Kurs walutowy

Co to jest kurs walutowy?

?
Kurs walutowy jest stosunkiem, w jakim
dokonuje się wymiany określonej ilości danej
waluty na jednostkę inne waluty

Jest to cena jednej waluty wyrażona w innej

walucie
 Dlaczego kurs walutowy jest ważny?

Polski i hiszpański student postanowili rzucić studia i

całkowicie poświęcić się produkcji piwa
Część produkcji dostarczają na rynek amerykański po cenie
1 USD
➢ W zeszłym roku eksporter za 1 USD otrzymywał 1,05
EUR (przy kursie EUR/USD = 0,95)
➢ W tym roku za 1 USD otrzymuje 0,8 EUR (przy kursie
EUR/USD = 1,25)
Co będzie jeżeli koszt produkcji piwa wynosi:
70 eurocentów?
80 eurocentów?
90 eurocentów?
 Funkcje kursu walutowego
• Informacyjna
✓ informuje krajowe podmioty o cenie walut obcych,
✓ pomaga podjąć decyzje odnośnie transakcji zagranicznych,
✓ pomaga ocenić konkurencyjność firmy z perspektywy
rynków i cen światowych.
• Cenotwórcza
✓ przenosi zagraniczny układ i relacje cen na rynek krajowy,
np. bezpośrednio determinuje krajowe ceny towarów
importowanych,
✓ pośrednio wpływa na ceny towarów krajowych, które mają
konkurencję zagraniczną.
 Rodzaje kursów walutowych
I. PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA MOŻLIWOŚĆ WAHAŃ KURSÓW:
• Kurs płynny (zmienny, elastyczny) – kształtowany pod
wpływem popytu i podaży na rynku walutowym; może być
kursem „brudnym” (stabilizowany przez interwencję banku
centralnego) lub kursem „czystym” (ukształtowany na rynku
bez interwencjonizmu banku centralnego)
• Kurs sztywny – ustalany przez władze monetarne kraju,
• Kurs pełzający – zbliżony do kursu sztywnego, ale korygowany
skokowo przez państwo.
 Rodzaje kursów walutowych
II. PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA ZAKRES
OBOWIĄZYWANIA:
• Kurs zróżnicowany – może być zróżnicowany
przedmiotowo (inny dla obrotów towarowych, inny
dla usług niehandlowych), podmiotowo (inny dla
firm, inny dla osób fizycznych), geograficznie (inny
dla walut różnych grup krajów),
• Kurs jednolity – jednakowy dla wszelkich form
transakcji dewizowych.
 Rodzaje kursów walutowych
III. PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA OPERACJE BANKOWE:
• Kurs kasowy (spot) – w kontraktach z natychmiastową zapłatą,
• Kurs terminowy (future) – gdy zapłata następuje po upływie
określonego czasu
1. Kurs terminowy – kurs kasowy > 0 → waluta jest notowana
terminowo z premią (tzw. report)
2. Kurs terminowy – kurs kasowy < 0 → waluta jest notowana
terminowo z dyskontem (tzw. deport)
3. Kurs terminowy – kurs kasowy = +/- wartość swapu (marży
kursowej)
4. Stopa swapu (marży kursowej, premii, dyskonta waluty krajowej)
w skali rocznej =
(wartość swapu / kurs kasowy) * (360 / t)
5. Kurs terminowy sprzedaży – kurs kasowy sprzedaży →
podawane jest w pkt terminowych.
1pkt terminowy = 0,0001 PLN
 Rodzaje kursów walutowych
IV. PODZIAŁ Z WZGLĘDU NA SPOSÓB PREZENTACJI KURSU:
• Kurs bezpośredni – liczba jednostek waluty krajowej
potrzebnych do zakupu jednej jednostki waluty zagranicznej,
• Kurs pośredni – liczba jednostek waluty obcej potrzebnych do
