Język polski | Oblicza epok | Nowa edycja | Zakres podstawowy i rozszerzony | Klasa 2 Liceum i technikum

Imię i nazwisko Klasa Data Grupa A

SPRAWDZIAN NR 7
WIEDZA Z EPOKI POZYTYWIZMU

1. Jaką nazwą określano w Polsce epokę datowaną na drugą połowę XIX wieku?

...........................................................................................................................................................................................

2. Podkreśl wszystkie idee związane epoką pozytywizmu.

mistycyzm utylitaryzm realizm indywidualizm scjentyzm

3. Wyjaśnij, na czym polegała praca organiczna.

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

4. Wymień trzy gatunki literackie typowe dla epoki pozytywizmu.

 ..........................................................................................................................................................................................

 ..........................................................................................................................................................................................

 .................................................................................................................................................... ......................................

5. Scharakteryzuj realizm jako konwencję literacką. Podaj przykład utworu realistycznego (tytuł, autor).

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

Autorka: Joanna Gaweł

1 © Copyright by WSiP
 Język polski | Oblicza epok | Nowa edycja | Zakres podstawowy i rozszerzony | Klasa 2 Liceum i technikum

...........................................................................................................................................................................................

6. Przyporządkuj autorów do odpowiednich tytułów dzieł.

A. Bolesław Prus ...................... Potop

B. Eliza Orzeszkowa ...................... Lalka
C. Adam Asnyk ...................... Gloria victis
D. Henryk Sienkiewicz ...................... Daremne żale

7. Na podstawie poznanych utworów wskaż pięć cech XIX-wiecznej powieści realistycznej.

 ..........................................................................................................................................................................................

 ..........................................................................................................................................................................................

 ..........................................................................................................................................................................................

 ..........................................................................................................................................................................................

 ................................................................................................................................................. ..........................................

8. Wyjaśnij, dlaczego w programie polskich pozytywistów znalazło się hasło asymilacji Żydów.

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

9. Przyporządkuj teorie naukowe do nazwisk ich twórców.

A. Auguste Comte ...................... organicyzm

B. John Stuart Mill ...................... filozofia pozytywizmu

C. Herbert Spencer ...................... utylitaryzm

10. Wskaż co najmniej dwie różnice między sztuką romantyczną a sztuką pozytywistyczną.

 ..........................................................................................................................................................................................

Autorka: Joanna Gaweł

2 © Copyright by WSiP
 Język polski | Oblicza epok | Nowa edycja | Zakres podstawowy i rozszerzony | Klasa 2 Liceum i technikum

..........................................................................................................................................................................................

 ..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

11. Podaj imię i nazwisko bohatera literackiego, które można uznać za self-made mana.

..........................................................................................................................................................................................

Autorka: Joanna Gaweł

3 © Copyright by WSiP
 Język polski | Oblicza epok | Nowa edycja | Zakres podstawowy i rozszerzony | Klasa 2 Liceum i technikum

MODEL ODPOWIEDZI DO SPRAWDZIANU NR 7 Grupa A

WIEDZA Z EPOKI POZYTYWIZMU

Nr zad. Projektowana odpowiedź Liczba punktów

1. pozytywizm 1
2. utylitaryzm, realizm, scjentyzm 1
3. Praca organiczna – pozytywiści postrzegali społeczeństwo jako 2
żywy organizm, o którego powodzeniu decyduje równy wzrost
wszystkich warstw społecznych i dziedzin życia, dlatego
postulowali pracę organiczną, czyli działanie na rzecz rozwoju
gospodarczego ludności z ziemi polskich.
4. • powieść za wskazanie trzech – 2 p.;
• nowela za wskazanie dwóch – 1 p.
• opowiadanie
5. Realizm to odzwierciedlenie w utworze świata realnego za wyjaśnienie pojęcia i podanie przykładu
(mimetyzm), wystrzeganie się elementów fantastycznych i utworu – 2 p.;
cudowności. Zdarzenia i postaci muszą być prawdopodobne za podanie tylko definicji lub tylko przykładu
życiowo. utworu – 1 p.
Przykładem utworu realistycznego jest np. Ojciec Goriot
Honoré de Balzaka lub Lalka Bolesława Prusa.
6. Bolesław Prus – Lalka za poprawne przyporządkowanie wszystkich
Eliza Orzeszkowa – Gloria victis tytułów – 4 p.
Adam Asnyk – Daremne żale
Henryk Sienkiewicz – Potop
7. • świat przedstawiony pozbawiony pierwiastka metafizycznego, za wskazanie pięciu poprawnych cech – 5 p.
• realizm, czyli przedstawianie rzeczywistości takiej jak w
świecie realnym,
• aktualność, teraźniejszość opisywanych wydarzeń,
• narrator wszechwiedzący,
• język narracji „przeźroczysty”, niezauważalny,
• język bohaterów zindywidualizowany,
• bohaterowie to zwyczajni ludzie, często przedstawiciele
warstw społecznych, zawodów, jakich można spotkać w świecie
rzeczywistym.
8. Polskim pozytywistom zależało na asymilacji Żydów, czyli 2
integracji mniejszości żydowskiej z polskim społeczeństwem,
ponieważ mieli oni tworzyć polską klasę średnią, co było ważne
ze względu na słabość polskiego mieszczaństwa. Asymilacja
była równoznaczna z rezygnacją z odrębności, ale większość
Żydów nie chciała się na to zgodzić.
9. Karol Darwin – ewolucjonizm 3
Karol Marks – materializm historyczny
Herbert Spencer – organicyzm
10. • Artysta w sztuce romantyzmu był wieszczem, przywódcą, 2
prorokiem, zaś w sztuce pozytywistycznej był przede
wszystkim nauczycielem, wychowawcą, moralistą.
• W literaturze romantycznej dominowała poezja i dramat, zaś
w pozytywizmie najpopularniejszymi gatunkami stały się
powieść, nowela i opowiadanie.
• Romantyzm był zafascynowany metafizyką, sferą zjawisk
nadprzyrodzonych, w sztuce pozytywistycznej obowiązywała
konwencja realistyczna i naturalistyczna, obie skoncentrowane
na odtwarzaniu rzeczywistości (mimetyzm).
11. Stanisław Wokulski 2
Razem 25

Autorka: Joanna Gaweł

4 © Copyright by WSiP
 Język polski | Oblicza epok | Nowa edycja | Zakres podstawowy i rozszerzony | Klasa 2 Liceum i technikum

Autorka: Joanna Gaweł

5 © Copyright by WSiP