Professional Documents
Culture Documents
Studia Podyplomowe
Wycena Nieruchomości
Prowadzący:
Monika Szmidt
grudzieo 2021 r.
1
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Wycena nieruchomości w podejściu mieszanym:
1. Wprowadzenie ................................................................................................................... 3
2. Podejście mieszane ............................................................................................................. 3
3. Metoda pozostałościowa .................................................................................................... 3
4. Metoda kosztów likwidacji ................................................................................................. 7
5. Metoda wskaźników szacunkowych gruntu ........................................................................ 8
Przykłady: ................................................................................................................................ 11
2
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
1. Wprowadzenie
Uwarunkowania prawne
§ Ustawa z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami
§ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21.09.2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości
i sporządzania operatu szacunkowego
2. Podejście mieszane
Ustawa o gospodarce nieruchomościami
Art. 152.2. *Podejście mieszane]
Wyceny nieruchomości dokonuje się przy zastosowaniu podejśd: porównawczego,
dochodowego lub kosztowego, albo mieszanego, zawierającego elementy podejśd
poprzednich.
3. Metoda pozostałościowa
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu
szacunkowego
§ 16. [Metoda pozostałościowa]
1. Metodę pozostałościową stosuje się do określenia wartości rynkowej, jeżeli na
nieruchomości mają byd prowadzone roboty budowlane polegające na budowie,
odbudowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie, montażu lub remoncie obiektu
budowlanego.
2. Wartośd, o której mowa w ust. 1, określa się jako różnicę wartości nieruchomości po
wykonaniu robót wymienionych w ust. 1 oraz wartości przeciętnych kosztów tych
robót, z uwzględnieniem zysków inwestora uzyskiwanych na rynku nieruchomości
podobnych.
3. Metodę pozostałościową można stosowad, jeżeli łącznie zostaną spełnione warunki:
1) istniejące uwarunkowania nie pozwalają na zastosowanie podejścia
porównawczego lub dochodowego;
2) znany jest rodzaj i zakres robót, o których mowa w ust.1;
3) w przyjętych do tej metody elementach odpowiednich podejśd uwzględnia się
dane odwzorowujące stan rynku.
4. Zastosowanie metody pozostałościowej do określenia wartości rynkowej wymaga
szczegółowego uzasadnienia w operacie szacunkowym.
3
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Nota interpretacyjna (NI) Zastosowanie metody pozostałościowej w wycenie
nieruchomości
4
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
4.2. Metoda pozostałościowa wymaga zastosowania następującej procedury:
4.2.1. Określenie wartości nieruchomości po zrealizowaniu rozwoju (WK).
4.2.2. Określenie rynkowych kosztów związanych z rozwojem nieruchomości (KR), na które
składają się m.in. na:
- koszty uzyskania pozwoleo i uzgodnieo,
- koszty zakupu,
- koszty wstępne,
- koszty budowy,
- inne opłaty i koszty, w tym rezerwy na koszty nieprzewidziane
- koszty finansowania.
4.2.3. Określenie rynkowego poziomu zysku inwestora (ZI) uzyskiwanego na rynku
nieruchomości podobnych.
4.2.4. Określenie wartości rynkowej nieruchomości (WR) jako różnicy wartości
nieruchomości po zrealizowaniu rozwoju i sumy kosztów rynkowych związanych z tym
rozwojem oraz zysku inwestora uzyskiwanego na rynku nieruchomości podobnych.
4.2.5. Przeprowadzenie analizy otrzymanego wyniku np. poprzez porównanie z transakcjami,
ofertami i odpowiednimi wskaźnikami.
4.3. Przy stosowaniu metody pozostałościowej mogą byd wykorzystywane elementy podejśd:
porównawczego, dochodowego i kosztowego.
4.4. W przypadku etapowania rozwoju należy w obliczeniach uwzględnid liczbę etapów, czas
ich realizacji, oraz poziom dochodów i kosztów w poszczególnych etapach.