zakupy jednostki waluty krajowej,
• Kurs krzyżowy – wyznaczenie kursu walutowego na podstawie
znanych kursów dwóch różnych walut np. wg zasady:
PLN/CAD = PLN/USD * USD/CAD
 Rodzaje kursów walutowych
V. INNE RODZAJE KURSÓW:
• Kurs kupna (bid)
• Kurs sprzedaży (offer)
1. Kurs „offer” – kurs „bid” = spread
2. Stopa spread = spread / kurs „bid”
• Kurs nominalny
• Kurs realny
• Kurs podwartościowy – kurs rynkowy niższy od oficjalnego
banku centralnego
• Kurs nadwartościowy – kurs na rynku wyższy od oficjalnego
banku centralnego
 Podstawowe pojęcia związane z kursem
walutowym
• Aprecjacja waluty – wzrost rynkowego kursu pieniądza
krajowego, czyli rynkowe umacnianie jego wartości
• Deprecjacja waluty – rynkowy spadek wartości pieniądza
krajowego, albo spadek kursu danej waluty na rynku
dewizowym
• Dewaluacja waluty – jednorazowe („skokowe”) urzędowe
obniżenie wartości waluty krajowej, zazwyczaj wymuszone
na władzy monetarnej wskutek długotrwałego deficytu
bilansu obrotów bieżących i/lub odpływu kapitału
• Rewaluacja waluty – wzrost oficjalnego kursu waluty
krajowej w stosunku do walut obcych, następujący na
skutek decyzji władz monetarnych danego kraju.
 Źródła podaży i popytu obcej waluty
podaż
1. Wpływy z eksportu towarów
2. Wpływy z eksportu usług:
- Usługi transportowe
- Wydatki w kraju podróżnych
zagranicznych
- Pozostałe (ubezpieczenia, usługi
banków zagranicznych, itp.)
3. Odsetki otrzymane z zagranicy
4. Transfery z zagranicy:
- Prywatne (przekazy od
emigrantów, renty i emerytury
zagraniczne, inne wpływy na konta
walutowe ludności)
- Oficjalne
5. Kredyty otrzymane z zagranicy
6. Napływ kapitału krótkoterminowego
7. Zagraniczne inwestycje
bezpośrednie i portfelowe
8. Spadek rezerw oficjalnych
popyt
1. Wydatki na import towarów
2. Wydatki na import usług:
- Usługi transportowe
- Wydatki za granicą podróżnych
krajowych
- Pozostałe (ubezpieczenia, usługi
banków krajowych dla zagranicy i
inne)
3. Odsetki zapłacone zagranicy
4. Transfery za granicę:
- Prywatne (przekazy imigrantów,
renty i emerytury wypłacane
osobom zagranicznym, wypłaty z
kont walutowych ludności)
- Oficjalne
5. Kredyty udzielone zagranicy
6. Odpływ kapitału krótkoterminowego
7. Inwestycje bezpośrednie i
portfelowe za granicą
8. Wzrost rezerw oficjalnych
 Czynniki wpływające na poziom kursów
walutowych
I. CZYNNIKI EKONOMICZNE:
1. Czynniki koniunkturalne:
- poziom dochodu narodowego
- stopa inflacji
- stopa procentowa
2. Czynniki strukturalne:
- infrastruktura gospodarki
- konkurencyjność gospodarki
- sytuacja w bilansie płatniczym
- poziom rozwoju techniczno – technologicznego
II. CZYNNIKI POZAEKONOMICZNE:
- czynniki polityczne
- czynniki psychologiczne
- częstotliwość i motywy interwencjonizmu banku centralnego
na rynku walutowym
Ekonomiczne teorie kursu walutowego
• Teoria parytetu siły nabywczej (podstawą tej koncepcji jest założenie, że w
gospodarce międzynarodowej działa prawo jednej ceny):

Ck = Kw * Cz,

✓ Ck – cena krajowa (wartość koszyka towarów)

✓ Kw – kurs walutowy
✓ Cz – cena zagraniczna (wartość koszyka towarów)

