SPRZECZNOŚĆ ŻYCIA

 W ludzkim doświadczeniu często tkwią głębokie konflikty, których źródła leżą wewnątrz nas
samych. Wewnętrzne rozterki, rozdarcia między pragnieniami, wartościami czy emocjami,
tworzą złożoną sieć konfliktów, które mogą kształtować nasze decyzje, relacje z innymi i
ogólny kształt naszego życia. Problem ten jest niezwykle fascynujący, zarówno dla literatów,
którzy od wieków eksplorują go w swoich dziełach.
 Konflikt wewnętrzny to zderzenie różnych sił, wartości czy pragnień wewnątrz jednostki,
które prowadzi do napięć, dylematów moralnych oraz często trudnych decyzji. Może on
przybierać różne formy, od konfliktów moralnych po konflikty emocjonalne czy
tożsamościowe. Charakteryzuje go często brak jednoznacznej odpowiedzi czy rozwiązania, co
sprawia, że staje się on źródłem nieustających rozterek oraz dylematów dla jednostki.
 Literatura od wieków odzwierciedla tę złożoność ludzkiego doświadczenia, przedstawiając
bohaterów, którzy zmagają się z własnymi demonami, moralnymi trudnościami czy
emocjonalnymi konfliktami. Dzieła literackie stają się więc nie tylko lustrem rzeczywistości,
ale także przestrzenią do refleksji nad naszymi własnymi doświadczeniami i przemyśleniami
na temat ludzkiej natury.

W.Szekspir „Hamlet”
 Szekspir przedstawia złożoność ludzkich emocji oraz prowokuje do refleksji nad granicami
zdrowego rozsądku i możliwościami radzenia sobie z trudnościami życia. Hamlet to postać,
która zmagając się z wewnętrznymi demonami, takimi jak lęk, gniew czy żal, staje się ofiarą
własnych rozterek i wątpliwości. Jego wewnętrzny konflikt emocjonalny stanowi kluczowy
motyw tragedii.
 Tytułowy bohater odczuwa ból przez pospieszne małżeństwo matki z bratem zmarłego ojca,
przez to oddaje się melancholii i rozmyślaniom o nicości świata. Zamyka się w sobie a jego
stan ducha jest bliski samobójstwu. Wewnętrzny chaos emocjonalny, który Hamlet przeżywa,
sprawia, że często wydaje się być zdominowany przez irracjonalność i melancholię. Jego
dialogi wewnętrzne oraz monologi odzwierciedlają nieprzewidywalne wahania nastrojów i
głębokie poczucie beznadziejności. Zaczyna być postrzegany przez najbliższe otoczenie jako
szaleniec, gdyż nikt nie stara się zrozumieć jego wewnętrznych rozterek oprócz przyjaciela
Horacego. Pomimo nakazu zmarłego ojca o zemstę, Hamlet z początku zmobilizowany nie
zachowuje się jak mściciel, gdyż nie ma pewności co do winy stryja oraz ważniejsza niż
zemsta wydaje mu się idea nawrócenia matki, którą kocha. Cechuje się także inteligencją i
przewiduje iż symboliczny gest pomsty na królobójcy nie odmieni tego świata, którym rządzi
chęć władzy i kłamstwo. Bohater waha się, rozważa wszystkie możliwości rozwiązania
problemu, starając się równocześnie zdobyć niezbity, realny dowód stryjowej zbrodni.
Zwlekanie, opóźnianie zemsty i odkładanie jej do końca sztuki wypełnia cała tragedię o
Hamlecie, będą znakomitym pretekstem do ukazania wewnętrznego dramatu, jaki rozgrywa
się w duszy głównej postaci.
 W.Szekspir „Makbet”
 Makbet to postać, która musi zmierzyć się z głębokimi dylematami moralnymi po popełnieniu
zbrodni. Wewnętrzny konflikt między pragnieniem władzy a poczuciem winy i moralności
prowadzi go na drogę autodestrukcji.

