Standard PSS II Final

FALSAFAH : KONSEP, VISI, MISI DAN MATLAMAT
Falsafah Pendidikan Kebangsaan menggariskan bahawa pendidikan di Malaysia

adalah suatu usaha yang berterusan ke arah memperkembangkan lagi potensi individu
secara menyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang dan
harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan
kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bagi melahirkan rakyat Malaysia yang
berilmu pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab dan
berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap
keharmonian dan kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara.
Tidak dapat dinafikan bahawa sekolah merupakan institusi pendidikan yang

terpenting dalam pelaksanaan sistem pendidikan kita. Pada masa kini, murid-murid
dikelilingi pelbagai maklumat melalui pelbagai sumber berbanding pada masa-masa
yang lalu. Untuk menguasai pelbagai maklumat, mereka perlu memperkembang dan
menguasai kemahiran pengendalian maklumat secara berkesan. Pembelajaran
berasaskan sumber merupakan pendekatan yang terbaik untuk menerapkan
kemahiran-kemahiran membaca, belajar dan teknologi komunikasi dan maklumat
(ICT). Pendekatan ini berasaskan tanggapan bahawa murid-murid belajar lebih
berkesan melalui interaksi secara langsung dengan sumber-sumber yang berkenaan
daripada hanya mendengar melalui syarahan-syarahan di bilik darjah.
Dalam konteks ini, Pusat Sumber Sekolah (PSS) merupakan komponen yang penting
dalam menyokong dan melaksanakan proses pendidikan yang berkesan di sekolah-
sekolah. PSS perlu memberi idea dan maklumat sebagai asas kepada kejayaan
masyarakat yang memainkan peranan masa kini dan sentiasa bermaklumat dan
berilmu pada masa akan datang. PSS menerapkan kemahiran-kemahiran
pembelajaran sepanjang hayat dan memperkembang daya imaginasi untuk
menghadapi cabaran dan tanggungjawab sebagai warga negara.
1
KONSEP
PSS merupakan pusat perkhidmatan akses maklumat yang bersepadu mengandungi

pelbagai sumber dalam pelbagai bentuk dan media sama ada bahan bercetak, audio
visual ataupun digital yang diurus secara sistematik dan efisyen bagi tujuan
pemupukan tabiat membaca dan pembelajaran sepanjang hayat selaras dengan
aspirasi Falsafah Pendidikan Kebangsaan.
VISI
Ke arah pewujudan masyarakat Malaysia yang berilmu dan berketrampilan selaras

dengan negara maju.
MISI
PSS perlu menyediakan pelbagai sumber maklumat dan perkhidmatan untuk aktiviti
pengajaran dan pembelajaran yang membolehkan :
o Semua warga sekolah menjadi pengguna yang efektif dan pemikir yang kritis
terhadap semua maklumat pelbagai format dan media dalam rangkaian yang
kian meluas.
o Kakitangan PSS menyokong penggunaan pelbagai sumber maklumat yang
terdiri daripada himpunan bahan fiksyen sehingga dokumentari, dan daripada
bahan bercetak kepada bahan elektronik dan digital. Bahan-bahan tersebut
seharusnya dapat memperkaya dan saling melengkapi penggunaan buku teks,
bahan mengajar dan kaedah pengajaran.
o Guru penyelaras PSS bekerjasama dengan guru-guru bagi mewujudkan
pencapaian yang tinggi dalam literasi, pembacaan, pembelajaran, penyelesaian
masalah dan kemahiran ICT.
o Perkhidmatan PSS seharusnya disediakan secara adil dan saksama tanpa
mengira tahap umur, bangsa, jantina, agama, warga negara, bahasa, kepakaran
dan status sosial. Sumber dan perkhidmatan tertentu perlu diadakan kepada
pihak yang tidak dapat menggunakan PSS induk.
2
o Akses kepada pelbagai maklumat dan perkhidmatan secara bebas dan
bertanggungjawab tanpa terikat kepada mana-mana ideologi, politik dan
kepercayaan.
MATLAMAT
PSS adalah komponen yang bersepadu dalam proses pendidikan. Perkara-perkara

berikut merupakan perkhidmatan-perkhidmatan yang utama bagi sesebuah PSS. Di
samping itu , perkara-perkara tersebut juga penting dalam pemupukan tabiat
membaca, literasi maklumat, pengajaran, pembelajaran dan budaya ilmu:-
o Menyokong dan mempertingkatkan matlamat pendidikan sebagaimana

digariskan dalam misi dan kurikulum sekolah;
o memupuk dan mengekalkan keseronokan dan tabiat membaca dan belajar
serta penggunaan PSS di kalangan murid-murid sepanjang masa;
o menyediakan peluang mendapatkan pengalaman dalam mencipta dan
menggunakan maklumat untuk pengetahuan, pemahaman , imaginasi dan
keseronokan;
o menyokong pembelajaran dan amalan kemahiran-kemahiran oleh semua
pelajar dalam penilaian dan penggunaan maklumat daripada apa jua format
dan media terkini;
o menyediakan peluang dan akses terhadap pelbagai sumber sama ada di
peringkat tempatan, daerah, kebangsaan mahupun global menjurus ke arah
percambahan idea, pengalaman dan pendapat;
o melaksanakan aktiviti-aktiviti yang berkaitan dengan isu-isu semasa dalam
budaya dan masyarakat setempat dan negara;
o bekerjasama dengan pelajar, guru, pentadbir dan ibu bapa untuk mencapai
misi sekolah;
o mempromosi pembacaan, sumber dan perkhidmatan PSS kepada masyarakat
sekolah dan sekitarnya; dan
o menggalakkan kebebasan intelektual dan akses maklumat sebagai
tanggungjawab yang bermakna di kalangan masyarakat di negara yang
mengamalkan demoktasi.
3
PIAWAIAN 2 : FIZIKAL (BANGUNAN, PERABOT DAN
PERKAKASAN)
3.1 Definisi
Fizikal PSS merupakan rangka asas atau bangunan yang ada kaitan
dengan lokasi, ruang, peralatan dan infrastruktur dengan pengurusan
secara berpusat serta mempunyai rangkaian dengan semua bahagian di
sekolah.
3.2 Konsep
Menentukan keperluan ruang-ruang, perancangan susun atur perabot
dan peralatan yang teliti yang memberikan keselesaan dan suasana
yang kondusif.
Panduan Umum
Menyediakan kemudahan fizikal yang boleh dipertimbangkan

keupayaannya agar ia mudah diubahsuai mengikut keperluan semasa
untuk pelaksanaan proses pembelajaran dan pengajaran yang berkesan.
i) Lokasi PSS.
a) Terletak di tempat yang strategik.

b) Mudah dilawati oleh warga sekolah.
c) Sunyi dan jauh dari kantin atau tempat permainan yang bising.
d) Berdekatan dengan pejabat dan bilik guru supaya menggalakkan
penggunaannya.
e) Untuk kemudahan pengubahsuaian, ruang yang disediakan itu
hendaklah terletak di satu tempat yang dapat dikembangkan pada
masa depan.
f) PSS Ruang yang disediakan itu PSS janganlah bersebelahan
makmal sains, jimnasium atau bilik sains rumahtangga.
ii) Ciri Bangunan
a) Berbangunan sendiri
b) Jika tidak berbangunan sendiri, PSS perlu ditempatkan di
tingkat pertama bagi tujuan keselamatan dan mudah
dikunjungi.
iii) Cahaya dan pengudaraan
Berikut adalah perlu bagi keselesaan pengguna.
(i) Cahaya yang cukup dan pengaliran udara yang baik.

(ii) Sediakan kipas dan lampu yang cukup bilangannya.
(iii) Disediakan juga kipas penyedut keluar udara.
4
(iv) Bilik PSS dihawadinginkan dengan suhu tidak melebihi 72 F
dan kelembapan relatif sebanyak 48% - 55%.
(v) Tingkap hendaklah mencukupi.
iv) Bekalan elektrik
(a) Dilengkapkan dengan punca elektrik (plug point) yang cukup

bilangannya bagi memudahkan penggunaan alat-alat pandang
dengar seperti LCD, OHP , komputer, TV dan radio.
v) Ciri-ciri Keselamatan
a) Satu pintu keluar masuk dan ada sekuarang-kurangnya satu

pintu kecemasan yang tidak berkunci.
b) Dilengkapi dengan alat pemadam api.
c) Tunjuk arah pintu kecemasan hendaklah jelas dan mudah
difahami.
d) Pelan kecemasan dipamerkan.
vi) Keluasan Ruang PSS
Pusat Sumber mempunyai piawaian dari segi ukuran luas kawasan supaya ia
menjadi sebuah pusat sumber yang lengkap.
Luas ruang yang disediakan untuk PSS di bangunan sekolah-sekolah baru
adalah berdasarkan bilangan bilik darjah yang ada di sekolah masing-masing.
Berikut adalah pembahagian keluasan ruang PSS mengikut spesifikasi Projek

BRIF (Bangunan , Ruang, Infrastruktur dan Fizikal), Bahagian Perancangan
dan Penyelidikan Dasar, Kementerian Pendidikan Malaysia.
Keperluan Ruang Pusat Sumber Sekolah Rendah Biasa
PERKARA 12 18 24 30 36 42
Bilik Bilik Bilik Bilik Bilik Bilik
Darjah Darjah Darjah Darjah Darjah Darjah
(mp) (mp) (mp) (mp) (mp) (mp)
Pusar Sumber 315.00 337.50 337.50 350.00 360.00 382.50
1. Perpustakaan 90.00 112.50 112.50 125.00 135.00 157.50

Bahan Bercetak
2. Perpustakaan 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50
Multi Media
3. Ruang Pameran 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25
4. Bilik Rakaman 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50
5. Bilik Tayangan / 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50

AVA
5
6. Pejabat/Bilik 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50
Kerja
7. Stor 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50
8. Kaunter 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25
Keperluan Ruang Pusat Sumber Sekolah Menengah Biasa
PERKARA 18 24 30 36 42 48
Bilik Bilik Bilik Bilik Bilik Bilik
Darjah Darjah Darjah Darjah Darjah Darjah
(mp) (mp) (mp) (mp) (mp) (mp)
Pusar Sumber 360.00 360.00 382.50 382.50 405.00 427.50
1. Perpustakaan 112.00 112.50 135.00 135.00 157.50 180.00

Bahan Bercetak
2. Perpustakaan 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50
Multi Media
3. Ruang Pameran 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25
4. Bilik Rakaman 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50
5. Bilik Tayangan / 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50

AVA
6. Pejabat/Bilik 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50
Kerja
7. Stor 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50
8. Kaunter 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25
3.4. Panduan Terperinci
i) Jenis-Jenis Ruang
Pusat Sumber yang ideal mempunyai ruang yang kondusif dan sesuai dengan
bahan, peralatan serta jenis perkhidmatan yang akan disediakan oleh PSS
tersebut. Secara umum, ruang dapat dibahagikan mengikut fungsi seperti
berikut:
Bil. Ruang Fungsi Keperluan Keluasan ruang (m2)

Sekolah Sekolah
rendah menengah
1 Kaunter Mengedar dan Ruang untuk kaunter 11.25 11.25
Sirkulasi meminjam sirkulasi, katalog
bahan (OPAC), indeks dan
6
(sirkulasi) kerja-kerja
pengurusan kaunter.
2 Ruang Mengadakan Ruang 11.25 11.25
Pameran ruang pameran mempamerkan
bahan-bahan baru
3 Menyediakan ruang pengguna:
Ruang bacaan a) Ruang Ruang utama di 157.50 180.00
terbuka bacaan utama mana terdapat rak
terbuka
Ruang b) Ruang Ruang tempat
rujukan rujukan membuat rujukan
dan penyelidikan
Bilik tayangan c) Bilik / Bilik atau ruang yang 67.50 67.50
ruang menyediakan
tayangan kemudahan
tayangan.
Sudut d) Sudut Ruang aktiviti -
bercerita bercerita bercerita
4. Sibernet e) Sibernet Ruang menggunakan 67.50 67.50
kemudahan internet
5. Bilik Kerja Menyediakan Ruang ini 11.25 22.50
bilik kerja menempatkan:
Bahan baru yang
belum diproses.
Bahan lama yang
perlu dijilid dan
dibaikpulih.
Peralatan
memproses, menjilid
dan membaikpulih
bahan.
6. Pejabat Pejabat Bilik untuk Ketua 11.25 22.50
Penyelaras Bidang Pusat
PSS Sumber
7. Blik rakaman Memuat Menyediakan bilik 22.50 22.50
rakaman pita rakam,an pita kaset /
kaset / audio audio dan visdeo –
dan video ruang kalis bunyi.
(bilik
rakaman)
8. Stor Menyediakan Ruang simpanan 22.50 22.50
stor untuk yang dilengkapi
menyimpan dengan system
kelengkapan kawalan suhu.
bahan. Ruang untuk simpan
jurnal / majalah yang
lama, peta, glob dan
lain-lain.
Tambahan bagi pembinaan bilik/ruang SAL iaitu;

Pembelajaran f)Pembelajaran Ruang untuk 67.5 67.5
7
Akses Kendiri Akses Kendiri pembelajaran
(SAL) individu
8
9
10
11
12
Standard Pusat Sumber Sekolah Malaysia
Cadangan Pelan contoh Pusat Sumber Sekolah (Rendah dan Menengah)
CADANGAN PELAN CONTOH BILIK TAYANGAN

Rajah 2
Cadangan Pelan Contoh Bilik Tayangan
Rajah 3
Cadangan Pelan Contoh Makmal Komputer
5/21/24 Hotel Seri Malaysia Ipoh

CADANGAN PELAN CONTOH MAKMAL SAL (PEMBELAJARAN KENDIRI)
Rajah 4
Cadangan Pelan Contoh Makmal SAL (Pembelajaran Kendiri)

CADANGAN PELAN CONTOH BILIK KERJA

Rajah 5
Cadanan Pelan Contoh Bilik Kerja

PELAN CONTOH BILIK RAKAMAN

Rajah 6
Cadangan Pelan Contoh Bilik Rakaman
c. Cadangan peruntukan ruang dan susun atur
Bagi sekolah-sekolah yang tidak ada bilik khas untuk PSS, usaha hendaklah dibuat untuk
mengubahsuai bilik darjah bagi dijadikan bilik PSS.
 Langkah yang perlu diambil ialah membuat perancangan teliti dengan mengambil kira
faktor-faktor :
 Bilangan pengguna,
 jenis perkhidmatan
 .lokasi
 suasana
 keperluan ruang.
 satu pelan perlu disediakan untuk menunjukkan susun atur PSS.
ii) Dalam proses perancangan tersebut, tiga senarai perlu disediakan iaitu :
 Senarai peralatan dan perabot sedia ada.
 Senarai peralatan dan perabot yang perlu diubah suai.
 Senarai peralatan dan perabot yang tiada dan perlu disediakan.
Peralatan ini perlu disenaraikan mengikut keutamaan supaya dapat diperolehi secara
berperingkat. Ini bermakna , tidak semestinya semua alat dibeli sekaligus tetapi
sesetengahnya boleh didahulukan dan yang lain itu boleh dikemudiankan.
iii) Bagi sekolah di bawah enrolmen yang tidak ada ruang, perkhidmatan dan kegiatan PSS
boleh dijalankan mengikut keadaan sekolah.
Untuk mengatasi masalah ruang, langkah-langkah berikut boleh diambil:
a) Bahan dan peralatan boleh disimpan di bilik guru atau mana-mana bilik darjah
yang ditetapkan.
b) Bahan dan peralatan boleh dipinjam kepada kelas-kelas untuk satu masa tertentu.
Edaran bahan boleh menggunakan troli.
c) Tiap-tiap bilik darjah boleh mengadakah sudut sumber atau sudut bacaan.
d) Penggunaan bahan dan kegiatan membaca boleh dilakukan di bilik darjah masing-
masing ataupun di mana-mana tempat yang sesuai.
3.5 Perabot

a) Perabot hendaklah modular (boleh diubah dan

dicantumkan) bukan dimatikan pada dinding supaya pengubahsuaian dan
penyusunan semula dapat diadakan dari semasa ke semasa.
Perabot dan kelengkapan yang diperlukan untuk PSS itu adalah seperti berikut:
1. Meja 12. Penyangga akhbar

