RSC Advances

Zobacz artykuł
PRZEGL online
ĄD View Journal | View Issue

Wolne rodniki, naturalne przeciwutleniacze i

mechanizmy ich reakcji
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

Cytuj: RSC Adv., 2015, 5, 27986

Satish Balasaheb Nimse*a i Dilipkumar Palb

Normalne reakcje biochemiczne w naszym organizmie, zwiększona ekspozycja na środowisko i wyższe

Otrzymano 28 października
2014 r. Zaakceptowano 12
marca 2015 r.
DOI: 10.1039/c4ra13315c
www.rsc.org/advances
poziomy ksenobiotyków w diecie powodują wytwarzanie reaktywnych form tlenu (ROS) i reaktywnych form
azotu (RNS). ROS i RNS powodują stres oksydacyjny w różnych stanach patofizjologicznych.
Przedstawione dowody chemiczne sugerują, że przeciwutleniacze w diecie pomagają w zapobieganiu
chorobom. Związki przeciwutleniające reagują w reakcjach jednoelektronowych z wolnymi rodnikami in
vivo/in vitro i zapobiegają uszkodzeniom oksydacyjnym. Dlatego bardzo ważne jest zrozumienie
mechanizmu reakcji przeciwutleniaczy z wolnymi rodnikami. W niniejszym przeglądzie omówiono
mechanizm działania naturalnych związków przeciwutleniających oraz testy służące do oceny ich
aktywności przeciwutleniającej. Mechanizmy reakcji w testach antyoksydacyjnych zostały pokrótce
omówione (165 referencji). Praktyczne zastosowania: zrozumienie mechanizmów reakcji może pomóc w
ocenie aktywności przeciwutleniającej różnych związków przeciwutleniających, a t a k ż e w opracowywaniu
nowych przeciwutleniaczy.

Enzymy przekształcają niebezpieczne produkty utleniania w

1. Wprowadzenie i kontekst nadtlenek wodoru (H O22 ), a następnie w wodę, w
Przeciwutleniacze to cząsteczki, które hamują lub wygaszają wieloetapowym procesie w obecności kofaktorów, takich jak
Unported.

reakcje wolnych rodników i opóźniają lub hamują miedź, cynk, mangan i żelazo. Nieenzymatyczne
uszkodzenia komórek.1 Chociaż obrona antyoksydacyjna różni przeciwutleniacze działają poprzez przerywanie reakcji
się w zależności od gatunku, obecność obrony łańcuchowych wolnych rodników. Kilka przykładów
antyoksydacyjnej jest uniwersalna. Przeciwutleniacze nieenzymatycznych przeciwutleniaczy to witamina C,
występują zarówno w formie enzymatycznej, jak i witamina E, polifenole roślinne, karotenoidy i glutation.7
nieenzymatycznej w środowisku wewnątrzkomórkowym i Innym sposobem kategoryzacji przeciwutleniaczy j e s t
zewnątrzkomórkowym. ich rozpuszczalność w wodzie lub lipidach. Przeciwutleniacze
Normalne reakcje biochemiczne, zwiększona ekspozycja na można podzielić na rozpuszczalne w wodzie i rozpuszczalne w
środowisko i wyższe poziomy ksenobiotyków w diecie lipidach. Przeciwutleniacze rozpuszczalne w wodzie (np.
powodują wytwarzanie reaktywnych form tlenu (ROS) i witamina C) są obecne w płynach komórkowych, takich jak
reaktywnych form azotu (RNS).2 ROS i RNS są cytozol lub macierz cytoplazmatyczna. Przeciwutleniacze
odpowiedzialne za stres oksydacyjny w różnych stanach rozpuszczalne w lipidach (np. witamina E, karotenoidy i kwas
patofizjologicznych.3 Składniki komórkowe naszego liponowy) znajdują się głównie w błonach komórkowych.
organizmu ulegają zmianie w warunkach stresu Przeciwutleniacze można również podzielić na
oksydacyjnego, co prowadzi do różnych stanów chorobowych. przeciwutleniacze o małych cząsteczkach i przeciwutleniacze
Stres oksydacyjny może być skutecznie neutralizowany o dużych cząsteczkach. Antyoksydanty drobnocząsteczkowe
poprzez wzmocnienie obrony komórkowej w postaci neutralizują ROS w procesie zwanym zmiataniem rodników i
przeciwutleniaczy.4,5 Niektóre związki działają jako odprowadzają je. Głównymi przeciwutleniaczami w tej kategorii
przeciwutleniacze in vivo, podnosząc poziom endogennej są witamina C, witamina E, karotenoidy i glutation (GSH).
obrony antyoksydacyjnej. Ekspresja genów kodujących Przeciwutleniacze o dużych cząsteczkach to enzymy (SOD,
enzymy takie jak dysmutaza ponadtlenkowa (SOD), katalaza CAT i GSHPx) i białka ofiarne (albumina), które pochłaniają
(CAT), peroksydaza glutationowa (GSHPx) zwiększa poziom ROS i zapobiegają ich atakowaniu przez inne niezbędne
endogennych przeciwutleniaczy.6 białka.
Przeciwutleniacze mogą być kategoryzowane na wiele Aby zrozumieć mechanizm działania przeciwutleniaczy,
sposobów. Na podstawie ich aktywności można je podzielić na konieczne jest zrozumienie powstawania wolnych rodników i
przeciwutleniacze enzymatyczne i nieenzymatyczne. ich działania.
Enzymatyczne przeciwutleniacze działają poprzez rozkładanie
i usuwanie wolnych rodników. Przeciwutleniacz
ich szkodliwe reakcje. W niniejszym przeglądzie omówiono
27986 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
generowanie
for Applied Chemistry, Department of Chemistry, Hallym University, Chuncheon,
aInstitute i uszkodzenia powodowane przez wolne rodniki, mechanizm
200-702, Korea. E-mail: satish_nimse@hallym.ac.kr; Fax: +82-33-256-3421; Tel: +82- działania naturalnych związków przeciwutleniających oraz
33-248-2076 testy do oceny ich właściwości przeciwutleniających.
of Pharmaceutical Sciences, Guru Ghasidas Vishwavidyalaya (A Central
bInstitute
Omówiono mechanizmy reakcji zachodzących w testach
University), Koni, Bilaspur, Chhattisgarh-495009, Indie
antyoksydacyjnych. Zakres tego artykułu

Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 27987
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
RSC Advances
Recenz
ja
ogranicza się do naturalnych przeciwutleniaczy i testów in Wszechstronny utleniacz, który może atakować szeroki zakres
vitro do oceny ich właściwości przeciwutleniających. celów biologicznych.10

NOc + O c2— / ONOO— (7)

2. Generowanie wolnych rodników
Generowanie ROS (Tabela 1) rozpoczyna się od szybkiego
poboru tlenu, aktywacji oksydazy NADPH i produkcji
anionorodnika ponadtlenkowego (O c2— , równanie (1)),
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Nadtlenoazotyn reaguje z aromatycznymi resztami
aminokwasowymi w enzymie, powodując nitrację
aminokwasów aromatycznych. Taka zmiana w resztach
aminokwasowych może spowodować inaktywację enzymu.
Tlenek azotu jest jednak ważnym

cytotoksyczna cząsteczka efektorowa w obronie przed

Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

komórkami nowotworowymi,
(oksydaza)
— + + (1)
2O2 + NADPH ------→ 2O2 c + NADP +H różne pierwotniaki, grzyby, robaki i prątki. 11,12
The
Inne źródła reakcji wolnorodnikowych to cyklooksygenacja,
lipooksygenacja, peroksydacja lipidów, metabolizm
O c2— jest następnie szybko przekształcany w H O22
(równanie (2)) przez SOD ksenobiotyków i promieniowanie ultrafioletowe.13
2O c- + 2H+ (SOD) H O + O (2)
2 ----→ 22 2

3. Szkodliwe reakcje wolnych rodników

Te ROS mogą działać poprzez jeden z dwóch mechanizmów
Stres oksydacyjny wywołany przez ROS (Tabela 1) jest
zależnych od tlenu, powodując zniszczenie mikroorganizmu lub
związany z chorobami przewlekłymi, takimi jak rak, choroba
innej obcej materii. Reaktywne formy mogą być również
wieńcowa serca (CHD) i osteoporoza.14 Wolne rodniki atakują
generowane przez system mieloperoksydazy-halidu-H O22 .
wszystkie główne klasy biomolekuł, głównie wielonienasycone
Enzym mieloperoksydaza (MPO) jest obecny w granulkach
kwasy tłuszczowe (PUFA) błon komórkowych. Uszkodzenie
cytoplazmatycznych neutrofili. W obecności jonu chlorkowego,
oksydacyjne PUFA, znane jako peroksydacja lipidów, jest
który jest wszechobecny, H O22 jest przekształcany w podchloryn
szczególnie destrukcyjne, ponieważ przebiega jako
(HOCl, równanie (3)), silny utleniacz i środek
samonapędzająca się reakcja łańcuchowa.15,16
przeciwdrobnoustrojowy.8
(3) Ogólny proces peroksydacji lipidów można przedstawić jako
Cl— + H +
O H+ HOCl + H
(MPO) O przedstawione
docelowym poniżej
PUFA, a (równania (8)-(11)), gdzie LH jest
22 ----→ 2
Unported.

