Professional Documents
Culture Documents
Początkowy szlachetny stan: Na początku utworu, Makbet jest bohaterem, który odnosi
zwycięstwo w bitwie i jest ceniony przez swoich przełożonych. Jest lojalnym poddanym króla
Duncana.
Wpływ proroctwa: Makbet spotyka trzy wiedźmy, które przepowiadają mu, że stanie się królem.
To proroctwo podsyca jego ambicje i chęć osiągnięcia władzy.
Manipulacja Lady Makbet: Lady Makbet odgrywa kluczową rolę w procesie degradacji Makbeta.
Zachęca go do zabicia króla Duncana, aby zdobyć tron. Jej silny charakter i manipulacyjne
zdolności wprowadzają go na złą ścieżkę.
Morderstwo Duncana: Makbet zabija króla Duncana, co jest jego pierwszym krokiem na drodze
do władzy. To morderstwo oznacza jego moralną upadłość.
Paranoja i zdrada: Po zdobyciu tronu, Makbet staje się coraz bardziej paranoiczny i zaczyna
widzieć zagrożenie wokół siebie. Podejrzewa innych o zdradę i zleca kolejne morderstwa, w tym
zamach na Banquo i jego syna Fleance'a.
Upadek wewnętrznej moralności: Makbet stopniowo traci swoją moralność i poczucie etyki. Staje
się bezwzględny w dążeniu do utrzymania władzy i pozbycia się potencjalnych rywali.
Upadek psychiczny: Makbet traci kontakt z rzeczywistością. Widzi widma, cierpi na koszmary
senne i jest nękany poczuciem winy.
Upadek na polu bitwy: W końcowej scenie tragedii, Makbet staje do walki przeciwko siłom
przeciwników, ale jest pewny swojego losu. Mimo desperackiej próby obrony upada, pokonany
przez siły moralności i sprawiedliwości.
Ten proces degradacji ukazuje, jak ambicja, manipulacja i brak moralności mogą prowadzić do
moralnej i psychicznej ruiny jednostki. To jedno z głównych tematów tragedii "Makbet" i stanowi
centralną część dramatu Shakespeare'a.
Motyw władzy jest jednym z głównych tematów w tragedii "Makbet" autorstwa Williama
Shakespeare'a. Ten motyw stanowi napędzającą siłę dla wielu postaci w utworze i ukazuje różne
aspekty władzy oraz jej wpływ na ludzi. Oto charakterystyka motywu władzy w "Makbecie":
Motyw władzy w "Makbecie" jest złożony i wielowymiarowy. Przedstawia zarówno pokusy, jakie
władza niesie ze sobą, jak i jej destrukcyjne skutki. To jeden z najważniejszych aspektów tragedii i
stanowi źródło głównych konfliktów w historii.
"Hamlet" jest złożoną tragedią, która bada wiele aspektów władzy i jej wpływu na jednostki i
społeczeństwo. Rozważa pytania dotyczące moralności, lojalności, sprawiedliwości i etyki
politycznej. Działa jako lustrzane odbicie mechanizmów władzy w różnych kontekstach
społecznych i politycznych.
1. Zrywa z antyczną zasadą trzech jedności: czasu, miejsca, akcji. Akcja "Makbeta" trwa wiele lat,
toczy się w różnych miejscach: komnatach zamku, na murach budowli, na równinie opodal zamku,
na pobliskim cmentarzysku, na wrzosowisku, a obok głównego wątku pojawiają się poboczne,
niektóre nie mające wpływu na akcję (np. monolog Hamleta obserwującego przemarsz wojsk
norweskich - akt IV, scena 4)
2.rezygnuje z chóru, który w dramacie antycznym spełniał istotną rolę: komentował przebieg akcji,
objaśniał motywy postępowania bohatera, a nawet pomagał interpretować treść. Rezygnacja z chóru
zdynamizowała akcję, pozwoliła na wieloznaczne interpretowanie treści sztuki i motywacji
bohaterów
3. zakłócenie zasady decorum (stosowności) - wypowiedziom patetycznym towarzyszą u Szekspira
- język potoczny, kolokwializmy
4. zerwanie z zasadą jedności estetycznej - starożytni nie wyobrażali sobie łączenia w jednej sztuce
np. akcji dramatycznej i komicznej. Szekspir rezygnuje z podporządkowanej katharsis jedności
estetycznej. W scenie 1 aktu V rozmowy grabarzy dalekie są powadze
5. wprowadzenie scen zbiorowych - starożytni reformatorzy teatru wprowadzili na scenę ostatecznie
3 aktorów, w szczególnych sytuacjach pozwalali na obecność czwartej niemej postaci. Szekspir
wprowadził na scenę tłum. Pojedynek Hamleta oglądają przecież Król, Królowa, Horacy i Ozryk.