Kw = Ck/Cz

• Jeżeli ceny dóbr się zmienią, to kurs walutowy automatycznie dostosuje się do
nowych relacji w obu krajach, aby zachować parytet siły nabywczej walut. W
konsekwencji, gdy ceny w kraju A rosną szybciej niż w kraju B, wówczas pieniądz
kraju A ulega deprecjacji w takiej samej proporcji w stosunku do pieniądza w kraju
B
Ekonomiczne teorie kursu walutowego c.d.
• Teoria parytetu stóp procentowych – opiera się na założeniu, że nominalne stopy procentowe
odzwierciedlają inflacyjne oczekiwania uczestników rynku. Kraje, w których spodziewana jest
wysoka inflacja, mają wysokie nominalne stopy procentowe, rekompensując inwestorom spadającą
wartość pieniądza. Przy doskonale funkcjonujących rynkach realne stopy procentowe muszą być
równe we wszystkich krajach
➢ Jeśli dzięki rynkowi realne stopy są jednakowe, to różnice w nominalnych muszą odzwierciedlać
odmienne oczekiwania co do inflacji
➢ Skoro stopy procentowe zależą od poziomu cen, a kursy walutowe (według teorii parytetu siły
nabywczej) również od nich zależą, wobec tego musi istnieć związek między zmianami stóp a
zmianami kursów
➢ Równość (parytet) realnych stóp procentowych będzie zachowany, gdy bieżący kurs walutowy
zmienia się o wielkość równą różnicom między nominalnymi stopami procentowymi, a kierunek
zmian kursu jest odwrotny niż różnice

Kw1 – Kw0 /Kw0 = Ik – Iz

✓ Kw0 – bieżący kurs walutowy na początku okresu (wartość jednostki waluty zagranicznej w
jednostkach waluty krajowej)
✓ Kw1 - bieżący kurs waluty na koniec okresu
✓ Ik – nominalna stopa procentowa w kraju
✓ Iz – nominalna stopa procentowa za granicą

Kw1 = (Ik – Iz) * Kw0 + Kw0

Aprecjacja czy deprecjacja?
1 USD = 2,95 PLN → 1 USD = 2,98 PLN ?
1 USD = 3,12 PLN → 1 USD = 3,08 PLN ?

1 USD = 2,8754 PLN 1 PLN = ? USD

1 PLN = 0,2552 EUR 1 EUR = ? PLN

Teoria parytetu siły nabywczej

Ck = 12000 PLN Cz = 1875 GBP Kw = ?
W Polsce inflacja = 10% w Wlk. Brytanii = 2%
Nowy Kw = ?

Teoria parytetu stopy procentowej

Stopa % w Polsce = 7% stopa % w USA = 2%
Kurs bieżący 1 USD = 4 PLN kurs za rok 1 USD = ? PLN

Stopa % w Polsce = 7% Stopa % w Czechach = 10%

Kurs bieżący 1 CZK = 1,1 PLN kurs za rok 1 CZK = ? PLN
1 USD = 2,8754 PLN 1 PLN = 0,3478 USD
1 PLN = 0,2552 EUR 1 EUR = 3,9185 PLN

Teoria parytetu siły nabywczej

Ck = 12000 PLN Cz = 1875 GBP Kw = 1GBP = 6,40 PLN
W Polsce inflacja = 10% w Wlk. Brytanii = 2%
Nowy Kw = 1 GBP = 6,90 PLN

Teoria parytetu stopy procentowej

Stopa % w Polsce = 7% stopa % w USA = 2%
Kurs bieżący 1 USD = 4 PLN Kurs za rok 1 USD = 4,20 PLN

Stopa % w Polsce = 7% Stopa % w Czechach = 10%

Kurs bieżący 1 CZK = 1,1 PLN Kurs za rok 1 CZK = 1,067 PLN
 Profesor Najlepszy
Indywidualne przypadki trafnych prognoz
mogą być tylko wynikiem szczęśliwego zbiegu
okoliczności, stanowiąc swego rodzaju
„wygraną” w grze losowej prowadzonej z
rynkiem.

