\'.in onunla miicadele etmem. Oliim seni
benden almak i�in ugra§t1. Biitiin kad1nlar \'.OCuklanm
korumak i�in oliimle sava§mak zorundadirlar. Oliim,

90
Onemsiz Bir Kadzn

dolii oirnayan oliim, bizden \:OCukiarumzI ister. C::1plak­


t1Il, seni giydirdim, a\:tm, seni doyurdum Gerald. Sana
o uzun kl§ boyunca gece giindiiz baktrm. Biz kadmlar
i\:in sevdigimiz ugruna hi\:bir i§ \:Ok adi, hi�bir hizmet
kii\:iiltiicii degildir ve ah hen nasd sevdim seni. Hanna
Samuel'i8 daha \:Ok sevmemi§tir. Ostelik sevgiye ihtiya­
cm vard1, \:iinkii pek hastahkhydm ve seni ancak sevgi
hayatta tutabilirdi. Bir insam ancak sevgi hayatta tutabi­
lir. Oglanlar \:Ogu zaman dikkatsizdir ve dii§iinmeksizin
can yakarlar; biz de hep biiyiiyiip bir erkek olduklan ve
bizi daha iyi anlad1klan zaman hakkrmlZl odeyecekle­
rini umut ederiz. Ama oyle olrnaz. Diinya onlan bizim
yamm1zdan \:ekip ahr; bizimle olduklarmdan daha mut­
lu olduklan arkada§lar edinirler, bize menedilrni§ eglen­
celere dalar, bizim ilgilendigimizden bamba§ka §eylere
yonelirler: Ostelik \:Ogu zaman bize kar§I adil degildir­
ler, hayat onlara ac1 geldiginde bizi su�larlar, ama tath
geldiginde onlarla birlikte bu tad1 almaktan da mahrum
kalmz... Sen pek \:Ok arkada§ edindin, onlarm evlerine
girdin \:iktm ve onlarla mutlu oldun, bense smrmdan
dolay1 seninle gelmeye cesaret edemedim, evde kaldrm
ve kaprm1 ortti,im giine§i ittim ve karanhkta oturdum.
Diiriist evlerde ne yapacakt1m? Ge�mi§im bir an bile ya­
kam1 brrakm1yordu... Sen de hayatm keyif veren yanlan
benim hi\: ilgimi \:ekmiyor sandm. Bil ki onlan hep arzu
ettim, ama hakk1m olrnad1g1 duygusuyla elimi uzatma­
ya ciiret edemedim. Ben yoksullarm arasmda \:ah§rrken
daha mutluyum sandm. Hayattaki amac1m buydu diye
dii§iindiin . Degildi ama ba§ka nereye gidecektim ki?
Hastalar yastiklanm diizelten elin saf olup olmad1gm1,
oliim do§egindekiler almlanna degen dudaklarm giina­
hm opiiciigiinii bilip bilrnedigini sormazlar. Dii§iindii­
giim hep sendin, onlara senin ihtiya\: duymad1gm sevgi-

s Kitab-1 Mukaddes, 1 . Samuel'de bahsi ge�en anne ve oglu. (�.n.)


91
Oscar Wilde

yi verdim: Ba§kasma ait bir sevgi onlar i�in harcand1. . .


