Rezervat

 Përbëjnë një nga asetet më të

kushtueshme të shumë kompanive.
Në më të shumtën e rasteve ato
përbëjnë më shumë se 50% të
kapitalit total të investuar
 Manaxherët e operacioneve duhet të
balancojne investimet për rezervat
me shërbimin ndaj klientit
 Funksionet e Rezervës

1. Për të vecuar apo ndarë pjesët e

ndryshme të proçesit të prodhimit e per te
lejuar funksionimin

2. Për ta shkeputur firmën prej luhatjeve në

kërkesë dhe për të dhënë një stok
mallrash për t’i mundësuar klientëve
zgjedhjen

3. Për të niveluar prodhimin

 Funksionet e Rezervës

4. Për të përfituar nga uljet e çmimeve

për sasi më të mëdha blerjeje

5. Për tu mbrojtur ndaj inflacionit

6. Per tu mbrojtur ndaj mbarimit te

rezerves – vonesat ne shperndarje dhe
rritjet e papritura te kerkesave rrisin riskun e
mbarimeve apo mungesave
 Llojet e Rezerves
 Lëndë e parë e materiale
 Të blera por ende të papërpunuara
 Prodhim-në-proçes
 Janë bërë disa ndryshime por ende nuk janë
përfunduar
 Mirëmbajtje/riparim/funksionim (MRF)
 Të nevojshme për të mbajtur në funksionim
makineritë dhe proçeset
 Produkte përfundimtare
 Produkte të përfunduara që presin për tu
shpërndarë
Kërkesa e pavarur kundrejt
asaj të varur

 Kërkesa e pavarur – kërkesa për

artikullin është e pavarur nga
kërkesa për çdo artikull tjetër në
rezervë
 Kërkesa e varur – kërkesa për
artikullin varet nga kërkesa për
disa artikuj të tjerë në rezervë
 Objektivat e Manaxhimit te
Rezervave
• Të sigurohet niveli i dëshiruar i shërbimit ndaj
klientit :
– Përqindja e porosive të shperndara sipas skedulit
– Përqindja e volumit në vlere të shpërndarë sipas skedulit
– Koha e qëndrimit kot, pa punë për shkak të mungesave të
materialit apo komponentit
• Të sigurohen operacione me kosto efiçente :
– Rezervë sigurie për nivelimin e rrjedhës së prodhimit
– Mbajtja e një fuqie puntore nivel
– Lejimi i diskaunteve për sasi të ndryshme
• Minimizimi i investimeve që lidhen me rezervat :
– Qarkullimi i rezervës
– Javët ose ditët e furnizimit
 Niveli i shërbimit ndaj klientit
(shembuj)
• Përqindja e porosive të shpërndara sipas skedulit
– Një matës i mirë nëse porositë kanë vlerë të ngjashme.

• Përqindja e artikujve të linjës të shpërndarë sipas

skedulit

• Përqindja e volumit në dollar të shpërndarë sipas

skedulit
 Kosto e Mbajtjes, Porositjes
dhe Pregatitjes

 Kosto e mbajtjes – kosto e mbajtjes

së rezervës gjatë kohës
 Kosto e porositjes – kosto e bërjes
së porosisë dhe e marrjes
 Kosto e përgatitjes – kosto e
përgatitjes së makinës ose proçesit
për prodhimin e një porosie
 Kosto e Mbajtjes
Kosto si përqindje
e vlerës së
Kategoria rezervës
Kosto magazinimit (qeraja e ndërtesës ose 6% (3 - 10%)
amortizimi, kosto e funksionimit, taksat,siguracionet)

Kosto e lëvizjes së materialeve (amortizimi i pajisjes, 3% (1 - 3.5%)

energjia, kosto e funksionimit)

Kosto e fuqisë puntore 3% (3 - 5%)

Kosto e investimit 11% (6 - 24%)

Mungesat, dëmtimet, prishjet, vjedhjet 3% (2 - 5%)

Kosto e përgjithshme e mbajtjes 26%

Kosto e Mbajtjes
Presionet per te mbajtur nivele te
larta te rezerves
1. Sherbimi ndaj klientit – rezerva redukton
mundesine e mbarimit te rezerves dhe porosite e
prapambetura qe jane shqetesimi kryesor i klientit
2. Kosto e porositjes – e cila eshte e njejte
pamvaresisht nga sasia e porosise
3. Kosto e pregatitjes se makinerise – e cila
gjithashtu nuk varet nga sasia e porosise. Perfshin
punen e gjalle dhe kohen per te bere ndryshimin,
pastrimin dhe vendosjen e veglave te reja te punes
4. Kosto e transportit
 Analiza ABC

 E ndan rezervën në tre klasa, bazuar në

volumin vjetor në dollar
 Klasa A – volum vjetor në vlerë i lartë
 Klasa B – volum vjetor në vlerë i mesëm
 Klasa C – volum vjetor në vlerë i ulët
 Përdoret për të përcaktuar politikat që
fokusohen në më pak pjesë kritike dhe
jo në shumë të tilla të parëndësishme
Klasifikimi i Rezervës dhe masat

