KURS WALUTOWY

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODRCZE

ćwiczenia

dr Jowita Świerczyńska
KURS WALUTOWY

wartość waluty danego kraju wyrażona w walucie obcej

cena waluty obcej wyrażona w walucie krajowej

stosunek, w jakim dokonuje się wymiany określonej ilości danej waluty na jednostkę
innej waluty

FUNKCJE KURSU WALUTOWEGO

CENOTWÓRCZA INFORMACYJNA ALOKACYJNA

KURS WALUTOWY

Kody walutowe

Pierwsza litera
Kod państw oraz
nazwy własnej
terytoriów
waluty

USD
Stany Zjednoczone dolar amerykański
KURS WALUTOWY

Kody walutowe

EUGiW
EU R euro

PLN
nowy złoty: po denominacji w 1995 r.
Polska przed denominacją: PLZ
1 PLN = 10 000 PLZ

X – kod ponadnarodowych walut

(wyjątek: euro – EUR)

XCD
C – Państwa Karaibów:
dolar
• Antigua i Barbuda,
• Dominika, wschodniokaraibski
• Grenada,
• Saint Kitts i Nevis,
• Saint Lucia,
• Saint Vincent i Grenadyny,
• Anguilla,
• Montserrat,
KURS WALUTOWY
KWOTOWANIE
waluta bazowa
(referencyjna)
waluta, której ilość w danym
kursie jest stała (np. 1 lub
100); waluta bazowa to
waluta kupowana bądź
sprzedawana
kurs kupna
• Banki zamierzają kupić
USD lub EUR (walutę
bazową) lub sprzedać
PLN
• Uczestnicy po tej cenie
mogą kupić PLN lub
sprzedać USD
USD/PLN = 4,8009 waluta kwotowana
(notowana)
waluta, której ilość w danym
EUR/PLN = 4,6974 kursie zmienia się w kolejnych
kwotowaniach; waluta, za
którą się sprzedaje lub kupuje
walutę bazową
KK KS
BID ASK, OFFER
1 USD = 4,7529 / 4,8489 PLN kurs sprzedaży
1 EUR = 4,6504 - 4,7444 PLN • Banki zamierzają kupić
PLN lub sprzedać USD
lub EUR
• Uczestnicy rynku mogą
Spread walutowy kupić USD lub sprzedać
różnica między kursem kupna a kursem sprzedaży PLN
KURS WALUTOWY

KWOTOWANIE pestki,
pipsy, kurs sprzedaży
kurs kupna
punkty
1 GBP 5,3755 PLN
GBP/PLN = 5,3355/5,3755
duża figura

5,3355 PLN 1 GBP

Waluta bazowa: GBP – funt brytyjski

Waluta kwotowana : PLN – polski złoty
Bank kupuje 1 GBP, płacąc za niego 5,3355 PLN →
Kurs kupna: 5,3355
Klient wymienia 1 GBP na 5,3355 PLN
Bank sprzedaje 1 GBP, otrzymując 5,3755 PLN →
Kurs sprzedaży: 5,3755
Klient kupuje 1 GBP za 5,3755 PLN
KURS WALUTOWY - KURSY KRZYŻOWE

KURS KRZYŻOWY

kurs, który powstaje poprzez kupno i sprzedaż waluty przejścia

(najbardziej płynne waluty, np. USD, EUR)

➢ waluta przejścia jest walutą bazową

➢ waluta przejścia jest walutą bazową oraz waluta przejścia jest walutą kwotowaną

➢ waluta przejścia jest walutą kwotowaną

.
KURS KRZYŻOWY – przykład 1a

Waluta przejścia jest walutą bazową:

USD/MXN = 13,240 – 13,280 USD/PLN = 2,8030 – 2,8060

Klient jest zainteresowany zwarciem transakcji między PLN a MXN.
Licząc kurs krzyżowy, na podstawie kwotowań, w których waluta przejścia jest walutą
bazową, należy podzielić kursy przez nową walutę bazową (kurs kupna waluty
kwotowanej przez kurs sprzedaży waluty bazowej oraz kurs sprzedaży waluty
kwotowanej przez kurs kupna waluty bazowej)

USD/MXN = 13,240 – 13,280

13,240: 2,8060 = 4,7184

13,280 : 2,8030 = 4,7379

USD/PLN = 2,8030 – 2,8060

PLN / MXN = 4,7184 - 4,7379

KURS KRZYŻOWY – przykład 1b

Waluta przejścia jest walutą bazową:

USD/MXN = 13,240 – 13,280 USD/PLN = 2,8030 – 2,8060

Klient jest zainteresowany zwarciem transakcji między MXN a PLN.
Licząc kurs krzyżowy, na podstawie kwotowań, w których waluta przejścia jest walutą
bazową, należy podzielić kursy przez nową walutę bazową (kurs kupna waluty
kwotowanej przez kurs sprzedaży waluty bazowej oraz kurs sprzedaży waluty
kwotowanej przez kurs kupna waluty bazowej)

USD/PLN = 2,8030 – 2,8060 2,8030 : 13,280 = 0,2110

2,8060 : 13,240 = 0,2119

USD/MXN = 13,240 – 13,280

MXN /PLN = 0,2110 - 0,2119
KURS KRZYŻOWY – przykład 2a

Waluta przejścia jest walutą bazową oraz waluta przejścia jest walutą kwotowaną:

USD/MXN = 13,240 – 13,280 GBP/USD = 1,6510– 1,6550

Klient jest zainteresowany zwarciem transakcji między GBP a MXN
Licząc kurs krzyżowy, na podstawie kwotowań, w których waluta przejścia jest walutą
bazową oraz kursu, w którym waluta przejścia jest walutą kwotowaną, należy
przemnożyć kursy kupna oraz kursy sprzedaży

USD/MXN = 13,240 – 13,280

13,240 x 1,6510 = 21,8592

13,280 x 1,6550 = 21,9784

GBP/USD = 1,6510– 1,6550

GBP / MXN = 21,8592 - 21,9784

KURS KRZYŻOWY – przykład 3a

Waluta przejścia jest walutą kwotowaną:

EUR/USD = 1,4720 – 1,4760 FJD/USD = 0,5110 – 0,5170

Klient jest zainteresowany zwarciem transakcji między EUR a FJD Licząc kurs krzyżowy, na
podstawie kwotowań, w których waluta przejścia jest walutą kwotowaną, należy podzielić
kursy przez nową walutę kwotowaną (kurs kupna waluty bazowej przez kurs
sprzedaży waluty kwotowanej oraz kurs sprzedaży waluty bazowej przez kurs kupna
waluty kwotowanej)
1,4720: 0,5170 = 2,8472
EUR/USD = 1,4720 – 1,4760
1,4760 : 0,5110 = 2,8884

FJD/USD = 0,5110 – 0,5170

EUR / FJD = 2,8472 - 2,8884

KURS KRZYŻOWY – przykład 3b

Waluta przejścia jest walutą kwotowaną:

EUR/USD = 1,4720 – 1,4760 FJD/USD = 0,5110 – 0,5170

Klient jest zainteresowany zwarciem transakcji między EUR a FJD Licząc kurs krzyżowy, na
podstawie kwotowań, w których waluta przejścia jest walutą kwotowaną, należy podzielić
kursy przez nową walutę kwotowaną (kurs kupna waluty bazowej przez kurs
sprzedaży waluty kwotowanej oraz kurs sprzedaży waluty bazowej przez kurs kupna
waluty kwotowanej)
0,5110 : 1,4760 = 0,3462
FJD/USD = 0,5110 – 0,5170
0,5170 : 1,4720 = 0,3512

EUR/USD = 1,4720 – 1,4760

FJD / EUR = 0,3462 - 0,3512
KURS WALUTOWY

RODZAJE KURSÓW

Kurs sztywny wyznaczany jest przez władze monetarne danego

państwa, nie podlega żadnym wahaniom, stale utrzymuje się na takim
samym poziomie w stosunku do innej waluty lub koszyka walut.

Kurs stały waha się w określonych granicach w stosunku do

jednej waluty lub koszyka walut

Kurs płynny nie jest ustalany przez państwo, ale waha się zgodnie z
tendencjami popytu i podaży:
• brudny (kierowany) – poddawany jest grze wolnorynkowej, ale
dopuszcza interwencje walutową - bank centralny może okresowo
interweniować na rynku, zapobiegając gwałtownym lub nadmiernym
wahaniom kursu;
• czysty – całkowicie zależny od popytu i podaży, niepoddawany
interwencjom władz monetarnych
KURS WALUTOWY
Determinanty zmian kursów walutowych
Ekonomiczne
• Stosunki handlowe danego państwa z
zagranicą
• Wielkość inwestycji zagranicznych w
danym kraju
• Wielkość transferów międzynarodowych
• Różnice między poziomami inflacji i stóp
procentowych w kraju i zagranicą
• Spekulacje
• Wielkość aktywów rezerwowych
• Ogólny stan gospodarki kraju oraz jego
partnerów gospodarczych
Źródło: E. Oziewicz, T. Michałowski, Międzynarodowe stosunku gospodarcze, PWE, Warszawa 2013, s. 203 – 204.
Polityczne Naturalne i psychologiczne
• Przynależność państwa • Klęski żywiołowe
do organizacji • Ataki terrorystyczne
międzynarodowych, • Przewidywanie zagrożenia
szczególnie tych oraz zdarzenia sprzyjające
wspomagających rozwojowi gospodarczemu
stabilizację walutową
• Wewnętrzna stabilność
polityczna państwa
• Konflikty zewnętrzne
KURS WALUTOWY

