Czy euro powinno być mocne?

Za i przeciw posiadaniu mocnej waluty z punktu widzenia bilansów płatniczych krajów strefy
euro.

Unia walutowa to grupa krajów, które decydują się na wprowadzenie wspólnej waluty i
porzucenie własnych walut narodowych. Oczekiwane efekty unii walutowej to przede
wszystkim wzrost stabilności i bezpieczeństwa gospodarczego wśród jej członków, a także
zmniejszenie ryzyka związanego z wahaniem kursów walutowych. Inne oczekiwane korzyści
to ułatwienie wymiany handlowej i inwestycji między krajami członkowskimi oraz
zwiększenie ich konkurencyjności na międzynarodowych rynkach. Należy jednak pamiętać, że
unia walutowa wiąże się również z pewnymi wyzwaniami i ograniczeniami, takimi jak utrata
możliwości kształtowania polityki monetarnej przez poszczególne kraje czy konieczność
dostosowania gospodarki do wspólnych reguł i standardów.
Żeby dobrze poznać sytuację poszczególnych krajów strefy euro warto zapoznać się z danymi
bilansów płatniczych.

Saldo obrotów bieżących z zagranicą, lata 2005–2015 (mld EUR)

Bilans płatniczy zawiera szereg informacji, które mogą być przydatne dla analizy sytuacji
gospodarczej danego kraju. Możesz znaleźć tam między innymi:
• saldo obrotów bieżących, czyli różnicę między dochodami z eksportu a wydatkami na
import;
• saldo kapitałowe, czyli różnicę między inwestycjami zagranicznymi dokonanymi przez
dany kraj a inwestycjami zagranicznymi w tym kraju;
• wskaźniki płatności zagranicznych, takie jak wskaźnik płatności za towary, usługi,
działalność niefinansową i finansową;
• poziom rezerw walutowych danego kraju;
• kurs waluty wobec innych walut.

Saldo obrotów bieżących i saldo rachunku kapitałowego określają kontakty danej gospodarki z
zagranicą, natomiast rachunek finansowy wyjaśnia, w jaki sposób są one finansowane. W
optymalnej sytuacji saldo obrotów bieżących i saldo rachunku kapitałowego powinny
odpowiadać łącznej wartości netto rachunku finansowego; w przeciwnym razie na rachunku
zarejestrowano błędy i opuszczenia netto.

Rachunki bieżące i kapitałowe, 2015 r. (mld EUR)

 Rachunki bieżące i kapitałowe w stosunku do PKB, 2015 r. (% PKB)

W 2015 roku dziesięć państw członkowskich odnotowało deficyt obrotów bieżących, natomiast
18 państw – nadwyżkę . Największy deficyt w stosunku do PKB zaobserwowano w
Zjednoczonym Królestwie , natomiast największe nadwyżki w stosunku do PKB
zaobserwowano na Malcie - 9,9%, w Holandii - 9,1 % i Niemcach - 8,5 %, które odnotowały
również najwyższą nadwyżkę na rachunku obrotów bieżących 257 miliardów euro.

Niemcy, Irlandia, Holandia, Włochy i Finlandia były jedynymi państwami członkowskimi UE,
które w 2015 r. odnotowały deficyt obrotów bieżących w odniesieniu do usług, natomiast
stosunkowo duże nadwyżki w stosunku do PKB zgłosiły: Luksemburg - 39,7 % PKB, Malta -
23,8 %, Chorwacja - 17,9 % i Cypr - 16,8 %.

Czternaści państw członkowskich Unii Europejskiej zgłosiła deficyt w obrocie towarami –

znajdziemy tam te państwa, które uzyskały największe nadwyżki w odniesieniu do usług.
Spośród tych państw członkowskich, które zarejestrowały nadwyżki w obrocie towarami,
największe nadwyżki w stosunku do PKB wykazały: Irlandia - 30,7 %, Holandia - 11,5 % i
Niemcy - 8,7 %.
Silna waluta może mieć różne wpływy na bilans płatniczy. W przypadku krajów, które dużo
eksportują, silna waluta może pomóc im uzyskać wyższe ceny za swoje produkty zagranicą, co
przyczyni się do poprawy salda obrotów bieżących w bilansie płatniczym. Z drugiej strony
kraje, które dużo importują, mogą mieć trudności ze spłatą zadłużenia zagranicznego, ponieważ
wzrost cen importowanych produktów może prowadzić do pogorszenia salda obrotów
bieżących w bilansie płatniczym. Ogólnie rzecz biorąc, silna waluta może przyczynić się do
poprawy bilansu płatniczego, ale wszystko zależy od konkretnej sytuacji gospodarczej danego
kraju.
Możemy ocenić siłę waluty na podstawie różnych danych z bilansów płatniczych, takich jak
saldo bilansu płatniczego, wskaźnik płatności zagranicznych, rezerwy walutowe oraz kurs
waluty wobec innych walut. Te dane pomogą nam uzyskać obraz sytuacji gospodarczej danego
kraju i jego zdolności do spłaty zobowiązań zagranicznych. Im lepszy bilans płatniczy, tym
silniejsza waluta.
Posiadanie mocnej waluty, takiej jak euro, ma zarówno plusy, jak i minusy z punktu widzenia
bilansów płatniczych krajów strefy euro.
Pozytywnym aspektem posiadania mocnej waluty jest to, że umożliwia ona krajom strefy euro
unikanie inflacji poprzez wspólną politykę monetarną prowadzoną przez Europejski Bank
Centralny. Ponadto mocna waluta może pomóc w utrzymaniu stabilności cen oraz zachęcać do
inwestycji zagranicznych, ponieważ daje inwestorom pewność co do przyszłych stóp zwrotu z
ich inwestycji.
Jednak posiadanie mocnej waluty może również stanowić wyzwanie dla krajów strefy euro,
ponieważ może prowadzić do utraty konkurencyjności na rynkach międzynarodowych. Mocna
waluta oznacza bowiem wyższe ceny produktów eksportowanych przez kraje strefy euro na
rynkach zagranicznych, co może spowodować spadek ich eksportu. Może to prowadzić do
spadku produkcji i zatrudnienia w tych krajach, co w konsekwencji może prowadzić do wzrostu
bezrobocia i pogorszenia bilansów płatniczych tych krajów.
Wartość waluty w stosunku do innych walut jest ustalana na rynku w wyniku siły popytu i
podaży. Dla bilansu płatniczego danego kraju silna waluta (tj. o wysokim kursie w stosunku do
innych walut) może przynieść korzyści w postaci większej wartości eksportu oraz tańszych
importowanych towarów i usług. Jednakże dla producentów krajowych silna waluta może
oznaczać niższe ceny na rynkach zagranicznych, co może osłabić ich konkurencyjność. Z
drugiej strony, dla konsumentów silna waluta oznacza tańsze produkty importowane, co może
poprawić ich sytuację finansową.

Wiktoria Joniak
nr albumu 212338
Bibliografia:

1. Raporty: Europejski Bank Centralny, Eurostat

2. J. Melitz, The Welfare Cost of the European Monetary System, Journal of

International Money and Finance

3. Beattie, article: Pros and Cons of the Euro

4. Wójcik, Przesłanki wyboru systemów kursowych

5. W. Gadomski, article: The pros and cons of the Eurozone

6. L. Oręziak, Najważniejsze konsekwencje euro dla światowych rynków finansowych