Sense zarnarumm gereginden fazlastru kiliseye giderek,
kilise i§leriyle harcad1g1m1 dii§iindiin. Ama ba§ka nereye
donebilirdim ki? Giinahkarlarm ho§ kar§tlandtg. tek ev
Tann'mn evi. Sense hep kalbimdeydin Gerald, kalbim
seninle doluydu. Bu yiizden her giin, ya sabah ya ak§am
duasmda Tann'nm evinde diz �oksem de giinahrmdan
asla tovbe etmedim. Meyvesi senken sevdicegim nas1l
tovbe edebilirdim! Simdi sen bana k1zgtnken bile tov­
be edemem. Etmem. Sen benim i�in masumiyetten daha
k1ymetlisin. Hep saf kalmt§ olmaktansa senin annen ol­
may1 -hem de fazlas1yla- tercih ederim... Ah gormiiyor
musun ? Anlam1yor musun ? Onurumun zedelenmesi
seni benim i�in bu kadar k1ymetli ktlan. itibanmm sar­
s1lmas1 seni bana boyle candan baglayan. Senin i�in ode­
digim bedel -ruhumdan ve bedenimden bir bedel- seni
boyle sevmerni saglayan. Ah, benden bu korkun� §eyi
yapmam1 isteme. Utanc1mm <;ocugu, utanc1mm <;ocugu
olarak kal!
GERALD
Anne beni boyle bu kadar sevdigini bilmiyordum. Daha
once oldugumdan daha iyi bir evlat olacagtm. Hem se­
ninle ben birbirimizi asla b1rakmamahyiz... ama anne...
elimde degil... babarrun kans1 olmahsm. Onunla evlen­
mek zorundasm. Senin gorevin bu.
HESTER
( One atiltp Bayan Arbuthnot'a sartlarak.)
Hayir, hayir; yapmamahslillZ. Ger<;ekten onurunuzu ze­
deleyen §ey bu olur: HayatlillZda ilk defa hata yapmt§
olursunuz. Ger<;ekten itibarlillZt sarsan bu olur: Hayat1-
ruzda ilk defa lekelenirsiniz. Onu birakm, benimle gelin.
ingiltere' den ba§ka iilkeler de var... Ah, denizin otesinde,
daha iyi, daha anlayi§h ve daha adil iilkeler. Diinya �ok
geni§ ve �ok biiyiik.

92
Onemsiz Bir Kadm

BAYAN ARBUTIINOT
Hayir, benim i�in degil. Benim i�in diinya avu� i�i kadar,
bastlgun yerlerde de dikenler var.
HESTER
Oyle olmayacak. Bir yerlerde ye§il vadiler ve serin sular
bulacaga, aglarsak da, olsun, birlikte aglayacaga. ikirniz
de bu adanu sevrniyor muyuz?
GERALD
Hester!
HESTER
( Onu durduran bir jestle.)
Hayir, hayrr! Bu kadmcaga1 da sevmedigin siirece beni
sevmen imkansiz! 0 senin i�in daha yiice degilse, bana
gosterecegin saygmm manas1 yak. Onda viicut bulan,
tiim kadmhgm §ehit edili§i. Yalruz o degil, onun varhgm­
da her birirniz yara ahyoruz.
GERALD
Hester, Hester ne yapmahyun?
HESTER
Baban olan adama saygi duyuyor musun?
GERALD
Saygi duymak nu? Ondan igreniyorum! Rezil bir adam.
HESTER
Diin gece beni ondan kurtard1g111 i�in te§ekkiir ederim.
GERALD
Ah, onda ne var ki, seni kurtarmak i�in camnu veririm.
Fakat bana §imdi ne yapacagun1 soylerniyorsun!
HESTER
Beni kurtard1g111 i�in sana te§ekkiir etmedim mi?
GERALD
Ama ne yapmahyun?
HESTER
Kendi vicdaruna dam§, benimkine degil. Benim kurtara­
bilecegim veya utandrrabilecegim bir annem olmad1 hi�.

93
Oscar Wilde

BAYAN ARBUTHNOT
C::ok katJ. o- �ok kat1. Brrakm gideyim.
GERALD
(Htzla gelip annesinin ba§ucunda diz foker.)
Anne beni affet: Kabahat benim.
BAYAN ARBUTHNOT
Ellerimi opme: Soguk. Kalbim de buz gibi: C::iinkii kmldi.
HESTER
Ah oyle demeyin. Kalpler yaralandik(j:a ya§ar. Zevk­
ler bir kalbi ta§a (j:evirebilir, zenginlik nasrr tutturabilir,
fakat iiziintii- ah iiziintii onu krramaz. Zaten artik ne
iiziintiiniiz olabilir ki? �u anda onun i(j:in daha once ol­
dugunuzdan (j:Ok daha degerlisiniz, zaten degerliydiniz.
Ah, zaten nas1l degerli oldunuz her zaman . . Liitfen ona
.

