REPUBLIKA E SHQIPRIS MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCS AGJENCIA KOMBTARE E PROVIMEVE

PROVIMI I MATURS SHTETRORE 2012

I DETYRUAR

SKEMA E VLERSIMIT T TESTIT

VARIANTI
Lnda: Gjuh shqipe dhe Letrsi
Gjimnazi 2012 Udhzime t prgjithshme:

Testi prbhet nga tri pjes. Testi prmban nj total prej 50 piksh. Testi ka 25 pyetje. 13 me zgjedhje dhe 12 me zhvillim. Pr pyetjet me zgjedhje prgjigja e sakt vlersohet me 1 pik. Pr pyetjet me zhvillim prgjigjet konsiderohen orientuese dhe n skem parashikohen variantet e mundsive t prgjigjeve t nxnsve. Vlersimi i pyetjes ese do t bhet duke pasur parasysh rubrikat n tabeln e vendosur n fund t pyetjes dhe q sht posarisht pr vlersuesit e testit. Saktsia gjuhsore ndikon negativisht n vlersimin e nxnsit, n ato raste, kur ka prsritje t theksuar gabimesh ose gabime t cilat prishin n mnyr t vazhdueshme kuptimin e shprehjes. _______________________________________________________________________________________

PJESA I Arti i Optimizmit

Pyetja 1 B 1 pik Pyetja 2 C 1 pik Pyetja 3 C 1 pik Pyetja 4 A 1 pik Pyetja 5 B 1 pik Pyetja 6 A 1 pik _______________________________________________________________________________________

Pyetja 7
Model prgjigjeje Fjalt ky:

2 pik
optimizmi pesimizmi

Mjeti gjuhsor: antonimi 1 pik DHE 1 pik 0 pik AKP Nse zbulon dy fjalt ky. Nse tregon mjetin gjuhsor q realizon kt kundrvnie. Nse prgjigjja e dhn nuk i prmbahet thelbit t pyetjes ose nuk ka prgjigje.
1 2 qershor 2012

Skema e vlersimit: Gjuh shqipe dhe Letrsi Gjimnazi 2012 Varianti

Pyetja 8
Model prgjigjeje

1 pik

Natyrn ton si optimiste apo pesimiste e prcakton kndvshtrimi q kemi. OSE Nse dikush sht optimist apo pesimist varet nga prirjet apo dshira e gjithsecilit ose pjesrisht nga tipi (perifrazim), ose vetm tipi, ose vetm prirjet. 1 pik Nse tregon se far e prcakton natyrn ton si optimiste apo pesimiste.

0 pik Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare. _______________________________________________________________________________________

Pyetja 9
Model prgjigjeje

3 pik

Lloji i tekstit: udhzues, shpjegues Karakteristikat gjuhsore: foljet n mnyrn urdhrore; foljet n mnyrn lidhore; prdorimi i vets II, (njjs); gjuha standarde, e qart dhe e thjesht; leksiku i jets s prditshme; prdorimi i foljes me vler modale mund, e ndjekur nga folja n mnyrn lidhore. 1 pik DHE 2 pik Nse gjen llojin e tekstit (udhzues, ose shpjegues, ose t dyja bashk). Nse zbulon dy karakteristika gjuhsore, tipike pr kt lloj teksti.

0 pik Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare. _______________________________________________________________________________________

Pyetja 10

8 pik
2 pik

Pr esen do t ndiqen kriteret e mposhtme: KRITERI I: SHTJELLIMI I IDES

Vlersuesi do t shikoj nse nxnsi: shkruan nj ese, ku argumenton se cili nga prfundimet e autorit prafrohet m shum me pozicionin e vet, n lidhje me t qenit optimist apo pesimist; mban qart nj pozicion t dukshm, por bazuar n pjesn e dhn; prdor detaje mbshtetse, duke iu referuar prvojs personale ose edhe prvojave t t tjerve; ka qartsi mendimi. KRITERI II: ORGANIZIMI DHE STRUKTURA E ESES 2 pik

1 pik

Struktura e eses

respekton elementet e strukturs s eses: hyrjen zhvillimin prfundimin

Nxnsi merr 1 pik nse prgjigjen e dhn e strukturon sipas skems s msiprme.

