Cross Yöntemi

YAPI STAT II
CROSSYNTEM
(Moment-Datma Yntemi)
Mhendislik Fakltesi
naat Mhendislii Blm
CROSS YNTEM Prof. Hsn CAN, zml rneklerle Yap
Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi
Basit kiriin yapm olduu deformasyon

(elastik eri), A ve B noktalarnda srasyla
A ve B alarn (mesnet dnme alar)
oluturur. Mesnetler mafsall olduu iin
analiz aamasnda bu alar ile ilgilenilmez.
Basit kiriin mafsallarnda dnmeye kar
bir nlem aldmz dnelim. Bu durum,
ancak mesnetlere birer moment
yerletirmek suretiyle mmkn olur.
Burada nemli olan, farkl moment iddetlerinde A ve B alarnn alaca deerler

yerine, A ve B alarn sfr yapacak MAB ve MBA nn alaca deerlerdir. Mesnet
dnme alarnn sfr olmas durumunda ki M AB ve MBA moment deerlerine,
ankastrelik momenti ad verilmektedir. Bu deerler tablolardan alnmaktadr.
aret Kural:
Genel olarak, dm noktasn saat ynnde dndren (kiri tepkisi saat ynnn
aksinde oluur) ankastrelik momenti (+) kabul edilir. Bu durumda M AB pozitif, MBA
negatiftir. (Ankastrelik momentler iin geerli)
(+)
lem Sonunda aret Kural:

Cross yntemi uygulandktan sonra ortaya kan moment deerlerinin iaret kural
ise, ankastrelik momentlerinin iaret kuralndan farkldr. lem sonunda ortaya
kan momentlerin kiriin alt yznde veya st yznde meydana getirdii ekme
gerilmesine gre iaretler belirlenmektedir.
(+) ankastrelik momentleri kiriin
sol mesnedinde st yzde ekme
meydana getirirken, sa alt
mesnedinde ise alt yzde ekme
meydana getirmektedir.
Bu nedenle, sol mesnette yer alan pozitif ankastrelik momenti negatif (-) deerli
iken, sa mesnette yer alan pozitif ankastrelik momenti ise pozitif (+) deerli olur.
Grafikler bu kurala gre izilir. ereve sistemlerde yer alan kolon elemanlarda
benzer ilem bak ynne gre yaplr.
(-) ankastrelik moment
durumunda ki iaret kural
ekilde verilmitir.
REDR (STIFFNESS), TAIMA VE Prof. Hsn CAN, zml rneklerle Yap
DAITMA KATSAYILARI Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi
ekildeki kiriin B mesnedine MBA momenti uygulayalm. MBA momenti etkisinde B

mesnedi dnmeye alacak ve B as oluacaktr. MBA momenti B mesnedini
dndrrken, A mesnedi dnmeyecek ve bu mesnette M AB momenti ortaya
kacaktr. MAB ve MBA momentleri arasndaki bant: (I veya J atalet momenti)
Basit mesnede uygulanan MBA momenti ile MBA nn A

mesnedinde oluturduu moment arasndaki ilikiye tama
katsays ad verilir.
B mesnedinde oluan B dnmesi ile MBA momenti

arasndaki ilikiye redr denilir.
Moment- Alan Teoremleri:
1.Teorem: ki nokta arasndaki moment diyagramnn alan, elastik erinin iki

noktadaki tanjantlarnn (eimlerinin) arasndaki aya eittir.
2.Teorem: ki nokta arasndaki moment diyagramnn oluturduu alann birinci

noktaya gre statik (alan) momenti, birinci noktann (statik moment alnan eksenin)
deformasyonunu (deplasmann) verir.
1. Teorem:
Ankastre mesnette dnme
olamayaca iin A =0
olacaktr. A ve B noktalar
arasndaki elastik eirinin
eimlerinin deiimi
(tanjantlar arasndaki fark)
B yi verecektir.
2. Teorem:
Bir ucu mafsall ve bir ucu ankastre olan bir kiriin mafsall ucuna bir tama
moment uygulandnda, ankastre mesnette oluacak moment serbest
uca uygulanan momentin yars kadardr. katsays
Birim dnmenin (B =1) salanmas iin gerekli olan momente (M BA) redr (R=4EJ/L)
ad verilmektedir. E= sabit ise R=J/L olarak alnabilir.
zetle;
Eleman prizmatik ise Cross ynteminde;
1.Ankastrelik momentleri ykleme durumuna ve akla gre deiir.
2.Tama katsays iki u momentin oran olup, dir.
3.Redr, J/L oran, birim dnme meydana getirecek momenttir.
REDR (STIFFNESS), TAIMA VE Yrd. Do. Dr. Mustafa Kutanis,Yap
DAITMA KATSAYILARI
Statii II Ders Notlar, SA
Eleman Rijitlik Faktr
i mafsall kenar mesnet (yakn u)

