Professional Documents
Culture Documents
TURKiYE $BANKASI
KOltur Yayml n
Gene! Yaym: 3613
23 Haziran 1941
Maarif Vekili
Hasan Ali Yiicel
HASAN ALi YDCEL KLASiKLER DiZiSi
OSCAR WILDE
6NEMSiZ BiR KADIN
0ZG0N ADJ
A WOMAN OF NO IMPORTANCE
EDiTOR
ALi ALKAN 1NAL
G0RSEL YONETMEN
BiROL BAYRAM
DOZELTi
NEBiYE <;:AVUS
BASK!
SENA OFSET
MALTEPE MAH. LiTROS YOLU SOK. NO: 2/4 MATBAACILAR SiTESi 2 DK:4NB7
ZEYTiNBURNU iSTANBUL
(0212) 613 38 46
SERTiFiKA NO: 12064
CCXCII
OSCAR WILDE
TURKIYE $BANKASI
KUltUr Yaymlan
Ki§iler
LORD ILLINGWORT H
SIR JOHN PONT EFRACT
LORD ALFRED RUFFORD
MR.KELVIL Parlamento iiyesi
BASDiYAKOZ DAUBEN Y ilahiyat doktoru
GERALD ARBUTHNOT
FARQUHAR Kahya
FRANCIS U�ak
LADY HUNSTANTON
LADY CAROLINE PONTEFRACT
LADY S1UfFIELD
BAYAN ALLONB Y
BAYAN HESTER WORSLE Y
ALICE Hizmet�i
BAYAN ARBUTHNOT
Oyunun Mekanlari
ZAMAN: Giiniimiiz.
YER: ingiliz kontluklan.
Bir sanat hamisi olan Ripon Markizi Constance Gwladys Robinson (1859-
1917), Kontes Gladys de Grey adiyla da bilinll: Oscar Wtlde'm yakm bir
ahbab1ydi. (�.n)
I. Perde
Sahne
(Hunstanton'da verandanzn onundeki fimenlik.)
1
<>scar Wilde
(Sir john'a.)
John atkm1 taksan iyi olur. Eger kullanmayacaksan sana
atki oriip durmamm ne anlam1 var?
SIR JOHN
U§iimiiyorum Caroline, emin ol.
LADY CAROLINE
Hie; sanrruyorum John- eh, bundan daha biiyiileyici bir
yere gelemezdiniz Bayan Worsley, gerc;i ev fazla rutubet
li, katlarularnayacak kadar rutubetli, aynca sevgili Lady
Hunstanton bazen buraya c;agrrdig1 insanlar konusunda
biraz dikkatsiz davraruyor.
(Sir fohn'a.)
Jane i§leri fazla kan§tmyor. Lord Illingworth tabii ki son
derece sec;kin biri. Onunla taru§mak bir ayncahk. Bir de
§U parlamento iiyesi Bay Kettle-
SIR JOHN
Kelvil a§kim, Kelvil.
LADY CAROLINE
Pek saygideger olmah. Daha evvel kimse hayatta adiru
duymarrn§. Bu bir adam hakkmda c;ok §ey anlat1yor giinii
miizde. Fakat Bayan Allonby pek de uygun biri say1lmaz.
HESTER
Bayan Allonby'den hie; ho�lanm1yorum, anlatamayaca
gim kadar.
LADY CAROLINE
Bayan Worsley, sizin gibi yabancdarm tam�maya davet
edildigi insanlar hakkmda olumlu veya olumsuz kana
ate varmasmm pek yerinde oldugundan emin degilim.
Bayan Allonby c;ok iyi bir aileden geliyor. Kendisi Lord
Brancaster'm yegenidir. Tabii evlenmeden once iki kere
evden kac;tig1 soyleniyor. Ama insanlarm genellikle nasd
insafs1z olduklanru bilirsiniz. Sahsen hen ikinci kez kac;
ngma inaruruyorum.
HESTER
Bay Arbuthnot c;ok ho� biri.
2
Onemsiz Bir Kadm
LADY CAROLINE
A evet! Bankada c;ah§an gene; adam. Lady Hunstanton'm
onu da c;agu mas1 biiyiik incelik, Lord Illingworth de on
dan epey ho§lamyor anla§1lan. Yine de Jane'in onu sevi
yesinin iistiine c;1karmakla dogru yap1p yapmad1gmdan
emin degilim. Benim genc;ligimde Bayan Worsley, haya
t1m kazanmak ic;in c;ah§an biriyle sosyetede asla kar§ila§
mazduuz. Yak1§ik ahnazd1.
HESTER
Amerika'da en c;ok saygi duydugumuz insanlar onlardu.
LADY CAROLINE
Buna hie; §a§trmadrm.
HESTER
Bay Arbuthnot'm c;ok naif bir tabiat1 var! Oyle sade, oyle
ic;ten ki. Onun kadar ho§ birine hie; rastlamadrm. Onunla
tam§mak bir ayncahk.
LADY CAROLINE
ingiltere'de gene; bir hammm kaq1 cinsten birinden boyle
ilgiyle bahsetmesi adetten degildir Bayan Worsley. ingiliz
kadmlan hislerini evlenene kadar saklay1p daha sonra
gosterirler.
HESTER
ingiltere'de gene; bir kizla erkegin arkada§hk etmesine izin
vermiyor musunuz yani?
(Lady Hunstanton ve arkasznda elinde �allar
ve bir minderle u�ak girer. )
LADY CAROLINE
Pek tavsiye etmeyiz- Jane, tarn da ne kadar keyifli bir
grubu bir araya toplad1gmiz1 soyliiyordum. insan sec;
mekte iistiiniize yok, Tanr1 vergisi bir yetenek.
LADY HUNSTANTON
Sevgili Caroline ne kadar naziksiniz! Ben de birbirimize
pek giizel uyum saghyoruz diye dii§iiniiyorum. Amerika
h giizel ziyaretc;irnizin de yammIZdan ingiliz sayfiye haya
tma <lair keyifli arularla aynlacagmi umarrm.
3
Oscar Wilde
(U§aga.)
Minder §uraya Francis. Salmu da ver. Setland olaru. Set
land olam getir.
(U§ak §al ifin ftkar.)
( Gerald Arbuthnot girer.)
GERALD
Size <;ok iyi bir haberim var Lady Hunstanton. Lord Illing
worth az once bana katibi olmanu teklif etti.
LADY HUNSTANTON
Katibi olmamz1 m1? Bu cidden iyi bir haber Gerald. Sizi
<;ok parlak bir gelecegin bekledigi anlanuna geliyor. Sev
gili anneniz havalara u<;acak . Bu ak§am burada bizimle
olmas1 i<;in onu mutlaka ikna etmeliyim. Sizce gelir mi
Gerald? Bir yerlere gitmesini saglamak ne kadar zor bi
liyorum.
GERALD
Lord Illingworth'iin bana boyle bir teklifte bulundugunu
duyunca eminim gelir Lady Hunstanton.
(U§ak §alla girer.)
LADY HUNSTANTON
Yaz1p durumu anlatacagun ve gelip onunla taru§mas1 i<;in
rica edecegim.
(U§aga.)
Biraz bekle Francis.
(Mektubu yazar. )
LADY CAROLINE
Bu §ahane bir ba§lang1<; sizin i<;in Bay Arbuthnot, hem de
bu ya§ta.
GERALD
Ger<;ekten oyle Lady Caroline. Umarun buna laytk oldu
gumu gosterebilirim.
LADY CAROLINE
Ben de oyle umarun.
GERALD
Siz beni hala tebrik etmediniz Bayan Worsley.
4
Onemsiz Bir Kadm
HESTER
C::ok mu mutlu oldunuz?
GERALD
Tabii ki. Bu benim i(fin her §ey demek. Daha once ula§
may1 umut bile edemeyecegim kadar uzak olan her §ey
§imdi 'fOk yakm.
HESTER
Hi(fbir §ey umudun ula§amayacag1 kadar uzak olmama
h. Hayatm kendisi zaten bir umut.
LADY HUNSTANTON
Bana oyle geliyor ki Caroline, Lord lllingworth'iin hedefi
diplomatik bir mevki. Kendisine Viyana'run teklif edildi
gini duymu§tum. Ger(fi dogru olmayabilir de.
LADY CAROLINE
Bana sorarsaruz ingiltere yurt ID§mda bekar bir adam ta
rafmdan temsil edilmemeli Jane. Bu pek 'fOk soruna yol
a(fabilir.
LADY HUNSTANTON
Fazla tedirgin oluyorsunuz Caroline. inamn bana gere
ginden fazla. Hem Lord Illingworth her an evlenebilir.
Ben Lady Kelso'yla evlenecegi umudundaydim. Ama
Lady Kelso'nun ailesi fazla biiyiik demi§ti galiba. Yoksa
ayaklan m1yd1? Tam hat1rlayamad1m §imdi. Nasd ha
y1flamyorum o i§in olmad1gma bilseniz. Lady Kelso tarn
bir biiyiikel(fi e§i olmak i(fin yarattlmt§ (fiinkii.
LADY CAROLINE
inarulmaz bir kabiliyeti oldugu kesin; insanlarm isimleri
ni unutmuyor, ama yiizlerini de hatrrlarmyor.
LADY HUNSTANTON
Eh bu 'fOk dogal Caroline, oyle degil mi?
(U�aga. )
Henry'ye cevap i(fin beklemesini soyle. Gerald, iyi habe
rinizi vermek ve ak§am yemegine mutlaka gelmesini soy
lemek i(fin sevgili annenize iki satrr yazd1m.
(U�ak ftkar.)
5
(>scar Wilde
GERALD
<;ok naziksiniz Lady Hunstanton.
(Hester'a.)
Biraz dola§mak ister miydiniz Bayan Worsley?
HESTER
Memnuniyetle.
( Gerald ile ftkar.)
LADY HUNSTANTON
Talih Gerald Arbuthnot'm yiiziine giildii, pek sevindim.
Benim i'!;in hakikaten evlat gibidir. Lord Illingworth bu
teklifi kendi kendine, benim hi'!;bir onerim olmaksizm
yapt1g1 i'!;in aynca memnun oldum. Kimse kendisinden
iltimas istenmesinden ho§lanmaz. Zavalli Charlotte
Pagden'm herkese tavsiye etmeye '!;ah§t1gi bir Frans1z
miirebbiye yiiziinden bir ara ne kadar gozden dii§tiigunii
hat1rhyorum.
LADY CAROLINE
Miirebbiyeyi biliyorum Jane. Lady Pagden bana yolla
mI§tl. Eleanor'un sosyeteye takdiminden onceydi. Sayg1-
deger bir aileye yak1§mayacak kadar goz ahc1 biri. Lady
Pagden'm bir an evvel ondan kurtulmaya '!;ah§masma hi'!;
§a§irmadun.
LADY HUNSTANTON
Hah §imdi anla§tld1.
LADY CAROLINE
John '!;imenler senin i'!;in fazla nemli. Gidip galo§lanm
ayagma ge'!;irsen iyi olur.
SIR JOHN
Gayet rahatrm Caroline, emin ol.
LADY CAROLINE
Birak da bunu ben bileyim John. Dedigimi yap '!;Ok rica
ederim.
(Sir John kalkar ve gider.)
LADY HUNSTANTON
Onu §Imart1yorsunuz Caroline, cidden §Imart1yorsunuz!
6
Onemsiz Bir Kadm
LADY STUTFIELD
Aah ah! Diinya erkekler i<;in yaratilrm§, kadmlar i<;in degil.
BAYAN ALLONBY
Aa, oyle demeyin Lady Stutfield. Biz onlardan <;ok daha
iyi vakit ge<;iriyoruz: Bize yasak olan §eyler onlara yasak
olanlardan <;ok daha fazla.
LADY STIITFIELD
Evet evet, bu pek dogru. Hi<; boyle dii§iinmemi§tim.
(Sir John ve Bay Kelvil girer.)
LADY HUNSTANTON
i§leriniz bitti mi Bay Kelvil?
BAY KELVIL
Bugiinliik yazacaklanm tamam Lady Hunstanton. Epey
ugra§t1rd1 beni. Giiniimiizde halkm hizmetindeki bir
adarrun srrtma yiiklenenler <;ok agrr dogrusu, <;ok. Dste
lik kaq1hgmda hak edilen itibann da goriihnedigi kana
atindeyim.
LADY CAROLINE
John galo§larm1 giydin mi?
SIR JOHN
Evet a§kun.
LADY CAROLINE
Bence bu tarafa gelsen iyi edersin John. Buras1 daha ko
runakh.
SIR JOHN
Gayet rahatim Caroline.
LADY CAROLINE
Hi<; sanmtyorum John. Yanima otursan daha iyi olur.
(Sir John kalkar ve kar�t tarafa ge�er.)
LADY STIJTFIELD
Peki, ne hakkmda yaz1yordunuz bu sabah Bay Kelvil?
BAY KELVIL
Klasik bir konu Lady Stutfield. Safiyet hakkmda.
LADY STUTFIELD
Bu yazmak i<;in <;ok, hem de <;ok ilgin<; bir konu olmah.
8
Onemsiz Bir Kadzn
BAYKELVIL
Bugi.inlerde hakikaten ulusal boyutta onernli olan tek
konu Lady Stutfield. Parlamento toplanmadan once bu
mesele hakkmda se�menlerime seslenmek niyetindeyim.
Bu iilkede daha yoksul sllllflarm daha yiiksek bir ahlak
anlay1§1 beklentisinde olduklarm1 a�tk�a gosterdiklerini
dii§iiniiyorum.
LADY STUTFIELD
Ne kadar da iyi ediyorlar.
LADY CAROLINE
Kad1nlarm politikada rol almalanna taraftar mtsllllz Bay
Kettle?
SIR JOHN
Kelvil a§krm,Kelvil .
BAYKELVIL
Kadmlarm gittik�e artan etkisi politik ya§amuruzdaki
tek giiven tazeleyici §ey Lady Caroline. Kamu hayatm
da olsun, ozel hayatta olsun kadmlar her zaman ahlakm
tarafmdalar.
LADY STIJfFIELD
Bunu soylediginizi duymak oyle �ok, oyle �ok memnun
edici ki.
LADY HUNSTANTON
A evet!Kadmlarm ahlaki nitelikleri- �ok onemli bir §ey
bu. Fakat korkanm sevgili Lord Illingworth kadmla
rm ahlaki niteliklerine gerektigi kadar deger vermiyor
Caroline.
(Lord Illingworth girer. )
LADY STUTFIELD
Lord lllingworth'iin ne kadar kotii biri oldugunu biitiin
diinya soyliiyor.
LORD ILLINGWORlH
Hangi diinya soyliiyor bunu Lady Stutfield? Oteki diinya
olmah. <;iinkii bu diinyayla aramiz gayet iyi.
(Bayan Allonby'nin yanma oturur.)
9
Oscar Wilde
LADY SlUTFIELD
Benim tarndigun herkes sizin �ok <;ok korii biri oldugu
nuzu soyliiyor.