2. Kerusi 13. Troli buku
3. Sofa 14. Troli OHP
4. Karel membaca 15. Rak rail tegak
5. Karel Audio-video 16. Rak majalah
6. Rak buku tinggi dan rendah 17. Rak kasel audio – video
7. Kaunter Edaran 18. Rak disket multimedia
8. Kabinet buku 19. Rak carta
9. Kabinet fail 20. Rak peta
10. Kabinet TV / VCR 21. Meja trapezium
11. Papan Pameran 22. Meja Komputer
Rak buku yang sesuai ialah rak yang diubah ketinggian paranya. Rak tinggi sesuai
disusun secara `stacking’. Rak rendah disusun sebagai pembahagi ruang. Bagi
merancang jumlah rak yang diperlukan perkara berikut perlu diambilkira :
i) Koleksi asas Sekolah Rendah - 3750 buku (150 orang x 25)

Koleksi asas Sekolah Menengah - 7500 buku (150 orang x 50)
ii) Nisbah murid : buku bagi PSS

Sekolah Rendah - 1 : 25
Sekolah Menengah - 1 : 50
iii) Rak tinggi boleh memuatkan 300 buah buku

Rak rendah boleh memuatkan 150 buah buku
Pemilihan kerusi dan meja PSS perlu dipelbagaikan mengikut fungsi dan kegunaan ruang.
Perkara berikut boleh dijadikan panduan bagi merancang susunan tempat duduk PSS.
i) Bilangan tempat duduk yang perlu disediakan ialah 10 % daripada jumlah murid.
ii) Peruntukan ruang membaca ialah 3 meter persegi bagi satu tempat duduk.
iii) Jenis tempat duduk yang sesuai ialah :-

 4 orang murid - Meja 3’ x 4’
 6 orang murid - Meja 4’ x 6’
 Berguna dan selesa
 Indah dipandang
 Padat dan menjimatkan ruang
Aliran baru PSS ialah menyediakan alat kelengkapan atau perabot yang modular, mudah digerak
atau dipindahkan serta bersifat serbaguna. Kriteria yang patut dipertimbangkan dalam membeli
atau membuat perabot ialah :
 Mengikut ukuran standard untuk kegunaan PSS.
 Mudah dan selamat digunakan.
 Tahan lama
 Berguna dan selesa.
 Indah dipandang
 Padat dan menjimatkan ruang.
Untuk sekolah-sekolah yang tidak berkemampuan, pertimbangan wajar diberi bagi menentukan
kepentingan dan keperluan peralatan dan perabot. Sebarang pembelian atau pesanan perlulah
mengikut keutamaan.
Satu senarai keperluan peralatan dan perabot dikeluarkan oleh pihak JPN pada akhir setiap tahun
ke sekolah-sekolah. Adalah menjadi tanggungjawab pihak pentadbir sekolah untuk memohon
peralatan dan perabot yang diperlukan. Guru Penyelaras PSS boleh berhubung dengan pihak
pentadbir sekolah masing-masing untuk membuat pesanan.
Dari aspek keselamatan, kriteria yang perlu diadakan ialah:

 Alat Pemadam Api
 Kit kecemasan
 Jerigi pintu dan tingkap
 Pengudaraan dan pencahayaan
 Pintu kecemasan
3.6 Peralatan (Perkakasan)
Audio
 Audio dan radio kaset (Hi-Fi Set)
 Audio mixer
 Sistem PA
 Syncrecorder
Visual
 OHP
 Kamera Foto(SLR)
 Projektor Slaid
Audio Visual
 Televisyen berukuran minimum 29 in

 Audio Visual VCR

 Audio visual VCD
 Projektor LCD
 Kamera video
 Kamera video mixer
Komputer
 Komputer (PC)
 CD duplicator
 Kemudahan Internet/Modem/Server
 Scanner
 Kamera digital
 Printer
 CD Writer
 LAN
Lain-lain Perkakasan
 Mesin fotostat
 Mesin laminating
 Mesin penjilid (Comb binding)
KOLEKSI
1. Definisi
Koleksi merupakan himpunan sumber maklumat dalam pelbagai bentuk sama

ada dalam bentuk bercetak,audio visual atau digital dan yang dapat menyokong
dan memperkayakan kurikulum dan kokurikulum. Koleksi yang baik bertujuan
untuk memudahkan penyebaran maklumat,persembahan yang berkesan akan
dapat melahirkan suasana pembelajaran yang kondusif.
2. Konsep
Koleksi sesebuah PSS mestilah dapat:
2.1 Membantu proses P & P iaitu dapat diperkembangkan secara terancang

bagi menggalakkan penggunaan, pemikiran kreatif dan inovatif.
2.2 Memenuhi keperluan kurikulum dan kokurikulum .

2.3 Menambah dan meluaskan ilmu pengetahuan pelajar untuk

membolehkannya membuat pertimbangan yang bijak dalam kehidupan.
2.4 .
3. Panduan Umum
3.1 Pembinaan koleksi PSS perlulah mencerminkan:
 Kekemaskinian.
 Kepelbagaian jenis.
 Keseimbangan di antara bahan fiksyen dan bukan fiksyen.
 Keseimbangan dari segi aliran bahasa.
 Keseimbangan dari segi keperluan bidang pelajaran.
3.2 Pembinaan koleksi bahan bacaan PSS hendaklah mengenepikan semua

bahan yang mengandungi perkara – perkara yang dilarang seperti bahan
yang bercorak negatif yang akan merosakkan diri pelajar. ( lucah,
keganasan,perkauman dll )
3.3 Pengurusan pemilihan dan pembinaan koleksi bahan bacaan PSS

hendaklah dilaksanakan dengan menubuhkan Jawatankuasa Pemilihan
dan Pembinaan Koleksi Bahan Bacaan PSS. Pemilihan koleksi boleh
mengikut buku dasar “Panduan Pembinaan Koleksi Bahan Bacaan Pusat
Sumber Sekolah “Terbitan BTP, KPM – 1990.
4. Panduan Terperinci
4.1 Sumber Koleksi
Koleksi PSS boleh diperolehi dengan cara berikut :

 Pembelian
Pembelian bahan adalah dari peruntukan PCG,SUWA,PSP.
 Sumbangan/Hadiah
Boleh didapati dari sumbangan Agensi,Swasta,PIBG,Individu
 Penghasilan
Penghasilan sendiri seperti fail tegak,keratan akhbar dll.
4.2 Saiz Koleksi
Bahan – bahan di PSS mencukupi dan dapat memenuhi keperluan

bilangan pelajar di sekolah. Kadar minimum nisbah buku yang
dicadangkan ialah 1 : 25 untuk sekolah rendah dengan bilangan minimum
3750 judul dan 1 : 50 untuk sekolah menengah dengan bilangan minimum
7500 judul.
4.2.1 Kadar Pertambahan Tahunan
CONTOH KADAR PERTAMBAHAN TAHUNAN
PERKARA KOLEKSI SEDIA PERKARA KOLEKSI

ADA ( #) TAHUN
BERIKUT(*)
% %
FIKSYEN 25 FIKSYEN 10
BUKAN FIKSYEN 40 BUKAN FIKSYEN 5
RUJUKAN 10 RUJUKAN 25
TERBITAN BERKALA / 25 TERBITAN BERKALA / 5

MAJALAH MAJALAH

JUMLAH 100
(#)Berdasarkan 1000 pelajar

(*)Tambahan 1200 pelajar
* Tambahan koleksi adalah berdasar kepada bilangan pelajar dan

implikasi kewangan.
4.2.2 Agihan Koleksi Bahan Pusat Sumber
Koleksi bahan bacaan PSS hendaklah menggambarkan kepelbagaian aliran bahasa yang
digunakan di sekolah – sekolah ,jenis bahan dan tahap peringkat sekolah supaya pengguna
berpeluang mendapat bahan bacaan untuk memperkaya dan memperkukuhkan penguasaan bahasa
pengantar, bahasa kedua dan bahan – bahan lain.
JENIS SEKOLAH BAHASA BAHASA BAHASA CINA/

MALAYSIA INGGERIS TAMIL
% % %
Sekolah Kebangsaan 60 35 0-5
Sekolah Jenis
Kebangsaan 30 30 40
( Cina )
Sekolah Jenis
Kebangsaan 30 30 40
( Tamil )
Sekolah Menengah 50 35 15
Nota: Agihan ini berpandukan kepada kurikulum dan

ko – kurikulum sekolah.
4.2.3 Agihan Mengikut Jenis Bahan
PERINGKAT SEKOLAH FIKSYEN BUKAN TERBITAN

% FIKSYEN BERKALA
% DAN
BAHAN KHUSUS
%
Sekolah Rendah 65 25 10
Sekolah Menengah 30 55 15
Sekolah Menengah Atas 25 55 20

(Jika ada Tingkatan 6)
* Agihan ini mengikut peratusan yang berdasarkan kepada jumlah

bilangan naskhah.
4.2.4 Agihan Mengikut Tahap Peringkat Sekolah
Pengagihan bahan hendaklah didasarkan juga kepada kesesuaian bahan-

bahan mengikut tahap kebolehan murid – murid di tiap-tiap peringkat
sekolah.
Nisbah Buku ….Murid
JENIS SEKOLAH JUMLAH MURID STOK PERTAMBAHAN

MINIMUM BUKU BARU
DIPERLUKAN
Sekolah Rendah Kurang daripada 3750 4 buah buku bagi

250. tambahan setiap
pelajar
Sekolah Kurang daripada 7500 10 buah buku

Menengah 1000 orang. bagi tambahan
setiap pelajar.
* Setiap Pusat Sumber Sekolah perlu cuba mencapai tahap stok minima
yang dicadangkan.
 Bahan bacaan Fiksyen diberi keutamaan di peringkat Sekolah

Rendah kerana bahan ini lebih diminati dan lebih banyak
digunakan oleh murid – murid peringkat ini yang akan menjadi
asas kepada pembentukan budaya membaca.
 Bahan Bacaan Bukan Fiksyen diberi keutamaan di peringkat

sekolah menengah kerana bahan ini banyak diperlukan
sebagai bahan rujukan dalam proses pengajaran dan
pembelajaran.
 Sekolah-sekolah yang mempunyai kelas Tingkatan Enam perlu

memberi perhatian untuk melebihkan bahan Bukan Fiksyen dan
Terbitan Berkala.

 Perolehan tiap-tiap satu judul bahan disyorkan tidak melebihi

3-4 naskhah, walau bagaimana pun boleh ditambah atau
dikurangkan mengikut keperluan pelajar.
5. Dasar Pemilihan Koleksi
 Kandungan bahan / buku mestilah selaras dengan dasar negara

dan dasar pendidikan.
 Sesuai dengan nilai masyarakat setempat dan keadaan.
 Dapat memupuk keharmonian kaum, agama dan adat resam.
Pemilihan koleksi juga mesti berasaskan perkara – perkara berikut:
i. Keaslian / Ketulenan
 Fakta mesti tepat

 Persembahan teratur dan tersusun
 Maklumatnya terkini
ii. Kesesuaian
 Perbendaharaan kata yang sesuai

 Ada hubungan dengan subjek dan media digunakan
 Judul, ilustrasi dan gambarajah sesuai dengan subjek
 Boleh digunakan untuk kumpulan / individu
iii. Olahan
 Mencakupi keseluruhan yang ingin dikemukakan dari segi

konsep
 Persembahan lebih berkesan dan menggalakkan
 Sesuai dengan keperluan semasa
 Isinya sesuai dengan kehendak kumpulan sasaran
 Isi tersusun dan tepat
iv. Memupuk minat

 Berkaitan dengan pengalaman kumpulan sasaran

 Cabaran kepada kumpulan intelek
 Menepati dan memuaskan keperluan rasa ingin tahu
 Menepati imaginasi pengguna
v. Aspek Teknikal
 Bahasa yang digunakan tidak terlalu sukar untuk difahami

 Senang untuk diurus, diguna dan disimpan
 Tahan lasak
 Mudah dibaik pulih sekiranya berlaku kerosakan
vi. Faedah
 Berkaitan dengan aktiviti P & P

 Mudah disesuaikan / diubahsuai
vii. Harga
 Bersesuaian dengan kemampuan kewangan

 Bahan ganti mudah dan murah
 Lebih ekonomik jika dihasilkan sendiri
 Kos pengurusan berpatutan
* Senarai buku yang dicadangkan Bahagian Teknologi Pendidikan perlu

digunakan bagi memudahkan pemilihan koleksi.
Rujuk:Senarai Buku dan Katalog PSS yang diterbitkan dari tahun
semasa
6. Pengelolaan Koleksi
PSS akan memastikan bahawa koleksinya diurus untuk memudahkan

pengguna mendapatkan bahan yang diperlukan dengan menggunakan
sistem pengkatalogan dan pengkelasan yang diakui melalui pilihan
piawaian antarabangsa seperti :
a) Pengkatalogan - Anglo - American Cataloging Rules ( AACR2)

b) Pengkelasan - Dewey Decimal Classification System
c) Tajuk Perkara - Library of Congress Subject Headings(LCSH)
d) Tajuk Perkara Perpustakaan Negara Malaysia ( PNM )
PSS juga perlu ada sebuah katalog menyeluruh berpusat yang disediakan
untuk semua jenis bahan yang ada dalam PSS.

7. Jenis Koleksi
PSS bertanggungjawab membangunkan sebuah koleksi buku dan bukan

buku untuk menyokong program – program kurikulum dan kokurikulum
sekolah.
Koleksi-koleksi PSS boleh dikategorikan seperti berikut:
8.1 Bahan Cetak ( Sila lihat Jadual 1 )
i. Rujukan
ii. Fiksyen
iii. Bukan Fiksyen
iv. Jurnal / Majalah

BAHAN CETAK JADUAL 1
BUKU FIKSYEN  Cereka

Contoh: pengembaraan, lagenda, mitos dll
BUKU BUKAN  Falsafah

FIKSYEN  Agama
 Sains Kemasyarakatan
 Bahasa
 Sains
 Teknologi
 Kesenian
 Kesusasteraan
 Geografi, Biografi dan Sejarah
 Karya Am
BUKU RUJUKAN  Almanak

 Ensiklopedia
 Buku Panduan
 Buku Tahunan
 Kamus
 Atlas
TERBITAN BERKALA  Akhbar

 Jurnal
 Majalah
BAHAN KHUSUS  Risalah

 Buku skrap
 Fail tegak
 Keratan akhbar
 Poster
 Huraian Sukatan Pelajaran
 Kertas peperiksaan

8.2 Audio Visual (Sila Lihat Jadual 2)
i. Perisian
ii. Bahan Dua Dimensi
iii. Bahan Tiga Dimensi
AUDIO VISUAL
JADUAL 2
Perisian  Transperansi
 Filem slaid
 Kaset
 Filem jalur
 Kaset Video
Bahan Dua Dimensi  Carta seperti carta flip, pusing, akordian,

 Kad seperti kad imbasan, perkataan, gambar, ayat
Bahan Tiga Dimensi  Glob

 Model
 Boneka
 Diorama
 Bahan permainan seperti catur, congkak
8.3 Koleksi BDigital ( Sila Lihat Jadual 3)
Di antara koleksi dan kemudahan yang berkaitan dengan ICT ialah:
KOLEKSI BAHAN SUMBER DIGITAL JADUAL 3

Perisian  MS Office , Adobe , Windows
Kemudahan  Internet
9. Kawalan Mutu
Jawatankuasa PSS akan memilih buang serta mengkaji penggunaan koleksi

secara berjadual. Hapuskira adalah mengikut prosedur yang ditetapkan dalam
pekeliling dan garis panduan yang dikeluarkan oleh Kementerian Pendidikan
Malaysia. Segala hapuskira dan pelupusan bahan semestinya mendapat
persetujuan Jawatankuasa yang dipengerusikan oleh Pengetua / Guru Besar,
Rujuk:
1. Buku “Arahan Perbendaharaan Kerajaan Malaysia”

Bab C-Audit , Kehilangan dan Prosedur Hapus Kira
2. Buku “Tatacara Pengurusan Kewangan dan Perakaunan Sekolah”
Bab 10- Kehilangan , Hapus Kira dan Pelupusan.
5. PIAWAIAN 5 : KOMPONEN SUMBER MANUSIA – KAKITANGAN

