KSCD_LĐCK CASIO VD-VDC 9+

PHƯƠNG PHÁP TRUY HỒI SỐ PHỨC

Note: Phương pháp truy hồi số phức này giúp chúng ta giải quyết nhanh
các bài toán liên quan đến tìm max-min của biểu thức chứa môđun của số
phức chỉ qua vài bước bấm máy. Phương pháp được phát triển gần như
tương tự với phương pháp truy hồi tích phân.

Điều kiện áp dụng: Khi đề bài cho dữ kiện của một hoặc 2 số phức (thông
thường sẽ cho dưới dạng module VD: |𝑧1 + 1 + 2𝑖| = √3, |𝑧2 − 2 + 𝑖| = 2√2
và |𝑧1 + 𝑧2 − 1 + 3𝑖| = 4. Yêu cầu của bài toán là tìm giá trị lớn nhất của
biểu thức |2𝑧1 − 3𝑧2 + 8 − 3𝑖|.)

Dạng 1: Bài toán chỉ có một ẩn 𝑧. Đề bài cho 1 điều kiện liên quan đến |𝑧| và
yêu cầu tìm max(min) của biểu thức |𝑘. 𝑧 − 𝑎 + 𝑏𝑖| với 𝑘 là hằng số.

Mình sẽ lấy một ví dụ để minh họa các bước làm cho dạng này nhé:

Phương pháp:

- Bước 1: Từ điều kiện |𝑧 − 2 − 3𝑖| = 1 ⇒ Đặt 𝑧 − 2 − 3𝑖 = 1∠𝛼

⇒ 𝑧 = 1∠𝛼 + 2 + 3𝑖
- Bước 2: Thay 𝑧 = 1∠𝛼 + 2 + 3𝑖 vừa tìm được ở Bước 1 vào biểu thức
𝑇 = |𝑧 + 1 + 𝑖| = |1∠𝛼 + 2 + 3𝑖 + 1 + 𝑖|
- Bước 3: Nhập vào CASIO biểu thức: (Nhớ chuyển sang môi trường số
phức bằng cách nhấn tổ hợp phím Mode + 2 nhé)

Đăng ký học khóa CASIO VD-VDC 9+ qua page:

Không sai câu dễ, Làm được câu khó
KSCD_LĐCK CASIO VD-VDC 9+

Ký hiệu 𝐶𝑜𝑛𝑗𝑔 là ký hiệu liên hợp của số phức, các bạn bấm chức năng này
bằng cách nhấn vào nút 𝑂𝑃𝑇𝑁 (sau khi chuyển sang môi trường số phức
thì các chức năng ở dưới mới xuất hiện)

Sau đó chọn số 2

- Bước 4: Ta tiếp tục nhấn phím 𝐶𝐴𝐿𝐶 (ngay bên cạnh nút 𝑂𝑃𝑇𝑁) và cho
𝑥 = 0, sau đó bấm dấu “ = ” liên tục cho đến khi tìm được giá trị lớn
nhất của 𝑇 (nên ghi lại các giá trị của T qua từng giá trị 𝑥 để dễ kiểm
soát)

Đăng ký học khóa CASIO VD-VDC 9+ qua page:

Không sai câu dễ, Làm được câu khó
KSCD_LĐCK CASIO VD-VDC 9+

Ta tìm được giá trị max 𝑇 ≈ 4.6 ≈ 1 + √13 ⇒ Chọn C

Các lưu ý khi thao tác trên CASIO:

- Phải chuyển về chế độ góc là ĐỘ chứ KHÔNG PHẢI Radian (hiện

chữ D trên đầu là được nha)
- Ở bước 4 thông thường ta chỉ chạy 𝑥 trong khoảng từ (0; 360), nếu
bài toán cho thêm điều kiện thì ta cần xét lại khoảng giá trị của 𝑥 thỏa
mãn yêu cầu để tìm giá trị max-min chính xác nhất.
- Kết quả max(min) tìm được chỉ xấp xỉ với đáp án chính xác của bài
toán, nếu muốn có kết quả chính xác nhất với đáp án ta có thể giảm
khoảng nhảy của 𝑥 (VD: bài toán trên mình đang để : 𝑥 = 𝑥 + 15
nghĩa là bước nhảy 15 độ, các bạn có thể giảm xuống 10 độ hoặc 5 độ
để có kết quả chính xác hơn)
- Nếu các điều kiện đề bài không cho ở dạng module mà là biểu thức
thì ta cần biến đổi chúng về dạng module rồi mới áp dụng các bước
nêu trên