Rc jest inicjującym rodnikiem utleniającym. Utlenianie PUFA

generuje rodnik kwasu tłuszczowego (Lc) (równanie (8)), który
ROS są również generowane z O c2— i H O22 poprzez szybko dodaje tlen, tworząc rodnik peroksylowy kwasu
"wybuch oddechowy" w reakcjach Fentona (równanie (4)) i/lub tłuszczowego (LOOc, równanie (9)). Rodniki peroksylowe są
Habera-Weissa (równanie (5)).9 nośnikami reakcji łańcuchowych. Rodniki peroksylowe mogą
dalej utleniać cząsteczki PUFA i inicjować
nowe reakcje łańcuchowe, wytwarzające wodoronadtlenki
H O22 + Fe2+ / cOH + OH— + Fe3+
(4) lipidów (LOOH) (równania (10) i (11)), które mogą rozpadać
się na jeszcze więcej rodników.
O c2— + H O22 / cOH + OH— (5) gatunki.17
+ O2

Enzym syntaza tlenku azotu wytwarza reaktywne formy azotu LH + Rc / Lc + RH (8)

(RNS), takie jak tlenek azotu (NOc) z argininy (równanie (6)).
Lc + O2 / LOOc (9)
L-Arg + O2 + NADPH / NOc + cytrulina (6)
LOOc + LH / LOOH + Lc (10)
Indukowalna syntaza tlenku azotu (iNOS) jest zdolna do
LOOH / LOc + LOOc + aldehydy (11)
ciągłego wytwarzania dużej ilości NOc, który działa jako
wygaszacz O c2— . NOc i O c2— reagują ze sobą, wytwarzając Wodoronadtlenki lipidów zawsze rozkładają się do aldehydów.
nadtlenoazotyn (ONOO— , równanie (7)), bardzo silny utleniacz, Wiele z tych aldehydów to związki aktywne biologicznie, które
dlatego każdy z nich może modulować działanie innych. Chociaż mogą wydostać się z pierwotnego miejsca ataku i
ani NOc, ani O c2— nie są silnymi u t l e n i a c z a m i , rozprzestrzenić atak na inne części komórki.18,19 Peroksydacja
nadtlenoazotyn jest silnym i silnym utleniaczem. lipidów jest powszechnie kojarzona z urazami i chorobami
tkanek.20
Metabolizm tlenu generuje cOH, O c2— i nie-
Tabela 1 Lista ROS165 rodnik H O . cOH jest wysoce reaktywny i reaguje z bio-
22

Symbol Nazwa O c2— Rodnik anionu

ponadtlenkowego
Rodnik cOHHydroksylowy
O2
1 Tlen singletowy
27988 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
ROc Rodnik alkoksylowy cząsteczki logiczne, takie jak DNA, białka online
i lipidy, co
Recenz
ROOc Rodnik nadtlenowy
ja O prowadzi do chemicznych modyfikacji tychRSC cząsteczek.
Advances
H 22 Nadtlenek wodoru
Istnieje kilka raportów z badań dotyczących oksydacyjnych
LOOH Wodoronadtlenek lipidów
uszkodzeń DNA spowodowanych przez cOH.21–23
COH reaguje z parami zasad DNA, powodując oksydacyjne
uszkodzenie cząsteczki heterocyklicznej i cząsteczki cukru w
oligonukleotydach za pomocą różnych mechanizmów. Ten
rodzaj oksydacyjnego uszkodzenia DNA jest silnie
skorelowany z

Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 27989
Chemistry 2015

RSC Advances
w warunkach fizjologicznych, takich jak mutageneza,
kancerogeneza i starzenie.24,25 Reakcje addycji dają rodniki
OH-adduktów zasad DNA (schemat 1), podczas gdy rodnik
allilowy tyminy i rodniki cukrowe skoncentrowane na węglu
(schemat 2) powstają w wyniku reakcji abstrakcji.
Jak pokazano na schemacie 1, cOH reaguje z guaniną
DNA, tworząc rodnik C-8-hydroksy-adduktu guaniny, który
jest przekształcany w 2,6-diamino-4-hydroksy-5-
formamidopirymidynę po reakcji redukcji i otwarcia
pierścienia. Jednak rodnik C-8-hydroksy-adduktu guaniny jest
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0
przekształcany w 8-hydroksyguaninę w reakcji utleniania.
Rodnik cOH reaguje z cząsteczką heterocykliczną tyminy i
cytozyny w pozycjach C5- i C6, w wyniku czego powstają
odpowiednio rodniki adduktowe C5-OH i C6-OH. Reakcja
utleniania tych rodników adduktowych z wodą (a następnie
deprotonowanie) prowadzi do powstania odpowiednio glikolu
cytozyny i glikolu tyminy.26 Ogólnie rzecz biorąc, reakcje cOH
z zasadami DNA powodują upośledzenie dsDNA.
Jak pokazano na schemacie 2, cOH reaguje z cukrem
cząsteczki DNA poprzez abstrakcję atomu H z atomu węgla C5.
Jedną z unikalnych reakcji C5' -centrycznego rodnika cząsteczki
cukru w DNA jest dodanie do pozycji C8 pierścienia purynowego
w tym samym nukleozydzie (np. guaninie). Ta
wewnątrzcząsteczkowa cyklizacja prowadzi do powstania 8,5' -
cyklo-puryno-2' -deoksynukleozydów. Reakcje rodników
cukrowych skoncentrowanych na węglu skutkują pęknięciami
nici DNA i miejscami wolnymi od zasad za pomocą różnych
mechanizmów.
Białka są uszkadzane oksydacyjnie przez połączone
Unported.
działanie aktywowanych form tlenu i jonów metali śladowych,
takich jak Fe2+ i Cu2+ . Stwierdzono, że aminokwasy lizyna,
prolina, histydyna i arginina są najbardziej wrażliwe na
utlenianie.
Schemat 1 Reakcja rodnika hydroksylowego z guaniną.
27988 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006
Zobacz artykuł
online
Recenz
ja
Schemat 2 Reakcja rodnika hydroksylowego z cząsteczką cukrową DNA.
uszkodzenia. Ostatnie badania wskazują, że może wystąpić
szeroki zakres modyfikacji reszt, w tym tworzenie
nadtlenków,27,28 i karbonyli.29 Tworzenie reszt karbonylowych
jest użyteczną miarą oksydacyjnego uszkodzenia białek. Tak
więc, oksydacyjne uszkodzenie tkanki skutkuje zwiększoną
ilością utlenionego białka. Szczegółowy przegląd Cooke i in.
dostarcza ważnych informacji na temat oksydacyjnych uszkodzeń
DNA, mechanizmów, mutacji i powiązanych chorób.30
Niski poziom przeciwutleniaczy jest związany z chorobami
serca i nowotworami.31,32 Przeciwutleniacze zapewniają
ochronę przed wieloma procesami chorobowymi, takimi jak
starzenie się, alergie, alergia, zapalenie stawów, astma,
miażdżyca, choroby autoimmunologiczne, niestrawność
oskrzelowo-płucna, rak. Inne schorzenia, w których
antyoksydanty zapewniają ochronę, to zaćma, niedokrwienie
mózgu, cukrzyca, egzema, choroby zapalne przewodu
pokarmowego, zaburzenia genetyczne.33 Poniższa sekcja
omawia mechanizm działania różnych naturalnych cząsteczek
przeciwutleniaczy w zakresie zmiatania rodników.
4. Modulacja wolnych rodników
przez naturalne
przeciwutleniacze
Dwa rodzaje przeciwutleniaczy, a mianowicie
przeciwutleniacze enzymatyczne i nieenzymatyczne, modulują
reakcje wolnych rodników. Organizm chroni się przed ROS za
pomocą enzymatycznych mechanizmów antyoksydacyjnych.34
Enzymy antyoksydacyjne zmniejszają poziom
wodoronadtlenku lipidów i H O22 , dlatego są ważne w
zapobieganiu peroksydacji lipidów oraz utrzymaniu struktury i
funkcji błon komórkowych. Przykładami enzymatycznych
przeciwutleniaczy (Rys. 1, Tabela 2) są CAT, GSHPx, SOD i
peroksydoksyny I-IV (I-IV).
(katalaza)
2H O22 -----→ 2H2 O + O2 (12)
(GSHPx)
ROOH + 2GSH -----→ ROH + GSSG (13)
Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
Recenz
ja RSC Advances

Schemat 3 Aktywność zmiatania rodników SOD, CAT i GSHPx.

Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

4.1. Witaminy
Witamina E 1,43 witamina C 2,44 witamina A 3.

Rys. 1 (a) CAT, (b) GSHPx, (c) SOD i Prx-I.

SOD zlokalizowane w cytozolu i mitochondriach

katalitycznie przekształcają O c2— w tlen i H O22 w obecności
kofaktorów jonów metali, takich jak miedź (Cu), cynk (Zn)
lub mangan (Mn).35 Obecny w peroksydach enzym CAT
przekształca H O22 w wodę i tlen (równanie (12)).36,37 GSHPx
znajdują się zarówno w cytoplazmie, jak i pozakomórkowo w
prawie każdej tkance ludzkiej. GSHPx przekształcają H O22 w
wodę (Tabela 2). Enzym GSHPx wykazuje silną aktywność
zarówno wobec H O22 jak i wodoronadtlenków kwasów
Unported.

tłuszczowych (równanie (13)).38,39 Enzym peroksyredoksyna

katalizuje redukcję H O22 , organicznych wodoronadtlenków i
nadtlenoazotynu (ONOO— ). Różne profile ekspresji,
lokalizacje subkomórkowe i substraty enzymów
antyoksydacyjnych ujawniają złożoną naturę biologii ROS.
Oczywiście enzymy antyoksydacyjne odgrywają główną rolę
w zapobieganiu uszkodzeniom oksydacyjnym. Jak pokazano Witamina E (a-tokoferol) 1 jest skutecznym
na schemacie 3, CAT, GSHPx i SOD wykazują synergistyczne przeciwutleniaczem rozpuszczalnym w lipidach, który działa
działanie w wychwytywaniu O c2— . jako "przerywacz łańcucha" podczas peroksydacji lipidów w
Enzymatyczne przeciwutleniacze i ich mechanizm błonach komórkowych i różnych cząstkach lipidowych, w tym
działania przeciwutleniającego zostały szczegółowo lipoproteinach o niskiej gęstości (LDL). Jego funkcją jest
wyjaśnione w kilku artykułach przeglądowych.40–42 Dlatego wychwytywanie rodników peroksylowych lipidów (LOOc) i
też niniejszy artykuł skupia się głównie na nieenzymatycznych kończenie reakcji łańcuchowych peroksydacji lipidów
przeciwutleniaczach pochodzenia naturalnego. (równanie (14)).
Nieenzymatyczne przeciwutleniacze są dwojakiego
LOOc + a-tokoferol-OH / LOOH + a-tokoferol-Oc ( 14)
rodzaju: naturalne przeciwutleniacze i syntetyczne
przeciwutleniacze. Jednak zakres tego artykułu jest
Powstały rodnik tokoferoksylowy jest stosunkowo stabilny
ograniczony do naturalnych przeciwutleniaczy; dlatego i w normalnych warunkach niewystarczająco reaktywny, aby
syntetyczne przeciwutleniacze nie będą brane pod uwagę w zainicjować peroksydację lipidów, co jest podstawowym
dyskusji. kryterium dobrego przeciwutleniacza.45–47 Należy zauważyć,
że witamina E wywiera

Tabela 2 Enzymatyczne przeciwutleniacze, ich lokalizacje komórkowe i przeprowadzane przez nie reakcje