j ankastre mesnet (uzak u) olmak zere
i dm noktasnda =1 radyan birim dnmesi

yapabilecek momente eleman rijitlik faktr denir.
REDR (STIFFNESS), TAIMA VE Yrd. Do. Dr. Mustafa Kutanis,Yap
DAITMA KATSAYILARI
Statii II Ders Notlar, SA
Eleman Rijitlik Faktr
i mafsall kenar mesnet (yakn u)

j mafsall kenar mesnet (uzak u) olmak zere
i dm noktasnda =1 radyan birim dnmesi

yapabilecek momente eleman rijitlik faktr denir.
DURUMLAR:
sol ucu rijit sa ucu mafsall ubuk
sol ucu mafsall sa ucu rijit ubuk
BR DM NOKTASINDAK MOMENTLERN Prof. Hsn CAN, zml rneklerle Yap
DAILIMI Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi
B dmnde denge denklemini

(M=0) yazacak olursak;
B noktasna (dmne) bir U momenti uygulayalm. B dmnde bir dnme meydana

gelecektir. Dolaysyla tm ubuklarda eit as oluacaktr.
Dmde birleen tm elemanlar U momentinden rijitlikleri orannda pay alacaktr.

ubuklardaki momentler dengeyi saladndan dolay, U momentinin aksi ynnde
oluacaklardr.
Herhangi bir elemanda oluacak momentin genel ifadesi

R eleman rijitlii (redr)
Datma katsays R datlacak momentin
bulunduu dme saplanan
ubuklarn toplam redr
Kirilerin Bir Ucu Serbest ve Bir Ucu Ankastre Olmas Halinde Redr:
B noktasna MBA momenti uygulanmtr. Bu moment altnda, kiriin yapaca deformasyon
kesik izgiyle ifade edilmitir. MBA momenti B noktasnda B asn oluturmaktadr. kinci
moment alan teoremini uygularsak A mesnedindeki mesafesi:
Cross Ynteminin Uygulanmasnda lem Prof. Hsn CAN, zml rneklerle Yap
Sras:
1. Sistemde dengelenecek dm noktalar saptanr.
(Ankastre, sabit hareketli,pandl ve elastik ankastre mesnetler)
2. Sistemi oluturan tm elemanlar iin, redrler datma katsaylar ve moment tama
katsaylar bulunur.
3. Sistemdeki dm noktalar dnmeye kar kilitlenir (tutulur).
4. Sistemdeki elemanlarn tam ankastrelik momentleri bulunur.
5. Sistemde kilitlenen dmlerden seilen bir dm dnmeye kar serbest braklr. O
dmde dengeyi bozan moment bulunur.
(dmde birleen ubuklara ait momentlerin cebirsel toplam)
6. Dmde birleen elemanlara, datma katsays yardmyla 5. maddede elde edilen moment
datlr.
7. 6. maddede bulunan moment, ubuk elemanlarn dier ucuna tama katsaylar kullanlarak
tanr.
8. Dm denge salandktan sonra, o dm tekrar kilitlenir. Baka bir dm seilerek,
seilen dm dnmeye serbest braklr. Bu dm, 5., 6. ve 7. maddedeki ilemler
tekrarlanr. Tm dmlerdeki birinci dengeleme sonulanncaya kadar ilemlere devam
edilir.
9. Birinci dengeleme turu sonunda, 5., 6., 7. ve 8. maddelerde yer alan ilemler yeniden
tekrarlanr. Dengeyi bozan momentler sfra ininceye kadar (ya da ihmal edilebilecek sonuca
yaklancaya kadar) ilemlere devam edilir.
10. Her dengeleme turunun sonunda, dmde birleen elemanlarn u momentleri cebirsel
olarak toplanr ve sonu momenti elde edilir.
Prof. Hsn CAN, zml rneklerle Yap
ANKASTRELK MOMENTLER: Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi
A ve B mesnetleri mafsall kabul edersek elastik

