ILT102U-YENİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ

Ünite 2: Akıllı Televizyonlar ve IPTV

Giriş televizyon kanallarının, bankaların veya sosyal

İletişim teknolojilerinin tarihine bakıldığında icat edildiği
günden itibaren popülerliğini yitirmemiş araçlardan biri
televizyondur. Hane teknolojisi olarak yaşamımıza giren
ve kitleleri kendisine bağımlı kılan en önemli iletişim
araçlarından biri olarak da popülerliğini sürdürmeye
devam etmektedir. 1920’lerde başlayan hareketli görüntü
aktarımı, 1950’lerde renk olgusunun eklenmesiyle
gelişimini sürdürmüştür. Televizyon alıcı sistemlerindeki
gelişimin yanı sıra yayıncılık alanındaki gelişmelerin de
sürmesi yeniçağın popüler teknolojisi olarak varlığını
korumasına destek sağlamıştır. Günümüzde geleneksel
televizyon izleme deneyimleri giderek değişmektedir.
Dijitalleşmenin etkisi ve internet teknolojisiyle
yakınsamanın (yöndeşmenin) sonucu olarak
televizyondaki geleneksel izleme anlayışı da değişmiştir.
Televizyon alıcılarının başlangıçta fiziksel olarak
değişimi, sonrasında ise barındırdığı özelliklerin değişimi,
bugün bu popüler kitle iletişim aracının farklı kullanımlara
da hitap etmesine olanak tanımaktadır.
Bu bölümde akıllı televizyon ve IPTV teknolojisindeki
gelişmelerin neler olduğu, sunduğu hizmetler ve özellikler
sizlere anlatılacaktır.
Akıllı Televizyon Nedir?
Akıllı televizyon kısaca, televizyon alıcısı üzerinden
internete bağlanmaya ve özel geliştirilmiş uygulamaların
kullanılmasına fırsat tanıyan televizyon olarak
tanımlanabilir. Bu tür televizyonlar, tıpkı bir bilgisayar,
tablet veya cep telefonu gibi işletim sistemlerine
sahiptirler. Akıllı televizyonlar, internet bağlantısı ile
sosyal medya uygulamalarının kullanılmasına, internette
arama yapılabilmesine, oyun oynanabilmesine, alışveriş
yapılabilmesine ve daha birçok hizmete, internet bağlantısı
olan herhangi bir bilgisayar gibi izin vermektedir. Akıllı
televizyonlarda bu tür hizmetlerden yararlanmak için
geliştirilen arayüz ile televizyon kullanıcısının zaman
bağımsız olarak istediği anda gereksinim duyduğu ek
bilgiye erişimi akıllı televizyon ile mümkün olmaktadır.
Akıllı televizyon kullanıcılarına sunulan bu özelliklerin
arasında cep telefonu, tablet veya bir bilgisayardan USB
ile görüntü aktarımı, PVR özelliği ile herhangi bir
televizyon yayınının ayrı bir cihaza ihtiyaç olmadan video
olarak kaydedilmesi vardır. Hareket veya ses komutlarıyla
televizyonun kontrol edilmesi, video konferans sistemi,
akıllı televizyonlar için hazırlanmış uygulamaları
kullanabilme gibi özellikleri de sayabilmekteyiz.
• USB üzerinden video oynatma: Akıllı
televizyonların temel olanaklarından biridir.
Günümüzde oldukça geniş format olanakları
sunmaktadır.
• Uygulamalar ve oyunlar: Televizyon üzerinden
bireysel veya karşılıklı olarak oynanabilecek
oyun uygulamaları, akıllı televizyonlar için
geliştirilmiş hizmetlerden biridir. Aynı zamanda
medya ortamlarının da kullanılabileceği
uygulamalara akıllı televizyon aracılığıyla erişim
mümkündür.