Enzymatyczny Lokalizacja komórki Podłoże Reakcja

przeciwutleniacz

Mn/Cu/Zn SOD Macierz mitochondrialna (Mn SOD) cytozol (Cu/Zn SOD) O c2— O c2— / H O22
CAT Cytozol peroksysomów H O22 2H O22 / O2 + H O2
Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 27989
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
GSHPx Cytosol H O22 H O22 + GSH /online
GSSG + H O2
RSC
Prx-I Advances Cytosol H O22 H O22 + TrxS2 / Trx(SH)2 +
Recenz
H O2
ja

27990 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
Recenz
ja RSC Advances
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

Schemat 4 Mechanizm zmiatania rodników przez kwas askorbinowy 2.

działanie przeciwutleniające poprzez zmiatanie lipidowych
rodników peroksylowych zarówno in vivo, jak i in vitro. Jednak
witamina E nie jest skutecznym zmiataczem rodników cOH i
alkoksylowych (cOR) in vivo.48
Witamina C lub kwas askorbinowy 2 jest rozpuszczalnym
w wodzie zmiataczem wolnych rodników. Ponadto regeneruje
witaminę E w błonach komórkowych w połączeniu z GSH lub
związkami zdolnymi do oddawania równoważników
redukujących.49–51 Witamina C zmienia się w rodnik
askorbinianowy (schemat 4), oddając elektron rodnikowi
lipidowemu w celu zakończenia reakcji łańcuchowej
Unported.
witaminy A i informacji o jej potencjale jako przeciwutleniacza
w odniesieniu do chorób serca.53,54 Witamina A ma istotny udział
antyoksydacyjny w ochronie ludzkiego LDL przed utlenianiem
stymulowanym miedzią (schemat 5).55,56
4.2. Bioflawonoidy
Flawonol 4 (np. kwercetyna 5, mirycetyna 6), flawon 7 (np.
api- genina 8, luteolina 9), flawonol 10 (np. taksyfolina 11), flawan-
3-ole 12 (np. katechina 13, epigalokatechina 14), flawonon 15
(np. hesperetyna 16, naringenina 17), antocyjanidyny 18 (np.
cynidyna 19, delfidyna 20), izoflawon 21 (np. genisteina 22,

peroksydacji lipidów. Pary rodników askorbinianowych

reagują szybko, tworząc jedną cząsteczkę askorbinianu i jedną daidzein 23).57,58
cząsteczkę dehydroaskorbinianu. Dehydroaskorbinian nie ma
żadnej zdolności antyoksydacyjnej. Dlatego
dehydroaskorbinian jest przekształcany z powrotem w
askorbinian poprzez dodanie dwóch elektronów.
Zaproponowano, że ostatni etap dodawania dwóch elektronów
do dehydroaskorbinianu jest przeprowadzany przez
oksydoreduktazę.
Potencjał antyoksydacyjny witaminy A 3 został po raz
pierwszy opisany przez Monaghana i Schmitta,52 , którzy
donieśli, że witamina A może chronić lipidy przed jełczeniem.
Pojawiło się kilka przeglądów w celu nakreślenia
podstawowych cech strukturalnych i metabolicznych

Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 27991
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
Schemat 5 Mechanizm zmiatania rodników przez witaminę A 3. online
RSC Advances
Recenz
ja

27992 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Chemistry 2015 Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Unported.
Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of

ja
Recenz
RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 27991

online
Zobacz artykuł
RSC Advances
 Zobacz artykuł
online
RSC Advances
Recenz
ja

Bioflawonoidy są grupą naturalnych pochodnych benzo-

Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

g-piranu (4-23) i wykazują silne działanie

przeciwutleniające.59,60 Bioflawonoidy, szeroko
rozpowszechnione w owocach i warzywach, wywierają wiele
efektów biologicznych, w tym aktywność wychwytywania
wolnych rodników. Doniesiono, że bioflawonoidy mają
ochronny wpływ na uszkodzenia DNA wywołane przez rodniki
hydroksylowe.61 Jednym z mechanizmów wyjaśniających
ochronny wpływ flawonoidów na DNA jest zaangażowanie
chelatujących jonów metali, takich jak miedź lub żelazo.
Flawonoidy skompleksowane z miedzią lub żelazem
zapobiegają generowaniu ROS.62–64
Kwercetyna 5 jest flawonolem, o którym wiadomo, że
chroni DNA przed uszkodzeniami oksydacyjnymi
wynikającymi z ataku cOH, H O22 i O c2— na oligonukleotydy
DNA (schemat 6).65 Wręcz przeciwnie, kwercetyna jest
również zgłaszana jako czynnik rakotwórczy.66,67 Według
doniesień, kwercetyna ma przeciwny wpływ na uszkodzenia
DNA indukowane przez jony miedziowe w zależności od
stężenia jonów miedziowych (Schemat 7).68,69 Przy niskim
Unported.

stężeniu jonów miedziowych (#25 mM), kwercetyna wykazuje

rolę ochronną. Natomiast przy wyższym stężeniu jonów
miedziowych ($25 mM), kwercetyna zwiększa uszkodzenia
DNA przez ROS. Dlatego bardzo ważne jest, aby wziąć pod
uwagę stężenie chelatujących jonów metali, takich jak miedź
lub żelazo, podczas oceny ochronnego lub degeneracyjnego
działania kwercetyny i innych bioflawonoidów.
Antocynidyny, klasa flawonoidów, są potencjalnymi
antyoksydantami, a ich skuteczność w hamowaniu utleniania
lipidów jest związana z ich aktywnością c h e l a t u j ą c ą
j o n y metali (Schemat 8) i aktywnością zmiatania wolnych
rodników (Schemat 9). Trzy grupy strukturalne są ważnymi
determinantami aktywności zmiatania wolnych rodników
antocyjanin 18-20.70 Po pierwsze, struktura orto-
dihydroksylowa w pierścieniu B. Po drugie, podwójne
wiązanie 2,3 w koniugacji. Po trzecie, 4-oksofunkcja w
pierścieniu C. Flawonoidy tworzą kompleksy z jonami metali
za pomocą podstawników 3- lub 5-hydroksylowych i 4-keto
lub grup hydroksylowych w pozycji orto w pierścieniu B.71
Jak pokazano na schemacie 9, antocyjanidyny (cynidyna
19) mogą oddawać elektron (wraz z jądrem wodoru) wolnemu
rodnikowi z grup -OH przyłączonych do pierścieni
fenolowych.72–74 Ten elektron stabilizuje i dezaktywuje wolny
rodnik. W tym procesie polifenolowy czynnik redukujący
zmienia się w rodnik aroksylowy, który jest stosunkowo bardziej
stabilny ze względu na rezonans niż wolny rodnik, który został
zredukowany. Ogólnym rezultatem jest zakończenie
szkodliwych oksydacyjnych reakcji łańcuchowych.

27992 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
Recenz
ja RSC Advances
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

Schemat 6 Mechanizm zmiatania rodników anionu ponadtlenkowego przez kwercetynę 5.

Unported.

Schemat 7 Mechanizm uszkodzeń DNA indukowanych przez kompleks miedziowy kwercetyny.

4.3. Karotenoidy75,76 24. Wiadomo, że karotenoidy zmiatają rodniki peroksylowe

(i) Karotyny: likopen 26, b-karoten 27,
(ii) Ksantofil: zeaksantyna 28, luteina 29.
Karotenoidy są jednymi z najczęstszych rozpuszczalnych w
tłuszczach składników odżywczych. Likopen 24 i b-karoten
25 są najważniejszymi karotenoidami wśród innych 600
różnych związków.77 Szlak biosyntezy przedstawiony na
schemacie 10 pokazuje syntezę karotenoidów 26-29 z fitoenu
25, który jest syntetyzowany z dwóch cząsteczek pirofosforanu
geranylgeranylu.
skuteczniej niż jakiekolwiek inne ROS. Rodniki peroksylowe
generowane w procesie peroksydacji lipidów mogą uszkadzać
lipidy w ścianie komórkowej. Zmiatanie rodników
peroksylowych może zakłócić sekwencję reakcji i zapobiec
uszkodzeniu lipidów komórkowych. Długie nienasycone
łańcuchy alkilowe karotenoidów sprawiają, że są one wysoce
lipofilne. Wiadomo, że karotenoidy odgrywają ważną rolę w
ochronie błon komórkowych i lipoprotein przed ROS ze
względu na ich rodnik peroksylowy

Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 27993
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
RSC Advances
Recenz
ja

Schemat 8 Aktywność chelatująca jonów metali (Cu2+ ) antocynidyny (cynidyny 19).

Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

Schemat 9 Mechanizm zmiatania rodników przez cynidynę 19.

Unported.

Schemat 10 Biosyntetyczny szlak syntezy karotenoidów 26-29.

27994 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
Recenz
ja RSC Advances

aktywność zmiatająca.78,79 Karotenoidy dezaktywują rodniki Powszechnie przyjmuje się, że przeciwutleniacze w diecie,
peroksylowe, reagując z nimi, tworząc rezonansowo które chronią LDL przed utlenianiem, mogą zapobiegać
stabilizowane rodniki węglowe. miażdżycy i chorobie wieńcowej serca. Kwasy
Likopen 24 jest najsilniejszym przeciwutleniaczem hydroksycynamonowe 30-33 i ich koniugaty zapobiegają
naturalnie występującym w wielu owocach i warzywach. uszkodzeniom oksydacyjnym LDL.87 Badania in vitro z
Wysoka liczba sprzężonych wiązań podwójnych w likopenie udziałem ludzkiego LDL jako substratu utleniającego wykazały,
nadaje mu zdolność wygaszania tlenu singletowego. Likopen że kwasy hydroksycynamonowe mają wyższą aktywność
wykazuje silną zdolność wygaszania tlenu singletowego w przeciwutleniającą w porównaniu z odpowiednimi kwasami
porównaniu z a-tokoferolem 1 lub b-karotenem 25.80 b- hydroksybenzoesowymi.88 Aktywność przeciwutleniająca
karoten 12 jest naturalnie występującym pomarańczowym pochodnych hydroksycynamonianów jest wyraźnie
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.