LORD ILLINGWORTH
Bugiinlerde insanlann davrarn§ §ekli, birinin arkasmdan
kesinlik.le ve tamamen dogru olan §eyleri boyle soyleme
leri ger<;ekten �ok korkun�.
LADY HUNSTANTON
Sevgili Lord Illingworth'iin degi§ecegi yok Lady Stutfield.
Onu 1slah etmeye <;ah§1yordurn, pes ettim. Bunun i�in
bana bir kamu §irketi laz1m, idare heyeti ve maa§h bir
katibi olan. Arna sizin zaten katibiniz var Lord Illing
worth, degil mi? Gerald Arbuthnot bize talihinden bah
setti, ger<;ekten biiyiik incelik gosterrni§siniz.
LORD ILLINGWORTH
Aman oyle demeyin Lady Hunstanton. incelik riiyler iir
pertici bir kelime. Gen<; Arbuthnot'a tam§t1glll11z anda
pek 1smd1m, aynca yapmay1 dii§iinecek kadar budala
oldugum bir i§ i<;in bana hatm say1hr ol<;iide yaran ola
cak.
LADY HUNSTANTON
Takdire deger bir gen<; adam, annesi de benim en yakm
dostlanmdan. Biraz once bizim giizel Arnerikahyla yiirii
yii§e <;iktilar. Bayan Worsley pek giizel degil mi?
LADY CAROLINE
Haddinden fazla giizel. Bu Arnerikah kizlar hayirh kis
metlerin hepsini ahp gotiiriiyorlar. Kendi iilkelerinde kal
salar olmuyor mu? Kadmlar i�in cermet oldugunu anla
t1p duruyorlar o kadar.
LORD ILLINGWORTH
Oyle Lady Caroline. 0 yiizden Havva gibi di§an <;1krna
ya pek can at1yorlar.
LADY CAROLINE
Bayan Worsley'nin anas1 babas1 kimdir?
10
Onemsiz Bir Kadm
11
Oscar Wilde
12
Onemsiz Bir Kadzn
LORD ILLINGWORTH
Hayli onemli. SorWl kolelik so£Wlu ve biz bunu koleleri
eglendirerek (j;Ozmeye «j;ah§1yoruz.
LADY HUNSTANTON
Ku§kusuz Lord Illingworth, soylediginiz gibi ucuz goste
riler yoluyla epeyce §ey yap1labilir. Ba§papazimiz sevgili
Doktor Daubeny yardimc1lanyla birlikte ki§ boyooca
yoksullar i(j;in olaganiistii etkinlikler diizenliyor. Biiyiilii
fener,1 misyonerlik veya bu tarz bilindik herhangi bir et
kinlik sayesinde pek «j;Ok iyi i§ yapdabiliyor.
LADY CAROLINE
Yoksullar i(j;in eglencenin katiyen taraftan degilirn Jane.
Komiir ve battaniye kafi. Ost s1mflarda halihamda had
dinden fazla zevk dii§kiinliigu var. Hayatta istedigimiz
tek §ey saghk. Oysa bu hal hi«j; de saghkh degil.
BAY KELVIL
Son derece hakhs1Il1Z Lady Caroline.
LADY CAROLINE
Genellikle hakhy1mdrr zaten.
BAYAN ALLONBY
"Saghk" korkWl«j; bir kelime.
LORD ILLINGWORTH
ingilizcedeki en ahmak«j;a kelime, ama kimsenin dilinden
dii§miiyor. ingiliz toprak soylulan bir tilkinin pe§inde
dortnala- agza almrnayacak olan agza siiriilmeyecek
olamn s1k1 takibinde.
BAY KELVIL
Lordlar Kamaras1'm Avam Kamaras1'ndan daha iistiin
bir kururn olarak goriip gormediginizi sorabilir miyim
Lord Illingworth?
LORD ILLINGWORTH
Tabii ki «j;Ok daha iistiin bir kururn. Biz Lordlar Kama
ras1'nda asla halkm gorii§leriyle temas etmiyoruz. Bu da
bizi medeni bir kitle haline getiriyor.
13
Oscar Wilde
BAY KELVIL
Bu gorii§iiniizde ciddi misiniz?
LORD ILLINGWORlH
Gayet ciddiyirn Bay Kelvil.
(Bayan Allonby'ye. )
Bugiinlerde insanlann �irkin bir ah§kanhg1 da bu, biri
fikrini soyledikten sonra ciddi olup olmad1g1m sormak.
Tutku haricinde hi�bir §ey ciddi degildir. Zeka da ciddi
bir §ey degildir, hi�bir zaman da olmamt§ttr. Zeka ki
§inin �aldtg1 bir enstriimandir, o kadar. Zekarun ciddi
bi�imini sadece ingilizlerde gordiim. Cahiller de ingiliz
zekasmm iistiinde davul �alar gibi tepiniyor.
LADY HUNSTANTON
Davul mu, ne dediniz Lord Illingworth?
LORD ILLINGWORlH
Bayan Allonby'ye Londra gazetelerinin man§etlerinden
bahsediyordum yalmzca.
LADY HUNSTANTON
Gazetelerde yaztlan her §eye inanir mlSlruz?
LORD ILLINGWORlH
inanmm. Bugiinlerde sadece okunmaz §eyler oluyor.
(Bayan Allonby ile birlikte kalkar. )
LADY HUNSTANTON
Yoksa gidiyor musunuz Bayan Allonby?
BAYAN ALLONBY
Sadece seraya kadar. Lord Illingworth serada yedi oliim
ciil giinah kadar giizel bir orkide oldugunu soyledi bu
sabah.
LADY HUNSTANTON
Tathrn umanm oyle bir §ey yoktur. Bah�1vanla mutlaka
konu§acagtm.
(Bayan Allonby ve Lord Illingworth ftkar.)
LADY CAROLINE
Tuhaf bir tip bu Bayan Allonby.
14
Onemsiz Bir Kadm
LADY HUNSTANTON
Bazen sivri diline hakim olaIDlyor.
LADY CAROLINE
Bayan Allonby'nin hakim olamad1� sadece dili mi Jane?
LADY HUNSTANTON
Oyle umuyorum Caroline. Erninim oyledir.
(Lord Alfred girer.)
Sevgili Lord Alfred bize kattlm.
(Lord Alfred Lady Stutfield'in yantna oturur.)
LADY CAROLINE
Herkesin iyi oldugunu saruyorsunuz Jane. Bu biiyiik birhata.
LADY STUTFIELD
Sahi mi, sahiden boyle mi dii§iiniiyorsunuz Lady Caro
line, herkesin kotii olduguna IDl inanmak lazrm?
LADY CAROLINE
Boyle yapmamn <;ok daha giivenli oldugunu dii§iiniiyo
rum Lady Stutfield. Elbette insanlann iyi olduklan anla
§dana dek. Bu ise epey ara§ttrma gerektiriyor bugiinlerde.
LADY STUTFIELD
Ama giiniimiizde pek <;ok haksiz dedikodu da dola§tyor
ortahkta.
LADY CAROLINE
Lord Illingworth diin ak§am yemekte her dedikodunun
altmda mutlaka ahlaka aykm oldugu inkar edilemez bir
§eylerin yatt1gma dikkatimi <;ekti.
BAY KELVIL
Lord Illingworth elbette <;ok zeki bir adam, ancak zama
mm1zda biiyiik onem ta§tyan asalet ve dogruluga o naif
baghhktan yoksun gibi goriiniiyor.
LADY STUTFIELD
Evet, bu hayli onemli, bir hayli onemli, degil mi?
BAY KELVIL
ingiliz ev hayattnm giizelligini takdir edemeyen bir adam
izlenirnini veriyor bana. Bu konuda yabanc1 fikirlerle bo
zuldugunu soyleyebilirim.
15
Oscar Wilde
LADY STUTFIELD
Ev hayatmm giizelligi de hi�bir §eyde yok, degil mi?
BAY KELVIL
ingiltere'de ahlaki diizenimizin dayanak noktas1 bu Lady
Stutfield. Ohnasa kom§ularumz gibi olurduk.
LADY SlUTFIELD
Bu <;ok �ok hazin olurdu, degil mi?
BAY KELVIL
Korkanm Lord Illingworth kadmlan da sadece bir oyun
cak olarak goriiyor. Bakm ben asla bir kadtm oyuncak
olarak gormedim. Kadm kamu hayatmda da, ozel hayat
ta da erkegin fikri yolda§tdrr. Kadm ohnasa esas idealle
rimizi unuturduk.
(Lady Stutfield'in yanzna oturur.)
LADY STUTFIELD
Bunu duyduguma �ok, oyle �ok memnun oldum ki.
LADY CAROLINE
Evli misiniz Bay Kettle?
SIR JOHN
Kelvil hayatim, Kelvil.
BAY KELVIL
Evliyim Lady Caroline.
LADY CAROLINE
<;oluk <;ocuk?
BAY KELVIL
Var.
LADY CAROLINE
Ka<; tane?
BAY KELVIL
Sekiz.
(Lady Stutfield ilgisini Lord Alfred'e yoneltir.)
LADY CAROLINE
Bayan Kettle ve <;ocuklar sahildeler diye tahmin ediyorum?
(Sir John if gefirir.)
16
Onemsiz Bir Kadm
BAY KELVIL
Evet, e§iln c;ocuklarla sahil tarafmda Lady Caroline.
LADY CAROLINE
�iiphesiz daha sonra siz de onlara katdacaksllllzdrr?
BAY KELVIL
Eger kamu i§leri izin verirse.
LADY CAROLINE
Halka hizmetiniz Bayan Kettle ic;in biiyiik bir gurur kay
nagi olmah.
SIR JOHN
Kelvil a§kun, Kelvil.
LADY STUTFIELD
(Lord Alfred'e.)
0 altm uc;lu sigaralarllllz ne kadar da ho§ Lord Alfred.
LORD ALFRED
Ama miithi§ pahahdrr. Sadece borc;lu oldugum zaman
larda satm almaya giiciim yetiyor.
LADY STUTFIELD
Borc;lu olmak da insam c;ok huzursuz eden bir §ey olmah.
LORD ALFRED
Bugiinlerde insamn bir me§galesi olmas1 laz1m. Borc;la
nm olmasayd1 dii§iinecek hic;bir §eyiln olmazdi. Tamd1-
g1m biitiin e§ dost boyle bore; ic;inde.
LADY STUTFIELD
Ama borc;land1gm1z ki§iler de size epey bir ha§ belas1 olu
yordur herhalde?
(U�ak girer.)
LORD ALFRED
Yo hayir, onlar yaz1yor, hen cevaplamiyorum.
LADY STUTFIELD
Ne kadar da tuhaf.
LADY HUNSTANTON
Aa, sevgili Bayan Arbuthnot'tan mektup var Caroline.
Yemege katdmayacakmi§. Ne kadar iiziicii. Ama neyse,
17
Oscar Wilde
18
Onemsiz Bir Kadm
BAYAN ALLONBY
Lady Caroline'm artik evlilige <lair kaygilar ta§tmay1
brrakmt§ olmas1m beklerdirn. Sir John onun dordiincii
kocast!
LORD ILLINGWORTH
Bu kadar evlilik kesinlikle yakt§ik alm1yor. Yirmi sene sii
ren a§k bir kadm1 harabeye <;:evirir, ama yirmi sene siiren
evlilik onu bir kamu binasma benzetir.
BAYAN ALLONBY
Yirmi sene siiren a§k! Oyle bir §ey var rrn?
LORD ILLINGWORTH
ZamantmIZda kalmad1. Kadmlar pek bir akdland1. Ro
mantizmi kadmdaki mizah anlay1§1 kadar berbat eden
bir §ey daha yok.
BAYAN ALLONBY
Veya erkekte bunun eksikligi kadar.
LORD ILLINGWORTH
Son derece hakhs1mz. Bir tapmakta herkes ciddi olmah
d1r, sadece tapdan hari<;:.
BAYAN ALLONBY
Bu da erkek olmahdrr?
LORD ILLINGWORTH
Kadmlar diz <;:okerken pek zarifler, erkekler hi<;: degil.
BAYAN ALLONBY
Lady Stutfield'i dii§iiniiyorsunuz!
LORD ILLINGWORTH
Emin olun Lady Stutfield'i son on be§ dakikadrr hi<;: dii
§iinmedim.
BAYAN ALLONBY
0 kadar rrn gizemli biri?
LORD ILLINGWORTH
Bir gizemden ote- o bir ruh ha.Ii.
BAYAN ALLONBY
Ruh hallerinin siirekliligi yoktur.
19
Oscar Wilde
LORD ILLINGWORTH
Bu da onlan cazip k1lan §eylerin ba§mda gelir.
(Hester ve Gerald girer.)
GER ALD
Lord Illingworth herkes beni tebrik ediyor, Lady Hun
stanton ve Lady Caroline ve... herkes. Umanm iyi bir
katip olurum.
LORD ILLINGWORTII
Omek bir katip olacaksm Gerald.
( Onunla konu�ur. )
BAYAN ALLONBY
Sayfiyenin tadma vardllllZ rm Bayan Worsley?
HESTER
Hem de nastl.
BAYAN ALLONBY
Londra'daki yemekli davetlerin hasretini crekmiyor mu
sunuz?
HESTER
Londra'nm yemekli davetlerinden hazzetmem.
BAYAN ALLONBY
Ben bayiliyorum. Akilh insanlar asla kimseyi dinlemiyor,
aptal olanlar da asla konu§muyor.
HESTER
Aptal insanlarm epeyce konu§tugu kanaatindeyim.
BAYAN ALLONBY
Ay hen asla dinlemiyorum!
LORD ILLINGWORTII
Sevgili evladrm, senden ho§lanmasaydrm bu teklifte bu
lunmazdrm . Seni bu kadar begendigim icrin yailllilda ol
maru istiyorum.
(Hester Gerald ile ftkar.)
Ho§ adam §U Gerald Arbuthnot!
BAYAN ALLONBY
<;ok ho§, sahiden CfOk ho§. Ama §U Amerikah gencr haru
ma katlanarmyorum.
20
Onemsiz Bir Kadm
LORD ILLINGWORTH
Neden?
BAYAN ALLONBY
Bana diin, iistelik epeyce yiiksek sesle, sadece on sekiz
ya§mda oldugunu soyledi. Daha sinir bozucu olamazdi.
LORD ILLINGWORTH
Ger\:ek ya§tm soyleyen bir kadma asla giivenmemek la
zrm. Bunu birine soyleyen kadm herkese her §eyi soyle
yebilir.
BAYAN ALLONBY
Aynca bir bagnaz-
LORD ILLINGWORTH
Ah, i§te bu affedilemez. \:ekici olmayan kadmlarm bag
naz olmalarma lafun yok. BJ gosteri§siz olmak i\:in tek
bahaneleri. Fakat Bayan Worsley kesinlikle giizel. Ona
sonsuz bir hayranhk besliyorum.
