Fir

e
Fir
e

SISTEM PENGGERA
KEBAKARAN
AUTOMATIK
(FIRE ALARM
SYSTEM )

ISI KANDUNGAN

PENGENALAN ALAT PENGESAN KEBAKARAN

AUTOMATIK
PENGENALAN REKABENTUK PANEL FIRE
ALARM
PENGENALAN ALAT PENGESAN ASAP & HABA
PENGENALAN ALAT PENGESAN BAHANGAN
PENYELENGGARAAN ALAT PENGESAN
KEBAKARAN

PENGENALAN

Sistem penggera kebakaran ialah suatu pemasangan yang boleh

memberi amaran kepada orang ramai mengenai berlakunya
kebakaran.
Tujuan utama pemasangan:
Untuk mengesan kebakaran di peringkat awal supaya tindakan
selanjutnya dapat diambil. Biasanya alat pengesan ini di letakkan di
bahagian atas tempat yang akan dilindungi.
Sebagaimana yang telah diketahui bahawa sesuatu kebakaran akan
mengahasilkan haba, asap, api dan bahangan. Oleh sebab itu alat
pengesan kebakaran ini direka khas bagi memberitahu penghuni
bangunan dengan cepat untuk menyelamatkan diri.

PENGENALAN
Berbagai cara digunakan untuk menyesuaikan penggera
kebakaran. Satu cara yang terbaik digunakan ialah dimana alat
pengesan disambungkan terus ke panel fire alarm di bangunan
kemudiannya disambungkan ke Balai Bomba yang paling hampir.
Salah satu cara lain ialah dengan menyambungkan kepada
sistem pemadam pemasangan tetap dimana apabila alat
pengesan dapat mengesan kebakaran ianya akan menghantar
isyarat ke panel fire alarm dan seterusnya membenarkan agen
pemadaman dilepaskan bagi memadam kebakaran.
Bab ini akan menghuraikan operasi sistem penggera kebakaran
beroperasi serta jenis-jenis komponen penggera kebakaran.
Diakhir latihan pelajar-pelajar dapat membuat penyelenggaraan
sistem penggera kebakaran.

PENGENALAN

Rajah bagaimana alat pengesan membantu mencegah

kebakaran
DETECTOR
INTERNAL
DETECTOR
INTERNAL
ACTIVATED
ALARM
ACTIVATED
ALARM
(Electricalcircuit
circuit
(Electrical
operated)
operated)
FIRECONDITION
CONDITION
FIRE
CONTROLAND
AND
CONTROL
INDICATING
INDICATING
EQUIPMENT
FIREBRIGADE
BRIGADE
EQUIPMENT
FIRE

JENIS-JENIS ALAT PENGGERA KEBAKARAN

SMOKEDETECTOR
DETECTOR
SMOKE
-Ionizationdetector
detector
-Ionization
-Opticaldetector
detector
-Optical
FIREALARM
ALARMSOUNDERS
SOUNDERS
FIRE
TangentHorns
Horns
- -Tangent
Siren
- -Siren
Warbler
- -Warbler
Tangentbell
bell
- -Tangent

HEATDETECTOR
DETECTOR
HEAT
Rateofofrise
risedetector
detector
- -Rate
Bimetalstrip
strip
- -Bimetal
Fixedtemperature
temperaturetype
type
- -Fixed
Pneumaticdetector
detector
- -Pneumatic
Meltingororfusion
fusionmetal
metal
- -Melting
RADIATIONDETECTOR
DETECTOR
RADIATION
(Flamedetector)
detector)
(Flame
Infra-reddetector
detector
- -Infra-red
Ultra-violetdetector
detector
- -Ultra-violet

MANUALCALL
CALLPOINT
POINT
MANUAL
Breakglass
glass
- -Break

Sistem Penggera Kebakaran

Keterangan am sistem penggera kebakaran

Panel alat penggera kebakaran adalah satu pemasangan panel
yang mengandungi maklumat alat-alat pengesan dan pengawalan
kebakaran yang dirancang untuk menunjukkan lokasi kebakaran
berlaku dan membunyikan loceng kecemasan.
Sistem ini diperlukan berasaskan kepada jenis penghuni
(occupancy) serta ketinggian dan keluasan sesuatu bangunan.
Menentukan keperluan pencegahan kebakaran bagi sesuatu
bangunan seperti alat pengesan asap/haba, loceng, alat pecah
kaca, sistem CO2 , dan alat penyembur automatik.