skorelowana ze wzorami hydroksylacji i metylacji pierścienia

Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

karotenoidem, obficie występującym w żółto-

pomarańczowych owocach i ciemnozielonych warzywach aromatycznego. Skuteczność przeciwutleniająca wolnych
liściastych.81,82 b-karoten wykazuje potencjalne właściwości hydroksycynamonianów w utlenianiu ludzkiego LDL in vitro
przeciwutleniające ze względu na swoją strukturę chemiczną i zmniejsza się w kolejności: kwas caffeinowy 31 > kwas
interakcję z błonami biologicznymi.83 Powszechnie wiadomo, sinapowy 32 > kwas ferulowy 30 > kwas p-kumarowy 33.
że b-karoten wygasza tlen singletowy z większą skutecznością Obecność grupy o-dihydroksylowej w pierścieniu fenolowym
w porównaniu z a-tokoferolem.84 Ponadto wiadomo również, że (jak w kwasie kawowym) zwiększa aktywność
izomery (Z) b-karotenu wykazują aktywność przeciwutleniającą kwasów hydroksycynamonowych w
przeciwutleniającą in vitro.85,86 Co więcej, b-karoten może być kierunku utleniania ludzkiego LDL in vitro.89 Mechanizm
przekształcony w dwie cząsteczki witaminy A poprzez antyoksydacyjny zmiatania rodników przez kwasy
rozszczepienie katalizowane przez 15,15' -dioksygenazę b- hydroksycynamonowe jest podobny do mechanizmu
karotenu. flawanoidów ze względu na ich zdolność do oddawania
wodoru hydroksylowego i stabilizację rezonansową
powstałych rodników przeciwutleniających. Podstawniki o-
4.4. Hydroksycynamoniany dihydroksylowe umożliwiają również chelatowanie jonów
Przykładami są kwas ferulowy 30, kwas caffeinowy 31, kwas metali podobnie jak flawanoidy.
sinapowy 32,
kwas p-kumarowy 33. 4.5. Inne naturalne przeciwutleniacze
Teaflawina 34, 3-galusan teaflawiny 35, allicyna 36, piperyna
Unported.

37,
kurkumina 38.90,91

Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 27995
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
RSC Advances
Recenz
ja

27996 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
Recenz
ja RSC Advances

Teaflawina 34 i 3-galusan teaflawiny 35 posiadają Schemat 11 Produkty eliminacji Cope allicykliny 36.
właściwości antyoksydacyjne in vitro przeciwko peroksydacji
lipidów w błonach erytrocytów i mikrosomach. Tłumią
również efekty mutagenne wywołane przez H O22 .92
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.

Teaflawiny hamują indukowane przez H O22 rozszczepianie i

Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

mutagenność pojedynczej nici DNA.93,94 Ogólnie rzecz biorąc,

teaflawiny zmiatają wolne rodniki, wywołując efekty
antyoksydacyjne i antymutagenne. Oprócz aromatycznych
grup hydroksylowych teaflawin, grupa kwasu galusowego jest
niezbędna dla ich aktywności przeciwutleniającej. Teaflawino-
3-galusan 35 jest silniejszym przeciwutleniaczem niż
teaflawina 34. Co więcej, digalonowe pochodne teaflawiny
wykazują zwiększoną aktywność antyoksydacyjną.
Allicyna (tiosiarczan diallilu) 36 jest biologicznie
aktywnym związkiem występującym głównie w ekstraktach z
czosnku. Wiadomo, że allicyna ma różne działania
biologiczne, w tym przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i
hamujące promocję raka.95 Co więcej, allicyna jest znana z
obniżania poziomu cholesterolu i trójglicerydów w surowicy,
a także tworzenia blaszek miażdżycowych i agregacji płytek
krwi.96 Do tej pory różnorodne efekty biologiczne allicyny
przypisywano aktywności przeciwutleniającej.97 Jednak
ostatnio odkryto, że aktywnym składnikiem odpowiedzialnym
za właściwości przeciwutleniające czosnku jest kwas 2-
Unported.

propenosulfenowy, a nie allicyna.98 Tiosulfiniany ulegają

eliminacji Cope'a, tworząc kwasy sulfenowe, tioaldehydy lub
tio-oketony. Wiązanie S-S w tiosulfinianie jest znacznie
słabsze niż wiązanie S-C w sulfotlenku. Dlatego proces ten
może zachodzić w temperaturze pokojowej. Eliminacja Cope
jest jeszcze bardziej podatna na tiosulfiniany allilu (i
benzylu), takie jak allicyna 36, ze względu na słabe wiązanie b
C-H grupy allilowej. Wiadomo, że allicyna ulega eliminacji
Cope w temperaturze pokojowej, dając kwas 2-
propenosulfenowy i tioakroleinę, jak pokazano na schemacie
11.99,100
Schemat 12a demonstruje mechanizm zmiatania rodników
przez allicynę. Aktywność zmiatająca rodniki allicyny polega na
przeniesieniu atomu H na rodnik peroksylowy z metylenu
grupy allilowej na dwuwartościowej siarce. Schemat 12b
demonstruje alternatywny mechanizm, w którym aktywność
zmiatania rodników allicyny można przypisać kwasowi 2-
propenosulfenowemu, który jest wytwarzany z allicyny w
procesie eliminacji Cope'a.101 Kwas 2-propenosulfenowy jest
ponad 1000 razy bardziej reaktywny wobec rodników cOOH
niż allicyna (2,60 × 107 vs. 7,38 × 103 L mol—1 s—1 , w
temperaturze 298 K).102
Piperyna (1-piperoilopiperydyna) 37, jest alkaloidem
obecnym w owocach pieprzu czarnego (Piper nigrum),
pieprzu długiego

Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 27997
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
RSC Advances
Recenz
ja

Schemat 12 Mechanizm działania wychwytującego rodniki (a) allicyny i (b)

kwasu 2-propenosulfenowego.

(Piper longum) i inne gatunki piperyny (rodzina: Piperaceae).

Piperyna ma wiele działań farmakologicznych, w tym działanie
przeciwzapalne i przeciwbólowe,103 działanie przeciwwrzodowe,104
działanie przeciwdepresyjne,105 działanie poprawiające funkcje
poznawcze,106 działanie cytoprotekcyjne i aktywność
przeciwutleniającą.107 Warto zauważyć, że wyższe stężenie piperyny
powoduje zwiększoną produkcję cOH. Natomiast w niskich stężeniach
piperyna działa jako przeciwutleniacz.108 Piperyna wykazuje
synergistyczne działanie przeciwutleniające, podwajając wchłanianie
kurkuminy 38.109
Kurkumina 3 8 , rozpuszczalna w tłuszczach substancja czynna
kurkumy, jest bis-a, b-nienasyconym b-diketonem, który wykazuje
tautomeryzm keto-enolowy.110 Kurkumina 38 wykazuje niezwykłe
właściwości przeciwutleniające

Schemat 13 Mechanizm zmiatania rodników przez kurkuminę 38

zainicjowany przez cząsteczkę metylenową.

27998 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015

Recenz
ja
Kurkumina wykazuje aktywność przeciwutleniającą i jest
doskonałym wymiataczem wolnych rodników.111 Kurkumina
ma zdolność antyoksydacyjną porównywalną do witaminy E.
Jak pokazano na schematach 13 i 14, aktywność kurkuminy
w zwalczaniu wolnych rodników jest skorelowana z fenolową
grupą OH i grupą CH2 cząsteczki b-diketonu. Wolny rodnik
może podlegać transferowi elektronów lub abstrakcji atomu H
z jednego z tych dwóch miejsc. Jednak radioliza impulsowa i
inne metody biochemiczne przypisały aktywność
przeciwutleniającą kurkuminy jej fenolowej grupie OH.112
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0
Schemat 14 przedstawia mechanizm autooksydacji
kurkuminy zainicjowany przez abstrakcję wodoru z jednej z
fenolowych grup hydroksylowych.113 Rodnik fenoksylowy
przemieszcza się do łańcucha węglowego, pozostawiając
metyd chinonu, który jest ostatecznie wygaszany przez
cząsteczki wody. Rodnik metylowy przeprowadza 5-ekso-
cyklizację z podwójnym wiązaniem, dając pierścień
cyklopentadionu i generując rodnik skoncentrowany na węglu.
W wyniku reakcji kurkuminy z tlenem cząsteczkowym (O2
) powstaje rodnik peroksylowy. Rodnik peroksylowy jest
następnie redukowany do wodoronadtlenku poprzez
oderwanie atomu wodoru
Unported.
Schemat 14 Mechanizm zmiatania rodników przez kurkuminę 38 zainicjowany przez cząsteczkę fenolową.
Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
Zobacz artykuł
online
RSC Advances
z innej cząsteczki kurkuminy, propagując łańcuchową reakcję
autooksydacji. Następnie wodoronadtlenek traci wodę i
przekształca się w spiro-epoksyd. Hydroliza epoksydu przez
(pochodzącą z wody) grupę hydroksylową prowadzi do
powstania końcowego produktu bicyklopentadionu.114
Stwierdzono, że kompleks miedziowy kurkuminy (kurkumina-
Cu(II)) wykazuje obiecującą aktywność SOD, z lepszą
skutecznością przeciwutleniającą.115,116
Mechanizm działania zmiatającego O c2— kompleksu
kurkumina-Cu(II) przedstawiono na schemacie 15. Gdy O c2—
reaguje z kompleksem kurkumina-Cu(II), większa część O c2—
reaguje z cząsteczką Cu2+ , podczas gdy tylko niewielka część
reaguje z kurkuminą. Reakcja ta powoduje redukcję Cu2+ do Cu+
. Cu+ ulega następnie utlenieniu przez inną cząsteczkę O c2— ,
regenerując w ten sposób kompleks macierzysty.
Dlatego aktywność katalityczna wynika głównie z
odwracalnych reakcji redoks w parze Cu /Cu2++ w kompleksie.
Jednak w obecności nadmiaru O c2— , ugrupowanie fenolowe
ulega utlenieniu, w wyniku czego powstają rodniki
fenoksylowe. Następnie te rodniki fenoksylowe mogą
generować
RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 27999