• PVR (Personal Video Recorder): Kişisel video
kaydedici olarak tanımlayacağımız bu özellik,
akıllı televizyonlarda ayrı bir cihaz kullanmadan
televizyonda yayınlanan bir programı, filmi
kısacası yayınları kaydetme olanağını ifade
etmektedir.
• Hareket ve sesli denetim: Bu özellik, klasik
uzaktan kumandayı kullanmadan akıllı
televizyonun etkileşim olanaklarını
kullanabilmeye, kontrol etmeye izin veren
özelliktir.
• Sosyal ağlar: Akıllı televizyonlar için
geliştirilmiş arayüz tasarımlarında sosyal medya
uygulamalarına kullanıcıların erişmesine izin
veren sistemlerdir. Böylelikle kullanıcılar kişisel
sosyal medya hesaplarına büyük ekran üzerinden
erişim sağlayabilmektedirler.
Akıllı Televizyonlarda Kullanılan İşletim Sistemleri
Günümüzde akıllı televizyon üretim piyasasında egemen
olan üretici firmalar tarafından geliştirilen 3 temel işletim
sistemi kullanılmaktadır. Bunlar Android, WebOS ve son
yıllarda Android’in yerini almaya başlayan Tizen işletim
sistemleridir.
Android: Linux tabanlı işletim sistemidir. 2009 yılında 1.1
sürümü ile kullanıcıya ulaşan bir işletim sistemidir ve
günümüze kadar da yeni sürümler ve güncellemeler ile
gelişimini sürdürmüştür. Android işletim sistemi 2016
yılında 7.0 sürümü ile kullanıcılarına çoklu görev
(multitasking), çoklu dokunuş (multi-touch) ve Flash
desteği sunmaya başlamıştır. Android işletim sistemine
sahip akıllı televizyonlar, en genel anlamıyla televizyon
ekranı üzerinde özelleştirilmiş Android sürümü ile
televizyon programlarına, akış hizmetlerine, uygulamalara
ve oyunlara ulaşma olanağını televizyon kullanıcısına
sunan bir sistemdir. Android işletim sistemine sahip akıllı
televizyonların sahip olduğu diğer özellikleri kısaca şöyle
sıralayabiliriz; Sesli arama özelliği, Uygulama yükleme ve
Çoklu oyun (multi-player).
WEbOS: 3.0, 4 çekirdek işlemciyle desteklenmektedir.
LG tarafından kullanılan işletim sistemidir. Akıllı
televizyon kullanıcılarına eşsiz bir kullanım deneyimi
sağlayacağı ifade edilen işletim sisteminin yeni sürümleri
de geliştirilmeye devam etmektedir. Sihirli zoom, sihirli
mobil bağlantı ve sihirli kumanda özellikleriyle televizyon
kullanıcısı deneyimlerini daha üst düzeye çıkarmaktadır.
Sihirli zoom ile kullanıcıların görüntü kalitesinde kayıp
yaşamadan istedikleri nesnelere, harflere ve metinlere
yakınlaştırma yapabilmeleri sağlanmaktadır. Sihirli
Kumanda ise setüstü kutuların (set-top boxes - STB)
kontrolünü kolaylaştırmak amacıyla geliştirilmiş uzaktan
kumanda cihazıdır.

1
 ILT102U-YENİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ
Ünite 2: Akıllı Televizyonlar ve IPTV
Tizen: Akıllı saatlerde kullanılan sistemin akıllı
televizyonlara uygulanmasıdır. Linux tabanlı bir işletim
sistemidir. İşletim sistemleri arasındaki rekabete
bakıldığında yıllarca Android sistem ve iOS arasında ciddi
bir mücadelenin sürdüğünü takip etmişsinizdir. Android
bu mücadelesini günümüzde Tizen ile de sürdürmek
durumundadır; çünkü bu işletim sistemi Android’e
benzerlikler taşırken, bir taraftan da çok daha fazla
yeniliğe sahip olan bir işletim sistemi olarak pazarda
yerini almaktadır.