Dạng 2: Bài toán chứa 2 ẩn 𝑧1 và 𝑧2 . Đề bài sẽ cho một điều kiện liên quan
đến 𝑧1 , một điều kiện liên quan đến 𝑧2 và một điều kiện thể hiện mối quan
hệ giữa 𝑧1 và 𝑧2 (thông thường các điều kiện này sẽ được cho ở dạng
module). Sau đó sẽ yêu cầu tìm max(min) của biểu thức module chứa cả 𝑧1
và 𝑧2

Sau đây là ví dụ để minh họa các bước làm của dạng bài này:

Đăng ký học khóa CASIO VD-VDC 9+ qua page:

Không sai câu dễ, Làm được câu khó
KSCD_LĐCK CASIO VD-VDC 9+

Phương pháp:

- Bước 1: Biến đổi điều kiện đề bài cho để suy ra |𝑧1 | và |𝑧2 |

Đặt 𝑧 = 𝑎 + 𝑏𝑖, ta có: (𝑧 − 6)(8 + 𝑧𝑖) = (𝑎 − 6 + 𝑏𝑖)[(8 − 𝑏) − 𝑎𝑖]

= (8𝑎 + 6𝑏 − 48) − (𝑎2 + 𝑏 2 − 6𝑎 − 8𝑏)𝑖

Vì (𝑧 − 6)(8 + 𝑧𝑖) là số thực ⇒ 𝐼𝑚 ((𝑧 − 6)(8 + 𝑧𝑖)) = 0

⇔ 𝑎2 + 𝑏 2 − 6𝑎 − 8𝑏 = 0 ⇒ (𝑎 − 3)2 + (𝑏 − 4)2 = 25 ⇔ |𝑧 − 3 − 4𝑖| = 5

Khi đó, ta có: |𝑧1 − 3 − 4𝑖| = 5 và |𝑧2 − 3 − 4𝑖| = 5

⇒ 𝑧1 = 5∠𝐴 + 3 + 4𝑖 và 𝑧2 = 5∠𝐵 + 3 + 4𝑖

- Bước 2: Tìm mối quan hệ giữa 𝑧1 và 𝑧2

Ta có: |𝑧1 − 𝑧2 | = 4 ⇔ |5∠𝐴 − 5∠𝐵| = 4

5 4

O 𝑥

Đăng ký học khóa CASIO VD-VDC 9+ qua page:

Không sai câu dễ, Làm được câu khó
KSCD_LĐCK CASIO VD-VDC 9+

52 +52 −42 17 17
Đặt 𝛼 = 𝐵 − 𝐴, từ hình vẽ ta có: cos 𝛼 = = ⇒ 𝛼 = arccos
2.5.5 25 25

Khi đó, ta có: 𝑧1 = 5∠𝐴 + 3 + 4𝑖 và 𝑧2 = 5∠(𝐴 + 𝛼) + 3 + 4𝑖

- Bước 3: Thay 2 giá trị 𝑧1 và 𝑧2 vào giá biểu thức 𝑇 = |𝑧1 + 3𝑧2 |

Ta được: 𝑇 = |5∠𝐴 + 3 + 4𝑖 + 3. [5∠(𝐴 + 𝛼) + 3 + 4𝑖]

= |5∠𝐴 + 3[5∠(𝐴 + 𝛼)] + 12 + 16𝑖|

Nhập biểu thức trên vào CASIO:

Giảm bước nhảy xuống : 𝑥 = 𝑥 + 1 và cho 𝑥 chạy từ 190

⇒ min 𝑇 ≈ 1.24 ≈ 20 − 4√22 ⇒ Chọn C

Cách bấm máy chi tiết các bạn xem video hướng dẫn để hiểu và áp dụng
linh hoạt phương pháp vào các bài toán khó hơn nha!!!

Đăng ký học khóa CASIO VD-VDC 9+ qua page:

Không sai câu dễ, Làm được câu khó