Artikujt e klases B –
Inventory classifications and30%
measures
e artikujve me
Artikujt e klases A – vlere mesatare te cilet
20% e artikujve me perbejne rreth 10% te
vlere te larte te cilet vleres totale te rezerves
perbejne rreth 80% te
vleres totale te rezerves

Artikujt e klases C–
50% qe mbetet e
artikujve me vlere te
ulet te cilet perbejne
rreth me pak se 10% te
vleres totale te rez.
 Analiza ABC

 Politikat e përdorimit mund të

përfshijnë
 Vënien e theksit më tepër tek gjetja e
furnitorëve për artikujt A
 Kontroll më i rreptë fizik i rezervës
për artikujt A
 Më tepër saktësi e kujdes për
parashikimin e artikujve A
 Analiza ABC

Perqindja e
Numri i nr.te Volumi Perqindja e
artikull artikujve ne vjetor Kosto Volumi volumit
rezerve rezerve (njesi) x per njesi = vjetor ne $ vjetor ne $ Klasa
#10286 20% 1,000 $ 90.00 $ 90,000 38.8% A
72%
#11526 500 154.00 77,000 33.2% A

#12760 1,550 17.00 26,350 11.3% B

#10867 30% 350 42.86 15,001 6.4% 23% B

#10500 1,000 12.50 12,500 5.4% B

 Analiza ABC
Perqindja e
Numri i nr.te Volumi Perqindja e
artikull artikujve ne vjetor Kosto Volumi volumit
rezerve rezerve (njesi) x per njesi = vjetor ne $ vjetor ne $ Klasa

#12572 600 $ 14.17 $ 8,502 3.7% C

#14075 2,000 .60 1,200 .5% C

5%
#01036 50% 100 8.50 850 .4% C

#01307 1,200 .42 504 .2% C

#10572 250 .60 150 .1% C

8,550 $232,057 100.0%

Perqindja e perdorimit vjetor ne $ Analiza ABC

Artikuj A
80 –
70 –
60 –
50 –
40 –
30 –
20 – Artikuj B
10 – Artikuj C
0 – | | | | | | | | | |

10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Përqindja e artikujve në rezervë
 Modelet e Rezervës për
Kërkesën e Pavarur
Nevojitet që të përcaktohet se kur
dhe sa duhet të porositet
 Sasia Ekonomike e Porosisë
 Sasia e Porosisë së Prodhimit
 Modeli me diskaunte i sasisë së porosisë
 Modeli me periudhe fikse
 Modelet propabilistike
 Modeli bazë SEP
Supozimet e rëndësishme

1. Kërkesa njihet, është konstante dhe e pavarur

2. Koha e levrimit njihet dhe është konstante

3. Marrja e rezervës është e njëhershme dhe ne mënyre komplete

4. Mbarimi i rezervës mund të shmanget plotësisht

Përdorimi i Rezervës gjatë kohës
Ritmi perdorimit
Rezerva
Sasia mesatare
Niveli rezerves

porosise = Q
Dispozic.
(niveli
maksimum i Q
rezerves) 2

Rezerva
minimum

0
Mom.Poros.
Koha
 Modeli SEP
Q = Numri i pjesëve për porosi
Q* = Numri optimal i pjesëve për porosi (SEP)
D = Kërkesa vjetore në njësi për artikullin rezervë
S = Kosto e pregatitjes ose porosisë për çdo porosi
H = Kosto e mbajtjes për njësi në vit

Kosto vjetore e porositjes =(Numrin e porosive ne vit)

x (Koston e porositjes per porosi )

Kerkesa vjetore Kosto porosise

=
Numri i njesive ne cdo porosi per porosi

= D (Kp)
Q Kosto vjet.pregat. = D Kp
Q
 Modeli SEP
Kosto vjetore e mbajtjes = (Niveli mesatar i rezervës)
x (Kosto e mbajtjes njësi/ vit)

Sasia e porosise
= (Kosto mbajtjes per njesi/vit)
2

= Q (Km)
2
 Modeli SEP

Ekuacioni i kostos totale vjetore te rezerves do te jete:

Q
TC = Kp D + Km + P*D
Q 2

MInimumi i ketij funksioni arrihet aty ku derivati i grades se pare = 0

TC’ = - Kp D + Km + 0
Q2 2

Duke e zgjidhur per Q* 2DKp = Q2Km

Q2 = 2DKp/Km

Q* = 2DKp/Km
 Minimizimi i Kostos
Objektivi është të minimizohet kosto totale
Kurba e kostos
totale per koston
e mbajtjes &
pregatitjes