6. wprowadzenie motywów i postaci fantastycznych, wizyjnych, onirycznych (poetyka snu). W ten
sposób dramaturg zerwał z antyczną mimesis. O losach Hamleta zadecydował przecież wyraźnie
Duch - zjawa ojca.
7. psychologizacja postaci, uniwersalizm ludzkiej tragedii- Szekspir okazał się znawcą, uważnym
obserwatorem ludzkiej duszy, ukazał skrajne uczucia człowieka, mechanizmy zachowania,
indywidualne motywacje. Jego bohaterowie wyrażają prawdy ogólne. Hamlet uosabia np.
niezdecydowanie , analityczną, refleksyjną postawę wobec życia, nadwrażliwość. Staje się tym,
który zadaje ważne pytania.
Rola fantastyki
c) Zmienność nastroju:
"Romeo i Julia": W dziele tym występują zarówno sceny miłosne i romantyczne, jak i sceny pełne
dramatycznych konfliktów i tragedii. Na przykład, po romantycznym małżeństwie Romeo i Julii
następuje tragiczny finał ich miłości.
"Hamlet": W utworze znajdujemy sceny humorystyczne, takie jak monologi Gravediggera,
kontrastujące z głębokimi momentami introspekcji i tragedii Hamleta.
"Makbet": Wszystko zaczyna się od sukcesów Makbeta na polu bitwy, ale później przechodzimy do
scen przesiąkniętych mrokiem i brutalnością, takich jak scena morderstwa króla Duncana.
d) Synkretyzm stylistyczny:
"Romeo i Julia": To dzieło łączy elementy poezji miłosnej, dramatu rodzinnego i tragedii, co tworzy
unikalny styl.
"Hamlet": Shakespeare łączy elementy tragizmu, psychologii i elementy teatru w teatrze, co nadaje
utworowi bogatą strukturę stylistyczną.
"Makbet": Dzieło łączy elementy mrocznego dramatu ze stylem poetyckim, co nadaje utworowi
atmosferę grozy i napięcia.
W każdym z tych dzieł Szekspir zgłębia psychologiczne aspekty ludzkiej natury, ukazując, jak
emocje, konflikty wewnętrzne i decyzje wpływają na postaci i prowadzą do ich tragicznych losów.
Analiza psychologiczna postaci jest jednym z najważniejszych aspektów tragedii szekspirowskich,
które nadają im głębię i uniwersalność.
Postacie statyczne:
Tybalt: Tybalt jest postacią statyczną, ponieważ przez całą sztukę pozostaje nieprzejednany i
niezmienny w swojej nienawiści do Montecchich, co prowadzi do tragicznych konsekwencji.
Pani Capulet: Matka Julii, Pani Capulet, pozostaje statyczną postacią, nie zmieniając swojego
podejścia ani postawy wobec córki i jej wyborów.
Postacie dynamiczne:
Romeo: Romeo to postać dynamiczna, ponieważ przechodzi znaczącą ewolucję, począwszy od
beztroskiego młodzieńca zakochanego w Rozalindzie, a kończąc na tragicznym kochanku i
samobójcy.
Julia: Julia również jest postacią dynamiczną, ponieważ jej charakter i zachowanie zmieniają się od
początkowej niewinności i nieśmiałości do desperackiej determinacji w dążeniu do miłości z
Romeem.
"Hamlet":
Postacie statyczne:
Król Klaudiusz: Klaudiusz jest postacią statyczną, ponieważ pozostaje niemoralnym i okrutnym
władcą przez całą sztukę, nie przejawiając żadnych znaków wewnętrznej zmiany.
Poloniusz: Poloniusz jest postacią statyczną, pozostaje wiernym doradcą króla, niezmiennie
narzucającym swoje zasady i opinie innym postaciom.
Postacie dynamiczne:
Hamlet: Jak wspomniano wcześniej, Hamlet jest postacią dynamiczną, która przechodzi
dramatyczną ewolucję, zaczynając od niepewności i wątpliwości a kończąc na działaniach zemsty i
tragicznych konsekwencjach.