(Kararlt bir §ekilde Bayan Allonby'ye bakar.)
BAYAN ALLONBY
Hakikaten, ne kadar da kotii bir adams1mz!
LORD ILLINGWORTH
Kime kotii bir adam dersiniz?
BAYAN ALLONBY
Masumiyete hayran olan bir adama.
LORD ILLINGWORTH
Ya kim kotii bir kadmdir?
BAYAN ALLONBY
Bir adamm asla btkmayacag1 bir kadm.
LORD ILLINGWORTH
AcrmastzSmtz- kendinize kar§t.
BAYAN ALLONBY
Bizi bir cinsiyet olarak tammlasamz.
LORD ILLINGWORTH
Sirn olmayan sfenkslersiniz.
BAYAN ALLONBY
Buna bagnaz kadmlar da dahil mi?
21
Oscar Wilde
LORD ILLINGWORTH
Biliyor musunuz, bagnaz kadm diye bir §eye inanmarn.
Diinyada biri kur yapt1g1 zarnan az1cik olsun gururu ok
§anmayacak bir kadm oldugunu hi«i; sanrniyorurn. Ka
dmlan kar§l konulrnaz bir bi«i;irnde «i;ekici kdan da bu.
BAYAN ALLONBY
Diinya iizerinde opiilrneye itiraz edecek hi«i;bir kadm ol
rnad1giru dii§iiniiyorsunuz?
LORD ILLINGWORTH
Pek az.
BAYAN ALLONBY
Bayan Worsley onu oprnenize miisaade etrneyecektir.
LORD ILLINGWORlH
Emin rnisiniz?
BAYAN ALLONBY
Fazlas1yla.
LORD ILLINGWORlH
Onu opsern ne yapard1 sizce?
BAYAN ALLONBY
Ya sizinle evlenirdi ya da eldiveniyle suranruza bir tane
«i;arpard1. Boyle yapsa tepkiniz ne olurdu?
LORD ILLINGWORlH
Ona a§1k olurdum. Muhtemelen.
BAYAN ALLONBY
0 halde onu opmeyecek olrnaruz biiyiik §ans!
LORD ILLINGWORlH
Bu bir meydan okuma m1?
BAYAN ALLONBY
Bu havaya atilrn1§ bir ok.
LORD ILLINGWORlH
Denedigim her §eyde ba§ard1 oldugumu bilrniyor rnusu
nuz?
BAYAN ALLONBY
Bunu duyduguma iiziildiirn. Biz kadmlar kaybedenlere
baydmz. \:iinkii bize yaslarurlar.
22
Onemsiz Bir Kadm
LORD ILLINGWORTH
Siz kazananlara taparsinIZ. Onlara yap1§rrs1mz .
BAYAN ALLONBY
Biz onlann kelliklerini saklamaya yarayan defne tac1yiz.
LORD ILLINGWORTH
Onlar da size her zaman muhta�, zafer am d1§mda.
BAYAN ALLONBY
i§te o an ilgi �ekici degiller.
LORD ILLINGWORTH
Nasil da dalga ge�iyorsunuz!
(Bir sessizlik.)
BAYAN ALLONBY
Lord Illingworth, sizden her zaman ho§lanacak olmama
sebep bir §ey var.
LORD ILLINGWORTH
Sadece bir §ey mi? 0 kadar kotii ozelligim varken.
BAYAN ALLONBY
A man o ozelliklerinizle fazla gururlanmaym. Ya§landik
�a yitirebilirsiniz.
LORD ILLINGWORTH
Ya§lanmaya hi� niyetirn yok. Ruh ya§h dogar, ama gide
rek gen�le§ir. Bu hayatm komedisidir.
BAYAN ALLONBY
Beden ise gen� dogar, ama giderek ya§larur. Bu hayatm
trajedisidir.
LORD ILLINGWORTH
Bazen aym zamanda komedisi. Fakat benden her zaman
ho§lanacak olmamzm gizemli sebebi nedir Bayan A l
lonby?
BAYAN ALLONBY
Bana hi� kur yapmamI§ olmamz.
LORD ILLINGWORTH
Ah, bundan ba§ka bir §ey yapmadim.
BAYAN ALLONBY
Sahi mi? Fark etmemi§irn.
23
< >sc<1r Wiltle
LORD ILLINGWORTH
Ne bi.iyiik §ans! ikimiz i\:in de bir trajedi olabilirdi.
BAYAN ALLONBY
Siz de, ben de i.istesinden gelirdik.
LORD ILLINGWORTH
Gi.iniimtizde insan oliim hari\: her §eyin i.istesinden gele
biliyor; her §eyden de kurtulabiliyor, iyi bir §Ohret hari\:.
BAYAN ALLONBY
iyi bir §Ohreti tecri.ibe ettiniz mi hi\:?
LORD ILLINGWORTH
Neyse ki maruz kalmad1gun illetlerden biri.
BAYAN ALLONBY
Bir gi.in ba§tmza gelebilir.
LORD ILLINGWORTH
Beni neden tehdit ediyorsunuz?
BAYAN ALLONBY
Bayan bagnaz1 optiiguntiz zaman soyleyecegim.
(U�ak girer.)
FRANCIS
San misafir salonunda \:ay hazrr lordwn.
LORD ILLINGWORTH
Hamrnefendi hazretlerine geliyor oldugwnuzu ilet.
FRANCIS
Peki lordwn.
(\,tkar.)
LORD IL LINGWORTH
C::aya ge\:elim mi?
BAYAN ALLONBY
Boyle basit zevklerden ho§lamr mtsmiz?
LORD ILLINGWORTH
Basit zevklere baytltyorum. Kart§tkhktan ka\:mak i\:in
son s1gmagrrruz onlar. Fakat dilerseniz burada kalahm.
Evet, burada kalahm. Hayatm hikayesi bir adam ve bir
kad1nla bir bah\:ede ba§lar.
24
Onemsiz Bir Kadzn
BAYAN ALLONB Y
Vahiy2 ile de biter.
LORD ILLINGWORTH
ilahi boyutta ka�amak yamtlar veriyorswmz. Fakat sm
ruz dokiilmeye ba§lad1.
BAYAN ALLONB Y
Maskem heniiz dii§medi.
LORD ILLINGWORTH
Bu da gozlerinizi daha giizel gosteriyor.
BAYAN ALLONB Y
Te§ekkiir ederim. Gelin.
LORD ILLINGWORIB
(Masada Bayan Arbuthnot'tn mektubunu gornr
ve altp za,rfa bakar.)
Ne kadar srra dt§I bir el yaz1s1! Bana seneler once tamdt
grm bir kadtrun yaz1sim hatrrlanyor.
BAYAN ALLONBY
Kim?
LORD ILLINGWORIB
Ah, hi� kimse! Ozel biri degil. Onemsiz bir kadm.
(Mektubu atar ve Bayan Allonby'yle veranda
merdivenlerinin yanmdan ge�er.
Birbirlerine gitlumserler.)
25
II. Perde
Sahne
(Hunstanton'da misafir salonu, ak.§am yemeginden sonra,
lambalar yaktlmt�. Kapzlar sag ve sol ortada.)
27
Oscar Wilde
BAYA N ALLONBY
Evet Lady Hunstanton. Erkekleri kontrol alnnda tutmak
<;ok zahmetli bir i§. Siirekli bizden kurtulmaya <;ah§iyorlar.
LADY STUTFIELD
Siirekli onlardan kurtulmaya \:ah§an bizlerrni§iz gibi ge
liyor bana . Ama erkekler oyle de kalpsiz ki . Gii<;lerinin
farkmdalar ve bunu kullamyorlar.
LADY CAROLINE
(Bir U§aktan kahve altr.)
Sadece laf ve sa<;malik erkekler hakkmda bu soyledikleri
niz! Yapilmas1 gereken §ey erkeklerin yerlerini bilmelerini
saglamaknr.
BAYAN ALLONBY
Peki, nedir bu yer, bu dogru olan §ey Lady Caroline?
LADY CAROLINE
qlerine bak1yor olmalan Bayan Allonby.
BAYAN A LLONBY
(Bir u�aktan kahve altr.)
Sahiden mi? Ya evli degillerse?
LADY CAROLINE
Eger evli degillerse kendilerine bir e§ anyor olmalan ge
rekir. Sosyetedeki bekar erkeklerin say1s1 tarn bir rezalet.
Hepsini on iki ay i<;inde evlenmek zorunda birakacak bir
yasa <;ikarmak lazrm.
LADY STUTFIELD
(Kahveyi geri fevirir.)
Peki ya a§ik olduklan ki§i ba§kas1yla birlikteyse?
LADY CA ROLINE
0 durumda Lady Stutfield, ba§kalanmn mahyla ugra§
mamay1 ogrensinler diye bir hafta i<;inde sade ve sayg1de
ger herhangi bir k1zla evlendirilmeleri gerekir.
BAYAN ALLONBY
Bizden asla birinin mah olarak bahsedilmemesi gerektigi
dii§iincesindeyim. qinin mah olan erkeklerdir. Bu evli
28
Onemsiz Bir Kadm
29
Oscar Wilde
LADY CAROLINE
Aslmda bu hayat gorii§iine sahipken evlemni§ olmaruza
§a§1yorum.
BAYAN ALLONBY
Ben de oyle.
LADY HUNSTANTON
Sevgili kizun, ben ev hayatmda ger\ekten \Ok mutlu ol
dugunuza, ama bu mutlulugu ba§kalanndan saklamak
istediginize inaruyorum.
BAYAN ALLONBY
Emin olun Emest'a fena aldandun.
LADY HUNSTANTON
Ay umarun oyle olmaffil§trr tatlim. Annesini pek iyi tanrr
dim. Stratton ailesindendi Caroline, Lord Crowland'in
kizlarmdan biriydi.
LADY CAROLINE
Victoria Stratton mu? Onu gayet iyi hatrrhyorum. C::enesi
olmayan aptal san§m.
BAYAN ALLONBY
Ah Ernest'm bir \enesi var. C::ok gii\lii bir \ene, sivri bir
\ene. Ernest'm \enesi haddinden fazla sivri.
LADY STUTFIELD
Sahiden de bir adamm \enesinin haddinden fazla siv
ri olabilecegini dii§iiniiyor musunuz? Bana kahrsa bir
adam \Ok ama \Ok gii\lii goriinmelidir, \enesi de epeyce,
hem de epeyce sivri olmahdrr.
BAYAN ALLONBY
0 halde Ernest'la mutlaka taru§mahsmiz Lady Stutfield.
Yalniz ba§tan uyarayim, zerre kadar sohbeti yoktur.
LADY STIJTFIELD
Sessiz adamlara bayihrim.
BAYAN ALLONBY
Ha, Ernest sessiz degildir. Siirekli konu§ur. Ama sohbet
etme kabiliyeti yok. Bu kadar nelerden bahsettigini bil
miyorum. Onu senelerdir dinlemedim.
30
Onemsiz Bir Kadm
LADY STUTFIELD
O nu asla affennediniz oyleyse? Ne kadar iiziicii! Zaten
hayatm tamam1 �ok, hem de �ok iiziicii §eylerle dolu, de
gil mi?
BAYAN ALLONBY
Hayat Lady Stutfield, harikulade anlardan meydana ge
len mauvais quart d heure den3 ba§ka bir §ey degil.
' '
LADY STUTFIELD
Evet, ku§kusuz oyle anlar da var. Fakat Bay Allonby'nin
yapt1g1 §ey de �ok mu yanh§ti? Size ofkelenip dogru ama
kmc1 olacak herhangi bir §ey mi soyledi?
BAYAN ALLONBY
Yo hayir, asla. Ernest her ko§ulda sakindir. Siirekli sinir
lerime dokunmasmm bir nedeni de bu. insarn �ileden �1-
karmakta siikilnetten etkilisini tarnmam. <;ogu modern
erkegin iyi huylulugunda mutlak surette gaddar bir §ey
var. Biz kadinlar buna nas1l bu kadar iyi katlarnyoruz
hayret ediyorum.
LADY STUTFIELD
Evet, erkeklerin iyi huylulugu bizim kadar hassas olma
d1klanm, bizim kadar ince dokunmadiklarlill gosteriyor.
Bu da �ogu zaman kar1 koca arasmda a§1lmaz bir engel
olu§turuyor degil mi? Yine de Bay Allonby'nin yapt1g1
hatay1 bilmek isterim sahiden.
BAYAN ALLONBY
Peki, anlatay1m, ama herkese soylemeye soz verirseniz.
LADY STUTFIELD
Te§ekkiir ederim, te§ekkiir ederim. Duyurmak i�in gay
ret edecegim.
BAYAN ALLONBY
Ni§anhyken Ernest dizlerinin iizerine �okiip hayat1 bo
yunca ba§ka kimseyi sevmedigine dair yeminler etti. 0
3 Mauvais quart d'heure (Fr.): Kotii bir on be� dakika; "zorlu k1sa bir dene
yirn" anlanunda. (i;.n.)
31
Oscar Wilde
32
Onemsiz Bir Kadm
33
Oscar Wilde
34
Onemsiz Bir Kadm
35
Oscar Wilde
BAYAN ALLONBY
Ozellikle ona. Tabii kadm ondan btkrnak istemedigi sii
rece.
LADY SlUfFIELD
Ah!.. Evet, anhyorum. Bu <;:ok <;:ok aydmlat1c1 oldu. Bir
giin bu ideal Erkek'le tam§abilecek miyim sizce Bayan
Allonby? Birden <;:ok var m1dir acaba?
BAYAN ALLONBY
Londra'da sadece dort tane var Lady Stutfield.
LADY HUNSTANTON
A man Tannm!
BAYAN ALLONBY
(Ona dogru gider. )
Ne oldu? Soylesenize.
LADY HUNSTANTON
(Ktstk bir sesle.)
A merikah gen<;: hammm biitiin bu siire boyunca bizim
le oldugunu tamamen unutmu§tum. Korkanm bu zehir
gibi konu§malar onu biraz §a§kmhga ugratml§ olabilir.
BAYAN ALLONBY
Ah bu onun i<;:in �ok iyi olur!
LADY HUNSTANTON
Pek bir §ey anlamadigmi iimit edelim. Sanmm gidip onun
la konu§sam iyi olacak.
(Kalktp Hester Worsley'nin oldugu, tarafa gefer.)
Eh sevgili Bayan Worsley.
(Yantna oturur.)
Bunca zaman bir ko§ede nasil da sessiz kaldm1z! Samnm
kitap okuyordunuz? Bu kiitiiphanede ne de <;:ok kitap
var.
HESTER
Hayir, konu§manm dinliyordum.
LADY HUN STANTON
Soylenen her §eye inanmamahsuuz tathm, biliyorsunuz.
36
Onemsiz Bir Kadtn
HESTER
Hic;birine inanrnadun
LADY HUNSTANTON
Bu c;ok yerinde ohnu§ carum.
HESTER
(Devam eder.)