5
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
5.2.3. Koszty wstępne
Koszty te obejmują koszty niezbędne do poniesienia przed rozpoczęciem budowy. Mogą one
obejmowad np. koszty związane z regulacją stanu prawnego nieruchomości, takie jak:
- koszty usunięcia ograniczonych praw rzeczowych i zobowiązaniowych (zwolnienia
nieruchomości od dotychczasowych użytkowników, rozwiązania umów ograniczających
użytkowanie nieruchomości, itp.),
- koszty pozyskania ograniczonych praw rzeczowych i/lub zobowiązaniowych zapewniających
prawidłowe funkcjonowanie nieruchomości (zapewnienie dostępu do światła, uzgodnienia
odnośnie wykorzystania wspólnych ścian, dostępu do drogi publicznej itp.),
Ponadto koszty wstępne mogą obejmowad:
- koszty związane z ochroną środowiska; zaliczyd tu można koszty naprawcze, lub
zapobiegawcze (te zwykle określa właściwy ekspert); do kosztów tych zalicza się również
koszty usunięcia zanieczyszczeo, ochrony przed hałasem lub kontroli immisji pośrednich i
bezpośrednich,
- koszty rozbiórki,
- koszty prac przygotowawczych,
- koszty prac archeologicznych koniecznych do poniesienia przed rozpoczęciem właściwej
inwestycji,
- koszty związane z wyłączeniem z produkcji rolnej i leśnej,
- inne koszty wstępne wynikające z przepisów prawa.
5.2.4. Koszty budowy
Koszty te stanowią zazwyczaj główny składnik rozwoju w metodzie pozostałościowej. Należy
uwzględnid koszty dodatkowe. Ponadto należy uwzględnid usługi projektantów,
konsultantów i osób zarządzających projektem (konsultanci branżowi w zależności od
rodzaju inwestycji).
5.2.5. Opłaty i inne koszty, w tym rezerwy na koszty nieprzewidziane.
Rodzaje i wysokośd innych opłat i kosztów zależą głównie od wielkości i złożoności inwestycji.
Do innych opłat i kosztów zalicza się m.in.:
- doradztwo prawne oraz reprezentację prawną w trakcie realizacji inwestycji oraz jej
sprzedaży,
- koszty sprzedaży i/lub wynajmu w tym: koszty promocji i prowizji agentów nieruchomości
(za sprzedaż lub wynajem).
5.2.6. Koszty finansowania
Przy obliczaniu kosztów finansowania należy przeprowadzid analizę typowych zachowao
inwestorów na rynku w zależności od rodzaju nieruchomości w zakresie finansowania
rozwoju. Do kalkulacji należy przyjąd rynkowy sposób finansowania i zachowania inwestorów
Do kosztów finansowania zalicza się głównie odsetki, prowizje i opłaty. Odsetki naliczane są
od zaangażowanych środków finansowych równych zwykle wartości gruntu (lub
nieruchomości zabudowanej mającej podlegad rozwojowi) i sumie kosztów wymienionych w
punktach 5.2.1. do 5.2.5. Koszt finansowania, w zależności od zachowao inwestorów na
rynku, określany jest także od zaangażowanych środków własnych. Jest to odzwierciedlenie
stosowanej powszechnie zasady kalkulacji utraconych korzyści. Przyjęta, do określenia
kosztów finansowania, stopa procentowa może byd złożona lub roczna, zgodnie z aktualną
praktyką na rynku.
6
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Do obliczania odsetek stosuje się zwykle dwa podejścia:
- liniowe, w którym zakłada się, że koszty ponoszone są proporcjonalnie w okresie realizacji
inwestycji,
- nieliniowe, w którym koszty nie są ponoszone proporcjonalnie w okresie realizacji
inwestycji; wynikiem tego podejścia jest bardziej szczegółowe, niż w podejściu liniowym,
określenie kosztów finansowania.