§efkat gosterin.
GERALD
Sen benim hem annem hem babamsm. Ba§ka ebeveyne
ihtiyac1m yok. Soylediklerim senin i(j:indi, sadece senin
i(j:in. Ah, bir §ey soyle anne. Bir sevgiyi bulurken digerini
mi kaybettim? Sakm oyle deme. Ah anne, nas1l ac1ma­
s1zsm.
(Kalkar ve htfktrtklara bogularak
kendini kanepeye atar.)
BAYAN ARBUTHNOT
(Hester'a.)
Fakat ger(j:ekten bir sevgi daha buldu mu?
HESTER
Onu hep sevdim, biliyorsunuz.
BAYAN ARBUTHNOT
Ama biz pek yoksuluz.
HESTER
Sevilen kim yoksul olmu§? Hth, hi(j: kimse. Nefret ediyo­
rurn servetimden. Servetim bir yiik. Bunu benimle pay­
la§masma izin verin.

94
Onemsiz Bir Kadzn

BAYAN ARBUTI-INOT
Fakat biz utan\ i\indeyiz. Yerimiz W§lanrru§lann arasm­
da. Gerald'm bir isrni yok. Anne babalarm giinahnun ce­
zasm1 \Ocuklan \ekmelidir. Bu Tann'nm yasas1.
HESTER
Yamldrm. Tann'nm tek bir yasas1 var, o da Sevgi.
BAYAN ARBUTI-INOT
(Kalkar, Hester'tn elinden tutar, Gerald'tn kanepede
kafast ellerinin arasmda gomulu yatttgt tarafa dogru
yaVa§fa gider. Ona dokunur, Gerald ba§tnt kaldmp
bakar.)
Gerald sana bir baba veremem, ama sana bir e§ getirdim.
GERALD
Anne hen ne onu hak ediyorum, ne seni.
BAYAN ARBUTI-INOT
Once o geliyorsa hak etmi§sin demektir Gerald. Uzakla­
ra gittiginizde... onunla... birlikte- ah beni de dii§iiniin
ara ma. Beni unutmaym. Dua ettiginizde benim i\in de
edin. En mutlu oldugumuz zamanlarda dua etmemiz ge­
rek, sen de \Ok mutlu olacaksm Gerald.
HESTER
Ah, bizi brrakmay1 dii§iinmiiyorsunuz ya?
GERALD
Anne, bizi birakamazsm.
BAYAN ARBUTI-INOT
Size utan\ veririm!
GERALD
Anne!
BAYAN ARBUTI-INOT
Kisa bir siire i\in oyleyse. Sonra eger beni kabul ederse­
niz, her zaman yarnruzda olurum.
HESTER
(Bayan Arbuthnot'a.)
Haydi bizimle bah\eye gelin.

95
Oscar Wilde

BAYAN ARBUTHNOT
Daha sonra, daha sonra.
(Hester ve Gerald sahneden ftkar. Bayan Arbuthnot
soldaki kapzya dogru gider. Sominenin ustiindeki
aynanm kar�tstnda durur ve bakar.
Sag kapzdan Alice girer. )
ALICE
Harumefendi, sizi gormek isteyen bir bey var.
BAYAN ARBUTHNOT
Evde olrnadtglllll soyle. Kart1 goreyim.
(Tepsiden kartt altr ve bakar.)
Onu gormeyecegimi soyle.
(Lord Illingworth girer. Bayan Arbuthnot onu aynada
goru.p irkilir, ama arkastnt donmez. Alice ftkar.)
Bugiin bana soyleyecek neyin olabilir George Harford?
Soyleyebilecegin hicrbir §ey yok. Bu evden derhal cr1kip
gitrnelisin.
LORD ILLINGWORlH
Rachel, Gerald arttk ikirnizin dururnunu oldugu gibi bi­
liyor, bu sayede iicriirniize de uyan bir diizenleme yap1-
labilir. Seni temin ederim bende babalann en tathsllli ve
comertini bulacak.
BAYAN ARBUTHNOT
Oglum her an gelebilir. Diin gece seni kurtardim. Bu kez
kurtaramayabilirim. Oglum onurumun zedeleni§ini de­
rinden, son derece derinden hissediyor. Gitmen icrin yal­
vanyorum.
LORD ILLINGWORlH
( Oturarak. )
Diin gece her acr1dan crok talihsizdi. 0 §ap§al bagnaz kiz
sadece onu opmek istedigim icrin hadise crikard1. Bir opii­
ciigiin ne zarar1 var?
BAYAN ARBUTHNOT
(Donerek. )