Hayata <lair bu ak§ani baz1 misafirlerinizden duydugum
gorii§lere hic;bir kadtrun gerc;ekten sahip olabilecegine ina
namam.
( Gergin bir sessizlik. )
LADY HUNSTANTON
Sizin de Amerika'da keyifli, hatta oglumun bana yazd1-
gma gore ktsmen bizim buradakine benzer bir sosyeteniz
varmt§.
HESTER
Grupla§malar her yerde oldugu gibi Amerika'da da var
Lady Hunstanton . Ancak astl Amerikan sosyetesi iilke
mizin biitiin iyi kadm ve erkeklerinden olu§uyor.
LADY HUNSTANTON
Ne makul bir diizen, hatta bence gayet de ho§. Korkarun
ingiltere'de c;ok fazla yapay sosyal engelimiz var. Alt ve
orta smtflarla gerektigi kadar temas etmiyoruz.
HESTER
Bizim Amerika'da alt slillflanmtz yok.
LADY HUNSTANTON
Gerc;ekten mi? Ne garip bir sistem!
BAYAN A LLONBY
�u lanet ktz yine neden bahsediyor?
LADY STIJTFIE LD
Dogallig. resmen can yaktyor, degil mi?
LADY CARO LINE
Amerika'da sahip olmadtgma pek c;ok §ey var diye bili
yorum Bayan Worsley. Harabeleriniz ve antikalanmz yok
deniyor.
37
Oscar Wilde
BAYAN ALLONBY
(Lady Stutfield'e.)
Ne sai;mahk! Anneleri de var, adetleri de.
HESTER
ingiliz aristokrasisi bize ihtiyacuruz olan antikalan sagh
yor Lady Caroline. Her yaz diizenli olarak buharh gemi
lerle bize yollaruyor ve varcW<lanrun ertesi giinii evlenme
teklif ediyorlar. Harabelere gelince, bizler tugla veya ta§
tan daha uzun siire ayakta kalacak bir §ey in§a etmeye
i;ah§1yoruz.
( Yelpazesini masadan almak i{:in ayaga kalkar.)
LADY HUNSTANTON
Nedir o tadim? Ah evet, bir demir sergisi degil mi, o tu
haf isimli yerde?
HESTER
(Masantn ba§tnda ayakta.)
Biz bir hayat kurmaya <;ah§1yoruz Lady Hunstanton, ha
yatm burada dayandigmdan daha iyi, daha dogru, daha
saf temeller iizerinde. Bu sizlerin kulagma garip geliyor
§iiphesiz, ba§ka nasd gelebilir? Siz ingiltere'deki zengin
ler, ne §ekilde ya§adigmlZl bilmiyorsunuz. Nas1l bilebilir
siniz ki? Kibar ve iyi olaru sosyetenizden di§hyorsunuz.
Basit ve saf olana giiliiyorsunuz. Hepiniz ba§kalarmm
sirtmdan ya§ay1p, ge<;inip giderken fedakarhga dudak
bi.ikiiyor ve sirf bir siire daha seslerini <;ikarmasmlar diye
yoksullara ekmek at1yorsunuz. Biitiin saltanat1mza, zen
ginliginize ve geleneginize ragmen nasd ya§ayacagmlZl
bilmiyorsunuz- bunu bile bilmiyorsunuz. Goriip, doku
nup ele gei;irebildiginiz giizelligi seviyorsunuz, mahve
debileceginiz giizelligi... Dstelik bunu yap1yorsunuz da.
Ama hayatm gozle goriilmeyen giizelliklerine, daha yiice
bir hayann gozle goriilrneyen giizelliklerine <lair hi<;hir
§ey bilmiyorsunuz. Hayatm sirrm1 kaybetmi§ durumda
sm1z. Ah, sizin ingiliz sosyeteniz bana s1g, bencil ve buda-
38
Onemsiz Bir Kadm
39
Oscar Wilde
40
Onemsiz Bir Kadm
(U§ak girer.)
Bayan Arbuthnot'm e§yalanm al.
(U§ak giysilerle ftkar. )
HESTER
Lady Caroline, karde§iniz olduguna <lair hi\'.bir bilgim
yoktu. Sizi kmhysam oziir dilerim- ben-
LADY CAROLINE
Sevgili Bayan Worsley kii\'.iik nutkunuzun, eger boyle ifa
de etrnern yerinde olursa, sonuna kadar kattld1g1rn tek
kisffil karde§im hakkmda oland1. Onun i\'.in soyleyebi
leceginiz hi�bir §ey hak ettiginden kotii olarnaz. Henry
benim goziirnde tarn bir kepazedir, tarn bir kepaze. Yine
de kabul etrnern gerekir Jane, sizin de soylediginiz gibi
onunla vakit ge\'.irrnek rniithi§ keyiflidir; aynca Lond
ra'daki en iyi a§\'.Uardan birine sahip ve iyi bir ak§arn
yemeginden sonra insan herkesi affedebiliyor, kendi ak
rabalanm bile.
LADY HUNSTANTON
(Bayan Worsley'ye. )
Gelin tathm gelin, Bayan Arbuthnot'la arkada§hk edin.
Kendisi sosyeteye asla kabul etrnedigimizi soylediginiz
iyi, tath, basit insanlardanchr. Bayan Arbuthnot'm beni
ziyarete nadiren geldigini iiziilerek soyliiyorum. Ama bu
benim kabahatim degil.
BAYAN ALLONBY
Beylerin yernekten sonra bu kadar uzun siire uzak kal
rnalan ne s1kic1! Arkarnizdan kesinlikle korkun\'. laflar
ediyorlardir.
LADY STUTFIELD
Sahiden oyle mi dii§iiniiyorsunuz?
BAYAN ALLONBY
Hi\: §iiphern yok.
LADY STUTFIELD
Ne kadar da al\'.ak\'.a! Verandaya \'.ikahm ffil?
41
Oscar Wilde
BAYAN ALLONBY
Ya evet, ya§h ve kaknem kadmlardan uzakla§mak ic;in
ne olursa .
(Kalkar ve Lady Stutfield ile soldaki kaptya gider. )
Sadece y1ldtzlara bakacagiz Lady Hunstanton.
LADY HUNSTANTON
GOreceksiniz bir siirii vartathm, birsiirii. Ama ii§iitmeyin.
(Bayan Arbuthnot'a.)
Hepimiz Gerald'1 c;ok ozleyecegiz sevgili Bayan Arbuthnot.
BAYAN ARBUTHNOT
Lord illingworth sahiden Gerald' a kariplik mi teklif etti?
LADY HUNSTANTON
Hu, evet! Bundan daha memnun olamazdt. Oglunuzu
yere goge s1gdrram1yor. Siz Lord lllingworth'ii tarurm
yorsunuz sanmm tathm.
BAYAN ARBUTHNOT
Hie; tam§madtm kendisiyle.
LADY HUNSTANTON
Ku§kusuz ismen biliyorsunuz ?
BAYAN ARBUTHNOT
Korkanm haytr. Diinyanm o kadar dt§mda ya§1yor ve o
kadar az ki§iyle gorii§iiyorum ki. Ama galiba y1llar once
Yorkshire'da ya§ayan bir Lord Il lingworth'ten bahsedil
digini hattrhyorum.
LADY HUNSTANTON
Ah evet. 0 bahsedilen bundan onceki kont. <;ok tuhaf
bir adamdt. Seviyesinin altmda biriyle evlenmek istiyor
du veya istemiyordu santrtm . Bununla ilgili bir skandal
olmu§tU. Simdiki Lord illingworth bir hayli farkh. <;ok
sec;kin biri. ilgilendigi §eyler- eh korkartm giizel Ame
rikah ziyaretc;imizin kime olursa olsun yakt§ttramad1gi
davram§I sergiliyor, yani aslmda me§gul oldugu hic;bir
§ey yok; sizin pek iistiine dii§tiigiiniiz konulan da onem
sedigini sanrmyorum sevgili Bayan Arbuthnot. Caroline
42
Onemsiz Bir Kadm
43
Oscar Wilde
44
Onemsiz Bir Kadm
(U§aga.)
Onemli degil.
(Sir John ve Doktor Daubeny girer.
Sir John Lady Stutfield'e dogrn gider,
Doktor Daubeny Lady Hunstanton'a.)
BASDiYAKOZ
Lord Illingworth tarn havasmdayd1. Hayatunda hie; bu
kadar eglenmerni§tim.
(Bayan Arbuthnot't gornr.)
Ah, Bayan Arbuthnot.
LADY HUNSTANTON
(Doktor Daubeny'ye.)
Gordiiniiz rnii sonunda Bayan Arbuthnot'm te§rif enne
sini sagladim.
BASDiYAKOZ
Bu biiyiik bir §eref Lady Hunstanton. Bayan Daubeny
sizi pek kiskanacak.
LADY HUNSTANTON
Ah, Bayan Daubeny'nin bu ak§arn sizinle birlikte gele
rnernesine c;ok iiziildiim. Her zarnanki gibi ba§ agns1 diye
tahmin ediyorum.
BASDiYAKOZ
Evet Lady Hunstanton, c;ektigi tarn bir i§kence. Ama o
yalmzken daha rnutlu. Yalmzken c;ok daha mutlu.
LADY CAROLINE
(Kocasma.)
John!
(Sir John kartstna gider. Doktor Daubeny
Lady Hunstanton ve Bayan Arbuthnot'la konu§ur.)
(Bayan Arbuthnot butun bu sure boyunca
Lord Illingworth'u izler. Lord Illingworth onu
(ark etmeden salonun diger taraftna gefer
ve Lady Stutfield ile kapuia durmu§ verandaya
bakmakta olan Bayan Allonby'ye yakla§tr.)
45
Oscar Wilde
LORD ILLINGWORTH
Diinyanm en c;ekici kadm1 nas1llar?
BAYAN ALLONBY
(Lady Stutfield'in elinden tutarak.)
ikirniz de c;ok iyiyiz, sag olun Lord Illingworth. Fakat
yemek salonunda ne kadar az zaman gec;irdiniz! Sanki
sizi daha yeni brrakttk gibi geliyor.
LORD ILLINGWORTH
Olesiye stktldrm. Bir an bile agzum ac;madrm. Biitiin ar
zum sizin yammza gelmekti.
BAYAN ALLONBY
Gelmeliydiniz. Amerikah kiz bize vaaz veriyordu.
LORD ILLINGWORTH
Sabi mi? Bunu sarurun biitiin Amerikahlar yap1yor. Ame
rika'nm havasmdan olmah. Ne vaaz1?
BAYAN ALLONBY
Ay bagnazhk tabii ki.
LORD ILLINGWORTH
Onu yoldan c;tkaracaktun degil mi? Bana ne kadar za
man veriyorsunuz?
BAYAN ALLONBY
Bir hafta.
LORD ILLINGWORTH
Bir hafta yeter de artar bile.
(Gerald ve Lord Alfred girer.)
GERALD
(Bayan Arbuthnot'a giderek.)
Annecigim!
BAYAN ARBUTHNOT
Gerald kendimi hie; iyi hissetmiyorum. Beni eve gotiir
Gerald. Ke�ke hie; gelmeseydim.
GERALD
<::ok iiziildiim anne. Tabii. Ama once Lord Illingworth'le
taru�mahsm.
(Salonun diger taraftna gider.)
46
Onemsiz Bir Kadm
BAYAN ARBUTHNOT
Bu ak§am degil Gerald.
GERALD
Lord illingworth annemle tam§mamz1 �ok arzu ediyo
rum.
LORD ILLINGWORTH
Biiyiik bir zevkle.
(Bayan Allonby'ye.)
Hemen geri donecegim. insanlarm anneleri beni her za
man olesiye s1kar. Kadmlarm hepsi de sonunda anneleri
gibi olur. Bu onlarm trajedisi.
BAYAN ALLONBY
Erkeklerin hi�biri olmaz. Bu da onlarmki.
LORD ILLINGWORTH
Ne kadar nefis bir ruh hali i�indesiniz bu ak§am!
(Arkasznz doner ve Gerald ile Bayan Arbuthnot'zn
oldugu tarafa gefer. Onu gordugunde �a§kznltkla
irkilir. Sonra bakz#arznt yava§fa Gerald'a fevirir.)
GERALD
Anne, i§te ozel katibi olmam1 teklif eden Lord Illing
worth.
(Bayan Arbuthnot soguk bir tavzrla reverans yapar.)
Benim i�in §ahane bir ba§langi� degil mi? Umanm onu
hayal kmkhgma ugratmam. Lord Illingworth'e te§ekkiir
edeceksin anne, degil mi?
BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth eminim seninle ilgilendigi i�in §U an �ok
memnun.
LORD ILLINGWORTH
(Elini Gerald'zn omzuna koyarak.)
Ah, Gerald ve ben �ok iyi dost olduk bile, Bayan ... Ar
buthnot.
BAYAN ARBUTHNOT
Sizinle oglum arasmda ortak hi�bir §ey olamaz Lord Il
lingworth.
47
Oscar Wilde
GERALD
Sevgili annecigim, nasil boyle soyleyebilirsin? Lord Illing
worth §iiphesiz son derece zeki ve i§te oyle biri. Bilmedigi
§ey yok.
LORD ILLINGWORTII
Camm evladim!
GERALD
Hayata dair bugiine dek tarud1gun herkesten daha �ok
§ey biliyor. Sizinleyken kendimi beceriksizin teki gibi his
sediyorum Lord Illingworth. Tabii one �ikmaffil saglaya
bilecek pek az §eye sahibim. Baz1 gen�ler gibi Eton veya
Oxford'a gidemedim. Fakat Lord Illingworth bunda bir
sakmca gormiiyor. Bana �ok iyi davrand1 anne.
BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth fikrini degi§tirebilir. Katibi olmam ger
�ekten istiyor olmayabilir.
GERALD
Anne!
BAYAN ARBUTHNOT
Kendin de soyledin, seni one �1karacak pek bir §ey yok,
bunu unutmamahsm.
BAYAN ALLONBY
Lord Illingworth sizinle biraz konu§mak istiyorum. Boy
le gelirseniz.
LORD ILLINGWORTII
Bana miisaade eder misiniz Bayan Arbuthnot? Haydi, gii
zel annenin daha fazla zorluk �ikarmasma meydan verme
Gerald. Her §ey tamam degil mi?
GERALD
Umanm oyledir.
(Lord Illingworth Bayan Allonby'ye dogru gider.)
BAYAN ALLONBY
�u siyah kadifeli kadmm yanmdan hi� ayrtlmayacakslillZ
sandun.
48
Onemsiz Bir Kadm
LORD ILLINGWORlH
Fazlas1yla giizel.
(Bayan Arbuthnot'a bakar. )
LADY HUNSTANTON
Caroline hep birlikte miizik odasma ge<;elim mi? Bayan
Worsley bir §eyler \:alacak. Sevgili Bayan Arbuthnot siz
de geliyorsunuz degil mi? Sizi nasd nefis bir §Olen bekli
yor haberiniz yok.