Poprzez ukazanie wewnętrznego konfliktu moralnego, Szekspir prowokuje czytelnika do

refleksji nad naturą ludzkiej moralności oraz konsekwencjami niemoralnych działań.

 Makbet znajduje się w sytuacji podjęcia trudnej decyzji. Oto pewnego dnia z ust
tajemniczych trzech czarownic dowiaduje się, że w przyszłości zasiądzie na tronie Szkocji.
Sugestia wiedźm stała się siłą napędową, która skłoniła rycerza do zastanawiania się nad
dokonaniem okrutnej zbrodni. Wcześniej lojalny poddany króla, a później sprowokowany
przepowiednią Makbet postanawia osiągnąć cel: zabić Dukana i zasiąść na jego tronie. Młody
książę, posiadający wysokie ambicje, ale pozbawiony woli i zdecydowania, zwleka
z wykonaniem wyroku na Dunkanie. Odważna i bezlitosna Lady Makbet, głośno wyrażając
skryte w sercu męża przemyślenia, stara się przekonać go do zbrodni. Żądza władzy zaślepia
współmałżonków, ale sumienie Makbeta sprawia, że cały czas się waha i odwleka dzień
haniebnego mordu.
 Walczy on z własnym sumieniem. Lęk przed konsekwencjami, które grożą jemu i jego
najbliższym po dokonaniu zabójstwa, jest ogromny. Przecież Dunkan mu ufa, zauważa
go, nagradza go zaszczytami za wierność, zasługi i posłuszeństwo. Najważniejsze to jednak
to, że król Szkocji to przede wszystkim członek rodziny Makbeta, a rodzina to najwyższa
świętość i nie wolno jej szkodzić, wręcz przeciwnie, należy jej bronić i oddawać za nią życie.

Obraz „Hamlet polski” Jacek Malczewski

 Obraz można interpretować jako zapytanie o wybór odpowiedniej drogi i przyszłe losy
ojczyzny, wchodzącej w nowe stulecie. Dylemat ten w jasny sposób nawiązuje do tytułowej
postaci Hamleta, dramatu Williama Szekspira i jego życiowego wyboru, co zostało
podkreślone w tytule dzieła. Wnuk Aleksandra Wielopolskiego stanowi przykład osoby
dokonującej trudnego i niosącego za sobą konsekwencje wyboru, wynikającego z
konieczności zaakceptowania lub odrzucenia postawy życiowej jego dziadka. Artysta nie
opowiada się za żadnym rozwiązaniem. Postać mężczyzny jest zamyślona, pogrążona w
melancholii, a jego niezdecydowanie podkreślają jeszcze bardziej kwiat w dłoni i pas na ciele.
 Na obrazie znajdują się postaci dwóch kobiet stojących po obu stronach głównej postaci.
Można je zinterpretować jako personifikacje trudnych wyborów moralnych oraz dylematów,
z jakimi musi zmagać się główny bohater. Znajdująca się po prawej stronie starsza kobieta z
siwymi włosami, odziana jest w ciemne szaty, ręce skute ma kajdanami, a jej twarz przybiera
wyraz przygnębienia, zwątpienia i świadomości swojej sytuacji. Uosabia ona Polskę
zniewoloną, doświadczoną przez los, pozostającą pod jarzmem innych i niemogącą się spod
niego wyzwolić. Po lewej stronie znajduje się młoda dziewczyna, półnaga, ukazana w chwili
zrywania okowów. Jest ona pełna energii, a jej twarz ma wyraz niezwykle ekspresywny.
Symbolizuje „młodą Polskę” – zdolną do czynu, działania i będącą w stanie wyzwolić się z
długotrwałej niewoli.
 WOLNA WOLA CZŁOWIEKA A OBCE WPŁYWY
 Od wieków ludzkość zadaje sobie pytanie o naturę wolnej woli i wpływ zewnętrznych
czynników na nasze życie i wybory. Dyskusje na temat tego, na ile jesteśmy rzeczywiście
wolni w podejmowaniu decyzji oraz jakie czynniki zewnętrzne mogą nas kształtować,
prowadzą do złożonych refleksji filozoficznych, religijnych oraz literackich.
 W kontekście tych dzieł literackich, skupimy się na związku między wolną wolą człowieka a
obcymi wpływami, jakie wywierają na nas nasze środowisko, pokusy czy przemijalność
doczesnych przyjemności.
 Przyjrzymy się, jakie argumenty i przykłady można w nich odnaleźć, aby lepiej zrozumieć
zagadnienie ludzkiej autonomii oraz wpływu otaczającego nas świata na nasze decyzje i
postępowanie. Poprzez analizę tych utworów literackich, odkryjemy bogactwo ludzkiego
doświadczenia i złożoność ludzkiej natury, prowokując nas do głębszej refleksji nad sensem
życia, moralnością oraz duchowymi wartościami. Czymś naturalnym jest, że ludzie dążą do
podejmowania własnych decyzji i kształtowania swojego życia zgodnie z własnymi
przekonaniami i wartościami. Jednakże, równocześnie jesteśmy nieustannie narażeni na
różnorodne wpływy z otoczenia, które mogą mieć istotny wpływ na nasze wybory oraz
sposób myślenia.