RSC Advances
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0
Schemat 15 Mechanizm zmiatania rodników przez kompleks kurkumina-Cu(II).
nowe produkty lub reagować ze zredukowanymi jonami
miedzi kompleksu, powodując regenerację kompleksu.
4.6. Fizyczne przeciwutleniacze
Unported.
Kwas moczowy 39 w osoczu i GSH 40.
Kwas moczowy 39 w osoczu wykazuje silną aktywność
zmiatania rodników.117,118 Kwas moczowy jest najliczniejszym
wodnym przeciwutleniaczem występującym u ludzi.
Przyczynia się aż do dwóch trzecich całej aktywności
zmiatania wolnych rodników w osoczu.119 Kwas moczowy jest
silnym zmiataczem rodników skoncentrowanych na węglu i
rodników peroksylowych w hydrofilowych cząsteczkach.
28000 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006
Zobacz artykuł
online
Recenz
ja
środowisko. Traci jednak swoją aktywność zmiatania
rodników w błonach lipidowych.120
Kwas moczowy jest wyjątkowym zmiataczem
nadtlenoazotynu (ONOO— ) w płynie pozakomórkowym.121
Należy jednak zauważyć, że kwas moczowy nie może zmiatać
O c2— . Co więcej, kwas moczowy wymaga obecności kwasu
askorbinowego (schemat 16) i tioli do całkowitego zmiatania
nadtlenoazotynów. Żaden z tych przeciwutleniaczy (kwas
askorbinowy, tiole) sam nie może zapobiec reakcji
nadtlenoazotynu z tetrahydrobiopteryną, co prowadzi do
odłączenia syntazy tlenku azotu (NOc).122 Wskazuje to, że kwas
moczowy odgrywa kluczową rolę w wychwytywaniu
nadtlenoazotynu.
GSH 40 w cytozolu komórkowym, wraz z powiązanymi z
nim enzymami, tworzy system utrzymujący
wewnątrzkomórkowe środowisko redukujące, które działa
jako podstawowa ochrona przed nadmiernym wytwarzaniem
szkodliwych ROS.123,124 Zmiatająca rodniki tlenowe aktywność GSH
bezpośrednio przyspiesza neutralizację ROS i naprawę uszkodzeń
wywołanych przez ROS.125
Jak pokazano na schemacie 17, w cyklu katalitycznym
GSH można zidentyfikować trzy grupy enzymów: oksydazę
glutationową, reduktazę glutationową i GSHPx. Oksydaza
glutationowa i GSHPx katalizują utlenianie GSH do disiarczku
GSH (GSSG). Natomiast reduktaza glutationowa jest
odpowiedzialna za regenerację GSH z GSSG w procesie
zależnym od NADPH.126 Komórki mogą wytwarzać GSSG
lub przekształcać go w GSH przy użyciu NADPH w obecności
reduktazy glutationowej. Jednak synteza de nova glutationu z
jego składników aminokwasowych jest wymagana do
podniesienia poziomu glutationu w odpowiedzi adaptacyjnej
na stres oksydacyjny. Obecność grupy sulThydrylowej w
glutationie pozwala mu służyć jako przeciwutleniacz.
Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
Recenz
ja RSC Advances
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

Schemat 16 Mechanizm zmiatania rodników przez kwas moczowy.

4.7. Przeciwutleniacze grzybowe i dysmutaza ponadtlenkowa) oraz elementy nieenzymatyczne

(pochodne fenolowe lub polisacharydy).
Mikroorganizmy takie jak Ganoderma lucidum,127 Ganoderma
applanatum, Meripilus giganteus, Flammulina velutipes i grzyby Syntetyczne przeciwutleniacze są drugim rodzajem
endofityczne128,129 posiadają bardzo wydajny system nieenzymatycznych przeciwutleniaczy. Pochodne kwasu
antyoksydacyjny składający się z enzymów (peroksydazy, cynamonowego130,131 41, 42, melatonina 43, selegilina 44, to
lakazy, katalazy), kilka przykładów s y n t e t y c z n y c h
przeciwutleniaczy.132,133
Unported.

Schemat 17 Interkonwersja glutationu w formie zredukowanej (GSH) i utlenionej (GSSG) poprzez działanie enzymów oksydazy glutationowej,
reduktazy glutationowej i peroksydazy glutationowej.

Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 28001
Chemistry 2015

RSC Advances
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0
Unported.
5. Metody oceny aktywności
przeciwutleniającej in vitro
Dostępne są różne metody in vitro do oceny aktywności
przeciwutleniającej różnych związków.134–137
5.1. Test aktywności zmiatania rodników anionu
ponadtlenkowego
SOD jest enzymem antyoksydacyjnym zaangażowanym w
wychwytywanie ROS.138 SOD przekształca O c2— w H O22 . H
O22 jest następnie przekształcany w O2 i H2 O w reakcji
katalizowanej przez GSHPx i CAT.139 Istnieje kilka klas SOD,
które obejmują wewnątrzkomórkową miedź, cynk SOD (Cu,
Zn SOD/SOD1 ), mitochondrialną manganową SOD (Mn
SOD/SOD2 ) i zewnątrzkomórkową Cu, Zn SOD
(EC SOD/SOD ).3
Metoda oceny aktywności zmiatającej O c2— przeciwutleniaczy
jest tutaj wyjaśniona przy użyciu systemu PMS-NADH-NBT,
28000 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006
Zobacz artykuł
online
Recenz
ja
Jak pokazano na schemacie 18, O c2— wytworzony w
reakcji sprzęgania PMS-NADH w obecności rozpuszczonego
tlenu redukuje NBT. Spadek absorbancji przy 560 nm z
przeciwutleniaczem wskazuje na zużycie O c2— w mieszaninie
reakcyjnej. Aktywność zmiatania O c2— może być mierzona w
sposób opisany przez Robaka i Gryglewskiego.140 Kwas
galusowy, BHA, kwas askorbinowy, a-tokoferol i kurkumina
mogą być stosowane jako pozytywne kontrole w tym teście.
5.2. Test aktywności zmiatania wolnych rodników 2,2-
difenylo-1-pikrylohydrazylu (DPPH)
Ocena aktywności przeciwutleniającej dowolnego związku
może być przeprowadzona zarówno w modelach in vitro, jak i
in vivo.141,142 DPPH jest stabilnym wolnym rodnikiem, który
może przyjąć elektron lub rodnik wodorowy, aby stać się
stabilną cząsteczką diamagnetyczną.
Ze względu na nieparzysty elektron, metanolowy roztwór
DPPH wykazuje silne pasmo absorpcji przy 517 nm. Jak
pokazano na schemacie 19, rodnik DPPH reaguje z
odpowiednim środkiem redukującym, tworząc nowe wiązanie,
zmieniając w ten sposób kolor roztworu. Roztwór traci kolor
wraz ze wzrostem stężenia przeciwutleniacza, ponieważ
elektrony pobierane przez rodnik DPPH z
przeciwutleniacza.143,144 Taka reaktywność została
wykorzystana do przetestowania zdolności
związków/ekstraktów roślinnych do działania jako zmiatacze
wolnych rodników.145 Redukcja rodników DPPH może być
monitorowana spektrofotometrycznie poprzez spadek
absorbancji przy 517 nm.
5.3. Test całkowitego potencjału reaktywnego tlenu (TRAP) i
całkowitej reaktywności antyoksydacyjnej (TAR)
Chemiluminescencja wzmocniona luminolem jest
wykorzystywana do pomiaru TRAP i TAR.146,147 Gdy luminol
reaguje ze źródłem wolnych rodników, obserwuje się stałą
chemiluminescencję, która może być bezpośrednio
skorelowana z szybkością utleniania luminolu.148 Dodanie
zmiataczy wolnych rodników zmniejsza intensywność
chemiluminescencji.149 Wpływ przeciwutleniaczy na
intensywność chemiluminescencji luminolu indukowanej
przez rodniki pochodzące z termolizy 2,2' -azobis-2-
amidinopropanedihydrochloride (AAPH) może być
wykorzystany do monitorowania poziomów TRAP i TAR.150
Jak pokazano na schemacie 20, AAPH ulega rozkładowi
termicznemu w roztworze, tworząc dwa skoncentrowane na
węglu rodniki amidino-propanowe (AP), które mogą dodawać
O2 tworząc rodniki per-oksylowe. Zwykle jednak dominują
rodniki skoncentrowane na węglu.151 Rodnik amidino-
propanowy (AP) przyjmuje proton z luminolu, tworząc rodnik
luminolowy. Rodnik luminolu reaguje ze zdeprotonowanym H
O22 dając krótkotrwały nadtlenek wodoru (LO H2— ), który
szybko rozpada się do stanu wzbudzonego kwasu 3-
aminoftalowego (AP*). AP* traci energię w postaci
chemiluminescencji, dając kwas 3-aminoftalowy w stanie
podstawowym.152
który składa się z metosulfatu N-metylofenazyny (PMS),
chlorku nitrobłękitnego tetrazolu (NBT) i NADH
(zredukowanej formy dinukleotydu
Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
nikotynoamidoadeninowego). online
Recenz 5.4. Ocena przeciwutleniaczy in vitro poprzez
ja RSC Advances
peroksydację fosfolipidów
Peroksydacja lipidów to oksydacyjna degradacja lipidów.153
W tym procesie wolne rodniki pobierają elektrony z lipidów w
błonach komórkowych, co powoduje uszkodzenie
komórek.154,155

Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 28001
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
RSC Advances
Recenz
ja
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

Schemat 18 Redukcja NBT przez anionorodnik ponadtlenkowy wytworzony w reakcji PMS-NADH.

Wstępny mechanizm tej wolnorodnikowej reakcji Ogólnie rzecz biorąc, testy in vivo do testowania
łańcuchowej zaangażowanej w peroksydację fosfolipidów potencjalnych antyoksydantów są droższe, ponieważ wymagają
przedstawiono na schemacie 21. złożonych systemów testowania komórkowego lub pełnych
Aktywność badanego związku w hamowaniu peroksydacji badań klinicznych. Jednak bardzo ważne jest, aby przejść do
lipidów błonowych przy pH 7,4 jest testowana przy użyciu testów komórkowych a�er przesiewowych aktywności
fosfolipidów. Interferencja badanego leku z rozwojem koloru jest antyoksydacyjnej metodą in vitro w celu uzyskania informacji na
określana przez dodanie wcześniej określonego stężenia temat niektórych aspektów, takich jak wchłanianie,
badanego związku do odczynników TBA i wykorzystywana do biodostępność i metabolizm.160 Nowa definicja
Unported.

