REPUBLIKA E SHQIPRIS MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCS AGJENCIA KOMBTARE E PROVIMEVE

PROVIMI I MATURS SHTETRORE 2011

I DETYRUAR

SKEMA E VLERSIMIT T TESTIT

VARIANTI
Lnda: Letrsi dhe Gjuh shqipe
Gjimnazi: Drejtimi natyror Udhzime t prgjithshme:

Testi prbhet nga dy pjes. Testi prmban nj total prej 50 piksh. Testi ka 25 pyetje. 13 me zgjedhje dhe 12 me zhvillim. Pr pyetjet me zgjedhje prgjigja e sakt vlersohet me 1 pik. Pr pyetjet me zhvillim prgjigjet konsiderohen orientuese dhe n skem parashikohen variantet e mundsive t prgjigjeve t nxnsve. Vlersimi i pyetjes ese do t bhet duke pasur parasysh rubrikat n tabeln e vendosur n fund t pyetjes dhe q sht posarisht pr vlersuesit e testit. Saktsia gjuhsore ndikon negativisht n vlersimin e nxnsit, n ato raste, kur ka prsritje t theksuar gabimesh ose gabime t cilat prishin n mnyr t vazhdueshme kuptimin e shprehjes.

AKP

1 qershor 2011

Skema e vlersimit: Letrsi dhe Gjuh shqipe Gjimnazi: Drejtimi natyror Varianti A

PJESA I Ermest Koliqi Krcimtarja e Dukagjinit (fragment)

Pyetja 1 A 1 pik Pyetja 2 D 1 pik Pyetja 3 B 1 pik Pyetja 4 C 1 pik Pyetja 5 B 1 pik Pyetja 6 C 1 pik ________________________________________________________________________________

Pyetja 7
Model prgjigjeje

2 pik

a) Ngjarja q pritet t ndodh sht dhnia e mimit pr krcimtaren. b) Detaji q pengon zhvillimin e mtejshm t ngjarjes sht hyrja e krcimatres, Lules. 2 pik DHE 1 pik 0 pik Nse nxnsi tregon se cila sht ngjarja. Nse nxnsi gjen detajin. Nse nxnsi tregon vetm ngjarjen ose vetm detajin. Nse prgjigjja e dhn nuk i prmbahet thelbit t pyetjes ose nuk ka prgjigje.

Shnim: Ngjarja dhe detaji mund t jepen edhe me ilustrim nga fillimi i fragmentit.

____________________________________________________________________ Pyetja 8
Model prgjigjeje a) Lulja shfaqet para t pranishmve me bukurin fizike dhe me krcimin fantastik (talentin e saj). Ajo sht e bukur dhe e talentuar. Ajo prezanton bukuri dhe mrekulli. Ose Tiparet e Lules mund t jepen me ilustrime dhe perifrazime nga fragmenti. b) Similituda: si nji am lulesh mali / si nji gurgullim krojesh t ngrita / si lule qi sa po ka el c) gjith shpirtnat- prcakton gjithprfshirjen dhe ngazllimin shpirtror t t gjithve. 4 pik Nse nxnsi zbulon dy tiparet e Lules. Nse nxnsi gjen njrn nga similitudat. Nse nxnsi shpjegon prcaktorin. Nse nxnsi zbulon vetm njrin tipar t Lules, gjen similitudn dhe jep rolin e prcaktorit. Nse nxnsi zbulon vetm dy tiparet dhe gjen similitudn. Nse nxnsi zbulon vetm dy tiparet dhe shpjegon prcaktorin. Nse nxnsi zbulon vetm dy tiparet e Lules. Nse nxnsi zbulon vetm similitudn dhe shpjegon prcaktorin. Nse nxnsi zbulon njrin tipar t lules dhe gjen similitudn. Nse nxnsi zbulon njrin tipar dhe shpjegon prcaktorin.
2 1 qershor 2011

4 pik

3 pik 3 pik 3 pik 2 pik 2 pik 2 pik 2 pik AKP

Skema e vlersimit: Letrsi dhe Gjuh shqipe Gjimnazi: Drejtimi natyror Varianti A

1 pik 1 pik 1 pik 0 pik

Nse nxnsi gjen vetm similitudn. Nse nxnsi zbulon vetm njrin tipar t Lules. Nse nxnsi shpjegon vetm prcaktorin. Nse nxnsi prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Shnim: Nxnsi do t marr pik t plota ose t pjesshme n do rast kur prgjigja e tij i afrohet logjiks s pyetjes dhe modelit t prgjigjes s dhn n skem, pavarsisht formulimit individual t prgjigjes. _______________________________________________________________________________