Przy obliczaniu kosztów finansowania należy uwzględnid koszty prowizji za udostępnienie
finansowania oraz inne opłaty związane z finansowaniem.
5.3. Zysk inwestora (ZI)
5.3.1. Zysk inwestora uzyskiwany na rynku inwestycji podobnych zależny jest od rodzaju
inwestycji i stanowi, w szczególności, wynagrodzenie inwestora za ponoszone ryzyko i
zaangażowanie w proces inwestycyjny.
5.3.2. Przyjmuje się zysk inwestora, zgodnie z aktualną praktyką na rynku Mm że byd
określony jako procent rynkowych kosztów związanych z rozwojem (KR) lub wartości
nieruchomości po zrealizowaniu zakładanego rozwoju (WK). Powyższe nie wyklucza
stosowania innych kryteriów określania zysku, stosownie do zachowania rynku w danym
okresie i rodzaju projektu.
6. USTALENIA DODATKOWE
6.1. W trakcie sporządzania wyceny metodą pozostałościową może wystąpid koniecznośd
skorzystania przez rzeczoznawcę majątkowego z pomocy odpowiednio wykwalifikowanych
ekspertów przy określaniu danych wejściowych do wyceny, takich jak np.: rynkowe koszty
inwestycji czy wielkości poszczególnych powierzchni określane na podstawie decyzji o
pozwoleniu na budowę, decyzji o warunkach zabudowy, planów miejscowych i in.
6.2. Zaleca się, ze względu na wrażliwośd metody pozostałościowej, na zmiany parametrów
wejściowych do wyceny, wykorzystywanie gotowych cenników kosztów budowlanych tylko
informacyjnie. W każdym przypadku konieczne jest oparcie się na badaniach rynku
budowlanego, właściwego dla danego rodzaju inwestycji.
PRZYKŁAD 1,2
7
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
nieruchomości wymaga szczegółowego uzasadnienia w operacie szacunkowym.
§ 21.1. [Koszt nabycia gruntu]
Przy określaniu wartości odtworzeniowej nieruchomości za koszt nabycia gruntu, o którym
mowa w art. 153 ust. 3 ustawy, przyjmuj się wartośd rynkową gruntu o takich samych
cechach.
PRZYKŁAD 3,4
8
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
określaniu typów siedliskowych lasów wykorzystuje się dane z planów urządzenia
lasów. Okręg podatkowy przyjmuje się według przepisów o podatku rolnym.
5. Wskaźniki szacunkowe gruntów, w zależności od klasy gruntu lub grupy typu
siedliskowego lasu i okręgu podatkowego, określa załącznik do rozporządzenia.
§ 19. Przy stosowaniu metody wskaźników szacunkowych gruntu uwzględnia się następujące
poszczególne cechy:
1) w odniesieniu do nieruchomości przeznaczonych na cele rolne – położenie w
stosunku do głównych dróg, jakośd dróg dojazdowych, zagrożenie erozją, trudnośd
uprawy, kulturę rolną, wielkośd zanieczyszczeo środowiska, strukturę użytków
gruntowych, występowanie urządzeo melioracyjnych, występowanie infrastruktury
utrudniającej agrotechnikę;
2) w odniesieniu do nieruchomości przeznaczonych na cele leśne – stopieo degradacji
siedliska leśnego, szkodliwe oddziaływanie przemysłu na drzewostan, masowe
występowanie szkodników, położenie w stosunku do siedlisk i głównych dróg,
możliwośd przemieszczenia drewna do miejsca odbioru transportem mechanicznym,
jakośd dróg dojazdowych, rodzaje gruntów przyległych, walory rekreacyjne.