W.Szekspir „Makbet”
 Wpływ środowiska ludzi na wolną wolę jest widoczny w "Makbecie" poprzez przedstawienie
Makbeta jako postaci, która pod wpływem otoczenia oraz okoliczności zewnętrznych traci
kontrolę nad swoimi decyzjami i staje się narzędziem przeznaczenia. Początkowo Makbet jest
lojalnym wasalem i mężem, jednakże pod wpływem pragnienia władzy oraz namowy swojej
żony, Lady Makbet, ulega pokusie i popełnia okrutne czyny, takie jak zabójstwo króla
Duncana. Jego otoczenie, w tym także pragnienie uznania i ambicja, staje się determinującym
czynnikiem kształtującym jego postępowanie, przesłaniając jego własną wolę i moralność.
Makbet jako postać podlega silnemu wpływowi swojego środowiska, w tym namowom żony,
pragnieniom władzy oraz oczekiwaniom społecznym. Jego decyzje są częściowo kształtowane
przez te czynniki, które przyczyniają się do jego upadku moralnego i psychicznego.

 Już na początku sztuki, czarownice przepowiadają Makbetowi jego przyszłą koronację, co

wywołuje w nim pragnienie władzy i ambicję. Proroctwo to staje się kluczowym motywem,
który wpływa na decyzje Makbeta i prowadzi go ku jego tragicznemu losowi. Czarownice
stanowią symbol sił nadprzyrodzonych, które manipulują ludzkimi losami i kierują
wydarzeniami w dramacie. Ich wpływ na Makbeta nie tylko pobudza jego pragnienie władzy,
ale także wywołuje w nim lęki i wątpliwości, co ostatecznie prowadzi do jego upadku
moralnego i śmierci.

M.S. Szarzyński SONET IV „O wojnie naszej,…”