1 pik

Organizimi i eses

organizim logjik, ku shfrytzohen teknika t tilla si koherenca dhe unifikimi i paragrafve (lidhja logjike mes paragrafve, kalimi n mnyr t natyrshme nga njri paragraf te tjetri).
2 2 qershor 2012

AKP

Skema e vlersimit: Gjuh shqipe dhe Letrsi Gjimnazi 2012 Varianti

KRITERI III: STILI DHE ORIGJINALITETI

2 pik

Vlersuesi do t shikoj nse nxnsi: prmes gjuhs q prdor, krijon nj prshtypje t prgjithshme pr at q do t shpreh; shprehet me nj gjuh eseistike; ka fjalor t pasur; stil origjinal. KRITERI IV: SAKTSIA GJUHSORE 2 pik

(1 pik sintaksa dhe 1 pik drejtshkrimi)

Vlersuesi do t shikoj nse nxnsi: strukturon qart prgjigjen nga pikpamja gramatikore; ndrton fjali q jan t sakta dhe t qarta; prdor fjali q variojn n modele, gjatsi dhe ritm; ka saktsi drejtshkrimore.
________________________________________________________________________________________________________________________________

PJESA II Sharl Bodler Albatrosi

Pyetja 11 B 1 pik Pyetja 12 A 1 pik Pyetja 13 A 1 pik Pyetja 14 B 1 pik _______________________________________________________________________________________

Pyetja 15
Model prgjigjeje Albatrosi si simbol:

2 pik

Albatrosi simbolizon natyrn e dyfisht te do qenie njerzore, q sht: do njeri mbart n vetvete si cilsit pozitive ashtu edhe ato negative (si mbarts i mkatit fillestar). Vargu: T shmtuar, po dikur aq t bukur n kt bot! 1 pik DHE 1 pik 0 pik Nse zbulon vargun ku shfaqet thelbi i ktij simboli (vetm vargu i dhn m sipr). Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare. Nse prcakton se simbolizon albatrosi.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. _______________________________________________________________________________________

AKP

2 qershor 2012

Skema e vlersimit: Gjuh shqipe dhe Letrsi Gjimnazi 2012 Varianti

Pyetja 16 (a)
Model prgjigjeje Dy motivet baz:

2 pik

shmtia dhe bukuria e jets; mizoria. 2 pik OSE 1 pik Nse tregon dy motivet baz t poezis. Nse tregon vetm nj motiv.

0 pik Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare. _______________________________________________________________________________________

Pyetja 16 (b)
Analiza Motivi I:

1 pik

shmtia dhe bukuria e jets

Kur fluturon n qiell, albatrosi t huton me madhshtin, hijeshin dhe bukurin e tij. Kur zbret n tok ose n anije (si n poezi), ai ecn n mnyr qesharake, lkundet majtas e djathtas si nj i pir dhe n kt mnyr bhet objekt i prqeshjes. Kur poeti shkruan vargjet e tij t frymzuara, q ngjiten lart n qiell, hijeshia dhe bukuria e tyre e mrekullojn lexuesin q e njeh dhe e ndjen poezin (njeriun e kulturuar dhe t arsimuar). Por kur poeti prek tokn dhe e vendos veprn e tij n duart e dokujtdo, ktij t fundit poeti i duket i uditshm, i paqart, q edhe kur ecn lkundet. N kt moment, ai bhet si albatrosi: qesharak, i shmtuar dhe i prqeshur. Motivi II: mizoria

Ka njerz q injorojn dhe mohojn mirsin te njeriu (ose kafsha) dhe prqendrohen n ann e dobt apo t keqe, me qllim q t shprehin mizorin prmes prqeshjes dhe talljes. Ka nga ata q knaqen kur zbulojn t meta te nj artist i famshm apo kushdo tjetr. Ata i kritikojn pa mshir pr kto t meta. Detart te Albatrosi jan shembulli i ktyre njerzve mizor. 1 pik Nse analizon njrin nga motivet. 0 pik Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. _______________________________________________________________________________________

Pyetja 17 (a)
Model prgjigjeje Koment:

2 pik

Poeti e krahason veten me albatrosin, kt zog t mahnitshm, i cili mund t fluturoj pr or t tra, pikrisht ashtu si konsiderohet nj poezi pr njerzit q e lexojn dhe prfshihen brenda saj, por, kur ti e merr kt poezi mahnitse dhe prpiqesh ta analizosh, ta kuptosh, ta zbrthesh, ajo e humbet madhshtin e saj dhe shfaqet e shmtuar, e plogt dhe e humbet origjinn e saj hyjnore. Duket sikur poeti thot: mos e analizoni poezin, por shijojeni at, pikrisht pr bukurin e fjalve t saj. OSE Duke i quajtur kta zogj sovran , poeti habitet nga shmtia q ata shfaqin n tok, krahasuar me hijeshin q tregojn n qiell. Poeti e krahason veten me imazhin e prmbysur t albatrosit, duke theksuar se poett jan si t huaj dhe t prqeshur n tok. Bukuria q ata shfaqin n qiell, nuk ka m kuptim prpara turmave prqeshse. AKP
4 2 qershor 2012