określenia stopnia peroksydacji fosfolipidów zwierzęcych.156,157 przeciwutleniacza, związku lub mieszaniny redoks-aktywnej
W tym teście aktywność przeciwutleniająca jest miarą zależnego zdolnej do modulowania statusu redoks komórki, sprawia, że
od stężenia hamowania peroksydacji fosfolipidów. krytyczne jest stosowanie testów in vivo w celu oceny aktywności
przeciwutleniającej związku.161 Istnieje kilka doniesień na temat
5.5. Ocena przeciwutleniaczy in vitro za pomocą testu testów in vivo do oceny aktywności przeciwutleniającej.162,163
dezoksyrybozy Jednakże ograniczyliśmy zakres tego przeglądu do testów in vitro
do oceny aktywności przeciwutleniającej naturalnych
COH w obecności kwasu askorbinowego atakują cukier
przeciwutleniaczy. Istnieje kilka innych raportów, które
deoksyrybozę, generując produkt, który po podgrzaniu z
o m a w i a j ą zalety i wady różnych metod oceny aktywności
kwasem tiobarbiturowym (TBA) lub substancjami
przeciwutleniającej.164,165
reaktywnymi tiobarbituranu (TBARS), przy niskim pH, daje
chromogen. Dlatego test deoksyrybozy może być stosowany
do wykrywania aktywności zmiatania COH badanych 6. Obecne trendy i przyszłe
związków.
Reakcja deoksyrybozy i cOH została szeroko omówiona w
kierunki
literaturze.158,159 COH atakują deoksyrybozę, tworząc produkty, które W ostatnich latach nastąpił wzrost liczby nowych podejść do
reagują z TBA po podgrzaniu przy niskim pH i dają różowy badania wolnych rodników i przeciwutleniaczy w związku z
chromogen. Schemat 22 przedstawia proponowany mechanizm poprawą zdrowia ludzkiego. Liczne badania wykazały, że
powstawania chromogenu w wyniku reakcji deoksyrybozy i cOH, a zmiany neuronalne i behawioralne zachodzą wraz ze
następnie reakcji z TBARS. starzeniem się, nawet przy braku chorób zwyrodnieniowych.
Ostatnie badania wykazały związek między niższym
poziomem przeciwutleniaczy w diecie a pogorszeniem funkcji
poznawczych. Dowody z badań eksperymentalnych,
klinicznych i epidemiologicznych wskazują, że spożywanie
żywności zawierającej wysoki poziom przeciwutleniaczy w
diecie może zapobiegać lub zmniejszać ryzyko pogorszenia
funkcji poznawczych. Tempol, przykład nowej klasy leków
naśladujących SOD, łagodzi ostry i przewlekły ból. Leki te
znacznie zmniejszają uszkodzenia tkanek spowodowane
Schemat 19 Reakcja rodnika DPPH z innymi rodnikami (cR ¼ cH, stanem zapalnym. Spekulacje na temat związków między
rodnik alkilowy itp.). uszkodzeniami rodnikowymi a stanami chorobowymi
28000 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
wymagają wsparcia przez bardziej bezpieczne dane. Wiedza na online
Recenz
temat mechanizmów
ja działania różnych RSC Advances

Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 28003
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
RSC Advances
Recenz
ja
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

Schemat 20 Mechanizm chemiluminescencji luminolu indukowanej przez AAPH.

Unported.

Nie powinno to zniechęcać do prowadzenia ważnych badań w

tej dziedzinie. Wreszcie, zbiorowy wysiłek musi zostać
podjęty w celu zrozumienia mechanizmów w zwalczaniu
wolnych rodników przez znane przeciwutleniacze w celu
uzyskania silnych przeciwutleniaczy.

Schemat 21 Peroksydacja fosfolipidów nienasyconych lipidów. 7. Wnioski

ROS, rodnikowe pochodne tlenu, są najważniejszymi wolnymi
Fizjologiczne reakcje rodnikowe i mechanizmy rodnikami w układach biologicznych. ROS są szkodliwymi
przeciwutleniaczy w usuwaniu tych wolnych rodników produktami ubocznymi generowanymi podczas normalnych
otworzą drogę do silniejszych cząsteczek leków. funkcji komórkowych. Zwiększenie spożycia naturalnych
Wielu badaczy odkryło, że zwiększenie poziomu przeciwutleniaczy może pomóc w utrzymaniu tolerowanego
mechanizmów obronnych przed stresem oksydacyjnym może statusu antyoksydacyjnego, być może normalnego
wydłużyć żywotność organizmu. W związku z tym kilka funkcjonowania fizjologicznego. Zgłoszone dowody
niepowodzeń w badaniach nad antyoksydantami z chemiczne sugerują, że przeciwutleniacze w diecie pomagają
cząsteczkami wykazującymi silną aktywność w zapobieganiu chorobom. Związki przeciwutleniające
przeciwutleniającą in vitro i nieutleniającymi efektami w reagują w reakcjach jednoelektronowych z wolnymi
komórkach i tkankach. rodnikami in vitro i zapobiegają uszkodzeniom oksydacyjnym.
Dlatego bardzo ważne jest zrozumienie mechanizmu reakcji
przeciwutleniaczy z wolnymi rodnikami. Mechanizmy reakcji
mogą być wykorzystane do oceny aktywności
przeciwutleniającej różnych naturalnie występujących
związków przeciwutleniających. Niniejszy przegląd
przedstawia mechanizm działania naturalnych związków
przeciwutleniających i testy do oceny ich aktywności
przeciwutleniającej. Mechanizmy reakcji testów
Schemat 22 Reakcja cukru deoksyrybozy z rodnikiem hydroksylowym antyoksydacyjnych zostały pokrótce omówione (165
w obecności TBARS. referencji). Zakres tego artykułu jest ograniczony do
28002 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
naturalnych przeciwutleniaczy i testów in vitro do oceny ich online
Recenz
właściwości
ja przeciwutleniających. RSC Advances

Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 28003
Chemistry 2015
 Zobacz artykuł
online
RSC Advances
Recenz
ja
Konflikt interesów 11 S. Moncanda, R. M. J. Palmer i E. A. Higgs, Pharmacol.
Rev., 1991, 43, 109-142.
Autor nie zgłasza konfliktu interesów. 12 C. F. Nathan i J. B. Hibbs Jr, Curr. Opin. Immunol., 1991,
3, 65-70.
Skróty 13 F. Shahidi i Y. Zhong, Chem. Soc. Rev., 2010, 39, 4067-.
4079.
14 A. V. Rao i S. Agarwal, Nutr. Res., 1999, 19, 305-326.
ROS Reaktywne formy tlenu 15 A. M. Jenkinson, A. R. Collins, S. J. Duthie, K. W. J. Wahle i
RNS Reaktywne formy azotu G. G. Duthie, FASEB J., 1999, 13, 2138-2142.
SOD Dysmutaza ponadtlenkowa 16 Y. Park, S. Nam, H. J. Yi, H. J. Hong i M. Lee, Nutr. Res.,
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.

KATALAZAKatalaza
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0

2009, 29, 812-818.

GSHPx Peroksydaza 17 H. Esterbauer, M. Dieber-Rotheneder, G. Waeg, G. Striegl i
glutationowa MPO Mieloperoksydaza G. Juergens, Chem. Res. Toxicol., 1990, 3, 77-92.
O c2— Rodnik anionu ponadtlenkowego 18 W. A. Pryor i N. A. Porter, Free Radical Biol. Med., 1990, 8,
H O22 Nadtlenek wodoru
541-543.
Rodnik cOHHydroksylowy
19 T. P. A. Devasgayam, K. K. Boloor i T. Ramasarma, Indian
EDRF Czynnik relaksacyjny pochodzący ze
J Biochem. Biophys., 2003, 40, 300-308.
śródbłonka CHD Choroba wieńcowa serca
PUFA Wielonienasycone kwasy 20 H. Esterbauer, R. J. Schanr i H. Zollen, Free Radical Biol.
tłuszczowe DNA Kwas Med., 1991, 11, 81-121.
dezoksyrybonukleinowy 21 M. Dizdaroglu, P. Jaruga, M. Birincioglu i H. Rodriguez,
Prx Peroksydoksyna Free Radical Biol. Med., 2002, 32, 1102-1115.
LDL Lipoproteina o niskiej gęstości 22 B. Halliwell i J. M. C. Gutteridge, w Wolne rodniki w
GSH Glutation biologii i medycynie, Oxford University Press, Oxford, 4th
GSSG Dwusiarczek glutationu edn, 2007.
PMS Metosiarczan N-metylofenzyny 23 C. von Sonntag, w: Free-radical-induced DNA damage and
NBT Nitrobłękitny chlorek tetrazoliowy its repair, Springer, Hiedelberg, 2006.
DPPH 2,2-difenylo-1-pikrylohydrazyl 24 M. Dizdaroglu, Mutat. Res., 1992, 275, 331-342.
TRAP Całkowity potencjał 25 A. P. Breen i J. A. Murphy, Free Radical Biol. Med., 1995,
reaktywnego tlenu TAR Całkowita 18, 1033-1077.
Unported.

reaktywność antyoksydacyjna
AAPH 2,2' -Azobis-2-amidinopropanedihydrochloride
TBA Kwas tiobarbiturowy
TBARS Tiobarbituranowe substancje reaktywne
Podziękowania
Badania te były wspierane przez Hallym University Research
Fund (HRF-201411-014).
Uwagi i odniesienia
1 I. S. Young i J. V. Woodside, J. Clin. Pathol., 2001, 54, 176-
186.
2 K. Bagchi i S. Puri, East. Meditrr. Health. J., 1998, 4, 350-
360.
3 Y. W. Kim i T. V. Byzova, Blood, 2014, 123, 625-631.
4 H. Sies, Exp. Physiol., 1997, 82, 291-295.
5 D. K. Pal i S. B. Nimse, Asian J. Chem., 2006, 13, 3004-3008.
6 C. E. Thomas i B. Kalyanaraman, w Oxygen Radical and the
Disease Process, Harvard Academic Publishers, Holandia,
1997.
7 F. Shahidi i Y. Zhong, Eur. J. Lipid Sci. Technol., 2010,
112, 930-940.
8 B. M. Babior, Blood, 1999, 93, 1464-1476.
9 J. A. Knight, w: Free radicals, antioxidants, aging and
disease, AACC Press, Washington, 1999.
10 L. Zhu, C. Gunn i J. S. Beckman, Arch. Biochem. Biophys.,
1992, 298, 452-457.
28004 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006
26 M. Dizdaroglu i P. Jaruga, Free Radical Res., 2012, 46, 382-
419.
27 J. A. Simpson, S. Narita, S. Gieseg, S. Gebicki, J. M. Gebicki i
R. T. Dean, Biochem. J., 1992, 282, 621-624.
28 S. Gieseg, S. Duggan i J. M. Gebicki, Biochem. J., 2000,
350, 215-218.
29 E. R. Stadtman, Free Radical Biol. Med., 1990, 9, 315-325.
30 M. S. Cooke, M. D. Evans, M. Dizdaroglu i J. Lunec,
FASEB J., 2003, 17, 1195-1214.
31 P. M. Kris-Etherton, K . D . Hecker, A . Bonanome,
S. M. Coval, A. E. Binkoski, K. F. Hilpert, A. E. Griel and
T. D. Etherton, Am. J. Med., 2002, 113, 71-88.
32 D. Pal, S. Banerjee i A. Ghosh, J. Adv. Pharm. Technol.
Res., 2012, 3, 16-24.
33 E. A. Lissi, M. Salim-Hanna, C. Pascual i M. Del-Castillo,
Free Radical Biol. Med., 1995, 18, 153-158.
34 M. Koruk, S. Taysi, M. C. Savas, O. Yilmaz, F. Akcay oraz
M. Karakok, Ann. Clin. Lab. Sci., 2004, 34, 57-62.
35 D. R. Gough i T. G. Cotter, Cell Death Dis., 2011, 2, e213.
36 C. D. Zhan, R. K. Sindhu, J. Pang, A. Ehdaie i N. D. Vaziri,
J. Hypertens., 2004, 22, 2025-2033.
37 J. R. Stone i S. Yang, Antioxid. Redox Signaling, 2006, 8, 243-
270.
38 E. Cabiscol, J. Tamarit i J. Ros, Int. Microbiol., 2000, 3, 3-
8.
39 J. R. Arthur, Cell Mol. Life Sci., 2000, 57, 1825-1835.
40 J. M. Mat´es, Toxicology, 2000, 153, 83-104.
Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015