Pyetja 9
Model prgjigjeje

2 pik

a) Rrfimi sht n vetn e tret. b) Rrfimi n kt vet e vendos lexuesin n syrin e vet autorit. Lulja krcen dhe t tjert shijojn krcimin e saj. Lexuesi sht si spektator rreth skens s krcimit. Ndrkoh ai sodit dhe detajizon do element t ktij krcimi etj. 2 pik 1 pik 1 pik 0 pik Nse nxnsi tergon vetn dhe shpjegon efektin e saj te lexuesi. Nse nxnsi tregon vetn e rrfimit. Nse nxnsi shpjegon rolin e prdorimit t vets s tret. Nse nxnsi prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Shnim:pr pikn b) Nxnsi do t marr pik te krkesa b), n do rast kur prgjigja e tij i afrohet logjiks s pyetjes dhe modelit t prgjigjes s dhn n skem, pavarsisht formulimit individual t prgjigjes. ________________________________________________________________________________

Pyetja 10
Model prgjigjeje

3 pik

a) mbiemrat: madhshtore, t denduna, t panjehuna, e lehta, t lshuem, t bardh, hyjnuer. b) Koliqi njihet pr prdorimin e mbiemrit, i cili i jep cilsi artistike prshkrimit, e poetizon at. Mbiemri luan rol karakterizues e prshkrues. Ai e bn prshkrimin plot gjallri e lvizje, gjithprfshirs, ngazllyes, dallues, etj. 3 pik 2 pik 1 pik 0 pik Nse nxnsi gjen dy mbiemra. Nse nxnsi shpjegon rolin e mbiemrave. Nse nxnsi gjen vetm dy mbiemrat ose vetm njrin mbiemr dhe shpjegon rolin e tyre. Nse nxnsi gjen vetm njrin nga mbiemrat ose shpjegon vetm rolin e mbiemrave. Nse nxnsi prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Shnim: pr pikn b) do t pranohen variante prgjigjesh t ndryshme nga skema, mjafton q ato t afrojn me logjikn e pyetjes dhe t jen t formuluara qart.

____________________________________________________________________

AKP

1 qershor 2011

Skema e vlersimit: Letrsi dhe Gjuh shqipe Gjimnazi: Drejtimi natyror Varianti A

Pyetja 11
Model prgjigjeje

3 pik

a) Personazhet n fund t fragmentit reagojn me brohori, mahnitje. Ata shprehin knaqsi, dhe reagojn t gjith pa prjashtim. sht e qart q ata jan t impresionuar nga gjith ajo sa pan. Reagojn menjher pas krcimit dhe i thurin vajzs lavde n shkalln siprore, etj. Reagimi sht: impresionues, gjithprfshirs, i menjhershm, plot lavde, etj. b) Pr t treguar gjithprfshirjen prdoret figura e sintakss poetike: enumeracioni. c) Nna habitet njsoj si t tjert sepse: Lulja kurr m par nuk kishte shfaqur cilsi t ksaj natyre, Lulja n shtpi njihej si nj vajz me fytyr t bukur, por pa asnj lloj dhuntie tjetr. Nna uditet njsoj si t tjert nga mrekullia e krcimit, etj. 3 pik 2 pik 1 pik 0 pik Nse nxnsi jep nj karakteristik, gjen enumeracionin dhe shpjegon arsyen e habis s nns. Nse nxnsi jep vetm dy nga tri prgjigjet e krkuara m lart. Nse nxnsi jep vetm njrn nga prgjigjet e krkuara m lart. Nse nxnsi prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Shnim: Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn pr pikn a) dhe c) jep formulime q nuk i prmban modeli i prgjigjes, por q afrojn me kt model dhe me logjikn e pyetjes. _______________________________________________________________________________

Pyetja 12
Model prgjigjeje

2 pik

Nj nga veorit e stilit t Koliqit sht edhe fakti se ai i sheh personazhet e tij nga nj kndvshtrim i veant. Bota e tyre shpjegohet me ndryshimet q ndodhin duke lidhur veprimet me gjendjet, duke i par ata t funksionojn n baz t lidhjeve shkak-pasoj ose nga brenda jasht, etj. N rastin ton Lulja, q krcen (veprimi) dhe shija e magjia e tij kalon si prjetim dhe mrekulli te t pranishmit (prjetimi). Pasi t prshkruhet krcimi, jepet edhe prjetimi i personazheve t tjer pr t, etj. 2 pik 1 pik 0 pik Nse nxnsi shpjegon dy konceptet veprim dhe prjetim. Nse nxnsi shpjegon vetm njrin koncept. Nse nxnsi prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Shnim: Nxnsi do t marr pik pr do formulim prgjigjeje pavarsisht forms individuale t saj, kur ajo prputhet me logjikn e pyetjes dhe me logjikn e orientimit n skemn e vlersimit

