Tuần 12 - 13 chương 7 - 3 2022 mới

CHƯƠNG 7
PHƯƠNG PHÁP PHÂN

TÍCH THỂ TÍCH
Người soạn: Lâm Hoa Hùng
NỘI DUNG CHÍNH
1. Cơ sở về PP Phân tích thể tích (PTTT)
➢ Một số khái niệm mở đầu
➢ Đường chuẩn độ và cách thức thành lập
➢ Chất chỉ thị và các dạng chất chỉ thị
2. Các cách thức chuẩn độ và cách tính kết quả
3. Sai số hệ thống trong PP PTTT
➢ Sai số do hằng số cân bằng, sai số thiết bị, dụng cụ.
➢ Sai số chỉ thị
4. Các phản ứng chuẩn độ thông dụng
2
SAI SỐ HỆ THỐNG TRONG PTPT
Sai số ngẫu nhiên

• Ảnh hưởng đến độ lặp lại của phép đo
• Không theo quy luật
• Không dự đoán trước được
Các loại
Sai số Sai số hệ thống
• Do dụng cụ, thiết bị, dd chuẩn
 các nguyên nhân có thể biết được
• Ảnh hưởng đến độ đúng theo một chiều
• Có thể dự đoán và loại trừ được
Sai số thô
3
Do phản ứng chuẩn độ
(HSCB của PƯ không đủ lớn)
Ví dụ: PƯ Ag+ + Y4- = AgY3- ở pH 10
(NH3-NH4Cl) có ’AgY < 105
Sai số hệ
 Chuẩn độ kém chính xác (sai số lớn)
thống trong
Do hệ thống dụng cụ đo,
PTTT
thiết bị hay hóa chất
Do sử dụng chỉ thị
Ví dụ: Khi chuẩn độ HCl bằng NaOH với chỉ thị
Phenolphthalein
 Sai số do DD đổi màu sau điểm tương đương
4
1. SAI SỐ DO HSCB CỦA PƯ CHUẨN ĐỘ KHÔNG ĐỦ LỚN
Xét phản ứng chuẩn độ

K
C + X A + B
K càng lớn
PƯ càng hoàn toàn Tăng tính định lượng

khi K nhỏ
Sai số hệ thống %
càng bé Dùng cân bằng phụ
K = 108 – 109 : %  0,01%
K = 106 – 107 : %  0,1% HSCBĐK K’ > 107
K < 105 : % > 1%
5
2. SAI SỐ DO DỤNG CỤ ĐO TT, MÁY HAY HÓA CHẤT
Dụng cụ đo thể tích chính xác

(Buret, pipet, bình định mức..) Sai số hệ thống
Máy đo (pH kế) hàng loạt
Cân phân tích
Cần hiệu chỉnh lại dụng

cụ trước khi dùng
6
3. SAI SỐ CHỈ THỊ
Chất chỉ Xác định điểm • Biến đổi màu sắc

thị cuối • Xuất hiện hay
mất đi kết tủa
Điểm cuối không

Sai số do chỉ thị
trùng với điểm tương
đương
Góp phần quyết
định độ chính xác
của PP
7
3.1. Phương pháp xác định sai số chỉ thị
Tính dựa vào định nghĩa

Tính từ thông số F
Sai số chỉ thị Tính từ việc giải các
PT sai số
Tính từ các biểu thức
trực tiếp (gần đúng)
Tùy trường hợp, yêu chọn PP tính sai số chỉ