( STAFFING )
5.1 Untuk menampung keperluan warga sekolah yang kian bertambah dan berubah, maka
kakitangan yang berkemahiran dan mencukupi perlu diwujudkan, agar Pusat Sumber
Sekolah dapat beroperasi dengan berkesan demi menjamin kejayaan program literasi
maklumat dan kecemerlangan pendidikan di sekolah dalam era digital. Kakitangan yang
iktisas ini bertugas sepenuh masa atau separa masa mengikut kepakaran dalam bidang
tugas yang ditetapkan dan dibantu oleh kakitangan sokongan.
Sekolah disyorkan mengwujudkan Badan Pengawas Pusat Sumber Sekolah supaya murid
berpeluang belajar di samping menyumbang terhadap pembangunan program Pusat
Sumber Sekolah .
JENIS KAKITANGAN DAN KELAYAKAN
5.2 Ketua Bidang Pusat Sumber.
Syarat-syarat pengalaman kerja :
5.2.1 Ketua Bidang Pusat Sumber

a. Guru berijazah.
b. Telah mengajar sekurang-kurangnya enam tahun.
c. Mempunyai pengalaman pengurusan Pusat Sumber Sekolah.
d. Keistimewaan hendaklah diberi kepada calon yang mempunyai sijil/diploma atau Ijazah
Sains Perpustakaan/ Pengurusan Pusat Sumber / Teknologi Pendidikan atau Teknologi
Maklumat.
e. Menghadiri sekurang-kurangnya kursus pengurusan Pusat Sumber atau Perpustakaan
selama 35 jam dan kemahiran asas media dan kemahiran ICT.
f. Mempunyai pengetahuan luas mengenai dasar, pekeliling, dan prosedur pentadbiran
sekolah dan Pusat Sumber Sekolah.
g. Berkemampuan memberi latihan dan khidmat bantu berkaitan dengan Pusat Sumber
Sekolah .
5.2.2 Pembantu Perpustakaan S7
a. Mempunyai pengalaman atau latihan dalam pengurusan Pusat Sumber Sekolah .

b. Berkebolehan mengendalikan proses teknik pengurusan sumber.
c. Diwajibkan menghadiri kursus asas pengurusan Pusat Sumber Sekolah.
d. Mempunyai kemahiran asas komputer.
5.2.3 Pembantu Perpustakaan S6
a. Seorang pembantu perpustakaan S7 yang berpengalaman

b. Berkebolehan mengendalikan proses teknik pengurusan sumber.
c. Mempunyai daya kepimpinan dalam bidang pengurusan rekod, inventori dan bahan
sumber pendidikan.
d. Boleh membimbing penyediaan katalog dan bibliografi.
e. Berkebolehan membantu mengurus sistem pengautomasian Pusat Sumber Sekolah.
5.3 Jenis kakitangan di Pusat Sumber Sekolah dan senarai tugas
 Ketua Bidang Pusat Sumber ( Ketua Unit Perpustakaan ) sepenuh masa (DG3) bagi
sekolah menengah dan (DG A5) bagi sekolah rendah (Ketua Guru Pusat Sumber
Sekolah dan Setiausaha JK Induk dan JK Kerja Pusat Sumber Sekolah)
 Ketua Unit Media (Guru Media)
 Ketua Unit Teknologi dan Sistem Pusat Sumber Sekolah (KTK)
 Pembantu Perpustakaan (S7/S6)

 Pengawas Pusat Sumber Sekolah
5.5 Profil Perjawatan berasaskan pendaftaran 35 pelajar sebuah kelas merujuk kepada Projek
BRIF, Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar, Kementerian Pendidikan
Malaysia.
Tahap Pengisian Perjawatan & Kemahiran

Bilangan Pelajar
Sekolah Rendah Sekolah Menengah
Bawah 840 1 pegawai Pusat Sumber yang 1 pegawai Pusat Sumber yang
bertauliah bertauliah
Sekolah Rendah
1 pembantu Pusat Sumber S7 1 pembantu Pusat Sumber S7
Bawah 1470
Sekolah Menengah
841 ke atas
Sekolah Rendah 1 pegawai Pusat Sumber yang 1 pegawai Pusat Sumber yang
bertauliah bertauliah
1471 ke atas 2 pembantu Pusat Sumber S7/S6 2 pembantu Pusat Sumber S7/S6
Sekolah Menengah


5.6 Jawatankuasa
5.6.1 Jawatankuasa Induk Sekolah Menengah
JAWATANKUASA INDUK PUSAT SUMBER SEKOLAH MALAYSIA ( SEKOLAH MENENGAH )
PENGERUSI
( Pengetua )
NAIB PENGERUSI 1
( Penolong Kanan)
NAIB PENGERUSI 2
( * Penyelia Petang)
SETIAUSAHA
(Ketua Bidang
Pusat Sumber Sekolah )
AHLI AHLI AHLI AHLI

(Penolong Kanan (Penolong Kanan (Ketua-ketua Bidang (Guru Penyelaras SETIAUSAHA
5.6.2
Hal Ehwal Jawatankuasa
Murid ) Kerja
KoPusat Sumber) Sekolah Sekolah Akademik
Kurikulum Menengah) Bestari ) PIBG

JAWATANKUASA KERJA PUSAT SUMBER SEKOLAH MALAYSIA ( SEKOLAH MENENGAH )
PENGERUSI PENASIHAT
( Penolong Kanan ) ( Pengetua)
AJK P& P SETIAUSAHA

(Ketua Ketua Bidang ( Ketua Bidang
Akademik) Pusat Sumber Sekolah
(DGA 3)
AHLI AHLI
( Guru Perpustakaan ) (Guru Media ) AHLI
( Guru Penyelaras Bestari )
*AHLI
(Pembantu Penyelaras
S7/S6) AHLI
(Pengawas Pusat Sumber
Sekolah )
5.6.3* Pertambahan
Jawatankuasa
seorangInduk Sekolah
kakitangan Rendah
S7/S6 jika bilangan pelajar melebehi 1470 orang
JAWATANKUASA INDUK PUSAT SUMBER SEKOLAH MALAYSIA ( SEKOLAH RENDAH )

PENGERUSI
( Guru Besar )
NAIB PENGERUSI
( Guru Penolong Kanan
1)
SETIAUSAHA
(Penyelaras
Pusat Sumber Sekolah
(DGA 5 )
PENOLONG
SETIAUSAHA
(Guru Penyelaras
Bestari )
AHLI AHLI AHLI

AHLI
( Guru Penolong Kanan (Guru Penolong Kanan (Ketua-ketua Panitia Mata SETIAUSAHA
(Penyelia Petang )
Hal Ehwal
5.6.4Murid )
Jawatankuasa KerjaKo Kurikulum
Pusat Sumber)Sekolah Sekolah Rendah
pelajaran ) PIBG
JAWATANKUASA KERJA PUSAT SUMBER SEKOLAH MALAYSIA ( SEKOLAH RENDAH )
PENGERUSI PENASIHAT
( Penolong Kanan 1) ( Guru Besar)
SETIAUSAHA
AJK P& P
( Guru Kanan
(Ketua Ketua Panitia Mata
Pusat Sumber Sekolah
pelajaran)
(DGA 5 )
AHLI AHLI PENOLONG SETIAUSAHA

( Guru Perpustakaan ) (Guru Media ) ( Guru Penyelaras Bestari )
*AHLI
(Pembantu Penyelaras
S7/S6)
AHLI
(Pengawas Pusat Sumber
Sekolah )
* Pertambahan seorang kakitangan S7/S6 jika bilangan pelajar melebehi 840 orang

5.6.5 JK Kerja Kecil PS Sekolah Rendah/ Sekolah Menengah
PENGERUSI
(Ketua Panitia/ Ketua Bidang/GPB)
SETIAUSAHA
(Ahli Panitia/ Guru KDP)
AJK
(Guru-guru mata pelajaran/Akademik)
AHLI-AHLI KELAB/PERSATUAN
(Pelajar)
PENGAWAS PSS
(Pelajar)
21-May-24 Hotel Seri Malaysia, Ipoh 5

5.7 Senarai Tugas
5.7.1 Jawatankuasa Induk
1. Menentukan polisi dan objektif Pusat Sumber Sekolah.

2. Meluluskan Program-program media yang dicadangkan oleh Ketua-ketua
Bidang bidang / ketua Panitia dan Jawatankuasa Kerja Pusat Sumber Sekolah.
3. Mendapatkan bahan yang diperlukan .
4. Menentukan sumber-sumber kewangan dan cara perbelanjaannya.
5. Pengagihan penyelarasan peruntukan pembelian-pembelian bahan.
6. Menyediakan garis panduan belanja dan mengurus.
7. Merangka strategi pengembangan Pusat Sumber Sekolah / aktiviti Pusat
Sumber Sekolah.
8. Mengkaji dan menilai perkhidmatan yang diberikan untuk mengetahui
keberkesanannya.
5.7.2 Senarai Tugas Jawatankuasa Kerja Pusat Sumber Sekolah
1. Mengurus berbagai perkhidmatan Pusat Sumber Sekolah untuk faedah

pengguna.
2. Merangka perbelanjaaan pengurusan dan pembangunan tahunan Pusat Sumber
Sekolah untuk dikemukakan dan mendapatkan kelulusan jawatankuasa
pentadbiran sekolah.
3. Mengemukakan laporan perjalanan Pusat Sumber Sekolah setiap penggal
untuk dikaji dan dinilai oleh Jawatankuasa Induk Pusat Sumber Sekolah.
4. Bertindak sebagai penghubung antara pihak sekolah dengan agensi luar /
masyarakat dalam pengumpulan dan penyebaran maklumat-maklumat yang
berkaitan dengan penggunaan pelbagai jenis media.
5. Merangka / memilih dan menentukan tajuk-tajuk bahan untuk P&P disekolah.
6. Menentukan kepelbagaian jenis bahan P&P adalah bersesuaian dengan
sukatan pelajaran yang berkaitan.
7. Mendapatkan kerjasama dalam usaha menghasilkan bahan P&P daripada
guru, pelajar / murid, kelab atau persatuan secara individu atau kolektif.
8. Melaksanakan aktiviti-aktiviti yang telah dirancang.
9. Menjalankan penyelidikan dan pembangunan Pusat Sumber Sekolah .

5.7.3 Senarai Tugas Pengerusi Jawatankuasa Kerja Pusat Sumber Sekolah
1. Mempengerusikan mesyuarat perancangan dan penilaian program tahunan

Pusat Sumber Sekolah.
2. Menguruskan dan memastikan pelaksanaan dasar program dan aktiviti Pusat
Sumber Sekolah seperti yang diperuntukan dan diluluskan.
3. Memeriksa dan mengodit rekod perolehan, penggunaan untuk bidang-bidang
perpustakaan, latihan teknologi pendidikan, bahan bantu mnegajar dan
maklumat digital.
4. Bekerjasama dengan badan kerajaan, PIBG dan lain-lain agensi untuk
meningkatkan koleksi bahan dan perkhidmatan sumber pendidikan di Pusat
Sumber Sekolah.
5. Memastikan bahawa peruntukan belanjawan pembangunan dan pengurusan
Pusat Sumber Sekolah dimasukkan ke dalam belanjawan operasi keseluruhan
sekolah.
6. Meluluskan dan memantau perbelanjaan kewangan Pusat Sumber Sekolah.
7. Memantau program perancangan Pusat Sumber Sekolah dari masa ke semasa.
5.7.4 Senarai Tugas Ketua Bidang Pusat Sumber Sekolah
1. Merancang dan melaksanakan dasar serta program Pusat Sumber Sekolah

bersama Pengetua , kakitangan Pusat Sumber Sekolah, guru dan pelajar
sekolah.
2. Melapor kepada Pengerusi JK Pusat Sumber dan bekerjasama dengan Ketua
Bidang (kurikulum) dalam usaha peningkatan pengajaran dan pembelajaran
berkualiti.
3. Berhubung dengan pegawai Pusat Sumber Negeri/ BTPN , pegawai
Perpustakaan Awam dan PKG untuk meningkatkan program Pusat Sumber
Sekolah.
4. Bekerjasama dengan Pusat Sumber Negeri/PKG untuk menyelaraskan aktiviti
Pusat Sumber Sekolah, perpustakaan awam dan agensi maklumat di dalam
komuniti.
5. Menjadi ahli jawatankuasa kurikulum sekolah.
6. Menjadi ahli Persatuan Pusat Sumber .
7. Menyediakan anggaran belanjawan tahunan untuk program Pusat Sumber
Sekolah bersama AJK kurikulum sekolah.
8. Merancang, melaksana dan menyelaras pembangunan staff bersama Pengetua,
guru-guru dan kakitangan sokongan dalam bidang perolehan dan penggunaan
bahan pengajaran dan pembelajaran.
9. Mencatat dan mengedar minit mesyuarat JK Induk/ Kerja Pusat Sumber.
10. Menyediakan laporan da analisa pelaksanaan pembangunan, pengurusan,
program dan aktiviti serta kewangan Pusat Sumber.
11. Membuat penyelidikan berkenaan Pusat Sumber.

12. Memantau dan mengawal selia pelaksanaan perancangan Pusat Sumber.

13. Merancang dan melatih warga Pusat Sumber dan warga sekolah dalam
penggunaan sistem automasi Pusat Sumber.
14. Menyemak inventori peralatan Pusat Sumber.
5.7.5 Senarai Tugas Ketua Unit Perpustakaan
1. Membantu Ketua Bidang Pusat Sumber Sekolah dalam mengelolakan

penggunaan perpustakaan.
2. Melaksanakan aktiviti yang dirancangkan.
3. Bekerjasama dengan Ketua Bidang Pusat Sumber Sekolah untuk membuat
pemilihan dan latihan untuk pengawas Pusat Sumber Sekolah.
4. Melaksanakan aktiviti-aktiviti berbentuk pendedahan dan latihan dalam
menggunakan sumber-sumber yang ada di perpustakaan kepada guru-guru,
pegawai sokongan Pusat Sumber Sekolah dan pengawas Pusat Sumber
Sekolah.
5. Membantu Ketua Bidang Pusat Sumber Sekolah membuat kerja-kerja
magnesia dan menerima sama ada buku atau bahan sumber yuang lain.
6. Membuat kerja-kerja pengekelasan dan pengkatalogan bahan-bahan buku dan
bahan sumber yang lain.
7. Membuat kerja-kerja memproses bahan buku , majalah, risalah dan bahan
sumber yang lain.
8. Bertanggungjawab dalam pengurusan bahan-bahan buku, majalah, risalah, fail
tegak dan bahan-bahan lain.
9. Bertanggungjawab menyemak, membaiki dan menghapuskira bahan buku dan
bahan lain dengan kerjasama guru-guru Pusat Sumber Sekolah yang lain.
10. Membantu menggalakkan penggunaan bahan-bahan sumber di perpustakaan
untuk meningkatkan tahap pencapaian P&P.
11. Menjalankan kerja-kerja penilaian tentang perkhidmatan dan penggunaan
perpustakaan.
12. Memastikan semua pengguna atau pelanggan perpustakaan membuat catatan
dalam buku rekod atau borang perpustakaan.
13. Menyedia atau mengadakan buku rekod dan borang mengguna perpustakaan.
14. Melaksanakan tugas-tugas lain sebagaimana yang diperlukan dan diarahkan
oleh Ketua Bidang Pusat Sumber Sekolah, Penolong Kanan, atau Pengetua.
15. Memberi bantuan dan khidmat nasihat kepada pembaca atau pengguna.
16. Menentukan dasar pentadbiran, pembelian dan penggunaan perpustakaan.
17. Merancang belanjawan perpustakaan.
18. Merancang aktiviti galakan membaca.
19. Menjalankan kerja-kerja menyemak stok pada hujung tahun dengan kerjasama
guru-guru Pusat Sumber Sekolah yang lain.

5.7.6 Senarai Tugas Ketua Unit Media
1. Membantu mengurus perolehan , alat dan bahan pengajaran dan pembelajaran.

2. Membantu menguruskan penerbitan dan penggunaan pelbagai bahan
pengajaran dan pembelajaran.
3. Membantu mengurus penyelengaraan ruang, peralatan dan perkakasan
teknologi pendidikan.
4. Membantu merancang dan melaksanakan latihan penggunaan teknologi
pendidikan.
5. Bekerjasama dengan Pegawai PSPN /BTPN/PKG/Pusat Sumber Daerah
dalam pembangunan dan pengunaan media/ multimedia di sekolah.
6. Mengurus, merekod dan mengemas kini inventori peralatan dan perkakasan
media di Pusat Sumber Sekolah.
5.7.8 Senarai Tugas Koordinator Teknologi dan Komunikasi.
Tambahan dari senarai tugas biasa.
1. Mengurus dan mentadbir sistem Automasi Pusat Sumber Sekolah.
2. Mengurus dan menyenggara peralatan komputer dan jaringan.
3. Membatu perancangan dan pelaksanaan latihan ICT di sekolah.
4. Mengawal selia penggunaan peralatan komputer dan rekod inventori.
5.7.9 Senarai Tugas Pembantu Perpustakaan S7/S6
1. Membantu proses perolehan bahan Pusat Sumber Sekolah.