 Podmiot liryczny przedstawia świat jako pełen pokus i zagrożeń, które atakują człowieka z
trzech stron: z otchłani piekielnych, środowiska, w którym żyje, oraz z grzesznej natury ciała.
To otoczenie zewnętrzne oraz wewnętrzna natura człowieka stawiają go w ciągłej walce, w
której musi nauczyć się opierać pokusom i bronić swojej wolnej woli. Tekst wskazuje na
pewne ograniczenia woli człowieka, które wynikają z jego natury grzesznej i podatności na
pokusy. Podmiot liryczny opisuje swoje ciało jako "dom", który jest skłonny do ulegania
 pokusom, co prowadzi do jego upadku. Jednocześnie wyraża nadzieję na zbawienie dzięki
mocy Boga, co sugeruje, że człowiek sam nie jest w stanie wyzwolić się z tego cyklu grzechu i
zepsucia. W kontekście rozważań nad wolną wolą człowieka a obcymi wpływami, Sonet IV
ukazuje, jak środowisko i pokusy zewnętrzne mogą kształtować decyzje jednostki i wpływać
na jej moralność. Jednocześnie podkreśla się, że prawdziwa pobożność wymaga skupienia się
na wyższych wartościach duchowych i oparciu się grzesznym potrzebom ciała. Walka
duchowa zatem nie jest jedynie wewnętrznym dylematem, ale także zewnętrznym
wyzwaniem, które determinuje nasze wybory i postępowanie. W całym kontekście, Sonet IV
może być interpretowany jako argument za istnieniem wolnej woli człowieka w obliczu
zewnętrznych wpływów i pokus, a także jako zachęta do świadomego wyboru dobra i walki
ze złem, co stanowi integralną część ludzkiego doświadczenia i egzystencji.

Daniel Naborowski „Krótkość żywota”

 Choć człowiek może mieć wolność wyboru, to jednak jest ograniczony przez nieuchronność
czasu i kruchą naturę ludzkiego istnienia. Refleksja nad światem wynika z bezradności-
poezja staje się bezradna wobec nieubłagalnego czasu i delikatnej ludzkiej kondycji we
wszechświecie. Niewiele znaczą nasze marzenia, planowanie porządku tygodnia czy
przyszłości. Naborowski ukazuje krótkość życia ludzkiego i nietrwałość doczesnych
przyjemności, co może być interpretowane jako zachęta do doceniania życia i podejmowania
mądrych wyborów. Podmiot liryczny zwraca uwagę na ulotność czasu i nietrwałość ziemskich
dóbr, co może sugerować, że człowiek ma możliwość wyboru, jak spożytkuje swój czas i jakie
cele sobie stawia. Jednakże, tekst także podkreśla siłę zewnętrznych wpływów, takich jak
upływ czasu i nietrwałość doczesnych przyjemności. Człowiek jest ograniczony przez
nieuchronność śmierci oraz przemijanie wszystkich rzeczy ziemskich, co może wpływać na
jego decyzje i postępowanie. Wpływ ten może prowadzić do refleksji nad wartościami
życiowymi oraz sposobem spędzania czasu.

Daniel Naborowski „Na toż”

 Jednocześnie tekst ukazuje, że człowiek jest pod wpływem nieuchronności czasu i starzenia
się, co może ograniczać jego wolną wolę. Nieunikniony upływ czasu sprawia, że człowiek
musi dostosować się do zmian, co może wpływać na jego wybory i decyzje. Ponadto, wizja
śmierci jest obecna w tekście jako nieunikniony koniec ludzkiego życia, co sugeruje, że
człowiek jest ograniczony przez swoją doczesną egzystencję. Podsumowując, "Na toż"
Naborowskiego pokazuje, że choć człowiek ma pewną kontrolę nad swoimi decyzjami i
wyborami (wolna wola), to jednak jest ograniczony przez nieuchronny upływ czasu i
nieuniknioność śmierci (wpływ zewnętrznych czynników). Jest to zatem przypomnienie o
nietrwałości ludzkiego życia oraz potrzebie mądrzejszego spożytkowania czasu i podjęcia
właściwych decyzji w obliczu ograniczeń czasowych i egzystencjalnych.