AKP

1 qershor 2011

Skema e vlersimit: Letrsi dhe Gjuh shqipe Gjimnazi: Drejtimi natyror Varianti A

PJESA II ESKILI
Pyetja 13 Pyetja 14 Pyetja 15 Pyetja 16 Pyetja 17 Pyetja 18 Pyetja 19 C A D A D C B 1 pik 1 pik 1 pik 1 pik 1 pik 1 pik 1 pik

Koefort (fragment)

________________________________________________________________________________

Pyetja 20
Model prgjigjeje a) Detajet:

3 pik

piks pari duhet t marr vesh, apo ssht tjetr ve thashetheme, dika t sigurt ti a mund t thuash?, do ta shoh vet shtegtarin, e pa me syt e tij tek hiqte shpirt, Apo mos flet me ka dgjuar turbull? Un kam nuhatje, nuk gabohem leht. etj.

b) Mosbesimi i Egistit buron nga frika e tij pr hakmarrjen e mundshme t Orestit. 3 pik 2 pik 1 pik 0 pik Nse nxnsi gjen dy nga detajet dhe jep shpjegimin. Nse nxnsi gjen vetm dy detajet ose njrin nga detajet s bashku me shpjegimin.. Nse nxnsi gjen vetm njrin detaj ose jep vetm shpjegimin. Nse nxnsi prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Shnim: Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q afron me logjikn e pyetjes dhe q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt.

____________________________________________________________________ Pyetja 21
Model prgjigjeje a) fjalt antonimike: shuhet - ndez b) Vargjet nga jan shkputur kto fjal japin iden q hakmarrja do t ndodh n emr t s drejts. Oresti ka t drejt t marr hakun e t atit, me t drejtn legjitime t trashgimit t fronit. Por ndrkoh Eskili na mson se e drejta sht e dyanshme. Ajo sht edhe n krahun tjetr, n momentin q Oresti rreket t kryej krimin, etj. N fragment sht momenti kur kjo e drejt ose shuhet ose ndizet. AKP
5 1 qershor 2011

3 pik

Skema e vlersimit: Letrsi dhe Gjuh shqipe Gjimnazi: Drejtimi natyror Varianti A

c) nnteksti i shprehjes zjarri n vatr sht i lidhur me figurn atrore, mbajtjen gjall t vazhdimsis s jets, trashgimin e fronit ose t Kryetarit legjitim t fisit, familjes, atij q qndron n krye t vatrs, atij q ndez zjarrin, etj. 3 pik 2 pik 1 pik 0 pik Nse nxnsi prgjigjet pr pikn a) b) c). Nse nxnsi prgjigjet vetm pr dy nga pikat m lart. Nse nxnsi prgjigjet vetm pr nj nga pikat m lart. Nse nxnsi prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Shnim: pr pikn b) dhe c). Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn jep nj shpjegim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por sht n logjikn e pyetjes dhe q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt.

____________________________________________________________________ Pyetja 22
Model prgjigjeje a) Agamemnoni, Ifigjenia. (pranohen edhe prgjigje si: ati i Orestit, mbreti, e bija e Agamemnonit, motra e Orestit etj). b) Gjendja psikologjike e Egistit sht e lidhur me ndjenjn e ankthit dhe t friks, q ai ndjen nga hakmarrja e Orestit. Ai e di mir q po vrave do t t vrasin. Ndrkoh ai njeh mekanizmin e t drejts q ka Oresti pr t qen trashgimtar i ligjshm i fronit, etj. Gjendja e tij sht e mbushur me frik, ankth, pasiguri dhe sht tejet e rnduar nga asti q po afron. 3 pik 2 pik 1 pik 0 pik Nse nxnsi gjen dy vrasjet dhe shpjegon gjendjen e Egistit.. Nse nxnsi shpjegon gejndjen e Egistit dhe jep vetm njrn nga vrasjet, ose jep vetm dy vrasjet. Nse nxnsi jep vetm shpjegimin ose vetm njrn nga vrasjet. Nse nxnsi prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