2. Memproses bahan Pusat Sumber untuk tujuan edaran dan pinjaman.
3. Menyimpan dan mengemaskini rekod, inventori alat & bahan Pusat Sumber
Sekolah.
4. Menguruskan rekod kewangan Pusat Sumber Sekolah.
5. Menguruskan surat-menyurat, laporan Pusat Sumber Sekolah.
6. Mengkelaskan bahan,menyediakan katalog dan bibliografi untuk pengunaan
Pusat Sumber Sekolah.
7. Mengemaskini rak, fail Pusat Sumber Sekolah.
8. Menguruskan perkhidmatan kaunter Pusat Sumber Sekolah.
9. Membantu penggunaan mengesan maklumat dan bahan Pusat Sumber
Sekolah.

5.7.10 Senarai Tugas Pengawas Pusat Sumber Sekolah
1. Membantu guru-guru Pusat Sumber Sekolah melaksanakan proses peminjaman
dan pemulangan buku, media dan bahan lain.
2. Mengatur dan menyusun buku, BBM , APD dan bahan-bahan lain.
3. Membantu mengemaskan bilik-bilik Pusat Sumber Sekolah.
4. Membantu membaikpulih bahan-bahan Pusat Sumber Sekolah.
5. Memastikan keselamatan buku tidak di bawa keluar tanpa direkod .
6. Membantu mengelola sudut pameran.
7. Membantu mengelola sudut bacaan di kelas-kelas.
8. Membantu mengelola aktiviti Pusat Sumber Sekolah.
9. Membantu menyemak stok.
10. Membantu baikpulih bahan-bahan Pusat Sumber Sekolah.
11. Menyebar maklumat terkini kepada pelajar-pelajar lain (agen perubahan).
12. Membantu dalam aspek keceriaan Pusat Sumber Sekolah.
13. Membantu mengelola pondok bacaan /papan kenyataan.
14. Membantu pengautomasian Pusat Sumber Sekolah.
15. Menjalankan tugas-tugas lain sebagaimana yang diarahkan oleh guru-guru Pusat
Sumber Sekolah.

Bibliografi
1. Ab. Rahim Selamat dan Ismail Haji Adnan. Pusat Sumber

Pendidikan Negeri, Daerah dan Sekolah. Kuala Lumpur : Nurin
Enterprise, 1990.
2. American Association of School Librians. “Media programs:

disctrict and school.” American Libriary Assciation and the
Association for Education Communication and Technology,
Washington D.C., 1975.
3. Bahagian Teknologi Pendidikan. “ Laporan Persidangan

Kebangsaan Pusat Sumber Sekolah 1999 .” Pulau Pinang , 1999.
4. Bahagian Teknologi Pendidikan. “ Mesyuarat Pengurusan

Pendidikan Ketua Pengarah Pendidikan Malaysia, Bil. 4 / 2001.”
5. Che Normadiah Bt. Che Abbas. “Standards For Computerized

Bibliographic Record. Shah Alam : Universiti Institut Teknologi
Mara, 1998.
6. D.E.K. Wijasuriya. Rancangan Pembangunan Perpustakaan

Sekolah Di Malaysia. Kuala Lumpur : Persatuan Perpustakaan
Malaysia, 1979.
7. Jamaiah Bt. Hj. Osman dan Yusof Khan b. Loth Khan. Panduan
Pengurusan dan Penggunaan Pusat Sumber Sekolah. Kuala
Lumpur : Danali’s Distributors Sdn. Bhd., 1995.
8. Kementerian Pendidikan Malaysia, Bahagian Teknologi

Pendidikan. Dasar Pemilihan dan Panduan Pembinaan Koleksi
Bahan Bacaan Pusat Sumber Sekolah. Kuala Lumpur:
Kementerian Pendidikan Malaysia, 1988.
9. Kerajaan Malaysia, Kementerian Kewangan. Arahan

Perbendaharaan : Cetakan Nasional Malaysia Berhad, 1998.
10. Kementerian Pelajaran, Bahagian Sekolah-Sekolah, “Surat-surat

Pekeliling Ikhtisas Kementerian Pelajaran Malaysia 1969-1978”.
Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan Malaysia, 1979.
11. Kementerian Pendidikan, Bahagian Sekolah-Sekolah, “Laporan

Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Pelaksanaan Dasar Pelajaran”.
12. Kementerian Pelajaran, Bahagian Sekolah-Sekolah, “Surat-surat


13. Kementerian Pendidikan, Bahagian Sekolah-Sekolah, “Surat-surat





18. Kementerian Pendidikan, Bahagian Kewangan, “Tatacara

Pengurusan Kewangan dan Perakaunan Sekolah”. Kuala Lumpur:
Kementerian Pendidikan Malaysia, 2001.

20. Kementerian Pelajaran Malaysia. “ Sukatan Pelajaran Pengurusan

Pusat Sumber Sekolah.” Kuala Lumpur : Bahagian Teknologi
Pendidikan, 1987.
21. Library Association. Library Resource Provision In Schools. 3rd

ed. Surrey, 1977.
22. Loertscher, David V. Reinvent Your School’s Library In the Age of

Technology. San Jose, CA : Hi Willow Research and Publishing,
1999.
23. Loertscher, David V. and Woolls, Blanche. Building A School

Library Collection Plan. San Jose, CA : Hi Willow Research and
Publishing, 1999.
24. Persidangan Perpustakaan –perpustakaan Universiti dan Negara.

“ Standard untuk Perpustakaan Universiti Swasta.” PERPUN,
1998.
25. Siti Hajar Hj. Abdul Aziz dan Kamarudin Hj. Hussein. Pusat
Sumber Sekolah. Shah Alam . Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.
1996.

26. Siti Hadijah Alwi. “ Peranan Pengetua Di dalam Membangunkan

Pusat Sumber Sekolah ( tumpuan kepada Sekolah Menengah
Harian di negeri Selangor.) Kuala Lumpur : Universiti Malaya,
2001.
6. PIAWAIAN 6 : PENGGUNAAN PUSAT SUMBER SEKOLAH.
6.1 Definisi
Program penggunaan Pusat Sumber Sekolah berupaya meningkatkan

perkembangan, kemahiran dan sikap yang menyediakan pelajar ke arah
masyarakat yang kaya maklumat. Dalam penyediaan pelajar sedemikian,
program penggunaan Pusat Sumber Sekolah dapat membuka minda dan
menggalakkan kejayaan dalam pembelajaran. Pelajar-pelajar boleh mengakses
sumber-sumber yang akan merangsang perkembangan intelektual dan kemahiran
berfikir secara kritis. Program penggunaan Pusat Sumber Sekolah akan secara
langsung menyediakan pelajar dengan sumber terpilih yang berkaitan dengan
kurikulum.
6.2 Konsep
Program penggunaan Pusat Sumber Sekolah akan dapat:
6.2.1 Menyediakan program yang seimbang, terpilih dan sistematis yang

disusun khas berdasarkan sumber Pusat Sumber Sekolah yang memenuhi
keperluan yang berterusan dalam pelbagai disiplin ilmu
6.2.2 Memastikan kemudahan sumber itu mesra pengguna yang mana ianya
di lokasi yang berpusat
6.2.3 Menjadi pusat maklumat yang menyediakan asas kepada sumber dan
teknologi yang bersepadu dalam proses pengajaran dan pembelajaran
6.3 Panduan umum
Program penggunaan Pusat Sumber Sekolah menyediakan pelajar yang:
6.3.1 Boleh mencari, menilai, sintaksis dan menyepadukan maklumat dengan

pengetahuan daripada koleksi sumber.

6.3.2 Meningkatkan penghayatan dan minat dalam pembacaan
6.3.3 Membolehkan pelajar bekerja secara individu, berkumpulan atau secara

kelas yang membina pengalaman belajar.
6.3.4 Akses kepada maklumat semasa, sedang dan selepas pembelajaran melalui
penggunaan ICT
6.3.5 Menyedari nilai dan kepentingan membaca pelbagai bahan bercetak,

elektronik dan maklumat on-line, pembelajaran dan penyelesaian masalah
6.3.6 Mempersembahkan penemuan dan menilai pengalaman belajar dengan

betul, logik dan bertanggungjawab.
6.4 Panduan terperinci
6.4.1 Kejayaan sesebuah pusat sumber boleh diukur daripada kesan

penggunaannya. Oleh itu penekanan kepada penggunaan PSS amat
penting. Penggunaan PSS yang konsisten akan dapat meningkatkan
prestasi pencapaian akademik sesebuah sekolah. Maka perlu ada korelasi
penggunaan PSS dengan pencapaian sekolah di dalam bidang kurikulum
dan kokurikulum.
6.4.2 Penggunaan PSS perlulah dirancang dengan teliti untuk mencapai

penggunaan yang maksimum. Satu program yang komprehensif perlu ada
di semua peringkat.
6.4.3 Di peringkat sekolah pula AJK Induk perlu merancang program yang
lengkap untuk dilaksanakan dengan lebih berkesan. Semua pihak (Panitia
mata pelajaran dan PSS) memastikan P&P berasaskan sumber dapat
diamalkan.
6.5. Pengajaran penggunaan PSS mesti diadakan supaya warga sekolah dapat
menggunakan PSS dengan penuh keyakinan. Strategi menggalakan penggunaan
ialah dengan menyediakan panduan PSS melalui promosi yang berterusan
 risalah dan brosur tentang lokasi, organisasi, perkhidmatan, dan koleksi

PSS
 orientasi penggunaan PSS untuk murid-murid Tahun 1, Tingkatan 1 dan
Tingkatan 6 Rendah.
 program, aktiviti, dan pertandingan berasaskan PSS sebagai pusat
maklumat dan rekreasi
 sebaran maklumat tentang PSS.

6.5 Penggunaan PSS dapat dikesan melalui aktiviti-aktiviti seperti:
 NILAM
 Khemah Membaca
 Penghasilan fail tegak
 Buku skrap
 Bercerita
 Anotasi buku
 Bicara buku
 Profil pengarang
 Program membaca terbanyak
 Membaca Lima minit
6.7 Penggunaan PSS yang berkesan adalah melalui penggunaan bahan/alatan:-
a) Bahan cetak
Contoh:
 Bercetak
 Buku
 Majalah
 Jurnal
 Akhbar
 Ensaiklopedia
 Buku tahunan
 Almanak
 Buku panduan
b) Bahan Audio Visual

Contoh:
 Pita video
 Pita rakaman
 Glob
 Carta
 Gambar foto
 Carta
 Model
 Relia
 Diorama
c) Bahan Digital
o Komputer / Printer / Scanner

o CD Rom / VCD / VCD-R
o Internet
o Perisian (MS Office, Adobe, Windows dll)

o Pemain Cakera Padat Audio

o Liquid Crystal Display (LCD)
o Kamera Video
o Digital Kamera
o CD Video / CD Audio
o Kad Multimedia
o CD Writer
6.8 Penggunaan bilik-bilik khas secara optimum juga adalah digalakkan.
Contoh:
 Pembelajaran Akses Kendiri (SALC)
 Makmal bahasa
 Makmal komputer
 Bilik Tayangan
 Bilik Matematik
 Makmal Sains
 Bilik Geografi
 Bilik Sejarah
Di bilik-bilik khas ini, pelajar-pelajar menggunakan kemahiran untuk mendapat

sumber dari bahan-bahan yang disediakan di bilik-bilik berkenaan dalam proses
pembelajaran.
6.9. Ruang dan sudut.
Di sudut / ruang khas ini, pelajar-pelajar menjalankan aktiviti-aktiviti yang

berasaskan sumber dalam proses pembelajaran seperti:
 Bercerita
 Pameran
 Pengumuman
 Bacaan
 Rujukan
 Perbincangan
 Karel
6.10. Lokasi Luar Bilik PSS.
Terdapat lokasi-lokasi di luar PSS yang menyediakan sumber rekreasi, bahan-

bahan ‘on site documentation’ dan yang sesuai untuk membuat kajian inkuiri
penemuan seperti:
 Dataran Ilmu
 Dataran Amal

 Laman Bacaan
 Laman Herba
 Taman/Laman Sains
 Laluan Maklumat
 Laluan Warisan
 Legaran Puteri
6.11 Galakkan penggunaan PSS yang optimum boleh dilihat melalui:
a) Jadual Waktu Khas PSS

Sebuah jadual waktu khas perlu disediakan supaya kemahiran PSS dapat
diajar kepada semua pelajar secara terancang. (Surat Pekeliling ikhtisas
Bil.13/1998 yang menyatakan “Di antara perkara-perkara yang perlu
diberi perhatian adalah seperti berikut: (4.3) memperuntukkan masa
membaca sama ada pada waktu sekolah atau di luar waktu sekolah dengan
kewajaran yang ada.”)
b) Aktiviti PSS
Perancangan dan pelaksanaan yang teliti aktiviti-aktiviti PSS sepanjang
tahun dapat menarik minat pengguna ke PSS.
c) Aktiviti Panitia yang berasaskan sumber.

Program panitia haruslah selaras dengan penggunaan PSS seperti dalam
penyediaan folio buku skrap dan kerja projek.
d) Program Persatuan Pusat Sumber/Kelab/Badan Beruniform

Program persatuan dapat menarik lebih ramai pengguna ke PSS melalui
pertandingan-pertandingan dan pameran aktiviti kelab dan persatuan.
6.12 Program penggunaan PSS yang dicadangkan haruslah:
 Menyediakan pelbagai koleksi bahan buku dan bukan buku yang mencukupi
berasaskan jumlah pelajar di sesebuah sekolah.
 Menyediakan kemudahan ICT untuk pelajar mengakses maklumat.
6.13 Penggunaan Pusat Sumber Sekolah mestilah direkodkan untuk tujuan penilaian.
(Surat Pekeliling ikhtisas Bil.13/1998 yang menyatakan “Di antara perkara-
perkara yang perlu diberi perhatian adalah seperti berikut: (4.8) Menyediakan
sistem merekod bacaan yang diselaraskan di semua sekolah supaya Jabatan
Pendidikan Negeri mudah menyelia, menilai dan melapor, untuk makluman dan
rekod Kementerian Pendidikan. Borang dan rekod bacaan boleh diubahsuai
mengikut kewajaran dan kesesuaian sekolah.”)

6.14 Penggunaan PSS yang baik dan berterusan akan menghasilkan pelajar yang
berkemahiran merangkumi:
 Penguasaan bahasa
 Kemahiran Membaca
 Pembacaan Berkesan
 Kemahiran Maklumat
 Kemahiran Belajar
 Kemahiran KBKK
 Kemahiran ICT

7. PIAWAIAN 7 : KOMPONEN KEWANGAN
7.1 BANTUAN PERPUSTAKAAN (Surat Pekeliling Kewangan Bil.2/91, Bahagian

Kewangan, Kementerian Pendidikan Malaysia.)
( Para 7) Bantuan Perpustakaan adalah bertujuan untuk membolehkan sekolah-

sekolah yang tidak mempunyai perpustakaan mewujudkan satu perpustakaan
supaya murid-murid dapat meluasakan pelajaran dan pengetahuan mereka. Oleh
kerana bantuan ini amat terhad, Pengetua/Guru Besar hendaklah membeli buku-
buku bacaan umum yang sesuai bagi peringkat pelajaran murid-murid di
sekolahnya supaya peruntukan ini dapat memberi faedah yang maksimum kepada
murid. Dalam hal ini Pengetua/Guru Besar hendaklah menggunakan
budibicaranya dalam menentukan buku-buku yang sesuai dan meminta nasihat
daripada Pengarah Pendidikan Negeri/Pengarah Bahagian Sekolah-
Sekolah/Pengarah Bahagian Teknik dan vokasional di mana berkaitan.
(Para 8) Sekolah dibenar menggunakan tidak lebih daripada 30% Bantuan

Perpustakaan untuk membeli buku-buku teks bagi kegunaan murid-murid di
berbagai peringkat pelajaran supaya murid-murid yang tidak mampu membeli
buku-buku teks itu dapat meminjamnya daripada perpustakaan. Sekolah juga
diberi kebenaran menggunakan peruntukan ini untuk membeli jernal Kementerian
Pendidikan dan bulletin Pendidikan, akhbar, majalah, kad katalog, poket buku,
slip tarikh, alat-alat membaiki buku serta menjilid buku.
(Para 10) Bagi sekolah-sekolah yang telah mempunyai perpustakaan, guru-guru

hendaklah menjalankan pemeriksaan stok dan merekodkan buku-buku yang ada
di dalam satu Buku Stok Perpustakaan. Pembelian buku-buku tambahan daripada
Bantuan Perpustakaan hendaklah direkodkan ke dalam Buku Stok Perpustakaan.
Bagi sekolah-sekolah yang baru hendak mewujudkan perpustakaan, mereka
hendaklah juga menyimpan Buku Stok Perpustakaan dan merekodkan pembelian
buku-buku perpustakaan daripada Bantuan Perpustakaan ini. Buku Stok
hendaklah sentiasa dikemaskini.
7.2 BANTUAN PUSAT SUMBER PENDIDIKAN
(Para 14) Pemberian ini adalah untuk tujuan penyelenggaraan dan membaiki
generator di kawasan-kawasan yang tidak mempunyai bekalan elektrik awam, alat
pandang dengar seperti televisyen dan radio yang rosak dan pembelian bahan-
bahan pengajaran yang dibekalkan oleh Kementrian Pendidikan seperti alat
pandang dengar dan nota guru.
7.3 Kadar PCG perpustakaan dan pusat sumber pendidikan seperti untuk perkara lain
adalah berasaskan kepada bilangan pelajar di sebuah sekolah seperti yang ternyata
di bawah.