Ofelia: Ofelia również zmienia się w trakcie sztuki, przechodząc od niewinnej i posłusznej córki do
osoby dotkniętej chorobą psychiczną i tragicznie zmarłej.
"Makbet":
Postacie statyczne:
Król Duncan: Duncan jest postacią statyczną, ponieważ nie ulega żadnym znaczącym zmianom i
pozostaje niewinnym i lojalnym królem przez całą sztukę.
Postacie dynamiczne:
Makbet: Makbet to postać dynamiczna, która ewoluuje od szlachetnego generała do despotycznego
i brutalnego tyrana.
Lady Makbet: Lady Makbet również przechodzi znaczącą zmianę, od manipulującej i pewnej
siebie żony Makbeta do kobiety, która jest nękana przez wyrzuty sumienia i kończy samobójstwem.
Tragizm
"Romeo i Julia":
Tragizm w "Romeo i Julii" wynika z losu dwóch młodych kochanków z wrogich rodzin,
Montecchich i Kapuletów, którzy zakochują się w sobie i decydują się na tajemne małżeństwo. Ich
miłość jest czysta i niewinna, ale konflikt rodzinny prowadzi do serii niefortunnych zdarzeń, które
kończą się ich śmiercią.
Tragizm polega na tym, że miłość i niesprawiedliwość doprowadzają do nieuniknionej tragedii.
Bohaterowie są niewinni, ale ich los jest przesądzony przez konflikt społeczny i błąd
komunikacyjny.
"Makbet":
Tragizm w "Makbecie" wiąże się z moralną degradacją tytułowego bohatera, Makbeta, który z
początku jest szlachetnym generałem. Jednak jego żądza władzy i ambicja prowadzą go do
morderstwa króla Duncana i dalszej przemocy.
Tragizm polega na tym, że Makbet staje się coraz bardziej pozbawiony moralności i zdolny do
brutalnych czynów. Jego własne poczucie winy i paranoja doprowadzają do jego upadku i śmierci
na polu bitwy.
"Hamlet":
Tragizm w "Hamlecie" wynika z konfliktów wewnętrznych głównego bohatera, Hamleta, który jest
zmuszony do odwetu za śmierć swojego ojca. Jego niepewność, wątpliwości moralne i konflikty
emocjonalne prowadzą do jego rozpadu psychicznego i śmierci.
Tragizm polega na tym, że Hamlet jest bohaterem tragicznym, którego rozterki i dylematy
prowadzą go do tragicznej końcówki. Jego działania i obsesyjna potrzeba zemsty przynoszą mu
zgubę.
Monologi i dialogi miłosne: Romeo i Julia wymieniają się monologami i dialogami nasyconymi
romantycznym językiem miłości. Ich słowa wyrażają namiętne uczucia i oddanie. Przykładem jest
słynny monolog Romea podczas pierwszego spotkania z Julią na balu Kapuletów:
Metafory miłosne: Shakespeare używa bogatych metafor i porównań, aby opisać miłość między
Romeem i Julią. Na przykład, Romeo nazywa Julię "słońcem wschodzącym", co symbolizuje jej
piękno i jasność.
Namiętne przysięgi miłości: Romeo i Julia składają sobie przysięgi miłości, które podkreślają ich
oddanie i gotowość do poświęceń. Przykładem jest słynna scena przy oknie, gdzie wymieniają
słowa miłości i decydują się na małżeństwo.
Porównanie miłości do nocy: W utworze miłość jest często porównywana do nocy, co podkreśla jej
tajemniczość i intensywność. Jednym z przykładów jest słynne "Juliet is the sun" monolog Romea.
Dialogi poetyckie: Wszystkie dialogi miłosne między Romeem a Julią są nasycone poezją, co
nadaje ich miłości szczególny urok i wyjątkowość.
Język miłości w "Romeo i Julii" jest nie tylko piękny, ale także pełen emocji i głębokiego
znaczenia. Ukazuje on, że miłość może być zarówno źródłem błogosławieństwa, jak i tragedii, gdyż
towarzyszą jej silne emocje i namiętne poświęcenie.
Z jakimi zasadami antycznego teatru zerwał Szekspir?