Najlepszy E., Zarządzanie finansami międzynarodowymi, PWE, Warszawa 2000r., s. 116

 Zapis kursu walutowego
USD/PLN = 3,1983/3,1993 (kurs bezpośredni)

PLN/USD = 0,3126/0,3125 (kurs pośredni)

kurs kupna / kurs sprzedaży

(bid) (offer)

USD/PLN = 3,1983/3,1993
Waluta bazowa / waluta kwotowana
 Waluta bazowa waluta kwotowana
bid-offer
Kreatorzy rynku zamierzają Uczestnicy rynku
zamierzają
Kurs kupna bid - Kupić bazową - Kupić kwotowaną
- Sprzedać kwotowaną - Sprzedać bazową
Kurs sprzedaży offer - Kupić kwotowaną - Kupić bazową
- Sprzedać bazową - Sprzedać kwotowaną

kurs kupna / kurs sprzedaży

(bid ) (offer)
USD/PLN = 3,1983 / 3,1993
Waluta bazowa / waluta kwotowana
 Kurs krzyżowy
Przypadek 1. Jeżeli mamy dwa kursy walutowe U/X i U/Y (wspólna waluta jest
w obu kursach walutą bazową), to obliczając kurs krzyżowy, dzielimy przez
nową walutę bazową.
X/Y = U/Y:U/X lub Y/X = U/X:U/Y

Przypadek 2. Jeżeli mamy dwa kursy walutowe X/U i Y/U (wspólna waluta jest
w obu przypadkach walutą kwotowaną), to obliczając kurs krzyżowy,
dzielimy przez nową walutę kwotowaną
X/Y = X/U:Y/U lub Y/X = Y/U:X/U

Przypadek 3. Jeżeli mamy dwa kursy walutowe X/U i U/Y (wspólna waluta jest
w jednym przypadku walutą kwotowaną, a w drugim bazową), to
obliczając kurs krzyżowy, mnożymy kurs kupna i kurs sprzedaży
X/Y = X/U * U/Y lub Y/X = 1/(X/U * U/Y)
 Kurs krzyżowy
Przykład 1.

USD/CHF = 1,6230/1,6240 USD/CHF = 1,6230/1,6240

USD/PLN = 3,7880/3,7890
/CHF= 1,6230:3,7890 / 1,6240:3,7880
USD/PLN = 3,7880/3,7890
/CHF= 0,4283/0,4287

Przykład 2.

CAD/USD = 0,8950/0,8953 CAD/USD = 0,8950/0,8953

GBP/USD = 1,4430/1,4560
CAD/ = 0,8950:1,4560 / 0,8953:1,4430
CAD/ = 0,6147/0,6204 GBP/USD = 1,4430/1,4560

Przykład 3.

GBP/USD = 1,6430/1,6560 GBP/USD = 1,6430/1,6560

USD/PLN = 3,7880/3,7890
GBP/PLN = 1,6430 * 3,7880 / 1,6560 * 3,7890
USD/PLN = 3,7880/3,7890
GBP/PLN = 6,2237/6,2746
 Zadanie 1
Bank X stosuje następujące kursy walut:
USD/AUD = 1,3300/10
EUR/CHF = 1,5520/30
GBP/USD = 1,6570/80
SEK/JPY = 14,7050/90
- Klient chce kupić dolary australijskie. Jaki kurs będzie
obowiązywał dla tej transakcji?
- Po jakim kursie bank sprzedaje euro?
- Ile bank zapłaci klientowi za 1 mln jenów
- Ile bank zapłaci klientowi za 500 tys. franków
szwajcarskich?
 Zadanie 1.
- 1,3300
- 1,5530
- 67 985,59 SEK
- 321 957,50 EUR
 Zadanie 2
Bank X kwotuje następujące kursy walut
USD/AUD = 1,3400/10
USD/CHF = 1,3220/30
GBP/USD = 1,6880/90