KADAR BANTUAN PER KAPITA BAGI SEKOLAH RENDAH / MENENGAH
JENIS 100 101 – 500 501 – 1000 1001 DAN

BANTUAN MURID MURID MURID KE ATAS
DAN
KE
BAWAH
PUSAT RM 1,500 RM 1,500 + RM 7,086 RM 13,573

SUMBER RM 14.00 + +
SEKOLAH seorang RM 13.00 RM 12.00
murid seorang seorang
melebihi murid murid
100 orang melebihi melebihi
500 orang 1000
orang
Bantuan Per Kapitar Bukan Mata Pelajaran – Pusat Sumber Sekolah
Meliputi perbelanjaan bagi Perpustakaan dan Pusat Sumber Pendidikan

seperti berikut:-
(i) Pembelian peralatan kecil dan bahan habis guna bagi tujuan
(ii) Pembelian buku rujukan, ensiklopedia, perisian, video tape dan lain-
lain yang bersesuaian untuk tujuan pengajaran dan pembelajaran.
(iii) Penyelenggaraan peralatan termasuk komputer yang digunakan untuk
tujuan pengajaran dan pembelajaran.
(iv) Program berunsurkan pendidikan yang boleh memberi pengukuhan
kepada proses pengajaran dan membelajaran sama ada semasa cuti
persekolahan atau hari persekolahan.
(v) Perolehan harta model adalah tidak dibenarkan.
Program Pendidikan Khas Integrasi

(vi) Melengkapkan stesen pembelajaran bagi program pendidikan khas
integrasi.
7.4 PCG yang telah diterima oleh sekolah-sekolah hendaklah dibelanjakan untuk
perkara yang ditetapkan baginya sahaja. Jika sekolah mengalami kekurangan
peruntukkan disebabkan oleh perkara-perkara yang tidak dapat dielakkan,
sekolah boleh memohon untuk menampung perbelanjaan yang berkurangan
melalui pindah peruntukkan. Kuasa untuk meluluskan pindah peruntukkan
terletak kepada :
a) Pengarah Bahagian Sekolah-sekolah bagi Sekolah Menengah Berasrama

Penuh dan Sekolah Khas;
b) Pengarah Bahgaian Pendidikan Teknik dan Vokasional bagi Sekolah
Menengah Teknik dan Sekolah Menengah Vokasional; dan
c) Pengarah Pendidikan Negeri bagi sekolah rendah dan sekolah menengah.
Rasional Untuk Memindah Kadar PCG
7.5 Berdasarkan kepada peruntukkan yang diberi seperti yang terkandung di dalam
Pekeliling Kewangan dan Arahan Perbendaharaan Bil 3 Tahun 1995 bertarikh 11
Januari 1995 adalah dicadangkan agar pertimbangan harus diberi berdasarkan
aspek-aspek berikut :
b) Kenaikan kos pembelian buku

c) Kenaikan kos percetakan.
d) Kenaikan kos peralatan
e) Kenaikan kos perisian
f) Kenaikan kos penyelenggaraan perlatan dan
g) Status perbelanjaan PCG oleh sekolah-sekolah.
Lain-lain pertimbangan
7.6 Setiap sekolah baru wajib diberi peruntukan permulaan sebanyak RM 50,000.00
(Ringgit Malaysia Lima Puluh Ribu Sahaja ) bagi memperolehi bahan sumber
yang lengkap serta perkakasan teknologi maklumat dan komunikasi.
21
STANDARD 8: PENGAUTOMASIAN DAN TEKNOLOGI
MAKLUMAT DAN INFORMASI
8.1 Definisi
Pengautomasian adalah satu sistem yang mengabungjalinkan penggunaan
perkakasan dan perisian komputer. Sistem ini membolehkan penyelaras
PSS menyimpan segala data di dalam pangkalan data. Sistem ini juga
dapat membantu di dalam pencarian maklumat oleh pengguna.
8.2 Konsep
PSS Era Digital adalah merupakan Pusat Sumber Elektronik yang
mempunyai satu koleksi teras yang diuruskan dengan bantuan sistem
automasi Pusat Sumber dan merangkumi akses kepada pelbagai maklumat
secara berangkai. Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pendidikan
Malaysia. (1996) Pusat Sumber Digital. Kuala Lumpur, Kementerian
Pendidikan Malaysia.
Fasa Operasi pusat sumber

Fasa i Berasaskan kertas
Fasa ii Berasaskan komputer
Fasa iii Berasaskan komputer
PSS perlu dilengkapkan dengan perkakasan dan perisian sejajar dengan

peredaran masa dan perkembangan Teknologi Maklumat dan Informasi
(ICT). akan membolehkan PSS:
 meningkatkan operasi seharian.

 meningkatkan pengurusan dan penggunaan maklumat.
 memudahkan perkongsian maklumat sejajar dengan era globalisasi.
8.3 Panduan Umum
Perolehan komputer, perisian dan perkakasan Teknologi Maklumat dan

Informasi bagi tujuan pentadbiran dan pengajaran dan pembelajaran di
PSS hendaklah dilakukan mengikut prosedur dan peraturan yang telah
ditetapkan oleh perbendaharaan dan pekeliling Kementerian Pendidikan
Malaysia.
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.19/2000: Panduan Menggalakkan Kerjasama

dan Sumbangan Pihak Luar Dalam Program Teknologi Maklumat dan
Komunikasi di Sekolah. (Lampiran…..).
22
Pengautomasian adalah satu komponen di dalam Teknologi Maklumat dan
Informasi ianya terdiri daripada beberapa perisian dan perkakasan.
Pemilihan perisian dan perkakasan adalah tertakluk kepada:
8.3.1 Kedudukan kewangan sesebuah sekolah.

8.3.2 Prestasi syarikat yang membekalkan perisian berdasarkan
perkhidmatan dan khidmat jual beli.
8.3.3 Perkakasan yang dimiliki atau dibeli bagi tujuan pemasangan
sistem hendaklah mempunyai spesifikasi yang maksimum dari segi
kapasiti cakera keras, RAM dan kelajuan processor contohnya
Intel Pentium III, IV, Duron, Athlon dan sebagainya.
8.3.4 Sekolah hendaklah memastikan agar syarikat yang membekalkan
perkakasan dan perisian dapat memberi latihan kepada kakitangan
PSS.
8.3.5 Pihak sekolah perlu memiliki terma, waranti / jaminan di dalam
perjanjian.
8.4 Panduan Terperinci
8.4.1 Pengautomasian
Perisian
PSS dilengkapkan dengan perisian pengautomasian jenis “window base”

sesuai dengan sistem pengoperasian yang sedia ada di sekolah iaitu MS
Windows, Linux dan lain-lain.
Perisian pengautomasian hendaklah mempunyai spesifikasi minimum

seperti berikut:
a) Modul pengkatalogan (buku dan bukan buku)
Modul dilengkapkan dengan entri-entri berikut untuk disimpan di dalam

pangkalan data:
Nombor perolehan, nombor panggilan, nama pengarang, judul, penerbitan

( nama, tempat dan tahun ) edisi, jilid, ISBN, ilustrasi, harga, bilangan
naskhah, jenis media, lokasi, kondisi bahan ( rosak, dicuri ), jenis koleksi,
sumber kewangan (wang kerajaan, wang suwa, atau sumbangan).
b) Modul sirkulasi
Urusan pinjaman dan pemulangan, tempahan, pinjaman pukal dan dapat

dipercepatkan dengan modul ini. Di antara entri-entri yang diperlukan
ialah:
23
Nombor perolehan, nombor ahli, judul, tarikh pinjam, tarikh pulang,
bilangan buku, tarikh tempahan, dan lain-lain.
c) Modul OPAC ( Online Public Access Catalogue )
Modul ini membolehkan pengguna mengesan maklumat dengan

menggunakan dummy terminal atau workstation. Pengguna tidak boleh
mengubah struktur pangkalan data tetapi menggunakannya bagi tujuan
mengesan maklumat.
Di antara carian yang boleh dilakukan ialah perkara, judul, nama

pengarang, senarai buku mengikut pengkelasan atau status pinjaman.
d) Modul Laporan
Modul ini membolehkan guru PSS memperolehi laporan berdasarkan

kepada statistik ahli, statistik pinjaman, notis peringatan untuk ahli yang
lewat memulangkan buku buku dan bukan buku,. Penyediaan laporan
boleh dihasilkan di dalam bentuk teks atau grafik. Penyediaan laporan
tersebut dapat membantu guru PSS meringankan beban penyediaan
laporan bagi tujuan dokumentasi dan membantu mereka dalam membuat
perancangan.
e) Modul Keahlian
Modul ini mengandungi pengkalan data bagi kategori ahli (guru, staf
sokongan dan pelajar ) memasukkan ahli baru, mengedit profil ahli,
membatalkan keahlian dan status pinjaman ahli.
f) Modul Authoriti / Polisi
Segala dasar berhubung dengan pinjaman , pulangan, cuti (cuti umum dan
peristiwa) , kata laluan pentadbir, operator data, guru dan pelajar
ditetapkan di dalam modul ini.
8.4.2 Perkakasan
Kemudahan perkakasan yang dicadangkan adalah sesuai dengan

perkembangan bahan bentuk digital yang boleh diperolehi di dalam
internet dan juga pasaran.
PSS yang dilengkapkan dengan perkakasan dan perisian boleh

meningkatkan aktiviti galakguna PSS dan membantu di dalam pengajaran
dan pembelajaran serta meningkatkan kreativiti penghasilan bahan-bahan
sumber dan sebagai alat komunikasi.
24
i. Berikut dicadangkan spesifikasi minimum bagi perkakasan di PSS:
Spesifikasi
1.Komputer mikro Pentium IV ( Dicadangkan sebuah digunakan
sebagai pelayan bagi tujuan rangkaian – 40 gigabytes
CD ROM drive 52x
128 SDRAM
2. Pencetak Laser
3. Bar code scanner
4. Hub (6/8 port)
5. Internet ready (dial up /
ISDN / Broadband)
6. Workstation
7. Uniform supply provider
(UPS)
8. Automatic voltage regulator
(AVR)
9. Rangkaian (Windows NT)
bagi tujuan LAN
10.Perisian Anti Virus
11. CD writer
ii. Bilangan Komputer
Berikut dicadangkan bilangan perkakasan bagi operasi pengurusan,

terminal pinjaman, pulangan dan rujukan:
BIL FUNGSI
1 Satu OPAC terminal bagi setiap 100 pelajar
2 Satu komputer bagi perkhidmatan sirkulasi
3 Satu komputer bagi pengkatalogan
4 Satu komputer bagi tujuan perayauan dan pencarian
maklumat di dalam internet.
iii. Perisian
Perkakasan di PSS hendaklah dilengkapkan dengan perisian yang

berlesen.Berikut dicadangkan perisian yang diperlukan untuk operasi PSS:
PERISIAN
MS Office 2000
Desktop Publishing (MS Publisher, Adobe Page Maker )
Perisian Anti Virus
25
8.4.3 Usaha mendigitalkan bahan
Bahan-bahan rujukan tidak terhad kepada bahan berasaskan buku sahaja

tetapi boleh diperolehi di dalam pelbagai bentuk digital seperti CD ROM,
internet, VCD dan audio. Peralihan bahan-bahan ini boleh dilakukan di
dalam beberapa fasa.
Fasa Bahan pusat sumber

Fasa I Berasaskan kertas
Fasa II Berasaskan kertas dan
digital
Bahan-bahan berikut boleh dilanggan, dimuat turun (down loadable) dan

diubahsuai dengan menggunakan perisian multimedia. Contoh perisian
adalah seperti berikut:
Perisian SM SR
Encarta / /
/
E-journal
(atau dimuat turun ke dalam pelayan atau
dibuat pautan di dalan laman web PSS )
/ /
Perisian Multimedia Interaktif seperti
yang dibekalkan ke sekolah-sekolah oleh
Kementerian Pendidikan Malaysia atau
dibeli.
Bahan-bahan e-pembelajaran dimuat turun

di dalam pelayan. Di antara bahan-bahan
tersebut ialah: / /
http://myschoolnet.ppk.kpm.my / /
(Pusat Perkembangan Kurikulum) / /
Boleh diperolehi di dalam CD ROM / /
Cerdiknet (PSPN WP KL)
www.geocities.com/bi_cnet
Portal Pendidikan Utusan: / /
www.tutor.com.my / /
Laman web Perkhidmatan Sumber
Pendidikan, Bahagian Teknologi
Pendidikan
9. STANDARD 9 : KOMPONEN PERKHIDMATAN PSS
26
9.1 PSS merupakan tempat himpunan bahan sumber untuk pengajaran dan
pembelajaran yang diberi nilai tambah dari semasa ke semasa dan menjadi punca
ke arah segala pergerakan aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang lebih
berkesan.
PSS dapat menawarkan perkhidmatan yang pelbagai daripada bahan cetak, bahan
bukan cetak dan bahan teknologi supaya pengguna dapat memanfaatkannya dan
PSS perlulah meningkatkan perkhidmatannya supaya senantiasa mengikut arus
perubahan globalisasi.
9.2 Masa Perkhidmatan
Masa perkhidmatan bergantung kepada sesi persekolahan atau dasar sekolah.
Perpustakaan akan dibuka pada setiap sesi dan hujung minggu mengikut
keperluan pihak sekolah.
Perakuan:
Isnin – Jumaat ………. 8.00 pagi hingga 6.00 petang
Sabtu…………………. 8.00 pagi hingga 12.30 tengah hari
Ahad…………….…… terpulang kepada pentadbir sekolah.
(Bagi negeri Kedah, Terengganu dan Kelantan)
Sabtu – Rabu...………. 8.00 pagi hingga 6.00 petang
Khamis………………. 8.00 pagi hingga 12.30 tengah hari
Ahad…………….…… terpulang kepada pentadbir sekolah.
9.3 Perkhidmatan Sirkulasi
Sirkulasi bahan PSS akan ditentukan oleh keadaan setempat seperti saiz koleksi,
bilangan naskhah, bilangan perkakasan dan keluasan tempat yang diperlukan oleh
pihak pengguna.
9.3.1 Bahan Cetak
9.3.1.1 Pinjaman jangka pendek

Contoh: akses terhad, satu bahan untuk 2 jam
27
9.3.1.2 Pinjaman jangka panjang

Contoh: 2 buku untuk 14 hari.
9.3.1.3 Pinjaman berkelompok

Contoh: tidak melebihi 50 buah buku untuk 1 minggu
(guru sahaja)
9.3.1.4 Pinjaman untuk guru

Contoh: 4 buah buku untuk 1 minggu.
9.3.2 Bahan Audio Visual
Perkhidmatan bahan audio visual terdiri daripada komponen Perkakasan

(Bukan Tayangan, Dengar, Tayang, Tayang & Dengar), Perisian dan
Bahan Tiga Dimensi
9.3.2.1 Bukan Tayang (papan flanel, papan magnet, papan tulis, carta
pusing / flip, transparency maker, komputer mikro)
Contoh: 1 bahan untuk 1 pengajaran.
9.3.2.2 Dengar (radio, pita kaset, radio kaset, perakam kad audio)
Contoh: 1 bahan untuk 1 pengajaran
9.3.2.3 Tayang (projektor OHP, projektor filem slaid, projektor filem

jalur, episkop, epivisor)
9.3.2.4 Tayang & Dengar (TV/VCR, OHP dengan kaset, komputer)