Sistem Penggera Kebakaran

Operasi ringkas sistem penggera kebakaran

Panel penggera merupakan pusat pengawalan seluruh sistem
penggera kebakaran
Peti ini menunjukkan kedudukan zon alat yang dipasang di plan
mimik.
Peti ini ditempatkan di tingkat bawah atau pondok kawalan
Menyediakan punca bekalan TNB dan bateri
Ia juga penel penunjuk penerima maklumat operasi sistem
pemadaman kebakaran seperti pam sistem gelong hos , sprinkler
atau CO2

Sistem Penggera Kebakaran

Rekabentuk sistem penggera kebakaran

Pendawaian elektrik (wiring system & circuit design)
Pelan mimik ( mimic panel /zone fire )
Alat penggera & pengesan kebakaran ( alarm and trigger devices)
Peti penggera kebakaran ( Fire alarm panel )
Suis kawalan dan penunjuk ( sitting of control & indicating )
Punca bekalan ( power supply & main indicator switch)
Sistem bekalan DC (Battery charger ,voltmeter, ammeter)

10

COMMON RULES [PART 5-51]

Rajah skematik sistem penggera kebakaran

Wiring installation
- Smoke & Heat
detector
- break glass
- alarm bell

Pump & trip indication

Mimic panel
10 Zone fire alarm panel & Battery
charger
Battery compartment

Mains
Supply
240 V AC
50HZ

11

Rajah panel penggera kebakaran

Flow Switch
Sprinkler
Break glass

Flow
switch

Break
glass

Smoke/
heat

Zone 1

Alarm ind.

Alarm ind.

Alarm ind.

Alarm ind.

Fault ind.

Fault ind.

Fault ind.

Fault ind.

Iso. ind.

Iso. ind.

Iso. ind.

Iso. ind.

T/F T/A
Norm

T/F T/A
Norm

T/F T/A
Norm

T/F T/A
Norm

Isolate

Isolate

Isolate

Isolate

Heat / Smoke Detector

Hose Reel Pump

Run

Trip

Sprinkler Pump
Run

Trip

MS

Reset

DC SW

Battery
Charger

12

ALAT PENGESAN ASAP

Alat ini merupakan satu alat berbentuk bulat dan di bahagian
tepinya terdapat lubang-lubang halus untuk membenarkan
asap dan udara masuk kedalamnya.
Alat ini biasanya di letakkan atas bumbung bangunan atau
siling dan jauh daripada lubang angin atau kipas kerana ia
boleh mengganggu keberkesanan operasi pengesanan
kebakaran.
Jenis-jenis alat pengesan asap
Alat pengesan asap pengion (Ionization detector).
Alat Pengesan optikal (Optical Detector).

13

ALAT PENGESAN ASAP

A Ionization detector
Binaan badan alat ini dibina seperti tabung bulat yang memanjang dan
terdapat jaring dawai halus dibahagian tepi sebelah bawah.
Ini adalah bertujuan untuk membenarkan udara dan asap masuk
kedalam chamber .
Didalamnya di lengkapkan dengan dua elektrod yang disambungkan
dua wayar melalui amplifier dan di pasang radio active source.
Dalam keadaan biasa ions diantara dua elektrod menghalang angin
dan membenarkan sedikit arus elektrik mengalir dan amplifier dapat
mengawal secara normal.
Semasa kebakaran berlaku asap akan masuk dan berkuumpul dalam
chamber dan ions menyebabkan pergerakan arus terhalang. Keadaan
ini akan menyebabkan arus elektrik berkurangan dan amplifier akan
beroperasi dan membunyikan amaran.

14

ALAT PENGESAN ASAP

Gambarajah Ionization detector.

15

ALAT PENGESAN ASAP

A Optical detector
Alat ini direka dengan menggunakan dua komponen iaitu punca
cahaya dan photo electric cell.
Terdapat dua jenis rekabentuk optical detector iaitu.
- The light scatter type
- Obscuration type
Dalam keadaan biasa cahaya yang dipancarkan dari punca cahaya
akan terus memancar cahaya secara melintang. Apabila berlaku
kebakaran, asap akan masuk kedalam perangkap asap dan
menyebabkan pancaran cahaya terhalang. Cahaya akan terpesong
kearah photo electric cell dan akan menyebabkan loceng amaran
berbunyi.

16

ALAT PENGESAN ASAP

Gambarajah Optical detector.

Optical detector
1- Optical Chamber
2- Cover
3- Case Moulding
4- Photo diode detector
5- Infra red LED

17

ALAT PENGESAN ASAP

Gambarajah Optical detector
light scatter type.