gdzie:
NSzi,j – wskaźnik szacunkowy dla i-tego użytku i klasy gruntu oraz j-tego okręgu podatkowego,
Pi – powierzchnia nieruchomości rolnej w i-tym użytku i klasie i j-tym okręgu podatkowym,
C 1dt – cena 1 decytony ziarna żyta z rynku lokalnego,
v1, v2, ... , vn – współczynniki korekcyjne wynikające z wymienionych w Rozporządzeniu cech
nieruchomości rolnych; współczynniki korekcyjne „vi” ustala rzeczoznawca.
gdzie:
NSzi,j – wskaźnik szacunkowy dla i-tej grupy typu siedliskowego lasu oraz j-tego okręgu
podatkowego,
Pi – powierzchnia nieruchomości leśnej w i-tej grupie typu siedliskowego,
C 1m3dr – cena 1 metra sześciennego drewna, ustalona zgodnie z zasadami określonymi
w Rozporządzeniu,
v1, v2, ... , vn – współczynniki korekcyjne wynikające z wymienionych w Rozporządzeniu cech
nieruchomości leśnych; współczynniki korekcyjne „vi” ustala rzeczoznawca i mogą
przyjmowad wartości określone w tabeli nr 1 komentarza do standardu.
9
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Tabl. 1. Skale ocen cech nieruchomości (działek) leśnych oraz wynikających z tych cech
wysokości współczynników korekcyjnych.
10
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Przykłady:
Przykład 1 – metoda pozostałościowa (nieruchomośd zabudowana)
Przykład 2 – metoda pozostałościowa (nieruchomośd niezabudowana)
Przykład 3 – metoda kosztów likwidacji, technika wskaźnikowa
Przykład 4 – metoda kosztów likwidacji, technika szczegółowa
11
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Przykład 1
Określ maksymalną cenę, którą może zapłacid deweloper za nieruchomośd gruntową
zabudowaną budynkiem mieszkalnym przeznaczonym do modernizacji, w wyniku której
powstaną 4 lokale mieszkalne o wysokim standardzie, przeznaczone do sprzedaży.
Założenia inwestycyjne:
łączna powierzchnia użytkowa lokali: 302,40 m2
przewidywana cena rynkowa sprzedaży mieszkao: 5 500 zł/m2
przewidywany koszt prac modernizacyjnych, łącznie z kosztami projektu i nadzoru: 365 000 zł
koszt kredytu: 15% do kosztów prac modernizacyjnych
inne koszty związane ze sprzedażą mieszkao: 3% od ceny sprzedaży
oczekiwany zysk dewelopera: 15% ogólnych kosztów inwestycji
Rozwiązanie przykładu 1
Wartośd nieruchomości określono w podejściu mieszanym, przy zastosowaniu metody
pozostałościowej, wg następującego algorytmu:
WN = WNzm – K – Z
gdzie:
WN – wartośd nieruchomości w stanie obecnym,
WNzm – wartośd nieruchomości po przeprowadzeniu prac modernizacyjnych,
K – koszty inwestycji,
Z – zysk dewelopera.
Koszty inwestycji:
koszt prac modernizacyjnych: 365 000 zł
koszt kredytu: 365 000 x 0,15 = 54 750
koszt sprzedaży mieszkao: 1 663 200 x 0,03 = 49 896 zł
Łącznie:
Zysk dewelopera:
12
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Przykład 2
Deweloper zamierza nabyd nieruchomośd gruntową niezabudowaną w celu wybudowania na
niej budynku z lokalami mieszkalnymi przeznaczonymi na sprzedaż oraz lokalami handlowo-
usługowymi, które zamierza przeznaczyd na wynajem.
13
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Rozwiązanie przykładu 2
Wartośd nieruchomości określono w podejściu mieszanym, przy zastosowaniu metody
pozostałościowej, wg następującego algorytmu:
Wg = W n – K – Z
gdzie:
Wg – wartośd gruntu niezabudowanego,
Wn – wartośd nieruchomości po zakooczeniu inwestycji,
K – koszty inwestycji,
Z – zysk dewelopera.