9.3.2.5 Bahan tiga dimensi (glob, realia, model, permainan pendidikan)

# untuk kakitangan pengajar sahaja.
9.3.3 Koleksi Digital
9.3.3.1 Perisian (disket komputer, cakera padat interaktif)

9.3.4 Pembekalan Dokumen
9.3.4.1 Pinjaman antara Perpustakaan

9.3.4.2 Artikel dari Jurnal
28
9.4 Perkhidmatan Bilik Tayangan
Bilik tayangan memberikan perkhidmatan yang membolehkan guru dan pelajar

menggunakan media pendidikan seperti televisyen, projektor filem, VCR, VCD,
dan karel. Dekoder ASTRO diletakkan di bilik ini di mana siaran TV Pendidikan
disalurkan kepada setiap televisyen yang ada di sekolah.
Perakuan:
9.4.1 Masa perkhidmatan - untuk sesi pengajaran dan pembelajaran
9.4.2 Penempahan - untuk kakitangan pengajar sahaja.
9.5 Perkhidmatan Bilik Pembelajaran Akses Kendiri (SAL)
Perkhidmatan bilik SAL ditawarkan kepada pengguna secara berkumpulan atau

individu. Aktiviti sesi pengajaran dan pembelajaran juga dibenarkan dijalankan di
sini.
9.5.1 Masa perkhidmatan - 8.00 pagi hingga 6.00 petang

(waktu persekolahan)
9.6 Perkhidmatan Ruang Aktiviti
Perkhidmatan ruang ini disediakan di bilik perpustakaan atau bilik lain. Pelbagai
aktiviti boleh diadakan seperti bercerita, pidato, syarahan, persembahan boneka
dan deklamasi sajak.
9.6.1 Masa perkhidmatan - sesi pengajaran dan pembelajaran.
9.7 Perkhidmatan Rakaman Audio dan Video
Bilik ini menawarkan perkhidmatan memproses rakaman bagi audio dan video.
Perkhidmatan radio sekolah dijalankan dari bilik ini untuk menyalurkan segala
maklumat sekolah dan pendidikan.
9.7.1 Rakaman - untuk kakitangan pengajar sahaja.
9.7.2 Radio Sekolah - pagi, waktu rehat, sebelum balik
9.8 Perkhidmatan Bilik Kerja
29
Bilik ini menawarkan perkhidmatan kepada guru dan pelajar untuk membina
alatan pengajaran dan pembelajaran atau boleh dijadikan tempat untuk satu sesi
perbincangan kecil.
9.9 Perkhidmatan Komputer
Bilik ini menawarkan perkhidmatan penggunaan komputer kepada satu sesi

pengajaran dan pembelajaran. Perkhidmatan komputer di bilik ini disambungkan
kepada komputer pelayan dan boleh menyalurkan maklumat kepada TV.
Perkhidmatan ditawarkan dalam kumpulan atau individu.
9.9.1 Masa ditetapkan - untuk sesi pengajaran dan pembelajaran.
9.10 Perkhidmatan Bilik Reprografi
Perkhidmatan yang ditawarkan adalah pelbagai umpamanya percetakan,

memproses gambar digital, membaik pulih buku dan mempelajari teknik-teknik
fotografi.
Masa ditetapkan - sesi pengajaran dan pembelajaran..
Penempahan - untuk kakitangan pengajar sahaja.
9.11 Perkhidmatan Ruang Pameran
Perkhidmatan ruang pameran ditempatkan di hadapan ruang bacaan utama bilik

Perpustakaan, ditawarkan kepada panitia atau guru mata pelajaran. Had masa
dicadangkan selama 1 bulan dan mempunyai tema bagi setiap pameran.
9.12 Perkhidmatan fotostat
Perkhidmatan mesin fotostat ditawarkan kepada semua pengguna dan diletakkan

di kawasan kaunter PSS.
9.13 Perkhidmatan Mengakses Maklumat
30
Perkhidmatan mengakses maklumat ditawarkan kepada warga sekolah di mana
komputer khas disambungkan kepada kemudahan internet. Pelajar hanya
dibenarkan mengakses bahan maklumat yang ada kaitan dengan pembelajaran dan
pengajaran sahaja.
Masa: Satu sesi pengajaran dan pembelajaran atau pemintaan daripada kakitangan
pengajar sahaja.
9.14 Perkhidmatan Khidmat Nasihat / Rujukan
Penyelaras PSS atau jawatankuasa menawarkan perkhidmatan memberi khidmat

nasihat kepada guru atau pelajar dalam hal yang berhubung dengan pemilihan
bahan dan merancang strategi pengajaran dan pembelajaran seterusnya merancang
pembinaan bahan kurikulum.
Perkhidmatan ini bermaksud pengguna dipandu oleh pustakawan dalam mencari

maklumat tetapi perlu dimaklumkan terlebih dahulu supaya bertepatan dengan
masa guru bertugas. Perkhidmatan ini akan memberi kebaikan kepada kedua-dua
pihak dalam membuat pilihan pada masa akan datang.
9.15 Perkhidmatan Pengguna
PSS memberi perkhidmatan penerangan kepada semua warga sekolah tentang

segala peraturan dan pentadbiran dalam setiap unit dalam Pusat Sumber Sekolah.
Tujuannya supaya pengguna dapat menggunakan perkhidmatan dengan lebih
sempurna.
31
10. STANDARD 10 : PROGRAM PUSAT SUMBER SEKOLAH
10.1 Definisi
Program PSS merupakan aktiviti-aktiviti yang dirancang dan diintegrasi secara

sistematis untuk menyokong dan menggalakkan misi, kurikulum danko-
kurikulum sekolah; meningkatkan keprihatinan terhadap budaya dan social serta
isu semasa. Aktiviti-aktiviti ini diserlahkan melalui pemantapan dan peningkatan
prestasi pelajar dalam proses pengajaran dan pembelajaran.
10.2 Konsep
Pusat Sumber Sekolah dengan kerjasama semua bidang, panitia, guru-guru perlu
merancang dan melaksanakan program-program ini. Penilaian juga perlu
dilakukan untuk membuat tindak susulan bagi tujuan pemantapan.
10.3 Panduan umum
10.3.1 Pihak sekolah wajar menyediakan perancangan jangka panjang

dan jangka pendek yang lengkap dan menyeluruh. Program-
program penggunaan Pusat Sumber Sekolah dirancang mesti
berdasarkan kajian-kajian keperluan di peringkat sekolah.
Pihak sekolah dicadangkan membuat kajian keperluan masing-
masing bagi merangka program dan aktiviti yang benar-benar
sesuai dengan keperluan dari semasa ke semasa.
Ini dapat dirujuk kepada Surat Pekeliling Iktisas Bil.10/2000 bertarikh 20 April
2000, bagi para:
 (4.5) Menyediakan Rancangan Tahunan yang lengkap dari bulan

Januari hingga Disember yang meliputi matlamat, objektif,
aktiviti, implikasi kewangan, carta gantt dan lain-
lain;
 (4.7) Menjalankan aktiviti-aktiviti galakan dan promosi bagi

menggalakkan penggunaan Pusat Sumber di kalangan
murid dan guru;
 (4.8) Merancang dan melaksanakan program latihan Kemahiran

Pusat Sumber yang menjurus ke arah pelaksanaan Pusat
Sumber Sekolah digital;
 (4.9) Menyediakan pelan perancangan jangka panjang untuk

mempertingkatkan kemudahan bilik/ruang, peralatan dan
kelengkapan, koleksi bahan bercetak dan bukan
32
bercetak dan sebagainya yang sesuai dengan perkembangan
teknologi maklumat.
10.3.2 Di samping menjalankan program-program yang dirancang, sekolah juga perlu

menjalankan program-program sekolah tetapi perlu juga menjalankan program
yang telah dirancang oleh Kementerian Pendidikan Malaysia. Di antaranya ialah:
 Program NILAM (Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.13/1998 bertarikh 10

September 1998 menyatakan: “Di antara perkara-perkara yang perlu diberi
perhatian adalah seperti berikut: Surat Pekeliling ikhtisas Bil.13/1998 yang
menyatakan “Di antara perkara-perkara yang perlu diberi perhatian adalah
seperti berikut:
(para 4.10) …menarik minat murid-murid membaca dan guru-guru terus
menjana idea dan inovatif untuk membina tabiat membaca yang berterusan.”)
10.3.3 Program Pusat Sumber Sekolah boleh dijalankan di dalam waktu pembelajaran
berlangsung atau waktu yang diperuntukan oleh pihak sekolah di dalam atau di luar
kawasan sekolah bagi tujuan mencari maklumat atau membuat rujukan.
10.3.4 Pusat Sumber Sekolah hendaklah menjalankan projek-projek dan aktiviti-aktiviti

bagi membantu proses pengajaran dan pembelajaran untuk peneguhan,
pengayaan dan pemulihan.
10.3.5 Program dan aktiviti Pusat Sumber Sekolah boleh dibahagikan kepada tujuh
bahagian penting iaitu:
 Program bacaan ke arah pemantapan proses pengajaran dan pembelajaran

 Perkembangan staf
 Orientasi
 Perbengkelan
 Pameran
 Pertandingan
 Program alamiah
Pusat Sumber Sekolah wajar menjalankan aktiviti-aktiviti sebagai sokongan

kepada projek-projek sekolah. Program-program utama sesebuah Pusat Sumber
Sekolah mestilah terdiri daripada beberapa aspek seperti:
10.4.1 Program bacaan ke arah pemantapan proses pengajaran dan pembelajaran
33
(Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.13/1998 bertarikh 10 September 1998
menyatakan: “Di antara perkara-perkara yang perlu diberi perhatian adalah
seperti berikut: Surat Pekeliling ikhtisas Bil.13/1998 yang menyatakan “Di
antara perkara-perkara yang perlu diberi perhatian adalah seperti berikut:
(para 4.1) Mengadakan aktiviti-aktiviti membaca secara berperingkat dan
berterusan, meliputi aktiviti asas, aktiviti pemupukan dan aktiviti
pengayaan.)
Program ini perlu bagi pelajar-pelajar mendapat input tambahan selain

daripada apa yang mereka perolehi daripada pembelajaran terancang di
dalam bilik darjah. Ia juga merupakan kaedah untuk memberi pelajar
kemahiran belajar, membaca, berfikir dan mengendali maklumat.
Contohnya:
 Klinik Membaca
 Membaca 10 minit
 Bacalah Sayang
 Khemah Membaca
 Ceramah Buku
 Minggu / bulan PSS
 Perbahasan / debat
10.4.3 Perkembangan staf
Perkembangan staf (latihan dalaman) perlu diberi kepada guru-guru untuk

meneguhkan pengetahuan dan memantapkan kemahiran dan seterusnya
membantu mereka meningkatkan lagi mutu profesionalisme perguruan.
Antara contoh perkembangan staf yang sesuai ialah:
 Pengurusan Pusat Sumber Sekolah.

 Pengurusan pelaksanaan program Pusat Sumber Sekolah seperti
NILAM, program alamiah, dan pameran
 Penggunaan komputer
 Latihan ICT merangkumi pengautomasian Pusat Sumber Sekolah,
penggunaan CD pengesanan maklumat melalui internet & OPAC
 Penghasilan dan penggunaan bahan bantu mengajar konvensional dan
elektronik
 Teknik dan kaedah pengajaran dan pembelajaran berasaskan sumber
(resourse based learning)
.
10.4.3 Orientasi
Orientasi perlu diadakan untuk pelajar-pelajar Tahun 1 / Tingkatan 1 dan

Tingkatan 6 Rendah. Antara perkara-perkara yang patut diperkenal dan
dihuraikan ialah:
34
 lokasi perpustakaan, bilik media, bilik tayangan dan unit-unit lain

 bahan-bahan yang dimiliki dan boleh dipinjamguna
 peraturan-peraturan dan piagam.
 perkhidmatan-perkhidmatan.yang ditawarkan
 cara-cara membuat tempahan bilik, bahan dan alatan.
10.4.4 Perbengkelan
Perbengkelan pula menekankan dua kumpulan sasaran utama iaitu guru

dan pelajar-pelajar.
Perbengkelan untuk pelajar-pelajar, antaranya ialah:
 Bengkel penghasilan buku skrap, fail maklumat atau kad maklumat

 Bengkel motivasi / kepimpinan
 Bengkel ICT seperti penghasilan atau mengemaskini laman web.
 Bengkel penerbitan risalah
 Kerja-kerja projek seperti:
(i) mencari maklumat mengenai pencemaran alam
(ii) kajian ekologi dalam matapelajaran Biologi
(iii) kerja amali dalam mata pelajaran Perdagangan
(iv) temubual tokoh dalam matapelajaran Sejarah
(v) mengumpul specimen dalam mata pelajaran Sains atau
Geografi
Perbengkelan untuk guru-guru, antaranya ialah:
 Bengkel proses teknik buku

 Bengkel pengautomasian Pusat Sumber Sekolah
 Bengkel penghasilan bahan-bahan Pembelajaran Akses Kendiri
 Bengkel penyediaan bahan compu mengajar berasaskan computer
10.4.5 Pameran
Pameran dijalankan bagi tujuan:
 Mempromosikan Pusat Sumber Sekolah

 Menambah kefahaman guru bagaimana mengguna bahan yang
terdapat di sekolah dengan cara yang betul dan lebih berkesan.
 Mempromosikan bahan-bahan buku dan bukan buku yang baru
diperoleh.
 Mempromosikan bahan-bahan bantu mengajar yang sedia ada di
sekolah
35
 Memperkenal beberapa bahan buku dan bukan buku yang sesuai

dalam proses pembelajaran oleh agensi-agensi luar
 Memberi pendedahan baru mengenai bahan-bahan yang mempunyai
unsur-unsur pendidikan
 Menambah minat guru dan pelajar untuk meminjamguna bahan yang
terdapat di sekolah untuk tujuan pengajaran dan pembelajaran.
Bentuk dan jenis pameran
Pameran dijalankan secara bertema seperti tema membaca, sains dan

teknologi, pendidikan, ibadah, patriotik, budaya, sastera atau sejarah.
Ia dijalankan dalam dua cara:
 Pameran berkala atau bermusim.

Contoh:
(i) pameran patriotik

(ii) pameran Ramadhan
(iii) pameran teknologi angkasa lepas
(iv) pameran oleh penerbit atau kedai buku
(v) pameran agensi luar berkaitan dengan kerjaya, dadah,
kemalangan jalan raya, atau pertanian.
 Pameran berterusan
Contoh:
(i) pameran papan buletin

(ii) galeri atau sudut warisan.
(iii) berita terkini dari akhbar (ditukar dari masa ke masa)
(iv) hasil kerja pelajar seperti folio, hasil pertukangan atau lukisan
10.5.6 Pertandingan
Pusat Sumber Sekolah juga berperanan sebagai pusat rekreasi akademik.