Skema e vlersimit: Gjuh shqipe dhe Letrsi Gjimnazi 2012 Varianti

OSE Ashtu si sovrani i kaltrsis, albatrosi, artet jan forma t krijimeve t bukura. Por vetm pak njerz mund ta kuptojn dhe vlersojn artin. Mjerisht, kur vepra e nj poeti bie n duart e nj lexuesi t keq, ai bhet si albatrosi: i shmtuar dhe qesharak. Ilustrimet Do t jen n funksion t kndvshtrimit, me t cilin do t komentohet thelbi i krahasimit. 1 pik 1 pik 0 pik Nse komenton thelbin e krahasimit midis albatrosit dhe poetit. Nse mendimin e ilustron me vargje ose detaje nga poezia. Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. _______________________________________________________________________________________

Pyetja 17 (b)
Model prgjigjeje

2 pik

Kontraste Dikur sovran i qiejve tani i qullt, qesharak, ngordhalaq; Dikur madhshtor tani zvarritet; I shmtuar i bukur (shmtia dhe bukuria); Qielli i pafund kuverta e anijes (hapsira izolimi) Shpjegimi Kontrasti shrben pr t theksuar dy gjendjet e albatrosit (poetit), n qiell dhe n tok dhe n kt mnyr rrit ngarkesn emocionale t poezis. Imazhi i albatrosit t lir, madhshtor, t bukur, kur endet n qiell, hyn n kontrast me imazhin q ai na shfaq n tok, i shmtuar, i ngatht, qesharak. 1 pik DHE 1 pik 0 pik Nse identifikon nj kontrast n kt poezi. Nse shpjegon kontrastin e identifikuar. Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. _______________________________________________________________________________________

Pyetja 17 (c)
Model prgjigjeje Prgjigje e plot

2 pik

I gjith thelbi i tragjizmit te albatrosi qndron n transformimin e albatrosit: nga nj shpend madhshtor n nj krijes qesharake, t plogt, t tallur dhe prqeshur. Prgjigje e pjesshme Thelbi i tragjizmit qndron te transformimi i albatrosit. Thelbi i tragjizmit qndron t prmbysja e imazhit t tij. 2 pik OSE 1 pik 0 pik Nse shpjegon n mnyr t plot tragjizmin te albatrosi. Nse shpjegon n mnyr t pjesshme tragjizmin te albatrosi. Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. AKP
5 2 qershor 2012

Skema e vlersimit: Gjuh shqipe dhe Letrsi Gjimnazi 2012 Varianti

PJESA III Ismail Kadare Kshtjella

Pyetja 18 B 1 pik Pyetja 19 A 1 pik Pyetja 20 D 1 pik _______________________________________________________________________________________

Pyetja 21 (a)
Detajet: forma e ndrtimit; vendosja e kullave; pozicioni i saj; flamuri i kuq; kulla e par; pamje e zymt; pamje ogurzez.

2 pik

2 pik OSE 1 pik

Nse tregon dy detaje (nga t msiprmet).

Nse tregon vetm nj detaj.

0 pik Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare. _______________________________________________________________________________________

Pyetja 21 (b)
Model prgjigjeje

1 pik

Pamja e kshtjells i zgjon trishtim, pasi pashai e kupton se nuk do ta ket t leht ta pushtoj. OSE Pamja e kshtjells i zgjon trishtim, pasi pashai e kupton se beteja do t jet e ashpr dhe shum nga ushtart e tij do t humbasin jetn aty (n nntekst). OSE Pamja e kshtjells i zgjon trishtim, pasi pashai thell n veten e tij e kupton se njerzit q e kan ndrtuar duhet ta ken shum t shtrenjt lirin (flamuri q valvitet) dhe do t luftojn deri n fund pr ta mbrojtur at. 1 pik 0 pik Nse tregon pse pamja e kshtjells i zgjon trishtim. Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. _______________________________________________________________________________________