İşletim sistemleri akıllı televizyonun markasına göre
farklılık göstermekle birlikte hepsinde ortak olan temel
nokta sunulan hizmetlerdir. Akıllı televizyon tanımlaması
içerisinde yer alan tüm televizyonlar ile internet bağlantısı
söz konusudur.
Akıllı Televizyonlar ve İnternet Bağlantısı
Bugün teknolojinin her alanında egemen olan dijital
tabanlı teknolojiler ile bilgisayarların sunduğu olanaklara
farklı cihazlarla da sahip olabilmekteyiz.
İnternet Nedir?
Dijital tabanlı teknolojiler günümüzde yaşamın her
alanında egemen durumdadır. Bilgisayar teknolojisinin
temeli olan dijital dil, internetin de yaygınlaşmasıyla
birlikte yaşamın her alanında teknolojinin var olmasına
yol açmıştır.
İnternet kavramı “inter” ve “net” kelimelerinin
birleşmesinden oluşan ve Türkçe karşılığını “ağlar arası”
olarak verebileceğimiz bir teknolojik terimdir. Tüm
dünyadaki insanlar bu ağ teknolojisi ile birbirleriyle
iletişim kurabilmektedir. İnternetin gelişiminde
ARPANET ve WWW önemli bileşenler olarak ortaya
çıkmaktadır. İnternet teknolojisinin kullanıcıya sunduğu
avantajları sadece karşılıklı iletişim ve dosya aktarımı
olarak görmek yetersizdir. Bugünkü popülerliğini
kazanmasında hem teknolojik hem de sosyolojik boyutta
kullanıcıya sunduğu geniş olanaklar bulunmaktadır.
İnternetin Kullanıcıya Sağladığı Avantajlar
İnternetin kullanıcısına sunduğu olanaklar içinde bilgiye
erişim kolaylığı, derinlemesine bilgi erişimi ve kesintisiz
ve kolay iletişim kurabilme gibi kullanıcısına avantaj
sağlayan durumlar bulunmaktadır.
• Bilgiye erişim kolaylığı: İnternet teknolojisi ağ
üzerinde yer alan her hangi bir bilgiye
kullanıcıların çok hızlı bir şekilde erişim
sağlamasına olanak vermektedir.
• Derinlemesine bilgi erişimi: İnternet üzerinde yer
alan bilgi sınırsızdır. Dileyen her- kesin bilgi
paylaşımını gerçekleştirebildiği bu ağ yapısında
kullanıcılar, bilgiye rahatlıkla erişebildiği gibi,
dolaşım ve paylaşım özgürlüklerine de sahiptir.
• Kesintisiz ve kolay iletişim kurabilme: İnternet,
kullanıcıların birbirleriyle görüntülü, sesli veya
yazılı olarak rahatlıkla iletişim kurabileceği bir
iletişim ortamı olarak ele alınabilir. Kullanıcılar
her hangi bir sabit veya mobil iletişim
teknolojisinin ağ bağlantısıyla mesafe farkı
gözetmeksizin dilediği şekilde iletişimi
gerçekleştirebilecek olanağa sahiptir.
İnternet ve Etkileşim
İnternet teknolojisinin gelişmesiyle birlikte internet
kullanıcılarına temelde sağlanan avantajları kapsayan
hizmetlerin sayısında da her geçen gün artış
gözlemlenmektedir. Son yıllarda internet hizmetlerinin
çeşitlenmesinde ve kullanıcılar arasında daha popüler hale
gelmesinin altında yatan temel güç Web 2.0 teknolojisidir.
İlk olarak 2004 yılında duyulan Web 2.0, internet
hizmetlerinin 2. nesline karşılık gelmektedir.
Zaman mekân sınırlamasını da ortadan kaldıran yüksek
etkileşime sahip Web 2.0 teknolojisinin kullanıcılarına
sağladığı avantajları şöyle sıralayabiliriz:
• İnternet kullanıcısı kaynak konumunda kendi
paylaşımlarını gerçekleştirebilmektedir.