Aktiviti-aktiviti pertandingan Pusat Sumber Sekolah dapat menarik minat
murid. Antaranya:
 kuiz seperti kuiz isu semasa, bulan patriotik.

 pertandingan seperti pertandingan membaca terbanyak, buku skrap,
poster, rekacipta, penghasilan persembahan elektronik.
 permainan dalam (indoor games) seperti sahibba, congkak, catur,
permainan bahasa dan teka silangkata.
 Pertandingan melukis atau mewarna.
 Pertandingan mencari maklumat (information hunt)
36
10.5.7 Program alamiah
Pusat Sumber Sekolah melalui Panitia, persatuan, kelab atau badan

beruniform menjalankan program alamiah (lawatan sambil belajar).
mestilah memberi peluang kepada pelajar untuk mendapat pengalaman
menggunakan maklumat secara kreatif dengan cara yang menyeronokan.
bertujuan untuk meningkatkan pembacaan dan prestasi akademik pelajaar.
Tempat-tempat yang boleh dilawati mestilah memberi peluang kepada

pelajar untuk mengakses maklumat dan menggunakan kemahiran untuk
menilai dan menggunakannya dalam berkomunikasi dalam masyarakat.
Antara tempat-tempat yang boleh dilawati ialah:
 taman pertanian seperti Taman Bukit Cahaya Shah Alam.

 muzium seperti Muzium Negara
 pusat sains / planetarium seperrti Pusat Sains Negara.
 taman laut, taman burung, taman haiwan seperti Zoo Negara
 perpustakaan dan arkib seperti Perpustakaan Negara, Arkib Negara
atau Perpustakaan Institut Penyelidikan Perhutanan Malaysia.
 pusat sumber khas seperti Pusat Sumber Bursa Saham Kuala
Lumpur.
10. STANDARD 10 : PROGRAM PUSAT SUMBER SEKOLAH
10.1 Definisi
Program PSS merupakan aktiviti-aktiviti yang dirancang dan diintegrasi secara

sistematis untuk menyokong dan menggalakkan misi, kurikulum danko-
kurikulum sekolah; meningkatkan keprihatinan terhadap budaya dan social serta
isu semasa. Aktiviti-aktiviti ini diserlahkan melalui pemantapan dan peningkatan
prestasi pelajar dalam proses pengajaran dan pembelajaran.
10.2 Konsep
Pusat Sumber Sekolah dengan kerjasama semua bidang, panitia, guru-guru perlu
merancang dan melaksanakan program-program ini. Penilaian juga perlu
dilakukan untuk membuat tindak susulan bagi tujuan pemantapan.
37
10.3 Panduan umum
10.3.1 Pihak sekolah wajar menyediakan perancangan jangka panjang

dan jangka pendek yang lengkap dan menyeluruh. Program-
program penggunaan Pusat Sumber Sekolah dirancang mesti
berdasarkan kajian-kajian keperluan di peringkat sekolah.
Pihak sekolah dicadangkan membuat kajian keperluan masing-
masing bagi merangka program dan aktiviti yang benar-benar
sesuai dengan keperluan dari semasa ke semasa.
Ini dapat dirujuk kepada Surat Pekeliling Iktisas Bil.10/2000 bertarikh 20 April
2000, bagi para:
 (4.5) Menyediakan Rancangan Tahunan yang lengkap dari bulan

Januari hingga Disember yang meliputi matlamat, objektif,
aktiviti, implikasi kewangan, carta gantt dan lain-
lain;
 (4.7) Menjalankan aktiviti-aktiviti galakan dan promosi bagi

menggalakkan penggunaan Pusat Sumber di kalangan
murid dan guru;
 (4.8) Merancang dan melaksanakan program latihan Kemahiran

Pusat Sumber yang menjurus ke arah pelaksanaan Pusat
Sumber Sekolah digital;
 (4.9) Menyediakan pelan perancangan jangka panjang untuk

mempertingkatkan kemudahan bilik/ruang, peralatan dan
kelengkapan, koleksi bahan bercetak dan bukan
bercetak dan sebagainya yang sesuai dengan perkembangan
teknologi maklumat.
10.3.2 Di samping menjalankan program-program yang dirancang, sekolah juga perlu

menjalankan program-program sekolah tetapi perlu juga menjalankan program
yang telah dirancang oleh Kementerian Pendidikan Malaysia. Di antaranya ialah:
 Program NILAM (Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.13/1998 bertarikh 10

September 1998 menyatakan: “Di antara perkara-perkara yang perlu diberi
perhatian adalah seperti berikut: Surat Pekeliling ikhtisas Bil.13/1998 yang
menyatakan “Di antara perkara-perkara yang perlu diberi perhatian adalah
seperti berikut:
(para 4.10) …menarik minat murid-murid membaca dan guru-guru terus
menjana idea dan inovatif untuk membina tabiat membaca yang berterusan.”)
10.3.3 Program Pusat Sumber Sekolah boleh dijalankan di dalam waktu pembelajaran
berlangsung atau waktu yang diperuntukan oleh pihak sekolah di dalam atau di luar
kawasan sekolah bagi tujuan mencari maklumat atau membuat rujukan.
38
10.3.4 Pusat Sumber Sekolah hendaklah menjalankan projek-projek dan aktiviti-aktiviti
bagi membantu proses pengajaran dan pembelajaran untuk peneguhan,
pengayaan dan pemulihan.
10.3.5 Program dan aktiviti Pusat Sumber Sekolah boleh dibahagikan kepada tujuh
bahagian penting iaitu:
 Program bacaan ke arah pemantapan proses pengajaran dan pembelajaran

 Perkembangan staf
 Orientasi
 Perbengkelan
 Pameran
 Pertandingan
 Program alamiah
Pusat Sumber Sekolah wajar menjalankan aktiviti-aktiviti sebagai sokongan

kepada projek-projek sekolah. Program-program utama sesebuah Pusat Sumber
Sekolah mestilah terdiri daripada beberapa aspek seperti:
10.4.1 Program bacaan ke arah pemantapan proses pengajaran dan pembelajaran
(Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.13/1998 bertarikh 10 September 1998

menyatakan: “Di antara perkara-perkara yang perlu diberi perhatian adalah
seperti berikut: Surat Pekeliling ikhtisas Bil.13/1998 yang menyatakan “Di
antara perkara-perkara yang perlu diberi perhatian adalah seperti berikut:
(para 4.1) Mengadakan aktiviti-aktiviti membaca secara berperingkat dan
berterusan, meliputi aktiviti asas, aktiviti pemupukan dan aktiviti
pengayaan.)
Program ini perlu bagi pelajar-pelajar mendapat input tambahan selain

daripada apa yang mereka perolehi daripada pembelajaran terancang di
dalam bilik darjah. Ia juga merupakan kaedah untuk memberi pelajar
kemahiran belajar, membaca, berfikir dan mengendali maklumat.
Contohnya:
 Klinik Membaca
 Membaca 10 minit
 Bacalah Sayang
 Khemah Membaca
 Ceramah Buku
 Minggu / bulan PSS
 Perbahasan / debat
10.4.4 Perkembangan staf
39
Perkembangan staf (latihan dalaman) perlu diberi kepada guru-guru untuk

meneguhkan pengetahuan dan memantapkan kemahiran dan seterusnya
membantu mereka meningkatkan lagi mutu profesionalisme perguruan.
Antara contoh perkembangan staf yang sesuai ialah:
 Pengurusan Pusat Sumber Sekolah.

 Pengurusan pelaksanaan program Pusat Sumber Sekolah seperti
NILAM, program alamiah, dan pameran
 Penggunaan komputer
 Latihan ICT merangkumi pengautomasian Pusat Sumber Sekolah,
penggunaan CD pengesanan maklumat melalui internet & OPAC
 Penghasilan dan penggunaan bahan bantu mengajar konvensional dan
elektronik
 Teknik dan kaedah pengajaran dan pembelajaran berasaskan sumber
(resourse based learning)
.
10.4.4 Orientasi
Orientasi perlu diadakan untuk pelajar-pelajar Tahun 1 / Tingkatan 1 dan

Tingkatan 6 Rendah. Antara perkara-perkara yang patut diperkenal dan
dihuraikan ialah:
 lokasi perpustakaan, bilik media, bilik tayangan dan unit-unit lain

 bahan-bahan yang dimiliki dan boleh dipinjamguna
 peraturan-peraturan dan piagam.
 perkhidmatan-perkhidmatan.yang ditawarkan
 cara-cara membuat tempahan bilik, bahan dan alatan.
10.4.4 Perbengkelan
Perbengkelan pula menekankan dua kumpulan sasaran utama iaitu guru

dan pelajar-pelajar.
Perbengkelan untuk pelajar-pelajar, antaranya ialah:
 Bengkel penghasilan buku skrap, fail maklumat atau kad maklumat

 Bengkel motivasi / kepimpinan
 Bengkel ICT seperti penghasilan atau mengemaskini laman web.
 Bengkel penerbitan risalah
 Kerja-kerja projek seperti:
(vi) mencari maklumat mengenai pencemaran alam
(vii) kajian ekologi dalam matapelajaran Biologi
(viii) kerja amali dalam mata pelajaran Perdagangan
(ix) temubual tokoh dalam matapelajaran Sejarah
40
(x) mengumpul specimen dalam mata pelajaran Sains atau
Geografi
Perbengkelan untuk guru-guru, antaranya ialah:
 Bengkel proses teknik buku

 Bengkel pengautomasian Pusat Sumber Sekolah
 Bengkel penghasilan bahan-bahan Pembelajaran Akses Kendiri
 Bengkel penyediaan bahan compu mengajar berasaskan computer
10.4.5 Pameran
Pameran dijalankan bagi tujuan:
 Mempromosikan Pusat Sumber Sekolah

 Menambah kefahaman guru bagaimana mengguna bahan yang
terdapat di sekolah dengan cara yang betul dan lebih berkesan.
 Mempromosikan bahan-bahan buku dan bukan buku yang baru
diperoleh.
 Mempromosikan bahan-bahan bantu mengajar yang sedia ada di
sekolah
 Memperkenal beberapa bahan buku dan bukan buku yang sesuai
dalam proses pembelajaran oleh agensi-agensi luar
 Memberi pendedahan baru mengenai bahan-bahan yang mempunyai
unsur-unsur pendidikan
 Menambah minat guru dan pelajar untuk meminjamguna bahan yang
terdapat di sekolah untuk tujuan pengajaran dan pembelajaran.
Bentuk dan jenis pameran
Pameran dijalankan secara bertema seperti tema membaca, sains dan

teknologi, pendidikan, ibadah, patriotik, budaya, sastera atau sejarah.
Ia dijalankan dalam dua cara:
 Pameran berkala atau bermusim.

Contoh:
(i) pameran patriotik

(ii) pameran Ramadhan
(iii) pameran teknologi angkasa lepas
(iv) pameran oleh penerbit atau kedai buku
(v) pameran agensi luar berkaitan dengan kerjaya, dadah,
kemalangan jalan raya, atau pertanian.
41
 Pameran berterusan
Contoh:
(v) pameran papan buletin

(vi) galeri atau sudut warisan.
(vii) berita terkini dari akhbar (ditukar dari masa ke masa)
(viii) hasil kerja pelajar seperti folio, hasil pertukangan atau lukisan
10.5.6 Pertandingan
Pusat Sumber Sekolah juga berperanan sebagai pusat rekreasi akademik.

Aktiviti-aktiviti pertandingan Pusat Sumber Sekolah dapat menarik minat
murid. Antaranya:
 kuiz seperti kuiz isu semasa, bulan patriotik.

 pertandingan seperti pertandingan membaca terbanyak, buku skrap,
poster, rekacipta, penghasilan persembahan elektronik.
 permainan dalam (indoor games) seperti sahibba, congkak, catur,
permainan bahasa dan teka silangkata.
 Pertandingan melukis atau mewarna.
 Pertandingan mencari maklumat (information hunt)
10.5.7 Program alamiah
Pusat Sumber Sekolah melalui Panitia, persatuan, kelab atau badan

beruniform menjalankan program alamiah (lawatan sambil belajar).
mestilah memberi peluang kepada pelajar untuk mendapat pengalaman
menggunakan maklumat secara kreatif dengan cara yang menyeronokan.
bertujuan untuk meningkatkan pembacaan dan prestasi akademik pelajaar.
Tempat-tempat yang boleh dilawati mestilah memberi peluang kepada

pelajar untuk mengakses maklumat dan menggunakan kemahiran untuk
menilai dan menggunakannya dalam berkomunikasi dalam masyarakat.
Antara tempat-tempat yang boleh dilawati ialah:
 taman pertanian seperti Taman Bukit Cahaya Shah Alam.

 muzium seperti Muzium Negara
 pusat sains / planetarium seperrti Pusat Sains Negara.
 taman laut, taman burung, taman haiwan seperti Zoo Negara
 perpustakaan dan arkib seperti Perpustakaan Negara, Arkib Negara
atau Perpustakaan Institut Penyelidikan Perhutanan Malaysia.
 pusat sumber khas seperti Pusat Sumber Bursa Saham Kuala
Lumpur.
42
11. PIAWAIAN 11: KOMPONEN PAUTAN STRATEGIK (SMART

PATNERSHIP)
1) Definisi:
Bentuk kerjasama antara PSS dengan agensi-agensi kerajaan dan bukan
kerajaan dalam usaha untuk menjayakan sebuah program, projek atau
aktiviti.
2) Konsep:
Kejayaan sesebuah PSS bergantung kepada sejauh mana PSS dapat
mengembelingkan sumber-sumber yang terhad dengan mengadakan
pantau strategic. Sumber-sumber yang dimaksudkan adalah :-
o Sumber manusia
o Sumber kewangan
o Sumber bahan-bahan alatan
o Sumber kepakaran
Kementerian Pendidikan Malaysia menggalakkan badan korporat, badan

berkanun Badan Bukan Kerajaan (NGO), agensi kerajaan & individu
perseorangan memberi kerjasama serta sumbangan dalam program yang
boleh meningkatkan pengurusan Teknologi Maklumat.
3) Panduan Umum
Peraturan dan Pekeliling yang menerangkan sistem kawalan dan prosedur
penerimaan bantuan, penajaan, sumbangan atau kepakaran yang
dibenarkan oleh kerajaan terdapat dalam Panduan & Pekeliling di
bawah merstilah dirujuk & dipatuhi:-
 Surat Pekeliling Bil. 19 / 2000 : Panduan Menggalakkan Kerjasama

dan Sumbangan Pihak Luar Dalam Program Teknologi Maklumat
dan Komunikasi Di Sekolah .
 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil . 6 / 1998 : Panduan Tajaan oleh
Syarikat / Badan Perniagaan di Sekolah .
 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil . 6 / 1992 : Penerimaan Hadiah dan
Sumbangan daripada Pertubuhan , Institusi , Syarikat atau Kerajaan
Negera Luar .
 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil . 3 / 1997 : Program dan Aktiviti
Sekolah Yang Melibatkan Dasar Dan / Atau Pungutan Wang .
4) Panduan Terperinci.
Tata cara penerimaan sumbangan oleh pihak sekolah.
Pihak sekolah yang menerima sumbangan hendaklah mematuhi perkara

berikut seperti dalam Carta Alir pihak sumbangan luar :
43
 Memohon kebenaran daripada Pegawai Pendidikan Daerah (PPD)/

Pegawai Pendidikan Bahagian (PPB)
 Satu memorandum persetujuan (sekiranya perlu) antara pihak
penyumbang dan pihak sekolah hendaklah ditandatangani dan
disaksikan oleh PPD / PPB.Pihak sekolah hendaklah merekod
sumbangan ke dalam borang KEW.312 (daftar harta modal),
KEW.313 (inventori), KEW.314 (bekalan pejabat), dan rekod
perolehan bahan berdasarkan bentuk sumbangan @ bahan tersebut.
 Segala urusan yang berkaitan hendaklah dimaklumkan kepada
Jabatan Pendidikan Negeri masing-masing .
12. PIAWAIAN 12: KOMPONEN PENILAIAN
1) Definasi:
Penilaian PSS merupakan kaedah pengesanan untuk mengetahui prestasi
sesebuah pusat sumber sekolah. Penilaian penting dilaksanakan supaya
rancangan masa depan akan menjadi lebih berkesan.
2) Konsep
Melalui penilaian PSS akan dapat mengesan dan menentukan kekurangan
dan kelebihannya. Dengan ini maka amalan yang tidak sesuai akan
dimasukkan & digunakan cara yang baru demi memperbaiki perkhidmatan
PSS.
3) Panduan Umum
Aspek-aspek yang dinilai adalah :
1. Kemudahan fizikal
2. Bahan / Koleksi
3. Penggunaan
4. Perkhidmatan / Penggunaan
5. Rancangan Pembangunan
4) Panduan terperinci
PSS yang cemerlang menilai criteria=kreteria berikut :-
4.1 Bahagian I – Kemudahan Fizikal, Peralatan dan Bahan (10%)
 Lokasi PSS Induk & Bilik Media/BBM

- Lokasi PSS yang strtegik
- Lokasi Bilik BBM yang strtegik
- Tunjuk arah yang berkesan
 Ruang / Kemudahan Tambahan

- Mempunyai pelbagai ruang/kemudahan tambahan yang
berfungsi.
44
- Sangat memuaskan & menyeluruh
- Pondok Ilmu, Taman Ilmu, sudut Bacaan Kelas, laluan
Ilmu, sudut Ilmu dan lain-lain.
 Susun atur Bilik dan Ruang

- Mempunyai bilik dan ruang yang mencukupi untuk
menampung penggunaan sekurang-kurangnya 10%
enrolmen murid.
- Mencukupi untuk menampung penggunaan sekurang-
kurangnya 10% enrolmen murid (2 markah)
- Susun atur kemas & praktikal (4 markah)
- Ruang pameran
- Ruang rujukan
- SAL (Ruang belajar secara individu)
- Ruang majalah / jurnal (lain-lain)
 Perabot Dan Kelengkapan