Zmiany poziomu kursu walutowego

APRECJACJA / DEPRECJACJA

REWALUACJA / DEWALUACJA
KURS WALUTOWY

Zmiany poziomu kursu walutowego

Zmiana kursu walutowego w wyniku działania sił rynkowych:

APRECJACJA:
• wzrost wartości waluty krajowej w stosunku do waluty obcej;
• zmiana kursu z 1 EUR = 4,69 PLN na 1 EUR = 4,35 PLN;
• pogorszenie konkurencyjności towarów krajowych za granicą, spadek cen towarów
importowanych, wzrost importu/spadek eksportu;

DEPRECJACJA:
• obniżenie siły nabywczej pieniądza krajowego;
• zmiana kursu z 1 EUR = 4,50 PLN na 1 EUR = 4,70 PLN;
• poprawa konkurencyjności towarów eksportowanych oraz wzrost cen towarów importowanych,
spadek importu/wzrost eksportu;

Zmiana kursu walutowego w wyniku decyzji władz:

REWALUACJA– urzędowe podniesienie waluty krajowej, względem walut obcych;
DEWALUACJA – urzędowe obniżenie waluty krajowej względem walut obcych;
KURS WALUTOWY

Zmiany poziomu kursu walutowego

APRECJACJA / DEPRECJACJA
Wielkość aprecjacji (deprecjacji) dla waluty bazowej wyraża się w formule:
𝐒𝟏 − 𝐒𝟎
X 100
𝐒𝟎
Wielkość aprecjacji (deprecjacji) dla waluty kwotowanej wyraża się w formule:
𝐒𝟎 − 𝐒𝟏
X 100
𝐒𝟏

S0 – początkowa wartość waluty (bazowej w walucie kwotowanej) S1 – aktualna wartość waluty (bazowej w walucie kwotowanej)

Przykład:
Kurs GBP/PLN zmienił się z poziomu 6,3567 do 6,5533. Określ aprecjację lub deprecjację funta i PLN.

Zmiana kursu funta brytyjskiego: (6,5533- 6,3567) / 6,3567 = 0,0309 = 3,09%

Zmiana kursu PLN: (6,3567 – 6,5533) / 6,5533 = -0,0300 = -3,0%

Wzrost kursu GBP/PLN spowodował: deprecjację PLN o 3% i aprecjację funta o 3,09%

RYNEK WALUTOWY

Po kursie
bieżącym
Rodzaje rynku walutowego: kupują i
BIEŻĄCY– dokonywanie transakcji z dostawą walut natychmiast lub sprzedają
waluty np.
najdalej w ciągu 2 dni roboczych; turyści
TERMINOWY – kurs jest ustalany w momencie zawarcia transakcji, ale
dostawa waluty i płatność następują w określonym momencie w
przyszłości, np. za miesiąc;
TRANSAKCJE NA RYNKU WALUTOWYM
➢ transakcje natychmiastowe (spot)
➢ kontrakty terminowe:
✓ transakcje typu forward,
✓ transakcje typu futures,
✓ transakcje typu swap,
✓ opcje walutowe,
 RYNEK WALUTOWY
Transakcje natychmiastowe (spot)