• Kullanıcılar birbirleriyle etkileşim ve iletişim
içerisinde bulunabilmektedir.
• Ağ bağlantısı olan her yerden içerik erişimi ve
paylaşımı mümkündür.
• Her içerik paylaşımcısı iletişim profesyoneli
değil, bağımsız birer kullanıcıdır.
Web 2.0 teknolojisinin bireyin yaşamına getirdiklerini ise
şöyle sıralamamız mümkündür:
• İnternet kullanıcısı, alıcı, müşteri, tüketici
deneyimine sahiptir.
• Kullanıcılar yaratıcı içerik sağlayıcılar
olabilmektedir.
• Kullanıcıların internet ortamları ile bağları daha
da kuvvetlenmiştir.
• Topluluk içerisinde bireysel organizasyonları
desteklemektedir.
• Teknik bir yapı içerisinde sosyal bir yapı
oluşturmaktadır.
İnternet Üzerinden Televizyon Yayını İnternet
hizmetinde teknik alt yapının güçlenmesi, hızın artması ve
yüksek miktarda bilgi içeren görüntü tabanlı içeriklerin
kolayca aktarılabilmesi, internet üzerinden görüntü
aktarımına olan talebi arttırmıştır.
Downloading: Görüntüyü kullanılan dijital tabanlı cihaza
indirerek izlemektir. Bu yöntem ile video yüklendikten
sonra oynatma gerçekleşmektedir. Yükleme işi
gerçekleştiği için oynatma esnasında kesintiler ya da
bağlantı sorunları seyir zevkini etkilemez.
Streaming: İzlenmek istenen videonun ağa bağlanarak
izlenmesidir. Bu türden bir izleme deneyiminde seyir
zevki internet hızına bağlı olarak değişir. İnternet hızı
yavaşladığı anda video oynatımı da kesintiye uğrayacaktır.
İnternet TV ise televizyon yayınlarının internet hatları
2
 ILT102U-YENİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ
Ünite 2: Akıllı Televizyonlar ve IPTV

üzerinden alınarak internet hızına bağlı olarak ortadan kalkmıştır. Kullanıcılar yeni medya ile
izlenebilmesini sağlayan çoğu zaman denetimsiz yayınları gereksinim duyduğu anda gereksinim duyduğu
içeren sistemi tanımlamaktadır. Bu tanımlama içeriğe erişimi sağlayabilmektedir.
doğrultusunda İnternet TV hizmetlerinde yayın kalitesinin • Kitlesizleştirme: Yeni medya kavramı ile birlikte,
her kullanıcıda eşit olmadığı söylenebilir; çünkü alınacak birbirinden farklı özellikleri sergileyen insan
yayının kalitesi kullanıcının internet hızına bağlı olarak topluluklarının aynı içeriğe maruz bırakılmaları
değişmektedir. da ortadan kalkmıştır. Sunulan etkileşim
olanakları ile bireyler kendi ihtiyaçları
IPTV’nin İşleyişi
doğrultusunda dilediği içeriği seçerek iletileri
IPTV hizmetinin kullanıcıya sun- duğu televizyon izleme tüketmektedir.
deneyiminin niteliği İnternet TV’ye göre daha yüksektir;
Akıllı televizyon kullanıcısına sunulan bu üç farklı
çünkü IPTV izleyicilerine internet hatları üzerinden ulaşsa
etkileşim olanağı ile etkileşim deneyimin de farklı
da, internet ortamında yer alan video akışlarından daha
boyutlarda gerçekleşmesine izin vermektedir.
