Bai 1.

Tim 7

3.1.1. Ngopi tam mpc spi

N go~i tam m~c sqi la bao sqi bao bQC ngoai cung, lien tiq, v6i lop ao ngoai cac m~ch
m~ch mau Ian cua tim va m~c trucrc khi quan. Day cua bao sqi dinh v6i trung tam gan va
mot ph§n CCJ ben trai CCJ hoanh. Mijt ngoai cua ngo~i tam m~c sqi dinh vao cac ccr' quan
Ian c~ nhu xucrng ire, khi quan, th\lC quan, CCJ hoanh, CQt s6ng bcri cac tho sqi (rieng cac
tho sqi dinh v6i xucrng ire gQi la day chfulg ire - ngo~i tam m~c). '

3.1.2. Ngopi tam mpc thanh mpc

N go~i tam m~c thanh m~c bao bQc quanh tim va nim duoi bao ngo~i tam m~c sqi.
N go~i tam m~c thanh m~c c6 hai la la la thanh o ngoai va la ~g o trong, gifra hai la la
khoang mang ngoai tim. La ~g phu len bS m~t cua .tim, khi tm cac m~ch mau 16n cua titn
se qujt 1~ va lien tiSp v6i la thanh. La thanh 16t m~t trong ngo~ tam m~c sqi.
3.2. Ca tim
Ccr tim la lo~i ccr d~c bi~t, chi hi~n di~ o tim. Lop ccr tim day mong my vi tri, o tam
thdt day hcrn tam nhi, tam thAt trai day hcrn tam th&t phai. Co tim chu y~u la cac sqi CCJ co
bop, lam nhi~m V\l co b6p d€ diy mau. M9t ph§n nh6 ccr tim kem bi~t h6a va tra thanh h~
th6ng dAn truy8n t\I d9ng o tim.
3.3. Nqi tam m,c
NQi tam ~c la lop mang mong, tran lang, phu m~t trong cac bu6ng tim, van tim va
lien t\lC vm lop llQi m~c cua ~ch mau 1cm o tim.
Khi bj t6n thucmg, bj viem, lop noi tam m~c c6 th€ bi bong tr6c va theo dong mau gay
t!c m~ch.
- - - - - - - Cung dOng m~ch chu

TTnh m~ch chu trim - - -

- - - - - - £>Ong m~ch ph6i

- - - Nhitrai

Nhiphai - - - ~,

- - - - -- - - Vach gian that

That phai
- - -ThAt trai

TTnh m~ch chu dll6'i - - -

Hinh 1.3. Tim nhln tU' phfa trll6'C r4)

10 BAI GIANG He TIM M~CH

Than chung d¢ng

m,;1ch vanh trai
09ng mc;tch gian that tru&c
09ng mc;1ch vanh phai
OC:,ng m.;tch mu
Nhanh cheo

Nhanh ba phai

Nhanh gian that sau

Hinh 1.4. 0¢ng mc;1ch vanh [4]

4.2. Tmh mJch

H§.u bet cac tinh m~ch cua tim dd v~ xoang tinh m{lch vanh (con gQi la xoang vanh).
Khac v6i d(mg mc;tch, cac tinh mc;tch cua tim thmmg thong nf>i v6i nhau r§.t r<}ng rai.
- Xoang vanh: nAm trong ranh vanh 6 m~t hoanh cua tim, dai khoang 2 - 3 cm.
Xoang vanh c6 16 df> vao tam nhi phai, 16 duqc d~y bcri van xoang tinh mc;tch vanh.
- T'mh mc;tch tim 16n: nr dinh tim, tinh mc;tch tim Ion di trong ranh gian th§.t truoc, hen
trai dQng mc;tch gian th§.t truac, den ranh vanh r6i sang trai, vong xu6ng m~t hoanh d~ df>
vao xoang vanh.
- T'mh mc;tch tim gifra: nr dinh tim, tinh mc;tch tim gifra di trong ranh gian thfrt sau,
den ranh vanh va dd vao xoang vanh. T'mh mc;tch tim gifra thucrng n~ de len nhanh d<}ng
mc;tch gian thfrt sau
truoc.
- Cac tinh mc;tch sau th§.t trai: n3m a thanh sau ben th§.t trai va ciing df> vao xoang vanh
- Cac tinh m~ch tim truoc: g6m nhiSu nhanh nh6 6 m~t truoc th§.t phai va thucmg df>
UV'C tiep vao tam nhi phai
- Cac tinh mc;tch tim nh6: di trong ranh vanh a m~t hoanh cua tim, mau nr nhi
phai va th§.t phai va dd vao xoang vanh
- T'mh mc;tch ch~ch cua tam nhi trai di cheo nr thanh hen nhi trai va df> vao xoang
vanh
- Cac tinh mc;tch tim C\fC nh6: c6 s6 luQ11g rit thay d6i, thucrng d6 nvc ti~p vao nhl
phai ho~c th§.t phai.
 Bai 1. Tim 11

E>Qng rn~ch mu
0¢ng rn~ch gian that tru6'c \ ;4,, ,;' Than Chung (11)ng
; \ ~:-- rn~ch vanh trai
.
86 nhTthat r
t +- 2/3
113
= nhi that

\t .~
/.ti..
r"'= - '
~
NhOnh cho nut nhl th6t'

-
Cac nhanh .---,;;..,,,,.
vach '----... " ,._
""

Cac nhanh cho b6 nhT that

-.......... M6mtim

Hinh 1.5. S1,J' c.1p mau cho vach gian thAt [2]