zawarcie natychmiastowej transakcji kupna bądź

sprzedaży danej waluty obcej

dostawa następuje „natychmiast”, co w praktyce oznacza na

drugi dzień roboczy po zawarciu transakcji

kurs walutowy ustalany w wyniku takiej transakcji nosi

nazwę kursu bieżącego
RYNEK WALUTOWY

Transakcje forward Kurs, po którym strony

zobowiązują się dokonać
Sprzedaż lub zakup określonej ilości waluty obcej, przy czym dostawa waluty transakcji kupna/sprzedaży
następuje w określonym momencie w przyszłości, cena (kurs walutowy) jest waluty obcej z dostawą w
natomiast ustalana(y) w momencie zawarcia kontraktu. przyszłości, nosi nazwę
kursu terminowego (kursu
Przykład: forward).
9 września 2023 r. firma ABC zawarła z bankiem XYZ terminową transakcję sprzedaży Kursy terminowe różnią się
25 000 USD za złotówki dnia 5 listopada 2023 r. po kursie USD/PLN 3,8000. 9 września zazwyczaj od kursów
2023 r. kurs USD/PLN wynosił 3,7871. Okazało się, że 5 listopada 2023 r. bieżący kurs bieżących
wynosił USD/PLN 4,7627. Transakcja zobowiązuje firmę ABC do sprzedaży 25 000 USD Kurs terminowy > kurs
po 3,8 zł. Dostaje za to 95 000 zł. Gdyby sprzedała je na rynku bieżącym, otrzymałaby bieżący = premia
119 067,5 zł. Firma jest stratna o 24 067,5 zł. Kurs terminowy < kurs
bieżący = dyskonto
Kurs spot Kurs forward Premia/dyskonto
premia/dyskonto
St = 4,7 USD/PLN Ft+1=4,7 USD/PLN Kurs spot i forward są identyczne 𝐅𝐭+𝟏 − 𝐒𝐭
4,2−4
x100=5% =
St = 4,0 USD/PLN Ft+1=4,2 USD/PLN Dolar sprzedawany jest z premią 4 𝐒𝐭
𝐅𝐭+𝟏 - kurs terminowy
St = 4,0 USD/PLN Ft+1=3,8 USD/PLN Dolar sprzedawany jest z dyskontem
3,8−4
𝐒𝐭 - kurs bieżący
x100=–5%
4
RYNEK WALUTOWY
Opcja walutowa
Instrument dający jej właścicielowi prawo, lecz nie obowiązek sprzedaży lub zakupu określonej ilości
waluty obcej w określonym czasie i po cenie ustalonej w dniu zawarcia kontraktu:
▪ opcja kupna (call option) umożliwia zakup waluty;
▪ opcja sprzedaży (put option) daje prawo do sprzedaży waluty;
W przeciwieństwie do kontraktów forward opcje walutowe nie obligują strony kupującej do wymiany
walut. Posiadacz opcji walutowej może ją zrealizować, jeśli jest to dla niego korzystne: opcja kupna
zabezpiecza przed deprecjacją waluty krajowej, opcja sprzedaży – przed aprecjacją.

Przykład:
Przedsiębiorca kupuje opcję o 30-dniowej zapadalności na zakup USD po kursie 3,6548
USD/PLN. Jeśli po 30 dniach kurs USD/PLN (spot) będzie wynosić np. 3,9111,
przedsiębiorca zrealizuje swoją opcję i zakupi USD po cenie niższej niż rynkowa. Jeżeli
natomiast kurs USD/PLN będzie niższy od zakładanego, np. 3,5111, przedsiębiorca
zrezygnuje z realizacji opcji i zakupi USD na rynku kasowym (spot).
RYNEK WALUTOWY
Transakcja swap
Swap walutowy (swap – wymiana, przehandlowanie)
to kontrakt zakupu kwoty waluty w określonym dniu, po określonym kursie, a następnie
odsprzedaż tej samej kwoty waluty po kursie i w terminie ustalonym w dniu zawarcia umowy

Wymiana jednej waluty na drugą po kursie bieżącym i jednoczesna transakcja terminowa

w kierunku odwrotnym

Przykład:
Niemiecki producent samochodów potrzebuje PLN, aby zapłacić za części produkowane
w Polsce. Jednocześnie wie, że w ciągu 4 miesięcy wyprodukowane samochody zostaną
sprzedane w Polsce. Niemiecki koncern samochodowy zawiera więc z bankiem kontrakt
polegający na natychmiastowej zamianie EUR na PLN wraz z jednoczesnym
zobowiązaniem banku do zawarcia odwrotnej transakcji po czterech miesiącach po z góry
ustalonym kursie wymiany.
 UNIA GOSPODARCZA I WALUTOWA

KRAJE UE TWORZĄCE STREFĘ EURO:

Austria (1999), Belgia (1999), Cypr (2008),
Estonia (2011), Finlandia (1999), Francja (1999),
Grecja (2001), Luksemburg (1999), Hiszpania (1999),
Holandia (1999), Irlandia (1999), Litwa (2015),
Łotwa (2014), Malta (2008), Niemcy(1999),
Portugalia (1999), Słowacja (2009), Słowenia(2007),
Włochy (1999), Chorwacja (2023)

KRAJE UE, KTÓRYCH WALUTĄ NIE JEST EURO:

Bułgaria, Czechy, Polska, Węgry, Rumunia, Szwecja, Dania,

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ☺