cầu cụ thể thị thuận tiện nhất
8
3.1.1. Tính sai số chỉ thị theo định nghĩa
C + X A + B
Soá (mili) ñöông löôïng cuûa X coøn laïi (hay C thöøa)
% =
Soá (mili) ñöông löôïng cuûa X ban ñaàu
*** Nếu tính trên 1000 ml
Noàng ñoä ñöông löôïng cuûa X coøn laïi (hay C thöøa)
% =
Noàng ñoä ñöông löôïng cuûa X ban ñaàu
nX [ X ]CL [ X ]CL
% =  100 hay % =  100
nX [ X ]0 [ X ]0
9
Nhằm xác định hàm lượng FeSO4 trong mẫu FeSO4.xH2O tinh khiết,
Soá (mili) ñöông löôïng cuûa X coøn laïi (hay C thöøa)
người % = tan 2,78 g mẫu này vào nước và axit loãng để pha thành
ta hòa
Soá (mili)
100 ml dung dịch (C). ñöông
Chuyển löôïml
25,00 ngdung
cuûa Xdịch
banCñaàu vào erlen
này
cùng với nước và H2SO4 loãng để tạo thành 50 ml dung dịch có [H+] =
0,5 M. Chuẩn độ bằng dung dịch chuẩn KMnO4 0,020 M trong buret
đến khi xuất hiện màu hồng nhạt bền thì tiêu tốn hết 25,05 ml.
3.2/ Người ta nhận thấy rằng khi dung dịch có màu hồng nhạt thì
[MnO4-]f  1,5x10-5 M, vậy hãy tính sai số chuẩn độ trong trường hợp
này.
C = KMnO4, X = Fe2+ → MnO4- thừa. [MnO4-]f = 1,5x10-5 M
Số đương lượng của MnO4- thừa = 5x1,5.10-5.(50 + 25,05).10-3 =
5,63.10-6 (đl)
Số đương lượng của FeSO4 ban đầu:
Chuẩn độ trực tiếp: số đl của FeSO4 = số đl của MnO4- - số đl MnO4- thừa
= 25,05.0,10.10-3 - 5,63.10-6 = 2,4994.10-3 (đl)
-6 -3 1
3.1.2. Tính sai số chỉ thị từ F
C + X A + B
Soá (mili) ñöông löôïng C ñaõ söû duïng taïi thôøi ñieåm ñang xeùt
F=
Soá (mili) ñöông löôïng cuûa X ban ñaàu
❖Tại điểm tương đương: F=1
❖Trước điểm tương đương: F < 1
❖Sau điểm tương đương: F>1
❖ Sai số chỉ thị: % =F – 1.100
F −i
❖ Khi chuẩn độ nhiều nấc, ở nấc i: % = * 100
i
11
3.1.3. Tính sai số chỉ thị bằng cách giải PT
Phương trình Phương trình Sai số
đường chuẩn độ sai số chỉ thị
Quá trình chuẩn độ Sai số chỉ thị
nhiều bước nhảy từng nấc
3.1.4. Tính sai số chỉ thị từ các biểu thức trực tiếp
Thực nghiệm phân tích Biểu thức trực tiếp
tính sai số chỉ thị
Các thuật toán (Mang tính gần đúng)
12
3.2. Sai số chỉ thị đối với hệ oxi hóa khử
Các bước tiến hành (không tính PP KMnO4)
1/ Xác định X và C (X trong erlen và C trong buret) → X là
khử hay oxy hóa
2/ Xác định dạng đường cong chuẩn độ
3/ Xác định ETĐ (E’TĐ nếu có điều kiện)
0,059
Ei = E i 
4/ Xác định chất chỉ thị là chất gì ? → Ec/m = Eo o
→ đường cong đi lên → lấy cận trên ni

→ đường cong đi xuống → lấy cận dưới
5/ Xác định trường hợp nào trong 4 trường hợp
6/ Chọn công thức và tính %
13
Có 4 trường hợp
Dừng sau 0,8

điểm TĐ
Dừng trước
điểm TĐ
Khoảng
Điểm TĐ
chuyển màu
của chỉ thị Điểm TĐ
Dừng trước
điểm TĐ Dừng sau
điểm TĐ
14
3.2.1. Tính từ F
a/ TH 1: X dạng khử, C dạng Oxh, dừng trước điểm TĐ
Quy số mili đương Số mili đương lượng

lượng của KhX ban đầu của OxC đã phản ứng
bằng 1 tại thời điểm t bằng F
Tại thời điểm t