• zrywa z antyczną zasadą trzech jedności: czasu, miejsca, akcji. Akcja "Makbeta" trwa wiele
lat, toczy się w różnych miejscach: komnatach zamku, na murach budowli, na równinie
opodal zamku, na pobliskim cmentarzysku, na wrzosowisku, a obok głównego wątku
pojawiają się poboczne, niektóre nie mające wpływu na akcję (np. monolog Hamleta
obserwującego przemarsz wojsk norweskich - akt IV, scena 4)
• rezygnuje z chóru, który w dramacie antycznym spełniał istotną rolę: komentował przebieg
akcji, objaśniał motywy postępowania bohatera, a nawet pomagał interpretować treść.
Rezygnacja z chóru zdynamizowała akcję, pozwoliła na wieloznaczne interpretowanie treści
sztuki i motywacji bohaterów
• zakłócenie zasady decorum (stosowności) - wypowiedziom patetycznym towarzyszą u
Szekspira - język potoczny, kolokwializmy
• zerwanie z zasadą jedności estetycznej - starożytni nie wyobrażali sobie łączenia w jednej
sztuce np. akcji dramatycznej i komicznej. Szekspir rezygnuje z podporządkowanej
katharsis jedności estetycznej. W scenie 1 aktu V rozmowy grabarzy dalekie są powadze
• wprowadzenie scen zbiorowych - starożytni reformatorzy teatru wprowadzili na scenę
ostatecznie 3 aktorów, w szczególnych sytuacjach pozwalali na obecność czwartej niemej
postaci. Szekspir wprowadził na scenę tłum. Pojedynek Hamleta oglądają przecież Król,
Królowa, Horacy i Ozryk.
• wprowadzenie motywów i postaci fantastycznych, wizyjnych, onirycznych (poetyka snu). W
ten sposób dramaturg zerwał z antyczną mimesis. O losach Hamleta zadecydował przecież
wyraźnie Duch - zjawa ojca.
• psychologizacja postaci, uniwersalizm ludzkiej tragedii- Szekspir okazał się znawcą,
uważnym obserwatorem ludzkiej duszy, ukazał skrajne uczucia człowieka, mechanizmy
zachowania, indywidualne motywacje. Jego bohaterowie wyrażają prawdy ogólne. Hamlet
uosabia np. niezdecydowanie , analityczną, refleksyjną postawę wobec życia, ,
nadwrażliwość. Staje się tym, który zadaje ważne pytania.
Miłość:
Miłość jako motyw przewodni: Cała historia "Romeo i Julii" koncentruje się na miłości między
tytułowymi bohaterami. Jest to miłość młodzieńcza, namiętna i zakazana, ponieważ Romeo jest
Montecchi, a Julia jest Kapuletą, a ich rodziny są w konflikcie od pokoleń.
Miłość jako siła przełamująca przeszkody: Miłość między Romeo a Julią jest tak silna, że jest w
stanie przezwyciężyć wszelkie przeszkody. Bohaterowie są gotowi poświęcić wszystko, włącznie z
własnym życiem, aby być razem.
Kontrast z innymi rodzajami miłości: W utworze pojawiają się różne formy miłości, takie jak
miłość rodzicielska, jaką okazują rodzice Julii, oraz miłość przyjacielska, jaką łączy Romea z jego
przyjaciółmi. Kontrast te formy miłości z miłością Romea i Julii podkreśla jej wyjątkowość i
intensywność.
Konflikt:
Rodzinny konflikt: Głównym źródłem konfliktu w "Romeo i Julii" jest wiekowy konflikt między
rodzinami Montecchi i Kapuletów. To nienawiść i niechęć między tymi dwoma rodzinami
sprawiają, że miłość Romeo i Julii jest zakazana.
Konflikt społeczny: Konflikt między rodzinami odzwierciedla również głębszy konflikt społeczny
między dwiema grupami społecznymi. Ta nienawiść wywołuje przemoc i tragedię w Weronie.
Konflikt wewnętrzny: Oprócz konfliktu zewnętrznego, bohaterowie, zwłaszcza Romeo i Julia,
doświadczają również konfliktów wewnętrznych. Muszą wybrać między lojalnością wobec swoich
rodzin a miłością do siebie nawzajem. Ta wewnętrzna rozterka dodaje głębi ich postaciom.
"Romeo i Julia" jest utworem, który ukazuje, jak miłość może prowadzić do konfliktu, ale
jednocześnie jest silną siłą, która jest w stanie przekształcić świat. Tragedia tej historii tkwi w tym,
że miłość i konflikt są ze sobą nierozerwalnie związane, a ich skomplikowane relacje prowadzą do
tragicznych konsekwencji dla głównych bohaterów.