farklıdır. İzleyiciler IPTV’de güvenilir ve kaliteli görüntü
akşını kesintisiz bir şekilde büyük ekran üzerinden alarak Akıllı televizyon kullanıcısı – sistem etkileşimi: Akıllı
izleme deneyimlerini gerçekleştirmektedirler. televizyon aracılığıyla ekran başındaki kullanıcının yayın
ve hizmet sunum merkeziyle etkileşimini içeren
IPTV sisteminin mimarisine ve işleyişine bakıldığında 4
uygulamadır. Etkileşim düzeyi yarı etkileşim olarak
Temel yapı öne çıkmaktadır. Bunlar; içerik sağlayıcı,
tanımlanmaktadır. Kullanıcıya sunulan seçenekler
hizmet sağlayıcı, ağ sağlayıcı ve kullanıcılardır. IPTV’nin
arasında tercihlerin yapılıp sonucun merkeze iletilmesini
mimarisini oluşturan bu dört temel bileşenin işleyişini ise
içermektedir.
kısaca şöyle açıklayabiliriz:
Akıllı televizyon kullanıcısı - arayüz etkileşimi: Akıllı
İçerik sağlayıcı: Yayınlanacak olan programlar öncelikle
televizyonlarda en önemli unsur kullanıcıya hizmetlerin
içerik sağlayıcıya gelir. Ge- len programlar doğrultusunda
sunulduğu arayüzlerdir. Tüm akıllı televizyonlarda
kullanıcı için önemli bir etkileşimli hizmet olan elektronik
uygulamalara erişimin sağlandığı arayüzler mevcuttur.
program rehberi (EPG) hazırlanır.
Kullanıcılar erişimi sağlamak istedikleri içeriğe, arayüz
Hizmet sağlayıcı: İçerik sağlayıcıdan çıkan içerik, hizmet aracılığıyla ulaşabilmektedirler.
sağlayıcıya gelir. Bu yapı içerisinde koordinasyon ve
Akıllı televizyon kullanıcısı - kullanıcı etkileşimi: Akıllı
denetim hizmetleri gerçekleştirilir.
televizyon kullanıcılarının görüntülü konferans, oyunlar
Ağ sağlayıcı: Yayınların abone olan kullanıcıya teknik bir esnasında gerçekleştirdiği iletişim sürecini içeren
sıkıntı yaşanmadan hızlı ve kesintisiz bir şekilde etkileşim türüdür. Bu türde etkileşim sonucunda iletişimin
ulaşmasını sağlayan birimdir. yönleneceği boyut, gidebileceği nokta belirsizdir. Sınırsız
bir iletişim etkinliğinden bahsedebiliriz. Bu nedenle bu
Kullanıcı: IPTV sistemine abone olan, onun
türden bir etkileşimi tam etkileşim olarak nitelendirmek
hizmetlerinden yararlanan ve sistem abonesi olan kişidir.
mümkündür.
Gelen yayınları evdeki televizyon alıcısına bağlı set üstü
cihazı (STB) desteğiyle alan ve etkileşimli hizmetlerden
yararlanan aktif televizyon izleyicisidir.
Etkileşimli Medya
Etkileşimli medya dendiğinde günümüzde kullandığımız
neredeyse tüm dijital tabanlı iletişim teknolojilerini
aklımıza getirebiliriz. Bunların başlangıç noktası
bilgisayarlardır. Sonrasında cep telefonları ve tabletler bu
kategori içerisinde yerini almaya başlamıştır.
Yeni medya kategorisinde yer alan tüm ortamların 3 temel
odak noktası olduğunu söyleyebiliriz. Bunlar;
• Etkileşimli olabilme: Yeni medya ortamlarının en
temel özelliğidir. Kullanıcıların aktif bir yapıya
dönüştüğü, dilediği içeriği seçebildiği ve kendi
gereksinimleri doğrultusunda yönlendirebildiği
çift yönlü ileti akışına izin verebilme özelliği
olarak tanımlayabiliriz.
• Eşzamanlı (senkron) ya da eşzamansız
(asenkron) olabilme: Bireyin belirli bir zaman ve
hatta belirli bir mekânda bulunma zorunluluğu