nCKhX + nXOxC → nCOxX + nXKhC
t =0 1 F
t = tx F F F F
Khi CB 1–F 0 F F
15
3.2.1. Tính từ F
a/ TH 1: X dạng khử, C dạng Oxh, dừng trước điểm TĐ
1. F < 1
Dừng chuẩn độ
2. Chỉ tồn tại KhX, OxX, KhC.
trước điểm
0,059 [Ox X ]
tương đương 3. E dd = E X +
o
lg
nX [ KhX ]
[Ox X ] F
Tại thời điểm CB =
[ KhX ] 1 − F
0,059 F
E dd =E +
o
lg
1− F
X
nX
16
3.2.1. Tính từ F
b/ TH 2: X dạng khử, C dạng Oxh, dừng sau điểm TĐ
Chứng minh tương tự như trong trường hợp đầu, ta có
0,059
E dd =E +
o
C lg( F − 1)
nC
Trường hợp 1 Đường CĐ (E = f(VC) dạng đi lên
Trường hợp 2 Với chỉ thị thuận nghịch, tại điểm cuối:
Edd = Ef (cận trên khoảng chuyển màu)
Từ chỉ thị  Ef  F
Từ F  % = F – 1.100
17
3.2.1. Tính từ F
Khoảng chuyển màu
Dừng sau của chỉ thị
điểm TĐ 0,059
E = E  o
i
ni
Khoảng
Điểm TĐ
chuyển màu
của chỉ thị
Edd = Ef là cận trên
khoảng chuyển màu
Dừng trước
điểm TĐ 0,059
E dd =E + o
i
ni
18
3.2.1. Tính từ F
c/ TH 3: X dạng OXH, C dạng khử, dừng trước điểm TĐ
Chứng minh tương tự, ta có
0,059 [Ox X ] 0,059 1 − F

E dd =E + o
X lg = EX +
o
lg
nX [ KhX ] nX F
d/ TH 4: X dạng OXH, C dạng khử, dừng sau điểm TĐ
0,059 [OxC ] 0,059 1

E dd =E +
o
lg = EC +
o
lg
F −1
C
nC [ KhC ] nC
19
3.2.1. Tính từ F
Trường hợp 3 Đường CĐ (E = f(VC) dạng đi xuống
Trường hợp 4 Với chỉ thị thuận nghịch, tại điểm cuối:
Edd = Ef (cận dưới khoảng chuyển màu)
Từ chỉ thị  Ef  F
Từ F  % = F – 1.100
Lưu ý
• H+ ảnh hưởng lên đôi Oxh/Kh Cần bổ sung các
thành phần này
• Đôi Oxh/Kh có hệ số khác (Ox → p Kh) vào biểu thức E
20
3.2.1. Tính từ F
Khoảng chuyển màu
0,8 của chỉ thị TN
Dừng trước 0,059
điểm TĐ
E = E  o
i
ni
Điểm TĐ
Edd = Ef là cận dưới

Dừng sau
khoảng chuyển màu
điểm TĐ
0,059
E dd =E − o
i
ni
21
3.2.2. Tính từ biểu thức trực tiếp
Thôøi ñieåm Daïng cuûa caáu töû X
döøng
chuaán ñoä Daïng khöû ( E0X < E0C ) Daïng oxy hoùa ( E0X > E0C )
Tröôùc − n X ( E f − E X0 ) n X ( E f − E X0 )
ñieåm töông % = 10 0 , 059

 100 (5) % = 10 0 , 059
 100 (7)
ñöông
Sau ñieåm nC ( E f − E C0 ) − nC ( E f − E C0 )
töông % = 10 0 , 059
 100 (6) % = 10 0 , 059
 100 (8)
ñöông
22
Các bước tiến hành (không tính PP KMnO4)
1/ Xác định X và C (X trong erlen và C trong buret) → X là
khử hay oxy hóa
2/ Xác định dạng đường cong chuẩn độ
3/ Xác định ETĐ (E’TĐ nếu có điều kiện)
0,059
Ei = E i 
4/ Xác định chất chỉ thị là chất gì ? → Ec/m = Eo o
→ đường cong đi lên → lấy cận trên ni