Recenz
ja
41 M. Valko, C. J. Rhodes, J. Moncol, M. Izakovic oraz
M. Mazur, Chem.-Biol. Interact., 2006, 160, 1-40.
42 J. M. Mat´es, C. Perez-Gomez i I. N. De Castro, Clin.
Biochem., 1999, 32, 595-603.
43 S. Tafazoli, J. S. Wright i P. J. O'Brien, Chem. Res. Toxicol.,
2005, 18, 1567-1574.
44 A. Vojdani, M. Bazargan, E. Vojdani i J. Wright, Cancer.
Detect. Prev., 2000, 24, 508-523.
45 P. K. Witting, J. M. Upston i R. Stocker, Biochemistry, 1997,
36, 1251-1258.
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
46 P. Morli`ere, L. K. Patterson, C. M. M. Santos, A. M. S.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0
Silva,
J. Mazi`ere, P. Filipe, A. Gomes, E. Fernandes,
M. B. Q. Garciah i R. Santusc, Org. Biomol. Chem., 2012, 10,
2068-2076.
47 R. Stocker, V. W. Boury i B. Frei, Proc. Natl. Acad. Sci. U. S.
A., 1991, 88, 1646-1650.
48 E. Niki, Free Radical Biol. Med., 2014, 66, 3-12.
49 E. Niki, Am. J. Clin. Nutr., 1991, 54, 1119S-1124S.
50 K. L. Retsky, M. W. Freeman i B. Frei, J. Biol. Chem., 1993,
268, 1304-1309.
51 C. Oh, M. Li, E. Kim, J. S. Park, J. Lee i S. W. Ham, Bull.
Korean Chem. Soc., 2010, 31, 3513-3514.
52 B. R. Monaghan i F. O. Schmitt, J. Biol. Chem., 1932, 96, 387-
395.
53 R. S. Parker, FASEB J., 1996, 10, 542-551.
54 A. V. Vieira, W. J. Schneider i P. M. Vieira, J. Endocrinol.,
1995, 146, 201-207.
55 M. A. Livrea, L. Tesoriere, A. Bongiorno, A. M. Pintaudi,
Unported.
M. Ciaccio i A. Riccio, Free Radical Biol. Med., 1995, 18, 401-
409.
56 L. Tesoriere, D. D'arpa, R. Re i M. A. Livrea, Arch.
Biochem. Biophys., 1997, 343, 13-18.
57 P. G. Pietta, J. Nat. Prod., 2000, 63, 1035-1042.
58 C. A. Rice-Evans, N. J. Miller i G. Paganga, Free Radical Biol.
Med., 1996, 20, 933-956.
59 P. Pietta, J. Nat. Prod., 2000, 63, 1035-1042.
60 R. J. Nijveldt, E. van Nood, D. E. C. van Hoorn, P. G. Boelens,
K. van Norren i P. A. van Leeuwen, Am. J. Clin. Nutr., 2001, 74,
418-425.
61 A. Russo, R . Acquaviva, A . Campisi, V . Sorrenti,
C. D. Giacomo, G . Virgata, M . L . Barcellona oraz
A. Vanella, Cell Biol. Toxicol., 2000, 16, 91-98.
62 F. V. Rubens de Souza i F. W. De Giovani, Redox Rep.,
2004, 9, 97-104.
63 T. Armida, T. Maurizio, T. Andrea i B. Sergio, J. Mol.
Struct., 2005, 44, 759-766.
64 J. Zhou, L. F. Wang, J. Y. Wang i N. Tang, Transition Met.
Chem., 2001, 26, 57-93.
65 V. Krishnamachari, L. H. Levine i P. W. Pare´a, J. Agric.
Food Chem., 2002, 50, 4357-4363.
66 A. Das, J. H. Wang i E. J. Lien, Prog. Drug Res., 1994, 42,
133-166.
67 S. J. Duthie, J. W. ohnson i V. L. Dobson, Mutat. Res., 1997,
390, 141-151.
68 T. Jun, Z. Liancai i W. Bochu, Int. J. Pharmacol., 2007, 3,
19-26.
Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
Zobacz artykuł
online
RSC Advances
69 D. Galaris i A. Evangelou, Crit. Rev. Oncol. Hematol., 2002,
42, 93-103.
70 S. S. Pekkarinen, I. M. Heinonen i A. I. Hopia, J. Sci. Food
Agric., 1999, 79, 499-506.
71 M. G. Miguel, J. Appl. Pharm. Sci., 2011, 01, 07-15.
72 A. Castan˜eda-Ovando, M. L. Pacheco-Hern´andez,
M. E. P´aez-Hern´andez, J. A. Rodr´ıguez i G.-C. Vidal,
Food Chem., 2009, 113, 859-871.
73 R. J. Nijveldt, E. van Nood, D. E. C. van Hoorn, P. G. Boelens,
K. van Norren i P. A. M. van Leeuwen, Am. J. Clin. Nutr., 2001,
74, 418-425.
74 S. A. van Acker, D. J. van den Berg, M. N. Tromp,
D. H. Griffioen, W. P. van Bennekom, W. J. van der Vijgh i
A. Bast, Free Radical Biol. Med., 1996, 20, 331-342.
75 W. Stahl i H. Sies, Mol. Aspects Med., 2003, 24, 345-351.
76 L. Mueller i V. Boehm, Molecules, 2011, 16, 1055-1069.
77 J. A. Olson i N. I. Krinsky, FASEB J., 1995, 9, 1547-1550.
78 H. Sies i W. Stahl, Am. J. Clin. Nutr., 1995, 62, 1315S- 1321S.
79 W. Stahl i H. Sies, Mol. Aspects Med., 2003, 24, 345-351.
80 J. G. Erhardt, C. Meisner, J. C. Bode i C. Bode, Am. J. Clin.
Nutr., 2003, 78, 1219-1224.
81 A. V. Rao i L. G. Rao, Pharmacol. Res., 2007, 55, 207-216.
82 N. I. Krinsky i E. J. Johnson, Mol. Aspects Med., 2005, 26, 459-
516.
83 G. Riccioni, Curr. Atheroscler. Rep., 2009, 11, 434-439.
84 P. Di Mascio, S. Kaiser i H. Sies, Arch. Biochem. Biophys.,
1989, 274, 532-538.
85 G. Levin, M. Yeshurun i S. Mokady, Nutr. Cancer, 1997,
27, 293-297.
86 V. B¨ohm, N. L. Puspitasari-Nienaber, M. G. Ferruzzi and
S. J. Schwartz, J. Agric. Food Chem., 2002, 50, 221-226.
87 M. F. Andreasen, A. Landbo, L. P. Christensen, A ˚ . Hansen i
A. S. Meyer, J. Agric. Food Chem., 2001, 49, 4090-4096.
88 F. Natella, M. Nardini, M. Di Filici i C. Scaccini, J. Agric.
Food Chem., 1999, 47, 1453-1459.
89 A. S. Meyer, J. L. Donovan, D. A. Pearson, A. L. Waterhouse i
E. N. Frankel, J. Agric. Food Chem., 1998, 46, 1783-1787.
90 V. P. Menon i A. R. Sudheer, Adv. Exp. Med. Biol., 2007,
595, 105-125.
91 J. S. Wright, J. Mol. Struct.: THEOCHEM, 2002, 59, 207-217.
92 N. J. Miller, C. Castelluccio, L. Tijburg i C. Rice-Evans,
FEBS Lett., 1996, 392, 40-44.
93 M. Shiraki, Y. Hara, T. Osawa, H. Kumon, T. Nakayama oraz
S. Kawakishi, Mutat. Res., 1994, 323, 29-34.
94 L. K. Leung, Y. Su, R. Chen, Z. Zhang, Y. Huang oraz
Z. Y. Chen, J. Nutr., 2001, 131, 2248-2251.
95 S. Ankri, T . Miron, A . Rabinkov, M . Wilchek oraz
D. Mirelman, Antimicrob. Agents Chemother., 1997, 41,
2286-2288.
96 K. C. Agarwal, Med. Res. Rev., 1996, 16, 111-124.
97 K. Prasad, V. A. Laxdal, M. Yu i B. L. Raney, Mol. Cell.
Biochem., 1995, 148, 183-189.
98 V. Vaidya, K. U. Ingold i D. A. Pratt, Angew. Chem., Int.
Ed., 2009, 48, 157-159.
99 E. Block, Angew. Chem., Int. Ed., 1992, 31, 1135-1178.
RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 28005