(Doktor Daubeny'ye.)
Bayan Worsley'yi bir ak§amiistii papaz evine gotiirmeli
yim ger\:ekten. Bayan Daubeny'nin onu keman \:alarken
dinlemesini isterim. Ah, unuttwn. Sevgili Bayan Daubeny
biraz agrr i§itiyordu degil mi?
BASDiYAKOZ
Sagrrhk onun i<;in biiyiik eziyet. Art1k vaazlaruru bile din
leyemiyor. Oturup evde okuyor. Kendi kendine yetebili
yor, oyle kendi kendine.
LADY HUNSTANTON
iyi de okuyor herhalde?
BASDiYAKOZ
Yalrnzca iri puntolan. Gozleri hizla zay1fhyor. Ama asla
karamsar degil, asla.
GERALD
(Lord Illingworth'e.)
Miizik odasma ge\:meden once annemle liitfen konu§un
Lord Illingworth. Nedense bana soylediklerinizde sami
mi olmad1gm1Zl dii§iiniiyor.
BAYAN ALLONBY
Gelmiyor musunuz?
LORD ILLINGWORlH
Birazdan. Lady Hunstanton, eger Bayan Arbuthnot mii
saade ederse ona soylemek istedigim birka<; §ey var; son
rasmda size katdrriz.
LADY HUNSTANTON
Ah tabii. Sizin ona soyleyecekleriniz var, o da size <;ok
<;ok te§ekkiir borc;lu. Herkesin evladi boyle bir teklif al-
49
Oscar Wilde
50
Onemsiz Bir Kadm
BAYAN ARBUTHNOT
Terk ettigin �ocuktan nu bahsediyorsun? Sana kalsa belki
de a�hktan veya yokluktan oliip gitmi§ olacak �ocuktan?
LORD ILLINGWORTH
Unutuyorsun Rachel, beni terk eden send.in. Ben degil.
BAYAN ARBUTHNOT
Seni �ocuga ismini vermeyi reddettigin i�in terk ettim.
Oglum dogmadan once benimle evlenmen i�in sana yal
varmI§tun.
LORD ILLINGWORTH
0 zamanlar bir gelecegim yoktu. Aynca Rachel, hen de
senden pek biiyiik degildim. Sadece yirmi iki ya§mday
d1m, hatta sanmm biitiin bu hikaye babanm bah�esinde
ba§lad1gmda yirmi bir.
BAYAN ARBUTHNOT
Bir adam hata yapabilecek ya§a geldiyse, geregini yapa
bilecek ya§a da gelmi§ say1hr.
LORD ILLINGWORTH
Sevgili Rachel, entelektiiel genellemeler her zaman ilgin�
ama ahlaki genellemeler hi�bir anlam ta§unaz. <;ocugumu
zu a�hga terk ettigimi soylemene gelince, bu tabii ki dog
ru degil, hatta gii liin� . Annem sana ytlda aln yii z pound
LORD ILLINGWOR1H
Ne sai;mahyorsun Rachel!
BAYAN ARBUTHNOT
Saruyor musun ki oglumun
LORD ILLINGWOR1H
Oglumuzun.
BAYAN ARBUTHNOT
Oglumun-
(Lord Illingworth if gefirir.)
gen�ligimi ziyan eden, hayatmu mahveden, her anmu le
keleyen adamla gitmesine izin veririm? Bu ya§rma kadar
nastl ac1 ve utan� ii;inde ya§adtglffilil farkmda degilsin.
LORD ILLINGWOR1H
Sevgili Rachel, a\:tk konu§mak zorundayun, Gerald'm
geleceginin senin gei;mi§inden \:Ok daha onemli oldugu
kamsmdayun.
BAYAN ARBUTHNOT
Gerald gelecegini benim ge�mi§imden ayn tutamaz.
LORD ILLINGWOR1H
Yapmas1 gereken de tarn olarak bu. Yapmas1 i�in ona
yardtmc1 olman gereken de tarn olarak bu. Ne tipik bir
kadmsm! Duygusal laflar ediyorsun, ama ba§mdan beri
tamamen bencilsin. Ama §imdi bir rezillik �tkmasm.
Rachel bu meseleye sagduyulu yakla§IP beni ve kendi
ni olaym d1§mda birakarak oglumuz i\:in en iyisinin ne
oldugunu gormeni istiyorum. Oglumuzun §U anki du
rumu ne? O�iincii slillf bir ingiliz kasabasmda Vilayetler
Bankas1'nm kii�iik bir §ubesinde az paraya \:ah§an bir
memur. Sahip oldugu pozisyondan gayet memnun ol
dugunu samyorsan �ok yantl1yorsun. Zerre kadar mutlu
degil.
BAYAN ARBUTHNOT
Seninle tam§ana kadar mutsuz degildi. Onu sen bu hale
getirdin.
52
Onemsiz Bir Kadm
LORD ILLINGWORTH
Tabii ki ben bu hale getirdim. Memnuniyetsizlik bir ada
mm veya bir ulusun ilerlemesindeki ilk adundrr. Ama
onu elde edemeyecegi §eylere hasret brrak1p gitmedim.
Hayu; ona cazip bir teklifte bulundum. Soylememe gerek
bile yok, o da bu teklife atladi. Her gen9 adamm yapa
cagi gibi. Ve §imdi sadece babas1 oldugum ve onun da
oglum oldugu ortaya 91kt1g1 i9in resmen onun kariyerini
mahvetmeyi oneriyorsun. Demek ki yabancmm biri ol
saydim Gerald'm benimle gelmesine mii.saade edecektin,
ama benim carurndan kanundan oldugu i9in etmiyorsun.
Bu nastl bir sa9mahk!
BAYAN ARBUTHNOT
Gitmesine izin vermeyecegim.
LORD ILLINGWORTH
Nas1l engel olabilirsin? Benimki gibi bir teklifi reddetme
sini saglamak i9in ne gibi bir bahane ileri siirebilirsin?
Soylememe gerek bile yok, ona kan baguruzdan bahset
meyecegim. Sense buna hi9 cesaret edemezsin. Bunu bili
yorsun. Onu nasd yeti§tirdigine bir bak.
BAYAN ARBUTHNOT
Onu iyi bir adam olarak yeti§tirdim.
LORD ILLINGWORTH
Olduk9a. Peki ya sonucu nedir? Onu eger hakkmdaki
ger9egi ogrenecek olursa seni yarg1layacak §ekilde egit
tin. Dstelik amans1z, vicdans1z bir yarg19 olacak sana kar
§1. Yamlgiya dii.§me Rachel. <;ocuklar anne babalanru se
verek ba§larlar. Bir siire sonra onlan yargilarlar. Nadiren
affeder, hatta hi9 affetmezler.
BAYAN ARBUTHNOT
George oglumu benden alma. Yirmi senedir 1strrap i9in
deyim, sevecegim ve beni sevecek tek bir varhgim oldu.
Sen zevk, sefa ve ba§an dolu bir hayat ge9irdin. Gayet
mutlu oldun, bizi bir kere bile dii§ii.nmedin. Hayata <lair
53
Oscar Wilde
54
Onemsiz Bir Kadm
BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth'iin ozel katibi olmak i<;in uygun oldu
gunu dii§iinmiiyorum. Gerekli niteliklere sahip degilsin.
LORD ILLINGWORlH
Bir an i<;in bile kan§1yor gibi goriinmek istemem Bayan
Arbuthnot, ama son itiraz1mza <lair karar merci elbette
benim ve size tek soyleyebilecegim oglunuzun bekledi
gim biitiin niteliklere sahip oldugu. Hatta daha da fazla
sma, hi<; dii§iinmedigim niteliklere bile sahip. <;ok daha
fazlasma .
(Bayan Arbuthnot sessiz kaltr.)
Oglunuzun bu gorevi kabul etmesini istememenize sebep
olabilecek ba§ka herhangi bir gerek<;eniz var rm Bayan
Arbuthnot?
GERALD
Var rm anne? Cevap ver.
LORD ILLINGWORlH
Eger varsa Bayan Arbuthnot, <;ok rica ederim soyleyin.
Bakm burada biz bizeyiz. Her ne ise, ba§ka bir yerde tek
rar etmeyecegimi soylememe bile gerek yok.
GERAL D
Anne?
LORD ILLINGWORlH
Oglunuzla ha§ ba§a kalmak isterseniz sizi yalruz biraka
bilirim. Duymam1 istemediginiz ozel bir sebebiniz olabilir.
BAYAN ARBUTHNOT
Ba§ka bir sebebim yok .
LORD ILLINGWORlH
Oyleyse meseleye hallolmu§ goziiyle bakabiliriz evladrm .
Gel verandada bir sigara i<;elim . Aynca Bayan Arbuth-
55
Oscar Wilde
56
III. Perde
Sahne
(Hunstanton'da resim galerisi.
Arkada verandaya aftlan kapt.)
57
Oscar Wilde
58
Onemsiz Bir Kadm
59
Oscar Wilde
LORD Il.LINGWORTH
Giiniimiizde insanlar oylesine yiizeysel oldular ki yiizey
de olamn felsefesini anlarruyorlar. Bu arada Gerald, kra
vatlill daha iyi baglamay1 ogrenmelisin. Yakaya taktla
cak c;ic;ek i�in hassasiyet gostermek gayet iyidir. Fakat soz
kravata gelince mutlaka stil gerekir. Diizgiin baglanrru§
bir kravat hayattaki ilk ciddi ad1mdrr.
GERALD
(Gulerek.)
Nasti kravat baglanacag1Ill ogrenebilirim belki Lord Il
lingworth, ama asla sizin gibi konu§amam. Nasti konu
§ulaca� hi� bilmiyorum.
LORD ILLINGWORTH
0 kolay! Her kadmla onu seviyormu§sun gibi, her adam
la da ondan stkd1yormu§sun gibi konu§, ilk turunun so
nunda gorgiisiiniin, nezaketinin iistiine yok diye iine ka
VU§ursun.
GERALD
Ama sosyeteye girmek �ok zor degil mi?
LORD ILLINGWORTH
Bugiinlerde yiiksek sosyetede yer edinmek isteyen birinin
insanlan ya doyurmas1, ya eglendirmesi ya da §a§trtmas1
gerekiyor- hepsi bu!
GERALD
Sosyete hayat1 olaganiistii keyifli olsa gerek!
LORD ILLINGWORTH
Aslmda i�inde olunca gayet stkIC1. Ama di§mda kalmak
da tarn bir trajedi. Sosyete gerekli bir kurum. Bu hayatta
hi�bir adam arkasmda ona destek olan kadmlar yoksa
ger�ek ba§anya ula§amaz ve sosyeteyi yonetenler kadm
lardrr. Eger seni destekleyen bir kadm yoksa i§in bitmi§
demektir. Arttk avukat da, borsac1 da, gazeteci de olsan
fark etmez.
GERALD
Kadmlan anlamak �ok zor olmah?
60
Onemsiz Bir Kadm
LORD ILLINGWORTH
Asia onlan anlamaya �ah§mamahsm. Kad1nlar birer tab
lodur. Erkeklerse problem. Eger bir kadmm ne kastettigi
ni bilmek istersen -ki belirtmem gerek, bu her zaman �ok
tehlikeli bir §eydir- ona bak, onu dinleme.
GERALD
Ama kadinlar miithi§ zeki, oyle degil mi?
LORD ILLINGWORTH
Onlara hep oyle soylemek gerekir. Ama filozof i�in sev
gili Gerald, kadmlar olan bitenin akil iizerindeki zaferini
temsil ederler- t1pki erkeklerin aklm ahlak iizerindeki za
ferini temsil ettigi gibi.
GERALD
Nastl oluyor da kadmlar soylediginiz kadar gii� sahibi
olabiliyorlar?
LORD ILLINGWORTH
Kadmlarm tarihi diinya iizerinde gelmi§ ge�mi§ en agir
zorbahgm tarihidir. Zay1fm gii�lii iizerindeki zorbahg1-
ve bu bitmeyen tek zorbahktrr.
GERALD
Ama kadmlann saf bir etkisi yok mu?
LORD ILLINGWORTH
Zeka d1§mda safla§trran bir §ey yoktur.
GERALD
Yine de �ok farkh kadmlar vardrr herhalde?
LORD ILLINGWORTH
Sosyetede sadece iki tiir var: sade ve renkli.
GERALD
Ama sosyete i�inde iyi kad1nlar var, degil mi?
LORD ILLINGWORTH
Hem de haddinden fazla.
GERALD
Yani kadmlarm iyi olmamas1 gerektigini mi dii§iiniiyor
sunuz?
61
Oscar Wilde
LORD ILLINGWORTII
Onlara asla oyle soylememek gerekir, <;:iinkii o zaman
hepsi birden iyi oluverirler. Kadm milleti hayran oluna
cak ol<;:iide inat<;:1drr. Her kadm isyankardrr, ama <;:ogu
zaman §iddetle ba§kaldrrd1g1 da kendisidir.
GERALD
Hi<;: evlenmediniz mi Lord Illingworth?
LORD ILLINGWORTII
Erkekler yorgun dii§tiikleri i<;:in evlenir, kadmlarsa merak
ettikleri i<;:in. ikisi de hayal kmkhgma ugrar.
GERALD
Yani insarun evlendigi zaman mutlu olabilecegini dii§iin
miiyor musunuz?
LORD ILLINGWORTII
<;ok mutlu olabilir. Ancak evli bir erkegin mutlulugu sev
gili Gerald, evli olmad1g1 insanlara baghdrr.
GERALD
Peki ya insan a§tksa?
LORD ILLINGWORTII
insan her zaman a§ik olmahdrr. Tam da bu sebeple asla
evlenmemesi gerekir.
GERALD
A§k muhte§em bir §ey, degil mi?
LORD ILLINGWORTII
insan a§lk oldugu zaman once kendini kandirarak ba§lar
ve ba§kalanm kandrrarak bitirir. Diinyanm romantizm
dedigi budur. Ama ba§ka bir ugra§l olmayan insanlarm
ayncahg. olan ger<;:ek bir grande passion4 artik pek bu
lunmaz oldu. Bir iilkede <;:ah§mayan s1ruflarm i§e yarar
oldugu tek §ey ve biz Harfordlarm miimkiin olan tek
a<;:iklamas1 budur.
GERALD
Harfordlar kim Lord Dlginworth?
62
Onemsiz Bir Kadm
LORD IL LINGWORTH
Harford benim soyadrm. Peerage'i5 incelemelisin Ger
ald. Gen� ve gozde bir adamm tiim detaylanyla bilmesi
gereken tek kitap ve ingilizlerin kurgu tiiriindeki en iyi
eseri . Simdi benirnle birlikte tamamen yeni bir hayatm
i�ine giriyorsun Gerald ve hen nastl ya§amr bilmeni is
tiyorum.
(Bayan Arbuthnot arkada, verandada belirir.)
<;iinkii diinya ak1lh adamlar tadiru �Ikarsm diye ahmak
lar tarafmdan kurulmu§tur!