96
Onemsiz Bir Kadm

Bir opiiciik bir insarun hayanru mahvedebilir George Har­


ford. Bunu biliyorum. Bunu c;ok iyi biliyorum.
LORD ILLINGWORTH
Simdi bunu tart1§mayacaga. Bugiin onemli olan, diin de
oldugu gibi hala oglumuz. Gordiigiin gibi ona a§m de­
recede dii§kiiniim ve belki sana garip gelecek, ama diin
geceki davram§llll fazlas1yla takdir ettim. 0 iffet taslayan
giizelin savunmasma derhal yeti§ti. Oglum tarn da boyle
olsun isterdim. Ancak benim oglum olacak adam asla
bagnazlann tarafmda olamaz: Bu istisnasIZ bir hatadir.
Simdi teklifim §U.
BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth sizden gelecek hic;bir teklifle ilgilenmi­
yorum.
LORD ILLINGWORTH
Sac;ma ingiliz yasalanna gore Gerald'1 me§ru kdarmyo­
rum. Ama ona servetimi birakabilirim. Illingworth dev­
redilemiyor tabii, ama oras1 zaten ic; s1kic1 bir baraka.
<;ok daha giizel olan Ashby'yi, ingiltere'nin kuzeyinde­
ki en iyi avlaga sahip olan Harborough'yu ve St. James
Meydam'ndaki evi alabilir. Bir beyefendinin bu diinyada
ba§ka neye ihtiyac1 olur?
BAYAN ARBUTHNOT
Fazlas1yla eminim, ba§ka hic;bir §eye.
LORD ILLINGWORTH
Unvan meselesine gelince, unvan zaten bu demokratik
c;agda dertten ba§ka bir §ey degil. George Harford olarak
istedigim her §eye sahiptim. Simdi sadece ba§ka insanla­
nn istedigi her §eye sahibim, bu da aym keyfin kiy1smdan
gec;miyor. Neyse, teklifim §U.
BAYAN ARBUTHNOT
Sana ilgilenmedigimi ve gitmen ic;in yalvardiguru soyledim.
LORD ILLINGWORTH
Oglan y1hn alt1 ay1 seninle, diger alt1 ay1 da benimle ola­
cak. Bu tamamen adil, oyle degil mi? Sen de istedigin

97
Oscar Wilde

ayhga sahip olabilir ve arzu ettigin yerde ya§ayabilirsin.


Ge\'.mi§ine gelince, ben ve Gerald W§tncla kimse bir §ey
bilmiyor. Bir de o bagnaz var tabii, beyazlar i\'.indeki bag­
naz, arna ondan bir zarar gelmez. Hikayeyi kendisinin
bir opiiciige kar§l \'.tkttgmt a\'.tklamadan anlatamaz tabii.
Biitiin kadmlar aptal, biitiin erkekler de stktc1 oldugunu
dii§iinecektir. Aynca Gerald'm varisirn olamayacagmdan
korkrnamahsm. Sana soylememe gerek bile yok ama, ev­
lenmeye zerre kadar niyetli degilim.
BAYAN ARBUTIINOT
<;ok ge<; kaldm. Oglwnun sana ihtiyac1 yok. Onun i\'.in
onemli degilsin.
LORD ILLINGWORTH
Ne demek istiyorsun Rachel?
BAYAN ARBUTIINOT
Gerald'm kariyeri i\'.in onemli degilsin. Sana gerek duy­
muyor.
LORD ILLINGWORTH
Seni anlarruyorwn.
BAYAN ARBUTIINOT
Bah\'.eye bak.
(Lord Illingworth kalkar ve pencereye dogru gider.)
Kendini gostermesen iyi edersin, tats1z anlan hatrrlat1-
yorsun.
(Lord Illingworth dz�art bakar ve irkilir.)
Ktz onu seviyor. Birbirlerini seviyorlar. Art1k bize zarar
veremezsin, zaten buralardan gidiyoruz.
LORD ILLINGWORTH
Nereye?
BAYAN ARBUTIINOT
Sana soylemeyecegiz, bizi bulsan bile seni tammayaca­
gtz. Sa§trmt§ gibisin. Dudaklarmt kirlettneye \'.ah§ttgm
ktzdan, hayatlDl rezil ettigin oguldan, §erefini iki paraltk
ettigin anneden ba§ka nastl bir kar§tlama beklerdin?

