Tác động của các biện pháp SPS đối với doanh nghiệp Việt Nam:

Tác động tích cực:

 Nâng cao chất lượng sản phẩm, khuyến khích các doanh nghiệp nhận thức
đúng tầm quan trọng của việc kiểm soát chất lượng nguyên vật liệu:
 Việc đáp ứng các tiêu chuẩn SPS giúp doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản
phẩm, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
 Nó đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư cả về chiều sâu và chiều rộng,qua đó gia tăng
lợi thế cạnh tranh của hàng xuất khẩu Việt Nam vào các thị trường. Vì vậy Chính
phủ và các doanh nghiệp của Việt Nam đều cố gắng thúc đẩy xuất khẩu thông qua
đổi mới sản xuất, tăng cường đầu tư vào quản lý và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Qua đó, SPS khuyến khích việc cải thiện khả năng cạnh tranh, chất lượng, hình
ảnh và uy tín của xuất khẩu Việt Nam không chỉ sang các thị trường Nhật Bản,
Hoa Kỳ và EU mà cả các thị trường khác trên thế giới.

 Tăng cường niềm tin của người tiêu dùng: Sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn
SPS đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, tạo
dựng niềm tin với thị trường. Vì nó sẽ:
 Cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ: Chất lượng sản phẩm và dịch vụ là yếu
tố quan trọng nhất để xây dựng niềm tin của người tiêu dùng. Doanh nghiệp cần
cam kết cung cấp sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu và mong
đợi của khách hàng.
 Đảm bảo tính minh bạch và trung thực: Doanh nghiệp cần cung cấp thông tin đầy
đủ, chính xác và minh bạch về sản phẩm, dịch vụ, giá cả và các hoạt động kinh
doanh của mình. Việc lừa dối hoặc che giấu thông tin có thể làm giảm niềm tin
của người tiêu dùng.
 Tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng: Doanh nghiệp cần xây dựng mối
quan hệ tốt đẹp với khách hàng bằng cách lắng nghe ý kiến phản hồi của họ, giải
quyết khiếu nại một cách hiệu quả và cung cấp dịch vụ khách hàng tốt.
 Tăng cường nhận thức thương hiệu: Doanh nghiệp cần xây dựng thương hiệu
mạnh thông qua các hoạt động marketing và quảng cáo hiệu quả. Một thương hiệu
mạnh sẽ giúp tăng cường niềm tin của người tiêu dùng.

 Mở rộng thị trường xuất khẩu:

 Việc tuân thủ các quy định SPS giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận được nhiều
thị trường xuất khẩu mới, đặc biệt là các thị trường phát triển.
  Trong những năm gần đây, nhờ vào các chương trình hợp tác giữa Việt Nam và
Nhật Bản, các điểm bất lợi trong phương thức sản xuất của nông dân Việt Nam
như quy mô nhỏ, chất lượng không phù hợp, thiếu kỹ thuật bảo quản đã được cải
thiện phần nào. Cụ thể, Nhật Bản đã giúp Việt Nam nâng cấp các cơ sở đào tạo
cho các cán bộ nông nghiệp, tài trợ các chương trình kỹ thuật nâng cao cho các
hợp tác xã nông nghiệp, hợp tác xã cây ăn quả, hỗ trợ các đề xuất về hạt giống lúa,
v.v. Ngoài ra, một số công ty Nhật Bản còn giới thiệu các giống lúa của họ để
trồng tại Việt Nam và bán cho các nhà hàng hoặc nhập khẩu vào các thị trường
phục vụ người Nhật. Hiện nay, chương trình hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và
vừa trong ngành da giày đã được thực hiện với sự hỗ trợ từ dự án MUTRAP.

 Thúc đẩy sự thay đổi tư duy:

 Tư duy về chất lượng sản phẩm: đối mặt với các rào cản kỹ thuật của các nước
nhập khẩu, các nhà xuất khẩu Việt Nam phải thay đổi tư duy từ việc chỉ tập trung
vào hình thức bên ngoài của sản phẩm sang chú ý hơn đến chất lượng thực sự của
sản phẩm; từ chất lượng sản phẩm sang cả quá trình sản xuất và chất lượng sản
phẩm; từ ưu tiên lợi ích kinh tế sang cân bằng lợi ích kinh tế và lợi ích của người
tiêu dùng.
 Chủ động hơn trong việc nắm bắt và đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật Nhiều doanh
nghiệp Việt Nam đã nhận thức rằng hệ thống phải đáp ứng các tiêu chuẩn của thị
trường để tồn tại và phát triển. Vì vậy, các doanh nghiệp có quy trình sản xuất
khép kín chủ động để giảm chi phí, xác định các thị trường, nghiên cứu về các thủ
tục và tiêu chuẩn, đầu tư vào công nghệ để đáp ứng các tiêu chuẩn, v.v.,.
Tác động tiêu cực:

 Tăng chi phí sản xuất: Doanh nghiệp phải đầu tư vào hệ thống quản lý chất
lượng, trang thiết bị, đào tạo nhân viên để đáp ứng các tiêu chuẩn SPS, dẫn đến chi
phí sản xuất tăng cao.Nó bao gồm:
 Tăng giá nguyên vật liệu: Giá nguyên vật liệu đầu vào tăng lên sẽ khiến chi phí
sản xuất tăng cao.
 Tăng lương nhân công: Chi phí nhân công là một phần quan trọng trong chi phí
sản xuất. Việc tăng lương cho người lao động sẽ khiến chi phí sản xuất tăng lên.
 Tăng chi phí đầu tư: Doanh nghiệp đầu tư vào máy móc, thiết bị, nhà xưởng…
cũng sẽ làm tăng chi phí sản xuất.

 Rào cản thương mại: Các quy định SPS có thể trở thành rào cản thương mại, gây
khó khăn cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc xuất khẩu sản phẩm.
  Hiện nay, các doanh nghiệp của Việt Nam chủ yếu là gia công hàng hóa để xuất
khẩu. Do đó, họ chủ yếu thụ động đáp ứng các tiêu chuẩn của khách hàng và
không chủ động đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật của các thị trường truyền thống
cũng như các thị trường tiềm năng.
 Hơn nữa, khi xuất khẩu vào một thị trường với tiêu chuẩn kỹ thuật trung bình, các
doanh nghiệp Việt Nam có xu hướng chấp nhận các tiêu chuẩn thấp hơn, dẫn đến
lợi nhuận thấp. Họ không tìm ra giải pháp hợp lý hóa các nguồn lực hoặc có tầm
nhìn cao hơn để cải thiện tiêu chuẩn sản phẩm, đáp ứng đòi hỏi cao của thị trường
và đạt được nhiều lợi nhuận hơn.
 Một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện,
điện thoại di động ... chủ yếu là sản phẩm của các doanh nghiệp FDI. Các sản
phẩm này được sản xuất theo một quy trình chặt chẽ và đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ
thuật cao nên không phải đối mặt với các rào cản thương mại liên quan đến các
tiêu chuẩn kỹ thuật. Tuy nhiên, các doanh nghiệp xuất khẩu điện tử trong nước,
đặc biệt là các mặt hàng sản xuất tại Việt Nam sẽ gặp thách thức. Sự tăng trưởng
mạnh mẽ về sản xuất thiết bị điện tử cũng tạo ra cơ hội cho các công ty nhỏ trong
nước cung cấp dịch vụ hoặc phụ tùng cho các doanh nghiệp lớn.

 Thiếu hụt thông tin: Doanh nghiệp Việt Nam thường thiếu thông tin về các quy
định SPS của các thị trường xuất khẩu, dẫn đến việc không tuân thủ các quy định
này và ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu, Như là:

 Hạn chế về khả năng tiếp cận thông tin: Doanh nghiệp hoặc cá nhân có thể không
có khả năng tiếp cận thông tin do thiếu nguồn lực, kỹ năng hoặc công nghệ.
 Sự kiểm duyệt thông tin: Chính phủ hoặc các tổ chức khác có thể kiểm duyệt
thông tin, hạn chế việc tiếp cận thông tin của người dân.
 Sự lan truyền thông tin sai lệch: Thông tin sai lệch có thể được lan truyền một
cách nhanh chóng trên mạng xã hội và các phương tiện truyền thông, gây khó
khăn cho việc xác định thông tin chính xác.

Thực tiễn doanh nghiệp Việt Nam đã làm để vượt qua rào cản SPS:
 Nâng cao nhận thức:

 Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn năm 2022:
o 85% doanh nghiệp xuất khẩu nông sản đã tham gia các khóa đào tạo về
SPS.
 o 92% doanh nghiệp biết cách tìm kiếm thông tin về quy định SPS của thị
trường xuất khẩu.
o 75% doanh nghiệp thường xuyên cập nhật thông tin về thay đổi quy
định SPS.

 Tuân thủ quy định:

 Theo báo cáo của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam năm 2021:
o 65% doanh nghiệp xuất khẩu đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng
như HACCP, ISO 22000.
o 55% doanh nghiệp đã đầu tư vào trang thiết bị, công nghệ để đáp ứng
tiêu chuẩn SPS.
o 98% doanh nghiệp thực hiện kiểm tra chất lượng sản phẩm trước khi
xuất khẩu.