- Jaki jest kurs krzyżowy dolara australijskiego przy

zakupie jednego franka szwajcarskiego z punktu
widzenia uczestnika rynku?
- Jaki jest kurs krzyżowy franka szwajcarskiego przy
sprzedaży jednego funta z punktu widzenia uczestnika
rynku?
 Zadanie 2
- CHF/AUD = 1,0144
- GBP/CHF = 2,2288
 Polityka kursowa
Ze względu na znaczenie kursu walutowego w gospodarce,
polityka kursowa stanowi istotny element polityki pieniężnej,
a pośrednio polityki gospodarczej. Wybór właściwego
mechanizmu kursowego oznacza przyjęcie określonego
sposobu reagowania banku centralnego na zmiany w zakresie
bilansu płatniczego, stanu pieniądza narodowego oraz sytuacji
na rynku walutowym. W zależności od przyjętych priorytetów
polityki gospodarczej stosuje się różne rozwiązania kursowe.

Głównym kryterium klasyfikacji reżimów kursowych jest

stopień zmienności kursu walutowego, który jednocześnie
odzwierciedla zakres ingerencji władz monetarnych w
kształtowanie się jego poziomu.
 Systemy płynne Systemy pośrednie Systemy sztywne

Kurs płynny Pełzające pasmo Kurs sztywny

Kurs płynny kierowany Kurs płynny wewnątrz pasma Zarząd walutą
Pełzająca dewaluacja Dolaryzacja
Kurs nieregularnie Unia walutowa
dostosowywany
 Polityka kursowa w Polsce
• 1990r. Wprowadzenie sztywnego kursu względem dolara (9500 zł –
dzisiejsze 95gr),
• Maj 1991r. Dewaluacja o 14,4% (ze względu na znacznie wyższą
inflację w Polsce niż w USA, przy stałym kursie nominalnym
nastąpiła znaczna realna aprecjacja złotego) wprowadzenie koszyka
walut,
• Października 1991r. Modyfikacja w kierunku systemu pełzającej
dewaluacji (codzienna dewaluacja),
• 26 lutego 1992 dewaluacja o 10,7%, 27 sierpnia 1993 o 7,4%,
• 1992-1994 kurs złotego na rynku międzybankowym mógł zmieniać
się w 4% paśmie dopuszczalnych wahań (+/-2% wokół parytetu),
• 16 maja 1995 rozszerzenie pasma wahań do +/-7%,
• 1996-1998 zmniejszanie tempa pełzającej dewaluacji, rozszerzenie
dopuszczalnych wahań do +/-12%,
• Marzec 1999 rozszerzenie pasma dopuszczalnych wahań do +/-15%,
• 12 kwietnia 2000 decyzja o upłynnieniu kursu złotego
 Wymienialność waluty
• Niewymienialność pieniądza (uprawnienie zastrzeżone wyłącznie dla
państwa)
• Wymienialność wewnętrzna (dokonywana wyłącznie przez rezydentów, nie
wolno stosować waluty w transakcjach międzynarodowych do
fakturowania i wykonywania płatności, obowiązek odsprzedawania walut
bankom, pozwolenia na zakup dewiz dla obrotów kapitałowych)
• Wymienialność zewnętrzna (dokonywana wyłącznie przez nierezydentów,
waluta kraju może służyć do fakturowania i dokonywania płatności w
ramach transakcji międzynarodowych)
• Wymienialność według standardu Międzynarodowego Funduszu
Walutowego (art. VIII) – warunki wymienialności przewidują swobodną
obsługę bieżących transakcji międzynarodowych (handel zagraniczny,
kredyty krótkoterminowe, płatności z tytułu odsetek z pożyczek i lokat
kapitałowych) wobec rezydentów i nierezydentów
• Pełna wymienialność – oznacza, że zarówno rezydenci jak i nierezydenci
mogą sprzedawać i kupować walutę bez ograniczeń dotyczących celu takiej
transakcji
Rzeczpospolita z 2 maja 2011r.