98
Onemsiz Bir Kadm

LORD ILLINGWORTH
C::ok kattla§ml§Slll Rachel.
BAYAN ARBUTHNOT
Bir zamanlar fazla zay1ftrm. Ne mutlu ki degi§tim.
LORD ILLINGWORTH
0 zamanlar �ok gen�im. Biz erkekler hayat1 �ok erken
tarnyoruz.
BAYAN ARBUTHNOT
Biz kadinlarsa hayat1 �ok ge� tarnyoruz. Kadmlar ve er­
kekler arasmdaki fark bu.
(Bir sessizlik olur.)
LORD ILLINGWORTH
Rachel ben oglumu istiyorum. Param artik onun i§ine
yaramayacak olabilir, ben art1k onun i§ine yaramayacak
olabilirim, ama oglwnu istiyorum. Bizi bir araya getir
Rachel. Eger istersen yapabilirsin bunu.
(Masadaki mektubu goritr.)
BAYAN ARBUTHNOT
Oglumun hayatmda sana yer yok. Seninle ilgilenmiyor.
LORD ILLINGWORTH
0 halde neden bana yaz1yor?
BAYAN ARBUTHNOT
Ne demek istiyorsun?
LORD ILLINGWORTH
Bu mektup nedir?
(Mektubu altr.)
BAYAN ARBUTHNOT
0- bir §ey degil. Bana ver.
LORD ILLINGWORTH
Bana yaziliru§.
BAYAN ARBUTHNOT
A�mayacaksm. Onu a�marn yasakliyorwn.
LORD ILLINGWORTH
Ostelik Gerald'm el yaz1s1yla.

99
Oscar Wilde

BAYAN ARBUIHNOT
Gonderilrneyecekti. Bu sabah beni gormeden once yaz­
chgi bir mektup. Fakat §imdi yazd1gina pi§man, �ok pi§­
man. A�mayacaksm. Ver onu bana.
LORD ILLINGWORTH
Mektup bana ait.
(A!(ar, oturur ve yava§fa okur. Bayan Arbuthnot
butii.n bu sure boyunca onu izler.)
Bu mektubu okudun sarunm Rachel?
BAYAN ARBUIHNOT
Hayu.
LORD ILLINGWORTH
Ne yazd1gtru biliyorsun?
BAYAN ARBUTHNOT
Evet!
LORD ILLINGWORTH
Oglamn soylediklerinde hakh oldugunu bir an i�in bile
kabul etmiyorum. Seninle evlenmenin herhangi bir bi­
�imde gorevirn oldugunu kabul enniyorum. Tamam1ru
reddediyorum. Fakat oglumu geri kazanmak i�in ha­
zurm- evet Rachel, seninle evlenmeye- ve sana e§imin
hakk1 olan iltifat ve hiirmette kusur etmemeye hazmm.
Seninle diledigin an evlenebilirim. Seref sozii veriyorum.
BAYAN ARBUTHNOT
Bu sozii bana daha once bir kez daha verdin ve sonra
tutmadm.
LORD ILLINGWORTH
Bu sefer sozfunii yerine getirecegim. Oglumu en az se­
nin kadar sevdigimi sana gosterecegim. \:iinkii seninle
evlendigimde Rachel, vazge�mem gereken baz1 emelle­
rim var. Yiiksek emeller hem de, eger bir emel yiiksek
olabilirse.
BAYAN ARBUTHNOT
Sizinle evlenmeyi reddediyorum Lord illingworth.