(Sol kapidan Lady Hunstanton
ve Doktor Daubeny girer.)
LADY HUNSTANTON
Ah i§te buradasmiz sevgili Lord Illingworth. Herhalde
gen� dosturnuz Gerald'a yeni gorevlerinin ne olacagrm
anlat1yordunuz ve sigara keyfi yaparken bir siirii onemli
tavsiyede bulunuyordunuz.
LORD I LLINGWORTH
Ona tavsiyelerin de, sigaralann da en iyisini verdim Lady
Hunstanton .
LADY HUNSTANTON
Burada olup sizi dinleyemedigime pek iiziildiim, zaten
yeni §eyler ogrenmek i�in fazla ya§hyrm sarurrm. Kiir
siiniize �Ikt1grmzda sizden ogreneceklerim hari� sevgili
ba§diyakoz. Ger�i o zaman da neler soyleyeceginizi hep
biliyorum, o yiizden panige kapilmiyorum.
(Bayan Arbuthnot't gornr.)
Ah sevgili Bayan Arbuthnot! Gelin, kattlm bize. Gelin
camm .
(Bayan Arbuthnot girer.)
Gerald, Lord Illingworth'le uzun uzun sohbet ediyordu;
63
Oscar Wilde
64
Onemsiz Bir Kadm
LADY HUNSTANTON
Ne yap1yorlarnu§?
BAYAN ALLONBY
Goriinii� baktlu-sa her §eyi.
LADY HUNSTANTON
insan Dogas1'run her yerde ayru oldugunu bilrnenin ra
hatlat1c1 bir yam var; degil mi sevgili ba§diyakoz?- So
nu�a diinya ayru diinya, degil mi?
LORD ILLINGWORTH
Diinya basit�e iki suufa ayrtlnu§trr- ger�ek W§l §eylere
inananlar; halk gibi- ve olagan d1§1 §eyleri yapanlar
BAYAN ALLONBY
Sizin gibi mi?
LORD ILLINGWORTH
Evet, kendimi siirekli hayretler i�inde birak1yorum. Ha
yatl ya§amaya deger k1lan tek §ey bu.
LADY STIJTFIELD
Peki son zamanlarda yap1p da hayretler i�inde kald1guuz
neler var?
LORD ILLINGWORTH
Kendi karakterimde hepsi birbirinden giizel tiirlii ozellik
ler ke§fettim.
BAYAN ALLONBY
Aman birden miikemmel olup �ikmaym. Ah§ttra ah§tlra
yapm!
LORD ILLINGWORTH
Miikemmel olrnaya hi� niyetim yok. En azmdan oyle
umuyorum. <;ok tatsiz olur. Kad1nlar bizi kusurlarlllllZ
i�in seviyorlar. Eger yeterince kusurumuz olursa her §eyi
affedebilirler; muhte§em zekalarllllIlZ bile.
BAYAN ALLONBY
Ne oldugunu anlamadan dinlemeden affetmemizi iste
mek acelecilik olur. Hayranl1gr zaten affediyoruz, bizden
daha fazlas1 beklenmemeli.
(Lord Alfred girer. Lady Stutfield'in yantna gefer.)
67
Oscar Wilde
LADY HUNSTANTON
Ah! Biz kadmlar her §eyi affetmeliyiz, degil mi sevgili
Bayan Arbuthnot? Bu konuda benimle hemfikir oldugu
nuzdan erninim.
BAYAN ARBUTHNOT
Degilim Lady Hunstanton. Kadmlann asla affetmemesi
gereken pek <;ok §ey var.
LADY HUNSTANTON
Ne gibi mesela?
BAYAN ARBUTHNOT
Ba§ka bir kadmm hayatllll mahvetmek gibi.
(Yava§� sahnenin arkasina dogru ge�er. )
LADY HUNSTANTON
Ah! Oyle §eyler ku§kusuz <;ok iiziicii, ama o tarz insanla
rm baktld1gi ve dogru yolu buldugu takdire §ayan evler
var; bana kahrsa genel olarak hayatm s1rn her §eyi sakin
ce ele almaktrr.
BAYAN ALLONBY
Hayatm srrn yaki§1k almayacak bir hissi asla duyma·
maktrr.
LADY STIITFIELD
Hayatm srrn <;ok ama <;ok fena aldanmI§ olmanm verdigi
hazzm k1ymetini bilmektir.
BAY KELVIL
Hayatm srrn insarn ba§tan <;ikarabilecek §eylere kar§I
koymaktrr Lady Stutfield.
LORD ILLINGWORTH
Hayatm sirn falan yoktur. Hayatm amac1, o da eger var
sa, siirekli ba§tan <;ikanc1 §eyler aramaktrr sadece. Kesin
likle yeteri kadar ba§tan <;ikanc1 hadise yok. Bazen biitiin
bir giiniim tek birine denk gelmeden oyle ge<;iyor. Epey
sooc1. insarn gelecege <lair pek huzursuz ediyor.
LADY HUNSTANTON
( Yelpazesini ona dogru sallar.)
68
Onemsiz Bir Kadm
69
Oscar Wilde
BASDIYAKOZ
(Kalkarak.)
Korkanm gitmem lazun Lady Hunstanton. Bayan Dau
beny'nin sah geceleri her zaman kotiidiir.
LADY HUNSTANTON
(Kalkarak.)
0 zaman sizi ahkoymayayun.
(Onunla birlikte kapiya dogru gider.)
Arabaya kekliklerden bir <;ift koymas1m Farquhar'a soy
ledim. Bayan Daubeny sever belki.
BASDIYAKOZ
<;ok naziksiniz, fakat Bayan Daubeny <;oktandrr kat1
yiyeceklere el siirmiiyor. Sadece lapayla ya§1yor. Yine de
inamlmayacak kadar ne§eli, inarulmayacak kadar. Hi<;
bir §ikayeti yok.
(Lady Hunstanton ile ftkar.)
BAYAN ALLONBY
(Lord Illingworth'e dogru gider.)
Bu ak§am ay <;ok giizel.
LORD ILLINGWORTH
Gelin, gidip bakalun. Bugiinlerde aym kalmayan herhan
gi bir §eye bakmak <;ok keyif verici.
BAYAN ALLONBY
Sizin aynaruz yok mu?
LORD ILLINGWORTH
<;ok ac1mas1z. Bana srrf km§iklanrm gosteriyor.
BAYAN ALLONBY
Benimki daha terbiyeli. Hi<;hir zaman ger\'.egi soylemiyor.
LORD ILLINGWORTH
Size a§ik oyleyse.
(Sir John, Lady Stutfield, Bay Kelvil
ve Lord Alfred sahneden ftkar.)
GERALD
(Lord Illingworth'e.)
Ben de gelebilir miyim?
70
Onemsiz Bir Kadm
LORD ILUNGWORTH
Gel evladun.
(Bayan Allonby ve Gerald'la kaptya dogru ilerler.)
(Lady Caroline girer, htzla etraftna bakar
ve aksi yonde Sir John ve Lady Stutfield'in
gittigi tarafa gider.)
BAYAN ARBUTIINOT
Gerald!
GERALD
Efendirn anne!
(Lord Illingworth ve Bayan Allonby ftkar.)
BAYAN ARBUTIINOT
Ge� oldu. Eve gidelim artik.
GERALD
Sevgili annecigim. Birak biraz daha kalalun. Lord Illing
worth tarn havasmda. Bu arada sana biiyiik bir siirpri
zim var. Ay sonunda Hindistan'a yola �1ktyoruz.
BAYAN ARBUTIINOT
Eve gidelim, haydi.
GERALD
Bu kadar istiyorsan peki anne, ama once Lord Illing
worth'e ho§�a kahn demeliyim. Be§ dakika sonra donerim.
(<;zkar.)
BAYAN ARBUTIINOT
<;ok istiyorsa beni biraktp gitsin, ama onunla degil- onun
la degil! Buna dayanamam.
(A�agz yukan yuritr. )
(Hester girer.)
HESTER
Ne giizel bir gece Bayan Arbuthnot.
BAYAN ARBUTIINOT
Oyle mi?
HESTER
Bayan Arbuthnot beni bir dost olarak kabul etmenizi
dilerim. Buradaki diger kadmlardan �ok farkhsm1z. Bu
71
Oscar Wilde
72
dnemsiz Bir Kadm
HESTER
Lord Illingworth'le gidiyor olmasmdan memnun musu
nuz? Elbette onemli bir pozisyon, §iiphesiz paras1 da iyi,
ama kariyer ve para her §ey demek degil, degil mi?
BAYAN ARBUTHNOT
Hi�bir anlarru yok, sadece 1sttraba sebep oluyorlar.
HESTER
Oglunuzun onunla gitmesine neden miisaade ediyorsu
nuz o halde?
BAYAN ARBUTHNOT
Kendisi oyle istiyor.
HESTER
Kalmasm1 isteseniz kalmaz m1?
BAYAN ARBUTHNOT
Gitmeyi aklma koyrnu§.
HESTER
Size hi\:bir konuda hayrr diyemez. Sizi �ok seviyor. Kal
maslill isteyin. izin verin onu sizin i\:in \:agrraytm. Su an
Lord Illingworth'le verandada. Miizik odasmdan ge\:er
ken giilii§tiiklerini duydum.
BAYAN ARBUTHNOT
Zahmet etmeyin Bayan Worsley, bekleyebilirim. Acelesi
yok.
HESTER
Hay1r, onu \:agrrd1gmm soyleyecegim. Kalmasm1 soyle
yin- soyleyin ona.
(Hester (:tkar.)
BAYAN ARBUTHNOT
Gelmeyecek- biliyorum gelmeyecek.
(Lady Caroline girer. Endi�eyle etraftna bakar.
Gerald girer.)
LADY CAROLINE
Bayan Arbuthnot sorabilir miyim, Sir John verandada
bir yerde mi?
73
Oscar Wilde
GERALD
Hayrr Lady Caroline, verandada degil.
LADY CAROLINE
C::ok garip. Odasma c;ekilmesinin zamam geldi.
(Lady Caroline <;tkar.)
GERALD
Sevgili annecigim korkanm seni beklettim. Tamamen
unutmu§um. Bu ak§am o kadar mutluyum ki anne, daha
once hi\: bu kadar mutlu olmarm§tlIIl.
BAYAN ARBUTHNOT
C::ekip gitmenin hayaliyle mi?
GERALD
Oyle deme anne. Seni brrakacaglIIl i�in �ok iiziiliiyorum.
Neden dersen, sen tiim diinyadaki en iyi annesin. Ama
sonu�a Lord lllingworth'iin de dedigi gibi, Wrockley
gibi bir yerde ya§anmaz. Sana oyle gelmeyebilir. Ama ben
hrrshyun, bundan daha fazlasm1 istiyorum. Bir kariyer
sahibi olmak istiyorum. Benimle gurur duyacagm §ey
ler yapmak istiyorum, Lord Illingworth de bana yardun
edecek, benim i�in biitiin kaptlan a�acak.
BAYAN ARBU1HNOT
Gerald, Lord Illingworth'le gitme. Yapma ne olur. Ger
ald sana yalvanyorum!
GERALD
Anne, nasd da tutars1zsm! Ne dii§iindiigiin ii bile bilmi
yor gibisin. Bir bu�uk saat once misafir salonunda her
§eye tamam dedin, §imdi doniip itiraz ediyorsun ve beni
hayattaki tek §ans1m1 tepmeye zorluyorsun. Evet, tek
§ans1m. Lord Illingworth gibi adamlara her giin rast
landtgm1 sanrruyorsun degil mi anne? Ba§tma boyle ta
lih ku§u konmu§ken yoluma engeller �tkaracak ki§inin
kendi annem olmas1 �ok garip. Aynca biliyorsun anne,
Hester Worsley'yi seviyorum. Sevmemek miimkiin mii?
Sana anlatngundan da �ok seviyorum onu, �ok daha
74
Onemsiz Bir Kadm
75
Oscar Wilde
BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth kotii bir adam.
GERALD
Hangi a\1dan kotii? Ne kastettigini anlarruyorurn.
BAYAN ARBUTHNOT
Anlatacagun.
GERALD
Seninle aym §eylere inaruruyor diye kotii oldugunu dii§ii
niiyorsun sanmm. Eh, erkekler kad1nlardan farkh anne.
Farkh gorii§leri olmas1 dogal.
BAYAN ARBUTHNOT
Lord Illingworth'iin inand1g1 veya inanmad1g1 §eyler de
gil onu kotii yapan. Onun ne oldugu.
GERALD
Anne onunla ilgili bildigin bir §ey mi var? Ger\ekten bil
digin bir §ey?
BAYAN ARBUTHNOT
Bildigirn bir §ey.
GERALD
Gayet emin oldugun bir §ey?
BAYAN ARBUTHNOT
Gayet eminim.
GERALD
Onu ne kadar zarnandrr taruyorsun?
BAYAN ARBUTHNOT
Yirmi ytldrr.
GERALD
Kirn olursa olsun bir adarnm hayatmda yirmi yd geriye
gitmek haks1zhk olmaz m1? Aynca Lord Illingworth'iin
gen�lik y1llanyla senin veya benim ne alakamIZ var? Bizi
ne ilgilendirir?
BAYAN ARBUTHNOT
Bu adam o zaman ne idiyse §imdi de o, her zaman da
oyle olacak.
76
Onemsiz Bir Kadm
GERALD
Anne bana Lord Illingworth'iin ne yapnguu soyle! Eger
utamlacak bir §ey yapt1ysa onunla gitmeyecegim. Bunu
bilecek kadar beni tamd1gmdan §iiphem yok?
BAYAN ARBUTHNOT
Yaruma gel Gerald. iyice yaktruma, kiic;iik bir c;ocukken
yaptigm, sadece annenin oglu oldugun zamandaki gibi.
(Gerald annesinin yanma oturur.
Bayan Arbuthnot pannaklarmt Gerald'm
saflarmda gezdirir ve ellerini ok§ar. )
Gerald, bir k1z varmI§ bir zamanlar, c;ok gene;, daha on se
kizini yeni bitirmi§. George Harford -Lord Illingworth'iin
ad1 buydu o zaman- George Harford kar§Isma c;1km1§.
Kiz hayata dair hic;bir §ey bilrniyormu§. 0- o her §eyi bi
liyormu§. Bu kmn kendisini sevmesini saglamI§. Kendini
o kadar sevdirmi§ ki k1z bir sabah babasmm evini terk
etmi§ onunla. K1z onu c;ok sevmi§, o da k1zla evleruneye
soz vermi§! Serefi iizerine soz vermi§ onunla evleruneye,
kiz da inanrn1§. Ktz c;ok genc;mi§ ve- ve hayatm gerc;ekleri
konusunda cahilrni§. 0 evliligi haftadan haftaya, aydan
aya ertelerken- onca zaman kiz ona giiveruneye devam
etmi§. Onu seviyormu§- dogumdan once -yani c;ocuk
lan olmu§- c;ocugun iyiligi ic;in kendisiyle evlensin diye
yalvarmt§, c;ocugun bir ad1 olsun, kendi giinaht masum
c;ocuga da bula§masm diye. Reddedilrni§. Ktz dogumdan
sonra bebegini de alarak onu terk etmi§. Hem hayat1
mahvolmu§, hem ruhu mahvolmu§, hem ic;inde giizel
ve iyi ve saf olan ne varsa hepsi mahvolup gitmi§. ina
mlmaz ac1lar c;ekmir hala c;ekiyor. Her zaman c;ekecek.