Kosto
totale
minimum
Kosto vjetore

Kurba e
kostos se
mbajtjes

Kurba e kostos
se pregatitjes
(ose porosise)
Sasia Sasia e porosise
optimale e
porosise (Q*)
 Shembull me SEP
D = 1,000 njesi Q* = 200 njesi
Kp = 10 $ per porosi N = 5 porosi/vit
Km = 0.50 $ per njesi/vit T = 50 dite

Kosto totale vjetore = Kosto Porosit. + Kosto Mbajtjes

D Q
TC = Kp + Km
Q 2
1,000 200
TC = (10$) + (0.50$)
200 2

TC = (5)(10$) + (100)(0.50$) = 50 $ + 50 $ = 100 $

 Momenti Porositjes
 SEP i përgjigjet pyetjes se “SA”
 Momenti porositjes (ROP) tregon se kur
të bëhet porosia
Kërkesa Koha lëvrimit për një
ROP = për ditë porosi të re në ditë

=dxL
D
d= Nr. Diteve punes ne vit
 Koha ndermjet porosive
D = 1,000 njesi Q* = 200 njesi
Kp = 10 $ per porosi N = 5 porosi ne vit
Km = 0.50 $ per njesi ne vit
250 ditë pune në vit

Koha e Nr. i diteve te punes/ vit

parashikuar =T=
ndërmjet N
porosive
250
T= = 50 dite ndermjet porosive
5
Shembull me Moment Porositje
Kërkesa = 8,000 njësi në vit
250 ditë pune në vit
Koha e lëvrimit për porosi është 3 ditë pune
D
d=
Nr. Ditëve të punës në vit

= 8,000/250 = 32 njësi

ROP = d x L
= 32 njësi/ ditë x 3 ditë = 96 njësi
Modeli porositjes së sasisë së
prodhimit

 Përdoret kur njësitë prodhohen

dhe perdorohen njëkohësisht
 Ritmi i prodhimit “p” duhet te
tejkaloje ritmin e kerkeses “d”.
Modeli porositjes së sasisë së
prodhimit
 Modeli porositjes së sasisë së
prodhimit
Q = Numri i pjesëve për porosi p = ritmi ditor i prodhimit
Km = Kosto e mbajtjes për njësi/vit d = ritmi ditor i përdorimit/kërkesës
t = Kohëzgjatja e prodhimit të sasise në dite

Niveli p-d
maksimum i = I max = Q * p
rezerves

Niv. Max. rezerves Q d

Kosto Mbajt. = Km= 1– Km
2 2 p
Modeli porositjes së sasisë së
prodhimit

D I
TC = Kp + max Km
Q 2

Q*p = 2DKp p
Km p-d
 Modeli me diskaunte për sasinë
 Reduktimi i çmimeve nga furnitorët ofrohet
shpesh kur sasi më të mëdha blihen
 Kompromisi që bëhet në këtë rast është
ndërmjet kostos së reduktuar të produktit
dhe rritjes së kostos së mbajtjes

Kosto Totale = Kosto e poros. + Kosto e mbajt. + Kosto prod.

D Q
TC = Kp + Km + PD
Q 2
Modeli me diskaunte për sasinë

Hapat e analizimit të diskontimit të sasisë

1. Llogaritet Q* për çdo ulje

2. Nëse Q* për një ulje nuk kualifikohet,
zgjidhet sasia e porosisë më e vogël e
mundëshme për të arritur uljen
3. Llogaritet kosto totale për çdo Q* ose
vlerë të axhustuar nga hapi 2.
4. Zgjidhet Q* që jep koston totale më të
ulët
Modeli me diskaunte për sasinë

Nje skedul i zakonshëm i reduktimit të çmimit

Nr. Diskontimi
Diskont. Sasia e diskontuar (%) Çmimi (P)
1 0 deri 999 Jo ulje $5.00
2 1,000 deri 1,999 4 $4.80

3 2,000 e sipër 5 $4.75

 Shembull me diskontimin

Llogaritet Q* për çdo ulje 2DS

Q* =
H
2(5,000)(49)
Q1* = = 700 njesi/porosi
(.2)(5.00)

2(5,000)(49)
Q2* = = 714 njesi/porosi
(.2)(4.80) 1,000 — axhustuar
2(5,000)(49)
Q3* = = 718 njesi/porosi
(.2)(4.75) 2,000 — axhustuar
Modeli me diskaunte për sasinë
 Shembull me diskontimin

Kosto Kosto Kosto

Nr. Cmim Sasia Vjetore Vjetore Vjetore
diskont. njesi porosise produktit Porositjes mbajtjes Totali

1 $5.00 700 $25,000 $350 $350 $25,700

2 $4.80 1,000 $24,000 $245 $480 $24,725

3 $4.75 2,000 $23.750 $122.50 $950 $24,822.50

Zgjidhet çmimi dhe sasia që jep koston

më të ulët totale
Të blihen 1,000 njësi me 4.80 $ për njësi