3 pik

Shnim: Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, bn nj prshkrim q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q ka lidhje me logjikn e pyetjes dhe q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. ________________________________________________________________________________

Pyetja 23
Model prgjigjeje

2 pik

a) Pasthirrma: Bobo, bobo! ... b) Prsritja e saj rrit tensionin dramatik, i jep intensitet ndjenjs dhe prjetimit, krijon efekt skenik, etj 2 pik Nse nxnsi gjen pasthirrmn dhe shpjegon rolin e pasthirrms. 1 pik Nse nxnsi jep vetm njrn nga prgjigjet.. 0 pik Nse nxnsi prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare. Shnim: Shpjegimi i nxnsit pr prsritjen do t vlersohet pozitivisht edhe kur formulimi i tij nuk sht si n pikn b), por prgjigja e tij ndjek logjikn e pyetjes dhe afron me prgjigjen e skems. ________________________________________________________________________________ AKP
6 1 qershor 2011

Skema e vlersimit: Letrsi dhe Gjuh shqipe Gjimnazi: Drejtimi natyror Varianti A

Pyetja 24
Model prgjigjeje

2 pik

a) Roli i korit n t gjith veprat dramatike sht mbshtets, paralajmrues, shtyts i veprimit, tregues i emocionalitetit skenik, etj. N kt fragment kori, paralajmron se far do t ndodh dhe ndrkoh mbshtet Orestin nisur nga e drejta q e shoqron veprimin e tij. b) Kori i drejtohet Zeusit, sepse personazhet e veprave t antikitetit n veprimet e tyre udhhiqeshin nga perndit. Ky ishte edhe botkuptimi i kohs. 2 pik 1 pik 0 pik Nse nxnsi shpjegon rolin e korit dhe pikn b). Nse nxnsi shpjegon vetm njrn prej tyre. Nse nxnsi prgjigjet gabim ose nuk prgjigjet fare.

Shnim: Nxnsi do t marr pik edhe kur n prgjigjen e dhn, bn nj analiz q nuk e prmban modeli i prgjigjes, por q ka lidhje me logjikn e pyetjes dhe q komisioni i vlersimit e gjykon t sakt. ________________________________________________________________________________

AKP

1 qershor 2011

Skema e vlersimit: Letrsi dhe Gjuh shqipe Gjimnazi: Drejtimi natyror Varianti A

Pyetja 25

8 pik

Pr esen do t ndiqen kriteret e mposhtme: KRITERI I: SHTJELLIMI I IDES 2 pik

Vlersuesi do t shikoj nse nxnsi: shkruan nj ese; - ku argumenton pse fati njerzor sht i paracaktuar, - ku jep fakte mbi iden q fati varet nga mekanizmi shkak pasoj, - ku jep fakte q fati varet nga drejtimi q i jep vet individi, duke treguar destinimin negativ, kur ai udhhiqet nga pasione negative, sikundr sht hakmarrja. shtjellon temn duke e lidhur me fatin e Orestit ose t tragjedis n prgjithsi. i mbshtet idet e veta me shembuj nga jeta. prdor detaje mbshtetse. ka qartsi mendimi. KRITERI II: ORGANIZIMI DHE STRUKTURA E ESES 2 pik

1 pik

Struktura e eses

respekton elementet e strukturs s eses: hyrjen zhvillimin prfundimin

Nxnsi merr 1 pik nse prgjigjen e dhn e strukturon sipas skems s msiprme.

1 pik

Organizimi i eses

organizim logjik, ku shfrytzohen teknika t tilla si koherenca dhe unifikimi i paragrafve (lidhja logjike mes paragrafve, kalimi n mnyr t natyrshme). 2 pik

KRITERI III: STILI DHE ORIGJINALITETI

Vlersuesi do t shikoj nse nxnsi: prmes gjuhs q prdor, krijon nj prshtypje t prgjithshme pr at q do t shpreh. shprehet me nj gjuh eseistike. ka fjalor t pasur. stil origjinal. KRITERI IV: SAKTSIA GJUHSORE 2 pik

(1 pik sintaksa dhe 1 pik drejtshkrimi)

Vlersuesi do t shikoj nse nxnsi: strukturon qart prgjigjen nga pikpamja gramatikore. ndrton fjali q jan t sakta dhe t qarta. prdor fjali q variojn n modele, gjatsi dhe ritm. ka saktsi drejtshkrimore.

AKP

1 qershor 2011