Non fire condition

Fire condition

18

ALAT PENGESAN HABA

Alat pengesan haba ini direka bagi mengesan api atau

kebakaran di peringkat awal. Ini adalah lebih baik kerana ia
dapat mengesan semasa haba mula terhasil. Alat ini adalah alat
pengesan yang mula-mula sekali di cipta bagi tujuan mengesan
kebakaran.
Jenis-jenis alat pengesan haba.
Alat pengesan haba jenis penetapan suhu (a fixed temperature)
Alat pengesan haba jenis pengukuran kadar kenaikan suhu. (a raterise of temperature heat detector / bimetallic type)

19

ALAT PENGESAN HABA

Alat pengesan haba jenis penetapan suhu

Terdapat alat bimetal strip detector dipasang pada alat ini bagi
menetepkan tahap suhu kepanasan haba. Jika kebakaran kecil
berlaku dalam masa yang lama, alat
pengesan ini dapat
mengesan haba dan akan membuat sentuhan terus seperti suis
Operasi tersebut akan menyebab litar menjadi tersambung ke
loceng amaran untuk sistem penggera.
Strip

Fixed temp
stop

Non fire
condition
Bell

20

ALAT PENGESAN HABA

Alat pengesan haba jenis penetapan suhu

Strip

Bell
fire
condition

Fixed temp
stop

21

ALAT PENGESAN HABA

Alat pengesan haba jenis pengukuran kadar kenaikan suhu.
(a rate-rise of temperature heat detector / bimetallic type)

Prinsip penggunaan alat ini adalah berpandukan kepada prinsip

pengembangan logam bila terkena haba atau bahangan. Jenis ini
banyak digunakan pada semua alat pengesan haba. Ia merupakan
gabungan dua logam yang dikaitkan bersama dan apabila terkena
haba, logam ini akan mengembang. Biasanya ia diperbuat dari
logam besi dan brass.
Power Supply

Power Supply

Contact
Bimetal strip
Non fire
condition

Contact
Bell
Bimetal strip
fire
condition

Bell

22

MANUAL CALL POINT

ALAT PECAH KACA (SMASH GLASS)

Prinsip kendalian pecah kaca merupakan satu sistem penggera

secara manual. Ia merupakan satu sistem pemasangan tetap
dimana dalam kes kebakaran, cermin akan dipecahkan untuk
membunyikan loceng kecemasan apa bila berlaku kebakaran.
Dalam masa yang sama, isyarat lokasi kebakaran dapat dikesan
pada peti penggera.
A Contoh contoh jenis alat pecah kaca:Plastic cover push to break glass.
Optional Polycarbonate cover
Monitored operation
Optional led indication
Optional key switch

23

MANUAL CALL POINT

Smash
glass

Bell

1st
floor

Hose
Reel
Smash
glass
Fire
Water
Tank

Bell
Ground
floor

Duty
pump

Peti penggera kebakaran untuk

komponen sistem pecah kaca

24

Pengesan Bahangan (Radiation/ Flame Detector)

Setiap kebakaran akan menghasilkan wap panas dan juga di kenali
dengan bahangan. Ia akan terbentuk dalam tiga bentuk:- infra-red rediation
- visible light
-ultra- violet radiation
Kesemua perkara diatas akan bergerak dalam bentuk gelombang
bahangan dari tempat punca kebakaran ke tempat-tempat lain. Oleh itu
alat pengesan yang paling baik di gunakan untuk mengesan adalah
jenis Radiation/ Flame Detector.

25

Pengesan Bahangan (Radiation Detector)

Infra red
radiation

Visible
light

Ultra
violet
radiation

Illustration of forms of radiant produced by a fire

26

Pengesan Bahangan (Radiation Detector)

Schematic diagram of components of an infrared detector

Photo
electric cell
Infra-red
radiation
amplifire
Lens &
filters
Fire

Intergrator
/timer

bell

27

Fire alarm sounders

Fire alarm sounders should be sufficient to produced a minimum

of 65 decibels or 5 decibels above any ambient sound level likely
to persist for 30 seconds or more.
They should be suitable distributed about the building,
particularly in corridor and the tone the make should be distinct
from other sounders likely to be heard.
- Its position should be agreed after consultation with fire brigade.
-It should be painted red and marked Fire Alarm.
- Audible announcer, as they are same time called as bells, horns,
sirens and even warbles.

28

Factory Fire alarm sounders (Siren)

MOHD HA IDIR ABD

MUTALIB ILPPG

Wiring Installation Standards;

Selection and Erection of Electrical Equipment