Onun ic;in ne ne§e var, ne huzur, ne de giinahtmn aff1.
Bir suc;lu gibi zincire vurulmu§ bir kadm. Bir ciizzamh
gibi maske takan bir kadm. Ate§ onu armdtramaz. Su
lar 1st1rabuu sondiiremez. Hic;bir §ey onu iyile§tiremez!
Hic;bir ilac; uyumasma yard1mc1 olamaz! Hic;bir afyon da
77
Oscar Wilde
HESTER
(Dt§artdan.)
Birakm beni! Birakm beni!
(Hester deh§et ifinde girer, Gerald'a dogru ko§ar
ve kendini onun kollarma atar.)
HESTER
Ah! Beni kurtarm- kurtann beni ondan!
GERALD
Kimden?
HESTER
Bana saldirdt! Korkun� bir §ekilde saldird1! Kurtarm beni!
GERALD
Kim? Kim ciiret etti?-
78
Onernsiz Bir Kadtn
79
TV. Perde
Sahne
(Bayan Arbuthnot'zn oturma odast.
Arkada bahfeye bakan Franstz pencere aftk.
Kaptlar sag ve sol ortada.)
81
Oscar Wilde
LADY HUNSTANTON
Ah korkanm diin gece ona fazla steak geldi. Frrtma ha
vas1 vardt galiba. Belki de miizikten oldu. Miizik insam
romantik bir ruh haline sokar- en azmdan insanm sinir
lerine dokunur her zaman.
BAYAN ALLONBY
Bugiinlerde ikisi de aym §ey.
LADY HUNSTANTON
Ne demek istediginizi anlamad1guna c;ok memnunum
tathm. Korkanm yanh§ bir §ey kastediyorsunuz. Ah ba
ktyorum Bayan Arbuthnot'm giizel odasm1 inceliyorsu
nuz. Pek ho§ ve geleneksel degil mi?
BAYAN ALLONBY
(Saplt gozlugu ile odayt gozden ge(:irerek.)
Gayet mutlu bir ingiliz evi gibi goriiniiyor.
LADY HUNSTANTON
Tam olarak oyle tatltm, iyi soylediniz. insan annenizin iyi
etkisini elinin degdigi her §eyde hissediyor Gerald.
BAYAN ALLONBY
Lord Illingworth biitiin etkilerin kotii oldugunu, hele iyi
etkinin en beteri oldugunu soyliiyor.
LADY HUNSTANTON
Lord Illingworth Bayan Arbuthnot'1 daha iyi tamd1g1
zaman fikrini degi§tirecektir. Onu mutlaka buraya getir
meliyim.
BAYAN ALLONBY
Lord Illingworth'iin mutlu bir ingiliz evindeki halini gor
mek isterim.
LADY HUNSTANTON
Ona c;ok iyi gelecektir tatlIID. Londra'daki c;ogu kadm
bugiinlerde odasllll orkideler, yabanc1 sanat eserleri ve
Fransiz romanlanndan ba§ka bir §eyle siislemez oldu.
Ama burada kar§lIDlZda tatl1 bir azizenin odas1 var. Taze
dogal c;ic;ekler, §a§kmhga ugratmayan kitaplar, insamn
yiizii ktzarmadan bakabildigi tablolar.
82
Onemsiz Bir Kadm
BAYAN ALLONBY
Ama ben kizarmay1 seviyorum.
LADY HUNSTANTON
Eh, k1zarmak hakkmda soylenebilecek epeyce §ey var,
ancak ki§i onu miinasip zamanda yapmay1 becerebilir
se. Rahmetli sevgili Hunstanton bana hep yeterli olma
nm yakmmdan bile gec;:emeyecek kadar az k1zard1g1m1
soylerdi. Tam tersine tuhaf huylan da vardi. Yetmi§inin
iistiinde degilse hic;:bir erkek arkada§1yla tam§marna izin
vermezdi, mesela zavalh Lord Ashton gibi- bu arada o
da sonradan bo§anrna ic;:in mahkemeye verildi. <;ok ta
lihsiz bir <lava.
BAYAN ALLONBY
Yetmi§in iizerindeki erkeklerden c;:ok ho§laruyorwn. Hep
bir omre bedel adanrnayi sunuyorlar kar§Ismdakine.
Bana kalirsa yetmi§ bir erkek ic;:in ideal ya§.
LADY HUNSTANTON
Nastl da iflah olmaz biri, degil mi Gerald? AkllITla gel
rni§ken Gerald, wnarlITl sevgili anneniz artik beni daha
s1k ziyarete gelir. Siz Lord Illingworth'le neredeyse hemen
yola c;:1k1yorsunuz degil mi?
GERALD
Lord Illingworth'iin katibi olma karanmdan vazgec;:tim.
LADY HUNSTANTON
imkam yok, vazgec;:mi§ olamazs1mz Gerald! Bu hie;: de
ak1lhca olmaz. Ne gibi bir sebebiniz olabilir?
GERALD
Bu gorev ic;:in uygun olabilecegirni sanrn1yorwn.
BAYAN ALLONBY
Lord Illingworth'iin bana katiplik teklif etmesini diler
dim. Ama yeterince ciddi olmaruglITlI soyliiyor.
LADY HUNSTANTON
Tathm, sahiden bu evde boyle konu§mamahsmiz. Bayan
Arbuthnot hepimizin ic;:inde bulundugu §eytani sosyeteye
<lair hic;:bir §ey bilmez. <;iinkii hie;: dahil olmaz. 0 bunun
83
Oscar Wilde
i�irl fazla iyi. Diin gece bana geli§irli biiyiik §eref addedi
yorum. Davete pek saygm bir hava kazandrrdi.
BAYAN ALLONBY
Hah, frrnna havas1 sand1guuz bu ohnah.
LADY HUNSTANTON
Tathm bunu nastl soyleyebilirsiniz? ikisi arasmda en ufak
benzerlik yok. Fakat Gerald, uygun ohnak derken neyi
kastediyorsunuz ger(jekten?
GERALD
Lord lllingworth'iin hayat gorii§iiyle benimki fazlas1yla
farkh.
LADY HUNSTANTON
Fakat sevgili Gerald, bu ya§ta hi�bir hayat gorii§iiniiz ol
mamah. Haddinizi a§1yorsunuz. Bu meselede (jevrenizde
kilerin rehberligine kulak vermelisiniz. Lord Illingworth
size <i;:ok cazip bir teklifte bulundu, iistelik onunla birlikte
seyahat ederken diinyay1 --diinyarun (jOgu yerini, en azm
dan irlsarun gormesi gerektigi kadanru- goreceksiniz,
miimkiin olan en iyi himaye altmda ve akla gelebilecek
en dogru insanlar e§liginde, bu da kariyerinizdeki §U do
niim noktasmda �ok onemli.
GERALD
Diinyay1 gormek istemiyorum, gordiiklerim bana yetti.
BAYAN ALLONBY
Hayat1 tiikettiginizi dii§iinmiiyorsunuz umanm Bay Ar
buthnot? Bir adam boyle konu§tugunda herkes bilir ki
esas hayat onu tiiketmi§tir.
GERALD
Annemi brrakmak istemiyorum.
LADY HUNSTANTON
�imdi Gerald, bu tembellikten ba§ka bir §ey degil. An
nenizi brrakmamak! Annenizin yerinde ben olsaydim,
gitmeniz i<i;:in 1srar ederdim.
(Alice sol kaptdan girer.)
84
Onemsiz Bir Kadm
ALICE
Bayan Arbuthnot te§ekkiirlerini iletti hammefendi, fakat
ba§l �ok feci agnyor ve bu sabah kimseyi goremeyecek.
(Sag kapidan ftkar.)
LADY HUNSTANTON
(Kalkarak.)
Feci bir ba§ agns1 demek! Nastl da iiziildiim! Belki ak§a
miistii onu Hunstanton'a getirirsiniz Gerald, eger kendi
ni daha iyi hissederse tabii.
GERALD
Korkanm bu ak§amiistii olmaz Lady Hunstanton.
LADY HUNSTANTON
E yann oyleyse. Ah, babamz olsaydi Gerald, hayatim
z1 burada ziyan etmenize miisaade etmezdi. Sizi derhal
Lord Ulingworth'le gonderirdi. Lakin anneler oyle zay1f
ki. Her konuda ogullanna teslim oluyorlar. Sirf kalp
ten ibaretiz, sirf kalp. Gelin tathm, papaz evine ugrayip
korkanm hi� de iyi olmayan Bayan Daubeny nas1l diye
sormam gerek. Ba§diyakoz duruma harikulade gogiis ge
riyor, harikulade. Ondan daha tath bir e§ olamaz. Ornek
te§kil ediyor. Ho§�a kalm Gerald, annenize de en i�en
sevgilerirni iletin.
BAYAN ALLONBY
Ho§�a kahn Bay Arbuthnot.
GERALD
Giile giile.
(Lady Hunstanton ve Bayan Allonby ftkar.
Gerald oturup mektubunu gozden gefirir.)
GERALD
Ne diye imzalayabilirim ki? Ben, hi�bir isme hakki ol
mayan.
(Adzyla imzalayzp mektubu zarfa koyar,
altcisznz yazar, tam muhurlemek uzereyken
sol kapt aftltr, Bayan Arbuthnot girer.
85
Oscar Wilde
86
Onemsiz Bir Kadm
GERALD
Bu mektupta ne yazchguru tahmin edemiyor musun anne?
BAYAN ARBUTHNOT
Hayu:
GERALD
Eminim edebilirsin anne. Dii§iin, dii§iin ne yap1lmah, he
men, bir an once, oniimiizdeki birka\: giin i\:inde.
BAYAN ARBUTHNOT
Yapacak bir §ey yok.
GERALD
Lord Illingworth'e seninle evlenmek zorunda oldugunu
soylemek i\:in yazdun.
BAYAN ARBUTHNOT
Benimle evlenmek mi?
GERALD
Onu mecbur edecegim anne. Sana kar§l i§lenen bu ku
surun telafi edilmesi gerek. Kefaretinin odenmesi gerek.
Adalet belki yava§ olabilir anne, ama sonunda yerini bu
lur. Birka\: giin i\:inde Lord illingworth'iin nikahh kans1
olacaksm.
BAYAN ARBUTHNOT
Ama Gerald
GERALD
Yapmas1 i\:in 1srar edecegim. Yapmasllll saglayacagun:
Reddetmeye ciiret edemez.
BAYAN ARBlITHNOT
Ama Gerald, reddeden benim. Ben Lord Illingworth'le
evlenmeyecegim.
GERALD
Evlenmeyecek misin? Anne!
BAYAN ARBUTHNOT
Evlenmeyecegim.
GERALD
Fakat anlarmyorsun: Senin iyiligin i\:in soyliiyorum, ken
dim i\:in degil. Bu evWik, bu zorunlu evlilik, bu gayet a\:ik
87
Oscar Wilde
88
Onemsiz Bir Kadin
89
Oscar Wilde
90
Onemsiz Bir Kadzn
92
Onemsiz Bir Kadm
BAYAN ARBUTIINOT
Hayir, benim i�in degil. Benim i�in diinya avu� i�i kadar,
bastlgun yerlerde de dikenler var.
HESTER
Oyle olmayacak. Bir yerlerde ye§il vadiler ve serin sular
bulacaga, aglarsak da, olsun, birlikte aglayacaga. ikirniz
de bu adanu sevrniyor muyuz?
GERALD
Hester!
HESTER
( Onu durduran bir jestle.)
Hayir, hayrr! Bu kadmcaga1 da sevmedigin siirece beni
sevmen imkansiz! 0 senin i�in daha yiice degilse, bana
gosterecegin saygmm manas1 yak. Onda viicut bulan,
tiim kadmhgm §ehit edili§i. Yalruz o degil, onun varhgm
da her birirniz yara ahyoruz.
GERALD
Hester, Hester ne yapmahyun?
HESTER
Baban olan adama saygi duyuyor musun?
GERALD
Saygi duymak nu? Ondan igreniyorum! Rezil bir adam.
HESTER
Diin gece beni ondan kurtard1g111 i�in te§ekkiir ederim.
GERALD
Ah, onda ne var ki, seni kurtarmak i�in camnu veririm.
Fakat bana §imdi ne yapacagun1 soylerniyorsun!
HESTER
Beni kurtard1g111 i�in sana te§ekkiir etmedim mi?
GERALD
Ama ne yapmahyun?
HESTER
Kendi vicdaruna dam§, benimkine degil. Benim kurtara
bilecegim veya utandrrabilecegim bir annem olmad1 hi�.
93
Oscar Wilde
BAYAN ARBUTHNOT
C::ok katJ. o- �ok kat1. Brrakm gideyim.
GERALD
(Htzla gelip annesinin ba§ucunda diz foker.)
Anne beni affet: Kabahat benim.
BAYAN ARBUTHNOT
Ellerimi opme: Soguk. Kalbim de buz gibi: C::iinkii kmldi.
HESTER
Ah oyle demeyin. Kalpler yaralandik(j:a ya§ar. Zevk
ler bir kalbi ta§a (j:evirebilir, zenginlik nasrr tutturabilir,
fakat iiziintii- ah iiziintii onu krramaz. Zaten artik ne
iiziintiiniiz olabilir ki? �u anda onun i(j:in daha once ol
dugunuzdan (j:Ok daha degerlisiniz, zaten degerliydiniz.
Ah, zaten nas1l degerli oldunuz her zaman . . Liitfen ona
.
§efkat gosterin.
GERALD
Sen benim hem annem hem babamsm. Ba§ka ebeveyne
ihtiyac1m yok. Soylediklerim senin i(j:indi, sadece senin
i(j:in. Ah, bir §ey soyle anne. Bir sevgiyi bulurken digerini
mi kaybettim? Sakm oyle deme. Ah anne, nas1l ac1ma
s1zsm.
(Kalkar ve htfktrtklara bogularak
kendini kanepeye atar.)
BAYAN ARBUTHNOT
(Hester'a.)
Fakat ger(j:ekten bir sevgi daha buldu mu?
HESTER
Onu hep sevdim, biliyorsunuz.
BAYAN ARBUTHNOT
Ama biz pek yoksuluz.
HESTER
Sevilen kim yoksul olmu§? Hth, hi(j: kimse. Nefret ediyo
rurn servetimden. Servetim bir yiik. Bunu benimle pay
la§masma izin verin.