Rycerz, etos rycerski

 W literaturze baroku pojawia się zarówno glorifikacja ideałów rycerskich, jak i ich krytyczne
analizy, co przyczyniło się do bogactwa i różnorodności przedstawień bohaterów rycerskich w
tym okresie.
 Konflikt między ideałami a rzeczywistością: Jednak w literaturze barokowej często
podkreślano także konflikt między idealizowanymi wartościami etosu rycerskiego a brutalną
rzeczywistością. Bohaterowie barokowi często są przedstawiani jako zagubieni w świecie
 pełnym chaosu, przemocy i moralnego upadku, co prowadzi do refleksji nad istotą heroizmu i
wartości rycerskich.
 Miłość i służba damom: Podobnie jak wcześniej, etos rycerski w baroku obejmował również
miłość i służbę damom. Rycerz był zobowiązany do ochrony i szanowania kobiet, a miłość do
wybranej damy mogła być motywem prowadzącym go do heroiczeromantycznych czynów.

 Bohaterstwo i odwaga: Podobnie jak w poprzednich epokach, etos rycerski w baroku nadal
podkreślał bohaterstwo i odwagę jako wartości nadrzędne. Rycerz, czy to w rzeczywistości,
czy w literaturze, musiał być gotowy do stawienia czoła niebezpieczeństwom i walczyć o
szlachetne cele.
 Szlachetność i honor: Szlachetność i honor były nadal kluczowymi wartościami dla rycerza w
okresie baroku. Rycerz powinien kierować się moralnymi zasadami i być gotowy bronić
swojej godności oraz godności innych.