4.3. BJcb mJch

B~ch huy~t cua tim ch~y theo hai dong chinh song song v&i hai d(>ng m~ch vanh.
Dong trai nh~n bc,ich huy~t nfra trai cua tim, ch~y theo d<)ng m~ch vanh trai va d6 v€ chu6i
h~ch khi - ph~ quan. Dong phai nh~ bc,ich huy~t 6 nua phai cua tim, ch~y theo d(>ng mc,lch
vanh phai va d6 v~ chu6i hc,ich trung thdt tnr6c.
4.4. Thin kinh
Tim duqc chi ph6i boi hai h~ thf>ng thfui kinh:
4.4.1. Thf,n kinh qrd9ng ciia tim
H~ thin kinh t\l d(>ng cua tiin duqc tc,lo nen do cac sqi co bi~t h6a d~c bi~t nim trong
cac SQ'i co co bop va co chuc nang tc,\O va duy trl nhjp tim, dam bao S\f co bop binh thm'mg
cua tim. H~ thf>ng thfui kinh ti,r d<)ng cua tim g6m:
- Nut xoang nhi: thucmg g9i la nut xoang, nb thanh phai cua tam nhi phai, ben phai
16 tinh m~ch chu tren.
- Nut nhi thdt: nim trong thanh trong cua tam nhi phai, gifra la trong van ba la va 16
xoang vanh.
- Bo nhi thAt: tu nut nhi thdt, bo nhi thdt ch~y Ien tren tm bo sau ph§n mang vach
gian th!t, khi di h~t phfui mang vach gian thdt thi chia thanh hai tf\l: tT\l phai phan nhanh
trong thanh cua thfrt phai bing cac sqi Purkinji vat~ h~t 6 chan cac co nhu; tr1,1 tnii chui
qua vach gian thdt, toa vao thanh tam thfrt trai ciing bing cac sqi Purkinji va ding $1 h~t
a chan cac co nhu. I
12 BAI GIANG He TIM M~CH

4.4.2. Hf thin kinh tfl' chii

H~ thdn kinh t\I chu cua tim g6m cac sc;ri giao cam va d6i giao cam.
- Phdn giao cam g6m cac sc;ri tach tu ba ~ch giao cam c6 tren, c6 gifra va c6 dum
- Phin d6i giao cam tach tu thin kinh lang thang, g6m cac nhanh tim c6 tren, cac
A d ,. , h, h .
nh™ tim co um, cac n an tim ng1,Ic.
~-1. •

Cac thAn kinh giao cam va d6i giao cam di tm h{lch tim nim ngay du&i cung d{,ng
m{lch chu, ~o nen dam r6i tim. Tu dam r6i nay tach ra cac sgi vao tim.

Vach gian nhi

Trv trai
1 Nut xoang nhi ---..-"<:"".

2 Nut nhT thAt - ft~ ~llll:::::~~ r:

3 86 nhithAt

4
Hlnh 1.8. Ht th6ng din truy6n t,, C,Ong cua tim (Ngu6n: Lewis R et al, Human Anatomy and Physiology)

5. B6I cmtu TIM VA cAc VAN TIM LtN THANH NG\JC

5.1. D6i chi,u tim l@n tbanh ng\fC
Hinh chiSu cua tim len thatlh ngi.rc la m{>t hinh tu giac, gQi la dien tim. Dien tim c6
b6n g6c:
- G6c tren trai o khoang gian suon 2, each ha trai xucmg uc 1 cm
- G6c tren phai o khoang gian suon 2, each bo phai xucmg uc 1 cm
- Goe dum trai a khoang gian sucm 5, tren duong trung don trai, tucmg ung vm dinh
tim
- G6c duai phai o khoang gian suon 5, sat ha phai xucmg uc.
 Bal 1. Tim 13

5.2. D6i chi~u cac ti van fun ten thanh ngvc

/.

- L6 nhi thfit trai (van hai la) chi8u len thaith nmrc o khoang gian sucm 3, 4, ben trai
xuong UC. Do huong cua dong mau va S\J thay d6i vi tri cua tim khi co b6p nen van hai la
nghe ro nhdt o mom tim (tuang img g6c duoi trai cua aien tim).
- L6 nhi thdt phai (van ba la) chi~u len thanh ng\lc o 1/3 dum xucmg uc, nghe ro a
mom mfii ki~m xuong uc (tuong uc g6c duoi phai cua di~n tim).
- LB than dQng m~ch ph6i chi~u len thatlh nmrc o bcr trai xuang uc, ngang S\lll suan
3. Van dQng m~ch ph3i nghe ro akhoang gian sucm 2 c~ bcr trai xuong uc (gdn g6c tren
trai cua di~n tim).

Vj trf van OOng m~ch phl,i

Vi tri van C,c)ng m~ch chu

r-r:::::::=:=s;:::;::::=-~-Vi tri van hai la

Vi trf van ba la

:;,
Hinh 1.7. 06i chi~u van tim len thanh ng11c va cac vj trf nghe tim (Nguon: Snell R.S, Clinical
Anatomy by system)
A: Vj trf nghe van OOng m~ch chu P: Vi trf nghe van OOng m~ch ph6i
T: Vi trl nghe van ba la M: Vi trl nghe van hai la

C.AU HOI TV LllQNG GIA

1. V vi tri, tim nim trong vi tri nao?
A. Trung thit tren B. Trung thdt truoc
C. Trung thit giua D. Trung thit sau
2. MJt sau cua tim con gQi la:
A Daytim B. MJt hoatlh
C. MJtph3i D. MJt UC sucm