94
Onemsiz Bir Kadzn
BAYAN ARBUTI-INOT
Fakat biz utan\ i\indeyiz. Yerimiz W§lanrru§lann arasm
da. Gerald'm bir isrni yok. Anne babalarm giinahnun ce
zasm1 \Ocuklan \ekmelidir. Bu Tann'nm yasas1.
HESTER
Yamldrm. Tann'nm tek bir yasas1 var, o da Sevgi.
BAYAN ARBUTI-INOT
(Kalkar, Hester'tn elinden tutar, Gerald'tn kanepede
kafast ellerinin arasmda gomulu yatttgt tarafa dogru
yaVa§fa gider. Ona dokunur, Gerald ba§tnt kaldmp
bakar.)
Gerald sana bir baba veremem, ama sana bir e§ getirdim.
GERALD
Anne hen ne onu hak ediyorum, ne seni.
BAYAN ARBUTI-INOT
Once o geliyorsa hak etmi§sin demektir Gerald. Uzakla
ra gittiginizde... onunla... birlikte- ah beni de dii§iiniin
ara ma. Beni unutmaym. Dua ettiginizde benim i\in de
edin. En mutlu oldugumuz zamanlarda dua etmemiz ge
rek, sen de \Ok mutlu olacaksm Gerald.
HESTER
Ah, bizi brrakmay1 dii§iinmiiyorsunuz ya?
GERALD
Anne, bizi birakamazsm.
BAYAN ARBUTI-INOT
Size utan\ veririm!
GERALD
Anne!
BAYAN ARBUTI-INOT
Kisa bir siire i\in oyleyse. Sonra eger beni kabul ederse
niz, her zaman yarnruzda olurum.
HESTER
(Bayan Arbuthnot'a.)
Haydi bizimle bah\eye gelin.
95
Oscar Wilde
BAYAN ARBUTHNOT
Daha sonra, daha sonra.
(Hester ve Gerald sahneden ftkar. Bayan Arbuthnot
soldaki kapzya dogru gider. Sominenin ustiindeki
aynanm kar�tstnda durur ve bakar.
Sag kapzdan Alice girer. )
ALICE
Harumefendi, sizi gormek isteyen bir bey var.
BAYAN ARBUTHNOT
Evde olrnadtglllll soyle. Kart1 goreyim.
(Tepsiden kartt altr ve bakar.)
Onu gormeyecegimi soyle.
(Lord Illingworth girer. Bayan Arbuthnot onu aynada
goru.p irkilir, ama arkastnt donmez. Alice ftkar.)
Bugiin bana soyleyecek neyin olabilir George Harford?
Soyleyebilecegin hicrbir §ey yok. Bu evden derhal cr1kip
gitrnelisin.
LORD ILLINGWORlH
Rachel, Gerald arttk ikirnizin dururnunu oldugu gibi bi
liyor, bu sayede iicriirniize de uyan bir diizenleme yap1-
labilir. Seni temin ederim bende babalann en tathsllli ve
comertini bulacak.
BAYAN ARBUTHNOT
Oglum her an gelebilir. Diin gece seni kurtardim. Bu kez
kurtaramayabilirim. Oglum onurumun zedeleni§ini de
rinden, son derece derinden hissediyor. Gitmen icrin yal
vanyorum.
LORD ILLINGWORlH
( Oturarak. )
Diin gece her acr1dan crok talihsizdi. 0 §ap§al bagnaz kiz
sadece onu opmek istedigim icrin hadise crikard1. Bir opii
ciigiin ne zarar1 var?
BAYAN ARBUTHNOT
(Donerek. )
96
Onemsiz Bir Kadm
97
Oscar Wilde
98
Onemsiz Bir Kadm
LORD ILLINGWORTH
C::ok kattla§ml§Slll Rachel.
BAYAN ARBUTHNOT
Bir zamanlar fazla zay1ftrm. Ne mutlu ki degi§tim.
LORD ILLINGWORTH
0 zamanlar �ok gen�im. Biz erkekler hayat1 �ok erken
tarnyoruz.
BAYAN ARBUTHNOT
Biz kadinlarsa hayat1 �ok ge� tarnyoruz. Kadmlar ve er
kekler arasmdaki fark bu.
(Bir sessizlik olur.)
LORD ILLINGWORTH
Rachel ben oglumu istiyorum. Param artik onun i§ine
yaramayacak olabilir, ben art1k onun i§ine yaramayacak
olabilirim, ama oglwnu istiyorum. Bizi bir araya getir
Rachel. Eger istersen yapabilirsin bunu.
(Masadaki mektubu goritr.)
BAYAN ARBUTHNOT
Oglumun hayatmda sana yer yok. Seninle ilgilenmiyor.
LORD ILLINGWORTH
0 halde neden bana yaz1yor?
BAYAN ARBUTHNOT
Ne demek istiyorsun?
LORD ILLINGWORTH
Bu mektup nedir?
(Mektubu altr.)
BAYAN ARBUTHNOT
0- bir §ey degil. Bana ver.
LORD ILLINGWORTH
Bana yaziliru§.
BAYAN ARBUTHNOT
A�mayacaksm. Onu a�marn yasakliyorwn.
LORD ILLINGWORTH
Ostelik Gerald'm el yaz1s1yla.
99
Oscar Wilde
BAYAN ARBUIHNOT
Gonderilrneyecekti. Bu sabah beni gormeden once yaz
chgi bir mektup. Fakat §imdi yazd1gina pi§man, �ok pi§
man. A�mayacaksm. Ver onu bana.
LORD ILLINGWORTH
Mektup bana ait.
(A!(ar, oturur ve yava§fa okur. Bayan Arbuthnot
butii.n bu sure boyunca onu izler.)
Bu mektubu okudun sarunm Rachel?
BAYAN ARBUIHNOT
Hayu.
LORD ILLINGWORTH
Ne yazd1gtru biliyorsun?
BAYAN ARBUTHNOT
Evet!
LORD ILLINGWORTH
Oglamn soylediklerinde hakh oldugunu bir an i�in bile
kabul etmiyorum. Seninle evlenmenin herhangi bir bi
�imde gorevirn oldugunu kabul enniyorum. Tamam1ru
reddediyorum. Fakat oglumu geri kazanmak i�in ha
zurm- evet Rachel, seninle evlenmeye- ve sana e§imin
hakk1 olan iltifat ve hiirmette kusur etmemeye hazmm.
Seninle diledigin an evlenebilirim. Seref sozii veriyorum.
BAYAN ARBUTHNOT
Bu sozii bana daha once bir kez daha verdin ve sonra
tutmadm.
LORD ILLINGWORTH
Bu sefer sozfunii yerine getirecegim. Oglumu en az se
nin kadar sevdigimi sana gosterecegim. \:iinkii seninle
evlendigimde Rachel, vazge�mem gereken baz1 emelle
rim var. Yiiksek emeller hem de, eger bir emel yiiksek
olabilirse.
BAYAN ARBUTHNOT
Sizinle evlenmeyi reddediyorum Lord illingworth.
1 00
Onemsiz Bir Kadm
LORD ILLINGWORTH
Ciddi misin?
BAYAN ARBUTHNOT
Evet.
LORD ILLINGWORTH
Bana sebeplerini soyle. Ne olabilii; pek merak ediyorwn.
BAYAN ARBUTHNOT
Sebeplerimi �oktan ogluma a�tl<ladun.
LORD ILLINGWORTH
Herhalde a§m duygusal sebeplerdi, degil mi? Siz kadmlar
hayatl duygulanmzla ve duygulanmz i�in ya§1yorsunuz.
Bir hayat felsefeniz yok.
BAYAN ARBUTHNOT
Hakhsm. Biz kadmlar duygularllDlZla ve duygulanm1z
i�in ya§1yoruz. TutkularllDlzla ve tutkulanmiz i�in de
mek daha yerinde olur. Benim iki tutkum var Lord Il
lingworth: Ona olan sevgim, size olan nefretim. Bunlan
ofdiirmek imkanSIZ. ik.isi birbirini besfiyor.
LORD ILLINGWORTH
Karde§ olarak nefrete ihtiya� duyan ne bi�im bir sevgi bu?
BAYAN ARBUTHNOT
Benim Gerald'a olan sevgim boyle bir sevgi. Bunun koti.i
oldugunu mu dii§iiniiyorsunuz? Evet feci bir §ey. Biiti.in
sevgiler oyle. Biitiin sevgiler bir trajedi. Bir zamanlar sizi
sevmi§tim Lord Illingworth. Ah bir kadm i�in ne biiyiik
bir trajedi sizi sevmi§ olmak!
LORD ILLINGWORTH
Yani ger�ekten benimle evlenmeyi reddediyorsun?
BAYAN ARBUTHNOT
Evet.
LORD ILLINGWORTH
Benden nefret ettigin i�in?
BAYAN ARBUTHNOT
Evet.
101
Oscar Wilde
LORD ILLINGWORlH
Peki ya oglwn, senin gibi benden nefret ediyor mu?
BAYAN ARBUTHNOT
Hay1r.
LORD ILLINGWORlH
Buna sevindim Rachel.
BAYAN ARBUTHNOT
igreniyor sadece.
LORD ILLINGWORlH
Ne yazik! Onun a<;1smdan yaz1k demek istedim.
BAYAN ARBUTHNOT
Yarnlgtya dii�me George. C::ocuklar anne babalarrm se
verek ba§larlar. Bir siire sonra onlan yargtlarlar. Nadiren
affedei; hatta hi<; affetmezler.
LORD ILLINGWORlH
(Mektubu yeni ba§tan, fOk yava§ bir §ekilde okur.)
Bu mektubu, bu giizel, ate§li mektubu yazrm§ olan <;ocugu
ne gerek<;eler sunarak kendi babas1yla, oz evladmm baba
s1yla evlenmemen gerektigine inandrrdiguu sorabilir miyim?
BAYAN ARBUTHNOT
Bunu gormesini saglayan ben degildim. Bir ba§kas1yd1.
LORD ILLINGWORTH
Hangi fin-de-siecle9 insan?
BAYAN ARBUTHNOT
Bagnaz olan, Lord Illingworth.
(Bir sessizlik.)
LORD ILLINGWORlH
(Yuzunu buru§turur, sonra yava§f11 ayaga kalkar,
§apkastyla eldivenlerinin durdugu masaya gider,
Bayan Arbuthnot masantn yaktntndadtr.
Lord Illingworth eldivenin tekini altr
ve giymeye ba§lar.)
Oyleyse burada yapabilecegim pek bir §ey yok Rachel.
9 Fin-de-siecle (Fr.): "Bir o;:agm sonu" anlanuna gelen deyim genellikle 19. yiiz
yilin sonu io;:in kullaruhr. (o;:.n.)
1 02
Onemsiz Bir Kadm
BAYAN ARBUTIINOT
Hi�bir §ey yok.
LORD ILLINGWORTH
Veda bu, degil mi?
BAYAN ARBUTIINOT
Urnarun bu defa sonsuza dek Lord lliingworth.
LORD ILLINGWORTH
Ne tuhaf! Su an tarn yirrni sene once beni terk ettigin
gece goriindiigun gibi goriiniiyorsun. Dudaklamun §ek
li tarn olarak aym. Yemin ederirn Rachel, hi�bir kadm
beni senin sevdigin gibi sevrnedi. Neden dersen, sen
kendini ne istersern yapabilecegim bir �i�ek gibi verdin.
Oyuncaklarm en giizeliydin, kii�iik ka�amaklarm en bii
yiileyicisi...
(Saatini ftkartr. )
ikiye �eyrek var! Hunstanton'a yollanmahyun. Seni ora
da tekrar gorebilecegimi sanm1yorum. Ozgiiniim, ger
�ekten iizgiiniim. Sizinle kendi seviyemden insanlar ara
smda kar§tla§mak �ok matrak bir deneyim oldu, iistelik
gayet ciddi bir mesele haline getirdiniz, biri metresim,
digeri-
(Bayan Arbuthnot eldiveni altp Lord Illingworth'un
yuzune farpar. Lord Illingworth irkilir.
Bu hakaret kar§zsmda afallamt§ttr.
Kendini toparlar ve pencereye gidip ogluna bakar.
if gefirir, odadan ftkar.)
BAYAN ARBUTIINOT
(Htfktrtklara bogularak koltuga dii§er.)
Soyleyecekti. O sozii soyleyecekti.
(Bahfeden Gerald ve Hester girer.)
GERALD
Eh camm annecigim. Bakttk dt§an gelmiyorsun. Biz de
seni almaya i�eri geldik. Anne aglam1yordun ya?
( Yamnda diz faker.)
1 03
Oscar Wilde
BAYAN AREUTHNOT
Oglurn! Oglurn! Oglurn!
( Oglunun saflartnt ok§ar.)
HESTER
( Yanlartna gelir.)
Hem artik iki evladuuz var. Kmruz olrnama miisaade eder
seniz?
BAYAN .AREUillNOT
(Ba§tnt kaldmp ona bakar.)
Anne olarak beni se�er miydiniz?
HESTER
Bugiine dek tarnd1gun biitiin kadmlar arasmdan sizi se
�erdim.
(Birbirinin beline sartfmt§ olarak bahfeye aft/an
kaptya dogru ilerlerler. Gerald §apkasmt almak
ifin sol taraftaki masaya gider. Donerken yerde
Lord Jllingworth'un eldivenini gorii.p a!tr.)
GERALD
Anne, bu kimin eldiveni? Bir ziyaret�in varmt§. Kimdi?
BAYAN AREUillNOT
(Arkastnt doner.)
Ah, hi� kimse. Ozel biri degil. Onemsiz bir adam.
104
Oscar Wilde (1 854-1 900): lrlandali dahi yazar
Victoria doneminde edebi zekasz, ince alayczl1g1 ve
szra dt§t ya§ant1s1yla 1 9 . yiizyzl estetizm hareketinin
Britanya'daki en tanmmt? temsilcisi haline geldi. $iir,
oykii ve oyunlarmm yam szra Dorian Gray'in Portresi
adlz romamyla iin kazandz. D onemin kat1 ahlak
anlayt$tntn sonucu olarak cinsel yonelimi nedeniyle
yargt!amp ik i yt! hapse mahkum edildi. Reading
Zindam Balad1 adlt $iir ve oliimiinden sonra
De Profundis adzyla yayzmlanan uzun mektubu bu
szrada yazmt§ttr. Ciddi Olmanm Onemi ile birlikte
en tanmmt$ oyunlari arasmda yer alan
Onemsiz Bir Kadm yazarm zenginlik ve yoksulluk,
a§k ve evlilik, masumiyet ve erdem konusunda
donemin muhafazakar zihniyetine kar?t tavzr ali§tntn
dikkat r;.ekici bir ornegidir. Oscar Wilde
ozgiirliige kaVU§tuktan iir;. yzl sonra Paris'te
yoksulluk ir;.inde oldii.
I I
9 786053 328261
KDV dahil fiyat1
10 TL