„Don Kichot” Cervantes

 Prawdziwy rycerz powinien odznaczać się uczciwością, honorem i walecznością. Nie dbać o
wygody, pożywienie i majątek. Twierdzę, że właśnie taki był Don Kichot. Na potwierdzenie
tezy, mogę podać następujące dowody.
 Don Kichot pragnie żyć według idealizowanych wzorców rycerskich, wierząc, że jego
zadaniem jest walka z niesprawiedliwością i obrona słabszych. Pomimo braku odpowiedniego
wyposażenia, Don Kichot uważa siebie za rycerza, który musi przestrzegać kodeksu
honorowego i odważnie stawiać czoło przeciwnościom. Cechuje się wytrwałością, ćwiczy
swój charakter. Panuje nad swoim ciałem, odprawia pokutę w górach bez dostępu do
jedzenia i picia, jest skąpo ubrany. Jest błędnym rycerzem, czyli wędruje po świecie, walczy z
przeciwnikami, szuka przygód, aby zrobić dla ludzi coś dobrego.
 Podobnie jak typowy rycerz, Don Kichot oddaje hołd damom, których szlachetność i piękno
idealizuje. Jego romantyczne wizje sprawiają, że podejmuje on liczne heroiczne, romantyczne
przedsięwzięcia w imię swojej wyidealizowanej damy – Dulcynei del Toboso. Choć miłość i
służba damom w jego przypadku są przedstawione w ironiczny sposób, to jednak stanowią
ważny element jego osobowości i motywują go do podjęcia licznych przygód.
Wyidealizowana miłość: Don Kichot, jako typowy rycerz-rycerz, wyznaje wyidealizowaną
miłość do swojej wybranej damy, Dulcynei del Toboso. Jest to miłość czysta i niewinna, która
pozwala mu podjąć heroiczne czyny w jej imieniu. Chociaż w rzeczywistości Dulcynea nie jest
tak doskonała, jak ją sobie wyobraża, to jednak Don Kichot konsekwentnie służy jej z
oddaniem i poświęceniem. W imię ukochanej decyduje się na walkę z wiatrakami, które
uważa za olbrzymów zagrażających ludziom. Na koniu z kopią podejmuje się wyzwania.
 Don Kichot uważa, że obowiązkiem rycerza jest obrona słabszych i biednych przed uciskiem i
niesprawiedliwością. Jego liczne przygody często opierają się na próbach obrony tych, którzy
są w potrzebie. Przykładem jego heroicznego zachowania była obrona bitego przez chłopa
parobka.
 * Jednakże, ironia "Don Kichota" polega często na tym, że jego wyidealizowane podejście do
rycerstwa jest mocno przestarzałe w nowoczesnym świecie. Don Kichot, żyjąc w świecie
zdominowanym przez handel, pieniądze i rozwój społeczny, często wydaje się być
wyśmiewany lub niewłaściwie postrzegany przez otoczenie.
 W.Szekspir „Hamlet”
 Szlachetność i honor: Hamlet jest przedstawiany jako postać, która żyje zgodnie z pewnymi
ideałami szlachetności i honoru. Jego przekonania moralne skłaniają go do działań, które są
zgodne z jego wyobrażeniem o właściwym postępowaniu, nawet jeśli oznacza to
konfrontację z trudnościami i przeciwnościami. Przykładem szlachetności i honoru Hamleta
może być jego decyzja o pomście za śmierć ojca. Choć zadanie to wiąże się z ogromnym
ryzykiem i konsekwencjami, Hamlet trwa w swoim postanowieniu, uważając to za swoje
moralne zobowiązanie. Książę duński broni pamięci swojego ojca i nie chce aby jego ród był
okryty hańbą.
 Walka o sprawiedliwość i sprawy ludzkości: Hamlet podejmuje walkę o sprawiedliwość i
interesy ludzkości, kiedy odkrywa, że jego ojciec został zamordowany przez własnego brata,
króla Klaudiusza. Postanawia działać w interesie ogółu, aby ukarać zbrodniarza i przywrócić
porządek i sprawiedliwość w państwie. Jego działania, takie jak organizacja teatralnej
rekonstrukcji morderstwa, mają na celu odsłonięcie prawdy i ujawnienie winnych, co byłoby
krokiem w kierunku przywrócenia sprawiedliwości.
 Szlachetność – pojedynek z Laertesem. Przed rozpoczęciem pojedynku, Hamlet wyraża swoje
skruchę i prosi Laertesa o przebaczenie za swoje czyny. Mimo że wie, że pojedynek jest
częścią spisku przeciwko niemu, Hamlet stara się zachować moralną uczciwość i oczekuje
tego samego od swojego przeciwnika. Hamlet świadomie podejmuje decyzję o walce z
Laertesem, mimo że wie, że pojedynek może być pułapką. Jego determinacja i gotowość do
stawienia czoła wyzwaniu, nawet w obliczu przeciwności, pokazują jego odwagę i
szlachetność. Hamlet umie walczyć przy pomocy białej broni. Hamlet podejmuje pojedynek z
Laertesem, pomimo obaw i wątpliwości, które go dręczą. Pomimo świadomości zagrożenia i
podstępu, który zastawia na niego Klaudiusz, Hamlet postanawia stanąć do walki, aby bronić
swojej honoru oraz honoru zmarłego ojca. Choć wie, że Laertes jest przeciwnikiem
podstępnym i ma nieczyste zamiary, Hamlet nie ucieka przed konfrontacją ani nie ulega
strachowi. Jego postawa jest wyrazem odwagi i determinacji w obronie swoich przekonań
oraz walki o sprawiedliwość.
 Obrona honoru Ofeilii: Podczas walki z Laertesem, Hamlet wyraża swoje głębokie uczucia do
Ofeilii, co jest dowodem jego szlachetności i uczciwości wobec niej, pomimo jej tragicznych
losów. Chociaż Ofeilia nie żyje, Hamlet nie zapomina o jej cierpieniu i próbuje bronić jej
honoru przed obelgami Laertesa.