eri ekildeki gibi olur.
ANKASTRELK MOMENTLER: Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi
A ve B as 1. moment
teoremi kullanlarak
bulunabilir:
Kirie A ve B mesnetlerinden
MAB ve MBA momentleri
uygulanrsa kirite A , B
alar oluur. Bu alar 1.
moment teoremi kullanlarak
bulunabilir:
Ankastre mesnetli kirilerde;
kiriin A ve B mesnetlerinde
alarn sfra eit olaca
yazlrsa;
Not: Parabol Alan
Alan=(2/3)ab
Burada dzgn yayl ykle yklenmi iki ucu ankastre kiri iin moment hesab yapld. Dier
durumlar iin ankastrelik momentler izelgelerden elde edilebilir.
Cross Ynteminin Srekli Kirilere Uygulanmas Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi
rnek: ekilde ykleme durumu verilen aklkl srekli kiriin mesnetlerinde oluan
moment deerlerini Cross yntemiyle bulunuz.
Satr 16 ilemleri, satr 15 ileminin aynsdr.
Dm noktalar dengeye gelinceye kadar ilemlere devam

edilmitir ve sonu olarak B dm dengede C dm de
ok kk bir farkla dengeye gelmitir. Dier dmlerde
ise B ve Cden geen momentler cebirsel olarak
toplanmtr. Bylece sistem dengelenmitir.
Moment, Normal Kuvvet ve Kesme Kuvveti Diyagramlarnn izimi ve Kesit Tesirleri
AIKLIK MOMENTLER:
Her aklk basit bir kiri

gibi kabul edilerek, verilen
ykler ve bulunan mesnet
momentlerine gre aklk
momentleri bulunur.
Kesme Kuvvetleri ve Mesnet Reaksiyonlar

Yrd. Do. Dr. Mustafa Kutanis,Yap
Cross Ynteminin Srekli Kirilere Uygulanmas Statii II Ders Notlar, SA
rnek: ekilde ykleme durumu verilen aklkl srekli kiriin mesnet tepkilerini
hesaplaynz. Moment ve kesme kuvveti diyagramlarn iziniz.
Cevap:
Dm Noktalar Kilitlenir.
A ve D dm noktalar sabit veya hareketli mesnet
olduu iin kilitlenmesine gerek yoktur.
Ancak AB ve CD kirilerinin rijitliklerinin %25 orannda
azald ve ankastrelik momentlerinin buna gre hesaplanmas
gerektii unutulmamaldr.
ANKASTRELK MOMENTLER:
DM NOKTASI MOMENT:
B Mesnet Momenti Dengele Dat Ta:

C Dm Noktas:
B Mesneti Dengele Dat Ta:

C Mesneti Dengele Dat Ta:




1/4
2/4
3/4
4/4

Cross Yöntemi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cross Yöntemi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

YAPI STAT II

Basit kiriin yapm olduu deformasyon

Burada nemli olan, farkl moment iddetlerinde A ve B alarnn alaca deerler

lem Sonunda aret Kural:

DAITMA KATSAYILARI Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi

ekildeki kiriin B mesnedine MBA momenti uygulayalm. MBA momenti etkisinde B

DAITMA KATSAYILARI Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi

Basit mesnede uygulanan MBA momenti ile MBA nn A

B mesnedinde oluan B dnmesi ile MBA momenti

Moment- Alan Teoremleri:

1.Teorem: ki nokta arasndaki moment diyagramnn alan, elastik erinin iki

2.Teorem: ki nokta arasndaki moment diyagramnn oluturduu alann birinci

DAITMA KATSAYILARI Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi

DAITMA KATSAYILARI Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi

Eleman Rijitlik Faktr

i mafsall kenar mesnet (yakn u)

i dm noktasnda =1 radyan birim dnmesi

Eleman Rijitlik Faktr

i mafsall kenar mesnet (yakn u)

i dm noktasnda =1 radyan birim dnmesi

DAILIMI Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi

B dmnde denge denklemini

DAITMA KATSAYILARI Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi

B noktasna (dmne) bir U momenti uygulayalm. B dmnde bir dnme meydana

Dmde birleen tm elemanlar U momentinden rijitlikleri orannda pay alacaktr.

Herhangi bir elemanda oluacak momentin genel ifadesi

DAITMA KATSAYILARI Statii, stanbul 2008, Birsen Yaynevi

A ve B mesnetleri mafsall kabul edersek elastik

Satr 16 ilemleri, satr 15 ileminin aynsdr.

Dm noktalar dengeye gelinceye kadar ilemlere devam

Her aklk basit bir kiri

Kesme Kuvvetleri ve Mesnet Reaksiyonlar

B Mesnet Momenti Dengele Dat Ta:

B Mesneti Dengele Dat Ta:

C Mesneti Dengele Dat Ta:

C Mesneti Dengele Dat Ta:

C Mesneti Dengele Dat Ta:

C Mesneti Dengele Dat Ta:

You might also like