RSC Advances
100 P. T. Lynett, K. Butts, V. Vaidya, G. E. Garretta oraz
D. A. Pratt, Org. Biomol. Chem., 2011, 9, 3320-3330.
101 R. Amorati, P. T. Lynett, L. Valgimigli i D. A. Pratt,
Chem.-Eur. J., 2012, 18, 6370-6379.
102 A. Galano i M. Francisco-Marquez, J. Phys. Chem. B, 2009,
113, 16077-16081.
103 S. K. Gupta, P. Bansal, R. K. Bhardwaj i T. Velpandian,
Pharmacol. Res., 2000, 41, 657-662.
104 Y. F. Bai i H. Xu, Acta Pharmacol. Sin., 2000, 21, 357-359.
105 S. A. Lee, S. S. Hong, X. H. Han, J. S. Hwang, G. J. Oh,
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0
K. S. Lee, M. K. Lee, B. Y. Hwang i J. S. Ro, Chem. Pharm.
Bull., 2005, 53, 832-835.
106 J. Wattanathorn, P. Chonpathompikunlert,
S. Muchimapura, A. Priprem i O. Tankamnerdthai,
Food Chem. Toxicol., 2008, 46, 3106-3110.
107 K. Selvendiran, J . P . Singh, K . B . Krishnan i
D. Sakthisekaran, Fitoterapia, 2003, 74, 109-115.
108 G. Shoba, D. Joy, T. Joseph, M. Majeed, R. Rajendran and
P. S. Srinivas, Planta Med., 1998, 64, 353-356.
109 P. Anand, A. B. Kunnumakkara, R. A. Newman and
B. B. Aggarwal, Mol. Pharm., 2007, 4, 807-818.
110 P. Ananda, S . G . Thomas, A . B . Kunnumakkara,
C. Sundaram, K. B. Harikumar, B. Sung, S. T. Tharakan,
K. Misra, I. K. Priyadarsini, K. N. Rajasekharan and
B. B. Aggarwal, Biochem. Pharmacol., 2008, 76, 1590-1611.
111 K. I. Priyadarsini, D. K. Maity, G. H. Naik, M. Sudheer,
M. K. Unnikrishnan, J. G. Satav i H. Mohan, Free Radical
Biol. Med., 2003, 35, 475-484.
112 M. Salem, S. Rohanib i E. R. Gillies, RSC Adv., 2014, 4, 10815-
Unported.
10829.
113 O. N. Gordon i C. Schneider, Trends Mol. Med., 2012, 18,
361-363.
114 M. Griesser, V. Pistis, T. Suzuki, N. Tejera, D. A. Pratt and
C. Schneider, J. Biol. Chem., 2011, 286, 1114-1124.
115 N. Sreejayan, M. N. A. Rao, K. I. Priyadarsini i
T. P. A. Devasagayam, Int. J. Pharmacol., 1997, 151, 127-130.
116 A. Barik, B. Mishra, L. Shen, H. Mohan, R. M. Kadam,
S. Dutta, H. Zhang i K. I. Priyadarsini, Free Radical Biol.
Med., 2005, 39, 811-822.
117 B. Stinefelt, S. S. Leonard, K. P. Blemings, X. Shi oraz
H. Klandorf, Ann. Clin. Lab. Sci., 2005, 35, 37-45.
118 A. Galano i J. R. Alvarez-Idaboy, RSC Adv., 2011, 1, 1763-.
1771.
119 W. S. Warning, QJM: An International Journal of Medicine,
2002, 95, 691-693.
120 S. Muraoka i T. Miura, Pharmacol. Toxicol., 2003, 93, 284-
289.
121 G. L. Squadrito, R. Cueto, A. E. Splenser, A. Valavanidis,
H. Zhang, R. M. Uppu i W. A. Pryor, Arch. Biochem. Biophys.,
2000, 376, 333-337.
122 N. Kuzkaya, N. Weissmann, D. G. Harrison i S. Dikalov,
Biochem. Pharmacol., 2005, 70, 343-354.
123 P. Ahmadpoor, E. E�ekhar, J. Nourooz-Zadeh, H. Servat,
K. Makhdoomi i A. Ghafari, Iran J. Kidney Dis., 2009, 3, 22-
27.
124 R. B. Pereira, C. Sousa, A. Costa, P. B. Andrade oraz
P. Valent˜ao, Molecules, 2013, 18, 8858-8872.
28006 | RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006
Zobacz artykuł
online
Recenz
ja
125 A. Pastore, G. Federici, E. Bertini i F. Piemonte, Clin.
Chim. Acta, 2003, 333, 19-39.
126 P. C. Huber i W. P. Almeida, Quim. Nova, 2008, 31, 1170-.
1179.
127 M. A. Karaman, N. M. Mimica-Duki´c i M. N. Matavulj,
Arch. Biol. Sci., 2005, 57, 93-100.
128 R. B. Jalgaonwala, B. V. Mohite i R. T. Mahajan, J. Microbiol.
Biotechnol. Res., 2011, 1, 21-32.
129 N. Sadrati, H. Daoud, A. Zerroug, S. Dahamna oraz
S. Bouharati, J. Plant Prot. Res., 2013, 53, 128-136.
130 F. V´elez-Gonz´alez, D. Orteg´on-Reyna, A. A. Ramos-
Organillo, A. L. Peraza-Campos, M. T. Sumaya-Mart´ınez,
R. Tapia-Benavides i F. J. Mart´ınez-Mart´ıneza,
ARKIVOC, 2008, V, 55-64.
131 S. Lee, J. Han, H. Kim, E. Kim, T. Jeong, W. S. Lee oraz
K. Cho, Bioorg. Med. Chem. Lett., 2004, 14, 4677-4681.
132 F. Natella, M. Nardini, M. D. Felice i C. Scaccini, J. Agric.
Food Chem., 1999, 47, 1453-1459.
133 D. Point, P. Coudert, F. Leal, C. Rubat, V. Sautou-Miranda,
J. Chopineau i J. Couquelet, Il Farmaco, 1998, 53, 85-88.
134 D. Krishnaiah, R. Sarbatly i R. Nithyanandam, Food
Bioprod. Process., 2011, 89, 217-233.
135 D. Pal i S. Mitra, J. Adv. Pharm. Technol. Res., 2010, 1, 268-
272.
136 M. N. Alam, N. J. Bristi i M. Rafiquzzaman, Saudi Pharm.
J., 2013, 21, 143-152.
137 M. Carocho i I. C. F. R. Ferreira, Food Chem. Toxicol., 2013,
51, 15-25.
138 J. A. Imlay, Nat. Rev. Microbiol., 2013, 11, 443-454.
139 A. Meyer-Isaksen, Trends Food Sci. Technol., 1995, 6, 300-.
304.
140 J. Robak i R. J. Gryglewski, Flavonoids are scavengers of
superoxide anions, Biochem. Pharmacol., 1988, 37, 837-
841.
141 C. W. Choi, S. C. Kim, S. S. Hwang, B. K. Choi, H. J. Ahn,
M. Y. Lee, S. H. Park i S. K. Kim, Plant Sci., 2002, 163, 1161-
1168.
142 C. S´anchez-Moreno, Food Sci. Technol. Int., 2002, 8, 121-.
137.
143 C. A. Calliste, P. Trouillas, D. P. Allais, A. Simon and
J. L. Duroux, J. Agric. Food Chem., 2001, 49, 3321-3327. 144
C. A. Calliste, D. Kozlowski, J . L . D u r o u x , Y. Champavier,
A. J. Chulia i P. Trouillas, Food Chem., 2010, 118, 489-496.
145 H. Chang, Y. Ho, M. Sheu, Y. Lin, M. Tseng, S. Wu,
G. Huang i Y. Chang, Bot. Stud., 2007, 48, 407-417.
146 P. Evelson, M. Travacio, M. Repetto, J. Escobar, S. Llesuy i E.
A. Lissi, Arch. Biochem. Biophys., 2001, 388, 261-266.
147 H. Leontowicz, S. Gorinstein, A. Łojek, M. Leontowicz,
M. Ciz, R. Soliva-Fortuny, Y. Park i S. Jung, J. Nutr. Biochem.,
2002, 13, 603-610.
148 M. G. Repetto i S. F. Llesuy, Braz. J. Med. Biol. Res., 2002,
35, 523-534.
149 P. Miciński, K. Pawlicki, E. Wielgus, M. Bochenek, P.
Gogol
i B. Ficek, Reprod. Biol., 2011, 11, 135-144.
150 R. He, Y. Li, X. Li, R. Yi, X. Wang, B. Tsoi, K. K. H. Lee,
K. Abe, X. Yang i H. Kurihara, PLoS One, 2013, 8, e57732.
Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015

Recenz
ja
151 F. S. Hosseinian, A. D. Muir, N. D. Westcott i E. S. Krol,
Org. Biomol. Chem., 2007, 5, 644-654.
152 S. Kohtani, K. Yoshida, T. Maekawa, A. Iwase, A. Kudo,
H. Miyabe i R. Nakagaki, Phys. Chem. Chem. Phys., 2008, 10,
2986-2992.
153 H. Esterbauer, J. H. Gebicki i G. Ju¨rgens, Free
Radical Biol. Med., 1992, 13, 341-390.
154 E. Niki, Y. Yoshida, Y. Saito i N. Noguchi, Biochem.
Biophys. Res. Commun., 2005, 338, 668-676.
155 T. A. Dix i J. Aikens, Chem. Res. Toxicol., 1993, 6, 2-18.
Artykuł z otwartym dostępem. Opublikowano 12 marca 2015 r. Pobrano 11/12/2017 20:55:19.
156 V. Miˇs´ık, K. Ondriaˇs i P. Balgav´y, Gen. Physiol. Biophys.,
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0
1992, 11, 317-325.
157 K. Marshall, R. J. Reiter, B. Poeggeler, O. I. Aruoma i
B. Halliwell, Free Radical Biol. Med., 1996, 21, 307-315.
158 O. I. Aruoma, w Wolne rodniki w chorobach tropikalnych,
Harwood
Wydawnictwo Akademickie, 1993.
Unported.
Niniejsze czasopismo jest © The Royal Society of
Chemistry 2015
Zobacz artykuł
online
RSC Advances
159 O. I. Aruoma, Free Radical Biol. Med., 1996, 20, 675-705.
160 C. L. Alarc´on i A. Denicola, Anal. Chim. Acta, 2013, 763,
1-10.
161 K. L. Wolfe i R. H. Liu, J. Agric. Food Chem., 2007, 55, 8896-
8907.
162 D. Honzel, S. G. Carter, K. A. Redman, A. G. Schauss,
J. R. Endres i G. S. Jensen, J. Agric. Food Chem., 2008,
56, 8319-8325.
163 J. A. Royall i H. Ischiropoulos, Arch. Biochem. Biophys.,
1993, 302, 348-355.
164 M. Antolovich, P. D. Prenzler, E. Patsalides, S. McDonald i
K. Robards, Analyst, 2002, 127, 183-198.
165 R. Apak, S. Gorinstein, V. B¨ohm, K. M. Schaich, M.
O¨zyu¨rek
i K. G u ¨ ç l u ¨ , Pure Appl. Chem., 2013, 85, 957-998.
RSC Adv., 2015, 5, 27986-28006 | 28007