→ đường cong đi xuống → lấy cận dưới
5/ Xác định trường hợp nào trong 4 trường hợp
6/ Chọn công thức và tính %
23
3.2.3. Ví dụ
Tính sai soá chæ thò khi chuẩn độ Fe 2+ baèng Ce4+ :
1) Fe2+ ñöôïc chöùa ôû erlen, duøng chæ thò Erio Glaucin (E0i = 1,00
V ; ni =1 e-) ñeå xaùc ñònh dieåm cuoái.
2) Fe2+ ñöôïc chöùa treân buret , duøng chæ thò 5-nitroso – 1,10-
phenanthrolin (E0i = 1,25 V ; ni = 1 e- ) ñeå xaùc ñònh ñieåm cuoái.
Cho E0 ( Fe 3+ / Fe 2+ ) = 0,77V ; E0 ( Ce 4+ / Ce 3+ ) = 1,44 V vaø boû

qua aûnh höôûng cuûa caùc caân baèng nhieãu leân caân baèng chuaån ñoä
vaø caân baèng chæ thò
24
3.2.3. Ví dụ
PƯ chuaån ñoä : Fe 2+ + Ce4+ → Fe 3+ + Ce3+
nC . ECo + nX . E Xo 1  1,44 + 1  0,77
nC = nX = 1 vaø E td = = = 1,10V
nC + nX 1+1
Caâu a/ Duøng chæ thò Erio Glaucin ( E0i = 1,00 V ; ni = 1 e- )
Khoaûng chuyeån maøu : E c/m = E0i ± 0,059 / ni
0,94V≤ E c/m ≤ 1,06 V < Etñ
❖ Do caáu töû X (Fe2+) ôû daïng khöû  ñöôøng chuaån ñoä ñi leân
 Ef = 1,06 V (Caän treân cuûa khoaûng chuyeån maøu)
❖ Döøng chuaån ñoä tröôùc ñieåm töông ñöông
25
3.2.3. Ví dụ
Caâu a/
0,059 F
***Tính theo F E f = E X0 + lg = 1,06
1 1− F
 F = 0,9999  Δ% = |1 – F| x 100% = 0,001 %
***Tính theo bieåu thöùc tröïc tieáp

− n X ( E f − E X0 ) −1( 1, 06−0 , 77 )
% = 10 0 , 059
 100 = 10 0 , 059
 100 = 1,2.10 −3%
26
3.2.3. Ví dụ
Caâu b/ Duøng chæ thò nitro ferroin ( E0i = 1,25 V ; ni = 1 e- )
Khoaûng chuyeån maøu : E c/m = E0i ± 0,059 / ni
Etñ < 1,19 V≤ E c/m ≤ 1,31 V
❖ Do caáu töû X (Ce4+) ôû daïng Oxh  ñöôøng chuaån ñoä ñi xuoáng
 Ef = 1,19 V (Caän döôùi cuûa khoaûng chuyeån maøu)
❖ Döøng chuaån ñoä tröôùc ñieåm töông ñöông
0,059 1 − F
E f = E X0 + lg = 1,19  Δ% = | 1 – F | x 100% = 5,79.10-3 %
1 F
- Töø bieåu thöùc tröïc tieáp (7 )
n X ( E f − E X0 ) 1(1,19−1, 44 )
% = 10 0 , 059
 100 = 10 0 , 059
 100 = 5,79.10 −3%
27
3.3. Sai số chỉ thị đối với hệ trao đổi tiểu phân
Xét PƯ chuẩn độ trao đổi tiểu phân
Có thể là
C + X CX • Acid (baz)
• Phức chất
• Nồng độ CC • Nồng độ CX • Kết tủa
• Thể tích VC • Thể tích VX
Các cách tính sai số chỉ thị

