70. Przemiana wewnętrzna bohatera.

Omów zagadnienie na podstawie „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojew-

skiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
Bohaterowie literaccy pod wieloma względami przypominają prawdziwych ludzi – tak samo spotykają ich
niespodziewane sytuacje, doświadczają silnych uczuć, czasami ulegają swoim słabościom i tak samo prze-
chodzą przemiany wewnętrzne. Postaci takie określa się mianem bohaterów dynamicznych i czasami osoba
z końca powieści czy dramatu w niczym nie przypomina tej, którą pierwotnie poznał czytelnik, rozpoczy-
nając lekturę. Przemiana wewnętrzna bohatera to często jeden z najważniejszych motywów dzieła. Pojawia
się on w takich tekstach jak „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego, „Potop” Henryka Sienkiewicza oraz
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza
„Zbrodnia i kara” opowiada o losach byłego studenta prawa, Rodiona Raskolnikowa, który musiał porzucić
swoją edukację i żyje w skrajnej nędzy. Brak perspektyw na lepsze życie frustruje go, a na dodatek Raskol-
nikow wyznaje osobliwe przekonanie, że jednostki wybitne mają prawo eliminować ze społeczeństwa ludzi
złych i niepotrzebnych. W ten sposób Raskolnikow postanawia zabić starą lichwiarkę i czyni to przy pomo-
cy siekiery. Morduje także jej siostrę. Okazuje się jednak, że Raskolnikow nie daje sobie rady z morderstwem
i reaguje na nie jak zwykły człowiek, ma wyrzuty sumienia i boi się, że zostanie złapany. Oprócz tego spo-
tyka także Sonię, która przez biedę jest zmuszona pracować jako prostytutka, ale godzi się ze swoim losem
i jest głęboko wierząca. Wyrzuty sumienia i dobry wpływ Soni ostatecznie przyczyniają się do przemiany
wewnętrznej Raskolnikowa. Przyznaje się on do popełnionej zbrodni i odbywa za nią karę – spędza osiem
lat na katordze na Syberii. Tam doznaje też czegoś w rodzaju duchowego oświecenia w czasie choroby. Po
niej staje się nowym człowiekiem, zmartwychwstaje i zaczyna dostrzegać sens w głębokiej wierze w Boga,
do czego też zainspirowała go Sonia. Raskolnikow porzuca swoje przekonania z początku powieści i staje się
inną osobą, wierzącą, mniej cyniczną i akceptującą swój los. Odpokutowuje straszliwą zbrodnię, jaką wcze-
śniej popełnił.
W epopei narodowej „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza przemianę wewnętrzną przechodzi Jacek Soplica.
Początkowo był on porywczym szlachcicem, który w gniewie zamordował swojego sąsiada, Stolnika Horesz-
ko. Musiał uciekać z kraju, a potem przybrał imię księdza Robaka i robił wszystko, by odpokutować swoją
zbrodnię – stał się dojrzalszym i rozsądniejszym człowiekiem. Soplica przeszedł zatem bardzo długą drogę i
ostatecznie odpuszczono mu jego winy.