AKP

2 qershor 2012

Skema e vlersimit: Gjuh shqipe dhe Letrsi Gjimnazi 2012 Varianti

Pyetja 21 (c)
Model prgjigjeje

2 pik

Ndjesia: habi (asnjher nuk kishte par male t tilla),ankth, angshti, nervozizm (pranohet edhe nj nga kto ndjesi). Shpjegimi: Malet jan t larta, hijernda dhe e befasojn pashain. Ai ska par ndonjher male t tilla dhe sht normale kjo frik dhe ky ankth. Me madhshtin dhe lartsin e tyre ato sikur e shtypin. OSE Thell n vetvete ai sikur e parandien rrezikun q mund t vij prej tyre. Vend i ashpr, njerz t ashpr. 1 pik DHE 1 pik 0 pik Nse shpjegon kt ndjesi t pashait. Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare. Nse tregon ndjesin q provon pashai kur shikon malet.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. _______________________________________________________________________________________

Pyetja 22
Mjetet e stilistiks:

3 pik

krahasimi: si male t vogla paqsore; epitetet: t qeta, (Anadolli) t rnda, t frikshme (malet shqiptare); epiteti metaforik: rrafshirat e tij t prgjumura; metaforat: i ngjanin nj ankthi, q t shtyp, toka dhe gurt ishin vrvitur.

Analiza Mjetet e stilistiks theksojn dallimin midis dy vendeve: epitete, q japin karakteristikat e secilit prej tyre, theksojn pikrisht kt dallim. Po e njjta logjik vlen edhe pr metaforat apo krahasimet. OSE Vendi nga vjen pashai (Anadolli) sht i qet, i prgjumur, i paqt (epitetet, krahasimi). Devet i kujtojn pikrisht kt. Kurse vendi q krkon t pushtoj sht i frikshm (epiteti pr malet), q t shtyp, q t shkakton ankth (metaforat). do gj ktu sht e gurt dhe shtypse. 2 pik DHE 1 pik 0 pik Nse analizon njrn prej tyre. Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare. Nse identifikon dy mjete t stilistiks.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. _______________________________________________________________________________________

AKP

2 qershor 2012

Skema e vlersimit: Gjuh shqipe dhe Letrsi Gjimnazi 2012 Varianti

Pyetja 23
Model prgjigjeje

2 pik

Dyshimi q e mundon pashain sht se emrimi i tij si kryekomandant i ksaj fushate ishte rezultat i ndrhyrjes s miqve apo armiqve t tij. (Mund t perifrazohet ose t merret si citim nga fragmenti). Burimi i dyshimit Pashai e kupton se pushtimi i ksaj kshtjelle do t jet shum i vshtir, n mos i pamundur. Pozicioni i saj i paprshtatshm, terreni i egr, me male t larta, ku n do ast mund t sulmohesh, i ln atij t kuptoj se karriera e tij sht seriozisht e rrezikuar, n mos m shum. 1 pik DHE 1 pik 0 pik Nse shpjegon burimin e ktij dyshimi. Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare. Nse tregon dyshimin q e mundon pashain.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. _______________________________________________________________________________________

Pyetja 24
Model prgjigjeje

1 pik

Ana funksionale e prdorimit t krahasimit: Prmes tij shfaqet padurimi i ushtarve pr t dal nga ai mjedis mbyts n hapsir. Fusha shfaqet po aq e dshirueshme sa pusi n shkrettir. 1 pik 0 pik Nse shpjegon ann funksionale t prdorimit t krahasimit. Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. _______________________________________________________________________________________

Pyetja 25
Model prgjigjeje

1 pik

Nj prshkrim i till i mjedisit paralajmron se gjithka q do t vijoj m pas do t jet e zymt, plot ankth, t papritura. Rrit shum ngarkesn emocionale pr at q pritet t vij m pas. OSE Ushtria kuptohet q ka ardhur pr ta pushtuar kt vend, por kjo nuk do t jet aspak e leht, pasi ashtu si vendi q shfaqet i ashpr, armiqsor, i egr edhe ndeshja, q do t zhvillohet n t, do t jet e till. OSE Pashai ende si ka ndeshur shqiptart. Ata ende nuk jan shfaqur. Takimi i par sht br me vendin, i cili shfaqet i egr dhe shum armiqsor. N nntekst kuptohet q edhe njerzit, t cilt jetojn n t, jan t till, si ky vend. Ndaj pushtimi duket shum i vshtir. 1 pik 0 pik Nse shpjegon se pr far shrben nj prshkrim i till i mjedisit. Nse prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. AKP 8 2 qershor 2012