 Hợp tác:

 Theo số liệu của Bộ Công Thương năm 2020:

o Hơn 1.200 doanh nghiệp đã được hỗ trợ tuân thủ các quy định SPS.
o 600 doanh nghiệp đã được tư vấn bởi các tổ chức quốc tế về SPS.
o 400 doanh nghiệp tham gia các hiệp hội ngành hàng để chia sẻ kinh
nghiệm về SPS.

 Một số ví dụ cụ thể:

a, Công ty CP Vinamilk:

 Vinamilk đã đầu tư vào hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế
ISO 9001:2015 và HACCP.
 Vinamilk thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo về SPS cho cán bộ, nhân
viên.
 Vinamilk đã hợp tác với các tổ chức quốc tế như Tổ chức Y tế Thế giới
(WHO) và Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc (FAO) để cập nhật thông tin
về các quy định SPS.
 Vinamilk đã tận dụng hỗ trợ từ chính phủ như chương trình hỗ trợ đào tạo về
SPS của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.

Kết quả:

 Nhờ những nỗ lực trên, Vinamilk đã xuất khẩu sản phẩm sang hơn 50 quốc gia
trên thế giới.
 Vinamilk là một trong những doanh nghiệp sữa hàng đầu Việt Nam và là
thương hiệu sữa Việt Nam đầu tiên được cấp chứng nhận GlobalG.A.P.
b, Công ty CP Thực phẩm Sao Ta:

 Sao Ta đã đầu tư vào hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế ISO
9001:2015, HACCP và BRC.
 Sao Ta thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo về SPS cho cán bộ, nhân viên.
 Sao Ta đã hợp tác với các tổ chức quốc tế như Tổ chức Nông Lương Liên Hợp
Quốc (FAO) và Hiệp hội Chăn nuôi Gia cầm Hoa Kỳ (USAPEEC) để cập nhật
thông tin về các quy định SPS.
 Sao Ta đã tận dụng hỗ trợ từ chính phủ như chương trình hỗ trợ xúc tiến
thương mại của Bộ Công Thương.

Kết quả:

 Nhờ những nỗ lực trên, Sao Ta đã xuất khẩu sản phẩm sang hơn 40 quốc gia
trên thế giới.
 Sao Ta là một trong những doanh nghiệp chế biến thịt hàng đầu Việt Nam và là
doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên xuất khẩu thịt gà sang Nhật Bản.

c, Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu Bến Tre:

 Bến Tre đã đầu tư vào hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế ISO
9001:2015 và HACCP.
 Bến Tre thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo về SPS cho cán bộ, nhân viên.
 Bến Tre đã hợp tác với các tổ chức quốc tế như Tổ chức Nông Lương Liên
Hợp Quốc (FAO) và Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) để cập nhật thông
tin về các quy định SPS.
 Bến Tre đã tận dụng hỗ trợ từ chính phủ như chương trình hỗ trợ đào tạo về
SPS của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.

Kết quả:

 Nhờ những nỗ lực trên, Bến Tre đã xuất khẩu sản phẩm sang hơn 60 quốc gia
trên thế giới.
 Bến Tre là một trong những doanh nghiệp xuất khẩu trái cây hàng đầu Việt
Nam và là doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên xuất khẩu dừa sang Hoa Kỳ.

Ngoài ra, còn có nhiều doanh nghiệp Việt Nam khác đã thành công trong việc vượt
qua rào cản SPS như:

 Công ty CP Thực phẩm Trung An

 Công ty CP Chế biến Thực phẩm và Xuất nhập khẩu Vinaca
 Công ty CP Miền Nam
 Công ty CP Gỗ Trường Thành
  Hiệu quả:

 Theo số liệu của Tổng cục Thống kê năm 2022:

o Kim ngạch xuất khẩu nông sản năm 2022 đạt 52 tỷ USD, tăng 12% so
với năm 2021.
o 92% sản phẩm nông sản xuất khẩu của Việt Nam đáp ứng các quy định
SPS của thị trường xuất khẩu.

 Kết luận:
Doanh nghiệp Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong việc vượt qua rào cản SPS và
đã đạt được nhiều thành công. Để tiếp tục nâng cao khả năng cạnh tranh trên
thị trường quốc tế, doanh nghiệp cần tiếp tục đầu tư vào hệ thống quản lý chất
lượng, đào tạo nhân viên, hợp tác với các tổ chức quốc tế và tận dụng hỗ trợ từ
chính phủ.

Nguồn:

 Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn: https://www.mard.gov.vn/

Bộ Công Thương: https://www.moit.gov.vn/

 Tổng cục Thống kê: https://www.gso.gov.vn/