Korupcja władzy: W "Hamlecie" pokazana jest korupcja władzy, zwłaszcza w postaci króla
Klaudiusza, który zamordował swojego brata, króla Hamleta, aby objąć tron. To działanie jest
jednym z głównych źródeł konfliktu i tragedii w utworze. Król Klaudiusz jest uosobieniem złego i
nieetycznego sprawowania władzy.
Wewnętrzne konflikty polityczne: Wewnętrzne konflikty w rodzinie królewskiej i na dworze
królewskim, zwłaszcza między Hamletem a Klaudiuszem, mają wpływ na stabilność państwa.
Sprawy międzynarodowe: W utworze pojawia się zagraniczny aspekt polityczny, związany z
zagrożeniem ze strony Fortynbrasów, królestwa norweskiego. To zdarzenie odzwierciedla złożone
stosunki międzynarodowe i polityczne intrygi.
Rozkład moralny i etyczny: "Hamlet" ukazuje rozkład moralny na dworze królewskim, gdzie ludzie
są skorzy do spisków i intryg, a lojalność jest często wyważana przez własne korzyści. To wskazuje
na bardziej ogólny problem moralny władzy.
Refleksja nad rolą władcy: Hamlet, jako postać tytułowa, to filozoficzny i introspekcyjny bohater,
który zastanawia się nad odpowiedzialnością i moralnością władcy. Jego monologi dotyczące
sprawiedliwości i etyki politycznej są istotnym elementem dramatu.
Siła Charakteru: Szekspir tworzył postacie kobiece o silnych charakterach, takie jak Lady Macbeth
w "Makbecie", Katarzyna w "Poskromieniu złośnicy" czy Beatrice w "Wiele hałasu o nic". Te
postacie są niezależne, pewne siebie i stanowcze.
Intrygi i Manipulacje: Niektóre postacie kobiece, jak Rosalind w "Jak wam się podoba" czy Viola w
"Wieczór Trzech Króli", angażują się w intrygi i manipulacje, aby osiągnąć swoje cele lub
rozwiązać konflikty.
Lady Makbet jest silną i ambitną postacią, która dąży do władzy i wpływów.
Jej charakter ewoluuje w miarę rozwoju fabuły. Na początku jest pełna determinacji i siły, ale z
czasem zaczyna cierpieć z powodu wyrzutów sumienia.
Jej postać ukazuje, jak dążenie do władzy i brak moralności mogą prowadzić do degradacji i
upadku.
Ofelia jest córką doradcy króla Poloniusza i jest zakochana w Hamlecie. Jej postać jest tragiczna i
symbolizuje zranienie i załamanie psychiki w wyniku złamanego serca i presji otoczenia.
Ofelia pada ofiarą intryg, przemocy i zdrady. Jej śmierć jest tragicznym wydarzeniem w dramacie i
symbolizuje upadek bohaterów i chaos w Królestwie Danii.
Postać Ofelii stanowi kontrast do Hamleta i ukazuje różne reakcje na konflikt i traumę.
Julia jest jedną z głównych bohaterek tej tragedii i symbolizuje miłość młodzieńczą i namiętną.
Jej miłość do Romea jest siłą, która jest w stanie przezwyciężyć wszelkie przeszkody, w tym
nienawiść między ich rodzinami.
Julia reprezentuje niewinność i uczciwość, ale również determinację i gotowość do poświęceń w
imię miłości.
Jej śmierć jest tragicznym wydarzeniem i prowadzi do pojednania rodzin Montecchi i Kapuletów,
podkreślając siłę jej miłości.
Gertruda jest królową Danii i matką głównego bohatera, Hamleta. Jej postać jest złożona i
wielowymiarowa.
Jej małżeństwo z Królem Klaudiuszem, bratem swojego zmarłego męża, wywołuje kontrowersje i
jest źródłem konfliktu w dramacie. Niektórzy uważają je za niemoralne i prowadzące do
destabilizacji królestwa.
Jej postać ilustruje również temat moralnego rozkładu i braku wierności, co wpływa na jej losy oraz
losy innych postaci w dramacie.
W miarę rozwoju fabuły
Gertruda staje się bardziej
świadoma swoich błędów i
przeszłości, co wprowadza
element refleksji moralnej
do dramatu.
Udowodnij, że monolog
Hamleta jest przejawem
kryzysu
światopoglądowego