Tính từ F Phức tạp (ít dùng)
Từ biểu thức trực tiếp Tính nhanh

Từ giản đồ sai số Thường được dùng
28
Biểu thức chung tính sai số chỉ thị hệ TĐ tiểu phân
• [Xo] : Nồng độ X ban đầu
• [X]tđ : Nồng độ X tại điểm tương đương
• [X]f : Nồng độ X tại điểm cuối
Döøng Cđoä tröôùc ñieåm töông ñöông (dd chöùa XCL, CX)
[ X ]CL [X]CL: noàng ñoä X chöa PƯ
sai soá chæ thò : % =  100 vôùi C do C thieáu khi döøng
[ X ]0 tröôùc ĐTĐ
Duø PÖ ñònh löôïng, vaãn coù moät löôïng CX phaân li (p/l)
[X]p/l vaø [C]p/l vôùi [X]p/l = [C]p/l [X]CL  [X] f
29
[X]p/l vaø [C]p/l vôùi [X]p/l = [C]p/l [X]CL  [X] f
[C]p/l = [C] f vaø [X]f = [X]c/l + [X]p/l
 [X]c/l = [X]f - [X]p/l = [X]f - [C]p/l = [X]f - [C]f
▪ pXtñ = – lg[ X ] tñ
pX
▪ pXf = – lg [ X ]f [ X ]f = [ Xtñ ].10
▪ ΔpX = pXtñ – pXf
Ñaët
▪ pCtñ = – lg[ C ] tñ
▪ pCf = – lg [ C ]f [ C ]f = [ Ctñ ].10 pC
▪ ΔpC = pCtñ – pCf

30
pX pC
[ X ]f = [ Xtñ ].10 [ C ]f = [ Ctñ ].10
Vì [ Xtñ ] = [Ctñ ] vaø ΔpX = - ΔpC

[ X ] f − [C ] f [ X td ](10 pX − 10 − pX )
% =  100 % =  100 (**)
[ X ]0 [ X ]0
Döøng Cđoä sau ñieåm töông ñöông (dd chöùa CCL, CX)
CM töông töï Bieåu thöùc (**) vôùi ΔpX = pXf – pXtñ
31
Coù theå söû duïng (**) cho caû hai TH vôùi ΔpX = pXf – pXtñ
[ X td ](10 pX − 10 − pX )

% =  100 (**)
[ X ]0
Ñöôøng chuaån ñoä pX = f (VC) coù daïng ñi leân
döøng chuaån ñoä khi giaù trò

khi duøng chæ thò phöùc kim
pXf laø caän treân cuûa khoaûng
loaïi thuaän nghòch
chuyeån maøu
32
Biểu thức tính sai số chỉ thị các hệ TĐ tiểu phân cụ thể
Neáu XC laø phöùc chaát ñöôïc taïo thaønh theo tæ leä mol 1 - 1:
[ XC ]td
 XC =  [X]tñ2 = [C]tñ2 = [XC]tñ /βXC
[ X ]td [C ]td
Caân baèng phaûi coù tính ñònh löôïng
 [XC]tñ ≈ [X]0 vaø [X] tñ 2 ≈ [X]0/ βXC
bieåu thöùc tính nhanh sai soá chæ thò
10 pX − 10 − pX
% =  100 (* * (a))
([ X ]0 . XC )1/ 2
33
Neáu XC laø hợp chất ít tan
10 pX − 10 − pX
[X] tñ = [C] tñ = TXC1/2 % = 2 1/ 2
 100 (* * (b))
([ X ]0 / TXC )
Neáu XC laø muối (PƯ chuẩn độ acid – baz)
10 pX − 10 − pX
% =  100 (* * (a))
([ X ]0 . XC )1/ 2
Với PƯ trung hoøa moät acid yeáu baèng baz maïnh hoaëc ngöôïc laïi
ΔpX = ΔpH = | pHtñ – pHf| Biểu thức % (**(a))