14
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Przykład 3
Nieruchomośd gruntowa zabudowana budynkiem magazynowym stanowiąca własnośd gminy
X przeznaczona jest do sprzedaży w trybie przetargowym.
Opis nieruchomości:
powierzchnia działki: 6 000 m2
lokalizacja: dobra
uzbrojenie: pełne
dostępnośd komunikacyjna: dobra
otoczenie nieruchomości: korzystne
dotychczasowy sposób użytkowania: składowo-magazynowy
części składowe: działka zabudowana jest budynkiem 2-kondygnacyjnym o konstrukcji
mieszanej (ściany murowane, strop i stropodach żelbetowe), powierzchnia zabudowy
1 800 m2, kubatura budynku 14 400 m3; zgodnie z decyzją organu nadzoru budowlanego
budynek przeznaczony jest do rozbiórki z uwagi na jego stan techniczny; wg ekspertyzy
technicznej nie przewiduje się odzysku materiałów; objętośd elementów budynku stanowi
10% jego kubatury;
przeznaczenie gruntu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego: MU – tereny
zabudowy mieszkaniowej o średniej intensywności zabudowy z funkcją usługową w
kondygnacjach parteru;
15
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
16
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Wydział Ekonomiczny w Szczecinie
Rozwiązanie przykładu 3
Wycena zostanie wykonana podejściem mieszanym, metodą kosztów likwidacji, techniką
wskaźnikową. Wartośd nieruchomości określona metodą kosztów likwidacji jest równa kosztowi
nabycia gruntu WG, pomniejszonemu o koszty likwidacji części składowych tego gruntu WKl
i powiększonemu o wartośd materiałów pozostałych po likwidacji części składowych gruntu.
Zgodnie
z treścią zadania nie przewiduje się odzysku materiałów, więc:
Odczytano:
Cmax = zł/m2 ;
Cmin = zł/m2
ΔC = zł/m2
Porównanie nieruchomości wycenianej kolejno z nieruchomościami przyjętymi do porównao:
Waga Nieruchomośd
Cecha Kwota Nieruchomośd Nieruchomośd Nieruchomośd
cechy X
rynkowa *zł+
[%] Cecha Cecha Popr. Cecha Popr. Cecha Popr.
Cena transakcyjna:
Lokalizacja
Uzbrojenie
Dost. kom.
Otoczenie
Suma poprawek:
Cena skorygowana:
Cśr 1m2 =
WN =
17
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Wydział Ekonomiczny w Szczecinie
Przykład 4
Przedmiotem wyceny jest nieruchomośd budynkowa – działka gruntu w użytkowaniu wieczystym
zabudowana budynkiem magazynowym przeznaczonym z uwagi na zły stan techniczny do
likwidacji. Cel wyceny: zamiana.
Opis nieruchomości:
lokalizacja: korzystna
powierzchnia działki: 1 260 m2
przeznaczenie w mpzp: składy, magazyny
uzbrojenie: wodociąg, kanalizacja, energia elektryczna
dojazd: drogą utwardzoną
dostępnośd komunikacyjna: dobra
stawka opłaty rocznej w tytułu u.w. 3%; u.w. do 2089 r.
Dane budynku:
3550
18
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Wydział Ekonomiczny w Szczecinie
19
Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Wydział Ekonomiczny w Szczecinie
Rozwiązanie przykładu 4
Do określenia wartości przedmiotowej nieruchomości zastosowano podejście mieszane, metodę
kosztów likwidacji, technikę szczegółową. Zgodnie z treścią zadania nie przewiduje się odzysku
materiałów, więc:
WN = WG – WKl
Koszt rozbiórki:
1. Objętośd murów:
2. Objętośd stropu:
4. Objętośd gruzu:
Symbol Jedn.
Lp. Opis roboty Cena jedn. Ilośd robót Wartośd
klasyfikacji miary
Razem
Wn =
20