1 00
Onemsiz Bir Kadm

LORD ILLINGWORTH
Ciddi misin?
BAYAN ARBUTHNOT
Evet.
LORD ILLINGWORTH
Bana sebeplerini soyle. Ne olabilii; pek merak ediyorwn.
BAYAN ARBUTHNOT
Sebeplerimi �oktan ogluma a�tl<ladun.
LORD ILLINGWORTH
Herhalde a§m duygusal sebeplerdi, degil mi? Siz kadmlar
hayatl duygulanmzla ve duygulanmz i�in ya§1yorsunuz.
Bir hayat felsefeniz yok.
BAYAN ARBUTHNOT
Hakhsm. Biz kadmlar duygularllDlZla ve duygulanm1z
i�in ya§1yoruz. TutkularllDlzla ve tutkulanmiz i�in de­
mek daha yerinde olur. Benim iki tutkum var Lord Il­
lingworth: Ona olan sevgim, size olan nefretim. Bunlan
ofdiirmek imkanSIZ. ik.isi birbirini besfiyor.
LORD ILLINGWORTH
Karde§ olarak nefrete ihtiya� duyan ne bi�im bir sevgi bu?
BAYAN ARBUTHNOT
Benim Gerald'a olan sevgim boyle bir sevgi. Bunun koti.i
oldugunu mu dii§iiniiyorsunuz? Evet feci bir §ey. Biiti.in
sevgiler oyle. Biitiin sevgiler bir trajedi. Bir zamanlar sizi
sevmi§tim Lord Illingworth. Ah bir kadm i�in ne biiyiik
bir trajedi sizi sevmi§ olmak!
LORD ILLINGWORTH
Yani ger�ekten benimle evlenmeyi reddediyorsun?
BAYAN ARBUTHNOT
Evet.
LORD ILLINGWORTH
Benden nefret ettigin i�in?
BAYAN ARBUTHNOT
Evet.

101
Oscar Wilde

LORD ILLINGWORlH
Peki ya oglwn, senin gibi benden nefret ediyor mu?
BAYAN ARBUTHNOT
Hay1r.
LORD ILLINGWORlH
Buna sevindim Rachel.
BAYAN ARBUTHNOT
igreniyor sadece.
LORD ILLINGWORlH
Ne yazik! Onun a<;1smdan yaz1k demek istedim.
BAYAN ARBUTHNOT
Yarnlgtya dii�me George. C::ocuklar anne babalarrm se­
verek ba§larlar. Bir siire sonra onlan yargtlarlar. Nadiren
affedei; hatta hi<; affetmezler.
LORD ILLINGWORlH
(Mektubu yeni ba§tan, fOk yava§ bir §ekilde okur.)
Bu mektubu, bu giizel, ate§li mektubu yazrm§ olan <;ocugu
ne gerek<;eler sunarak kendi babas1yla, oz evladmm baba­
s1yla evlenmemen gerektigine inandrrdiguu sorabilir miyim?
BAYAN ARBUTHNOT
Bunu gormesini saglayan ben degildim. Bir ba§kas1yd1.
LORD ILLINGWORTH
Hangi fin-de-siecle9 insan?
BAYAN ARBUTHNOT
Bagnaz olan, Lord Illingworth.
(Bir sessizlik.)
LORD ILLINGWORlH
(Yuzunu buru§turur, sonra yava§f11 ayaga kalkar,
§apkastyla eldivenlerinin durdugu masaya gider,
Bayan Arbuthnot masantn yaktntndadtr.
Lord Illingworth eldivenin tekini altr
ve giymeye ba§lar.)
Oyleyse burada yapabilecegim pek bir §ey yok Rachel.

9 Fin-de-siecle (Fr.): "Bir o;:agm sonu" anlanuna gelen deyim genellikle 19. yiiz­
yilin sonu io;:in kullaruhr. (o;:.n.)
1 02
Onemsiz Bir Kadm