(Phần sai số phức chất)
X - acid yeáu, C - baz maïnh βXC = βA - :HS beàn baz lieân hôïp vôùi X
X - baz yeáu, C - acid maïnh βXC = βHA:HS beàn acid lieân hôïp vôùi X
34
Söû duïng giaûn ñoà ñeå tính sai soá chæ thò ñoái vôùi caùc heä trao ñoåi
tieåu phaân
Truïc hoaønh: giaù trò lg([X]o.βXC)
lg([X]o2/TXC)
Truïc tung bieåu dieãn Δ%.
Caùc ñöôøng xieân: ΔpX hay ΔpH
Tính ΔpX (ΔpH) Duøng

Tính lg([X]o.βXC) giaûn ñoà
(lg([X]o2/TXC)  Δ%
log ( [X]0 . βXC ) hay log( [X]02 / TXC )

35
Vôùi PƯ chuẩn độ acid maïnh – baz maïnh
X, C laø acid maïnh vaø baz maïnh khoâng duøng bieåu thöùc
vaø giaûn ñoà ñöôïc
βXC khoâng toàn taïi
Söû duïng caùc coâng thöùc gaàn ñuùng
1) Cñoä acid maïnh baèng baz maïnh, döøng tröôùc ñieåm töông ñöông:
10 − pT (C X + C C )
% =  100
(C X C C )
2) Cñoä acid maïnh baèng baz maïnh, döøng sau ñieåm töông ñöông:
10 pT −14 (C X + C C )
% =  100
(C X C C )
36
Vôùi PƯ chuẩn độ acid maïnh – baz maïnh
Töø caùc coâng thöùc thöïc nghieäm Töø thöïc teá
CX , CC caøng lôùn  ∆% caøng beù CX , CC quaù lôùn

khoù döøng ñuùng pT xaùc ñònh
Noàng ñoä CX , CC thích hôïp thöôøng xaáp xæ 0,1 N
Muoán giôùi haïn sai soá theo ± Δ% ñaõ choïn  tính pT* vaø pT** theo
10 − pT * (C X + C C ) 10 pT **−14 (C X + C C )
% =  100 vaø % =  100
(C X C C ) (C X C C )
Töø ± Δ%  choïn Cthò coù pT  (pT*, pT**)
37
Vôùi PƯ chuẩn độ acid – baz
Söû duïng caùc coâng thöùc gaàn ñuùng
Cñoä acid yeáu HA baèng baz maïnh, döøng tröôùc ñieåm töông ñöông:
10 − pT (C X + C C ) [H + ] f
% = [ − +
]  100
(C X C C ) k HA + [ H ] f
Cñoä acid yeáu HA baèng baz maïnh, döøng sau ñieåm töông ñöông:
10 pT −14 (C X + C C ) [H + ]
% = [ − +
]  100
(C X C C ) k HA + [ H ] f
38
PƯ chuẩn độ acid – baz Söû duïng caùc coâng thöùc gaàn ñuùng
Cñoä baz yeáu A- baèng acid maïnh, döøng tröôùc ñieåm töông ñöông:
10 pT −14 (C X + C C ) k HA / A−
% = [ − +
]  100
(C X C C ) k HA / A− + [ H ] f
Cñoä baz yeáu A- baèng acid maïnh, döøng sau ñieåm töông ñöông:
10 − pT (C X + C C ) k HA / A−
% = [ − +
]  100
(C X C C ) k HA / A− + [ H ] f
Cân bằng nhiễu Sai số Cthị thay đổi
Tác động Tác động
Cân bằng CĐộ Cân bằng Cthị Tính lại sai số Cthị
39
Ví dụ 1
Chuaån ñoä dung dòch NaCl 0,100M baèng dung dòch AgNO3
0,100M . Tính sai soá chuaån ñoä neáu döøng chuaån ñoä taïi pAgf =
4,3, bieát ĐK chuaån ñoä, coù theå boû qua aûnh höôûng cuûa caùc CB
nhieãu leân CB chính, biết TAgCl = 10 -10 .
TAgCl = [ Ag+]tñ [ Cl – ]tñ = [ Ag+]f [ Cl – ]f = 10 -10