W.Szekspir „Makbet”
 Autor dramatu szekspirowskiego stawia bohatera wobec dwóch wielkich wartości- władzy
oraz szlachetności serca i obrony rycerskiego kodeksu postępowania.
 Początkowa idealizacja Makbeta jako rycerza: Na początku utworu Makbet jest
przedstawiony jako szlachetny i odważny wódz, który walczy na polu bitwy, broniąc swojego
królestwa. Idealizuje się go jako bohatera, który oddaje hołd wartościom rycerskim, takim jak
odwaga, lojalność i honor w walce. Wkracza po zwycięskich potyczkach jako triumfator, a
władca nagradza go uroczyście, nadając mu tytuł tana Kawdoru i dziękując mu za wspaniałe
czyny.
 Przemiana Makbeta: Jednak gdy Makbet zostaje skonfrontowany z przepowiednią, która
obiecuje mu koronę, jego moralne wartości ulegają erozji pod wpływem chciwości i ambicji.
Pod wpływem żądzy władzy zaczyna realizować brutalne plany, w tym morderstwa, aby
osiągnąć swoje cele. Ta przemiana jest sprzeczna z idealizowanym obrazem rycerza, który był
przedstawiany na początku utworu. Próbuje uwolnić siebie od odpowiedzialności za
zbrodnicze postępki, co będzie tylko oszukańczym usprawiedliwienie, jego śmierć jest karą za
zło, które wyrządzał.
  Konflikt między ideami a rzeczywistością: Makbet staje w obliczu konfliktu między swoimi
idealistycznymi aspiracjami a brutalną rzeczywistością, którą musi stawić czoła. Pomimo że
pragnie osiągnąć władzę, jego działania prowadzą do chaosu i zniszczenia, zarówno dla niego
samego, jak i dla jego królestwa. W końcu uświadamia sobie, że idealizowanie wartości
rycerskich, takich jak honor czy lojalność, nie jest zgodne z jego rzeczywistością, w której
panuje przemoc i zdrada.

Ambicje i rywalizacja oraz ich skutki

Ambicja i rywalizacja są fundamentalnymi motywami, które często napędzają postępowanie
bohaterów literackich oraz odzwierciedlają złożoność ludzkiej natury. W literaturze, takiej jak "Don
Kichot", "Makbet" i "Hamlet", oba te motywy odgrywają istotną rolę, kształtując losy głównych
bohaterów i prowadząc do dramatycznych konsekwencji. W kontekście tych dzieł można dostrzec
zarówno ambicję jednostek, dążących do osiągnięcia swoich celów, jak i rywalizację między nimi a
otaczającym światem. Przeanalizujmy zatem te motywy na przykładach postaci takich jak Don Kichot,
Makbet i Hamlet.

Don Kichot, stworzony przez Miguela de Cervantesa, stanowi doskonały przykład człowieka
ambitnego, który pragnie wzniesienia się ponad codzienne realia poprzez odgrywanie roli rycerza.
Choć jego ambicje mogą wydawać się szlachetne, to jednak prowadzą do rywalizacji z otaczającym
światem, który często kpi z jego idei oraz stawia mu opór, uniemożliwiając realizację marzeń.
Podobnie, w tragedii Szekspira, "Makbet", główny bohater nieustannie dąży do zdobycia władzy, co
staje się głównym motywem jego ambicji. Jednakże, jego rywalizacja z innymi postaciami oraz z
własnym sumieniem prowadzi do coraz większego konfliktu, który ostatecznie doprowadza go do
zguby. W "Hamlecie", dziele również Williama Szekspira, widzimy bohatera uwikłanego w rywalizację
między swoimi ideami a rzeczywistością, a jego ambicje, choć skierowane na rzecz sprawiedliwości,
prowadzą go ku tragicznemu końcowi.

W obu przypadkach, zarówno w "Don Kichocie", jak i w "Makbecie" oraz "Hamlecie", motyw ambicji i
rywalizacji stanowi centralny punkt fabuły, eksplorując złożone mechanizmy ludzkiej natury i
prowadząc do refleksji nad tym, jak te motywy wpływają na decyzje i losy bohaterów. Prześledzenie
tych motywów w kontekście różnych dzieł literackich pozwala nam na głębsze zrozumienie ludzkiej
psychiki oraz dynamiki społecznej.