BAYAN ARBUTIINOT
Hi�bir §ey yok.
LORD ILLINGWORTH
Veda bu, degil mi?
BAYAN ARBUTIINOT
Urnarun bu defa sonsuza dek Lord lliingworth.
LORD ILLINGWORTH
Ne tuhaf! Su an tarn yirrni sene once beni terk ettigin
gece goriindiigun gibi goriiniiyorsun. Dudaklamun §ek­
li tarn olarak aym. Yemin ederirn Rachel, hi�bir kadm
beni senin sevdigin gibi sevrnedi. Neden dersen, sen
kendini ne istersern yapabilecegim bir �i�ek gibi verdin.
Oyuncaklarm en giizeliydin, kii�iik ka�amaklarm en bii­
yiileyicisi...
(Saatini ftkartr. )
ikiye �eyrek var! Hunstanton'a yollanmahyun. Seni ora­
da tekrar gorebilecegimi sanm1yorum. Ozgiiniim, ger­
�ekten iizgiiniim. Sizinle kendi seviyemden insanlar ara­
smda kar§tla§mak �ok matrak bir deneyim oldu, iistelik
gayet ciddi bir mesele haline getirdiniz, biri metresim,
digeri-
(Bayan Arbuthnot eldiveni altp Lord Illingworth'un
yuzune farpar. Lord Illingworth irkilir.
Bu hakaret kar§zsmda afallamt§ttr.
Kendini toparlar ve pencereye gidip ogluna bakar.
if gefirir, odadan ftkar.)
BAYAN ARBUTIINOT
(Htfktrtklara bogularak koltuga dii§er.)
Soyleyecekti. O sozii soyleyecekti.
(Bahfeden Gerald ve Hester girer.)
GERALD
Eh camm annecigim. Bakttk dt§an gelmiyorsun. Biz de
seni almaya i�eri geldik. Anne aglam1yordun ya?
( Yamnda diz faker.)

1 03
Oscar Wilde

BAYAN AREUTHNOT
Oglurn! Oglurn! Oglurn!
( Oglunun saflartnt ok§ar.)
HESTER
( Yanlartna gelir.)
Hem artik iki evladuuz var. Kmruz olrnama miisaade eder­
seniz?
BAYAN .AREUillNOT
(Ba§tnt kaldmp ona bakar.)
Anne olarak beni se�er miydiniz?
HESTER
Bugiine dek tarnd1gun biitiin kadmlar arasmdan sizi se­
�erdim.
(Birbirinin beline sartfmt§ olarak bahfeye aft/an
kaptya dogru ilerlerler. Gerald §apkasmt almak
ifin sol taraftaki masaya gider. Donerken yerde
Lord Jllingworth'un eldivenini gorii.p a!tr.)
GERALD
Anne, bu kimin eldiveni? Bir ziyaret�in varmt§. Kimdi?
BAYAN AREUillNOT
(Arkastnt doner.)
Ah, hi� kimse. Ozel biri degil. Onemsiz bir adam.

104
Oscar Wilde (1 854-1 900): lrlandali dahi yazar
Victoria doneminde edebi zekasz, ince alayczl1g1 ve
szra dt§t ya§ant1s1yla 1 9 . yiizyzl estetizm hareketinin
Britanya'daki en tanmmt? temsilcisi haline geldi. $iir,
oykii ve oyunlarmm yam szra Dorian Gray'in Portresi
adlz romamyla iin kazandz. D onemin kat1 ahlak
anlayt$tntn sonucu olarak cinsel yonelimi nedeniyle
yargt!amp ik i yt! hapse mahkum edildi. Reading
Zindam Balad1 adlt $iir ve oliimiinden sonra
De Profundis adzyla yayzmlanan uzun mektubu bu
szrada yazmt§ttr. Ciddi Olmanm Onemi ile birlikte
en tanmmt$ oyunlari arasmda yer alan
Onemsiz Bir Kadm yazarm zenginlik ve yoksulluk,
a§k ve evlilik, masumiyet ve erdem konusunda
donemin muhafazakar zihniyetine kar?t tavzr ali§tntn
dikkat r;.ekici bir ornegidir. Oscar Wilde
ozgiirliige kaVU§tuktan iir;. yzl sonra Paris'te
yoksulluk ir;.inde oldii.

Pmar Dua Deueci (1 98S): lstanbul Erkek Lisesi ue


!TO Kimya Miihendisligi Boliimii '11ii bitirdi. A l111a11ca
ue ingilizceden r;euiriler yap1yor. Hasan A li Yiicel
Alman Co<;mcn lcrin
Klasik ler Dizisi '11de yay111zlana11
Sohbetlcri (Goethe) ue Vcba Ydt Gi.inl Ligi.i (Daniel
Defoe) adh eserlerin r;.evirilerine redaktor olarak
!wtk1da !111/imd11.

I I
9 786053 328261
KDV dahil fiyat1
10 TL

You might also like