 pAgtñ = pCltñ = 5,0 , [Cl]o = 0,1/2 = 0,050 M
pAgf = 4,3  pClf = 5,7  ΔpCl = 5,7 – 5 = 0,7
10 pCl − 10 − pCl 100,7 − 10 −0,7
% = 2 1/ 2
 100 = 2 −10 1 / 2
 100 = 0,096 %
([Cl ]0 / TAgCl ) ([Cl ]0 / 10 )
40
Ví dụ 2
Chuaån ñoä dd chöùa Cu2+ (2.10 - 2M) baèng dd Y4- (2.10 - 2M) ôû
pH 5. Tính sai soá chæ thò neáu duøng P.A.N ñeå xaùc ñònh ñieåm
cuoái. (Cho βCuY = 10 18,80; βCuIn = 10 16 ; P.A.N laø acid coù k1 = 10
–1,9; k2 = 10-12,2 vaø khoaûng chuyeån maøu töông öùng vôùi
[Ind]/[CuInd] = 3 vaø ngöôïc laïi )
Cu2+ + Y4- CuY2-

+ +
OH- H+
αCu(OH)↓↑ α Y(H) ↓↑
Cu(OH)1,… HY3-,…
41
Ví dụ 2
pH 5  αY(H) = 107,25
αCu(OH) = 1 +107,0 .10 – 9 + 1013,68 .10 – 18 + 1017,0 .10 – 27 +1018,5 .10 – 36 ≈
1)
1 1
 CuY ' =  CuY = 1018,8 = 1011, 55
 Cu( OH )Y ( H ) 1  107 , 25

[CuY 2− ]tđ
Ngoài ra:  CuY ' = 2+ 4−
(*)
[Cu ' ]tđ [Y ' ]tđ
Goïi CCu,, CY laø noàng ñoä ñaàu cuûa Cu2+, Y4-

CCu = [CuY2-]tñ + [Cu2+’]tñ  [CuY2- ]tñ = 10-2 M – [Cu2+’ ]tñ
CY = [CuY2-]tñ + [Y4 –’]tñ  [Y4 –’] = 10-2 M – 10-2 M + [Cu2+’]tñ = [Cu2+’]tñ
42
Ví dụ 2
Thay [CuY2- ]tñ vaø [Y4 – ‘ ]tñ vaøo (*) vaø ñaët [Cu2+’ ]tñ = x,
 x2 +10– 11,55 x - 10 – 13,55 = 0
 x = [Cu2+ ’ ]tñ = 10 – 6,78 M
(hoaëc [Cu2+ ’]tñ2 = [CuY2-]tñ/βCuY’ ≈ CCu/βCuY’ = 10–13,55
 [Cu2+’]tñ = 10 – 6,78 M)
Suy ra : [Cu2+ ]tñ = [Cu2+ ’]tñ =10 – 6,78 M  p Cu tñ = 6,78
Cu2+ + Ind CuInd
+ +
OH- H+
αCu(OH)↓↑ αInd(H) ↓↑
Cu(OH)1,… HInd,…
43
Ví dụ 2
Cân bằng chỉ thị Cu2+ + Ind CuInd
+ +
α In(H) = 1 + 10 12,2 . 10 - 5 + OH- H+
10 14,1 .10 – 10 = 10 7,2 αCu(OH)↓↑ αInd(H) ↓↑
Cu(OH)1,… HInd,…
1 1
 CuInd ' =  CuInd = 10
16, 0
= 10 8,8
 Cu ( OH ) Ind ( H ) 1  107 , 2
pCu2+’= lg I’  lg 3  p Cu f’ = 9,3  [Cu2+ ]f = [Cu2+’ ]f =10 – 9,3M
 pCu f = 9,3  ΔpCu = 9,3 – 6,78 = 2,52
10 pCu − 10 − pCu 10 2, 52 − 10 −2, 52