- Mempunyai perabot dan kelengkapan yang mencukupi
dan sesuai.
- Meja & kerusi
- Kaunter
- Rak buku
- Papan kenyataan
- Rak majalah / lanin-lain berkaitan
 Bahan Cetak
- Mempunyai koleksi pelbagai bahan cetak yang
menepati dari segi kuantiti dan kualiti untuk
menampung penggunaan.
- Buku (SM 1:15; SR1:8)
- Akhbar (SM 5; SR 2)
- Majalah (SM3; SR 2)
- Carta/peta
- Risalah/lain-lain (tersusun dalam kotak risalah)
 Bahan Bukan Cetak

- Mempunyai koleksi pelbagai bahan cetak sesuai dengan
peralatan yang
- Ada koleksi kaset video rancangan TVP
- CD ROM/Perisian
- Model
- Gelob
- Lutsinar
- Kaset audio
- Kaset video
- Diorama dan lain-lain
45
 Peralatan
- Mempunyai peralatan elektronik yang berfungsi
- OHP
- Komputer
- TV/VCR
- Radio/Pemain kaset
- Kamera dan lain-lain
 Alat Keselamatan
- Mempunyai alat pemadam api, pelan dan peti
kecemasan serta peraturan dan arahan yang telah
ditetapkan.
- Ada pemadam api yang berfungsi
- Ada pelan kecemasan dan dipamerkan
- Arahan semasa berlaku kecemasan dan sebagainya
- Peti kecemasan (First Aid box) yang lengkap
4.2 Pengurusan Dan Pengelolaan PSS
 Struktur Organisasi
- Struktur organisasi PSS yang lengkap dan dipamerkan
termasuk JK Induk, JK Kerja, JK Panitia Mata
Pelajaran dan Pengawas Perpustakaan / PSS.
- Struktur organisasi PSS lengkap, kemas & dipamerkan
- Ada SO J/K Induk
- Ada SO J/K Kerja
- Ada SO J/K Mata Pelajaran
- Ada SO Pengawas PSS
- Ada Jadual Bertugas Pengawas PSS
 Rancangan Tahunan
- Menyediakan Rancangan Tahunan bermula dari Januari
hingga Disember yang lengkapa meliputi matlamat,
objektif, aktiviti, implikasi kewangan, carta Gantt dan
lain-lain.
- Rancangan dikemukakan ke dalam mesyuarat JK
Kurikulum, mesyuarat guru dan dimasukkan ke dalam
takwim sekolah.
 Pengurusan Kewangan PSS

- Merancang dan menguruskan kewangan dengan bijak
- Tahu peruntukan (3 jenis)
- Guna ikut peruntukan
 Dokumen Dan rekod : Pengurusan PSS
46
- PSS mempunyai pelbagai dokumen dan rekod dalam
pengurusan dan pengelolaan. Ini termasuk fail kuasa.
- Ada fail Kuasa
- 1 markah untuk setiap jenis dokumen/rekod lain-lain
peraturan-peraturan, buku stok perolehan, rekod
pinjaman penggunaan, aktiviti, kajian, belanjawan,
perbelanjaan, penyerengaraan, semakan stok dan
hapuskira. (maksimum 7 jenis.
 Dokumen Dan Rekod : Pengelolaan Koleksi

- Semua koleksi PSS termasuk bahan cetak dan bukan
cetak dikelolakan dengan memuaskan.
- Ada katalog “pusat”
- Proses teknik
- Pengkelasan bahan cetak dan bukan cetak
- Pengkatalogan bahan cetak dan bukan cetak
- Pengindeksan bahan
 Dokumen dan rekoh : Pengelolaan Peralatan

- Semua peralatan sama ada elektronik ataupun bukan
elektronik direkod, dikelolakan dengan baik dan kemas
kini.
- Ada rekod kemaskini
- Kelolaan leselamatan
- Kelolaan susun letak
- Kelolaan baikpulih
- Kelolaan pergerakan
 Dokumen Dan rekod : Pengelolaan Perabot Dan

Kelengkapan.
- Semua perabot dan kelengkapan PSS direkod,
dikelolakan dengan baik dan kemas kini. Ini termasuk
dari segi pergerakan dan baik pulih.
- Ada rekod semua perabot
- Ada rekod semua kelengkapan
- Semua perabot dikelolakan dengan baik dan kemaskini
(termasuk pergerakan dan baikpulih)
- Semua kelengkapan dikelolakan dengan baik dan
kemaskini (termasuk pergerakan dan baikpulih)
 Keceriaan
- Keceriaan luaran dan dalaman PSS yang menarik dan
berfungsi, terutama dari segi hiasan, kebersihan,
keselesaan, kekemasan dan kreativiti.
- Keceriaan luaran
- Tunjuh arah luaran
- Keceriaan dalaman PSS
- Tunjuk arah dalaman
47
 Penglibatan warga Sekolah dan Komuniti

- Penglibatan warga sekolah dan komuniti dalam
membantu dan menyokong pengurusan dan
pengelolaan PSS.
- Penglibatan warga sekolah
- Penglibatan komuniti.
4.3 Penggunaan PSS
 Waktu Operasi PSS

- Memperuntukkan masa yang sepenuhnya untuk
pengunaan secara berterusan.
- Dibuka sepanjang waktu persekolahan
- Dibuka sebelum permulaan kelas/waktu malam/hujung
minggu/cuti persekolahan. (2 markah untuk setiap satu
waktu operasi maksimum 3)
 Jadual waktu
- Mempunyai jadual waktu untuk setiap kelas
menggunakan kemudahan di PSS seperti di bilik
perpustakaan, bilik tayangan, bilik komputer, diruang
kerja lain-lain.
- Mempamerkan jadual waktu di PSS untuk setiap kelas
- Ada jadual waktu di bilik tayangan
- Ada jadual waktu di bilik komputer
- Ada jadual waktu di ruang kerja dan lain-lain.
 Pinjam Meminjam
- Bahan Cetak
Menjalankan urusan pinjam-meminjam buku-buku
bacaan dan rujukan untuk kegunaan guru dan murid
mengikut tempoh yang ditetapkan.
Pinjaman murid (> 70% enrolmen)
Pinjaman guru (> 30%)
- Bahan Bukan Cetak

PSS sering memberi keutamaan meminjam dan
menggunakan bahan bukan cetak termasuk perisian
sama ada untuk secara individu ataupun kumpulan oleh
murid dan guru.
Pinjaman murid (> 30% enrolmen)
48
- Peralatan
PSS sering memberi kemudahan meminjam dan
menggunakan peralatan sama ada untuk secara individu
ataupun kumpulan murid dan guru.
Pinjaman murid (>30% enrolmen)
- Pinjaman Secara Kelompok

Guru yang berlainan sentiasa membuat pinjaman bahan
dan alatan secara berkelompok untuk kegunaan proses
2 markah untuk setiap pinjaman oleh guru berlainan
(maksimum 5)
 Penggunaan Rancangan TV Pendidikan

- Kekerapan guru enggunakan rancangan TVP secara
“on-air” dan “off-air” untuk proses pengajaran dan
pembelajaran. Penggunaan rancangan TVP dan
rancangan lain dijadualkan selaras dengan perancangan
pelajaran mingguan dan direkodkan.
- Rancangan TVP digunakan “on-air”
- Rancangan TVP digunakan “off-air”
- Ada jadual rancangan TVP untuk semua kelas
- Ada gunakan rancangan lain untuk P&P
 Aktiviti Pameran
- Menjalankan aktiviti pameran dari semasa ke semasa
berasaskan tema. Sebagai contoh sambutan Bulan
Merdeka (15 Ogos – 15 September), Hari Guru, Maal
Hijrah dn lain-lain.
2 untuk setiap satu jenis aktiviti (maksimum 5)
 Aktiviti Galakan
- Menjalankan aktiviti menggalakkan penggunaan PSS
berasaskan sumber seperti mengadakan seminar,
pertandingan, kuiz, melukis poster, syarahan, pidato
dan lain-lain.
2 untuk setiap satu jenis aktiviti (maksimum 5)
 Pembelajaran kendiri
- Kemudahan ruang dan sumber pembelajaran kendiri
disediakan, sentiasa digunakan dan rekod berkaitan
disimpan serta disemak secara kemaskini.
Ada kemudahan yang lengkap.
Sentiasa diguna, rekod disimpan dan disemak secara
kemas kini.
49
 Bahan Promosi / Publisiti

- Mengadakan pelbagai bahan promosi dan publisiti PSS
seperti orientasi PSS kepada pelajar baru, laman web,
radio sekolah, penerbitan bulletin, brosur, “book mark”
dan promosi khidmat luaran.
Ada program orientasi PSS utnuk pelajar baru
Ada laman web PSS
Bahan promosi penggunaan PSS (1 untuk setiap satu
bahan dengan maksimum 4 bahan).
 Kemahiran Maklumat
- Melaksanakan layihan, kursus, bengkel, khemah kerja
dan lain-lain secara dalaman untuk mempertingkatkan
kemahiran maklumat di kalangan pelajar dan guru dari
semasa ke semasa.
Laksanakan aktiviti KBKK
Sumber-sumber rujukan
Cara penggunaan kemahiran pencarian maklumat
Cara penggunaan sumber elektronik.
 Penghasilan Bahan dan Perisian

- Sentiasa menyediakan kemudahan kepada pelajar dan
guru untuk menghasilkan bahand an perisian bagi
menbantu proses pengajaran dan pembelajaran.
Kemudahan disediakan.
Bahan dihasilkan.
Bahan digunasama.
Direkod secara berpusat.
4.4 Program Gerakan Membaca
 Menguruskan semua program gerakan membaca dengan

sistematik.
- Menguruskan semua program gerakan membaca
dengan sistematik.
Ada carta organisasi Jawantankuasa.
Carta organisasi dipamerkan.
Ada senarai tugas.
 Pelaksanaan
- Program NILAM dilaksanakan semenjak tahun 1999.
Semua pelajar tahun 1-4/tingkatan 1-4 terlibat.
Penglibatan pelajar-pelajar lain.
 Dokumen Dan Rekod

- Rekod pengguna diuruskan dengan baik.
50
Semua pelajar ada buku rekod Bacaan NILAM
Ada rekod bacaan guru BM, BI.
Ada rekod bacaan guru kelas/tingkatan.
Ada rekod bacaan keseluruhan.
Rekod dipamerkan.
 Pencapaian
Jauhari (15%)
Perak (10%)
Emas (7%)
NILAM (5%)
Rakan Pembaca (5 orang)
 Pengiktirafan
- Pengiktirafan pencapaian semua pelajar direkodkan.
Dalam buku rekod pelajar.
Dengan sijil pengiktirafan lain.
4.5 Program Peningkatan PSS
 Rancangan Pembangunan Jangka Panjang

Mempunyai Rancangan Pembangunan PSS Jangka Panjang
yang konkrit secara menyeluruh seperti untuk tempoh 3
tahun atau 5 tahun.
Ada Perancangan pembangunan PSS yang menyeluruh –
matlamat, objektif, pengunjuran, carta gantt, laporan
pencapaian, kajian kemajuan dsb.
 Naiktaraf Kemudahan ICT Di PSS

Mempunyai perancangan yang khusus untuk mempertingkat
kemudahan bilik/ruang, peralatan, kelengkapan dan koleksi
bahan berasaskan ICT terkini bagi menampung keperluan
semasa.
 Pengautomasian
Melaksanakan pengautomasian PSS.
Urusan rekod (buku & bukan buku)
Sirkulasi.
OPAC.
Lain-lain berkaitan.
Berfungsi.
 Kewangan PSS
51
Melaksanakan aktiviti yang khusus dan berterusan untuk
menambah sumber kewangan.
5 markah untuk setiap aktiviti (maksimum 2)
 Penggunaan Sumber Kewangan

Mengoptimumkan penggunaan sumber kewangan untuk
mempertingkatkan penggunaan PSS dan menanam tabiat
membaca secara berkekalan.
Wang digunakan.
Semua sumber kewangan dioptimumkan.
 Latihan Kemahiran.
Merancang dan melaksanakan program latihan khusus dalam
menerap dan memberi kemahiran teknologi maklumat untuk
mempertingkatkan pengurusan dan penggunaan PSS.
Ada perancangan kemahiran teknologi maklumat
dilaksanakan.
 Penilaian Dan Kajian

Melaksanakan penilian dan kajian keperluan secara
berterusan dan menggunkan dapatan tersebut untuk
pembanguan PSS.
Melaksanakan penilaian dan kajian keperluan secara
berterusan.
Dapatan digunakan untuk pembanguna PSS.
52

Standard PSS II Final

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Standard PSS II Final

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FALSAFAH : KONSEP, VISI, MISI DAN MATLAMAT

Falsafah Pendidikan Kebangsaan menggariskan bahawa pendidikan di Malaysia

Tidak dapat dinafikan bahawa sekolah merupakan institusi pendidikan yang

PSS merupakan pusat perkhidmatan akses maklumat yang bersepadu mengandungi

Ke arah pewujudan masyarakat Malaysia yang berilmu dan berketrampilan selaras

PSS adalah komponen yang bersepadu dalam proses pendidikan. Perkara-perkara

o Menyokong dan mempertingkatkan matlamat pendidikan sebagaimana

Menyediakan kemudahan fizikal yang boleh dipertimbangkan

a) Terletak di tempat yang strategik.

ii) Ciri Bangunan

iii) Cahaya dan pengudaraan

Berikut adalah perlu bagi keselesaan pengguna.

(i) Cahaya yang cukup dan pengaliran udara yang baik.

iv) Bekalan elektrik

(a) Dilengkapkan dengan punca elektrik (plug point) yang cukup

a) Satu pintu keluar masuk dan ada sekuarang-kurangnya satu

vi) Keluasan Ruang PSS

Berikut adalah pembahagian keluasan ruang PSS mengikut spesifikasi Projek

Keperluan Ruang Pusat Sumber Sekolah Rendah Biasa

1. Perpustakaan 90.00 112.50 112.50 125.00 135.00 157.50

4. Bilik Rakaman 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50

5. Bilik Tayangan / 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50

8. Kaunter 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25

Keperluan Ruang Pusat Sumber Sekolah Menengah Biasa

1. Perpustakaan 112.00 112.50 135.00 135.00 157.50 180.00

4. Bilik Rakaman 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50 22.50

5. Bilik Tayangan / 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50 67.50

8. Kaunter 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25 11.25

3.4. Panduan Terperinci

Bil. Ruang Fungsi Keperluan Keluasan ruang (m2)

Tambahan bagi pembinaan bilik/ruang SAL iaitu;

Cadangan Pelan contoh Pusat Sumber Sekolah (Rendah dan Menengah)

CADANGAN PELAN CONTOH BILIK TAYANGAN

5/21/24 Hotel Seri Malaysia Ipoh

CADANGAN PELAN CONTOH MAKMAL SAL (PEMBELAJARAN KENDIRI)

5/21/24 Hotel Seri Malaysia Ipoh

CADANGAN PELAN CONTOH BILIK KERJA

5/21/24 Hotel Seri Malaysia Ipoh

5/21/24 Hotel Seri Malaysia Ipoh

PELAN CONTOH BILIK RAKAMAN

c. Cadangan peruntukan ruang dan susun atur

Untuk mengatasi masalah ruang, langkah-langkah berikut boleh diambil:

5/21/24 Hotel Seri Malaysia Ipoh

a) Perabot hendaklah modular (boleh diubah dan

1. Meja 12. Penyangga akhbar

i) Koleksi asas Sekolah Rendah - 3750 buku (150 orang x 25)

ii) Nisbah murid : buku bagi PSS

iii) Rak tinggi boleh memuatkan 300 buah buku

iii) Jenis tempat duduk yang sesuai ialah :-

Dari aspek keselamatan, kriteria yang perlu diadakan ialah:

3.6 Peralatan (Perkakasan)

5/21/24 Hotel Seri Malaysia Ipoh

 Audio Visual VCR

Koleksi merupakan himpunan sumber maklumat dalam pelbagai bentuk sama

Koleksi sesebuah PSS mestilah dapat:

2.1 Membantu proses P & P iaitu dapat diperkembangkan secara terancang

2.2 Memenuhi keperluan kurikulum dan kokurikulum .

5/21/24 Hotel Seri Malaysia Ipoh

2.3 Menambah dan meluaskan ilmu pengetahuan pelajar untuk

3.1 Pembinaan koleksi PSS perlulah mencerminkan:

 Keseimbangan di antara bahan fiksyen dan bukan fiksyen.

 Keseimbangan dari segi aliran bahasa.

 Keseimbangan dari segi keperluan bidang pelajaran.

3.2 Pembinaan koleksi bahan bacaan PSS hendaklah mengenepikan semua