% =  100 =  100 = 0,56%
([Cu ]0 . CuY ' )
2+ 1/ 2 −2
(10 .10 ) 11, 55 1 / 2
44
Ví dụ 3
Tính sai soá chæ thò khi duøng phenol phtalein (8,2 – 10,0) ñeå xaùc
ñònh ñieåm cuoái cuûa PƯ cđộ dd CH3COOH 0,100M baèng dd
NaOH 0,100M (NaOH trong buret). Cho pkCH3COOH = 4,76
Chuaån ñoä acid yeáu CH3COOH baèng baz maïnh NaOH
 ñieåm töông ñöông coù pHtñ quyeát ñònh bôûi baz yếu CH3COONa
pHtñ = 7 + ½ pkCH3COOH + ½ lg CCH3COONa = 7 + ½ . 4,76 + ½ lg 0,05 = 8,73
Duøng phenol phtalein ( 8,2 – 10,0 ) ñeå xaùc ñònh ñieåm cuoái
pHf = pT = ½ (8,2 + 10,0) = 9,1  ΔpH = 9,1 – 8,73 = 0,37
pkCH3COOH = 4,76  pkCH3COONa = lg β CH3COO- = 9,24
10 pH − 10 − pH 10 0, 37 − 10 −0 , 37
% =  100 = = 0,021%
([ H ]0 . CH COO − )
+ 1/ 2
(0,05.10 ) 9 , 24 1 / 2
3
45

Tuần 12 - 13 chương 7 - 3 2022 mới

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tuần 12 - 13 chương 7 - 3 2022 mới

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHƯƠNG 7

PHƯƠNG PHÁP PHÂN

Sai số ngẫu nhiên

Xét phản ứng chuẩn độ

PƯ càng hoàn toàn Tăng tính định lượng

Dụng cụ đo thể tích chính xác

Cần hiệu chỉnh lại dụng

Chất chỉ Xác định điểm • Biến đổi màu sắc

Điểm cuối không

Tính dựa vào định nghĩa

Tùy trường hợp, yêu chọn PP tính sai số chỉ

→ đường cong đi lên → lấy cận trên ni

Dừng sau 0,8

Quy số mili đương Số mili đương lượng

Tại thời điểm t

Trường hợp 1 Đường CĐ (E = f(VC) dạng đi lên

0,059 [Ox X ] 0,059 1 − F

0,059 [OxC ] 0,059 1

Trường hợp 3 Đường CĐ (E = f(VC) dạng đi xuống

Edd = Ef là cận dưới

ñieåm töông % = 10 0 , 059

→ đường cong đi lên → lấy cận trên ni

Cho E0 ( Fe 3+ / Fe 2+ ) = 0,77V ; E0 ( Ce 4+ / Ce 3+ ) = 1,44 V vaø boû

 F = 0,9999  Δ% = |1 – F| x 100% = 0,001 %

***Tính theo bieåu thöùc tröïc tieáp

Các cách tính sai số chỉ thị

Từ biểu thức trực tiếp Tính nhanh

[X]p/l vaø [C]p/l vôùi [X]p/l = [C]p/l [X]CL  [X] f

▪ ΔpC = pCtñ – pCf

Vì [ Xtñ ] = [Ctñ ] vaø ΔpX = - ΔpC

CM töông töï Bieåu thöùc (**) vôùi ΔpX = pXf – pXtñ

[ X td ](10 pX − 10 − pX )

Ñöôøng chuaån ñoä pX = f (VC) coù daïng ñi leân

döøng chuaån ñoä khi giaù trò

ΔpX = ΔpH = | pHtñ – pHf| Biểu thức % (**(a))

Tính ΔpX (ΔpH) Duøng

log ( [X]0 . βXC ) hay log( [X]02 / TXC )

CX , CC caøng lôùn  ∆% caøng beù CX , CC quaù lôùn

TAgCl = [ Ag+]tñ [ Cl – ]tñ = [ Ag+]f [ Cl – ]f = 10 -10

Cu2+ + Y4- CuY2-

 Cu( OH )Y ( H ) 1  107 , 25

Goïi CCu,, CY laø noàng ñoä ñaàu cuûa Cu2+, Y4-

 pCu f = 9,3  ΔpCu = 9,3 – 6,78 = 2,52

10 pCu − 10 − pCu 10 2, 52 − 10 −2, 52

You might also like